Wyniki egzaminu

Informacje o egzaminie:
  • Zawód: Technik fotografii i multimediów
  • Kwalifikacja: AUD.02 - Rejestracja, obróbka i publikacja obrazu
  • Data rozpoczęcia: 16 maja 2025 21:32
  • Data zakończenia: 16 maja 2025 21:47

Egzamin zdany!

Wynik: 36/40 punktów (90,0%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!
Szczegółowe wyniki:
Pytanie 1

Podczas robienia zdjęć na materiale kolorowym w świetle słonecznym, aby rozjaśnić cienie, należy doświetlić je światłem o temperaturze barwowej

A. 3800 K
B. 5500 K
C. 6500 K
D. 3200 K
Odpowiedź 5500 K jest prawidłowa, ponieważ temperatura barwowa 5500 K odpowiada naturalnemu światłu dziennemu w słoneczne dni. Takie światło jest neutralne i ma równą proporcję barw, co pozwala na wierne odwzorowanie kolorów w fotografii, zwłaszcza na materiałach barwnych. Doświetlanie cieni tym światłem przyczynia się do ich rozjaśnienia, eliminując niepożądane zafarby, które mogą pojawić się przy użyciu innych źródeł światła. W praktyce, stosując światło o temperaturze 5500 K, można uzyskać bardziej równomierną iluminację, co jest szczególnie istotne w fotografii portretowej i produktowej. Użycie lampy błyskowej o tej samej temperaturze barwowej co światło dzienne pozwala na zachowanie spójności kolorystycznej w całej kompozycji. Ponadto, standardy branżowe, takie jak te ustalone przez International Color Consortium (ICC), podkreślają znaczenie zgodności temperatury barwowej w procesie fotografowania oraz obróbki zdjęć, co wpływa na jakość końcowych efektów wizualnych.

Pytanie 2

Najnowsza technologia druku zdjęć digigraphy to

A. proces druku pigmentowego certyfikowany pod względem trwałości i wierności kolorów
B. cyfrowa imitacja procesu dageotypii z użyciem nowoczesnych materiałów
C. metoda tworzenia wydruków holograficznych na papierze fotograficznym
D. technika bezpośredniego druku na materiałach metalicznych
Druk zdjęć digigraphy to nowoczesna metoda, która łączy w sobie zalety druku pigmentowego z certyfikacją pod względem trwałości oraz wierności kolorów. Proces ten polega na wykorzystaniu wysokiej jakości tuszy pigmentowych, co zapewnia wydrukom długowieczność oraz odporność na blaknięcie. Przykładem zastosowania digigraphy są reprodukcje dzieł sztuki, które wymagają oddania najdrobniejszych detali i kolorów. Dzięki certyfikacji, użytkownicy mogą być pewni, że ich wydruki spełniają określone normy trwałości, co jest szczególnie istotne dla archiwizacji. Warto również zwrócić uwagę na fakt, że digigraphy znajduje zastosowanie w różnych dziedzinach, od fotografii artystycznej po dokumentację architektoniczną. W branży sztuki i fotografii, technologia ta zyskuje na znaczeniu, ponieważ oferuje możliwość tworzenia trwałych i wiernych reprodukcji, które mogą być wystawiane w galeriach czy sprzedawane kolekcjonerom.

Pytanie 3

Wskaż elementy dodatkowe do lamp studyjnych, które nie są przeznaczone do rozpraszania światła?

A. Plaster miodu
B. Strumiennica
C. Parasol
D. Soft Box
Strumiennica to akcesorium, które skupia światło, zamiast je rozpraszać. Jej konstrukcja umożliwia skierowanie promieni świetlnych w określonym kierunku, co pozwala na uzyskanie intensywnego i precyzyjnego oświetlenia. W praktyce strumiennice są często wykorzystywane w studiach fotograficznych oraz podczas produkcji filmowej, gdzie kluczowe jest kontrolowanie źródła światła. Dzięki nim można uzyskać efekty takie jak mocne podkreślenie detali lub stworzenie głębokiego cienia, co jest ważne przy pracy nad kompozycją obrazu. Warto zauważyć, że stosowanie strumiennic jest zgodne z zasadami dobrego oświetlenia, ponieważ pozwala na efektywne wykorzystanie energii świetlnej oraz osiągnięcie zamierzonych efektów artystycznych. W kontekście standardów branżowych, strumiennice często znajdują się w zestawach profesjonalnych lamp studyjnych, co świadczy o ich dużym znaczeniu w pracy z oświetleniem.

Pytanie 4

Podczas robienia zdjęć określono prawidłowe ustawienia ekspozycji: f/11 oraz 1/125 s. Jakie parametry ekspozycji powinny być użyte w danych warunkach oświetleniowych, aby osiągnąć maksymalną głębię ostrości i właściwe naświetlenie?

A. f/5,6 i 1/500 s
B. f/22 i 1/500 s
C. f/5,6 i 1/30 s
D. f/22 i 1/30 s
Wybór wartości przysłony f/22 oraz czasu naświetlania 1/30 s jest optymalny dla uzyskania największej głębi ostrości oraz prawidłowego naświetlenia w analizowanych warunkach oświetleniowych. Ustawienie przysłony na f/22 umożliwia większą ilość światła wpadającego do obiektywu, co przyczynia się do zwiększenia głębi ostrości. Głębia ostrości odnosi się do zakresu odległości, w którym obiekty na zdjęciu są ostre; w przypadku większej wartości przysłony (mniejszego otworu) ostrość rozciąga się na szerszym obszarze, co jest pożądane w fotografii krajobrazowej i architektonicznej. Ustalony czas naświetlania 1/30 s, w połączeniu z większą przysłoną, pozwala na odpowiednie naświetlenie obrazu, zapobiegając jednocześnie prześwietleniu. Dobrą praktyką jest dostosowywanie tych parametrów w zależności od warunków oświetleniowych, a w tym przypadku zmiana z 1/125 s na 1/30 s w połączeniu z większą przysłoną gwarantuje uzyskanie wyraźnego obrazu z odpowiednim balansem światła. Ponadto, w sytuacjach wymagających dużej głębi ostrości, jak w fotografii makro, często zaleca się stosowanie przysłony od f/16 do f/32, co dodatkowo potwierdza poprawność tego ustawienia.

Pytanie 5

Pomiar światła realizowany przez czujnik w aparacie fotograficznym, określany jako wielosegmentowy, to także pomiar

A. całkowity
B. ważony centralnie
C. matrycowy
D. pomiar punktowy
Pomiar matrycowy to technika oceny oświetlenia w fotografii, która wykorzystuje informacje z całej powierzchni matrycy aparatu fotograficznego. W odróżnieniu od pomiaru centralnie ważonego, który skupia się głównie na środkowej części kadru, pomiar matrycowy analizuje różne obszary kadru, co pozwala na dokładniejsze określenie średniej luminancji oraz lepsze zarządzanie kontrastem w scenach o zróżnicowanym oświetleniu. Dzięki tej metodzie, aparat potrafi lepiej interpretować sceny z różnymi źródłami światła i dynamiką. Przykładami zastosowania tego pomiaru są sytuacje, w których fotografuje się portrety na tle skomplikowanego krajobrazu lub podczas zachodów słońca, gdzie jasne i ciemne elementy mogą wpływać na końcowy efekt zdjęcia. Użycie pomiaru matrycowego jest zalecane w większości warunków, gdyż pozwala uzyskać bardziej zrównoważony i naturalny obraz, co jest uznawane za standard w profesjonalnej fotografii.

Pytanie 6

Przednio-górno-boczne oświetlenie ma za zadanie oświetlać

A. zasadniczego.
B. tła.
C. kontrowego.
D. pomocniczego.
Oświetlenie przednio-górno-boczne pełni kluczową rolę w zakresie oświetlenia zasadniczego pojazdu, co oznacza, że jest to główne źródło oświetlenia, które zapewnia widoczność w trudnych warunkach, takich jak nocne podróże czy złe warunki atmosferyczne. Takie oświetlenie umożliwia kierowcy dostrzeganie przeszkód na drodze oraz sygnalizowanie obecności pojazdu innym uczestnikom ruchu. Zgodnie z normami międzynarodowymi, takimi jak ECE R48, wszystkie pojazdy muszą być wyposażone w oświetlenie zasadnicze, które spełnia określone wymagania dotyczące intensywności i kierunkowości światła. Przykładem zastosowania oświetlenia przednio-górno-bocznego są światła mijania, które zapewniają szeroki kąt widzenia, a także minimalizują olśnienie innych kierowców. Warto zauważyć, że efektywne oświetlenie jest kluczowe nie tylko dla bezpieczeństwa, ale także dla komfortu jazdy, co podkreśla jego znaczenie w inżynierii motoryzacyjnej.

Pytanie 7

Określ kartę pamięci o najniższej pojemności, na której da się przechować 400 zdjęć, z których każde ma rozmiar 13,3 MB?

A. 32 GB
B. 4 GB
C. 8 GB
D. 16 GB
Aby obliczyć minimalną pojemność karty pamięci potrzebną do przechowywania 400 zdjęć o rozmiarze 13,3 MB każde, należy wykonać prostą kalkulację. Łączny rozmiar zdjęć wynosi 400 plików × 13,3 MB/plik = 5320 MB. Przekształcając tę wartość na gigabajty, otrzymujemy 5320 MB ÷ 1024 MB/GB ≈ 5,2 GB. W związku z tym, aby pomieścić wszystkie pliki, potrzebna jest karta pamięci o pojemności większej niż 5,2 GB. Wybierając spośród dostępnych opcji, 8 GB (opcja 4) jest najmniejszą oferowaną pojemnością, która spełnia ten wymóg. Warto zaznaczyć, że w praktyce zawsze warto mieć dodatkową przestrzeń na przyszłość lub inne pliki, dlatego wybór karty 8 GB jest rozsądny. W sytuacjach, gdzie przechowuje się duże ilości danych, istotne jest również zwrócenie uwagi na prędkości transferu oraz typ karty (np. SD, microSD) zgodny z wymaganiami urządzenia, aby zapewnić optymalną wydajność.

Pytanie 8

Jakie narzędzie w programie Adobe Photoshop pozwala na eliminację zniekształceń perspektywy, które wystąpiły na fotografii budynku z niewielkiej odległości?

A. Korekcja obiektywu
B. Skraplanie
C. Malowanie pędzlem
D. Zmiana rozmiaru
Korekcja obiektywu to zaawansowane narzędzie w Adobe Photoshop, które służy do eliminacji zniekształceń perspektywicznych i aberracji optycznych, często występujących przy fotografowaniu budynków i innych obiektów z bliskiej odległości. Poniżej przedstawiam kilka kluczowych aspektów tego narzędzia. Przede wszystkim, pozwala ono na dostosowanie kątów widzenia, co skutkuje bardziej realistycznym odwzorowaniem obiektów. Na przykład, w przypadku fotografii architektury, zniekształcenia mogą spowodować, że prostokątne obiekty będą wyglądały na trapezowe. Korekcja obiektywu umożliwia precyzyjne prostowanie linii i kształtów, co jest szczególnie ważne w profesjonalnej fotografii nieruchomości, gdzie dokładność jest kluczowa. Dodatkowo, dzięki możliwości zastosowania profili korekcji dla konkretnych obiektywów, użytkownik może szybko i efektywnie skorygować zdjęcia, co znacznie podnosi jakość finalnego obrazu. Używanie tego narzędzia jest zgodne z najlepszymi praktykami w branży fotograficznej, co sprawia, że jest ono niezbędne dla każdego profesjonalnego fotografa.

Pytanie 9

To pytanie jest dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się lub utwórz konto aby zobaczyć pełną treść pytania.

Odpowiedzi dostępne po zalogowaniu.

Wyjaśnienie dostępne po zalogowaniu.


Pytanie 10

Aby uzyskać ciepły ton kolorystyczny podczas fotografowania przy użyciu lamp błyskowych, należy

A. użyć filtru podnoszącego temperaturę barwową
B. zwiększyć moc błysku
C. zredukować moc błysku
D. użyć filtru zmniejszającego temperaturę barwową
Zastosowanie filtru obniżającego temperaturę barwową jest kluczowym krokiem w procesie fotografowania w sztucznym świetle, zwłaszcza gdy używamy lamp błyskowych. Filtry tego rodzaju, znane także jako filtry CTB (Color Temperature Blue), mają na celu zredukowanie ciepłych tonów, które mogą dominować w wyniku wykorzystania lamp błyskowych o wyższej temperaturze barwowej. Przykładowo, w sytuacjach, gdy fotografujemy w pomieszczeniach o ciepłym świetle żarowym, zastosowanie filtru pozwala na zachowanie naturalnych kolorów i uzyskanie bardziej neutralnego obrazu. Dobrze dobrany filtr może także zminimalizować różnice w odcieniach skóry, co jest szczególnie istotne w portretach. Według standardów branżowych, odpowiednie użycie filtrów jest nie tylko techniką poprawiającą estetykę zdjęć, ale również narzędziem zgodnym z najlepszymi praktykami w fotografii, co gwarantuje uzyskanie wysokiej jakości obrazu. Warto również pamiętać, że filtry mogą wpływać na ekspozycję i wymagają czasem dostosowania parametrów aparatu, aby zrekompensować ich wpływ na światło.

Pytanie 11

W cyfrowej postprodukcji obrazu technika przechowywania dużych bibliotek zdjęć zwana smart previews pozwala na

A. kompresję plików RAW bez utraty możliwości edycji
B. edycję mniejszych wersji proxy zdjęć bez konieczności dostępu do oryginalnych plików
C. jednoczesną synchronizację edycji na wielu urządzeniach
D. automatyczne katalogowanie zdjęć według rozpoznanych obiektów
Odpowiedzi, które wskazują na automatyczne katalogowanie zdjęć według rozpoznanych obiektów, jednoczesną synchronizację edycji na wielu urządzeniach czy kompresję plików RAW bez utraty możliwości edycji, wprowadzają w błąd, ponieważ nie odnoszą się do istoty technologii smart previews. Automatyczne katalogowanie zdjęć należy do innego obszaru technologii, często związane z algorytmami sztucznej inteligencji, które skanują obrazy i klasyfikują je na podstawie zawartych w nich obiektów. Tego rodzaju funkcje są niezwykle przydatne, ale nie mają bezpośredniego związku z edycją proxy. Synchronizacja edycji na wielu urządzeniach to kolejny temat, który dotyczy platform, a nie samej techniki smart previews, która raczej koncentruje się na lokalnej edycji plików. Co do kompresji plików RAW, smart previews nie mają na celu zmiany formatu oryginalnych plików, a raczej umożliwiają pracę na ich mniejszych wersjach, co nie wpływa na jakość edytowanych zdjęć. Tego rodzaju myślenie może prowadzić do nieporozumień dotyczących tego, jak działają nowoczesne technologie w postprodukcji. Kluczowe jest zrozumienie, że smart previews służą jako narzędzie wspierające efektywność, a nie jako mechanizm do katalogowania czy synchronizacji.

Pytanie 12

Kalibracja monitora przed przetwarzaniem zdjęć do druku odbywa się przy pomocy programu

A. Corel Photo-Paint
B. Corel Draw
C. Adobe InDesign
D. Adobe Gamma
Adobe Gamma to narzędzie, które pomaga nam ustawić monitor tak, żeby kolory, które widzimy, były bliższe rzeczywistości. To ważne, zwłaszcza kiedy przygotowujemy zdjęcia do druku. Kiedy ekran jest dobrze skalibrowany, kolory, które edytujemy, będą dokładniejsze i lepiej oddadzą to, co potem zostanie wydrukowane. To jest kluczowe w pracy z fotografią i grafiką komputerową, gdzie dobrą reprodukcja kolorów ma duże znaczenie. Dzięki Adobe Gamma możemy dostosowywać jasność, kontrast i balans kolorów, a także tworzyć profile ICC, które pomagają systemowi operacyjnemu zarządzać kolorami. Przykłady zastosowania tego programu to sytuacje, kiedy przygotowujemy zdjęcia do drukarni, gdzie wierne odwzorowanie kolorów ma ogromny wpływ na jakość końcowego produktu. Kalibracja monitora przed edytowaniem zdjęć to standard, który powinniśmy stosować w branży kreatywnej, a specjaliści polecają korzystanie z narzędzi takich jak Adobe Gamma.

Pytanie 13

Jaką wartość przysłony należy ustawić, aby uzyskać dużą głębię ostrości w fotografii krajobrazowej?

A. f/2.8
B. f/1.8
C. f/16
D. f/4
Duża głębia ostrości jest kluczowa w fotografii krajobrazowej, pozwala bowiem na wyraźne ukazanie zarówno obiektów na pierwszym planie, jak i tych daleko w tle. Ustawienie przysłony na f/16 jest jednym z najczęściej używanych sposobów na uzyskanie tego efektu. Wartość przysłony f/16 oznacza, że otwór przysłony jest stosunkowo mały, co z technicznego punktu widzenia prowadzi do tego, że większa część obrazu znajduje się w ostrości. Przy tej wartości światło wpadające do aparatu jest ograniczone, co z jednej strony zwiększa głębię ostrości, ale z drugiej wymaga dłuższego czasu naświetlania lub wyższej czułości ISO, by uzyskać odpowiednią ekspozycję. W praktyce, fotografowie krajobrazowi często korzystają z tej wartości w połączeniu ze statywem, aby uniknąć poruszenia obrazu. Dodatkowo, dzięki stosowaniu małych przysłon, możliwe jest osiągnięcie efektu gwiazd na źródłach światła, co jest szczególnie atrakcyjne przy zdjęciach z elementami światła słonecznego lub oświetlenia ulicznego. Ustawienie f/16 to standard w branży, umożliwiający uzyskanie profesjonalnych i spektakularnych efektów w fotografii krajobrazowej.

Pytanie 14

Które z poniższych ustawień aparatu należy zastosować do fotografii gwiazd na nocnym niebie?

A. Długi czas naświetlania, niska czułość ISO, statyw
B. Tryb zdjęć seryjnych, wysoka czułość ISO, z ręki
C. Średni czas naświetlania, lampa błyskowa, statyw
D. Krótki czas naświetlania, wysoka czułość ISO, z ręki
Do fotografii gwiazd na nocnym niebie kluczowe jest zastosowanie długiego czasu naświetlania, niskiej czułości ISO oraz statywu. Długi czas naświetlania pozwala na uchwycenie wystarczającej ilości światła, co jest niezbędne w warunkach nocnych, gdzie dostępnych jest znacznie mniej światła niż w ciągu dnia. Niska czułość ISO minimalizuje szumy, które mogą pojawić się na zdjęciach, co jest szczególnie istotne w przypadku długich ekspozycji. Przy użyciu statywu stabilizujemy aparat, co zapobiega rozmyciu obrazu, które mogłoby powstać z powodu drgań ręki. W praktyce, dobrym przykładem może być ustawienie czasu naświetlania na około 15-30 sekund, ISO na wartość 800 lub 1600 oraz użycie obiektywu szerokokątnego, aby uchwycić jak największy fragment nieba. Ponadto, warto pamiętać o zastosowaniu trybu manualnego, aby mieć pełną kontrolę nad wszystkimi ustawieniami. W technice astrofotografii istnieje wiele standardów, które pomagają uzyskać jak najlepsze rezultaty, w tym zasada 500, która sugeruje maksymalny czas naświetlania w zależności od ogniskowej obiektywu, co również warto mieć na uwadze.

Pytanie 15

Aby uzyskać zdjęcia w podczerwieni, zaleca się użycie filtru

A. IR
B. neutralnego
C. UV
D. polaryzacyjnego
Filtr IR (podczerwony) jest kluczowym narzędziem w fotografii podczerwonej, ponieważ pozwala na selektywne przepuszczanie promieniowania podczerwonego, które jest niewidoczne dla ludzkiego oka. Umożliwia to rejestrowanie szczegółów, które są niewidoczne w tradycyjnych zakresach światła widzialnego. W zastosowaniach praktycznych, filtr IR jest często wykorzystywany w fotografii krajobrazowej, by uzyskać unikalne efekty wizualne, takie jak jasne niebo i kontrastujące zieleń roślinności. Warto również zwrócić uwagę, że w przypadku kamer cyfrowych, które są wrażliwe na światło podczerwone, zastosowanie odpowiednich filtrów IR jest ważne dla uzyskania właściwego balansu kolorów i szczegółowości obrazu. Standardy dotyczące fotografii podczerwonej, takie jak ISO 12232, zalecają stosowanie filtrów IR w celu poprawy jakości obrazów, co potwierdza ich znaczenie w tej dziedzinie.

Pytanie 16

Aby uzyskać wydruk w formacie 10 x 15 cm przy rozdzielczości 300 dpi, zdjęcie o wymiarach 20 x 30 cm powinno być zeskanowane z minimalną rozdzielczością

A. 75 ppi
B. 600 ppi
C. 300 ppi
D. 150 ppi
Odpowiedź 150 ppi jest prawidłowa, ponieważ aby uzyskać wydruk w formacie 10 x 15 cm z rozdzielczością 300 dpi, musimy obliczyć minimalną rozdzielczość skanowania zdjęcia w formacie 20 x 30 cm. Obliczenia te opierają się na zasadzie, że rozdzielczość wydruku wyrażona w dpi (dots per inch) musi być zachowana na etapie skanowania. Format 10 x 15 cm odpowiada rozdzielczości 300 dpi, co oznacza, że potrzebujemy 300 punktów na cal, zatem w przypadku wymiary 10 x 15 cm (czyli 4 x 6 cali), skanowane zdjęcie powinno mieć rozdzielczość wynoszącą 1200 x 1800 pikseli. Ponieważ skanowane zdjęcie ma 20 x 30 cm (8 x 12 cali), aby zachować odpowiednią jakość na wydruku, musimy podzielić 1200 przez 8 oraz 1800 przez 12, co daje odpowiednio 150 ppi. W praktyce oznacza to, że przy tej rozdzielczości zdjęcie będzie dobrze odwzorowywać szczegóły i nie straci jakości po zmniejszeniu do pożądanego formatu do druku, co jest zgodne z najlepszymi praktykami w dziedzinie druku. Utrzymanie odpowiednich wartości ppi jest kluczowe w pracy z obrazami, aby uzyskać odpowiednie rezultaty wizualne.

Pytanie 17

W atelier możemy uzyskać oświetlenie światłem ciągłym typu kontra, umieszczając źródło światła

A. z przodu modela
B. z boku modela
C. za modelem
D. za aparatem
Umieszczenie źródła światła za modelem to naprawdę ważna sprawa, jeśli chcesz uzyskać efekt światła ciągłego typu kontra. To super działa na objętości i wyraźnie podkreśla kontury postaci. Dzięki temu widzimy wyraźny podział między tłem a modelem, co w fotografii portretowej i modowej ma ogromne znaczenie. Światło z tyłu modela tworzy mocny kontrast, co pomaga wydobyć tekstury i detale. Na przykład w artystycznych portretach czy reklamach to może dodać dramatyzmu i głębi. Warto także poeksperymentować z wysokością i kątem światła, bo to może dać naprawdę różne efekty wizualne. Z mojej perspektywy, zrozumienie, jak modelować światło, robi wielką różnicę w postrzeganiu obiektów, co jest nieocenione w pracy z różnymi stylami i tematami.

Pytanie 18

Jakie narzędzie w programie graficznym pozwala na wyodrębnienie obiektu z obrazu?

A. Pipeta
B. Wyostrzenie
C. Szybka maska
D. Przesunięcie
Szybka maska to jedno z kluczowych narzędzi w programach graficznych, które umożliwia precyzyjne zaznaczanie obiektów na obrazie. Umożliwia ona użytkownikom tworzenie zaznaczeń poprzez malowanie na obrazie z użyciem pędzla, co pozwala na bardziej kontrolowane i szczegółowe wyodrębnienie elementów. Dzięki szybkiej masce użytkownik może łatwo przełączać się między trybem maski a normalnym widokiem, co ułatwia edycję i modyfikacje obiektów. Przykład zastosowania szybkiej maski to sytuacja, gdy potrzebujemy wyodrębnić skomplikowany kształt, taki jak postać na tle, gdzie tradycyjne zaznaczanie prostokątne czy eliptyczne może okazać się niewystarczające. W celu uzyskania precyzyjnych efektów, dobrym podejściem jest użycie narzędzia pędzla do rysowania maski, co pozwala na uwzględnienie szczegółowych konturów obiektu. W standardach branżowych szybka maska jest często rekomendowana do pracy nad zaawansowanymi projektami, gdzie precyzja w zaznaczaniu elementów jest kluczowa dla jakości końcowego efektu.

Pytanie 19

Ilustracja przedstawia ikonę narzędzia programu Adobe Photoshop o nazwie

Ilustracja do pytania
A. pędzel historii.
B. punktowy pędzel korygujący.
C. pędzel korygujący.
D. artystyczny pędzel historii.
Ikona przedstawiona na ilustracji jest charakterystyczna dla narzędzia "pędzel historii" w programie Adobe Photoshop. To narzędzie umożliwia artystom i projektantom przywracanie wcześniejszych stanów obrazu w wybranych miejscach, co jest kluczowe w procesie edycji, zwłaszcza podczas skomplikowanych kompozycji. Pędzel historii korzysta z zapisanych punktów stanu obrazu, co pozwala na selektywne przywracanie wcześniejszych modyfikacji, eliminując potrzebę tworzenia wielu warstw. W praktyce, użytkownik może używać tego narzędzia do poprawy detali w obrazie, co jest szczególnie przydatne w retuszu fotografii. Na przykład, jeżeli podczas edycji dodamy efekt, który nie spełnia oczekiwań, możemy łatwo cofnąć go w określonych miejscach, zamiast wracać do całego obrazu. To podejście wspiera najlepsze praktyki w zakresie edycji graficznej, umożliwiając zachowanie elastyczności i kontroli nad finalnym efektem.

Pytanie 20

Wykonanie serii zdjęć tej samej sceny za pomocą aparatu fotograficznego przy automatycznych, skokowych zmianach parametrów naświetlenia pozwala na

A. stabilizację obrazu
B. afocus
C. automatyczny balans bieli
D. autobracketing
Autobracketing to technika, która umożliwia wykonanie serii zdjęć tego samego obiektu przy różnych wartościach ekspozycji, co jest szczególnie przydatne w sytuacjach, gdy oświetlenie jest zmienne lub trudne do uchwycenia. W praktyce oznacza to, że aparat automatycznie wykonuje kilka ujęć, zmieniając parametry naświetlenia, takie jak czas otwarcia migawki, przysłona i ISO, co pozwala na uzyskanie zdjęć z różnym poziomem jasności. Dzięki tej metodzie, fotograf ma możliwość wyboru najlepszego ujęcia, które najlepiej oddaje zamierzony efekt estetyczny. Autobracketing jest szczególnie popularny w fotografii krajobrazowej oraz w sytuacjach, gdzie konieczne jest uchwycenie szczegółów zarówno w jasnych, jak i ciemnych partiach zdjęcia. Użytkownicy aparatów cyfrowych powinni znać i wykorzystywać tę funkcję, aby zwiększyć swoje możliwości twórcze i osiągnąć wyższe standardy w swoich pracach.

Pytanie 21

To pytanie jest dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się lub utwórz konto aby zobaczyć pełną treść pytania.

Odpowiedzi dostępne po zalogowaniu.

Wyjaśnienie dostępne po zalogowaniu.


Pytanie 22

W jakiej najmniejszej odległości przedmiotowej (oznaczonej x) od obiektu, który jest fotografowany, powinien znajdować się aparat z obiektywem o ogniskowej f, aby uzyskany obraz był rzeczywisty, odwrócony i zmniejszony dwukrotnie?

A. x < f
B. x = 2f
C. x = f
D. x > 2f
Aby uzyskać rzeczywisty, odwrócony i dwukrotnie pomniejszony obraz fotografowanego obiektu, aparat z obiektywem o ogniskowej f musi być umieszczony w odległości większej niż 2f od obiektu. W przypadku soczewek skupiających, obraz rzeczywisty powstaje, gdy przedmiot znajduje się poza ogniskiem soczewki, a jego odległość od obiektywu musi być odpowiednio dostosowana do wymagań dotyczących skalowania obrazu. Na przykład, jeśli ogniskowa obiektywu wynosi 50 mm, aparat powinien być umiejscowiony w odległości przekraczającej 100 mm od obiektu, aby uzyskać pożądany efekt. W praktyce, w fotografii portretowej lub produktowej, takie ustawienie pozwala na uzyskanie ostrego i odpowiednio skadrowanego obrazu, co jest kluczowe w pracy zawodowych fotografów. Standardy takie jak wybór odpowiednich obiektywów i ich zastosowanie w zależności od odległości od obiektu są niezbędne w fotografii, aby zapewnić wysoką jakość obrazów oraz ich użyteczność w różnych kontekstach. Dlatego znajomość zasad optyki i ich praktyczne zastosowanie ma fundamentalne znaczenie w procesie tworzenia obrazów.

Pytanie 23

To pytanie jest dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się lub utwórz konto aby zobaczyć pełną treść pytania.

Odpowiedzi dostępne po zalogowaniu.

Wyjaśnienie dostępne po zalogowaniu.


Pytanie 24

Jakiego koloru tło powinno być użyte, aby osiągnąć maksymalną różnicę w jasności na kolorowym obrazie między tłem a fotografowanym czerwonym jabłkiem?

A. Zielone
B. Niebieskie
C. Purpurowe
D. Białe
Zielone tło, mimo że może wydawać się atrakcyjne, nie jest najlepszym wyborem do uzyskania wyraźnej różnicy jasności. W przypadku czerwonego jabłka, zielony kolor znajduje się blisko spektrum czerwieni, co prowadzi do efektu zmniejszonego kontrastu. Kolor zielony, będąc komplementarnym do czerwonego, powoduje, że czerwony obiekt traci na intensywności, przez co może wydawać się mniej wyraźny. Purpurowe tło również nie jest optymalne, ponieważ purpura jest kolorem o dużej długości fali, co sprawia, że kontrast z czerwonym jabłkiem nie jest wystarczający, a efekt wizualny może być nieco przytłumiony. Podobnie, niebieskie tło, chociaż różni się od czerwonego, nie zapewnia wystarczającej jasności, ponieważ niebieski i czerwony są kolorami o niższej jasności, co prowadzi do ich zbliżenia w percepcji. W rzeczywistości, nieoptymalny wybór tła może skutkować rozmyciem szczegółów oraz utratą głębi obrazu, co jest częstym problemem w fotografii, gdy nie zwraca się uwagi na zasady kontrastu kolorystycznego. W kontekście praktycznych zastosowań, ważne jest, aby zwracać uwagę na korespondencje kolorystyczne, ponieważ mogą one znacząco wpłynąć na odbiór wizualny i komunikację wizualną, co jest kluczowe w marketingu i designie.

Pytanie 25

Jakie powinno być minimalne rozdzielczość skanowania oryginału płaskiego o wymiarach 10×15 cm, aby uzyskać obraz w formacie 40×60 cm przy rozdzielczości 150 dpi, unikając interpolacji danych?

A. 300 spi
B. 600 spi
C. 1 200 spi
D. 150 spi
Wybór rozdzielczości skanowania 1200 spi, 300 spi lub 150 spi opiera się na błędnych założeniach dotyczących wymagań jakościowych i technicznych związanych z procesem skanowania i druku. Rozdzielczość 1200 spi jest zbyteczna w tym kontekście, ponieważ przeszacowuje wymagania, co może prowadzić do niepotrzebnego obciążenia plików oraz wydłużenia czasu przetwarzania bez zauważalnej poprawy jakości. Użytkownicy mogą mylić wysoką rozdzielczość skanowania z lepszą jakością obrazu, co nie zawsze jest prawdą; zbyt wysoka rozdzielczość nie poprawi jakości, a jedynie zwiększy rozmiar pliku. Z kolei wybór 300 spi może wydawać się rozsądny, ale w przypadku tego konkretnego formatu druku i wymagań dotyczących jakości, nie dostarcza wystarczających szczegółów, co prowadzi do ryzyka utraty jakości podczas powiększania obrazu. Ostatecznie, opcja 150 spi zdecydowanie nie jest wystarczająca dla profesjonalnych wydruków w takich formatach, gdzie jakość i wyrazistość są kluczowe. Chociaż jest to akceptowalna rozdzielczość w niektórych kontekstach, nie spełnia ona standardów dla druku, do którego przeznaczony jest ten obraz. Prawidłowe zrozumienie wymaganych parametrów skanowania i ich wpływu na jakość końcowego produktu jest kluczowe w branży fotograficznej i graficznej.

Pytanie 26

Jaką minimalną liczbę pikseli trzeba uzyskać do wykonania zdjęcia, które będzie drukowane w formacie 10 x 50 cali, przy rozdzielczości 300 dpi, bez potrzeby interpolacji danych?

A. 50 Mpx
B. 10 Mpx
C. 100 Mpx
D. 30 Mpx
Wybierając niewłaściwe odpowiedzi, można łatwo popaść w nieporozumienia dotyczące wymagań dotyczących rozdzielczości zdjęć. Na przykład, odpowiedź sugerująca 30 Mpx wynika z niedostatecznej znajomości zasad obliczania pikseli dla druku. Użytkownicy mogą myśleć, że liczba megapikseli powinna być niższa, biorąc pod uwagę, że 30 Mpx wydaje się być dużą wartością. Jednakże, w kontekście wymagań druku w wysokiej jakości, jest to niewystarczające, ponieważ nie uwzględnia pełnej liczby pikseli potrzebnej dla określonych wymiarów. Odpowiedź 10 Mpx jest jeszcze bardziej myląca, ponieważ sugeruje, że zdjęcie w formacie 10 x 50 cali mogłoby być wystarczająco szczegółowe przy tak niskiej rozdzielczości. To podejście prowadzi do błędów w jakości wydruku, które mogą być zauważalne gołym okiem. Natomiast wybór 100 Mpx, choć wysoki, jest również nieadekwatny, ponieważ oznacza nadmiarową liczbę pikseli, co zwiększa rozmiar pliku bez realnej potrzeby. W praktyce, zrozumienie, jak przeliczać wymiary i rozdzielczość, jest kluczowe, aby uniknąć takich pomyłek. Warto stosować się do ogólnych wytycznych, które sugerują, że dla wysokiej jakości druku należy dążyć do wartości bliskiej 50 Mpx w przypadku tak dużych wymiarów, co jest zgodne z najlepszymi praktykami w branży fotograficznej.

Pytanie 27

To pytanie jest dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się lub utwórz konto aby zobaczyć pełną treść pytania.

Odpowiedzi dostępne po zalogowaniu.

Wyjaśnienie dostępne po zalogowaniu.


Pytanie 28

Pomiar intensywności światła wykonuje się za pomocą światłomierza ustawionego przed fotografowanym obiektem, skierowanym w stronę

A. modela
B. aparatu
C. tła
D. źródła światła
Pomiar światła padającego za pomocą światłomierza powinien być przeprowadzany w kierunku aparatu, z uwagi na to, że celem jest uzyskanie dokładnych informacji o oświetleniu, które dociera do sensora kamery. Przy odpowiednim ustawieniu światłomierza, można zmierzyć natężenie światła, które będzie rejestrowane przez aparat, co jest kluczowe dla prawidłowej ekspozycji. W praktyce, światłomierz powinien być umieszczony w odległości około jednego metra od obiektu, skierowany w stronę aparatu, co zapewnia, że pomiar uwzględnia wszystkie źródła światła i ich wpływ na końcowy obraz. Korzystanie ze światłomierza w ten sposób pozwala na uzyskanie optymalnych ustawień przysłony i czasu naświetlania, co jest zgodne z najlepszymi praktykami fotografii. Warto również pamiętać, że różne scenariusze oświetleniowe mogą wymagać dodatkowych korekt, a umiejętność interpretacji wyników światłomierza jest niezwykle cenna w pracy każdego fotografa.

Pytanie 29

To pytanie jest dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się lub utwórz konto aby zobaczyć pełną treść pytania.

Odpowiedzi dostępne po zalogowaniu.

Wyjaśnienie dostępne po zalogowaniu.


Pytanie 30

Metoda naświetlania zwana HDR (High Dynamic Range) polega na

A. zmniejszaniu kontrastu sceny poprzez użycie filtrów polaryzacyjnych
B. zastosowaniu specjalnych obiektywów z wysokim współczynnikiem transmisji światła
C. zwiększaniu czułości matrycy powyżej nominalnej wartości ISO
D. łączeniu kilku zdjęć o różnej ekspozycji w jedno o rozszerzonej rozpiętości tonalnej
Metoda HDR (High Dynamic Range) polega na łączeniu kilku zdjęć o różnej ekspozycji, co pozwala na uzyskanie obrazu o znacznie szerszej rozpiętości tonalnej niż w przypadku pojedynczego ujęcia. W praktyce, technika ta jest szczególnie przydatna w scenach o dużym kontraście, gdzie są zarówno bardzo jasne, jak i bardzo ciemne partie. Dzięki HDR można uchwycić szczegóły zarówno w cieniach, jak i w jasnych obszarach, co jest trudne do osiągnięcia tradycyjnymi metodami. Przykładem zastosowania HDR jest fotografowanie krajobrazów o zachodzie słońca, gdzie niebo jest bardzo jasne, a ziemia pozostaje w cieniu. Standardy branżowe, takie jak Adobe RGB i sRGB, są często wykorzystywane do obróbki zdjęć HDR, co pozwala na zachowanie jak najwięcej informacji o kolorze i tonacji. Warto dodać, że w ostatnich latach HDR zyskał popularność w filmie i transmisjach telewizyjnych, co dodatkowo pokazuje jego praktyczne zastosowanie. Używając tej metody, fotografowie mogą tworzyć bardziej realistyczne i atrakcyjne wizualnie obrazy, co przyciąga uwagę widza.

Pytanie 31

Jak wpłynie podwojenie rozdzielczości skanowania na rozmiar pliku?

A. Zwiększy się dwukrotnie
B. Nie ulegnie zauważalnej zmianie
C. Zwiększy się ośmiokrotnie
D. Zwiększy się czterokrotnie
Odpowiedź, że wielkość pliku zwiększy się czterokrotnie, jest prawidłowa, ponieważ rozdzielczość skanowania jest zazwyczaj określana w punktach na cal (dpi). Kiedy zwiększamy rozdzielczość dwukrotnie, zmienia się liczba pikseli w obrazie. Na przykład, jeżeli początkowo mamy obraz o rozdzielczości 100 dpi, to po zwiększeniu do 200 dpi liczba pikseli w jednym wymiarze (szerokości lub wysokości) wzrasta o 100%. Zatem, jeżeli początkowy wymiar obrazka wynosił 1000x1000 pikseli, to jego nowy wymiar przy rozdzielczości 200 dpi wyniesie 2000x2000 pikseli. Całkowita liczba pikseli w takim przypadku wzrośnie do 4 000 000 pikseli, ponieważ 2000 * 2000 = 4 000 000, co stanowi czterokrotny wzrost w porównaniu do pierwotnych 1 000 000 pikseli. W praktyce, to oznacza, że plik o wyższej rozdzielczości zajmie odpowiednio więcej miejsca na dysku. Taki wzrost wielkości pliku jest istotny w kontekście skanowania dokumentów czy zdjęć, gdzie wyższa jakość jest często wymagana do analizy czy archiwizacji.

Pytanie 32

W programie Adobe Lightroom krzywe tonalne (Tone Curve) służą do

A. korekcji zniekształceń geometrycznych obiektywu
B. kontroli jasności i kontrastu w różnych zakresach tonalnych
C. regulacji balansu bieli w zdjęciu
D. usuwania szumów cyfrowych z obrazu
Krzywe tonalne w programie Adobe Lightroom są niezwykle użytecznym narzędziem, które pozwala na precyzyjną kontrolę jasności i kontrastu zdjęcia w różnych zakresach tonalnych. Umożliwiają one manipulację zarówno cieniami, półtonami, jak i światłami, co daje możliwość uzyskania zamierzonych efektów wizualnych. Dzięki krzywym tonalnym możemy na przykład podnieść kontrast w cieniach, co podkreśla detale w ciemnych partiach obrazu, jednocześnie zachowując delikatność w jasnych obszarach. Warto pamiętać, że krzywa tonalna to nie tylko narzędzie do korekcji, ale także do kreatywnej edycji, gdzie można uzyskać różne style, takie jak vintage czy dramatyczne efekty. Dobre praktyki wskazują, że warto pracować na krzywej z zachowaniem subtelności, aby nie wprowadzać zbyt ostrych zmian, które mogłyby prowadzić do utraty detali. Z moich doświadczeń wynika, że wiele osób zaczyna od prostych korekcji, a następnie odkrywa potencjał krzywych tonalnych do bardziej zaawansowanych technik edycyjnych.

Pytanie 33

Zastosowanie metody wielokrotnego błysku ma miejsce w przypadku fotografii

A. w nocy słabo oświetlonych budowli
B. błyskawic w nocy
C. pod słońcem
D. z efektem sztafażu
Metoda wielokrotnego błysku jest techniką stosowaną przede wszystkim w trudnych warunkach oświetleniowych, takich jak nocne zdjęcia słabo oświetlonych budowli. W takiej sytuacji, wielokrotne błyski lampy błyskowej pozwalają na uchwycenie różnych detali obiektu oraz zredukowanie problemów związanych z ruchem. Dzięki zastosowaniu tej metody, fotograf może uzyskać efekt 'zamrożenia' ruchu oraz poprawić równowagę między światłem naturalnym a sztucznym, co jest kluczowe przy fotografowaniu architektury nocą. Przykładowo, podczas fotografowania zabytkowego budynku w nocy, wielokrotny błysk umożliwia naświetlenie detali fasady, które mogłyby być w cieniu lub niedostatecznie oświetlone. W praktyce, zaleca się ustawienie lampy błyskowej w trybie synchronizacji z długim czasem naświetlania, co pozwala na połączenie efektów błysku z naturalnym światłem otoczenia, tworząc harmonijną kompozycję. Metoda ta jest szczególnie ceniona w fotografii architektury oraz reportażowej, gdzie kluczowe jest uchwycenie detali i atmosfery otoczenia.

Pytanie 34

Kompozycja wzdłuż przekątnej jest formą kompozycji

A. poziomą
B. ukośną
C. zamkniętą
D. spiralną
Kompozycja po przekątnej, znana również jako kompozycja ukośna, odgrywa kluczową rolę w wielu dziedzinach sztuki, szczególnie w fotografii, malarstwie oraz projektowaniu graficznym. Przykładem może być fotografia krajobrazowa, gdzie umiejscowienie linii horyzontu na przekątnej kadru może prowadzić do bardziej dynamicznego i interesującego ujęcia. Kompozycja ukośna wprowadza ruch i energię, co jest szczególnie istotne w przypadku przedstawiania scen z dużą ilością szczegółów. W praktyce ustalając główne elementy obrazu zgodnie z liniami przekątnymi, twórcy mogą kierować wzrok widza, tworzyć napięcie oraz podkreślać istotne detale. W kontekście zasad kompozycji, takich jak zasada trójpodziału, wykorzystanie przekątnych wspiera naturalny sposób postrzegania obrazu przez odbiorcę. Wiedza na temat kompozycji ukośnej jest nieoceniona dla każdego, kto pragnie tworzyć wizualnie atrakcyjne prace, przestrzegając przy tym standardów estetycznych przyjętych w branży.

Pytanie 35

Jaki rodzaj planu zdjęciowego przedstawia postać ludzką od wysokości nieco powyżej kolan do tuż nad głową?

A. Cały.
B. Ogromny.
C. Zbliżony.
D. Amerykański
Odpowiedź 'Amerykański' jest poprawna, ponieważ ten rodzaj planu zdjęciowego, znany również jako plan amerykański, obejmuje postać ludzką od wysokości nieco powyżej kolan do miejsca tuż nad głową. Jest to popularny format w filmie oraz telewizji, ponieważ umożliwia uchwycenie zarówno gestów oraz mimiki postaci, jak i ich otoczenia. W praktyce plan amerykański jest często stosowany w scenach dialogowych, gdzie ważne jest, aby widzowie mogli zobaczyć zarówno wyraz twarzy aktora, jak i reakcje innych postaci. Dobrą praktyką jest umieszczenie kamery na wysokości wzroku, co pozwala na naturalne przedstawienie interakcji między postaciami. Użycie tego planu jest zgodne z zasadami kompozycji i kadrowania w sztuce filmowej, co wspiera narrację wizualną. Pozwala również na uzyskanie dynamiki w scenach akcji, co jest istotne w kontekście produkcji filmowych i telewizyjnych.

Pytanie 36

To pytanie jest dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się lub utwórz konto aby zobaczyć pełną treść pytania.

Odpowiedzi dostępne po zalogowaniu.

Wyjaśnienie dostępne po zalogowaniu.


Pytanie 37

Jakie oświetlenie powinno być użyte, aby uwydatnić strukturę fotografowanego drewnianego obiektu?

A. Górne
B. Przednie
C. Tylne
D. Boczne
Oświetlenie boczne jest kluczowe w podkreślaniu faktury drewnianych przedmiotów, ponieważ tworzy cienie i światła, które uwydatniają detale oraz struktury materiału. Dzięki takiemu oświetleniu, nierówności, słoje oraz naturalne cechy drewna stają się bardziej wyraźne, co znacząco wpływa na estetykę fotografii. Przykładem zastosowania może być sytuacja, w której fotografujemy drewnianą rzeźbę. Oświetlenie boczne umieszczone pod kątem 45 stopni od przedmiotu pozwoli na uchwycenie głębi detali, podczas gdy światło z góry lub z przodu może spłaszczyć obraz, a tym samym zredukować widoczność tekstury. W praktyce, wykorzystując softboxy lub lampy studyjne, należy zwrócić uwagę na ich położenie, aby uzyskać optymalny efekt. Standardy branżowe, takie jak zasady kompozycji czy technik oświetleniowych, sugerują właśnie boczne oświetlenie jako najlepsze rozwiązanie dla trójwymiarowych obiektów, co znajduje potwierdzenie w pracach wielu profesjonalnych fotografów.

Pytanie 38

W przypadku, gdy podczas obróbki chemicznej C-41 naświetlony klasyczny czarno-biały materiał negatywowy zostanie przetworzony, jaki będzie rezultat negatywu?

A. czarny
B. zadymiony
C. przezroczysty
D. niebieski
Odpowiedź "przezroczysty" jest prawidłowa, ponieważ w procesie wywoływania materiału negatywowego czarno-białego w systemie C-41, który jest przeznaczony głównie dla materiałów kolorowych, chemikalia działają na zasadzie redukcji. Klasyczne negatywy czarno-białe zawierają emulsję, która reaguje na światło, tworząc obrazy o różnych odcieniach szarości. Gdy taki materiał zostanie poddany nieodpowiednim chemikaliom, w wyniku wywołania zachodzi proces, który nie tworzy tradycyjnego negatywu w formacie czarno-białym, a raczej negatyw przezroczysty z minimalnymi śladami wywołania. W praktyce oznacza to, że będziemy mieli do czynienia z przezroczystym filmem, gdzie zapisane obrazy będą widoczne jako subtelne różnice w przezroczystości. Taki efekt można wykorzystać w różnych technikach artystycznych, w tym w fotomontażach czy w eksperymentalnej fotografii. W kontekście standardów branżowych, ważne jest, aby zrozumieć, jak różne procesy chemiczne wpływają na różne typy materiałów fotograficznych, co może być kluczowe przy wyborze odpowiednich metod obróbki.

Pytanie 39

Jakiego rodzaju papier fotograficzny należy wykorzystać do reprodukcji negatywu wywołanego do zalecanego stopnia, aby uzyskać małokontarstowy pozytyw czarno-biały?

A. Bardzo twardy
B. Normalny
C. Miękki
D. Twardy
Wybór papieru fotograficznego o miękkim gradiencie jest kluczowy w procesie kopiowania negatywów czarno-białych, szczególnie gdy dąży się do uzyskania małokontarstowego pozytywu. Miękki papier ma niższy kontrast, co pozwala na subtelniejsze przejścia między tonami, co jest istotne w przypadku negatywów o różnorodnej tonacji. Użycie tego typu papieru sprzyja zachowaniu detali w jasnych i ciemnych partiach obrazu, co jest niezbędne dla uzyskania harmonijnego efektu. W praktyce, papier o miękkim gradiencie jest często wykorzystywany do reprodukcji delikatnych tonów skóry w portretach czy też do realizacji artystycznych wizji, gdzie kluczowe jest uzyskanie spokojnych przejść tonalnych. Standardy w fotografii analogowej zalecają stosowanie miękkiego papieru w sytuacjach, gdy negatywy wykazują bogactwo tonów, co pozwala na maksymalne odwzorowanie ich charakterystyki w pozytywie. Na przykład, jeśli negatyw jest dobrze naświetlony, użycie miękkiego papieru ma na celu uniknięcie przejaskrawienia kontrastów, co mogłoby skutkować utratą detali.

Pytanie 40

To pytanie jest dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się lub utwórz konto aby zobaczyć pełną treść pytania.

Odpowiedzi dostępne po zalogowaniu.

Wyjaśnienie dostępne po zalogowaniu.