Wyniki egzaminu

Informacje o egzaminie:
  • Zawód: Technik analityk
  • Kwalifikacja: CHM.03 - Przygotowywanie sprzętu, odczynników chemicznych i próbek do badań analitycznych
  • Data rozpoczęcia: 22 maja 2025 15:35
  • Data zakończenia: 22 maja 2025 16:15

Egzamin zdany!

Wynik: 25/40 punktów (62,5%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!
Szczegółowe wyniki:
Pytanie 1

Skalę wzorców do oznaczenia barwy przygotowano w cylindrach Nesslera o pojemności 100 cm3. Barwa oznaczona w tabeli jako X wynosi

Skala wzorców do barwy
Ilość wzorcowego roztworu podstawowego cm3 (c=500 mg Pt/dm3)01,02,03,0
Barwa w stopniach
mg Pt/dm3
05X15

A. 5,5
B. 7
C. 10
D. 20
Wybór odpowiedzi 10 mg Pt/dm³ jest poprawny, ponieważ oparty jest na założeniach dotyczących liniowej skali wzorców stosowanej do oznaczania barwy. Dla 1,0 cm³ roztworu podstawowego wartość wynosi 5 mg Pt/dm³. Zgodnie z zasadami chemii analitycznej, jeśli zwiększamy objętość roztworu podstawowego, to również proporcjonalnie wzrasta stężenie substancji, co jest zgodne z zasadą zachowania masy. W tym przypadku, dla 2,0 cm³ roztworu podstawowego, barwa będzie podwójna, co prowadzi do uzyskania wartości 10 mg Pt/dm³. Tego rodzaju podejście jest powszechnie stosowane w laboratoriach analitycznych, gdzie precyzyjne oznaczanie stężeń ma kluczowe znaczenie dla wiarygodności wyników. Zastosowanie tej metody w praktyce jest istotne dla analizy chemicznej w różnych dziedzinach, takich jak badania środowiskowe czy kontrola jakości w przemyśle chemicznym.

Pytanie 2

To pytanie jest dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się lub utwórz konto aby zobaczyć pełną treść pytania.

Odpowiedzi dostępne po zalogowaniu.

Wyjaśnienie dostępne po zalogowaniu.


Pytanie 3

Aby przygotować 200 g roztworu chlorku potasu o stężeniu 5% (m/m), ile substancji należy zastosować?

A. 5 g KCl i 200 g wody
B. 10 g KCl i 190 g wody
C. 20 g KCl i 180 g wody
D. 10 g KCl i 200 g wody
Aby przygotować 200 g roztworu chlorku potasu (KCl) o stężeniu 5% (m/m), należy obliczyć masę substancji rozpuszczonej w odniesieniu do całkowitej masy roztworu. W przypadku stężenia 5% oznacza to, że 5% masy całkowitej roztworu stanowi KCl. Zatem, masa KCl w 200 g roztworu wynosi: 200 g * 0,05 = 10 g. Pozostała masa roztworu to masa wody, którą można obliczyć odejmując masę KCl od masy całkowitej roztworu: 200 g - 10 g = 190 g. Dlatego prawidłowym składnikiem do sporządzenia tego roztworu jest 10 g KCl i 190 g wody. Tego rodzaju obliczenia są niezwykle istotne w laboratoriach chemicznych, gdzie precyzyjne przygotowanie roztworów jest kluczowe dla uzyskiwania powtarzalnych i wiarygodnych wyników eksperymentów. Stosowanie się do zasad i standardów, takich jak Good Laboratory Practice (GLP), zapewnia wysoką jakość wyników badań. Dodatkowo, umiejętność obliczania stężenia roztworów jest podstawą w pracach laboratoryjnych, biochemicznych oraz w wielu zastosowaniach przemysłowych.

Pytanie 4

To pytanie jest dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się lub utwórz konto aby zobaczyć pełną treść pytania.

Odpowiedzi dostępne po zalogowaniu.

Wyjaśnienie dostępne po zalogowaniu.


Pytanie 5

Między wodorotlenkiem baru a chlorkiem amonu dochodzi do spontanicznej reakcji, która powoduje silne schłodzenie mieszaniny oraz wydobycie się charakterystycznego zapachu amoniaku.
Ba(OH)2(s) + 2 NH4Cl(s) → BaCl2(aq) + 2 H2O(c) + 2 NH3(g) Wskaź, które sformułowanie właściwie wyjaśnia to zjawisko.
nieodwracalnie jej równowagę.

A. Reakcja zachodzi spontanicznie mimo endotermiczności, ponieważ wydzielanie gazu przesuwa
B. Reakcja zachodzi spontanicznie, ponieważ jest egzotermiczna
C. Reakcja zachodzi spontanicznie, ponieważ jest endotermiczna
D. Reakcja zachodzi spontanicznie mimo endotermiczności, ponieważ wydzielanie soli przesuwa nieodwracalnie jej równowagę
Sformułowania, które sugerują, że reakcja jest egzotermiczna, są mylne. Ekspansja gazu, która występuje w wyniku wydzielania amoniaku, jest kluczowym czynnikiem w analizie tej reakcji. Egzotermiczność oznacza, że reakcja wydziela ciepło, co w tym przypadku nie ma miejsca. Ponadto, twierdzenie o nieodwracalności reakcji związanej z wydzieleniem soli jest również nieprecyzyjne – chociaż reakcja prowadzi do powstania soli, kluczową rolę odgrywa wydzielanie gazu, a nie samej soli. W przypadku reakcji endotermicznych, często występują mylne przekonania, że jedynie wydzielanie ciepła może być oznaką reakcji spontanicznej. W rzeczywistości, spontaniczność reakcji chemicznej można zrozumieć przez analizę zmian entropii i energii swobodnej. Kluczowym błędem jest także przypisanie roli równowagi chemicznej tylko do produktów stałych, ignorując znaczenie produktów gazowych. Warto również podkreślić, że niektóre reakcje, mimo że energetycznie niekorzystne, mogą zachodzić na skutek zwiększenia entropii, co jest szczególnie istotne w kontekście gazów. Zrozumienie tych koncepcji jest niezbędne dla analizy reakcji chemicznych w praktyce laboratoryjnej i przemysłowej.

Pytanie 6

Urządzenie pokazane na ilustracji jest przeznaczone do

A. sedymentacji
B. ekstrakcji ciecz-ciecz
C. dekantacji
D. ługowania
Dekantacja, ekstrakcja ciecz-ciecz oraz sedymentacja to techniki, które mają swoje specyficzne zastosowania i różnią się zasadniczo od ługowania. Dekantacja polega na oddzielaniu cieczy od ciał stałych lub od innych cieczy, które się ze sobą nie mieszają, poprzez powolne wylewanie górnej warstwy cieczy po jej osadzeniu. Typowym zastosowaniem dekantacji jest separacja wody od osadów w procesach oczyszczania ścieków. Ekstrakcja ciecz-ciecz natomiast polega na wydobywaniu substancji rozpuszczonej w jednej cieczy, przenosząc ją do innej cieczy, w której rozpuszcza się lepiej. Jest to technika często wykorzystywana w chemii organicznej do separacji związków chemicznych. Sedymentacja jest procesem, w którym cząstki stałe osiadają na dnie cieczy pod wpływem siły grawitacji. Zjawisko to jest stosowane w wielu dziedzinach, od geologii po inżynierię środowiska. Typowe błędy w rozumieniu tych procesów polegają na ich myleniu z ługowaniem; brak jest zrozumienia, że ługowanie wymaga zastosowania odpowiednich reagentów i jest procesem chemicznym, a nie tylko fizycznym oddzielaniem substancji. Każda z tych metod ma swoje miejsce w różnych aplikacjach przemysłowych i laboratoryjnych, dlatego ważne jest, aby dobrze rozumieć różnice między nimi, aby móc skutecznie dobierać odpowiednie techniki w zależności od potrzeb.

Pytanie 7

Jakie urządzenie laboratoryjne jest używane do realizacji procesu ekstrakcji?

A. Biureta gazowa
B. Rozdzielacz
C. Kolba stożkowa
D. Kolba ssawkowa
Biureta gazowa, kolba ssawkowa i kolba stożkowa, to nie są sprzęty, które używa się do ekstrakcji, co może prowadzić do zamieszania w ich funkcji. Biureta gazowa jest głównie do dozowania gazów podczas reakcji chemicznych, a nie do separacji faz. To urządzenie ma zastosowanie w analizach ilościowych, gdzie liczy się precyzja, a to jest coś zupełnie innego niż ekstrakcja. Kolba ssawkowa to narzędzie do filtracji i też się nie nadaje do separacji faz, bo jej konstrukcja nie pozwala na efektywne oddzielanie cieczy. A kolba stożkowa? Ona jest do mieszania, przechowywania i podgrzewania substancji, ale nie do ekstrakcji, co stawia jej zastosowanie w tym kontekście w kiepskim świetle. Często ludzie mylą funkcje tych narzędzi, co prowadzi do złego doboru sprzętu w eksperymentach. Dlatego ważne jest, żeby zrozumieć, do czego każde z tych narzędzi służy, żeby uniknąć błędów w laboratorium. Bycie pewnym, jak działają urządzenia laboratoryjne, jest kluczowe dla bezpiecznej i efektywnej pracy.

Pytanie 8

Oddzielanie płynnej mieszaniny wieloskładnikowej poprzez odparowanie, a następnie skraplanie jej komponentów, to proces

A. koagulacji
B. destylacji
C. krystalizacji
D. filtracji
Krystalizacja to proces, który polega na wydzielaniu substancji w postaci kryształów z roztworu, co nie ma związku z odparowaniem i skraplaniem cieczy. Przy krystalizacji substancja przechodzi ze stanu ciekłego do stałego, co zupełnie różni się od procesu destylacji, w którym substancje pozostają w stanie ciekłym i są odparowywane. Filtracja to technika separacji, w której mieszanina jest przepuszczana przez filtr, pozwalając na oddzielenie cząstek stałych od cieczy, co również nie ma miejsca w procesie destylacji. Koagulacja to proces, w którym cząstki zawieszone w cieczy łączą się w większe aglomeraty, co nie jest stosowane do rozdzielania składników cieczy. Typowym błędem myślowym jest mylenie procesów przeprowadzania separacji w chemii, ponieważ każdy z nich ma swoje specyficzne zastosowania oraz mechanizm działania. Zrozumienie różnic między tymi procesami jest kluczowe dla skutecznego podejścia do problemów związanych z separacją składników chemicznych oraz ich dalszymi zastosowaniami w przemyśle.

Pytanie 9

W laboratorium chemicznym systemy wodne zazwyczaj oznacza się kolorem zielonym

A. ściekową
B. przeciwpożarową
C. parową
D. wodną
W laboratoriach chemicznych, zgodnie z międzynarodowymi standardami oznakowania instalacji, kolor zielony jest przypisany do systemów wodnych. Wszystkie rurociągi i instalacje, które transportują wodę, powinny być oznakowane tym kolorem, co zwiększa bezpieczeństwo i efektywność operacyjną. Oznaczenie wodnych instalacji jest szczególnie istotne w kontekście wypadków i awarii, gdzie szybka identyfikacja systemu może uratować życie. Na przykład, w przypadku pożaru, personel musi wiedzieć, które rurociągi prowadzą do źródeł wody, aby skutecznie przeprowadzić akcję gaśniczą. W praktyce oznakowanie to opiera się na normach takich jak ISO 7010 oraz ANSI Z535, które definiują kolorystykę i sposób oznaczania systemów w różnych środowiskach. W związku z tym, rozumienie i przestrzeganie tych standardów jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa w laboratoriach chemicznych oraz minimalizacji ryzyka związanego z niewłaściwym podłączeniem lub pomyleniem instalacji.

Pytanie 10

Aby otrzymać czystą substancję, próbka z nitroaniliną została poddana procesowi krystalizacji. Jaką masę nitroaniliny użyto do krystalizacji, jeśli uzyskano 1,5 g czystego związku, a wydajność krystalizacji wyniosła 75%?

A. 0,02 g
B. 0,5 g
C. 2 g
D. 50 g
W przypadku obliczeń związanych z krystalizacją często dochodzi do nieporozumień dotyczących interpretacji wydajności oraz masy próbki. Wydajność krystalizacji to kluczowy parametr, który informuje nas, jaką część początkowej masy substancji udało się uzyskać w formie czystego związku. Niektórzy mogą błędnie zakładać, że masa odważki powinna być równa masie czystego produktu, co jest znamienne dla błędnej interpretacji wyników. Odpowiedzi, które sugerują masę mniejszą niż rzeczywista masa próbki, ignorują fakt, że wydajność jest zawsze wyrażana jako wartość mniejsza niż 1 lub 100%. To prowadzi do poważnych błędów w obliczeniach. Na przykład, odpowiedzi, które sugerują masy takie jak 0,02 g czy 0,5 g, pomijają podstawowy związek pomiędzy masą uzyskanego produktu a jego wydajnością. Ważne jest również to, aby zrozumieć, że przy krystalizacji nie tylko ilość, ale także jakość uzyskanego produktu jest kluczowa. W praktyce, niewłaściwe obliczenia mogą prowadzić do nieefektywnego procesu oczyszczania, co może mieć poważne konsekwencje w przemyśle chemicznym. W kontekście standardów branżowych, takie błędy mogą skutkować niezgodnością z wymaganiami jakościowymi, co jest nieakceptowalne w produkcji farmaceutyków i chemikaliów specjalistycznych. Z tego powodu niezwykle ważne jest, aby zrozumieć i zastosować poprawne metody obliczeń w każdym etapie procesu chemicznego.

Pytanie 11

Resztki szkła, osadników czy inne odpady stałe powstałe w laboratorium analitycznym powinny być umieszczone

A. w kartonowych opakowaniach
B. w pojemnikach na odpady komunalne
C. w workach z polietylenu i oznaczyć zawartość
D. w szklanych słoikach z plastikowym wieczkiem
Umieszczanie odpadów stałych typu resztki sączków oraz zbitego szkła w pojemnikach na odpady komunalne jest zgodne z obowiązującymi normami i regulacjami dotyczącymi gospodarki odpadami. Tego rodzaju odpady, ze względu na swoje właściwości, powinny być segregowane i składowane w odpowiednich pojemnikach, które są przystosowane do tego celu. Zgodnie z dyrektywami unijnymi i krajowymi, odpady te nie mogą być wrzucane do ogólnych pojemników, ponieważ mogą stwarzać zagrożenie dla ludzi oraz środowiska. Na przykład, zbite szkło w laboratoriach analitycznych wymaga szczególnej uwagi, ponieważ może powodować urazy. Praktyczne podejście do zarządzania tymi odpadami obejmuje nie tylko ich odpowiednie pakowanie, ale także prowadzenie dokumentacji dotyczącej ich pochodzenia i rodzaju. Odpowiednia segregacja i składowanie odpadów są kluczowe dla ich późniejszego przetwarzania oraz recyklingu, co pozwala na minimalizację negatywnego wpływu na środowisko i zdrowie publiczne.

Pytanie 12

To pytanie jest dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się lub utwórz konto aby zobaczyć pełną treść pytania.

Odpowiedzi dostępne po zalogowaniu.

Wyjaśnienie dostępne po zalogowaniu.


Pytanie 13

Jakie jest pH 0,001-molowego roztworu NaOH?

A. 11
B. 13
C. 3
D. 1
pH 0,001-molowego roztworu NaOH wynosi 11, bo NaOH to mocna zasada, która całkowicie rozdziela się w wodzie na jony Na+ i OH-. W takim roztworze stężenie tych jonów OH- to 0,001 mol/L. Jak wyliczysz pOH używając wzoru pOH = -log[OH-], dostaniesz -log(0,001), co równa się 3. Pamiętaj, że jest związek między pH i pOH, który można zapisać jako pH + pOH = 14. Więc pH = 14 - pOH = 14 - 3 = 11. To, jak się to wszystko ze sobą wiąże, ma dużą wagę w chemii analitycznej i w laboratoriach, ponieważ pH pokazuje, czy roztwór jest kwasowy czy zasadowy. W wielu dziedzinach, jak biochemia, farmacja czy inżynieria chemiczna, ta wiedza to podstawa. Na przykład, w neutralizacji i różnych reakcjach chemicznych, kontrola pH może znacząco wpłynąć na skuteczność tych procesów.

Pytanie 14

To pytanie jest dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się lub utwórz konto aby zobaczyć pełną treść pytania.

Odpowiedzi dostępne po zalogowaniu.

Wyjaśnienie dostępne po zalogowaniu.


Pytanie 15

Do metalowego sprzętu laboratoryjnego używanego w praktykach analitycznych zalicza się

A. zlewka
B. statyw
C. bagietka
D. eksykator
Statyw jest kluczowym elementem wyposażenia w laboratoriach analitycznych, używanym do stabilnego podtrzymywania różnych narzędzi i urządzeń, takich jak probówki czy kolby. Jego głównym celem jest zapewnienie bezpieczeństwa i precyzji podczas przeprowadzania doświadczeń, co jest niezbędne w pracy laboratoryjnej. Użycie statywu minimalizuje ryzyko przypadkowego przewrócenia się substancji chemicznych, co może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji. Dobre praktyki laboranckie wskazują, że stabilne mocowanie sprzętu zwiększa dokładność pomiarów i powtarzalność wyników. Ponadto, statyw może być wykorzystywany w połączeniu z innymi narzędziami, takimi jak palniki Bunsena, co pozwala na przeprowadzanie bardziej złożonych eksperymentów. Warto również zauważyć, że w zależności od zastosowania, statywy mogą mieć różne konstrukcje i materiały, co wpływa na ich funkcjonalność i odporność na działanie substancji chemicznych.

Pytanie 16

Próbka wzorcowa to próbka

A. przeznaczona w całości do jednego oznaczenia
B. o dokładnie znanym składzie
C. otrzymana w wyniku zmieszania próbek jednostkowych
D. przygotowana z próbki laboratoryjnej przez jej zmniejszenie
Próbka wzorcowa to próbka o dokładnie znanym składzie, co czyni ją kluczowym elementem w procesach analitycznych. W analizie chemicznej i badaniach laboratoryjnych próbki wzorcowe są niezbędne do kalibracji instrumentów pomiarowych, a także do walidacji metod analitycznych. Przykładem może być stosowanie standardów w technikach spektroskopowych, gdzie próbki wzorcowe pozwalają na uzyskanie precyzyjnych wyników pomiarów. Zgodnie z normami ISO, próbki wzorcowe powinny być przygotowane z najwyższą starannością, aby zminimalizować błędy pomiarowe. W praktyce, ich zastosowanie obejmuje również monitorowanie jakości procesu produkcyjnego, co pozwala na wykrywanie potencjalnych nieprawidłowości. Stosowanie próbki wzorcowej jest również zgodne z dobrymi praktykami laboratoryjnymi (GLP), które podkreślają znaczenie znanego składu prób w zapewnieniu wiarygodności wyników i umożliwieniu ich porównywalności. Dlatego też, rozwiązując problemy analityczne, znajomość i umiejętność wykorzystania próbek wzorcowych jest niezbędna dla każdego specjalisty w dziedzinie analizy chemicznej i biologicznej.

Pytanie 17

Aby rozpuścić próbkę tłuszczu o wadze 5 g, wykorzystuje się 50 cm3 mieszanki 96% alkoholu etylowego oraz eteru dietylowego, połączonych w proporcji objętościowej 1 : 2. Jakie ilości cm3 każdego ze składników są potrzebne do przygotowania 150 cm3 tej mieszanki?

A. 100 cm3 alkoholu etylowego oraz 50 cm3 eteru dietylowego
B. 100 cm3 alkoholu etylowego oraz 200 cm3 eteru dietylowego
C. 50 cm3 alkoholu etylowego oraz 100 cm3 eteru dietylowego
D. 75 cm3 alkoholu etylowego oraz 75 cm3 eteru dietylowego
Odpowiedź 50 cm³ alkoholu etylowego i 100 cm³ eteru dietylowego jest poprawna, ponieważ mieszanka przygotowywana w stosunku objętościowym 1:2 oznacza, że na każdą część alkoholu przypadają dwie części eteru. Aby obliczyć ilość składników w przypadku 150 cm³ całkowitej objętości, stosujemy proporcje. W tym przypadku 1 część alkoholu etylowego i 2 części eteru oznaczają, że 1/3 całkowitej objętości to alkohol, a 2/3 to eter. Zatem, 150 cm³ * 1/3 = 50 cm³ alkoholu etylowego, a 150 cm³ * 2/3 = 100 cm³ eteru dietylowego. Zastosowanie takich proporcji jest zgodne z najlepszymi praktykami w chemii analitycznej, gdzie precyzyjne pomiary są kluczowe dla uzyskania powtarzalnych wyników. Dobrym przykładem zastosowania tej wiedzy jest praca w laboratoriach chemicznych, gdzie często przygotowuje się roztwory o określonych stężeniach i proporcjach, co jest niezbędne w badaniach jakości i ilości substancji chemicznych. Właściwe zrozumienie proporcji i ich zastosowania przyczynia się do skutecznych i bezpiecznych procedur laboratoryjnych.

Pytanie 18

To pytanie jest dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się lub utwórz konto aby zobaczyć pełną treść pytania.

Odpowiedzi dostępne po zalogowaniu.

Wyjaśnienie dostępne po zalogowaniu.


Pytanie 19

Do kolby destylacyjnej wprowadzono 200 cm3 zanieczyszczonego acetonu o gęstości d = 0,9604 g/cm3 oraz czystości 90% masowych. W celu oczyszczenia przeprowadzono proces destylacji, w wyniku czego uzyskano 113,74 g czystego acetonu. Jakie były straty acetonu podczas destylacji?

A. 81,77%
B. 65,80%
C. 34,20%
D. 18,33%
Wybierając inne odpowiedzi, można napotkać kilka typowych pułapek myślowych. Często zdarza się, że studenci mylnie zakładają, iż straty acetonu można obliczyć jako prostą różnicę między masą początkową a masą końcową bez uwzględnienia rzeczywistej zawartości czystego acetonu. W takich przypadkach dochodzi do nieprawidłowego założenia co do ilości czystego acetonu w początkowej próbce. Ponadto, niektóre osoby mogą błędnie oszacować straty, nie uwzględniając gęstości substancji oraz jej czystości, co prowadzi do znacznych odchyleń w obliczeniach. Straty mogą być również źle interpretowane jako różnica objętości, co nie jest adekwatne, gdyż konieczne jest przejście na jednostki masy dla porównania. Aby uniknąć tych błędów, ważne jest, by przy każdej analizie chemicznej szczegółowo zrozumieć, jakie dane są potrzebne do prawidłowego obliczenia. Rekomenduje się także stosowanie standardowych procedur analitycznych oraz dokumentację każdego kroku procesu, co zwiększa transparentność i umożliwia identyfikację potencjalnych błędów. Dobre praktyki w laboratoriach chemicznych zakładają również regularne szkolenie personelu oraz dbałość o dokładność pomiarów, co może znacząco wpłynąć na jakość uzyskiwanych wyników.

Pytanie 20

To pytanie jest dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się lub utwórz konto aby zobaczyć pełną treść pytania.

Odpowiedzi dostępne po zalogowaniu.

Wyjaśnienie dostępne po zalogowaniu.


Pytanie 21

Sporządzono 250 cm3 roztworu glicerolu o gęstości 1,05 g/cm3 w temperaturze 20°C. Korzystając z danych zamieszczonych w tabeli, określ stężenie procentowe sporządzonego roztworu glicerolu.

Glicerolu [%]10%20%30%50%
d20 [g/dm3]1023,701048,401073,951127,20

A. 40%
B. 10%
C. 30%
D. 20%
Stężenie procentowe roztworu glicerolu wynosi 20%, co jest zgodne z danymi dotyczącymi gęstości roztworów. Gęstość sporządzonego roztworu (1,05 g/cm3) jest bliska gęstości 20% roztworu glicerolu, wynoszącej 1,048 g/cm3. W praktyce, obliczanie stężeń procentowych jest kluczowe w chemii oraz w przemyśle farmaceutycznym i spożywczym, gdzie precyzyjne przygotowanie roztworów ma istotne znaczenie. W przypadku glicerolu, który jest powszechnie stosowany jako środek nawilżający i konserwujący, znajomość jego stężenia pozwala na odpowiednie dostosowanie formulacji produktów. Warto także pamiętać, że gęstość roztworów zmienia się w zależności od temperatury i stężenia, co powinno być brane pod uwagę przy przeprowadzaniu eksperymentów i kalkulacji. Używanie tabel gęstości oraz znajomość zasad przygotowywania roztworów są podstawowymi umiejętnościami, które powinien posiadać każdy chemik i technik laboratoryjny.

Pytanie 22

Które z poniższych działań należy wykonać przed rozpoczęciem pracy z nowym szkłem laboratoryjnym?

A. Włożyć szkło do zamrażarki na 30 minut
B. Dokładnie umyć, wypłukać wodą destylowaną i wysuszyć
C. Ogrzać szkło w suszarce do 200°C bez mycia
D. Przetrzeć szkło suchą szmatką
Przed przystąpieniem do pracy w laboratorium, odpowiednie przygotowanie szkła laboratoryjnego jest kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników analitycznych. Zaleca się, aby każdy nowy element szkła został dokładnie umyty, wypłukany wodą destylowaną i następnie wysuszony. To nie jest tylko formalność – na powierzchni nowego szkła mogą pozostawać resztki środków produkcyjnych, pyłów, opiłków lub nawet tłuszczów używanych w procesie produkcji i transportu. Takie zanieczyszczenia potrafią znacząco wpłynąć na przebieg reakcji chemicznych, fałszować wyniki pomiarów czy powodować wytrącanie się niepożądanych osadów. W praktyce laboratoryjnej normą jest wieloetapowe mycie szkła: najpierw wodą z detergentem, następnie dokładne płukanie wodą z kranu, a na końcu kilkukrotne płukanie wodą destylowaną. Suszenie zapewnia, że do wnętrza próbki nie dostanie się woda o nieznanym składzie. Moim zdaniem, sumienne podejście do czystości szkła jest jedną z najważniejszych zasad pracy laboranta. Każdy zawodowiec wie, że nawet drobny brud czy mgiełka tłuszczu mogą przekreślić godziny żmudnej pracy. W wielu laboratoriach, szczególnie tych akredytowanych, są nawet specjalne protokoły przygotowania sprzętu – warto je poznać i stosować, bo to naprawdę się opłaca.

Pytanie 23

To pytanie jest dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się lub utwórz konto aby zobaczyć pełną treść pytania.

Odpowiedzi dostępne po zalogowaniu.

Wyjaśnienie dostępne po zalogowaniu.


Pytanie 24

Ogólna próbka, jednostkowa lub pierwotna powinna

A. być tym mniejsza, im większa jest niejednorodność składu produktu
B. mieć masę 1-10 kg dla produktów stałych lub objętość 1-10 dm3 dla cieczy
C. być tym większa, im bardziej niejednorodny jest skład produktu
D. być tym większa, im bardziej jednorodny jest skład produktu
Wielkość próbki nie jest kwestią prostego przydzielenia wartości według jednorodności składu. Odpowiedzi sugerujące, że próbka powinna być mniejsza im bardziej niejednorodny jest skład produktu, mylnie zakładają, że zmniejszenie rozmiaru próbki będzie korzystne w takich sytuacjach. W rzeczywistości, mniejsze próbki mogą prowadzić do zniekształcenia wyników, ponieważ nie będą w stanie oddać pełnego obrazu zróżnicowanego materiału. Na przykład, w przypadku materiałów budowlanych, jeśli pobierzemy zbyt małą próbkę z betonu, która nie uwzględnia wszystkich składników, może to prowadzić do błędnych analiz wytrzymałościowych. Podobnie, założenie, że próbka powinna być większa im bardziej jednorodny jest skład, jest również mylne. W rzeczywistości, w przypadku materiałów o jednolitym składzie, odpowiednia próbka może być mniejsza, ponieważ nie wymaga angażowania różnorodności składników. Takie podejście wzmacnia myślenie o próbkach jako o reprezentatywnych dla całego produktu. W procesach analitycznych istotne jest, aby stosować odpowiednie metody pobierania próbek, które są zgodne z normami takim jak ISO 8655 czy ISO 15189, co zapewnia rzetelność i wiarygodność analiz. Użytkownicy powinni być świadomi, że dobór wielkości próbki jest kluczowy dla jakości wyników analitycznych i powinien być oparty na teorii statystycznej oraz praktycznych zaleceniach, aby uniknąć błędów w ocenie jakości badanych materiałów.

Pytanie 25

To pytanie jest dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się lub utwórz konto aby zobaczyć pełną treść pytania.

Odpowiedzi dostępne po zalogowaniu.

Wyjaśnienie dostępne po zalogowaniu.


Pytanie 26

To pytanie jest dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się lub utwórz konto aby zobaczyć pełną treść pytania.

Odpowiedzi dostępne po zalogowaniu.

Wyjaśnienie dostępne po zalogowaniu.


Pytanie 27

To pytanie jest dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się lub utwórz konto aby zobaczyć pełną treść pytania.

Odpowiedzi dostępne po zalogowaniu.

Wyjaśnienie dostępne po zalogowaniu.


Pytanie 28

To pytanie jest dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się lub utwórz konto aby zobaczyć pełną treść pytania.

Odpowiedzi dostępne po zalogowaniu.

Wyjaśnienie dostępne po zalogowaniu.


Pytanie 29

W celu przeprowadzenia opisanego doświadczenia, należy przygotować:

Opis procesu wydzielenia kwasu acetylosalicylowego z tabletek
Pięć rozgniecionych tabletek aspiryny (polopiryny) umieszcza się w kolbie stożkowej o pojemności 100 ml, dodaje 10 ml etanolu i ogrzewa na łaźni wodnej, aż do momentu rozpadnięcia się tabletek. W roztworze znajduje się kwas acetylosalicylowy, natomiast masa tabletkowa pozostaje w osadzie. Osad ten odsącza się na ogrzanym lejku szklanym zaopatrzonym w sączek karbowany. Do odebiornego przesączu dodaje się 20-30 ml zimnej wody destylowanej. Dodatek wody powoduje wypadanie osadu aspiryny z roztworu (zmniejsza się rozpuszczalność aspiryny w roztworze wodno-alkoholowym). Wydzielone kryształy odsączyć na lejku sitowym i suszyć na powietrzu.

A. aspirynę etanol, kolbę stożkową 250 ml, łaźnię wodną, lejek metalowy do sączenia na gorąco, bagietkę, pompkę wodą, cylinder miarowy.
B. aspirynę, moździerz, etanol, kolbę stożkową 100 ml, łaźnię wodną, lejek szklany, kolbę ssawkową, lejek sitowy, sączek karbowany.
C. polopirynę, metanol, kolbę stożkową 100 ml, łaźnię wodną, bagietkę, lejek szklany, termometr.
D. etopirynę, stężony kwas siarkowy, etanol, kolbę ssawkową lejek sitowy, pompkę wodną, eksykator, cylinder miarowy, moździerz.
Odpowiedź jest poprawna, ponieważ opisany proces eksperymentalny rzeczywiście wymaga użycia aspiryny, która jest substancją czyną w tym doświadczeniu. Kluczowym krokiem jest rozcieranie aspiryny w moździerzu, co pozwala na zwiększenie powierzchni kontaktu substancji z rozpuszczalnikiem, jakim jest etanol. Użycie kolby stożkowej o pojemności 100 ml jest zgodne z zasadami laboratoryjnymi, które zalecają stosowanie odpowiednich naczyń do reakcji chemicznych, aby zapewnić dokładność pomiarów. Ogrzewanie roztworu w łaźni wodnej to standardowa procedura, która pozwala na kontrolowanie temperatury, co jest niezbędne dla prawidłowego rozpuszczenia aspiryny. W procesie filtracji, obecność lejka szklanego, kolby ssawkowej, lejka sitowego oraz sączka karbowanego umożliwia skuteczne oddzielenie kryształów aspiryny od roztworu oraz ich osuszenie. Takie podejście jest zgodne z dobrymi praktykami laboratoryjnymi, które kładą nacisk na precyzję i efektywność w przeprowadzaniu doświadczeń chemicznych.

Pytanie 30

W trakcie reakcji estryfikacji opisanej równaniem CH3COOH + C2H5OH ↔ CH3COOC2H5 + H2O użyto molowego stosunku alkoholu do kwasu wynoszącego 1:10. W rezultacie tego

A. równowaga reakcji została silnie przesunięta w prawo
B. alkohol uległ całkowitej reakcji
C. uzyskano ester o 100% wydajności
D. równowaga reakcji została silnie przesunięta w lewo
Analizując alternatywne odpowiedzi, warto zauważyć, że stwierdzenie, iż równowaga reakcji przesunęła się silnie w lewo, jest niepoprawne. Tego typu wnioski mogą wynikać z mylnego zrozumienia dynamiki reakcji chemicznych oraz wpływu stosunku reagentów na równowagę. W sytuacji, gdy stosunek alkoholu do kwasu jest znacznie większy, równowaga nie będzie się przesuwać w lewo, ponieważ dostępność alkoholu w reakcji sprzyja tworzeniu estru. Odpowiedź mówiąca o 100% wydajności również jest błędna, ponieważ w praktyce osiągnięcie takiej wydajności jest niemal niemożliwe z uwagi na różne czynniki, takie jak straty produktu, nieodwracalność reakcji czy obecność innych substancji. Ponadto, twierdzenie, że alkohol przereagował całkowicie, jest również mylne, gdyż nawet przy dużych ilościach alkoholu zawsze pozostaje pewna ilość substratów, które nie przekształcają się w produkty. Kluczowym błędem myślowym jest zakładanie, że zwiększenie jednego z reagentów w układzie reakcyjnym automatycznie prowadzi do całkowitej konwersji, co nie uwzględnia zasad chemii równowagi i możliwości powstawania rewersyjnej reakcji. Zrozumienie tych zasad jest fundamentalne w chemii organicznej oraz w syntezach przemysłowych.

Pytanie 31

Które spośród substancji wymienionych w tabeli pozwolą pochłonąć wydzielający się tlenek węgla(IV)?

IIIIIIIVV
Ca(OH)2(aq)NaOH(s)HNO3(stęż)CuO(s)CaO(s)

A. I, II, IV.
B. II, IV, V.
C. I, II, V
D. I, III, IV.
W przypadku wyboru odpowiedzi, która nie obejmuje substancji I, II i V, można zauważyć, że nie uwzględnia się kluczowych właściwości reakcji chemicznych między tlenkiem węgla(IV) a substancjami, które są zasadami. Takie podejście prowadzi do nieporozumień dotyczących chemii gazów i ich interakcji z zasadami. Odpowiedzi zawierające substancje III (HNO3) i IV (CuO) są w rzeczywistości błędne, ponieważ HNO3 jest kwasem azotowym, który nie ma zdolności do reakcji z CO2 w sposób, który prowadziłby do jego absorpcji; zamiast tego reaguje on z zasadami, a jego właściwości jako kwasu oznaczają, że nie będzie on efektywnym reagentem w kontekście usuwania CO2. CuO, czyli tlenek miedzi(II), również nie jest substancją, która mogłaby reagować z CO2, a jego zastosowanie koncentruje się bardziej na reakcjach utleniania i redukcji metali, co nie ma związku z pochłanianiem tego gazu. Zrozumienie właściwości substancji chemicznych oraz ich reakcji jest kluczowe do prawidłowego wyboru reagentów w procesach przemysłowych. Ignorowanie tych faktów może prowadzić do nieefektywnych rozwiązań w kontekście zarządzania emisją CO2, co jest szczególnie istotne w dobie globalnych wysiłków na rzecz ochrony środowiska oraz zrównoważonego rozwoju.

Pytanie 32

Korzystając z wykresu wskaż, w jakiej postaci występuje woda w temperaturze 10°C i pod ciśnieniem 100 barów.

Ilustracja do pytania
A. Sublimat
B. Lód.
C. Ciecz.
D. Gaz.
Wybór odpowiedzi "Ciecz" jest całkowicie poprawny, ponieważ woda w temperaturze 10°C i ciśnieniu 100 barów znajduje się w obszarze fazy ciekłej na wykresie fazowym. Woda przy tych parametrach spełnia warunki, które umożliwiają jej istnienie w stanie ciekłym. To zjawisko jest kluczowe w różnych zastosowaniach technologicznych, takich jak procesy przemysłowe, gdzie woda jako ciecz pełni funkcję chłodziwa czy medium transportującego ciepło. W praktyce, znajomość stanów skupienia wody i ich zależności od ciśnienia i temperatury jest istotna w inżynierii chemicznej, meteorologii oraz inżynierii środowiska. Dobrą praktyką jest regularne analizowanie wykresów fazowych, które mogą wskazywać na potencjalne zmiany stanu skupienia substancji, co jest kluczowe w projektowaniu i eksploatacji systemów, w których woda odgrywa fundamentalną rolę.

Pytanie 33

Aby uzyskać drobnokrystaliczny osad BaSO4, należy wykonać poniższe kroki:
Do zlewki wlać 20 cm3 roztworu BaCl2, następnie dodać 100 cm3 wody destylowanej oraz kilka kropli roztworu HCl. Zawartość zlewki podgrzać na łaźni wodnej, a potem, ciągle mieszając, dodać 35 cm3 roztworu H2SO4.
Mieszaninę ogrzewać na łaźni wodnej przez 1 godzinę. Osad odsączyć i przepłukać kilkakrotnie gorącą wodą zakwaszoną kilkoma kroplami roztworu H2SO4.
Według przedstawionej procedury, do uzyskania osadu BaSO4 potrzebne są:

A. zlewka, cylindry miarowe o pojemności 25, 50 i 100 cm3, palnik, trójnóg, zestaw do sączenia, sączek "miękki"
B. zlewka, cylindry miarowe o pojemności 50 i 100 cm3, pipeta jednomiarowa o pojemności 20 cm3, łaźnia wodna, bagietka, zestaw do sączenia, sączek "twardy"
C. zlewka, cylindry miarowe o pojemności 25, 50 i 100 cm3, łaźnia wodna, zestaw do sączenia, sączek "twardy"
D. zlewka, pipeta wielomiarowa o pojemności 25 cm3, cylindry miarowe o pojemności 50 i 100 cm3, łaźnia wodna, bagietka, zestaw do sączenia, sączek "miękki"
Wszystkie niepoprawne odpowiedzi zawierają braki lub nieodpowiednie narzędzia, które nie są zgodne z wymaganiami procedury otrzymywania osadu BaSO4. Na przykład, w przypadku użycia pipety wielomiarowej, nie zapewnia ona precyzyjnego odmierzenia 20 cm3 roztworu BaCl2. Pipeta jednomiarowa to standard w laboratoriach chemicznych, gdy chodzi o dokładne pomiary niewielkich objętości. Dodatkowo, w odpowiedziach, które sugerują zastosowanie sączków 'miękkich', nie są one odpowiednie do procesu sączenia osadu, ponieważ sączki 'twarde' lepiej radzą sobie z zatrzymywaniem cząstek stałych, takich jak BaSO4, a ich wybór oparty jest na specyfice chemikaliów oraz wymaganiach dotyczących filtracji. Wreszcie, dodatkowe narzędzia, takie jak palnik czy trójnóg, nie są potrzebne w tej procedurze, co prowadzi do nieefektywności oraz zbędnych komplikacji w procesie przeprowadzania reakcji. Kluczowe jest, aby w każdym eksperymencie używać odpowiednich narzędzi zgodnie z protokołem, co zwiększa dokładność wyników oraz bezpieczeństwo w laboratoriach.

Pytanie 34

W tabeli przestawiono dane dotyczące wybranych roztworów wodnych wodorotlenku sodu.
Oblicz masę wodorotlenku sodu, jaką należy rozpuścić w 200,0 cm3 wody, aby otrzymać roztwór o gęstości 1,0428 g/cm3.

d420 [g/cm3]masa NaOH [g/100 cm3]
1,00951,01
1,02072,04
1,04284,17
1,06486,39
1,08698,70
1,108911,09

A. 8,34 g
B. 4,08 g
C. 8,70 g
D. 4,17 g
Odpowiedź 8,34 g jest prawidłowa, ponieważ aby uzyskać roztwór o gęstości 1,0428 g/cm³ w objętości 200 cm³, musimy wziąć pod uwagę masę wodorotlenku sodu (NaOH) niezbędną do osiągnięcia takiej gęstości. Z danych w tabeli wynika, że dla 100 cm³ roztworu potrzebna jest masa NaOH, która po podwojeniu daje nam 8,34 g dla 200 cm³. To podejście jest zgodne z zasadami obliczeń chemicznych, gdzie gęstość, masa i objętość są ze sobą powiązane. W praktyce, takie obliczenia są kluczowe w laboratoriach chemicznych, gdzie precyzyjne przygotowanie roztworów ma ogromne znaczenie dla wyników eksperymentów. Zrozumienie relacji między gęstością a masą przy rozcieńczaniu lub przygotowywaniu roztworów jest istotne nie tylko w chemii, ale również w innych dziedzinach, takich jak farmacja czy biotechnologia, gdzie odpowiednie stężenie substancji czynnej jest kluczowe dla skuteczności terapii.

Pytanie 35

Komora przeszklona w formie dużej szafy, wyposażona w wentylator, która zapobiega wydostawaniu się szkodliwych substancji do atmosfery laboratorium oraz chroni przed pożarami i eksplozjami, to

A. zespół powietrzny
B. dygestorium
C. urządzenie do sterylizacji
D. komora laminarna
Dygestorium to specjalistyczne urządzenie stosowane w laboratoriach, które ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa podczas pracy z substancjami chemicznymi oraz biologicznymi. Jego konstrukcja, często przypominająca dużą szafę, wyposażona jest w wentylator, który zapewnia ciągły przepływ powietrza, co skutecznie zapobiega wydostawaniu się szkodliwych oparów lub cząstek do otoczenia. To istotne, szczególnie w kontekście ochrony zdrowia pracowników oraz przestrzeni laboratoryjnej. Dygestoria są zgodne z normami takimi jak PN-EN 14175, które określają wymagania dotyczące ich projektowania i użytkowania. Przykładem zastosowania dygestoriów może być praca z toksycznymi chemikaliami lub substancjami łatwopalnymi, gdzie ich użycie minimalizuje ryzyko pożaru oraz narażenia na niebezpieczne substancje. W praktyce laboratoria chemiczne, biotechnologiczne oraz farmaceutyczne korzystają z dygestoriów, aby zapewnić maksymalne bezpieczeństwo, co jest kluczowe w kontekście dobrych praktyk laboratoryjnych.

Pytanie 36

W przypadku zanieczyszczeń szklanych naczyń osadami o charakterze nieorganicznym, takimi jak wodorotlenki, tlenki oraz węglany, do ich oczyszczania używa się

A. płynu do zmywania naczyń
B. kwasu solnego
C. roztworu KMnO4 z dodatkiem kwasu solnego
D. wody destylowanej
Kwas solny, nazywany też kwasem chlorowodorowym, to naprawdę mocny kwas mineralny, który świetnie radzi sobie z rozpuszczaniem różnych osadów nieorganicznych. Szczególnie dobrze działa na wodorotlenki, tlenki i węglany. W laboratoriach chemicznych używa się go do czyszczenia naczyń szklanych, bo dzięki swoim właściwościom korozyjnym skutecznie likwiduje osady, które mogą się tam zebrać po różnych reakcjach chemicznych. Na przykład, jeśli na ściankach naczyń zgromadziły się węglany w wyniku reakcji gazu z węglanami, to kwas solny sprawia, że wszystko znika. To czyni go naprawdę fajnym środkiem czyszczącym. Oczywiście trzeba pamiętać o bezpieczeństwie przy jego używaniu, bo można nim łatwo zniszczyć naczynia, dlatego korzysta się z odpowiednich stężeń i zawsze zachowuje ostrożność. Przed użyciem kwasu warto też sprawdzić, czy naczynia są na niego odporne. Właściwe obchodzenie się z kwasami i stosowanie środków ochrony osobistej to podstawa, bo jakby nie było, chodzi o bezpieczeństwo w laboratorium.

Pytanie 37

To pytanie jest dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się lub utwórz konto aby zobaczyć pełną treść pytania.

Odpowiedzi dostępne po zalogowaniu.

Wyjaśnienie dostępne po zalogowaniu.


Pytanie 38

Aby odcedzić galaretowaty osad, konieczne jest użycie sączka

A. średni
B. miękki
C. utwardzony
D. sztywny
Odpowiedź 'miękki' jest prawidłowa, ponieważ do przesączania galaretowatego osadu najlepiej zastosować sączek o właściwościach umożliwiających skuteczne oddzielanie cieczy od stałych cząstek. Miękkie sączki charakteryzują się zdolnością do wchłaniania większych cząstek, co czyni je odpowiednim wyborem w przypadku substancji o konsystencji galaretowatej. Przykładem sączków miękkich są te wykonane z papieru filtracyjnego, które mają wysoką porowatość i są w stanie zatrzymać cząstki, jednocześnie pozwalając na przepływ cieczy. W zastosowaniach laboratoryjnych, takie jak analiza chemiczna lub mikrobiologiczna, użycie odpowiednich sączków jest kluczowe dla uzyskania czystych i precyzyjnych wyników. Ponadto, użycie miękkiego sączka minimalizuje ryzyko uszkodzenia delikatnych cząstek, co jest istotne w przypadku analizy próbek, w których struktura materiału jest istotna dla dalszych badań. Zgodnie z normami ISO i dobrą praktyką laboratoryjną, dobór odpowiedniego sączka jest kluczowym etapem procesu filtracji.

Pytanie 39

Aby zregenerować rozpuszczalnik organiczny, należy wykonać proces

A. odparowywania
B. destylacji
C. demineralizacji
D. filtrowania
Sączenie, odparowanie i demineralizacja to metody, które mają swoje zastosowania, jednak nie są odpowiednie do regeneracji rozpuszczalników organicznych. Sączenie to fizyczny proces separacji ciał stałych od cieczy, wykorzystywany głównie w filtracji, a nie w przypadku substancji rozpuszczalnych. Użycie sączenia do regeneracji rozpuszczalników byłoby nieefektywne, ponieważ nie pozwala na odzyskiwanie cieczy w formie czystej. Odparowanie, z kolei, polega na usuwaniu cieczy poprzez podgrzewanie, co może prowadzić do utraty części rozpuszczalnika i jego nieodwracalnego zniszczenia, co jest sprzeczne z ideą regeneracji. Wreszcie, demineralizacja dotyczy usuwania soli i innych minerałów z wody i nie ma zastosowania w kontekście rozpuszczalników organicznych. Często popełnianym błędem jest mylenie różnych metod separacji i regeneracji, co prowadzi do wniosków, które nie są zgodne z charakterystyką danego procesu chemicznego. Kluczowe w regeneracji rozpuszczalników organicznych jest zrozumienie, iż efektywne odzyskiwanie zależy od właściwego doboru metod, a destylacja pozostaje najskuteczniejszą z nich.

Pytanie 40

Roztwory, które wykorzystuje się do kalibracji pehametrów, to

A. buforowe
B. zasadowe
C. kwasowe
D. kalibracyjne
Roztwory buforowe są kluczowe w kalibracji pehametrów, ponieważ utrzymują stałe pH pomimo dodania niewielkich ilości kwasów lub zasad. Dzięki swojej właściwości stabilizacji pH, roztwory buforowe pozwalają na dokładne pomiary, co jest niezbędne w różnych zastosowaniach laboratoryjnych i przemysłowych. Przykładowo, w laboratoriach analitycznych, gdzie pomiar pH jest istotny dla jakości analizowanych próbek, kalibracja pehametru za pomocą roztworów buforowych zapewnia wiarygodność wyników. Standardami ISO dla pomiaru pH zaleca się stosowanie roztworów buforowych o znanych wartościach pH, co umożliwia precyzyjne ustawienie punktów kalibracyjnych. Dobre praktyki wymagają także, aby roztwory buforowe były świeże i odpowiednio przechowywane, aby uniknąć zmian ich właściwości chemicznych. Właściwa kalibracja przyczynia się do minimalizacji błędów pomiarowych, a tym samym zwiększa dokładność wyników i niezawodność procesów analitycznych.