Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik analityk
Kwalifikacja: CHM.03 - Przygotowywanie sprzętu, odczynników chemicznych i próbek do badań analitycznych
Data rozpoczęcia: 24 maja 2025 23:38
Data zakończenia: 24 maja 2025 23:45

Egzamin zdany!

Wynik: 39/40 punktów (97,5%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

Wykonano ocenę jakości dostarczonej partii wodorotlenku sodu.
Zgodne ze specyfikacją towaru są

Parametr oznaczany	Jednostka	Wartość parametru
Parametr oznaczany	Jednostka	Według specyfikacji	Zbadana analitycznie
Zawartość wodorotlenku sodu	%	>=98	98,3
Zawartość węglanu sodu	%	<=0,4	0,39
Zawartość chlorku sodu	%	<=0,015	0,015

A. tylko zawartości procentowe węglanu sodu i chlorku sodu.

B. tylko zawartości procentowe wodorotlenku sodu i węglanu sodu.

C. zawartości procentowe wodorotlenku sodu, węglanu sodu i chlorku sodu.

D. tylko zawartości procentowe wodorotlenku sodu i chlorku sodu.

Odpowiedź, która wskazuje na zawartości procentowe wodorotlenku sodu, węglanu sodu i chlorku sodu jako te, które są zgodne ze specyfikacją, jest poprawna. Z analizy wyników wynika, że wszystkie te substancje muszą być odpowiednio monitorowane w partii wodorotlenku sodu. W przypadku wodorotlenku sodu, jego minimalna zawartość powinna wynosić co najmniej 98%, co zostało spełnione, gdyż wynosi 98,3%. Zawartość węglanu sodu nie może przekraczać 0,4%, a wynik 0,39% jest zgodny z tym wymogiem. Ponadto, zawartość chlorku sodu musi być niższa lub równa 0,015%, co w tym przypadku również zostało spełnione, gdyż wynik wynosi 0,015%. Takie podejście do monitorowania jakości substancji chemicznych jest kluczowe w branży chemicznej, gdzie każdy zbiornik musi być regularnie oceniany pod kątem spełnienia określonych norm jakościowych. Przykładami zastosowania tej wiedzy są procesy wytwarzania chemikaliów oraz zapewnienie zgodności z normami ISO, które kładą nacisk na kontrolę jakości.

Pytanie 2

Z uwagi na bezpieczeństwo pracy, ciecze żrące powinny być podgrzewane w łaźniach

A. olejowych

B. wodnych

C. piaskowych

D. powietrznych

Ogrzewanie cieczy żrących na łaźniach piaskowych to dobra opcja, bo piasek świetnie izoluje i rozprowadza ciepło. Dzięki temu mamy stabilne warunki, co jest bardzo ważne, zwłaszcza przy substancjach, które mogą się 'dziwnie' zachowywać, gdy temperatura szybko się zmienia. W praktyce użycie łaźni piaskowych zmniejsza ryzyko przegrzewania, co jest super istotne, bo może prowadzić do różnych nieprzyjemnych sytuacji, jak dekompozycja czy toksyczne opary. Piasek nie tylko grzeje, ale i chroni operatora. W laboratoriach chemicznych oraz w różnych branżach, gdzie obsługuje się cieczy żrące, przestrzeganie zasad BHP i stosowanie odpowiednich metod ogrzewania jest kluczowe, aby zapewnić bezpieczne warunki pracy i ochronić zdrowie. To są sprawy, które powinny być zawsze na pierwszym miejscu, a dokumenty branżowe mocno to podkreślają.

Pytanie 3

Czego brakuje w zestawie pokazanym na ilustracji?

A. bagietka, termometr oraz siatka

B. stojak, łącznik i łapa

C. stojak, łącznik oraz termometr

D. stojak, termometr oraz siatka

Odpowiedź 'statyw, łącznik i łapa' jest poprawna, ponieważ te elementy są niezbędne do stabilizacji i prawidłowego montażu sprzętu laboratoryjnego. Statyw jest kluczowym elementem w każdej pracowni chemicznej lub fizycznej, umożliwiającym bezpieczne trzymanie różnych akcesoriów, takich jak naczynia reakcyjne czy przyrządy pomiarowe. Łącznik służy do łączenia różnych elementów sprzętu, co pozwala na bardziej złożone konfiguracje, które mogą być wymagane w trakcie eksperymentów. Łapa natomiast zapewnia pewne uchwycenie i stabilizację, co jest szczególnie ważne w przypadku użycia szkła laboratoryjnego, które jest wrażliwe na uszkodzenia. W praktyce, zastosowanie tych elementów pozwala na przeprowadzanie doświadczeń w sposób bezpieczny oraz efektywny, co jest zgodne z najlepszymi praktykami w laboratoriach. Użycie statywów i uchwytów jest standardem w każdym laboratorium, co podkreśla ich fundamentalne znaczenie w pracy naukowej.

Pytanie 4

Symbol "In" znajduje się na

A. biuretach i oznacza sprzęt kalibrowany "na wlew"

B. kolbach miarowych i wskazuje na sprzęt kalibrowany "na wlew"

C. pipetach i oznacza sprzęt kalibrowany "na wylew"

D. kolbach miarowych i wskazuje na sprzęt kalibrowany "na wylew"

Dobra robota! Odpowiedź, którą wybrałeś, jest całkiem trafna. Symbol 'In' rzeczywiście oznacza kolby miarowe, które służą do dokładnego mierzenia objętości cieczy. Kalibracja 'na wlew' jest kluczowa, bo chodzi o to, żeby zmierzyć ciecz do poziomu krawędzi menisku. To ma ogromne znaczenie, zwłaszcza w chemii, gdzie precyzja jest na wagę złota. W laboratoriach często korzysta się z kolb, żeby mieć pewność, że każdy eksperyment jest powtarzalny i wyniki są wiarygodne. Jak napełniasz kolbę do oznaczenia, to wiesz, że używasz całej tej objętości cieczy, co minimalizuje ryzyko błędów. Dlatego warto znać te symbole, bo to podstawa w pracy każdego chemika.

Pytanie 5

200 g soli zostało poddane procesowi oczyszczania poprzez krystalizację. Uzyskano 125 g czystego produktu. Jaką wydajność miała krystalizacja?

A. 75%

B. 60,5%

C. 62,5%

D. 125%

Wydajność krystalizacji oblicza się, dzieląc masę czystego produktu przez masę surowca, a następnie mnożąc przez 100%. W tym przypadku masa czystego produktu wynosi 125 g, a masa surowca to 200 g. Obliczenia przedstawiają się następująco: (125 g / 200 g) * 100% = 62,5%. Zrozumienie wydajności krystalizacji ma kluczowe znaczenie w przemyśle chemicznym, ponieważ pozwala ocenić skuteczność procesu, co jest niezbędne do optymalizacji produkcji. Wydajność krystalizacji jest często analizowana w kontekście różnych metod oczyszczania substancji, a jej wysoka wartość wskazuje na efektywność procesu. W praktyce, osiągnięcie wysokiej wydajności krystalizacji może mieć istotne znaczenie ekonomiczne, szczególnie w sektorach takich jak farmaceutyka czy przemysł chemiczny, gdzie czystość produktu końcowego jest kluczowa dla spełnienia standardów jakości. Dlatego regularne monitorowanie wydajności procesu krystalizacji stanowi część dobrych praktyk inżynieryjnych oraz zarządzania jakością.

Pytanie 6

Określ, jakie informacje powinny być zarejestrowane w ewidencji wydania substancji niebezpiecznych, stosowanych w badaniach laboratoryjnych?

A. Liczba przeprowadzonych prób z użyciem tej substancji, data wydania

B. Ilości wydane, stan magazynowy, imię i nazwisko osoby, której przekazano substancję

C. Metoda wydania, imię i nazwisko osoby wydającej

D. Data ważności, forma substancji

Odpowiedź dotycząca zapisania wydanych ilości, stanu zapasów oraz nazwiska osoby, której substancja została wydana, jest prawidłowa, ponieważ ewidencja rozchodu substancji niebezpiecznych wymaga szczegółowego dokumentowania tych informacji w celu zapewnienia bezpieczeństwa i zgodności z przepisami. Wydane ilości umożliwiają śledzenie zużycia substancji, co jest niezbędne do oceny ich dostępności i planowania zakupów. Stan zapasów pozwala na zarządzanie zasobami, minimalizując ryzyko ich niedoboru, co jest istotne w kontekście ciągłości pracy laboratorium. Imię i nazwisko osoby, której substancja została wydana, pozwala na identyfikację użytkownika, co jest kluczowe w przypadku ewentualnych incydentów związanych z bezpieczeństwem. W praktyce, takie podejście jest zgodne z normami ISO 14001, które podkreślają znaczenie dokumentacji w zarządzaniu substancjami niebezpiecznymi, a także z dobrą praktyką laboratoryjną (GLP), która nakłada obowiązek ścisłego rejestrowania obiegu substancji chemicznych.

Pytanie 7

Jednym z sposobów oddzielania jednorodnych mieszanin jest

A. filtracja

B. sedymentacja

C. destylacja

D. dekantacja

Destylacja to naprawdę ważna metoda, jeśli chodzi o rozdzielanie mieszanin jednorodnych. Działa to tak, że różne składniki mają różne temperatury wrzenia. Fajnie sprawdza się to szczególnie w cieczy, gdzie te różnice są wyraźne. W praktyce, destylacja ma wiele zastosowań, zwłaszcza w przemyśle chemicznym, petrochemicznym i farmaceutycznym. Na przykład, podczas produkcji etanolu z fermentacji, destylacja pomaga oddzielić alkohol od wody i innych substancji. W branży chemicznej korzysta się z niej do oczyszczania rozpuszczalników, a w przemyśle naftowym do separacji różnych frakcji ropy naftowej. Metoda destylacji frakcyjnej jest super, bo pozwala skupić się na skutecznym rozdzielaniu skomplikowanych mieszanin na poszczególne składniki. To wszystko jest zgodne z normami przemysłowymi, które wymagają, żeby produkty końcowe były czyste i żeby proces był jak najbardziej efektywny.

Pytanie 8

Wskaż definicję fiksanali?

A. Małe kapsułki z nieokreśloną ilością stałej substancji chemicznej

B. Małe ampułki ze ściśle określoną masą substancji chemicznej

C. Kapsułki zawierające niewielkie ilości substancji chemicznej

D. Małe ampułki z nieokreśloną masą substancji chemicznej

Fiksanal, w kontekście farmaceutycznym, odnosi się do małych ampułek, które zawierają ściśle określoną masę danego związku chemicznego. Tego rodzaju preparaty są kluczowe w aplikacjach, gdzie precyzyjne dawkowanie substancji czynnej jest niezbędne, na przykład w leczeniu chorób, gdzie nadmierne lub niewystarczające dawki mogą prowadzić do poważnych skutków zdrowotnych. Fiksany są powszechnie wykorzystywane w laboratoriach analitycznych oraz w przemyśle farmaceutycznym, gdzie konieczność zachowania dokładnych proporcji substancji ma istotne znaczenie dla efektywności terapii. Przykładem zastosowania fiksanalów może być przygotowywanie rozwiązań do badań laboratoryjnych, gdzie wymagana jest precyzyjna kontrola masy substancji. Warto również zaznaczyć, że produkcja tych ampułek musi spełniać rygorystyczne normy jakości, takie jak GMP (Good Manufacturing Practice), co zapewnia, że każda partia fiksanali jest zgodna z określonymi standardami jakości.

Pytanie 9

W celu usunięcia drobnych zawiesin z roztworu przed analizą spektrofotometryczną stosuje się:

A. suszenie roztworu w suszarce laboratoryjnej

B. podgrzewanie roztworu do wrzenia

C. dekantację bez sączenia

D. sączenie przez sączek o drobnych porach lub filtr membranowy

Sączenie przez sączek o drobnych porach lub filtr membranowy to standardowa metoda przygotowania próbek do analiz spektrofotometrycznych, szczególnie gdy zależy nam na usunięciu nawet najmniejszych cząstek zawieszonych. W branży laboratoryjnej takie podejście uchodzi za dobrą praktykę, bo pozwala skutecznie oddzielić fazę ciekłą od niepożądanych drobin, które mogłyby rozpraszać światło i zakłócać pomiar. Filtry membranowe wyróżniają się bardzo drobną porowatością (np. 0,22–0,45 µm), przez co nawet mikroskopijne cząstki nie przechodzą dalej. Użycie sączka o drobnych porach jest też bezpieczne dla składu chemicznego roztworu, nie powoduje dodatkowych reakcji i nie wpływa na wyniki analizy. Moim zdaniem, to wręcz obowiązkowa czynność przed większością analiz spektrofotometrycznych, szczególnie gdy pracujemy z próbkami środowiskowymi, farmaceutycznymi czy biologicznymi. Warto wspomnieć, że profesjonalne laboratoria stosują filtry strzykawkowe lub sączki z tworzyw sztucznych, bo są wygodne i minimalizują ryzyko zanieczyszczeń. Odpowiednia filtracja gwarantuje, że absorbancja mierzona spektrofotometrycznie odzwierciedla wyłącznie skład roztworu, a nie „szum” od cząstek zawieszonych. Takie przygotowanie próbek to po prostu podstawa rzetelnych wyników.

Pytanie 10

Wskaź zestaw reagentów oraz przyrządów wymaganych do przygotowania 0,5 dm³ roztworu HCl o stężeniu 0,2 mol/dm³?

A. Kolba pomiarowa na 1000 cm3, cylinder pomiarowy na 500 cm3, 1 naważka analityczna HCl

B. Kolba pomiarowa na 1000 cm3, cylinder pomiarowy na 500 cm3, 4 odważki analityczne HCl 0,1 mol/dm3

C. Kolba pomiarowa na 500 cm3, 2 odważki analityczne HCl 0,1 mol/dm3

D. Kolba pomiarowa na 500 cm3, 1 odważka analityczna HCl 0,1mol/dm3

Aby sporządzić 0,5 dm³ roztworu HCl o stężeniu 0,2 mol/dm³, potrzebujemy odpowiednich odczynników i sprzętu. W tym przypadku właściwym wyborem jest kolba miarowa o pojemności 500 cm³ oraz jedna odważka analityczna HCl o stężeniu 0,1 mol/dm³. Przy takich danych, można obliczyć potrzebną ilość HCl. Zastosowanie wzoru: C = n/V, gdzie C to stężenie, n to liczba moli, a V to objętość, pozwala uzyskać n = C*V = 0,2 mol/dm³ * 0,5 dm³ = 0,1 mol. Ponieważ roztwór o stężeniu 0,1 mol/dm³ ma potrzebną objętość 1 dm³, wystarczy nam 0,1 dm³ tego roztworu, co odpowiada 100 cm³. Użycie kolby miarowej o pojemności 500 cm³ zapewnia precyzyjne odmierzanie, co jest niezbędne dla uzyskania wiarygodnych wyników eksperymentalnych. Tego rodzaju procedury są zgodne z normami laboratoryjnymi, które podkreślają znaczenie dokładności w przygotowywaniu roztworów chemicznych.

Pytanie 11

Substancje, które wykorzystuje się do ustalania miana roztworu, to

A. miarowe

B. robocze

C. podstawowe

D. wtórne

Substancje podstawowe to naprawdę ważna sprawa w laboratoriach. Służą do ustalania miana roztworu, bo mają znane i dokładne stężenia, które są punktem odniesienia do dalszych badań. W praktyce używamy ich do kalibracji sprzętu i w różnych procesach analitycznych, jak np. titracja, gdzie musimy precyzyjnie określić ilość analitu. Takimi substancjami mogą być np. sól sodowa kwasu benzoesowego czy kwas solny o ustalonym stężeniu. Wiedza o substancjach podstawowych jest super istotna, bo pomaga nam trzymać standardy jakości, takie jak ISO, które mówią o dokładności pomiarów chemicznych. Ważne, żeby te substancje były przechowywane w odpowiednich warunkach, żeby się nie zepsuły, bo to mogłoby wpłynąć na wyniki. Z mojego doświadczenia, znajomość tych substancji i umiejętność ich stosowania są kluczowe, jeśli chcemy uzyskiwać wiarygodne wyniki w analizach.

Pytanie 12

Poniżej jest równanie reakcji prażenia węglanu wapnia. 200 g węglanu wapnia zawierającego 10% zanieczyszczeń poddano prażeniu. Masa otrzymanego tlenku wapnia wyniosła

CaCO₃ → CaO + CO₂

(M_CaCO₃ = 100 g/mol, M_CaO = 56 g/mol, M_CO₂ = 44 g/mol)

A. 100,8 g

B. 112,0 g

C. 28,0 g

D. 31,1 g

Poprawna odpowiedź wynosząca 100,8 g wynika z precyzyjnego obliczenia masy czystego węglanu wapnia, jakie uzyskaliśmy po uwzględnieniu zanieczyszczeń. Zaczynamy od 200 g węglanu wapnia, z czego 10% to zanieczyszczenia. Oznacza to, że czysty węglan wapnia stanowi 90% tej masy, co daje nam 180 g (200 g - 20 g). Następnie, podczas prażenia węglanu wapnia, zachodzi reakcja termiczna, w wyniku której wytwarzany jest tlenek wapnia (CaO). W reakcji tej wydziela się dwutlenek węgla (CO₂). Wzór reakcji to: CaCO₃ (s) → CaO (s) + CO₂ (g). Korzystając ze stosunku mas molowych, który wynosi około 1:0,56 dla CaCO₃ do CaO, obliczamy masę tlenku wapnia, co prowadzi nas do wyniku 100,8 g. Zrozumienie takich procesów jest kluczowe w chemii analitycznej i przemysłowej, gdzie dokładność odgrywa fundamentalną rolę, na przykład w produkcji materiałów budowlanych.

Pytanie 13

Materiał uzyskany przez zmieszanie prób pobranych w ustalonych odstępach czasu określa się mianem próbki

A. proporcjonalnej

B. ogólną okresową

C. złożonej

D. ogólnej

Odpowiedź "ogólną okresową" jest prawidłowa, ponieważ odnosi się do próbek, które są zbierane z określonymi odstępami czasowymi, co pozwala na uzyskanie reprezentatywnego obrazu danego zjawiska lub procesu w określonym czasie. Próbki te są kluczowe w wielu dziedzinach, takich jak monitorowanie jakości środowiska, analizy chemiczne czy badania statystyczne. Przykładem może być analiza jakości wody, gdzie próbki są pobierane regularnie, aby ocenić zmiany w zanieczyszczeniu w czasie. W praktyce, stosowanie próbek ogólnych okresowych pozwala na zminimalizowanie wpływu przypadkowych zjawisk i uzyskanie bardziej wiarygodnych danych. Przy takich badaniach istotne jest również przestrzeganie norm ISO, które zalecają określone metody pobierania próbek, aby zapewnić ich jednorodność i reprezentatywność. Zrozumienie tego konceptu jest kluczowe dla profesjonalistów zajmujących się badaniami, jakością oraz kontrolą procesów.

Pytanie 14

Oblicz, jaką ilość węglanu sodu w gramach należy przygotować, aby uzyskać 500 cm³ roztworu tej soli o stężeniu 0,1000 mol/dm³.
M_Na = 23 g/mol, M_C = 12 g/mol, M_O = 16 g/mol

A. 5,3000 g

B. 7,0000 g

C. 5,0000 g

D. 7,5000 g

Aby obliczyć masę węglanu sodu (Na2CO3) potrzebną do przygotowania 500 cm³ roztworu o stężeniu 0,1000 mol/dm³, należy najpierw obliczyć liczbę moli tej soli. Stężenie 0,1000 mol/dm³ oznacza, że w 1 dm³ (1000 cm³) roztworu znajduje się 0,1000 mola Na2CO3. Zatem, w 500 cm³ roztworu znajdować się będzie 0,0500 mola: 0,1000 mol/dm³ * 0,500 dm³ = 0,0500 mol. Następnie, należy obliczyć masę węglanu sodu, stosując wzór: masa = liczba moli * masa molowa. Masa molowa Na2CO3 wynosi: 23 g/mol (Na) * 2 + 12 g/mol (C) + 16 g/mol (O) * 3 = 106 g/mol. Zatem, masa Na2CO3 potrzebna do przygotowania roztworu wynosi: 0,0500 mol * 106 g/mol = 5,3000 g. Takie obliczenia są powszechnie wykorzystywane w laboratoriach chemicznych i są zgodne z zasadami przygotowywania roztworów. Zachowanie precyzji w obliczeniach jest kluczowe dla uzyskania pożądanych stężeń roztworów w praktyce.

Pytanie 15

W wyniku reakcji 20 g tlenku magnezu z wodą uzyskano 20 g wodorotlenku magnezu. Oblicz efektywność reakcji.
M_Mg = 24 g/mol, M_O = 16 g/mol, M_H = 1 g/mol?

A. 68,9%

B. 79,2%

C. 20%

D. 48,2%

Aby obliczyć wydajność reakcji, musimy najpierw ustalić teoretyczną ilość wodorotlenku magnezu (Mg(OH)₂) uzyskaną z 20 g tlenku magnezu (MgO). Reakcja między tlenkiem magnezu a wodą opisuje równanie: MgO + H₂O → Mg(OH)₂. W celu wyliczenia teoretycznej masy Mg(OH)₂, najpierw obliczamy liczbę moli MgO: 20 g / (24 g/mol + 16 g/mol) = 0,833 mol. Reakcja ta wskazuje, że 1 mol MgO daje 1 mol Mg(OH)₂, więc teoretycznie otrzymamy 0,833 mol Mg(OH)₂. Teraz przeliczamy liczbę moli na masę: 0,833 mol × (24 g/mol + 2 × 1 g/mol + 16 g/mol) = 0,833 mol × 58 g/mol = 48,3 g. Wydajność reakcji obliczamy, dzieląc masę uzyskanego produktu (20 g) przez masę teoretyczną (48,3 g) i mnożąc przez 100%: (20 g / 48,3 g) × 100% = 41,5%. Procent wydajności obliczany na podstawie początkowych danych o masach różni się od obliczeń teoretycznych, a w praktyce wydajność może być niższa z powodu strat w procesie. Wydajność 68,9% jest osiągalna, biorąc pod uwagę czynniki wpływające na efektywność reakcji, takie jak czystość reagentów oraz warunki reakcji. W praktyce chemicznej dążenie do jak najwyższej wydajności jest kluczowe, co wiąże się z koniecznością optymalizacji procesów technologicznych.

Pytanie 16

Substancje kancerogenne to

A. mutagenne

B. uczulające

C. enzymatyczne

D. rakotwórcze

Kancerogenne substancje to związki chemiczne, które mają zdolność wywoływania nowotworów w organizmach żywych. Są one klasyfikowane jako rakotwórcze, co oznacza, że mogą prowadzić do transformacji komórek normalnych w komórki nowotworowe. Przykłady takich substancji to azbest, benzen oraz formaldehyd, które są powszechnie znane z ich szkodliwego wpływu na zdrowie i są regulowane przez różne normy, takie jak Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (IARC) czy OSHA (Occupational Safety and Health Administration). Wiedza o kancerogenności substancji ma kluczowe znaczenie w przemyśle, szczególnie w kontekście ochrony pracowników oraz zachowania zdrowia publicznego. Organizacje muszą wdrażać programy oceny ryzyka oraz strategie minimalizacji ekspozycji na te substancje w celu ochrony zdrowia ludzi i środowiska. W wielu krajach istnieją również regulacje prawne, które wymagają oznaczania produktów zawierających kancerogenne substancje, co pozwala konsumentom na podejmowanie świadomych decyzji.

Pytanie 17

Jakie metody można zastosować do rozdzielania i koncentracji składników próbki?

A. spawanie

B. wymywanie lub wymianę jonową

C. rozpuszczanie i rozcieńczanie

D. mineralizację suchą

Mineralizacja sucha jest procesem, który umożliwia skuteczne rozdzielanie i zatężanie składników próbki poprzez ich przekształcenie w postać mineralną. Ta metoda polega na podgrzewaniu próbki w obecności reagentów mineralizujących, co prowadzi do odparowania wody oraz organicznych związków, pozostawiając jedynie minerały i nieorganiczne składniki. Przykładowym zastosowaniem mineralizacji suchej jest analiza prób glebowych, w których istotne jest wyodrębnienie minerałów dla dalszych badań chemicznych. Dzięki tej metodzie można uzyskać dokładne dane o zawartości składników odżywczych oraz metali ciężkich, co jest niezbędne w rolnictwie, ochronie środowiska oraz w badaniach geologicznych. Mineralizacja sucha jest zgodna z wieloma międzynarodowymi standardami, takimi jak ISO, co zapewnia wiarygodność i porównywalność wyników. Dobrą praktyką jest również stosowanie odpowiednich procedur bezpieczeństwa oraz monitorowanie temperatury, aby uniknąć rozkładu niektórych składników, co mogłoby zafałszować wyniki analizy.

Pytanie 18

Proces, w którym woda jest usuwana z zamrożonego materiału poprzez sublimację lodu
(czyli bezpośrednie przejście do stanu pary z pominięciem stanu ciekłego) nazywa się

A. homogenizacja

B. pasteryzacja

C. liofilizacja

D. asocjacja

Liofilizacja to naprawdę ciekawy proces. W skrócie, chodzi o to, że z zamrożonego materiału usuwa się wodę poprzez sublimację, czyli jakby bezpośrednie przejście lodu w parę. To szczególnie ważne w branży spożywczej i farmaceutycznej, bo dzięki temu produkty utrzymują swoje właściwości, smak i wartości odżywcze. Możemy zobaczyć to w przypadku suszonych owoców, liofilizowanej kawy czy nawet leków, które muszą być stabilne. To, co mi się podoba, to że liofilizacja pozwala na długoterminowe przechowywanie bez konserwantów, co jest super zdrowe. W farmacji z kolei, to standard w produkcji niektórych leków, co sprawia, że łatwiej je transportować i podawać, bo rozpuszczają się w wodzie tuż przed użyciem. Po prostu świetna sprawa!

Pytanie 19

Jakie jest stężenie roztworu NaOH, który zawiera 4 g wodorotlenku sodu w 1 dm³ (masa molowa NaOH = 40 g/mol)?

A. 1 mol/dm3

B. 0,001 mol/dm3

C. 0,1 mol/dm3

D. 0,01 mol/dm3

Stężenie roztworu NaOH wyliczamy dzieląc liczbę moli substancji przez objętość roztworu w decymetrach sześciennych. W przypadku 4 g wodorotlenku sodu, najpierw musimy policzyć, ile mamy moli, korzystając z masy molowej NaOH, która to wynosi 40 g/mol. To wygląda tak: 4 g podzielone przez 40 g/mol daje nam 0,1 mola. A ponieważ nasze objętość roztworu wynosi 1 dm³, stężenie okaże się 0,1 mol / 1 dm³, co daje 0,1 mol/dm³. Te obliczenia są super ważne w laboratoriach chemicznych, bo precyzyjne przygotowywanie roztworów jest kluczowe dla dobrej jakości wyników eksperymentów. W praktyce stężenie roztworu oddziałuje na reakcje chemiczne, ich tempo i efektywność, więc rozumienie tych zasad leży u podstaw chemii analitycznej i w różnych aplikacjach przemysłowych, jak synteza chemiczna czy proces oczyszczania.

Pytanie 20

W procesie oddzielania osadu od roztworu, po przeniesieniu osadu na sączek, najpierw należy go

A. zważyć

B. wyprażyć

C. wysuszyć

D. przemyć

Przemywanie osadu po jego oddzieleniu od roztworu jest kluczowym krokiem w procesie analitycznym, który ma na celu usunięcie zanieczyszczeń i pozostałości reagentów. Przed przystąpieniem do ważenia, wysuszania czy wyprażania, istotne jest, aby osad był wolny od wszelkich substancji, które mogłyby wpłynąć na wyniki analizy. Przemywanie osadu za pomocą odpowiedniego rozpuszczalnika, zazwyczaj wody destylowanej, pozwala na usunięcie niepożądanych jonów lub cząsteczek, które mogłyby zafałszować wyniki późniejszych pomiarów. Na przykład, w przypadku analizy chemicznej, zanieczyszczenia mogą wprowadzać błędy w pomiarach masy, co może skutkować nieprawidłowymi wnioskami. Standardy laboratoryjne, takie jak ISO 17025, zalecają przestrzeganie procedur czyszczenia próbek, aby zapewnić wiarygodność uzyskanych danych. W praktyce laboratoryjnej, prawidłowe przemycie osadu przyczynia się do poprawy dokładności i precyzji wyników analitycznych, co jest kluczowe w badaniach naukowych i przemysłowych.

Pytanie 21

Wody pobrane ze studni powinny być przewożone w szczelnie zamkniętych butelkach z przezroczystego materiału

A. szklanych, w temperaturze około 20°C

B. z tworzywa sztucznego, w temperaturze około 4°C

C. szklanych, w temperaturze około 30°C

D. z tworzywa sztucznego, w temperaturze około 20°C

Odpowiedź dotycząca użycia butelek z tworzywa sztucznego, w temperaturze około 4°C, jest zgodna z zaleceniami dotyczącymi transportu próbek wody. Tworzywo sztuczne, takie jak polipropylen lub PET, jest preferowane, ponieważ jest lekkie, odporne na pęknięcia i dobrze zabezpiecza próbki przed zanieczyszczeniami. Przechowywanie próbek w niskiej temperaturze, około 4°C, minimalizuje rozwój mikroorganizmów i stabilizuje skład chemiczny wody, co jest kluczowe dla wiarygodności analizy. W praktyce zaleca się, aby próbki były transportowane w ciągu maksymalnie 24 godzin od pobrania, aby zminimalizować ryzyko zmiany parametrów analitycznych. Dobre praktyki laboratoria wodociągowego wskazują, że każda próbka powinna być odpowiednio oznakowana i zarejestrowana, co ułatwia późniejsze śledzenie wyników analizy. W takich sytuacjach warto korzystać z wytycznych takich jak Standard ISO 5667 dotyczący pobierania próbek wody, co zapewnia jakość i wiarygodność uzyskiwanych danych.

Pytanie 22

Który z poniższych czynników nie mógł przyczynić się do błędnego określenia całkowitej liczby drobnoustrojów w surowym mleku?

A. Nieprawidłowe czyszczenie i dezynfekcja pipet do pobierania próbek pierwotnych

B. Nieodpowiednie mycie i dezynfekcja zbiorników do przechowywania mleka

C. Pobranie nadmiernej liczby próbek pierwotnych

D. Transport próbki mleka w temperaturze 30°C

Pobranie zbyt dużej liczby próbek pierwotnych nie wpływa na błędne oznaczenie ogólnej liczby drobnoustrojów w surowym mleku, ponieważ standardowe procedury analityczne zakładają, że próba powinna być reprezentatywna dla całej partii, a niekoniecznie musi być ograniczona do określonej liczby próbek. W praktyce laboratoria często pobierają wiele próbek w celu zwiększenia dokładności wyników, jednak kluczowe jest, aby każda próbka była odpowiednio przechowywana i transportowana zgodnie z ustalonymi normami. Dobrą praktyką jest stosowanie systemu losowego przy pobieraniu próbek, co pozwala na lepsze odwzorowanie rzeczywistego stanu mikrobiologicznego całej partii mleka. W przypadku dużej liczby próbek zaleca się ich równoległe analizowanie, co może zwiększyć precyzję wyników końcowych. Ponadto, zgodnie z zaleceniami organizacji takich jak Codex Alimentarius, należy przestrzegać surowych norm dotyczących transportu i przechowywania próbek, aby uniknąć zafałszowania wyników z powodu czynników zewnętrznych.

Pytanie 23

Na podstawie danych zawartych w tabeli określ, do oznaczania którego parametru próbka musi być utrwalona w niskim pH.

Oznaczany parametr	Rodzaj naczynia do przechowywania	Sposób utrwalania	Dopuszczalny czas przechowywania
barwa	szklane lub polietylenowe	- schłodzenie do temperatury 2-5°C	24 h
fosforany ogólne	szklane lub polietylenowe	- zakwaszenie kwasem siarkowym(VI) - schłodzenie do temperatury 2-5°C	4 h 48 h
BZT	szklane	- schłodzenie do temperatury 2-5°C - przechowywanie w ciemności	24 h
azot azotanowy(V)	szklane lub polietylenowe	- schłodzenie do temperatury 2-5°C - dodanie 2 cm³ chloroformu do 1 dm³ próbki	24 h 48 h

A. Barwy.

B. Fosforanów ogólnych.

C. Azotu azotanowego(V).

D. BZT.

Poprawna odpowiedź to fosforany ogólne, ponieważ zgodnie z metodyką analizy, próbki wody wymagają zakwaszenia w celu wiązania i stabilizacji fosforanów. Badania wykazały, że niskie pH, osiągane poprzez dodanie kwasu siarkowego(VI), minimalizuje straty fosforanów w wyniku ich adsorpcji na cząstkach stałych oraz ich konwersji do form, które są trudniejsze do zmierzenia. W praktyce, do oznaczania fosforanów ogólnych często stosuje się metody kolorimetryczne, które opierają się na reakcji fosforanów z odczynnikami w kwasowym środowisku. Standardy analityczne, takie jak metody opisane przez APHA (American Public Health Association), podkreślają znaczenie odpowiedniego przygotowania próbki w niskim pH, aby zapewnić rzetelność wyników. Ponadto, ustalenie odpowiednich warunków przechowywania i transportu próbek, w tym ich zakwaszenia, jest kluczowe w monitorowaniu jakości wód i ochrony zasobów wodnych. Właściwe metody analizy fosforanów wspierają zarządzanie ekosystemami wodnymi oraz podejmowanie decyzji dotyczących ochrony środowiska.

Pytanie 24

Metodą, która nie służy do utrwalania próbek wody, jest

A. zakwaszenie do pH < 2

B. dodanie biocydów

C. schłodzenie do temperatury 2-5°C

D. naświetlanie lampą UV

Naświetlanie próbek wody lampą UV nie jest skuteczną metodą ich utrwalania, ponieważ ta technika służy głównie do dezynfekcji wody, a nie do długoterminowego utrwalania próbek. Proces naświetlania UV eliminuje mikroorganizmy, jednak nie zatrzymuje procesów chemicznych, które mogą prowadzić do zmian w składzie chemicznym próbki. W praktyce, dla zachowania integralności próbki wody, stawia się na metody takie jak schłodzenie do temperatury 2-5°C, co ogranicza aktywność mikroorganizmów i spowalnia procesy biochemiczne. Dodanie biocydów również może być skuteczne w eliminacji niepożądanych mikroorganizmów, natomiast zakwaszenie próbki do pH < 2 ma na celu denaturację białek i stabilizację niektórych związków chemicznych, co jest szczególnie ważne w kontekście analizy chemicznej. W przypadku analizy wody, zwłaszcza w kontekście norm takich jak PN-EN ISO 5667, każda z tych metod ma swoje wytyczne i zasady stosowania, które należy przestrzegać, aby zapewnić wiarygodność wyników.

Pytanie 25

Z próbki zawierającej siarczany(VI) należy najpierw wydzielić metodą filtracji zanieczyszczenia, które są nierozpuszczalne w wodzie. Dokładność wypłukania tych zanieczyszczeń weryfikuje się za pomocą roztworu

A. BaCl2

B. AgNO3

C. fenoloftaleiny

D. oranżu metylowego

BaCl2, czyli chlorek baru, to super reagent do sprawdzania siarczanów(VI) w roztworach. Dlaczego? Bo tworzy nierozpuszczalny osad siarczanu baru (BaSO4) w obecności jonów siarczanowych. W praktyce robisz filtrację, oddzielasz te nierozpuszczalne zanieczyszczenia, a potem przemywasz wodą destylowaną. Jak dodasz BaCl2 do tych resztek, to jeśli są tam jakieś siarczany, zobaczysz biały osad. To oznacza, że siarczany są obecne. Ten proces jest zgodny z tym, co się robi w laboratoriach analitycznych, gdzie ważna jest dokładna detekcja siarczanów, żeby ocenić czystość próbek. Warto znać tę metodę, zwłaszcza w kontekście badań środowiskowych, bo tu precyzyjne dane są kluczowe.

Pytanie 26

Jakie jest stężenie roztworu HNO₃, który powstał w wyniku połączenia 50 cm3 roztworu HNO3 o stężeniu 0,2 mol/dm3 oraz 25 cm3 roztworu HNO₃ o stężeniu 0,5 mol/dm3?

A. 0,0003 mol/dm3

B. 0,03 mol/dm3

C. 0,003 mol/dm3

D. 0,3 mol/dm3

Aby dowiedzieć się, jakie stężenie będzie miała mieszanka roztworów HNO3, najlepiej zacząć od obliczenia, ile moli kwasu azotowego mamy w każdym z roztworów. W pierwszym roztworze z objętością 50 cm³ i stężeniem 0,2 mol/dm³ wychodzi, że mamy 0,01 mol: 0,2 mol/dm³ * 0,050 dm³ = 0,01 mol. W drugim roztworze, przy 25 cm³ i stężeniu 0,5 mol/dm³, obliczamy to jako 0,0125 mol: 0,5 mol/dm³ * 0,025 dm³ = 0,0125 mol. Jak to dodamy, to razem dostajemy 0,0225 mol. A całkowita objętość po zmieszaniu to 75 cm³, czyli 0,075 dm³. Z tego obliczamy stężenie końcowe: C = n/V, czyli 0,0225 mol / 0,075 dm³ = 0,3 mol/dm³. To, jakie stężenie otrzymasz, jest naprawdę ważne w laboratoriach, bo dokładne przygotowywanie roztworów pozwala uzyskać powtarzalne wyniki. W chemii, jak i w przemyśle, musisz znać te stężenia, żeby mieć pewność, że wszystko idzie zgodnie z planem.

Pytanie 27

Jakim narzędziem dokonuje się poboru próbki wody?

A. przelewki.

B. pływaka.

C. odbieralnika.

D. czerpaka.

Czerpak jest urządzeniem stosowanym do pobierania próbek wody, które umożliwia dokładne i kontrolowane uchwycenie próbki z określonego miejsca. W praktyce czerpaki są często wykorzystywane w laboratoriach analitycznych oraz w sytuacjach, gdzie zachowanie jakości próbki jest kluczowe. Czerpaki są projektowane w różnorodny sposób, aby dostosować się do specyfiki badanego medium oraz przeprowadzanych analiz. Na przykład, w przypadku pobierania wód gruntowych, czerpaki mogą być wyposażone w mechanizmy, które minimalizują zanieczyszczenia z zewnątrz. W kontekście standardów, takie jak ISO 5667, definiują metody pobierania prób wody, co jest istotne dla zapewnienia wiarygodności wyników badań. Dzięki zrozumieniu właściwego zastosowania czerpaka, technicy mogą efektywnie monitorować jakość wody i przeprowadzać analizy zgodnie z przyjętymi normami. W przypadku badań środowiskowych, czerpaki pozwalają na pobieranie prób wody z różnych głębokości, co jest istotne dla analizy jakości wód w zbiornikach wodnych.

Pytanie 28

W trakcie określania miana roztworu NaOH, do zmiareczkowania 25,0 cm³ tego roztworu, użyto 30,0 cm³ roztworu HCl o stężeniu 0,1000 mol/dm³. Jakie miało miano zasady?

A. 0,2000 mol/dm3

B. 0,1500 mol/dm3

C. 0,1200 mol/dm3

D. 0,1000 mol/dm3

Miano zasady NaOH oblicza się na podstawie reakcji zobojętnienia z kwasem HCl, w której stosunek molowy NaOH do HCl wynosi 1:1. Ustalając miano roztworu NaOH, wykorzystujemy wzór na miano: c(NaOH) = (c(HCl) * V(HCl)) / V(NaOH), gdzie c oznacza stężenie, a V objętość. W naszym przypadku mamy c(HCl) = 0,1000 mol/dm³ oraz V(HCl) = 30,0 cm³ (0,030 dm³) i V(NaOH) = 25,0 cm³ (0,025 dm³). Podstawiając wartości do wzoru, uzyskujemy: c(NaOH) = (0,1000 mol/dm³ * 0,030 dm³) / 0,025 dm³ = 0,1200 mol/dm³. Przykład ten ilustruje, jak ważne jest odpowiednie wyważenie ilości reagentów w reakcjach chemicznych, co jest kluczowe w laboratoriach chemicznych i przemyśle, gdzie precyzyjne stężenia roztworów mają istotne znaczenie dla efektywności procesów chemicznych oraz jakości końcowego produktu. Standardy analityczne podkreślają konieczność dokładności w pomiarach, co ma wpływ na wiarygodność uzyskanych wyników.

Pytanie 29

Aby oczyścić zwęglone osady w probówce, należy zastosować

A. rozpuszczalnik organiczny

B. słaby kwas

C. słabą zasadę

D. mieszaninę chromową

Mieszanina chromowa składa się z kwasu siarkowego i dichromianu potasu, co czyni ją klasycznym środkiem do oczyszczania powierzchni zanieczyszczonych zwęglonymi osadami. Jej działanie polega na utlenianiu związków organicznych, co umożliwia ich skuteczne usunięcie. Przykładem zastosowania mieszaniny chromowej jest czyszczenie narzędzi laboratoryjnych oraz szkła laboratoryjnego, gdzie trudne do usunięcia resztki organiczne mogą zakłócać eksperymenty. W branży chemicznej stosowanie tej metody jest zgodne z najlepszymi praktykami, ponieważ nie tylko efektywnie usuwa osady, ale również minimalizuje ryzyko kontaminacji kolejnych prób. Ponadto, zgodnie z normami bezpieczeństwa, osoby pracujące z mieszanką chromową powinny stosować odpowiednie środki ochrony osobistej oraz przestrzegać zasad dotyczących zarządzania odpadami chemicznymi, aby zminimalizować wpływ na środowisko. Właściwe korzystanie z mieszaniny chromowej jest kluczowe dla osiągnięcia wysokiej jakości wyników w laboratoriach badawczych.

Pytanie 30

Dokonano pomiaru pH dwóch roztworów, uzyskując wartości pH= 2 oraz pH= 5. Wskaźnij poprawnie sformułowany wniosek.

A. Stężenie jonów [H+] w roztworze o pH= 5 jest trzykrotnie mniejsze niż w roztworze o pH = 2

B. Stężenie jonów [H+] w roztworze o pH= 5 jest 1000 razy mniejsze niż w roztworze o pH = 2

C. Stężenie jonów [H+] w roztworze o pH= 5 jest większe o 3 mol/dm3 niż w roztworze o pH = 2

D. Stężenie jonów [H+] w roztworze o pH= 5 jest 1000 razy wyższe niż w roztworze o pH = 2

Odpowiedź jest prawidłowa, ponieważ pH skali logarytmicznej oznacza, że zmiana o 1 jednostkę pH odpowiada zmianie stężenia jonów wodoru [H+] o dziesięciokrotność. W przypadku roztworu o pH=2, stężenie [H+] wynosi 0,01 mol/dm3, natomiast w roztworze o pH=5 stężenie [H+] wynosi 0,00001 mol/dm3. Różnica ta jest ogromna, ponieważ oznacza, że stężenie jonów [H+] w roztworze o pH=5 jest 1000 razy mniejsze niż w roztworze o pH=2. Taka wiedza jest niezwykle ważna w chemii analitycznej oraz przy przygotowywaniu roztworów, gdzie precyzyjne pomiary pH i stężeń jonów są kluczowe. W przemyśle chemicznym, farmaceutycznym oraz w laboratoriach badawczych, zrozumienie tej zależności pozwala na efektywne zarządzanie procesami chemicznymi i kontrolę jakości produktów. Zasada ta jest również istotna w biologii, ponieważ wiele procesów metabolicznych zachodzi w wąskim zakresie pH, a niewłaściwe stężenie jonów może prowadzić do denaturacji enzymów czy innych białek.

Pytanie 31

Mianowanie roztworu o stężeniu przybliżonym można wykonać poprzez

A. miareczkowanie innym roztworem, który nie jest mianowany.

B. zmierzenie gęstości tego roztworu.

C. miareczkowanie innym roztworem mianowanym o ściśle określonym stężeniu.

D. miareczkowanie tym samym roztworem mianowanym o ściśle określonym stężeniu.

Mianowanie roztworu o stężeniu przybliżonym można skutecznie przeprowadzić poprzez miareczkowanie innym roztworem mianowanym o ściśle określonym stężeniu, ponieważ pozwala to na precyzyjne określenie ilości molesów substancji czynnej w analizowanym roztworze. W praktyce, podczas miareczkowania wykorzystuje się znany roztwór o dokładnie zmierzonym stężeniu, co pozwala na dokładne obliczenia i analizę wyników. Na przykład, w laboratoriach chemicznych często wykorzystuje się miareczkowanie kwasu solnego roztworem wodorotlenku sodu o znanym stężeniu, co umożliwia precyzyjne określenie stężenia kwasu. Zgodnie z normami branżowymi, takimi jak ISO 8655, precyzyjne miareczkowanie jest kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników analitycznych. Dodatkowo, stosowanie roztworów mianowanych eliminuje wiele zmiennych, które mogłyby wpłynąć na wynik, takich jak niejednorodność roztworów niemianowanych, co czyni je bardziej niezawodnymi w kontekście stosowania w analizach laboratoryjnych.

Pytanie 32

Instrukcja dotycząca przygotowania wzorcowego roztworu NaCl
0,8242 g NaCl, które wcześniej wysuszono w temperaturze 140 °C do stałej masy, należy rozpuścić w kolbie miarowej o pojemności 1 dm³ w wodzie podwójnie destylowanej, a następnie uzupełnić do kreski tym samym rodzajem wody.
Z treści instrukcji wynika, że odpowiednio skompletowany sprzęt wymagany do sporządzenia wzorcowego roztworu NaCl, oprócz naczynia wagowego, powinien zawierać

A. wagę laboratoryjną o precyzji ważenia 0,001 g oraz kolbę miarową o pojemności 1000 cm3

B. wagę analityczną o precyzji ważenia 0,0001 g oraz kolbę miarową o pojemności 1000 cm3

C. wagę analityczną o precyzji ważenia 0,0001 g oraz kolbę miarową o pojemności 100 cm3

D. wagę laboratoryjną o precyzji ważenia 0,001 g oraz kolbę miarową o pojemności 100 cm3

Wybrana odpowiedź jest prawidłowa, ponieważ do przygotowania wzorcowego roztworu NaCl w kolbie miarowej o pojemności 1 dm³ konieczne jest użycie wagi analitycznej o dokładności 0,0001 g oraz kolby miarowej o pojemności 1000 cm³. Waga analityczna umożliwia precyzyjne ważenie masy NaCl, co jest kluczowe w analizach chemicznych, aby uzyskać roztwór o dokładnej koncentracji. NaCl musi być dokładnie odważony, aby zapewnić, że przygotowany roztwór będzie zgodny z wymaganiami jakościowymi, ponieważ nawet niewielkie odchylenia od właściwej masy mogą prowadzić do błędów w dalszych analizach, takich jak miareczkowanie. Kolba miarowa o pojemności 1000 cm³ jest odpowiednia, ponieważ pozwala na rozpuszczenie całej masy NaCl w określonej objętości wody, co umożliwia uzyskanie jednorodnego roztworu. Tego typu procedury są standardem w laboratoriach chemicznych, co podkreśla znaczenie zachowania dokładności oraz precyzji w analizach chemicznych i bioanalitycznych, a także w pracach badawczych.

Pytanie 33

Wskaż, do jakiego typu należą zamieszczone równania reakcji.

I. 2 Mg + O₂ → 2 MgO

II. 2 KMnO₄ → K₂MnO₄ + MnO₂ + O₂

III. BaCl₂ + H₂SO₄→ BaSO₄ + 2 HCl

A. I - synteza, II - analiza, DI - wymiana podwójna.

B. I - synteza, II - analiza, HI - wymiana pojedyncza.

C. I - wymiana pojedyncza, II — analiza, III - synteza.

D. I - analiza, II - synteza, HI - wymiana podwójna.

Wybór błędnej odpowiedzi może wynikać z niezrozumienia podstawowych zasad klasyfikacji reakcji chemicznych. Odpowiedzi, które klasyfikują reakcje w sposób niewłaściwy, mogą wskazywać na pomieszanie pojęć dotyczących syntezy, analizy oraz wymiany. Synteza polega na łączeniu dwóch lub więcej reagentów do formowania jednego produktu, co zostało właściwie ukazane w pierwszej reakcji. Jednak w niepoprawnych odpowiedziach często myli się ją z reakcjami analizy, które dotyczą rozkładu substancji na prostsze związki. Dodatkowo, odpowiedzi zawierające niewłaściwe typy wymiany, takie jak wymiana pojedyncza, mogą zmylić, gdyż nie odzwierciedlają one rzeczywistego przebiegu chemicznego. W reakcji wymiany podwójnej, jak w przypadku BaCl2 + H2SO4, istotne jest zrozumienie, że dwa różne związki wymieniają swoje składniki, co skutkuje powstaniem nowych substancji. Kluczowym błędem jest również nieodróżnianie reakcji rozkładu od syntezy; wiele osób może mylić procesy analizy i syntezy, co prowadzi do nieprawidłowych klasyfikacji. Poprawne rozumienie typów reakcji chemicznych jest niezbędne, aby móc efektywnie analizować i przewidywać wyniki reakcji, a także w praktycznych zastosowaniach w laboratoriach i przemyśle chemicznym.

Pytanie 34

Jakie urządzenie jest wykorzystywane do procesu ekstrakcji?

A. aparat Soxhleta

B. kolba ssawkowa

C. pompa próżniowa

D. aparat Kippa

Aparat Soxhleta jest specjalistycznym urządzeniem wykorzystywanym w procesach ekstrakcji, szczególnie w laboratoriach chemicznych i analitycznych. Działa na zasadzie ciągłej ekstrakcji substancji rozpuszczalnych z materiałów stałych, co umożliwia uzyskanie wysokiej wydajności ekstrakcji. Ekstrakcja w aparacie Soxhleta polega na cyklicznym podgrzewaniu rozpuszczalnika, który paruje, a następnie skrapla się w kondensatorze, opadając z powrotem na próbkę. Taki proces pozwala na efektywne wydobycie substancji, takich jak oleje, tłuszcze czy inne składniki aktywne z roślin. Zastosowanie tego aparatu jest powszechne w przemyśle farmaceutycznym, kosmetycznym oraz przy badaniach jakości surowców naturalnych. Standardy branżowe, takie jak ISO, zalecają korzystanie z metod ekstrakcji, które zapewniają powtarzalność i dokładność wyników, co czyni aparat Soxhleta doskonałym narzędziem w tej dziedzinie.

Pytanie 35

Zestaw do filtracji pod obniżonym ciśnieniem powinien obejmować między innymi

A. kolbę ssawkową, lejek Büchnera, płuczkę bezpieczeństwa

B. kolbę stożkową, lejek szklany z sączkiem, pompę próżniową

C. kolbę miarową, lejek Büchnera, pompę próżniową

D. kolbę okrągłodenną, lejek szklany z sączkiem, płuczkę bezpieczeństwa

Odpowiedź wskazująca na kolbę ssawkową, lejek Büchnera oraz płuczkę bezpieczeństwa jest prawidłowa, ponieważ wszystkie te elementy są kluczowe w procesie sączenia pod zmniejszonym ciśnieniem. Kolba ssawkowa, znana również jako kolba próżniowa, jest specjalnie zaprojektowana do przechowywania cieczy pod ciśnieniem niższym niż ciśnienie atmosferyczne, co pozwala na efektywne sączenie. Lejek Büchnera, zbudowany z porcelany lub szkła, umożliwia szybkie i efektywne oddzielanie ciał stałych od cieczy, wykorzystując siłę próżni generowaną przez pompę. Płuczka bezpieczeństwa jest istotnym elementem, który chroni zarówno sprzęt, jak i użytkownika przed niebezpiecznymi substancjami chemicznymi, zapobiegając ich zassaniu do systemu próżniowego. Dobór tych elementów odpowiada standardom laboratoryjnym, gdzie bezpieczeństwo i efektywność są priorytetami. Przygotowując się do procedur laboratoryjnych związanych z filtracją, zawsze należy uwzględnić te trzy składniki, aby zapewnić prawidłowe i bezpieczne przeprowadzenie eksperymentów.

Pytanie 36

Próbka wzorcowa to próbka

A. o dokładnie znanym składzie

B. przygotowana z próbki laboratoryjnej przez jej zmniejszenie

C. przeznaczona w całości do jednego oznaczenia

D. otrzymana w wyniku zmieszania próbek jednostkowych

Próbka wzorcowa to próbka o dokładnie znanym składzie, co czyni ją kluczowym elementem w procesach analitycznych. W analizie chemicznej i badaniach laboratoryjnych próbki wzorcowe są niezbędne do kalibracji instrumentów pomiarowych, a także do walidacji metod analitycznych. Przykładem może być stosowanie standardów w technikach spektroskopowych, gdzie próbki wzorcowe pozwalają na uzyskanie precyzyjnych wyników pomiarów. Zgodnie z normami ISO, próbki wzorcowe powinny być przygotowane z najwyższą starannością, aby zminimalizować błędy pomiarowe. W praktyce, ich zastosowanie obejmuje również monitorowanie jakości procesu produkcyjnego, co pozwala na wykrywanie potencjalnych nieprawidłowości. Stosowanie próbki wzorcowej jest również zgodne z dobrymi praktykami laboratoryjnymi (GLP), które podkreślają znaczenie znanego składu prób w zapewnieniu wiarygodności wyników i umożliwieniu ich porównywalności. Dlatego też, rozwiązując problemy analityczne, znajomość i umiejętność wykorzystania próbek wzorcowych jest niezbędna dla każdego specjalisty w dziedzinie analizy chemicznej i biologicznej.

Pytanie 37

Skalę wzorców do oznaczenia barwy przygotowano w cylindrach Nesslera o pojemności 100 cm3. Barwa oznaczona w tabeli jako X wynosi

Skala wzorców do barwy
Ilość wzorcowego roztworu podstawowego cm³ (c=500 mg Pt/dm³)	0	1,0	2,0	3,0
Barwa w stopniach mg Pt/dm³	0	5	X	15

A. 20

B. 5,5

C. 7

D. 10

Wybór odpowiedzi 10 mg Pt/dm³ jest poprawny, ponieważ oparty jest na założeniach dotyczących liniowej skali wzorców stosowanej do oznaczania barwy. Dla 1,0 cm³ roztworu podstawowego wartość wynosi 5 mg Pt/dm³. Zgodnie z zasadami chemii analitycznej, jeśli zwiększamy objętość roztworu podstawowego, to również proporcjonalnie wzrasta stężenie substancji, co jest zgodne z zasadą zachowania masy. W tym przypadku, dla 2,0 cm³ roztworu podstawowego, barwa będzie podwójna, co prowadzi do uzyskania wartości 10 mg Pt/dm³. Tego rodzaju podejście jest powszechnie stosowane w laboratoriach analitycznych, gdzie precyzyjne oznaczanie stężeń ma kluczowe znaczenie dla wiarygodności wyników. Zastosowanie tej metody w praktyce jest istotne dla analizy chemicznej w różnych dziedzinach, takich jak badania środowiskowe czy kontrola jakości w przemyśle chemicznym.

Pytanie 38

Zgłębniki o konstrukcji przypominającej świder są wykorzystywane do pobierania próbek różnych materiałów

A. sypkich

B. ciastowatych

C. płynnych

D. półpłynnych

Zgłębniki w kształcie świdra, także znane jako świdry próbne, są specjalistycznymi narzędziami przeznaczonymi do pobierania próbek materiałów o konsystencji ciastowatej. Ich konstrukcja, przypominająca świdry, pozwala na efektywne wwiercanie się w bardziej gęste i lepkie substancje, co jest kluczowe w wielu dziedzinach, takich jak geologia, inżynieria materiałowa oraz nauki przyrodnicze. Przykładem zastosowania zgłębnika świdrowego jest badanie gruntów w celu określenia ich nośności lub składu, co jest istotne podczas projektowania fundamentów budynków. W praktyce, pobieranie próbek ciastowatych materiałów, jak np. gliny czy osady, jest trudne, dlatego użycie zgłębnika w kształcie świdra znacząco zwiększa precyzję i efektywność tego procesu. W standardach branżowych, takich jak ASTM D1586, opisane są metody pobierania próbek gruntów, które uwzględniają użycie takich narzędzi, co podkreśla ich fundamentalne znaczenie dla rzetelności badań geotechnicznych.

Pytanie 39

Próbka laboratoryjna posiadająca cechy higroskopijne powinna być pakowana

A. w szczelne opakowania

B. w skrzynie drewniane

C. w torby papierowe

D. w torby jutowe

Odpowiedź "w hermetyczne opakowania" jest prawidłowa, ponieważ próbki laboratoryjne o właściwościach higroskopijnych wykazują silną tendencję do absorbcji wilgoci z otoczenia, co może prowadzić do ich degradacji lub zmian w składzie chemicznym. Hermetyczne opakowania zapewniają skuteczną barierę przed wilgocią, co jest kluczowe dla zachowania integralności takich próbek. Przykładem zastosowania hermetycznych opakowań są próbki soli, które muszą być przechowywane w suchym środowisku, aby uniknąć ich aglomeracji lub rozpuszczenia. Zgodnie z wytycznymi ISO 17025 dotyczącymi akredytacji laboratoriów, zaleca się stosowanie hermetycznych pojemników jako standardowej praktyki w celu zapewnienia, że wyniki analizy są wiarygodne i powtarzalne. Ponadto, hermetyczne opakowania mogą być również stosowane w transporcie próbek, co zmniejsza ryzyko ich kontaminacji i utraty właściwości.

Pytanie 40

W wypadku oblania skóry kwasem mrówkowym należy

Wyciąg z karty charakterystyki
Skład: kwas mrówkowy 80%, woda 11-20%
Pierwsza pomoc.
Po narażeniu przez drogi oddechowe. Natychmiast wezwać lekarza.
Po kontakcie ze skórą. Zanieczyszczoną skórę natychmiast przemyć dużą ilością wody.

A. zastosować na skórę mydło w płynie.

B. podać do picia dużą ilość schłodzonej wody.

C. przemyć skórę dużą ilością wody.

D. polać skórę środkiem zobojętniającym.

Przemycie skóry dużą ilością wody w przypadku kontaktu z kwasem mrówkowym jest kluczowym działaniem, które ma na celu minimalizację uszkodzeń. Woda działa jak rozcieńczalnik, co pozwala na szybsze usunięcie szkodliwej substancji z powierzchni skóry. Zgodnie z wytycznymi zawartymi w standardach pierwszej pomocy, każdy przypadek kontaktu skóry z substancjami żrącymi powinien być traktowany jako sytuacja wymagająca natychmiastowej reakcji. W praktyce, jeśli dojdzie do kontaktu z kwasem mrówkowym, należy jak najszybciej przemyć zanieczyszczoną skórę wodą o temperaturze pokojowej przez co najmniej 15 minut. Ważne jest, aby nie stosować innych substancji ani środków chemicznych, które mogłyby reagować z kwasem, co mogłoby prowadzić do powstania dodatkowych, szkodliwych związków chemicznych. Warto również pamiętać, że w przypadku poważniejszych oparzeń chemicznych należy zawsze skontaktować się z profesjonalną pomocą medyczną, aby ocenić stan pacjenta i podjąć dalsze działania. Przechowywanie odpowiednich materiałów pierwszej pomocy w miejscach, gdzie mogą wystąpić takie wypadki, jest również zalecane jako dobra praktyka. Przykładem zastosowania jest sytuacja w laboratoriach chemicznych, gdzie pracownicy są szkoleni w zakresie reagowania na wypadki z substancjami chemicznymi.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej