Wyniki egzaminu

Informacje o egzaminie:
  • Zawód: Technik analityk
  • Kwalifikacja: CHM.03 - Przygotowywanie sprzętu, odczynników chemicznych i próbek do badań analitycznych
  • Data rozpoczęcia: 17 kwietnia 2025 09:50
  • Data zakończenia: 17 kwietnia 2025 10:24

Egzamin zdany!

Wynik: 29/40 punktów (72,5%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!
Szczegółowe wyniki:
Pytanie 1

W trakcie określania miana roztworu NaOH, do zmiareczkowania 25,0 cm3 tego roztworu, użyto 30,0 cm3 roztworu HCl o stężeniu 0,1000 mol/dm3. Jakie miało miano zasady?

A. 0,2000 mol/dm3
B. 0,1000 mol/dm3
C. 0,1200 mol/dm3
D. 0,1500 mol/dm3
Miano zasady NaOH oblicza się na podstawie reakcji zobojętnienia z kwasem HCl, w której stosunek molowy NaOH do HCl wynosi 1:1. Ustalając miano roztworu NaOH, wykorzystujemy wzór na miano: c(NaOH) = (c(HCl) * V(HCl)) / V(NaOH), gdzie c oznacza stężenie, a V objętość. W naszym przypadku mamy c(HCl) = 0,1000 mol/dm³ oraz V(HCl) = 30,0 cm³ (0,030 dm³) i V(NaOH) = 25,0 cm³ (0,025 dm³). Podstawiając wartości do wzoru, uzyskujemy: c(NaOH) = (0,1000 mol/dm³ * 0,030 dm³) / 0,025 dm³ = 0,1200 mol/dm³. Przykład ten ilustruje, jak ważne jest odpowiednie wyważenie ilości reagentów w reakcjach chemicznych, co jest kluczowe w laboratoriach chemicznych i przemyśle, gdzie precyzyjne stężenia roztworów mają istotne znaczenie dla efektywności procesów chemicznych oraz jakości końcowego produktu. Standardy analityczne podkreślają konieczność dokładności w pomiarach, co ma wpływ na wiarygodność uzyskanych wyników.

Pytanie 2

Resztki szkła, osadników czy inne odpady stałe powstałe w laboratorium analitycznym powinny być umieszczone

A. w kartonowych opakowaniach
B. w pojemnikach na odpady komunalne
C. w workach z polietylenu i oznaczyć zawartość
D. w szklanych słoikach z plastikowym wieczkiem
Umieszczanie odpadów stałych typu resztki sączków oraz zbitego szkła w pojemnikach na odpady komunalne jest zgodne z obowiązującymi normami i regulacjami dotyczącymi gospodarki odpadami. Tego rodzaju odpady, ze względu na swoje właściwości, powinny być segregowane i składowane w odpowiednich pojemnikach, które są przystosowane do tego celu. Zgodnie z dyrektywami unijnymi i krajowymi, odpady te nie mogą być wrzucane do ogólnych pojemników, ponieważ mogą stwarzać zagrożenie dla ludzi oraz środowiska. Na przykład, zbite szkło w laboratoriach analitycznych wymaga szczególnej uwagi, ponieważ może powodować urazy. Praktyczne podejście do zarządzania tymi odpadami obejmuje nie tylko ich odpowiednie pakowanie, ale także prowadzenie dokumentacji dotyczącej ich pochodzenia i rodzaju. Odpowiednia segregacja i składowanie odpadów są kluczowe dla ich późniejszego przetwarzania oraz recyklingu, co pozwala na minimalizację negatywnego wpływu na środowisko i zdrowie publiczne.

Pytanie 3

Na skutek krystalizacji 18 g kwasu benzoesowego uzyskano 8 g czystego produktu. Jaką wydajność miała ta krystalizacja?

A. 2,25 g
B. 2,25%
C. 44,44 g
D. 44,44%
Wydajność procesu krystalizacji oblicza się jako stosunek masy uzyskanego produktu do masy surowca, wyrażony w procentach. W tym przypadku, otrzymując 8 g czystego kwasu benzoesowego z 18 g użytego surowca, wydajność wynosi: (8 g / 18 g) * 100% = 44,44%. Taka wydajność jest ważna w kontekście procesów technologicznych, ponieważ pozwala ocenić, jak efektywnie surowce zostały wykorzystane. W praktyce, wysoka wydajność jest pożądana, ponieważ obniża koszty materiałowe i zwiększa rentowność produkcji. W kontekście przemysłu farmaceutycznego lub chemicznego, osiągnięcie wysokiej wydajności krystalizacji jest kluczowe dla zapewnienia czystości i jakości produktów końcowych, co odpowiada standardom takim jak GMP (Good Manufacturing Practices). Dodatkowo, analiza wydajności może pomóc w identyfikacji potencjalnych problemów w procesie produkcyjnym i dostosowywaniu parametrów, aby zoptymalizować proces.

Pytanie 4

Osoba pracująca z lotnym rozpuszczalnikiem straciła przytomność. Jakie działania należy podjąć, aby udzielić pierwszej pomocy?

A. zwilżeniu zimną wodą czoła i karku
B. wyniesieniu osoby poszkodowanej na świeże powietrze
C. rozpoczęciu reanimacji
D. rozpoczęciu resuscytacji
Wyniesienie osoby poszkodowanej na świeże powietrze jest kluczowym krokiem w sytuacji, gdy mamy do czynienia z utratą przytomności w wyniku działania lotnych rozpuszczalników. Lotne substancje chemiczne mogą powodować duszność, osłabienie lub nawet utratę przytomności w wyniku ich wdychania, co stwarza ryzyko zatrucia. Przeniesienie osoby do miejsca z lepszą wentylacją minimalizuje ekspozycję na szkodliwe opary, co zwiększa szanse na jej szybki powrót do zdrowia. W praktyce, jeśli zauważysz osobę, która straciła przytomność po kontakcie z takimi substancjami, pierwszym krokiem powinno być ocena sytuacji, a następnie ostrożne przeniesienie jej w bezpieczne, świeże powietrze. Zgodnie z wytycznymi Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy (EU-OSHA), ważne jest, aby zawsze mieć na uwadze ryzyko inhalacji substancji chemicznych oraz znać procedury udzielania pierwszej pomocy w takich sytuacjach, co można wdrożyć w miejscu pracy, aby poprawić bezpieczeństwo pracowników.

Pytanie 5

Do wykrywania pierwiastków w niskich stężeniach w badaniach spektrograficznych należy używać reagentów

A. czystych
B. spektralnie czystych
C. chemicznie czystych
D. czystych do badań
Odpowiedź 'spektralnie czyste' jest prawidłowa, ponieważ oznaczanie pierwiastków śladowych w metodach spektrograficznych wymaga stosowania reagentów o wysokiej czystości, które nie zawierają zanieczyszczeń mogących wpływać na wyniki analizy. Spektralna czystość reagentów odnosi się do minimalizacji obecności innych pierwiastków, które mogłyby wprowadzać błędy w pomiarach, co jest kluczowe w przypadku analiz o niskich granicach detekcji. Standardowe praktyki w laboratoriach chemicznych wskazują na konieczność stosowania reagentów, które były poddawane odpowiednim procesom oczyszczania, takim jak destylacja czy chromatografia, aby uzyskać ich spektralne czystości. Przykładem mogą być reakcje analityczne w spektrometrii mas, gdzie nawet drobne zanieczyszczenia mogą prowadzić do fałszywych identyfikacji i ilościowych pomiarów. W ten sposób, zachowanie standardów spektralnej czystości reagentów w praktyce laboratoryjnej jest niezbędne dla uzyskania wiarygodnych wyników analizy.

Pytanie 6

Zestaw do filtracji pod obniżonym ciśnieniem powinien obejmować między innymi

A. kolbę stożkową, lejek szklany z sączkiem, pompę próżniową
B. kolbę miarową, lejek Büchnera, pompę próżniową
C. kolbę okrągłodenną, lejek szklany z sączkiem, płuczkę bezpieczeństwa
D. kolbę ssawkową, lejek Büchnera, płuczkę bezpieczeństwa
Odpowiedź wskazująca na kolbę ssawkową, lejek Büchnera oraz płuczkę bezpieczeństwa jest prawidłowa, ponieważ wszystkie te elementy są kluczowe w procesie sączenia pod zmniejszonym ciśnieniem. Kolba ssawkowa, znana również jako kolba próżniowa, jest specjalnie zaprojektowana do przechowywania cieczy pod ciśnieniem niższym niż ciśnienie atmosferyczne, co pozwala na efektywne sączenie. Lejek Büchnera, zbudowany z porcelany lub szkła, umożliwia szybkie i efektywne oddzielanie ciał stałych od cieczy, wykorzystując siłę próżni generowaną przez pompę. Płuczka bezpieczeństwa jest istotnym elementem, który chroni zarówno sprzęt, jak i użytkownika przed niebezpiecznymi substancjami chemicznymi, zapobiegając ich zassaniu do systemu próżniowego. Dobór tych elementów odpowiada standardom laboratoryjnym, gdzie bezpieczeństwo i efektywność są priorytetami. Przygotowując się do procedur laboratoryjnych związanych z filtracją, zawsze należy uwzględnić te trzy składniki, aby zapewnić prawidłowe i bezpieczne przeprowadzenie eksperymentów.

Pytanie 7

Rozpuszczalnik stosowany w procesie krystalizacji powinien

A. doskonale rozpuszczać zanieczyszczenia lub w niewielkim stopniu
B. wchodzić w reakcję z substancją krystalizowaną
C. być substancją łatwopalną
D. rozpuszczać zanieczyszczenia w przeciętnym zakresie
Wybór niewłaściwego rozpuszczalnika w procesie krystalizacji może prowadzić do wielu problemów. Propozycja, by rozpuszczalnik reagował z substancją krystalizowaną, jest fundamentalnie błędna, ponieważ takie reakcje chemiczne mogą prowadzić do zanieczyszczenia produktu końcowego, a nawet do jego degradacji. W kontekście krystalizacji, celem jest uzyskanie czystych kryształów, co wymaga, aby rozpuszczalnik nie reagował z substancją, lecz jedynie umożliwiał jej rozpuszczenie. Kolejną niepoprawną koncepcją jest pomysł, że rozpuszczalnik powinien rozpuszczać zanieczyszczenia w stopniu średnim. Taka sytuacja może prowadzić do powstania mieszaniny, która nie pozwoli na uzyskanie czystych kryształów, gdyż zanieczyszczenia będą wprowadzać dodatkowe substancje do struktury kryształów. Rozpuszczalniki łatwopalne są również niewłaściwym wyborem, gdyż ich stosowanie zwiększa ryzyko pożaru i stanowi zagrożenie w laboratoriach. Właściwy dobór rozpuszczalnika powinien być oparty na jego zdolności do selektywnego rozpuszczania i zapewnienia bezpiecznych warunków pracy, zgodnych z normami BHP oraz standardami przemysłowymi. Typowe błędy myślowe, które prowadzą do takich nieprawidłowych wniosków, często wynikają z braku zrozumienia podstawowych zasad chemii i krystalizacji. Zrozumienie tych zagadnień jest niezbędne dla skutecznego przeprowadzenia procesu krystalizacji oraz uzyskania wysokiej jakości produktów chemicznych.

Pytanie 8

Jaką metodą nie można rozdzielać mieszanin?

A. krystalizacja
B. aeracja
C. ekstrakcja
D. chromatografia
Aeracja to proces, który nie jest metodą rozdzielania mieszanin, lecz techniką stosowaną w różnych dziedzinach, takich jak oczyszczanie wody czy hodowla ryb, w celu wzbogacenia medium w tlen. Proces ten polega na wprowadzeniu powietrza do cieczy, co ma na celu zwiększenie stężenia tlenu rozpuszczonego w wodzie. Aeracja znajduje zastosowanie w biotechnologii wodnej oraz przy oczyszczaniu ścieków, gdzie tlen jest niezbędny dla organizmów aerobowych, które degradować mogą zanieczyszczenia organiczne. W przeciwieństwie do metod takich jak chromatografia, krystalizacja czy ekstrakcja, które mają na celu separację konkretnych składników z mieszaniny, aeracja koncentruje się na poprawie warunków środowiskowych. Chromatografia jest szeroko stosowana w laboratoriach chemicznych do analizy substancji, krystalizacja służy do oczyszczania substancji chemicznych poprzez tworzenie kryształów, a ekstrakcja umożliwia oddzielenie substancji na podstawie ich różnej rozpuszczalności. Właściwe zrozumienie tych procesów jest kluczowe dla ich efektywnego zastosowania w przemyśle chemicznym i biotechnologii.

Pytanie 9

Przedstawiony schemat ideowy ilustruje proces wytwarzania N2 → NO → NO2 → HNO3

A. kwasu azotowego(IV) z azotu
B. kwasu azotowego(V) z azotu
C. kwasu azotowego(III) z azotu
D. kwasu azotowego(II) z azotu
Odpowiedź na pytanie o kwas azotowy(V) jest jak najbardziej trafna. Proces wytwarzania HNO3 z azotu (N2) rzeczywiście zaczyna się od utlenienia azotu do tlenku azotu(II) (NO), który potem przekształca się w tlenek azotu(IV) (NO2). To właśnie ten tlenek odgrywa ważną rolę w produkcji kwasu azotowego. W przemyśle chemicznym najczęściej stosuje się metodę Ostwalda, gdzie amoniak jest pierwszym etapem, który prowadzi nas do tlenku azotu. Potem ten tlenek reaguje z tlenem, tworząc NO2, a w obecności wody przekształca się to w HNO3. Kwas azotowy(V) ma sporo zastosowań, na przykład produkując nawozy azotowe czy materiały wybuchowe, a także jest ważnym odczynnikiem w laboratoriach. Myślę, że warto pamiętać, że kwas ten jest istotny w wielu dziedzinach chemii, zarówno organicznej, jak i nieorganicznej, co czyni go kluczowym dla branży chemicznej.

Pytanie 10

Wody pobrane ze studni powinny być przewożone w szczelnie zamkniętych butelkach z przezroczystego materiału

A. z tworzywa sztucznego, w temperaturze około 4°C
B. szklanych, w temperaturze około 20°C
C. z tworzywa sztucznego, w temperaturze około 20°C
D. szklanych, w temperaturze około 30°C
Odpowiedź dotycząca użycia butelek z tworzywa sztucznego, w temperaturze około 4°C, jest zgodna z zaleceniami dotyczącymi transportu próbek wody. Tworzywo sztuczne, takie jak polipropylen lub PET, jest preferowane, ponieważ jest lekkie, odporne na pęknięcia i dobrze zabezpiecza próbki przed zanieczyszczeniami. Przechowywanie próbek w niskiej temperaturze, około 4°C, minimalizuje rozwój mikroorganizmów i stabilizuje skład chemiczny wody, co jest kluczowe dla wiarygodności analizy. W praktyce zaleca się, aby próbki były transportowane w ciągu maksymalnie 24 godzin od pobrania, aby zminimalizować ryzyko zmiany parametrów analitycznych. Dobre praktyki laboratoria wodociągowego wskazują, że każda próbka powinna być odpowiednio oznakowana i zarejestrowana, co ułatwia późniejsze śledzenie wyników analizy. W takich sytuacjach warto korzystać z wytycznych takich jak Standard ISO 5667 dotyczący pobierania próbek wody, co zapewnia jakość i wiarygodność uzyskiwanych danych.

Pytanie 11

W celu rozdrabniania niewielkich ilości bardzo twardego materiału wykorzystuje się moździerze

A. ze stali molibdenowej
B. melaminowe
C. agatowe
D. teflonowe
Wybór moździerzy teflonowych, melaminowych czy agatowych na rozdrabnianie twardych materiałów jest niewłaściwy z kilku powodów. Moździerze teflonowe, mimo że są odporne na działanie wielu chemikaliów, są zbyt miękkie, aby skutecznie rozdrabniać twarde substancje. Ich struktura nie pozwala na osiągnięcie odpowiedniej siły nacisku, a dodatkowo mogą ulegać zarysowaniom, co w dłuższym okresie może prowadzić do kontaminacji mieszanek. Z kolei moździerze melaminowe, chociaż lekkie i łatwe w czyszczeniu, również nie mają wystarczającej twardości, by poradzić sobie z twardymi materiałami. Mogą pękać lub się łamać pod wpływem dużych obciążeń. Moździerze agatowe są estetyczne i dobrze sprawdzają się w przypadku miększych materiałów, ale ich koszt oraz możliwość pękania przy dużych obciążeniach sprawiają, że nie są najlepszym wyborem do rozdrabniania twardych substancji. Wybierając odpowiedni moździerz, ważne jest, aby wziąć pod uwagę zarówno twardość materiału, jak i jego przeznaczenie. Dlatego też, do rozdrabniania twardych materiałów, moździerz ze stali molibdenowej jest najlepszym rozwiązaniem, zapewniającym zarówno efektywność, jak i trwałość podczas pracy.

Pytanie 12

Zabieg, który wykonuje się podczas pobierania próbki wody do analizy, mający na celu zachowanie jej składu chemicznego w trakcie transportu, określa się mianem

A. oczyszczania
B. utrwalania
C. rozcieńczania
D. zagęszczania
Odpowiedź 'utrwalania' jest prawidłowa, ponieważ proces ten ma kluczowe znaczenie w zachowaniu integralności chemicznej próbki wody podczas transportu do laboratorium. Utrwalanie polega na stosowaniu odpowiednich metod, takich jak dodanie substancji chemicznych, które stabilizują skład chemiczny próbki, zapobiegając rozkładowi lub zmianom w jej składzie. Przykładem może być dodanie kwasu solnego do próbki wody morskiej w celu zachowania stężenia metali ciężkich. Ważne jest także, aby wybrać odpowiednie pojemniki do transportu, które nie reagują z próbą, co jest zgodne z normami ISO 5667. W praktyce, przestrzeganie procedur pobierania i transportu próbek zgodnie z wytycznymi pozwala na uzyskanie wiarygodnych wyników analitycznych oraz minimalizację ryzyka zanieczyszczenia próbki. Właściwe utrwalanie próbek jest nie tylko istotne dla dokładności badań, ale także dla zapewnienia bezpieczeństwa przy dalszym ich przetwarzaniu.

Pytanie 13

Aby przeprowadzić syntezę substancji organicznej w temperaturze 150°C, należy zastosować łaźnię

A. olejową
B. parową
C. wodną
D. powietrzną
Wybór łaźni powietrznej, parowej lub wodnej do syntezy organicznej w temperaturze 150°C jest niezbyt dobrym pomysłem. Łaźnie powietrzne, mimo że można ich używać w niższych temperaturach, nie są w stanie zapewnić odpowiedniej stabilności oraz precyzji, co może sprawić, że reakcje będą nieregularne. W sytuacji wysokotemperaturowych syntez, to nie wystarczy, bo powietrze ma niskie ciepło właściwe i słabo przewodzi ciepło. Łaźnie parowe są skuteczne tylko do około 100°C, a przy wyższych temperaturach mogą wystąpić kłopoty z wrzeniem i stratą cieczy, co w wielu reakcjach może być kłopotliwe. Z kolei łaźnie wodne mają swoją granicę, bo nie mogą obsłużyć 150°C ze względu na temperaturę wrzenia. Używanie wody w takich warunkach naraża nas na ryzyko kondensacji pary, co może zanieczyścić nasz produkt. W praktyce w laboratoriach starają się wybierać takie medium grzewcze, które będzie miało odpowiednie parametry temperaturowe i gwarantowało stabilność oraz czystość reakcji. Dlatego, do syntez organicznych w wysokich temperaturach, łaźnia olejowa to zdecydowanie najlepszy wybór, a inne metody są tu nieodpowiednie.

Pytanie 14

Aby otrzymać czystą substancję, próbka z nitroaniliną została poddana procesowi krystalizacji. Jaką masę nitroaniliny użyto do krystalizacji, jeśli uzyskano 1,5 g czystego związku, a wydajność krystalizacji wyniosła 75%?

A. 50 g
B. 0,5 g
C. 2 g
D. 0,02 g
W przypadku obliczeń związanych z krystalizacją często dochodzi do nieporozumień dotyczących interpretacji wydajności oraz masy próbki. Wydajność krystalizacji to kluczowy parametr, który informuje nas, jaką część początkowej masy substancji udało się uzyskać w formie czystego związku. Niektórzy mogą błędnie zakładać, że masa odważki powinna być równa masie czystego produktu, co jest znamienne dla błędnej interpretacji wyników. Odpowiedzi, które sugerują masę mniejszą niż rzeczywista masa próbki, ignorują fakt, że wydajność jest zawsze wyrażana jako wartość mniejsza niż 1 lub 100%. To prowadzi do poważnych błędów w obliczeniach. Na przykład, odpowiedzi, które sugerują masy takie jak 0,02 g czy 0,5 g, pomijają podstawowy związek pomiędzy masą uzyskanego produktu a jego wydajnością. Ważne jest również to, aby zrozumieć, że przy krystalizacji nie tylko ilość, ale także jakość uzyskanego produktu jest kluczowa. W praktyce, niewłaściwe obliczenia mogą prowadzić do nieefektywnego procesu oczyszczania, co może mieć poważne konsekwencje w przemyśle chemicznym. W kontekście standardów branżowych, takie błędy mogą skutkować niezgodnością z wymaganiami jakościowymi, co jest nieakceptowalne w produkcji farmaceutyków i chemikaliów specjalistycznych. Z tego powodu niezwykle ważne jest, aby zrozumieć i zastosować poprawne metody obliczeń w każdym etapie procesu chemicznego.

Pytanie 15

Niemetal o kolorze fioletowoczarnym, który łatwo przechodzi w stan gazowy, to

A. chlor
B. fosfor
C. jod
D. brom
Jod, jako niemetal o barwie fioletowoczarnej, jest substancją, która łatwo ulega sublimacji, co oznacza, że w warunkach standardowych (temperatura i ciśnienie) przechodzi bezpośrednio z fazy stałej w fazę gazową. Jod jest szeroko stosowany w medycynie, szczególnie jako środek dezynfekujący oraz w diagnostyce obrazowej, gdzie wykorzystuje się jego izotopy do radioizotopowej diagnostyki tarczycy. W laboratoriach chemicznych jod jest często używany w reakcjach redoks oraz jako katalizator w różnorodnych syntezach organicznych. Przykładem zastosowania jodu w przemyśle jest produkcja barwników i środków ochrony roślin. Ponadto, jod jest kluczowym składnikiem w diecie ludzkiej, niezbędnym dla prawidłowego funkcjonowania tarczycy. Stosowanie jodu w odpowiednich ilościach jest zgodne z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia, która podkreśla znaczenie jego roli w zapobieganiu niedoborom, które mogą prowadzić do chorób takich jak wole lub niedoczynność tarczycy.

Pytanie 16

Piktogram ukazujący czaszkę oraz skrzyżowane kości piszczelowe jest typowy dla substancji o działaniu

A. narkotycznym
B. toksycznym dla skóry
C. żrącym dla skóry
D. korodującym na metale
Piktogram przedstawiający czaszkę i skrzyżowane piszczele jest powszechnie stosowany do oznaczania substancji, które mają działanie toksyczne na skórę. Oznaczenie to informuje użytkowników o ryzyku, jakie niesie ze sobą kontakt danego związku chemicznego z ciałem. Substancje toksyczne mogą powodować poważne uszkodzenia, a w niektórych przypadkach nawet prowadzić do śmierci, jeśli nie zostaną odpowiednio zabezpieczone. Przykłady substancji, które mogą być oznaczone tym piktogramem, to niektóre pestycydy, rozpuszczalniki organiczne czy chemikalia wykorzystywane w laboratoriach. Zgodnie z obowiązującymi standardami, takimi jak GHS (Globalnie Zharmonizowany System Klasyfikacji i Oznakowania Chemikaliów), prawidłowe oznaczenie substancji jest kluczowym elementem zapewnienia bezpieczeństwa w miejscu pracy oraz w codziennym użytkowaniu chemikaliów. Właściwe zrozumienie i respektowanie tych oznaczeń jest niezbędne do minimalizacji ryzyka zatrucia lub poparzeń chemicznych.

Pytanie 17

Etykieta roztworu kwasu azotowego(V) o koncentracji 6 mol/dm3 powinna zawierać nazwę substancji oraz

A. masę, datę przygotowania i numer katalogowy
B. masę, koncentrację i numer katalogowy
C. koncentrację, producenta i wykaz zanieczyszczeń
D. koncentrację, ostrzeżenia H oraz datę przygotowania
Poprawna odpowiedź wskazuje, że etykieta roztworu kwasu azotowego(V) o stężeniu 6 mol/dm3 powinna zawierać stężenie, zwroty zagrożeń H oraz datę sporządzenia. Umożliwia to nie tylko identyfikację substancji, ale także informuje użytkownika o potencjalnych zagrożeniach związanych z jej stosowaniem. Zwroty zagrożeń H (Hazard statements) są kluczowym elementem, który świadczy o ryzyku związanym z kontaktami, na przykład: H290 - może być żrący dla metali, H314 - powoduje poważne oparzenia skóry oraz uszkodzenia oczu. Podawanie stężenia kwasu jest istotne dla oceny jego reaktywności oraz właściwego postępowania ze substancją. Data sporządzenia pozwala na śledzenie ważności roztworu oraz jego stabilności. Przykładem zastosowania jest laboratorium chemiczne, gdzie precyzyjne etykiety pomagają utrzymać bezpieczeństwo i zgodność z przepisami BHP. W branży laboratoryjnej standardy takie jak GHS (Globalnie Zharmonizowany System Klasyfikacji i Oznakowania Chemikaliów) dostarczają wytycznych dotyczących etykietowania substancji chemicznych, co znacząco zwiększa bezpieczeństwo pracy.

Pytanie 18

Oddzielanie płynnej mieszanki poprzez jej odparowanie, a potem skroplenie poszczególnych składników to

A. destylacja
B. chromatografia cieczowa
C. adsorpcja
D. ekstrakcja w systemie ciecz - ciecz
Destylacja to proces rozdzielania składników cieczy, który polega na odparowaniu cieczy i następnie skropleniu pary. W praktyce, destylacja wykorzystuje różnice w temperaturach wrzenia poszczególnych składników. Na przykład w przemyśle petrochemicznym destylacja jest kluczowym etapem w produkcji benzyny, gdzie surowa ropa naftowa jest poddawana destylacji frakcyjnej, co pozwala na uzyskanie różnych frakcji, takich jak nafta, benzen czy olej napędowy. Ważnym standardem w destylacji jest stosowanie kolumn destylacyjnych, które zwiększają efektywność rozdzielania dzięki wielokrotnemu parowaniu i skraplaniu. W praktyce, destylacja znajduje zastosowanie również w winiarstwie, gdzie alkohol jest oddzielany od innych składników, oraz w produkcji wody destylowanej. Dobre praktyki w tym zakresie obejmują kontrolowanie temperatury oraz ciśnienia, co może znacznie poprawić wydajność procesu oraz jakość uzyskiwanego produktu.

Pytanie 19

Do 200 g roztworu NaOH (M = 40 g/mol) o stężeniu 10 % dodano wodę destylowaną w kolbie miarowej o pojemności 500 cm3 do znaku. Jakie jest stężenie molowe powstałego roztworu?

A. 0,5 mol/dm3
B. 0,1 mol/dm3
C. 4,0 mol/dm3
D. 1,0 mol/dm3
Błędne odpowiedzi często opierają się na niepoprawnym zrozumieniu pojęcia stężenia oraz na niewłaściwym obliczeniu liczby moli substancji w roztworze. Dla odpowiedzi wskazujących na stężenie 0,5 mol/dm³, można zauważyć, że mogą one wynikać z błędnego założenia, że 200 g roztworu zawiera mniej moli NaOH, niż wynika to z obliczeń. Inną typową pomyłką jest zakładanie, że rozcieńczenie wpływa na całkowitą ilość moli w roztworze, co jest nieprawdziwe. Po rozcieńczeniu liczba moli pozostaje niezmieniona, a zmienia się tylko objętość roztworu, co prowadzi do błędnych wyników stężenia. Odpowiedzi wskazujące na 4,0 mol/dm³ mogą wynikać z mylnego przeliczenia masy substancji na mole bez uwzględnienia objętości roztworu, co jest kluczowe przy obliczaniu stężeń. Niezrozumienie metody obliczania stężenia molowego prowadzi do niepoprawnych wniosków, a także wykazuje brak znajomości podstawowych zasad chemii, takich jak prawo zachowania masy czy zasady przygotowywania roztworów. W praktyce laboratoryjnej ważne jest, aby dokładnie obliczać zarówno masy, jak i objętości, aby uzyskać poprawne wyniki analizy i zapewnić jakość badań.

Pytanie 20

Proces wydobywania składnika z cieczy lub ciała stałego w mieszance wieloskładnikowej poprzez jego rozpuszczenie w odpowiednim rozpuszczalniku to

A. destylacja
B. dekantacja
C. saturacja
D. ekstrakcja
Ekstrakcja to proces inżynierii chemicznej, który polega na wydobywaniu jednego lub więcej składników z mieszaniny za pomocą odpowiedniego rozpuszczalnika. Kluczowym aspektem ekstrakcji jest wybór właściwego rozpuszczalnika, który powinien selektywnie rozpuszczać substancje pożądane, pozostawiając inne składniki nietknięte. Przykładowo, w przemyśle farmaceutycznym wykorzystuje się ekstrakcję do oddzielania aktywnych składników z roślin, co pozwala na produkcję leków. W branży spożywczej ekstrakcja jest stosowana do uzyskiwania olejków eterycznych z roślin, co znajduje zastosowanie w aromaterapii i produkcji żywności. Dobór rozpuszczalnika może być determinowany przez takie czynniki jak rozpuszczalność składników, pH oraz temperatura. Dobre praktyki w ekstrakcji obejmują także optymalizację warunków procesu, co może znacząco zwiększyć wydajność i jakość uzyskiwanych produktów. W standardach branżowych, takich jak ISO 9001, podkreśla się znaczenie kontrolowania procesów, aby zapewnić ich efektywność i zgodność z wymaganiami jakościowymi.

Pytanie 21

Jakie substancje wykorzystuje się do wykrywania obecności jonów chlorkowych w wodzie mineralnej?

A. roztwór azotanu srebra
B. uniwersalny papierek wskaźnikowy
C. roztwór szczawianu potasu
D. roztwór chlorku baru
Roztwór azotanu srebra (AgNO3) jest kluczowym odczynnikiem w analizie chemicznej do wykrywania jonów chlorkowych (Cl-) w wodzie mineralnej. Po dodaniu azotanu srebra do próby zawierającej jony chlorkowe, zachodzi reakcja, w wyniku której powstaje biały osad chlorku srebra (AgCl). Reakcja ta jest równaniem: AgNO3 + NaCl → AgCl + NaNO3. Osad chlorku srebra jest nierozpuszczalny w wodzie, co czyni tę metodę bardzo efektywną w jakościowym wykrywaniu anionów chlorkowych. Praktyczne zastosowanie tej metody można zaobserwować w laboratoriach analitycznych, gdzie monitoruje się jakość wód mineralnych, aby spełniały one normy zdrowotne. Ponadto, metoda ta jest zgodna z wytycznymi organizacji takich jak ISO, co podkreśla jej wiarygodność i powszechne uznanie w branży analitycznej.

Pytanie 22

Który symbol literowy umieszczany na naczyniach miarowych wskazuje na kalibrację do "wlewu"?

A. B
B. A
C. IN
D. EX
Odpowiedzi EX, A i B są niepoprawne. Chyba wynikają z jakiegoś nieporozumienia odnośnie standardów kalibracji naczyń miarowych. Oznaczenie 'EX' nie jest popularne, jeżeli chodzi o kalibrację na wlew, co może powodować wątpliwości w jego zrozumieniu. Ludzie często mylą to z innymi symbolami i mają niepełne info o kalibracji, co może skutkować tym, że użyją złego naczynia do pomiarów. Z kolei oznaczenie 'A' w ogóle nie odnosi się do jakiegoś konkretnego systemu kalibracji i nie jest uznawane w metrologii. Wybierając naczynia miarowe, trzeba opierać się na precyzyjnych oznaczeniach, żeby uniknąć błędów w pomiarach. Oznaczenie 'B' także w ogóle nie jest związane z wiarygodnymi pomiarami cieczy w tym kontekście. W metrologii ważne jest, by zrozumieć, że każde naczynie trzeba używać zgodnie z jego przeznaczeniem i obowiązującymi normami, żeby wyniki były rzetelne. W praktyce, złe zrozumienie tych oznaczeń może prowadzić do poważnych konsekwencji w eksperymentach i analizach. To pokazuje, jak istotna jest dokładność i precyzja przy wyborze odpowiednich naczyń.

Pytanie 23

Kalibracja pH-metru nie jest potrzebna po

A. wymianie elektrody.
B. dłuższej przerwie w pomiarach.
C. długotrwałym używaniu tej samej elektrody.
D. każdym pomiarze w danej serii.
Kalibracja pH-metru po każdym pomiarze w serii nie jest aż taka konieczna, bo te urządzenia są zaprojektowane z myślą o stabilności pomiarów w krótkich odstępach. Jeśli pH-metr był już wcześniej skalibrowany, a warunki się nie zmieniły, to można spokojnie kontynuować pomiary bez nowej kalibracji. Na przykład w laboratoriach, gdzie robi się dużo pomiarów pH tego samego roztworu, często kalibruje się pH-metr przed rozpoczęciem całej serii pomiarów, a potem korzysta z tej samej kalibracji. Tylko pamiętaj, że jeśli robisz dłuższą przerwę w pomiarach lub zmienia się temperatura, to lepiej znów skalibrować, żeby mieć pewność, że wyniki są dokładne. Takie zasady są podkreślane w standardach ISO i ASTM, więc warto je znać, bo nieprzestrzeganie ich może prowadzić do złych wyników i utraty zaufania do analiz.

Pytanie 24

W chemicznym laboratorium apteczka pierwszej pomocy powinna zawierać

A. środki opatrunkowe
B. leki nasercowe
C. spirytus salicylowy
D. leki przeciwbólowe
Środki opatrunkowe są niezbędnym elementem apteczki pierwszej pomocy w laboratorium chemicznym, ponieważ ich podstawową funkcją jest zabezpieczenie ran oraz ochrona przed zakażeniem. W przypadku wystąpienia urazów, takich jak skaleczenia czy oparzenia, odpowiednie opatrunki umożliwiają szybkie udzielenie pomocy i zmniejszają ryzyko późniejszych powikłań. Na przykład, w sytuacji, gdy pracownik ma do czynienia z chemikaliami, niektóre z nich mogą powodować podrażnienia lub oparzenia. Szybkie zastosowanie opatrunku może złagodzić skutki i przyspieszyć proces gojenia. Dodatkowo, zgodnie z wytycznymi organizacji takich jak OSHA (Occupational Safety and Health Administration) oraz NFPA (National Fire Protection Association), każda przestrzeń robocza w laboratoriach powinna być odpowiednio wyposażona w materiały opatrunkowe, aby zapewnić bezpieczeństwo pracowników. Warto również pamiętać o regularnym przeglądaniu oraz uzupełnianiu apteczki, aby zawsze była gotowa do użycia, gdy zajdzie taka potrzeba.

Pytanie 25

Rozpuszczalność siarczanu(VI) potasu przy temperaturze 30oC wynosi 13 g na 100 g wody. Jaką masę tego związku należy dodać do wody, aby uzyskać 500 g roztworu nasyconego?

A. 74,4 g
B. 65,0 g
C. 57,5 g
D. 52,0 g
Poprawna odpowiedź to 57,5 g siarczanu(VI) potasu, co wynika z obliczeń opartych na danych dotyczących rozpuszczalności tej substancji. Rozpuszczalność siarczanu(VI) potasu w temperaturze 30°C wynosi 13 g na 100 g wody. Aby uzyskać 500 g roztworu nasyconego, należy najpierw określić masę wody, która wchodzi w skład roztworu. Przyjmując, że masa roztworu to suma masy solwentu (wody) i masy rozpuszczonego solutu (siarczanu(VI) potasu), można przyjąć, że masa wody w roztworze wynosi 500 g - m, gdzie m to masa siarczanu. Z równania 13 g/100 g wody, możemy zbudować proporcję: m / (500 g - m) = 13/100. Rozwiązując to równanie, uzyskujemy, że m wynosi 57,5 g. Tego rodzaju obliczenia są kluczowe w chemii, szczególnie w kontekście przygotowywania roztworów nasyconych, co ma zastosowanie w laboratoriach chemicznych oraz w przemyśle farmaceutycznym. Zrozumienie tego procesu pozwala na precyzyjne przygotowanie roztworów o wymaganych stężeniach, co jest niezbędne dla zapewnienia jakości i bezpieczeństwa produktów chemicznych oraz farmaceutycznych.

Pytanie 26

Z 250 g benzenu (M = 78 g/mol) uzyskano 350 g nitrobenzenu (M = 123 g/mol). Jaka jest wydajność reakcji nitrowania?

A. 88,8%
B. 83,5%
C. 93,4%
D. 77,7%
Wydajność reakcji nitrowania obliczamy, porównując masę uzyskanego produktu z maksymalną masą, którą moglibyśmy otrzymać, bazując na ilości reagenta. W przypadku benzenu, z jego masy molowej (M = 78 g/mol) możemy obliczyć, ile moli benzenu mamy w 250 g: 250 g / 78 g/mol = 3,21 mol. Reakcja nitrowania benzenu do nitrobenzenu produkuje jeden mol nitrobenzenu na każdy mol benzenu. Dlatego teoretycznie moglibyśmy otrzymać 3,21 mol nitrobenzenu, co przekłada się na masę: 3,21 mol * 123 g/mol = 394,83 g nitrobenzenu. Jednak w praktyce uzyskaliśmy tylko 350 g. Aby obliczyć wydajność, stosujemy wzór: (masa uzyskana / masa teoretyczna) * 100%. W naszym przypadku wydajność wynosi (350 g / 394,83 g) * 100% = 88,8%. Taka analiza i obliczenia są kluczowe w przemyśle chemicznym, ponieważ pozwalają na ocenę skuteczności procesów oraz optymalizację wykorzystania surowców, co jest zgodne z najlepszymi praktykami w zakresie zarządzania produkcją chemiczną.

Pytanie 27

Sączków o najmniejszych średnicach, nazywanych "twardymi" i oznaczonych kolorem niebieskim, używa się do filtracji osadów?

A. galaretowatych
B. serowatych
C. drobnokrystalicznych
D. grubokrystalicznych
Sączki o mniejszych porach służą do filtrowania substancji, które mają specyficzne właściwości, dlatego odpowiedzi takie jak galaretowate, serowate czy grubokrystaliczne są niepoprawne. Galaretowate osady charakteryzują się wysoką zawartością wody oraz żelatyny i są zazwyczaj trudniejsze do sączenia, ponieważ ich struktura jest bardziej miękka i elastyczna, co sprawia, że filtracja może prowadzić do zatykania porów sączków. Ponadto, serowate osady mają tendencję do tworzenia większych cząstek, co może skutkować ich zatrzymywaniem w większych porach, a niekoniecznie w tych najmniejszych. Grubokrystaliczne osady to kolejne zjawisko, które nie znajduje zastosowania w kontekście małych porów, ponieważ ich wielkość znacznie przekracza zdolności filtracyjne twardych sączków. Wybór odpowiedniego sączka jest kluczowy w procesach filtracji, a błędne założenia dotyczące rodzaju osadów mogą prowadzić do nieefektywnego oczyszczania oraz zanieczyszczenia końcowego produktu. Dlatego ważne jest, aby dobrze zrozumieć właściwości filtrów i osadów, aby uniknąć typowych błędów w doborze materiałów filtracyjnych.

Pytanie 28

Substancje chemiczne, które zazwyczaj wykorzystuje się w eksperymentach preparatywnych oraz w jakościowych analizach, charakteryzujące się czystością w przedziale 99-99,9%, nazywa się

A. czystymi
B. czystymi do badań
C. czystymi spektralnie
D. czystymi chemicznie
Odpowiedź 'czyste' jest poprawna, ponieważ odnosi się do odczynników chemicznych o wysokiej czystości, które są powszechnie stosowane w laboratoriach do prac preparatywnych i analitycznych. Odczynniki te charakteryzują się czystością wynoszącą od 99% do 99,9%, co czyni je odpowiednimi do wykonywania precyzyjnych pomiarów i analiz chemicznych. Przykładem zastosowania takich odczynników może być ich użycie w chromatografii czy spektroskopii, gdzie zanieczyszczenia mogą znacząco wpłynąć na wyniki eksperymentu. W laboratoriach analitycznych przestrzega się standardów takich jak ISO lub ASTM, które nakładają obowiązek stosowania odczynników o określonej czystości, aby zminimalizować ryzyko błędów w analizach. Czystość odczynników jest kluczowa w kontekście reprodukowalności wyników oraz zgodności z procedurami badawczymi, co jest niezbędne dla uzyskania wiarygodnych danych.

Pytanie 29

Roztwór, który jest dodawany z biurety w formie kropli do roztworu substancji, którą analizujemy, określamy mianem

A. titrantem
B. produktem
C. substratem
D. analitem
Termin 'titant' odnosi się do substancji, która jest dodawana z biurety do roztworu analizowanej substancji, czyli analitu, w trakcie procesu titracji. Titracja jest kluczową techniką analityczną wykorzystywaną w chemii do określenia stężenia substancji w roztworze poprzez stopniowe dodawanie titranta do analitu aż do osiągnięcia punktu końcowego, który zwykle jest sygnalizowany poprzez zmianę koloru lub inny wskaźnik. Przykładem może być titracja kwasu solnego (HCl) w celu określenia jego stężenia poprzez dodawanie roztworu wodorotlenku sodu (NaOH) jako titranta. W praktyce, zgodnie z zaleceniami norm ISO oraz metodami opisanymi w dokumentach takich jak ASTM, ważne jest, aby dokładnie znać stężenie titranta oraz stosować odpowiednie wskaźniki, co zapewnia uzyskanie dokładnych i powtarzalnych wyników. Znajomość tego pojęcia jest niezbędna dla chemików zajmujących się analizą chemiczną, co podkreśla jego praktyczne zastosowanie w laboratoriach analitycznych.

Pytanie 30

Materiały wykorzystywane w laboratoriach, mogące prowadzić do powstawania mieszanin wybuchowych, powinny być przechowywane

A. w specjalnie wydzielonych piwnicach murowanych
B. na otwartym powietrzu pod dachem
C. w izolowanych pomieszczeniach magazynów ogólnych
D. w różnych punktach laboratorium
Materiały stosowane w laboratoriach, które mogą tworzyć mieszaniny wybuchowe, należy przechowywać w izolowanych pomieszczeniach magazynów ogólnych ze względu na ryzyko ich niekontrolowanej reakcji, co może prowadzić do poważnych zagrożeń dla zdrowia i bezpieczeństwa. Izolacja pomieszczeń magazynowych pozwala na ograniczenie rozprzestrzeniania się ewentualnych wybuchów oraz na skuteczne zarządzanie wentylacją i monitoringiem. Przykładem mogą być laboratoria chemiczne, gdzie substancje takie jak rozpuszczalniki organiczne, materiały łatwopalne czy reagenty chemiczne muszą być przechowywane w wyspecjalizowanych pomieszczeniach, które są zgodne z przepisami BHP oraz normami takimi jak NFPA (National Fire Protection Association) czy OSHA (Occupational Safety and Health Administration). Dobre praktyki obejmują również regularne kontrole i audyty stanu magazynów, co pozwala na wczesne wykrywanie potencjalnych zagrożeń oraz zapewnienie odpowiednich środków ochrony, takich jak gaśnice i systemy alarmowe.

Pytanie 31

Jakie są zalecenia dotyczące postępowania z odpadowymi roztworami kwasów oraz zasad?

A. Roztwory kwasów i zasad można wylewać do kanalizacji, przepłukując silnym strumieniem wody w celu maksymalnego rozcieńczenia
B. Roztwory kwasów i zasad należy mocno zagęścić i zobojętnić stężonymi roztworami NaOH oraz HCl, aby uzyskać odpady w postaci stałych soli
C. Roztwory kwasów i zasad należy rozcieńczyć, zobojętnić zgodnie z procedurą, a następnie umieścić w osobnych pojemnikach
D. Roztwory kwasów i zasad można umieścić bez neutralizacji w tym samym pojemniku, gdzie będą się wzajemnie neutralizowały
Podawane koncepcje, wskazujące na możliwość mieszania roztworów kwasów i zasad bez neutralizacji, są nieprawidłowe. W rzeczywistości, choć teoretycznie takie mieszanie może prowadzić do ich wzajemnego zobojętnienia, w praktyce niesie ze sobą wiele zagrożeń. Po pierwsze, niekontrolowane łączenie silnych kwasów z mocnymi zasadami może prowadzić do gwałtownych reakcji, wydzielania dużych ilości ciepła oraz potencjalnego rozprysku niebezpiecznych substancji. Mieszanie powinno być przeprowadzane w kontrolowanych warunkach, z odpowiednim sprzętem ochronnym i w pojemnikach przeznaczonych do tego celu. Kolejnym błędem jest sugerowanie, że odpady te można wylewać do kanalizacji, co jest absolutnie niedopuszczalne. Wylanie roztworów chemicznych do kanalizacji może spowodować zanieczyszczenie wód gruntowych oraz systemu wodociągowego, co jest sprzeczne z przepisami ochrony środowiska. Również stwierdzenie, że odpady należy silnie zatężyć i zobojętniać stężonymi roztworami NaOH i HCl jest niebezpieczne. Tego typu praktyki mogą prowadzić do powstawania niebezpiecznych oparów oraz reakcji egzotermicznych, które mogą być trudne do kontrolowania. Aby zapewnić bezpieczeństwo i zgodność z przepisami, najlepiej jest stosować procedury ustalone przez organizacje zajmujące się ochroną zdrowia i środowiska, które przewidują odpowiednie metody neutralizacji i przechowywania odpadów chemicznych.

Pytanie 32

Z próbek przygotowuje się ogólną próbkę

A. pierwotnych
B. laboratoryjnych
C. wtórnych
D. analitycznych
Przygotowanie próbki ogólnej z próbek pierwotnych jest kluczową procedurą w wielu dziedzinach analityki. Próbki pierwotne to te, które są pozyskiwane bezpośrednio z miejsca danego badania, co zapewnia ich reprezentatywność i integralność. Umożliwia to właściwe odwzorowanie warunków, w jakich dana substancja występuje w naturze. Na przykład w analizach środowiskowych, takich jak badanie jakości wód czy gleby, próbki pierwotne pobierane są bezpośrednio z miejsca, co pozwala na dokładne przeanalizowanie ich właściwości chemicznych i fizycznych. Zgodnie z normami ISO, odpowiednie pobieranie próbek jest istotne dla zachowania właściwych standardów jakości i rzetelności wyników. W praktyce, przygotowanie próbki ogólnej z próbek pierwotnych pozwala na przeprowadzenie dalszych analiz, takich jak spektrometria, chromatografia czy mikroskopia, co daje możliwość uzyskania danych nie tylko o składzie chemicznym, ale także o potencjalnych zanieczyszczeniach i ich źródłach. Zrozumienie tej procedury jest kluczowe dla wszelkich prac badawczych i przemysłowych, dlatego istotne jest, aby praktycy i naukowcy stosowali się do ścisłych wytycznych dotyczących pobierania i przygotowania próbek.

Pytanie 33

Laboratoryjny stół powinien być zaopatrzony w instalację gazową oraz

A. wodociągową i grzewczą
B. elektryczną oraz chłodniczą
C. elektryczną, próżniową oraz hydrantową
D. elektryczną i wodociągowo-kanalizacyjną
Wybór pozostałych opcji może wynikać z pewnych nieporozumień dotyczących funkcji, jakie pełnią różne instalacje w laboratoriach. Instalacja elektryczna i chłodnicza, mimo że są istotne, nie stanowią kompletu dla stołu laboratoryjnego, ponieważ chłodzenie nie jest zawsze wymagane, a jego funkcjonalność może być realizowana przez oddzielne urządzenia, takie jak chłodziarki czy komory chłodnicze. Instalacja wodociągowa i grzewcza również nie zapewnia pełnej funkcjonalności, gdyż nie obejmuje konieczności odprowadzenia zużytej wody, co jest kluczowe w kontekście bezpieczeństwa, szczególnie w laboratoriach zajmujących się substancjami chemicznymi. W przypadku instalacji elektrycznej, próżniowej i hydrantowej, połączenie tych trzech systemów nie uwzględnia podstawowego elementu, jakim jest dostęp do wody, który jest kluczowy do codziennych czynności w laboratoriach. Wybór odpowiednich instalacji powinien opierać się na analizie specyficznych potrzeb danego laboratorium oraz przestrzeganiu przepisów dotyczących ochrony środowiska i bezpieczeństwa pracy. Ignorowanie konieczności posiadania systemu kanalizacyjnego może prowadzić do naruszeń norm prawnych oraz do zagrożenia dla personelu i środowiska.

Pytanie 34

Aby przygotować zestaw do filtracji, należy zebrać

A. szkiełko zegarkowe, tryskawkę, kolbę stożkową
B. bagietkę, zlewkę, łapę metalową, statyw metalowy
C. lejek szklany, statyw metalowy, kółko metalowe, zlewkę
D. biuretę, statyw metalowy, zlewkę
Aby przygotować zestaw do sączenia, niezbędne jest skompletowanie odpowiednich narzędzi laboratoryjnych, które umożliwią przeprowadzenie tego procesu w sposób efektywny i bezpieczny. Lejek szklany jest kluczowym elementem, ponieważ jego zadaniem jest kierowanie cieczy do zlewki, co minimalizuje ryzyko rozlania oraz zapewnia precyzyjne dozowanie. Statyw metalowy jest istotny, ponieważ stabilizuje lejek, co jest niezbędne do uzyskania prawidłowego kąta nachylenia, zapewniając tym samym efektywność procesu sączenia. Kółko metalowe, często używane jako podstawa dla lejka, zwiększa stabilność całej konstrukcji, zmniejszając ryzyko przypadkowego przewrócenia się. Zlewka, jako naczynie odbierające substancję, jest niezbędna do zbierania przefiltrowanego płynu. Wszystkie te elementy współpracują, tworząc funkcjonalny zestaw, który spełnia standardy bezpieczeństwa i efektywności w pracach laboratoryjnych.

Pytanie 35

Proces nastawiania miana kwasu solnego na wodorowęglan potasu KHCO3 przebiega zgodnie z następującą instrukcją:
Na wadze analitycznej odmierzyć 1 g KHCO3 (z precyzją 0,00001 g) i przesypać go ilościowo do kolby stożkowej, dodać około 50 cm3 destylowanej wody i dokładnie wymieszać roztwór. Następnie dodać kilka kropel roztworu czerwieni metylowej. Przeprowadzić miareczkowanie kwasem aż do pierwszej zmiany koloru wskaźnika.
W tym przypadku titrantem jest

A. czerwień metylowa
B. kwas
C. roztwór wodorowęglanu potasu
D. woda destylowana
Czerwony metylowy, wodorowęglan potasu oraz woda destylowana nie są titrantami w kontekście miareczkowania opisanego w pytaniu. Czerwień metylowa jest wskaźnikiem pH, który zmienia kolor w zależności od kwasowości roztworu, jednak nie bierze udziału w samym procesie miareczkowania jako reagent. Używa się jej jedynie do wizualizacji końca miareczkowania, co jest istotne dla interpretacji wyników, ale nie wpływa na reakcję chemiczną, która się odbywa. Wodorowęglan potasu jest substancją, którą miareczkujemy, a nie titrantem; jego rola jest pasywna, jako że reaguje z kwasem, a nie dostarcza go do roztworu. Woda destylowana służy jedynie jako rozpuszczalnik, ułatwiający rozprowadzenie wodorowęglanu potasu w kolbie, ale sama w sobie nie ma roli reagenta w miareczkowaniu. Zrozumienie ról różnych substancji w procesie miareczkowania jest kluczowe, aby prawidłowo przeprowadzać eksperymenty chemiczne. Umiejętność ta wymaga znajomości nie tylko reagujących substancji, ale również mechanizmów reakcji oraz odpowiednich wskaźników, co pozwala na uzyskanie dokładnych wyników analitycznych.

Pytanie 36

Jakie jest pH 0,001-molowego roztworu NaOH?

A. 13
B. 1
C. 3
D. 11
pH 0,001-molowego roztworu NaOH wynosi 11, bo NaOH to mocna zasada, która całkowicie rozdziela się w wodzie na jony Na+ i OH-. W takim roztworze stężenie tych jonów OH- to 0,001 mol/L. Jak wyliczysz pOH używając wzoru pOH = -log[OH-], dostaniesz -log(0,001), co równa się 3. Pamiętaj, że jest związek między pH i pOH, który można zapisać jako pH + pOH = 14. Więc pH = 14 - pOH = 14 - 3 = 11. To, jak się to wszystko ze sobą wiąże, ma dużą wagę w chemii analitycznej i w laboratoriach, ponieważ pH pokazuje, czy roztwór jest kwasowy czy zasadowy. W wielu dziedzinach, jak biochemia, farmacja czy inżynieria chemiczna, ta wiedza to podstawa. Na przykład, w neutralizacji i różnych reakcjach chemicznych, kontrola pH może znacząco wpłynąć na skuteczność tych procesów.

Pytanie 37

Laboratoryjny aparat szklany, który wykorzystuje kwasy do wytwarzania gazów w reakcji z metalem lub odpowiednią solą, to

A. aparat Kippa
B. aparat Soxhleta
C. aparat Orsata
D. aparat Hofmanna

Brak odpowiedzi na to pytanie.

Wyjaśnienie poprawnej odpowiedzi:
Aparat Kippa jest specjalistycznym narzędziem laboratoryjnym, które służy do wytwarzania gazów poprzez reakcje chemiczne, najczęściej polegające na działaniu kwasów na metale lub odpowiednie sole. Jego konstrukcja pozwala na kontrolowane wydobywanie gazu, co jest niezbędne w wielu procesach chemicznych. Kluczowym elementem tego aparatu jest jego zdolność do gromadzenia gazów w komorze, a następnie ich wydawania w sposób zorganizowany. Przykładowo, w laboratoriach chemicznych aparat Kippa jest wykorzystywany do produkcji gazu wodoru poprzez reakcję kwasu solnego z cynkiem. Stosując ten aparat, laboranci mogą utrzymać bezpieczeństwo i kontrolować ilość wytwarzanego gazu, co jest szczególnie istotne przy pracy z substancjami łatwopalnymi lub toksycznymi. Warto również podkreślić, że aparat Kippa jest zgodny z normami bezpieczeństwa i praktykami laboratoryjnymi, co czyni go niezastąpionym narzędziem w chemii analitycznej i preparatywnej.

Pytanie 38

Najskuteczniejszą techniką separacji ketonu oraz kwasu karboksylowego obecnych w roztworze benzenowym jest

A. ekstrakcja roztworem zasady
B. ekstrakcja chloroformem
C. destylacja z parą wodną
D. zatężenie i krystalizacja
Ekstrakcja roztworem zasady to najskuteczniejsza metoda rozdziału ketonu i kwasu karboksylowego w benzenie ze względu na różnice w ich właściwościach chemicznych. Kwas karboksylowy, dzięki swojej grupie karboksylowej (-COOH), jest substancją, która może ulegać dysocjacji w roztworze zasadowym, co prowadzi do powstania jonów karboksylanowych. Te jony są rozpuszczalne w wodzie, co ułatwia ich separację od ketonu, który z reguły nie reaguje z zasadami i pozostaje w fazie organicznej. Praktycznym przykładem zastosowania tej metody jest rozdzielanie kwasu octowego od acetonu w laboratorium chemicznym. Zastosowanie odpowiednich zasad, takich jak NaOH, pozwala na efektywne wydzielenie kwasu w postaci rozpuszczalnej w wodzie, co umożliwia dalsze oczyszczanie i analizy. Dobrymi praktykami w tej metodzie są również kontrola pH oraz monitorowanie temperatury, co zapewnia optymalne warunki dla rozdziału substancji. Takie podejście odpowiada standardom analitycznym w chemii organicznej, gdzie czystość substancji oraz ich skuteczna separacja mają kluczowe znaczenie.

Pytanie 39

Nie należy podgrzewać cieczy w szczelnie zamkniętych pojemnikach, ponieważ

A. istnieje ryzyko zalania palnika
B. może wystąpić niebezpieczeństwo zgaszenia płomienia
C. może to zwiększyć jej toksyczność
D. wzrost ciśnienia może spowodować wybuch
Ogrzewanie cieczy w szczelnie zamkniętych naczyniach stwarza ryzyko wzrostu ciśnienia wewnątrz naczynia, co może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji, w tym wybuchu. W momencie, gdy ciecz jest podgrzewana, jej temperatura wzrasta, co powoduje zwiększenie energii kinetycznej cząsteczek. W zamkniętym naczyniu, które nie ma możliwości swobodnego wydostania się pary, ciśnienie będzie rosło. Przykładem z życia codziennego mogą być sytuacje, gdy gotujemy wodę w zamkniętej butelce lub słoiku. W takich przypadkach para wodna nie ma drogi ujścia, a przy osiągnięciu krytycznego poziomu ciśnienia, naczynie może pęknąć lub eksplodować, co stanowi poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa. Zgodnie z normami BHP oraz zaleceniami producentów sprzętu laboratoryjnego i przemysłowego, zawsze należy stosować naczynia przystosowane do ogrzewania cieczy oraz zapewniać odpowiedni nadmiar ciśnienia, aby zminimalizować ryzyko takich incydentów, na przykład poprzez użycie zaworów bezpieczeństwa.

Pytanie 40

Proces chemiczny, który polega na przejściu substancji w stanie stałym do roztworu, związany z reakcją tej substancji z rozpuszczalnikiem, to

A. rozpuszczanie
B. roztwarzanie
C. ekstrakcja
D. krystalizacja
Roztwarzanie jest zjawiskiem chemicznym, które polega na rozpuszczaniu substancji stałej w rozpuszczalniku, co prowadzi do utworzenia roztworu. Proces ten jest istotny w wielu dziedzinach, w tym w chemii analitycznej, farmakologii czy technologii żywności. Przykładem może być rozpuszczanie soli w wodzie, które ilustruje, jak jony sodu i chlorkowe oddzielają się i przemieszczają w rozpuszczalniku. Roztwarzanie jest kluczowe w produkcji leków, gdzie substancje czynne muszą być odpowiednio rozpuszczone, aby mogły być wchłaniane przez organizm. Przykładowo, w farmacjach stosuje się różne metody roztwarzania, aby zapewnić właściwe stężenie substancji aktywnej. Zgodnie z dobrymi praktykami w laboratoriach, kontrola warunków takich jak temperatura oraz pH jest niezbędna, aby osiągnąć optymalne rezultaty. Warto również zaznaczyć, że roztwarzanie może być przyspieszane poprzez mieszanie, co zwiększa kontakt pomiędzy rozpuszczalnikiem a substancją stałą, co z kolei pozwala na efektywniejszy proces rozpuszczania.