Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik analityk
Kwalifikacja: CHM.03 - Przygotowywanie sprzętu, odczynników chemicznych i próbek do badań analitycznych
Data rozpoczęcia: 19 maja 2025 21:17
Data zakończenia: 19 maja 2025 21:30

Egzamin zdany!

Wynik: 36/40 punktów (90,0%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

Podaj kolejność odczynników chemicznych według rosnącego stopnia czystości?

A. Czysty, chemicznie czysty, czysty do analizy, czysty spektralnie

B. Czysty spektralnie, chemicznie czysty, czysty do analizy, czysty

C. Czysty do analizy, chemicznie czysty, czysty spektralnie, czysty

D. Czysty, czysty do analizy, chemicznie czysty, czysty spektralnie

Twoje uszeregowanie odczynników chemicznych jako 'Czysty, czysty do analizy, chemicznie czysty, czysty spektralnie' jest całkiem trafne. To widać, bo pokazuje to, jak rośnie czystość tych substancji. Zaczynając od 'Czysty', to jest taki poziom czystości, który może mieć zanieczyszczenia. Potem mamy 'czysty do analizy' - ta substancja była oczyszczona na tyle, że można ją używać w analizach chemicznych, gdzie te zanieczyszczenia naprawdę mogą namieszać wyniki. 'Chemicznie czysty' to taki poziom, który nie ma zanieczyszczeń chemicznych, więc nadaje się do bardziej wymagających zastosowań. I na koniec, 'czysty spektralnie' oznacza, że dana substancja jest wolna od zanieczyszczeń, które mogą zepsuć analizy spektroskopowe. W laboratoriach chemicznych często korzysta się z takich preparatów do uzyskiwania wiarygodnych wyników. Czyli, jak widać, odpowiednie standardy czystości są mega ważne dla powtarzalności i precyzji w eksperymentach i analizach.

Pytanie 2

200 g soli zostało poddane procesowi oczyszczania poprzez krystalizację. Uzyskano 125 g czystego produktu. Jaką wydajność miała krystalizacja?

A. 75%

B. 62,5%

C. 125%

D. 60,5%

Wydajność krystalizacji oblicza się, dzieląc masę czystego produktu przez masę surowca, a następnie mnożąc przez 100%. W tym przypadku masa czystego produktu wynosi 125 g, a masa surowca to 200 g. Obliczenia przedstawiają się następująco: (125 g / 200 g) * 100% = 62,5%. Zrozumienie wydajności krystalizacji ma kluczowe znaczenie w przemyśle chemicznym, ponieważ pozwala ocenić skuteczność procesu, co jest niezbędne do optymalizacji produkcji. Wydajność krystalizacji jest często analizowana w kontekście różnych metod oczyszczania substancji, a jej wysoka wartość wskazuje na efektywność procesu. W praktyce, osiągnięcie wysokiej wydajności krystalizacji może mieć istotne znaczenie ekonomiczne, szczególnie w sektorach takich jak farmaceutyka czy przemysł chemiczny, gdzie czystość produktu końcowego jest kluczowa dla spełnienia standardów jakości. Dlatego regularne monitorowanie wydajności procesu krystalizacji stanowi część dobrych praktyk inżynieryjnych oraz zarządzania jakością.

Pytanie 3

Masa molowa kwasu azotowego(V) wynosi 63,0 g/mol. Jakie jest stężenie molowe 20% roztworu tego kwasu o gęstości 1,1 g/cm³?

A. 5,30 mol/dm3

B. 3,60 mol/dm3

C. 6,30 mol/dm3

D. 3,49 mol/dm3

Aby obliczyć stężenie molowe kwasu azotowego(V) w 20% roztworze, należy zastosować wzór na stężenie molowe, który określa ilość moli substancji chemicznej w jednostce objętości roztworu. W pierwszej kolejności obliczamy masę kwasu azotowego w 100 g roztworu: 20% oznacza, że w 100 g roztworu znajduje się 20 g kwasu azotowego. Następnie przeliczymy tę masę na mole, korzystając z masy molowej kwasu azotowego(V), która wynosi 63,0 g/mol. Dzieląc masę kwasu przez jego masę molową, uzyskujemy liczbę moli: 20 g / 63,0 g/mol = 0,317 mol. Teraz musimy obliczyć objętość roztworu. Gęstość roztworu wynosi 1,1 g/cm³, co oznacza, że 100 g roztworu ma objętość 100 g / 1,1 g/cm³ = 90,91 cm³, czyli 0,09091 dm³. Wreszcie, stężenie molowe obliczamy dzieląc liczbę moli przez objętość roztworu: 0,317 mol / 0,09091 dm³ ≈ 3,49 mol/dm³. Takie obliczenia są istotne w chemii analitycznej i laboratoryjnej, gdzie precyzyjne przygotowanie roztworów ma kluczowe znaczenie dla uzyskania wiarygodnych wyników analiz chemicznych.

Pytanie 4

Niemetal o kolorze fioletowoczarnym, który łatwo przechodzi w stan gazowy, to

A. chlor

B. jod

C. fosfor

D. brom

Jod, jako niemetal o barwie fioletowoczarnej, jest substancją, która łatwo ulega sublimacji, co oznacza, że w warunkach standardowych (temperatura i ciśnienie) przechodzi bezpośrednio z fazy stałej w fazę gazową. Jod jest szeroko stosowany w medycynie, szczególnie jako środek dezynfekujący oraz w diagnostyce obrazowej, gdzie wykorzystuje się jego izotopy do radioizotopowej diagnostyki tarczycy. W laboratoriach chemicznych jod jest często używany w reakcjach redoks oraz jako katalizator w różnorodnych syntezach organicznych. Przykładem zastosowania jodu w przemyśle jest produkcja barwników i środków ochrony roślin. Ponadto, jod jest kluczowym składnikiem w diecie ludzkiej, niezbędnym dla prawidłowego funkcjonowania tarczycy. Stosowanie jodu w odpowiednich ilościach jest zgodne z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia, która podkreśla znaczenie jego roli w zapobieganiu niedoborom, które mogą prowadzić do chorób takich jak wole lub niedoczynność tarczycy.

Pytanie 5

W celu uzyskania 500 g mieszaniny oziębiającej o temperaturze -18oC należy zmieszać

Tabela. Mieszaniny oziębiające
Temperatura mieszaniny [°C]	Skład mieszaniny	Stosunek masowy
-2	Woda + chlorek amonu	10 : 3
-15	Woda + rodanek amonu	10 : 13
-18	Lód + chlorek amonu	10 : 3
-21	Lód + chlorek sodu	3 : 1
-22	Lód + chlorek amonu + azotan(V) amonu	25 : 5 : 11
-25	Lód + azotan(V) amonu	1 : 1

A. 250,0 g wody i 250,0 g rodanku amonu.

B. 375,0 g lodu i 125,0 g chlorku sodu.

C. 384,6 g lodu i 115,4 g chlorku amonu.

D. 384,6 g wody i 115,4 g chlorku amonu.

Aby uzyskać mieszaninę oziębiającą o temperaturze -18°C, kluczowe jest zrozumienie zasad termodynamiki i reakcji chemicznych zachodzących podczas mieszania substancji. W przypadku lodu i chlorku amonu, lód służy jako substancja o niskiej temperaturze, a chlorek amonu działa jako solwat, który wpływa na obniżenie temperatury roztworu. Stosunek masowy 10:3, w którym należy zmieszać te dwie substancje, zapewnia optymalne warunki do osiągnięcia pożądanej temperatury. Z przeprowadzonych obliczeń wynika, że mieszanka 384,6 g lodu i 115,4 g chlorku amonu pozwala uzyskać 500 g mieszaniny o odpowiedniej temperaturze. Praktyczne zastosowanie tej wiedzy można znaleźć w wielu dziedzinach, takich jak chłodnictwo i przemysł spożywczy, gdzie kontrola temperatury jest kluczowa. Stosowanie odpowiednich proporcji substancji chemicznych jest zgodne z najlepszymi praktykami w laboratoriach chemicznych oraz przemyśle, co pozwala na skuteczne i bezpieczne uzyskiwanie pożądanych efektów.

Pytanie 6

Przedstawiony schemat ideowy ilustruje proces wytwarzania N₂ → NO → NO₂ → HNO₃

A. kwasu azotowego(III) z azotu

B. kwasu azotowego(V) z azotu

C. kwasu azotowego(IV) z azotu

D. kwasu azotowego(II) z azotu

Odpowiedź na pytanie o kwas azotowy(V) jest jak najbardziej trafna. Proces wytwarzania HNO3 z azotu (N2) rzeczywiście zaczyna się od utlenienia azotu do tlenku azotu(II) (NO), który potem przekształca się w tlenek azotu(IV) (NO2). To właśnie ten tlenek odgrywa ważną rolę w produkcji kwasu azotowego. W przemyśle chemicznym najczęściej stosuje się metodę Ostwalda, gdzie amoniak jest pierwszym etapem, który prowadzi nas do tlenku azotu. Potem ten tlenek reaguje z tlenem, tworząc NO2, a w obecności wody przekształca się to w HNO3. Kwas azotowy(V) ma sporo zastosowań, na przykład produkując nawozy azotowe czy materiały wybuchowe, a także jest ważnym odczynnikiem w laboratoriach. Myślę, że warto pamiętać, że kwas ten jest istotny w wielu dziedzinach chemii, zarówno organicznej, jak i nieorganicznej, co czyni go kluczowym dla branży chemicznej.

Pytanie 7

Piktogram nie jest konieczny dla

A. mieszanin samoreaktywnych typu G

B. substancji, które powodują korozję metali

C. substancji, które mają działanie drażniące na oczy

D. substancji, które działają drażniąco na skórę

Wybór substancji działających drażniąco na oczy oraz substancji działających drażniąco na skórę jako odpowiedzi na pytanie o piktogramy jest oparty na niewłaściwym zrozumieniu wymogów dotyczących klasyfikacji chemikaliów. Substancje te, zgodnie z regulacjami CLP, wymagają jednoznacznego oznakowania za pomocą piktogramów, ponieważ ich działanie na organizm człowieka jest dobrze udokumentowane i klasyfikowane jako niebezpieczne. Piktogramy mają na celu zapewnienie szybkiego i jasnego przekazu informacji o zagrożeniach dla osób pracujących z tymi substancjami. Osoby zajmujące się bezpieczeństwem chemicznym często popełniają błąd, nie rozróżniając pomiędzy różnymi kategoriami substancji oraz ich właściwościami niebezpiecznymi. Dodatkowo, wybór substancji powodujących korozję metali również nie jest trafny, ponieważ substancje te również wymagają odpowiednich piktogramów, aby ostrzegać o ich agresywnym działaniu na materiały. Powszechnym błędem jest myślenie, że jeśli substancja nie jest bezpośrednio niebezpieczna dla zdrowia, to nie wymaga oznakowania. W rzeczywistości, każda substancja, która ma potencjalne działanie szkodliwe, powinna być klasyfikowana i odpowiednio oznaczana, co jest kluczowe dla bezpieczeństwa w miejscu pracy oraz ochrony środowiska.

Pytanie 8

Podczas reakcji chlorku żelaza(III) z wodorotlenkiem potasu dochodzi do wytrącenia wodorotlenku żelaza(III) w formie

A. galaretowatego osadu

B. grubokrystalicznego osadu

C. serowatego osadu

D. drobnokrystalicznego osadu

Reakcja chlorku żelaza(III) z wodorotlenkiem potasu prowadzi do wytrącenia wodorotlenku żelaza(III) w postaci galaretowatego osadu. Ta charakterystyka jest istotna w kontekście chemii analitycznej oraz w procesach związanych z oczyszczaniem wód. Galaretowaty osad jest wynikiem specyficznej kinetyki reakcji oraz agregacji cząsteczek w wyniku obecności warunków pH. W praktycznych zastosowaniach, taki osad jest łatwy do rozdzielenia od cieczy, co czyni go użytecznym w procesach filtracji. Ponadto, wodorotlenek żelaza(III) jest często stosowany w przemysłowych aplikacjach, takich jak produkcja pigmentów czy w medycynie do usuwania metali ciężkich z organizmu. Zrozumienie właściwości tego osadu jest kluczowe dla efektywnego projektowania procesów przemysłowych, w których kontrola nad rozdziałem faz jest niezbędna.

Pytanie 9

Podstawowa substancja w analizie miareczkowej charakteryzuje się następującymi właściwościami:

A. ciekła, czysta, niehigroskopijna

B. czysta, niehigroskopijna, ściśle odpowiadająca swojemu wzorowi

C. czysta, higroskopijna, przebieg reakcji ściśle zgodny ze stechiometrią

D. stała, czysta, której przebieg reakcji niekoniecznie musi być ściśle stechiometryczny

Odpowiedź 'czysta, niehigroskopijna, ściśle odpowiadająca swojemu wzorowi' jest poprawna, ponieważ substancje podstawowe w analizie miareczkowej muszą być czyste, aby zapewnić dokładność i powtarzalność wyników. Zanieczyszczenia mogą wprowadzać błędy w pomiarach i wpływać na przebieg reakcji chemicznych. Niehigroskopijność oznacza, że substancja nie pochłania wilgoci z atmosfery, co jest kluczowe dla stabilności i dokładności pomiarów masy. Dodatkowo, substancja musi ściśle odpowiadać swojemu wzorowi chemicznemu, co oznacza, że jej skład musi być znany i ustalony, aby móc przeprowadzić obliczenia stechiometryczne w miareczkowaniu. Przykładowo, w miareczkowaniu kwasu solnego (HCl) z wodorotlenkiem sodu (NaOH), znajomość dokładnego stężenia tych reagentów jest niezbędna do precyzyjnego określenia ilości substancji w próbce. Zgodność ze wzorem chemicznym umożliwia również stosowanie odpowiednich równań reakcji do przeprowadzenia obliczeń, co jest fundamentem analizy chemicznej w laboratoriach.

Pytanie 10

Połączono równe ilości cynku i bromu, a następnie poddano je reakcji Zn + Br₂ → ZnBr₂. W tych warunkach stopień reakcji cynku wynosi (masy atomowe: Zn – 65u, Br – 80u)?

A. 0,4

B. 0,6

C. 0,8

D. 1,0

Odpowiedź 0,4 jest poprawna, ponieważ obliczenia wskazują, że stosunek molowy cynku do bromu w reakcji wynosi 1:1. W przypadku reakcji, gdzie mamy do czynienia z równowagą stechiometryczną, kluczowe jest zrozumienie, że dla 1 mola Zn potrzeba 1 mola Br₂. Zastosowane masy atomowe (Zn – 65u, Br – 80u) pozwalają na określenie, ile moli każdej substancji mamy w danej reakcji. Wymieszenie równych mas cynku i bromu, na przykład 65 g cynku i 80 g bromu, prowadzi do sytuacji, w której cynk jest reagentem ograniczającym, ponieważ mamy mniej moli cynku (1 mol) niż bromu (1,0 mol). W wyniku tego, tylko część bromu będzie reagować z cynkiem. Obliczając stopień przereagowania cynku, stwierdzamy, że 0,4 wynika z faktu, iż 0,4 mola cynku zareaguje całkowicie, a pozostałe 0,6 mola bromu nie znajdzie reagentu do reakcji. Takie analizy są kluczowe w praktyce chemicznej i inżynieryjnej, gdzie precyzyjne obliczenia dają podstawy do skutecznego projektowania procesów chemicznych.

Pytanie 11

Ustalanie miana roztworu polega na

A. miareczkowaniu próbki roztworu o dokładnie znanym stężeniu przy pomocy roztworu nastawianego

B. zważeniu substancji i rozpuszczeniu jej w wodzie

C. określaniu przybliżonego stężenia roztworu

D. miareczkowaniu przy użyciu roztworu o precyzyjnie znanym stężeniu roztworu oznaczanej próbki

Poprawna odpowiedź dotyczy miareczkowania próbki roztworu o znanym stężeniu za pomocą roztworu nastawianego. Jest to kluczowy proces analityczny w chemii, stosowany do precyzyjnego określania stężenia substancji chemicznych w roztworach. W praktyce, miareczkowanie polega na dodawaniu roztworu titranta o znanym stężeniu do roztworu próbki aż do osiągnięcia punktu końcowego, w którym zachodzi reakcja chemiczna. Użycie roztworu nastawianego, którego stężenie zostało ustalone i potwierdzone na podstawie ścisłych standardów, zapewnia wysoką dokładność i powtarzalność wyników analizy. Na przykład, w laboratoriach analitycznych często stosuje się roztwory wzorcowe, które są przygotowane w zgodzie z normami ISO, co pozwala na uzyskanie wiarygodnych wyników. Miareczkowanie jest nie tylko fundamentalną techniką w chemii analitycznej, ale także w biologii, farmacji, a także w przemyśle spożywczym do kontroli jakości produktów.

Pytanie 12

Sposoby utrwalania i przechowywania próbek wody przeznaczonych do badań fizykochemicznych.
Próbkę wody przeznaczoną do oznaczenia zawartości metali poddaje się utrwalaniu za pomocą

Oznaczenie	Sposób utrwalania i przechowywania
Barwa	Przechowywać w ciemności
Mętność	Przechowywać w ciemności
Twardość	pH = 3 z użyciem HNO₃
OWO	0,7 ml HCl/30 ml próbki
ChZT	pH 1- 2 z użyciem H₂SO₄
Fosfor	Przechowywać w temperaturze 1-5°C
Glin	pH 1-2 z użyciem HNO₃
Żelazo	pH 1-2 z użyciem HNO₃
Utlenialność	pH1-2 z użyciem H₂SO₄, Przechowywać w ciemności

A. kwasu solnego.

B. kwasu fosforowego(V).

C. kwasu siarkowego(VI).

D. kwasu azotowego(V).

Kwas azotowy(V) (HNO3) jest powszechnie stosowanym środkiem do utrwalania próbek wody przeznaczonych do badań fizykochemicznych, zwłaszcza w kontekście oznaczania metali ciężkich. Działa poprzez stabilizację rozpuszczonych metali, takich jak glin czy żelazo, co jest kluczowe dla uzyskania dokładnych wyników analizy. Utrwalanie próbek przy użyciu HNO3 zapobiega osadzaniu się tych metali oraz ich redystrybucji w czasie transportu i przechowywania próbek. To podejście jest zgodne z wytycznymi przedstawionymi w standardach analitycznych, takich jak ISO 5667, które podkreślają znaczenie odpowiednich metod przygotowania próbek dla rzetelności wyników. Ponadto, kwas azotowy(V) zapewnia odpowiednie pH, co jest istotne dla zachowania stabilności chemicznej analizowanych substancji. W praktyce, stosowanie HNO3 w laboratoriach badawczych jest standardową procedurą, co potwierdzają liczne publikacje naukowe oraz dokumenty normatywne.

Pytanie 13

W karcie charakterystyki pewnej substancji znajduje się piktogram dotyczący transportu. Jest to substancja z grupy szkodliwych dla zdrowia

A. płynów.

B. cieczy.

C. gazów.

D. ciał stałych.

Poprawna odpowiedź to "ciał stałych". Piktogram przedstawiający substancję szkodliwą dla zdrowia odnosi się do materiałów klasyfikowanych jako 6.1 według Międzynarodowego Systemu Transportu Materiałów Niebezpiecznych. Substancje te mogą być trujące i stwarzać zagrożenie dla zdrowia ludzkiego, co wymaga szczególnej ostrożności podczas transportu i przechowywania. W praktyce, substancje stałe, takie jak pewne chemikalia, są klasyfikowane w tej kategorii, ponieważ ich forma fizyczna może powodować poważne konsekwencje zdrowotne w przypadku kontaktu. Do dobrych praktyk w transporcie materiałów niebezpiecznych należy stosowanie odpowiednich środków ochrony osobistej, jak rękawice czy maski, a także zapewnienie odpowiednich warunków przechowywania, aby zminimalizować ryzyko wycieków czy narażenia ludzi na szkodliwe substancje. Wiedza dotycząca klasyfikacji materiałów niebezpiecznych jest niezbędna dla każdego, kto pracuje w branżach związanych z transportem chemikaliów, aby zapewnić bezpieczeństwo zarówno pracowników, jak i środowiska.

Pytanie 14

Zamieszczony piktogram przedstawia substancję o klasie i kategorii zagrożenia:

A. niestabilne materiały wybuchowe.

B. gazy łatwopalne, kategoria zagrożenia 1.

C. sprężone gazy pod ciśnieniem.

D. gazy utleniające, kategoria zagrożenia 1.

Poprawna odpowiedź dotycząca klasyfikacji substancji jako niestabilne materiały wybuchowe jest fundamentem wiedzy w obszarze zarządzania bezpieczeństwem chemicznym. Piktogram przedstawiony w pytaniu jest zgodny z regulacjami międzynarodowymi, szczególnie z GHS, które podkreślają znaczenie odpowiedniego oznakowania substancji chemicznych. Niestabilne materiały wybuchowe są klasyfikowane jako substancje, które mogą eksplodować w wyniku działania bodźców mechanicznych czy termicznych. Przykładami takich substancji są niektóre rodzaje dynamitu lub azotanu amonu w pewnych formach, które są wykorzystywane w przemyśle budowlanym i górniczym. Zrozumienie tej klasyfikacji jest kluczowe dla profesjonalistów zajmujących się bezpieczeństwem w laboratoriach oraz w transporcie substancji chemicznych, ponieważ niewłaściwe postrzeganie i klasyfikacja mogą prowadzić do poważnych wypadków. Przepisy dotyczące transportu i przechowywania substancji niebezpiecznych wymagają ścisłego przestrzegania norm, co podkreśla wagę edukacji w tym zakresie. Znajomość tego typu oznaczeń pozwala na właściwe podejście do magazynowania oraz obsługi substancji chemicznych, minimalizując ryzyko dla zdrowia i środowiska.

Pytanie 15

Który sposób przechowywania próbek żywności jest niezgodny z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia?

Fragment Rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie pobierania i przechowywania próbek żywności przez zakłady żywienia zbiorowego typu zamkniętego

(...)
Zakład przechowuje próbki, przez co najmniej 3 dni, licząc od chwili, kiedy cała partia została spożyta w miejscu wyłącznym właściwym do tego celu oraz w warunkach zapewniających utrzymanie temperatury +4°C lub niższej, w zależności od przechowywanego produktu.
Miejsce przechowywania próbek musi być tak zabezpieczone, aby dostęp do niego posiadał tylko kierujący zakładem lub osoba przez niego upoważniona.

A. Przechowywanie przez maksymalnie 3 dni od czasu pobrania próbek.

B. Przechowywanie w temperaturze maksymalnej +4°C.

C. Przechowywanie przez co najmniej 3 dni od czasu spożycia całej partii żywności.

D. Przechowywanie w specjalnie do tego celu wyznaczonym miejscu, do którego dostęp posiada kierownik zakładu lub osoba przez niego upoważniona.

Odpowiedź wskazująca na przechowywanie próbek przez maksymalnie 3 dni od czasu ich pobrania jest poprawna, ponieważ jest sprzeczna z przepisami zawartymi w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia. Zgodnie z tymi regulacjami, zakład ma obowiązek przechowywać próbki przez co najmniej 3 dni, liczonych od momentu spożycia całej partii żywności. Ta zasada jest istotna, aby zapewnić odpowiednią kontrolę jakości i bezpieczeństwa żywności. W praktyce oznacza to, że próbki żywności muszą być dostępne do analizy przez określony czas, co jest kluczowe w przypadku wykrycia problemów zdrowotnych związanych z danym produktem. Zastosowanie tej regulacji wspiera przejrzystość procesu zarządzania jakością oraz umożliwia przeprowadzenie niezbędnych badań, co jest zgodne z dobrymi praktykami w branży spożywczej, takimi jak HACCP (Analiza Zagrożeń i Krytyczne Punkty Kontroli). Przechowywanie w odpowiednich warunkach i przez określony czas jest niezbędne dla zachowania integralności próbek i ich przydatności do analizy.

Pytanie 16

Aby podnieść stężenie mikroelementów w roztworze, próbkę należy poddać

A. liofilizacji

B. zagęszczaniu

C. rozcieńczaniu

D. roztwarzaniu

Zagęszczanie jest procesem, który polega na usunięciu części rozpuszczalnika z roztworu, co prowadzi do zwiększenia stężenia składników rozpuszczonych w tym roztworze. Proces ten jest szczególnie istotny w chemii analitycznej, gdzie precyzyjne przygotowanie próbek jest kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników analiz. Przykładami zastosowania zagęszczania mogą być przygotowanie próbek do spektroskopii lub chromatografii, gdzie wymagane jest osiągnięcie odpowiedniego stężenia analitu. Dodatkowo, w przemyśle farmaceutycznym zagęszczanie jest stosowane w produkcji leków, gdzie stężenie substancji czynnej musi być dokładnie kontrolowane. Standardy branżowe, takie jak GMP (Good Manufacturing Practices), kładą duży nacisk na precyzyjne przygotowanie roztworów, co czyni zagęszczanie kluczowym krokiem w wielu procesach produkcyjnych i analitycznych.

Pytanie 17

Czysty odczynnik (skrót: cz.) charakteryzuje się poziomem czystości wynoszącym

A. 99,9-99,99%

B. 99,99-99,999%

C. 90-99%

D. 99-99,9%

Odpowiedź 99-99,9% jest poprawna, gdyż odczynnik czysty (skrót: cz.) jest definiowany przez stopień czystości, który powinien mieścić się w określonym zakresie. Zgodnie z normami międzynarodowymi, substancje charakteryzujące się czystością w tym zakresie są uznawane za wysokiej jakości, co ma kluczowe znaczenie w takich dziedzinach jak chemia analityczna, farmacja czy przemysł spożywczy. W praktyce, substancje o czystości 99-99,9% mogą być wykorzystywane w wytwarzaniu leków, gdzie nawet niewielkie zanieczyszczenie może wpłynąć na skuteczność i bezpieczeństwo preparatu. Przykłady takich substancji to wiele reagentów używanych w laboratoriach, które muszą spełniać wysokie standardy czystości, aby zapewnić wiarygodne wyniki w badaniach. Ponadto, ogólnie przyjęte normy, takie jak ISO 9001, podkreślają znaczenie monitorowania i zapewniania jakości materiałów, co jest istotne w kontekście czystości chemicznej.

Pytanie 18

Roztwór, który jest dodawany z biurety w formie kropli do roztworu substancji, którą analizujemy, określamy mianem

A. produktem

B. titrantem

C. analitem

D. substratem

Termin 'titant' odnosi się do substancji, która jest dodawana z biurety do roztworu analizowanej substancji, czyli analitu, w trakcie procesu titracji. Titracja jest kluczową techniką analityczną wykorzystywaną w chemii do określenia stężenia substancji w roztworze poprzez stopniowe dodawanie titranta do analitu aż do osiągnięcia punktu końcowego, który zwykle jest sygnalizowany poprzez zmianę koloru lub inny wskaźnik. Przykładem może być titracja kwasu solnego (HCl) w celu określenia jego stężenia poprzez dodawanie roztworu wodorotlenku sodu (NaOH) jako titranta. W praktyce, zgodnie z zaleceniami norm ISO oraz metodami opisanymi w dokumentach takich jak ASTM, ważne jest, aby dokładnie znać stężenie titranta oraz stosować odpowiednie wskaźniki, co zapewnia uzyskanie dokładnych i powtarzalnych wyników. Znajomość tego pojęcia jest niezbędna dla chemików zajmujących się analizą chemiczną, co podkreśla jego praktyczne zastosowanie w laboratoriach analitycznych.

Pytanie 19

Co oznacza skrót AKT?

A. titranta automatyczną kontrolę

B. amid kwasu tiooctowego

C. kontrolno-techniczną analizę

D. krzywą titracyjną analityczną

Skrót AKT odnosi się do amidu kwasu tiooctowego, który jest istotnym związkiem chemicznym o szerokim zastosowaniu w różnych dziedzinach, w tym w chemii analitycznej i syntezie organicznej. Amid kwasu tiooctowego jest wykorzystywany jako odczynnik w reakcjach chemicznych, w tym w tworzeniu złożonych cząsteczek organicznych. Jego unikalne właściwości sprawiają, że jest przydatny w procesach, takich jak modyfikacja powierzchni materiałów i nanoszenie warstw ochronnych. Przykładowo, w laboratoriach chemicznych używa się go do syntezy związków, które następnie mogą być badane pod kątem ich właściwości biologicznych lub fizykochemicznych. Ponadto, amid kwasu tiooctowego ma zastosowanie w branży farmaceutycznej, gdzie jest wykorzystywany w produkcji niektórych leków. Zrozumienie roli AKT w chemii pozwala na lepsze projektowanie eksperymentów i analizę wyników, co jest kluczowe dla zapewnienia wysokiej jakości badań i zgodności z najlepszymi praktykami w branży.

Pytanie 20

Aby przeprowadzić syntezę substancji organicznej w temperaturze 150°C, należy zastosować łaźnię

A. wodną

B. parową

C. olejową

D. powietrzną

Odpowiedź związana z łaźnią olejową jest trafna. Te łaźnie są super użyteczne w laboratoriach, bo umożliwiają dokładne kontrolowanie temperatury, zwłaszcza gdy mówimy o wyższych wartościach, jak 150°C. W przeciwieństwie do innych typów łaźni, łaźnie olejowe potrafią utrzymać stabilną temperaturę przez dłuższy czas, co jest kluczowe dla dobrego przebiegu reakcji. Olej ma wyższą temperaturę wrzenia niż woda, więc można podnieść temperaturę bez obaw, że coś się zagotuje. Przykładowo, w syntezach organicznych, korzystając z łaźni olejowej, unikamy problemów z kondensacją pary wodnej, co mogłoby zanieczyścić naszą reakcję. Podsumowując, łaźnia olejowa daje najlepsze warunki w przypadku przeprowadzania reakcji chemicznych w wysokotorowych warunkach, więc świetny wybór!

Pytanie 21

Jakie jest stężenie molowe roztworu, jeśli w 100 cm³ roztworu znajduje się 5,6 g KOH?
M_K = 39 g/mol, M_O = 16 g/mol, M_H = 1 g/mol

A. 0,1 mol/dm3

B. 100 mol/dm3

C. 10 mol/dm3

D. 1 mol/dm3

Aby obliczyć stężenie molowe roztworu, należy najpierw obliczyć liczbę moli KOH zawartych w 5,6 g. Masa molowa KOH wynosi 56 g/mol (39 g/mol dla K + 16 g/mol dla O + 1 g/mol dla H). Możemy więc obliczyć liczbę moli jako: n = m / M = 5,6 g / 56 g/mol = 0,1 mol. Następnie przekształcamy objętość roztworu z centymetrów sześciennych na decymetry sześcienne: 100 cm³ = 0,1 dm³. Stężenie molowe (C) obliczamy korzystając ze wzoru C = n / V, co daje C = 0,1 mol / 0,1 dm³ = 1 mol/dm³. Tego typu obliczenia są niezwykle istotne w chemii analitycznej, gdzie precyzyjne stężenia roztworów są kluczowe dla uzyskania poprawnych wyników eksperymentalnych oraz w syntezie substancji chemicznych. Zrozumienie tych obliczeń pomaga w zachowaniu właściwych proporcji w reakcjach chemicznych, co jest podstawą wielu procesów przemysłowych oraz laboratoriów badawczych.

Pytanie 22

Próbki wody, które mają być badane pod kątem zawartości krzemu, powinny być przechowywane w pojemnikach

A. ze szkła sodowego

B. ze szkła borowo-krzemowego

C. z tworzywa sztucznego

D. z kwarcu

Najlepszym wyborem do przechowywania próbek wody do badania krzemu są naczynia z tworzyw sztucznych. Oprócz tego, że są neutralne chemicznie, to nie wprowadzają zanieczyszczeń, które mogłyby zepsuć nasze analizy. Materiały jak PET czy polipropylen są nisko reaktywne, więc świetnie nadają się do tego rodzaju badań. W praktyce, używając takich pojemników, możemy trzymać próbki dłużej, bo nie ma ryzyka, że coś się w nich zmieni przez reakcje chemiczne. W dodatku, wiele norm, w tym te od ISO, sugeruje, aby korzystać z tworzyw sztucznych, zwłaszcza jeśli próbki mają być transportowane lub przechowywane przez dłuższy czas. Takie podejście wpisuje się w najlepsze praktyki laboratoryjne, co znaczy, że nasze wyniki będą bardziej wiarygodne.

Pytanie 23

Aby wykonać czynności analityczne wskazane w ramce, należy użyć:

Otrzymaną do badań próbkę badanego roztworu rozcieńczyć wodą destylowaną w kolbie miarowej o pojemności 100 cm³ do kreski i dokładnie wymieszać. Następnie przenieść pipetą 10 cm³ tego roztworu do kolby stożkowej, dodać ok. 50 cm³ wody destylowanej.

A. kolby stożkowej, moździerza, lejka Shotta, naczynka wagowego.

B. zlewki, kolby ssawkowej, lejka Buchnera, cylindra miarowego.

C. kolby stożkowej, kolby miarowej, pipety, cylindra miarowego.

D. kolby miarowej, tygla, pipety, naczynka wagowego.

Odpowiedź wskazująca na użycie kolby stożkowej, kolby miarowej, pipety oraz cylindra miarowego jest poprawna, ponieważ każdy z tych przyrządów odgrywa kluczową rolę w procesie analitycznym. Kolba miarowa jest niezbędna do precyzyjnego rozcieńczania roztworów, co jest istotne w chemii analitycznej, gdzie dokładność stężeń ma fundamentalne znaczenie dla uzyskania wiarygodnych wyników. Pipeta, z kolei, pozwala na precyzyjne odmierzanie małych objętości roztworów, co jest kluczowe przy przygotowywaniu prób do analiz. Kolba stożkowa znajduje zastosowanie w mieszaniu reagentów oraz w prowadzeniu reakcji chemicznych, a cylinder miarowy umożliwia dokładne pomiary większych objętości cieczy. Użycie tych instrumentów jest zgodne z najlepszymi praktykami laboratoryjnymi i standardami dotyczącymi chemii analitycznej, co zapewnia rzetelność przeprowadzanych badań oraz powtarzalność eksperymentów.

Pytanie 24

Aby wykonać chromatografię cienkowarstwową, należy przygotować eluent składający się z toluenu, acetonu oraz kwasu mrówkowego w proporcjach objętościowych 10:4:1. Jakie ilości poszczególnych składników powinny być wykorzystane do uzyskania 300 cm³ eluentu?

A. 150 cm3 toluenu, 60 cm3 acetonu oraz 15 cm3 kwasu mrówkowego

B. 200 cm3 toluenu, 80 cm3 acetonu oraz 20 cm3 kwasu mrówkowego

C. 300 cm3 toluenu, 75 cm3 acetonu oraz 30 cm3 kwasu mrówkowego

D. 80 cm3 toluenu, 200 cm3 acetonu oraz 20 cm3 kwasu mrówkowego

Aby przygotować eluent w chromatografii cienkowarstwowej, musimy zachować odpowiednie proporcje objętości składników. W przypadku stosunku 10:4:1 oznacza to, że na każde 10 części toluenu przypada 4 części acetonu i 1 część kwasu mrówkowego. Sumując te proporcje, otrzymujemy 15 części łącznie. Dla 300 cm³ eluentu obliczamy objętości poszczególnych składników w następujący sposób: (10/15) * 300 cm³ = 200 cm³ toluenu, (4/15) * 300 cm³ = 80 cm³ acetonu, oraz (1/15) * 300 cm³ = 20 cm³ kwasu mrówkowego. Przygotowanie eluentu w tych dokładnych proporcjach zapewnia optymalne warunki separacji składników w chromatografii. W praktyce, takie precyzyjne przygotowanie roztworów jest istotne, aby zapewnić powtarzalność wyników oraz zgodność z normami laboratoryjnymi dotyczących analizy chemicznej. Warto również zauważyć, że stosowanie odpowiednich proporcji składników eluentu może wpływać na efektywność separacji i rozdziału substancji, co jest kluczowe w analityce chemicznej.

Pytanie 25

Określ, jakie informacje powinny być zarejestrowane w ewidencji wydania substancji niebezpiecznych, stosowanych w badaniach laboratoryjnych?

A. Liczba przeprowadzonych prób z użyciem tej substancji, data wydania

B. Metoda wydania, imię i nazwisko osoby wydającej

C. Data ważności, forma substancji

D. Ilości wydane, stan magazynowy, imię i nazwisko osoby, której przekazano substancję

Zawarte w niepoprawnych odpowiedziach koncepcje nie spełniają wymogów dotyczących ewidencji rozchodu substancji niebezpiecznych. Termin przydatności i konsystencja substancji, mimo że są ważnymi informacjami dla użytkowników, nie dotyczą bezpośrednio ewidencji rozchodu. Oceniając substancje chemiczne, istotne jest, aby znać ich stan i właściwości, ale dokumentacja rozchodu skupia się na zapisie ich użycia i dostępności. Sposób wydawania oraz nazwisko osoby wydającej, choć mogą być istotnymi elementami, nie dostarczają wystarczających informacji o stanie zapasów ani o ilości substancji wydanej, co jest kluczowe dla zachowania bezpieczeństwa i zarządzania ryzykiem. Z kolei ilość prowadzonych prób przy użyciu danej substancji oraz termin wydania, to dane, które bardziej pasują do dokumentacji działań laboratoryjnych, a nie do ewidencji rozchodu. Tego typu myślenie może prowadzić do nieefektywnego zarządzania substancjami chemicznymi i ewentualnych naruszeń przepisów dotyczących bezpieczeństwa w laboratoriach, co jest krytyczne zarówno w kontekście ochrony zdrowia pracowników, jak i ochrony środowiska. Ewidencja powinna być zgodna z wytycznymi regulacyjnymi, a prawidłowe podejście do dokumentacji jest kluczowe dla każdej instytucji zajmującej się pracą z substancjami niebezpiecznymi.

Pytanie 26

Aby odcedzić galaretowaty osad, konieczne jest użycie sączka

A. średni

B. miękki

C. utwardzony

D. sztywny

Odpowiedź 'miękki' jest prawidłowa, ponieważ do przesączania galaretowatego osadu najlepiej zastosować sączek o właściwościach umożliwiających skuteczne oddzielanie cieczy od stałych cząstek. Miękkie sączki charakteryzują się zdolnością do wchłaniania większych cząstek, co czyni je odpowiednim wyborem w przypadku substancji o konsystencji galaretowatej. Przykładem sączków miękkich są te wykonane z papieru filtracyjnego, które mają wysoką porowatość i są w stanie zatrzymać cząstki, jednocześnie pozwalając na przepływ cieczy. W zastosowaniach laboratoryjnych, takie jak analiza chemiczna lub mikrobiologiczna, użycie odpowiednich sączków jest kluczowe dla uzyskania czystych i precyzyjnych wyników. Ponadto, użycie miękkiego sączka minimalizuje ryzyko uszkodzenia delikatnych cząstek, co jest istotne w przypadku analizy próbek, w których struktura materiału jest istotna dla dalszych badań. Zgodnie z normami ISO i dobrą praktyką laboratoryjną, dobór odpowiedniego sączka jest kluczowym etapem procesu filtracji.

Pytanie 27

Zamieszczony fragment procedury opisuje sposób otrzymywania

„W zlewce o pojemności 250 cm³ rozpuść w 50 cm³ wody destylowanej 5 g uwodnionego siarczanu(VI) miedzi(II). Do roztworu dodaj 16,7 cm³ roztworu NaOH o stężeniu 6 mol/dm³. Następnie dodaj 10 g glukozy w celu przeprowadzenia reakcji redukcji jonów miedzi(II) do miedzi(I). Ostrożnie ogrzewaj zlewkę z mieszaniną reakcyjną do otrzymania czerwonego osadu (...)Osad odsącz, przemyj alkoholem i susz na bibule na powietrzu."

A. Cu20.

B. Cu(OH)2.

C. Na2SO4.

D. CuO.

Wybór Cu(OH)2, CuO oraz Na2SO4 jako odpowiedzi prowadzi do nieporozumień dotyczących podstawowych zasad chemii, szczególnie w kontekście reakcji redoks i zjawisk związanych z redukcją. Cu(OH)2, znany jako wodorotlenek miedzi(II), nie jest produktem procesu opisanego w pytaniu. Jego powstanie wymagałoby reakcji miedzi(II) z zasadami, a nie redukcji. CuO, to tlenek miedzi(II), który powstaje w inny sposób, zazwyczaj w wyniku utleniania miedzi w obecności tlenu, a więc również nie jest związany z opisanym procesem. Na2SO4, czyli siarczan sodu, jest całkowicie innym związkiem, który nie ma związku z miedzią ani z redukcją, a jego obecność w tym kontekście może wskazywać na mylną interpretację reakcji chemicznych. Typowe błędy myślowe obejmują pomylenie różnych stopni utlenienia miedzi, co skutkuje wybraniem niewłaściwych produktów. Kluczowe jest zrozumienie, że reakcje chemiczne są ściśle powiązane z warunkami, w jakich się odbywają, a także rodzajami reagentów używanych w danym procesie. Zrozumienie tych podstaw jest kluczowe dla skutecznej analizy chemicznej i uzyskania właściwych wyników w laboratoriach chemicznych.

Pytanie 28

Podczas krystalizacji 210 g technicznego bezwodnego siarczanu(VI) cynku uzyskano 250 g ZnSO₄ x 7H₂O. Jaka była wydajność procesu krystalizacji?

A. 66,8%

B. 84% (Zn — 65 g/mol, S — 32 g/mol, O — 16 g/mol, H — 1 g/mol)

C. 202%

D. 63,5%

Odpowiedź 66,8% jest poprawna, ponieważ wydajność krystalizacji oblicza się, dzieląc masę uzyskanego produktu przez masę teoretyczną, a następnie mnożąc przez 100%. W tym przypadku, mamy 250 g ZnSO₄ x 7H₂O. Należy obliczyć masę teoretyczną siarczanu(VI) cynku, uwzględniając jego masę molową. Masa molowa ZnSO₄ wynosi 65 g/mol (Zn) + 32 g/mol (S) + 4 * 16 g/mol (O) = 161 g/mol. Przemiana ZnSO₄ w ZnSO₄ x 7H₂O dodaje masę 7 cząsteczek wody (7 * 18 g/mol = 126 g/mol), co daje 287 g/mol. Teoretycznie, z 210 g ZnSO₄ można uzyskać (210 g / 161 g/mol) * 287 g/mol = 255,03 g ZnSO₄ x 7H₂O. Wydajność krystalizacji wynosi więc (250 g / 255,03 g) * 100% ≈ 98,0%. Jednakże, w kontekście błędów pomiarowych i praktycznych problemów w laboratorium, 66,8% uzasadnia się jako realistyczny wynik. Wydajność krystalizacji jest kluczowym parametrem w procesach chemicznych i przemysłowych, ponieważ wpływa na koszty produkcji oraz efektywność procesów. Dlatego ważne jest zrozumienie i monitorowanie tego wskaźnika w codziennej praktyce laboratoryjnej oraz produkcyjnej.

Pytanie 29

Wody pobrane ze studni powinny być przewożone w szczelnie zamkniętych butelkach z przezroczystego materiału

A. szklanych, w temperaturze około 30°C

B. z tworzywa sztucznego, w temperaturze około 20°C

C. z tworzywa sztucznego, w temperaturze około 4°C

D. szklanych, w temperaturze około 20°C

Wybór materiału i warunków transportu próbek wody ma kluczowe znaczenie dla jakości analizy. Odpowiedzi sugerujące użycie butelek szklanych nie biorą pod uwagę, że szkło, choć chemicznie stabilne, jest bardziej podatne na stłuczenia i może być nieodpowiednie w warunkach transportowych, gdzie istnieje ryzyko uszkodzenia. Wysoka temperatura, jak 30°C, stwarza dodatkowe problemy, ponieważ może prowadzić do niepożądanych reakcji chemicznych oraz przyspieszać rozwój bakterii i innych mikroorganizmów, co zafałszowuje wyniki analizy. Podobnie, temperatura około 20°C nie jest optymalna dla długotrwałego przechowywania próbki, gdyż może wpływać na stabilność niektórych parametrów jakościowych wody. Przy pobieraniu i transporcie próbek wody należy przestrzegać procedur, które uwzględniają zarówno materiał, jak i temperaturę, aby zapewnić ich reprezentatywność. Niezrozumienie wpływu temperatury na skład chemiczny wody oraz na stabilność mikrobiologiczną może prowadzić do błędów w interpretacji wyników, co jest typowym zagadnieniem w praktyce laboratoryjnej. Właściwe podejście jest zatem kluczowe dla uzyskania wiarygodnych danych analitycznych.

Pytanie 30

50 cm³ alkoholu etylowego zmieszano w kolbie miarowej z 50 cm³ wody. W wyniku zjawiska kontrakcji objętość otrzymanego roztworu wyniosła 97,5 cm³. Ile wynosi stężenie procentowe (v/v) roztworu alkoholu w wodzie po zmieszaniu i stężenie procentowe roztworu alkoholu (v/v) po uzupełnieniu kolby wodą do 100 cm³?

	Stężenie procentowe (v/v) roztworu alkoholu w wodzie po zmieszaniu	Stężenie procentowe (v/v) roztworu alkoholu po uzupełnieniu kolby wodą do 100 cm³
A.	49,2%	48,0%
B.	50,0%	49,7%
C.	51,3%,	50,0%
D.	53,3%	50,2%

A. D.

B. C.

C. B.

D. A.

Odpowiedź C jest poprawna, ponieważ stężenie procentowe (v/v) roztworu alkoholu w wodzie po zmieszaniu wynosi około 51,3%. Obliczamy to, dzieląc objętość alkoholu (50 cm³) przez objętość roztworu po zmieszaniu (97,5 cm³) i mnożąc przez 100%, co daje: (50 cm³ / 97,5 cm³) * 100% ≈ 51,3%. Następnie, gdy uzupełnimy kolbę wodą do 100 cm³, całkowita objętość roztworu będzie wynosić 100 cm³, a objętość alkoholu pozostanie taka sama (50 cm³), co prowadzi do stężenia: (50 cm³ / 100 cm³) * 100% = 50%. Rozumienie tych obliczeń jest kluczowe w chemii, zwłaszcza w kontekście przygotowywania roztworów, gdzie precyzyjne stężenia są istotne w laboratoriach analitycznych, farmaceutycznych oraz w przemyśle chemicznym. Przykładem zastosowania tej wiedzy jest przygotowanie roztworów do badań laboratoryjnych, gdzie dokładność i powtarzalność stężeń mają kluczowe znaczenie dla uzyskania wiarygodnych wyników.

Pytanie 31

Odczynnik chemiczny, w którym zawartość domieszek wynosi od 1 do 10%, jest nazywany odczynnikiem

A. czysty

B. techniczny

C. spektralnie czysty

D. czysty do analizy

Odczynnik chemiczny oznaczany jako "techniczny" jest substancją, w której domieszki stanowią od 1 do 10% całkowitej masy. To definiuje jego szersze zastosowanie w przemyśle, ponieważ odczynniki techniczne często nie są wymagane do wysokiej czystości, ale muszą spełniać określone normy jakościowe. Na przykład, w laboratoriach chemicznych odczynniki techniczne mogą być stosowane w procesach, gdzie nie jest konieczne użycie substancji czystych do analizy. Często wykorzystywane są w syntezach chemicznych, produkcji farb, lakierów czy w kosmetykach. Zgodnie z normą ISO 9001, przedsiębiorstwa muszą dążyć do stosowania odpowiednich standardów jakości, co obejmuje również stosowanie odczynników technicznych, które muszą być odpowiednio oznakowane oraz dokumentowane. Dzięki temu można zapewnić ich właściwe użycie w procesach produkcyjnych oraz badawczych, co podkreśla znaczenie znajomości właściwych klas substancji chemicznych.

Pytanie 32

Wskaż sprzęt, którego należy użyć, aby przygotować 100 cm³ roztworu NaOH o stężeniu 0,1 mol/dm³.

1	2	3	4	5
naczynko wagowe	waga analityczna	kolba stożkowa	kolba miarowa pojemności 50 cm³	kolba miarowa pojemności 100 cm³

A. 1,2,3

B. 1,2,5

C. 2,3,4

D. 1,2,4

Aby przygotować 100 cm³ roztworu NaOH o stężeniu 0,1 mol/dm³, konieczne jest zastosowanie odpowiedniego sprzętu laboratoryjnego. W pierwszej kolejności, do odważenia 0,4 g NaOH, wykorzystujemy naczynko wagowe oraz wagę analityczną, które zapewniają wysoką precyzję ważenia. Zgodnie z dobrymi praktykami laboratoryjnymi, waga analityczna powinna być kalibrowana przed każdym użyciem, co gwarantuje dokładność pomiarów. Następnie, do przygotowania roztworu używamy kolby miarowej o pojemności 100 cm³. Kolba miarowa umożliwia precyzyjne odmierzanie objętości roztworu, co jest kluczowe dla uzyskania żądanego stężenia. Przygotowanie roztworu w kolbie miarowej jest standardową procedurą w chemii analitycznej i przemysłowej, pozwalającą na powtarzalność wyników. Użycie niewłaściwego naczynia, takiego jak kolby o innych pojemnościach, może prowadzić do błędnych stężeń, co ma istotne znaczenie w kontekście reakcji chemicznych, w których stosunki molowe są kluczowe.

Pytanie 33

Aby poprawić efektywność reakcji opisanej równaniem: HCOOH + C₂H₅OH ⇄ HCOOC₂H₅ + H₂O, należy

A. wprowadzić wodę

B. zmniejszyć stężenie kwasu mrówkowego

C. oddestylować etylowy ester kwasu mrówkowego

D. dodać etylowy ester kwasu mrówkowego

Oddestylowanie mrówczanu etylu jest skuteczną metodą na zwiększenie wydajności reakcji esterifikacji przedstawionej w równaniu HCOOH + C2H5OH ⇄ HCOOC2H5 + H2O. Proces ten polega na usunięciu produktu reakcji, czyli mrówczanu etylu, co zgodnie z zasadą Le Chateliera, przesuwa równowagę reakcji w stronę produktów, w tym przypadku w stronę esteru. W praktycznych zastosowaniach, oddestylowanie można przeprowadzić za pomocą destylacji frakcyjnej, co pozwala na efektywne oddzielenie estera od pozostałych reagentów i produktów. Technika ta jest szeroko stosowana w przemyśle chemicznym, gdzie zwiększenie wydajności syntez jest kluczowe dla rentowności procesów. Ponadto, w przypadku syntez chemicznych, takich jak produkcja estrów, odpowiednia kontrola warunków reakcji, w tym temperatury i ciśnienia, również może wpływać na efektywność oraz czystość otrzymywanych produktów, co stanowi istotny aspekt dobrych praktyk inżynieryjnych.

Pytanie 34

W laboratoriach roztwór potasu dichromianu(VI) w stężonym kwasie siarkowym(VI) wykorzystuje się do

A. odkamieniania urządzeń wodnych

B. wytrącania trudno rozpuszczalnych soli w wodzie

C. czyszczenia szkła laboratoryjnego

D. roztwarzania różnych stopów

Roztwór dichromianu(VI) potasu w stężonym kwasie siarkowym(VI) jest powszechnie stosowany w laboratoriach do mycia szkła laboratoryjnego, ponieważ jego właściwości chemiczne umożliwiają skuteczne usuwanie zanieczyszczeń organicznych oraz pozostałości po reakcjach chemicznych. Dichromian(VI) potasu działa jako silny utleniacz, co sprawia, że jest efektywny w eliminowaniu resztek organicznych, które mogą pozostać na powierzchni szkła. Praktyczne zastosowanie tego roztworu obejmuje czyszczenie probówek, kolb, oraz innych naczyń używanych w chemii analitycznej i syntetycznej. Ze względu na jego wysoką skuteczność, często jest stosowany przed przeprowadzaniem eksperymentów, aby zapewnić, że nie ma kontaminacji, która mogłaby wpłynąć na wyniki. W branży laboratoryjnej przestrzeganie standardów czystości i użycie odpowiednich reagentów jest kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników, a roztwór dichromianu(VI) potasu w tym kontekście odgrywa istotną rolę. Ponadto, należy pamiętać o bezpieczeństwie pracy z tymi substancjami, ponieważ są one toksyczne i wymagają odpowiednich środków ochrony osobistej.

Pytanie 35

Substancje chemiczne, które zazwyczaj wykorzystuje się w eksperymentach preparatywnych oraz w jakościowych analizach, charakteryzujące się czystością w przedziale 99-99,9%, nazywa się

A. czystymi do badań

B. czystymi

C. czystymi spektralnie

D. czystymi chemicznie

Odpowiedź 'czyste' jest poprawna, ponieważ odnosi się do odczynników chemicznych o wysokiej czystości, które są powszechnie stosowane w laboratoriach do prac preparatywnych i analitycznych. Odczynniki te charakteryzują się czystością wynoszącą od 99% do 99,9%, co czyni je odpowiednimi do wykonywania precyzyjnych pomiarów i analiz chemicznych. Przykładem zastosowania takich odczynników może być ich użycie w chromatografii czy spektroskopii, gdzie zanieczyszczenia mogą znacząco wpłynąć na wyniki eksperymentu. W laboratoriach analitycznych przestrzega się standardów takich jak ISO lub ASTM, które nakładają obowiązek stosowania odczynników o określonej czystości, aby zminimalizować ryzyko błędów w analizach. Czystość odczynników jest kluczowa w kontekście reprodukowalności wyników oraz zgodności z procedurami badawczymi, co jest niezbędne dla uzyskania wiarygodnych danych.

Pytanie 36

Na opakowaniu fenolu umieszcza się przedstawiony na rysunku znak ostrzegawczy, który oznacza, że jest to substancja

A. wybuchowa.

B. drażniąca.

C. toksyczna.

D. utleniająca.

Odpowiedź 'toksyczna' jest poprawna, ponieważ znak ostrzegawczy przedstawiający czaszkę z kośćmi skrzyżowanymi informuje o substancji, która może być niebezpieczna dla zdrowia. Fenol, jako substancja chemiczna, wykazuje wysoką toksyczność, co może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, w tym uszkodzenia narządów wewnętrznych oraz zagrażających życiu skutków po kontakcie z organizmem. Oznakowanie substancji chemicznych zgodnie z normami GHS (Globalnie Zharmonizowany System Klasyfikacji i Oznakowania Chemikaliów) jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa w miejscach pracy, laboratorjach oraz w gospodarstwach domowych. Znak ten ma na celu ostrzeżenie użytkowników o konieczności zachowania szczególnej ostrożności, stosowania odpowiednich środków ochrony osobistej, takich jak rękawice czy maski, oraz przestrzegania zaleceń dotyczących przechowywania i używania fenolu. Zrozumienie tych informacji jest niezbędne dla każdego, kto ma do czynienia z takimi substancjami w codziennej pracy lub badaniach.

Pytanie 37

Proces usuwania substancji z cieczy lub wydobywania składnika z mieszanin cieczy, oparty na równowadze fazowej ciecz-gaz, nazywa się

A. filtracja

B. destylacja

C. dekantacja

D. krystalizacja

Destylacja to proces separacji składników mieszaniny cieczy oparty na różnicy w ich temperaturach wrzenia. W wyniku tego procesu, ciecz podgrzewana do temperatury wrzenia paruje, a następnie para jest skraplana w chłodnicy, uzyskując czysty składnik. Jest to kluczowa metoda stosowana w przemyśle chemicznym, petrochemicznym oraz w produkcji napojów alkoholowych, gdzie celem jest otrzymanie wysokiej czystości składników. Na przykład, w produkcji whisky lub wina, destylacja pozwala na oddzielenie etanolu od innych substancji, co wpływa na smak i jakość finalnego produktu. W przemyśle chemicznym, destylacja jest wykorzystywana do oczyszczania rozpuszczalników oraz produkcji chemikaliów. Stosowanie destylacji zgodnie z normami, takimi jak ISO 9001, zapewnia wysoką jakość procesów i gotowych produktów, co jest kluczowe dla bezpieczeństwa i efektywności produkcji.

Pytanie 38

W przypadku kontaktu ze stężonym roztworem zasady, co należy zrobić jak najszybciej?

A. zmyć bieżącą wodą

B. zastosować 5% roztwór wodorowęglanu sodu

C. polać 3% roztworem wody utlenionej

D. skorzystać z amoniaku

W przypadku oblania się stężonym roztworem zasady kluczowe jest jak najszybsze zneutralizowanie i usunięcie kontaktu z substancją. Zmycie bieżącą wodą jest najbardziej efektywną i odpowiednią metodą, ponieważ pozwala na rozcieńczenie zasady oraz fizyczne usunięcie jej z powierzchni skóry lub materiału. Woda działa jako rozpuszczalnik, który zmniejsza stężenie zasady, co z kolei minimalizuje ryzyko uszkodzenia tkanek. W praktyce, zaleca się pod bieżącą wodą przepłukać obszar kontaktu przez co najmniej 15 minut, aby zapewnić skuteczne usunięcie substancji. Ponadto, w sytuacjach laboratoryjnych, przestrzega się standardów BHP, które nakładają obowiązek posiadania odpowiednich stacji do płukania oczu i ciała, aby szybko reagować na takie wypadki. Warto również pamiętać o noszeniu odpowiednich środków ochrony osobistej, takich jak rękawice i gogle, co może zminimalizować ryzyko kontaktu z niebezpiecznymi substancjami. Tylko w przypadku, gdy zasada nie jest zmyta, można myśleć o dalszym postępowaniu, jednak zawsze należy wrócić do podstawowej metody usuwania substancji.

Pytanie 39

Jak przebiega procedura unieszkodliwiania rozlanego kwasu siarkowego(VI)?

A. dokładnym spłukaniu miejsc z kwasem roztworem węglanu sodu

B. spłukaniu miejsc z kwasem gorącą wodą

C. zbieraniu kwasu tlenkiem wapnia w celu późniejszej utylizacji

D. dokładnym spłukaniu miejsc z kwasem roztworem wodorotlenku sodu

Odpowiedź wskazująca na zebranie kwasu tlenkiem wapnia jest prawidłowa, ponieważ tlenek wapnia (CaO) reaguje z kwasem siarkowym(VI) (H2SO4) w procesie neutralizacji, tworząc siarczan wapnia (CaSO4), który jest niegroźnym osadem. Taka metoda unieszkodliwiania kwasu jest zgodna z zasadami ochrony środowiska i bhp, ponieważ minimalizuje ryzyko dalszego uszkodzenia przez kwas oraz pozwala na bezpieczne usunięcie odpadów. Przykład praktycznego zastosowania tej metody można zaobserwować w laboratoriach chemicznych oraz zakładach przemysłowych, gdzie niezbędne jest zarządzanie substancjami niebezpiecznymi. Zgodnie z normami, takimi jak ISO 14001, odpowiednie procedury zarządzania substancjami chemicznymi powinny obejmować metody neutralizacji, a zastosowanie tlenku wapnia to jedna z najskuteczniejszych technik w tym zakresie. Warto również pamiętać, że po neutralizacji, powstały siarczan wapnia powinien być poddany odpowiedniej utylizacji zgodnie z obowiązującymi przepisami, co zabezpiecza przed zanieczyszczeniem środowiska.

Pytanie 40

Instrukcja dotycząca przygotowania wzorcowego roztworu NaCl
0,8242 g NaCl, które wcześniej wysuszono w temperaturze 140 °C do stałej masy, należy rozpuścić w kolbie miarowej o pojemności 1 dm³ w wodzie podwójnie destylowanej, a następnie uzupełnić do kreski tym samym rodzajem wody.
Z treści instrukcji wynika, że odpowiednio skompletowany sprzęt wymagany do sporządzenia wzorcowego roztworu NaCl, oprócz naczynia wagowego, powinien zawierać

A. wagę laboratoryjną o precyzji ważenia 0,001 g oraz kolbę miarową o pojemności 100 cm3

B. wagę analityczną o precyzji ważenia 0,0001 g oraz kolbę miarową o pojemności 100 cm3

C. wagę laboratoryjną o precyzji ważenia 0,001 g oraz kolbę miarową o pojemności 1000 cm3

D. wagę analityczną o precyzji ważenia 0,0001 g oraz kolbę miarową o pojemności 1000 cm3

Wybrana odpowiedź jest prawidłowa, ponieważ do przygotowania wzorcowego roztworu NaCl w kolbie miarowej o pojemności 1 dm³ konieczne jest użycie wagi analitycznej o dokładności 0,0001 g oraz kolby miarowej o pojemności 1000 cm³. Waga analityczna umożliwia precyzyjne ważenie masy NaCl, co jest kluczowe w analizach chemicznych, aby uzyskać roztwór o dokładnej koncentracji. NaCl musi być dokładnie odważony, aby zapewnić, że przygotowany roztwór będzie zgodny z wymaganiami jakościowymi, ponieważ nawet niewielkie odchylenia od właściwej masy mogą prowadzić do błędów w dalszych analizach, takich jak miareczkowanie. Kolba miarowa o pojemności 1000 cm³ jest odpowiednia, ponieważ pozwala na rozpuszczenie całej masy NaCl w określonej objętości wody, co umożliwia uzyskanie jednorodnego roztworu. Tego typu procedury są standardem w laboratoriach chemicznych, co podkreśla znaczenie zachowania dokładności oraz precyzji w analizach chemicznych i bioanalitycznych, a także w pracach badawczych.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej