Wyniki egzaminu

Informacje o egzaminie:
  • Zawód: Technik farmaceutyczny
  • Kwalifikacja: MED.09 - Sporządzanie i wytwarzanie produktów leczniczych oraz prowadzenie obrotu produktami leczniczymi, wyrobami medycznymi, suplementami diety i środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz innymi produktami dopuszczonymi do obrotu w aptece
  • Data rozpoczęcia: 3 maja 2025 19:24
  • Data zakończenia: 3 maja 2025 19:39

Egzamin zdany!

Wynik: 24/40 punktów (60,0%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!
Szczegółowe wyniki:
Pytanie 1

Która kategoria obejmuje jedynie formy leku przeznaczone do stosowania na skórę?

A. Odwar, czopki dopochwowe oraz przysypka
B. Czopki doodbytnicze, maść oraz puder płynny
C. Maść, peletki oraz puder płynny
D. Krople, mieszanka oraz maść
W analizowanych odpowiedziach występuje kilka nieporozumień dotyczących klasyfikacji postaci leków. Niektóre z wymienionych form, jak odwar, czopki dopochwowe czy przysypka, nie są typowymi przedstawicielami kategorii leków do stosowania zewnętrznego. Odwar to forma leku uzyskiwana przez gotowanie ziół, co sprawia, że jest stosowany zazwyczaj wewnętrznie, a nie zewnętrznie. Czopki dopochwowe są przeznaczone do stosowania w obrębie pochwy, co również nie kwalifikuje ich do grupy preparatów do aplikacji zewnętrznych. Przysypka, z kolei, jest często stosowana w profilaktyce odparzeń, ale jej działanie odbywa się na zasadzie pokrycia skóry, a nie w kontekście głębszego wchłaniania, tak jak maści czy pudry płynne. Istotnym błędem myślowym jest utożsamianie formy aplikacji z rodzajem stosowania; nie każda forma leku do aplikacji ma charakter zewnętrzny. Należy zrozumieć, że skuteczność leku zależy nie tylko od jego formy, ale także od sposobu, w jaki jest aplikowany oraz od jego przeznaczenia, co jest kluczowe dla zrozumienia terapii. W kontekście standardów farmaceutycznych, ważne jest, aby każdy pracownik medyczny znał i rozumiał różnice pomiędzy tymi postaciami, aby móc efektywnie doradzać pacjentom i stosować najlepsze praktyki w leczeniu.

Pytanie 2

Białe lub przezroczyste medium stosowane do utwardzania maści, pozyskiwane z ropy naftowej, to

A. parafina stała
B. euceryna
C. plastibase
D. olbrot
Parafina stała jest białym lub bezbarwnym podłożem, które jest wykorzystywane do utwardzania maści i innych preparatów farmaceutycznych oraz kosmetycznych. Otrzymywana jest z ropy naftowej i charakteryzuje się doskonałymi właściwościami emulgującymi, co czyni ją idealnym składnikiem w formulacjach maści. Parafina stała, w odróżnieniu od innych podłoży, takich jak euceryna czy plastibase, zapewnia lepszą stabilność i trwałość gotowych produktów, co jest kluczowe w kontekście przechowywania i użytkowania. Dzięki swoim właściwościom, parafina stała jest często stosowana w produktach do pielęgnacji skóry, w tym maściach ochronnych, emulsjach, a także w preparatach medycznych. W branży kosmetycznej i farmaceutycznej, stosowanie parafiny zgodnie z określonymi standardami, takimi jak GMP (Dobre Praktyki Wytwarzania), zapewnia bezpieczeństwo i skuteczność końcowych produktów. Jej zdolność do tworzenia okluzyjnej warstwy na skórze sprawia, że jest niezwykle ceniona w preparatach mających na celu nawilżenie i regenerację, co dodatkowo potwierdza jej znaczenie w różnych zastosowaniach praktycznych.

Pytanie 3

W miejscu pracy technika farmaceutycznego znajdują się: waga do proszków i płynów, zlewka, bagietka, jałowa butelka oraz jałowa zakrętka z zakraplaczem, a także loża z nawiewem laminarnym. Aby przygotować krople do oczu z proteinianem srebra, konieczne jest dodatkowo:

A. zestaw do sączenia mikrobiologicznego
B. sączek membranowy o średnicy porów 0,22 Ωm
C. zestaw klarujący i autoklaw
D. jałowy roztwór pomocniczy
Jałowy roztwór pomocniczy to taki element, który naprawdę jest mega ważny przy robieniu kropli do oczu z proteinianem srebra. Dzięki niemu wszystkie składniki mają szansę się dobrze rozpuścić i być stabilne. To z kolei wpływa na biozgodność i skuteczność leku. W farmacji, kiedy przygotowujemy coś do oczu, musimy mieć na uwadze, żeby wszystko było jałowe, bo tak minimalizujemy ryzyko jakichkolwiek zakażeń. Jako przykład, roztwór soli fizjologicznej to świetna opcja, która pozwala dobrze rozcieńczyć substancję czynną, co jest istotne dla osiągnięcia właściwej konsystencji i działania. Musimy też pamiętać o wytycznych, które mówią, jak tworzyć leki. Przykładem może być właśnie przygotowanie kropli do oczu, gdzie jałowy roztwór działa jak nośnik dla substancji czynnej i pozwala jej skutecznie działać po podaniu do oka.

Pytanie 4

Zgodnie z FP, czym jest roztwór wodny?

A. jodyna
B. Collodium
C. płyn Lugola
D. Gargarisma prophylacticum
Płyn Lugola to roztwór wodny jodu, który jest powszechnie stosowany jako środek antyseptyczny i dezynfekujący. Jego skład oparty jest na jodzie rozpuszczonym w wodzie, co czyni go klasycznym przykładem roztworu wodnego. Płyn ten ma szerokie zastosowanie w medycynie, przede wszystkim w leczeniu stanów zapalnych oraz zakażeń. Przykładem jego zastosowania jest stosowanie go do dezynfekcji ran czy w profilaktyce przedoperacyjnej. Płyn Lugola jest także wykorzystywany w diagnostyce medycznej, na przykład w badaniach tarczycy, gdzie jod odgrywa kluczową rolę w syntezie hormonów tarczycy. Warto zaznaczyć, że płyn Lugola powinien być stosowany zgodnie z zaleceniami lekarskimi oraz w odpowiednich dawkach, aby uniknąć potencjalnych działań niepożądanych, takich jak podrażnienia czy reakcje alergiczne. Znajomość rozwiązań wodnych, takich jak płyn Lugola, jest istotna w kontekście standardów bezpieczeństwa i skuteczności w medycynie, co potwierdzają wytyczne WHO oraz krajowe normy dotyczące stosowania środków dezynfekujących.

Pytanie 5

Przy wytwarzaniu czopków dopochwowych zakłada się, że przeciętna masa globulki wynosi

A. 3,0 g
B. 1,0 g
C. 4,0 g
D. 2,0 g
Średnia masa globulki czopka dopochwowego wynosi zazwyczaj 3,0 g. To wartość ugruntowana w literaturze farmaceutycznej oraz praktyce aptecznej, wykorzystywana w przygotowywaniu poszczególnych formulacji farmaceutycznych. Podczas sporządzania czopków, ważne jest, aby masa była odpowiednia, ponieważ to wpływa na skuteczność wprowadzenia substancji czynnej do organizmu pacjentki. Przykładem może być zastosowanie czopków w terapii hormonalnej, gdzie precyzyjna masa zapewnia odpowiednie dawkowanie estrogenów. Ponadto, zgodnie z wytycznymi farmakopealnymi, uwzględnienie właściwej masy czopków jest kluczowe dla ich stabilności oraz wydajności w procesie leczenia. Stosowanie standardowych mas czopków jest również praktyką zalecaną w celu zapewnienia optymalnych warunków przechowywania oraz transportu tych form farmaceutycznych, co wpływa na ich trwałość oraz jakość.

Pytanie 6

Jakie składniki aktywne znajdują się w preparacie Amoksiklav?

A. Ampicylinę z sulbaktamem
B. Amoksycylinę z kwasem klawulanowym
C. Amoksycylinę z sulbaktamem
D. Ampicylinę z kwasem klawulanowym
Amoksiklav to preparat zawierający dwa kluczowe składniki: amoksycylinę oraz kwas klawulanowy. Amoksycylina jest antybiotykiem z grupy penicylin, który działa poprzez hamowanie syntezy ściany komórkowej bakterii, co prowadzi do ich śmierci. Kwas klawulanowy działa jako inhibitor beta-laktamaz, enzymów produkowanych przez niektóre bakterie, które mogą inaktywować antybiotyki penicylinowe. Dzięki połączeniu tych dwóch substancji, Amoksiklav jest skuteczny w leczeniu zakażeń wywołanych przez szczepy bakterii opornych na amoksycylinę. Preparat jest powszechnie stosowany w leczeniu infekcji dróg oddechowych, zapalenia ucha, zakażeń dróg moczowych i wielu innych. W praktyce klinicznej kluczowym aspektem jest umiejętność doboru odpowiedniego antybiotyku na podstawie wyników badań mikrobiologicznych oraz wrażliwości patogenów na leczenie. Stosowanie Amoksiklavu zgodnie z zaleceniami lekarza oraz w oparciu o aktualne wytyczne dotyczące antybiotykoterapii zapewnia skuteczność terapii oraz minimalizuje ryzyko rozwoju oporności bakteryjnej.

Pytanie 7

Jaką funkcję pełni glicerolu monostearynian w procesie przygotowywania maści?

A. konserwanta
B. emulgatora
C. substancji zwiększającej lepkość
D. substancji zmiękczającej
Wybór innych odpowiedzi, takich jak konserwant, substancja zwiększająca lepkość czy substancja zmiękczająca, opiera się na niepełnym zrozumieniu funkcji glicerolu monostearynian w technologii sporządzania maści. Konserwanty mają na celu zapobieganie rozwojowi mikroorganizmów, co jest kluczowe dla utrzymania trwałości produktów, jednak glicerolu monostearynian nie wykazuje takich właściwości. Jego działanie polega na stabilizacji emulsji, a nie na eliminacji patogenów. Jeśli chodzi o substancje zwiększające lepkość, to ich rola skupia się na zagęszczaniu formulacji, co nie jest główną funkcją glicerolu monostearynian, chociaż może wpływać na teksturę końcowego produktu. Z kolei substancje zmiękczające mają na celu poprawę elastyczności i nawilżenia skóry, co jest odmiennym procesem od emulgacji. Kluczowym błędem jest mylenie tych funkcji, co prowadzi do nieprawidłowych wniosków. W praktyce, wybór odpowiednich substancji czynnych w formulacji maści jest istotny dla osiągnięcia zamierzonych efektów terapeutycznych, a zrozumienie różnic pomiędzy tymi funkcjami jest fundamentalne dla każdego specjalisty zajmującego się opracowywaniem produktów farmaceutycznych.

Pytanie 8

Atropiny siarczan to substancja o działaniu

A. sympatykolitycznym
B. cholinolitycznym
C. cholinomimetycznym
D. sympatykomimetycznym
Odpowiedzi wskazujące na działanie sympatykomimetyczne, cholinomimetyczne oraz sympatykolityczne są błędne ze względu na fundamentalne różnice w mechanizmach działania tych klas leków. Leki sympatykomimetyczne, takie jak adrenalina, działają poprzez pobudzenie receptorów adrenergicznych, co prowadzi do wzrostu częstości akcji serca oraz ciśnienia krwi, a tym samym do aktywacji układu współczulnego. W przypadku cholinomimetyków, którymi są substancje takie jak pilokarpina, dochodzi do stymulacji receptorów cholinergicznych, co skutkuje zwiększeniem wydzielania gruczołów oraz skurczami mięśni gładkich. To działanie jest przeciwne do efektów uzyskiwanych za pomocą cholinolityków. Z kolei leki sympatykolityczne, takie jak propranolol, blokują receptory adrenergiczne, co prowadzi do zmniejszenia aktywności układu współczulnego i obniżenia ciśnienia krwi. Zrozumienie tych różnic jest kluczowe dla właściwego stosowania leków i unikania niepożądanych efektów, które mogą wynikać z ich nieprawidłowego zastosowania. W praktyce, lekarze muszą być świadomi tych mechanizmów, aby skutecznie zarządzać terapią pacjentów i podejmować właściwe decyzje kliniczne.

Pytanie 9

Pacjent otrzymał jednocześnie ibuprofen oraz paracetamol. Efekt farmakologiczny, który uzyskano, stanowi przykład

A. synergizmu addycyjnego
B. synergizmu hiperaddycyjnego
C. antagonizmu czynnościowego
D. antagonizmu chemicznego
W kontekście farmakologii, rozróżnienie między różnymi rodzajami interakcji leków ma kluczowe znaczenie dla zrozumienia ich działania. Antagonizm czynnościowy polega na sytuacji, w której jeden lek znosi lub zmienia działanie drugiego leku, co jest sprzeczne z opisanym przypadkiem. W przypadku ibuprofenu i paracetamolu, ich działania nie są przeciwstawne, lecz komplementarne, co wyklucza taką interakcję. Antagonizm chemiczny oznacza, że jeden z leków neutralizuje substancję czynną drugiego leku, co również nie ma miejsca w tym przypadku, gdyż obie substancje, ibuprofen i paracetamol, działają w różnych miejscach w organizmie, a ich efekty nie są ze sobą sprzeczne. Synergizm hiperaddycyjny odnosi się do sytuacji, w której połączone działanie dwóch leków jest większe niż suma ich indywidualnych efektów, co również nie dotyczy opisanego przypadku. Choć ibuprofen i paracetamol mogą wspólnie wykazywać silniejsze działanie, ich interakcja jest bardziej klasyfikowana jako synergizm addycyjny, a nie hiperaddycyjny. Typowe błędy myślowe prowadzące do takich niepoprawnych wniosków często wynikają z mylenia pojęć związanych z interakcjami leków. Kluczowe jest zrozumienie, jak różne substancje wzajemnie na siebie oddziałują oraz jakie mechanizmy leżą u podstaw ich działania, co ma fundamentalne znaczenie dla prawidłowego stosowania leków w praktyce klinicznej.

Pytanie 10

Jakie jest przeczyszczające lekarstwo działające na zasadzie osmozy?

A. bisakodyl
B. makrogol
C. rycynowy olej
D. liść senesu
Makrogol to naprawdę fajny lek, który działa przeczyszczająco w dość specyficzny sposób. Zatrzymuje wodę w jelitach, przez co zwiększa objętość stolca, co potem znacznie ułatwia jego wydalanie. W praktyce w medycynie stosuje się go głównie przy zaparciach i przed różnymi badaniami, na przykład kolonoskopią. W odróżnieniu od wielu innych środków przeczyszczających, makrogol nie wywołuje bolesnych skurczów jelit i pacjenci zwykle dobrze go tolerują. Też mniej ryzykuje się skutkami ubocznymi w porównaniu do tradycyjnych leków. Z mojego doświadczenia wynika, że lekarze chętnie polecają makrogol jako pierwszy wybór przy przewlekłych zaparciach, co jest zgodne z zaleceniami Europejskiego Towarzystwa Gastroenterologicznego, więc zdecydowanie warto być tego świadomym.

Pytanie 11

W terapii choroby Parkinsona wykorzystywane są leki:

A. cholinergiczne
B. dopaminergiczne
C. adrenolityczne
D. dopaminolityczne
W przypadku leków cholinergicznych, ich stosowanie w terapii choroby Parkinsona jest nieuzasadnione, ponieważ ich działanie polega na zwiększeniu aktywności układu cholinergicznego, co jest przeciwne do potrzeb pacjentów z tym schorzeniem. W chorobie Parkinsona mamy do czynienia z deficytem dopaminy, a nie z niedoborem acetylocholiny. Leki dopaminolityczne, z definicji, blokują receptory dopaminowe, co prowadzi do nasilenia objawów choroby Parkinsona, a nie ich złagodzenia. Dlatego stosowanie tych środków w terapii jest niewłaściwe. Z kolei leki adrenolityczne, które działają na układ adrenergiczny, również nie mają zastosowania w leczeniu choroby Parkinsona, ponieważ nie wpływają na mechanizmy patofizjologiczne związane z niedoborem dopaminy. Często pojawiający się błąd myślowy polega na myleniu objawów i przyczyn choroby, co prowadzi do niewłaściwego doboru leków. Właściwe podejście do leczenia choroby Parkinsona opiera się na zrozumieniu roli dopaminy, a także na stosowaniu leków, które kompensują jej brak, co jest kluczowe w skutecznym zarządzaniu objawami tej choroby.

Pytanie 12

Zgodnie z wytycznymi Farmakopei, zalecaną metodą uzyskiwania substancji leczniczych z Althaeae radix jest

A. przygotowanie decoctum
B. maceratio
C. przygotowanie infusum
D. percolatio
Stosowanie innych metod ekstrakcji, jak decoctum, infusum czy percolatio, w przypadku korzenia ślazu nie jest zbyt optymalne. Przygotowanie decoctum, czyli wywaru, polega na gotowaniu surowca w wodzie. No i to może prowadzić do zniszczenia cennych składników, zwłaszcza tych delikatnych polisacharydów, które mają kluczowe znaczenie w leczeniu. Wysoka temperatura to coś, co zdecydowanie nie sprzyja jakości ekstraktu. Infusum to też nie jest najlepsza opcja, bo to zaparzanie wrzącą wodą naraża cenne składniki na działanie wysokiej temperatury, co też prowadzi do ich degradacji. Ostatnia z tych metod, percolatio, może być skuteczna, ale wymaga użycia alkoholu lub innego rozpuszczalnika, co w przypadku Althaeae radix nie jest najlepszym pomysłem. Często popełniane błędy polegają na tym, że nie rozumie się, jak ważne są te składniki i jak temperatura na nie wpływa. Dlatego maceracja jako metoda pozyskiwania leku z korzenia ślazu zapewnia najlepszą jakość ekstraktów i ich skuteczność terapeutyczną, co jest bardzo ważne w farmacji.

Pytanie 13

Z uwagi na zagrożenie dla płodu, dla kobiety w ciąży zatrudnionej w aptece najbardziej ryzykowne jest przygotowywanie leków zawierających

A. nystatynę
B. kwas askorbowy
C. kwas borowy
D. detreomycynę
Detreomycyna, jako antybiotyk z grupy tetracyklin, ma potencjalnie szkodliwy wpływ na rozwijający się płód, zwłaszcza w okresie organogenezy, co czyni ją szczególnie niebezpieczną dla kobiet w ciąży. Tetracykliny mogą prowadzić do uszkodzenia zębów oraz kości płodu, a także do zahamowania wzrostu. Dlatego w praktykach aptecznych i medycznych rekomenduje się unikanie stosowania detreomycyny u ciężarnych pacjentek. W przypadku pracy w aptece, farmaceuci muszą być świadomi, jakie leki mogą być niebezpieczne dla kobiet w ciąży i informować o tym pacjentki, a także dostosować zalecenia do ich potrzeb. Przykłady zastosowania tej wiedzy obejmują odpowiednie doradztwo pacjentom oraz wybór alternatywnych leków, które są bezpieczniejsze. Standardy dobrej praktyki w farmacji nakładają obowiązek dostosowania terapii do stanu zdrowia pacjentki, co w przypadku kobiet w ciąży ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa jej i rozwijającego się płodu.

Pytanie 14

Transport przez błony komórkowe, który zachodzi bez użycia energii, to

A. symport
B. transport bierny
C. transport aktywny
D. adsorpcja
Transport bierny to proces, który odbywa się wzdłuż gradientu stężenia substancji, co oznacza, że cząsteczki poruszają się z obszaru o wyższym stężeniu do obszaru o niższym stężeniu. Jest to mechanizm, który nie wymaga energii, ponieważ korzysta z naturalnych procesów dyfuzji. Przykładami transportu biernego są dyfuzja prostą oraz osmoza. W praktyce, transport bierny jest kluczowy w wielu procesach biologicznych, takich jak wymiana gazów w płucach, gdzie tlen przenika z powietrza do krwi, a dwutlenek węgla z krwi do powietrza. Znajomość tego mechanizmu jest istotna w kontekście farmakologii, gdzie substancje aktywne muszą przenikać przez błony komórkowe, aby wywrzeć swoje działanie. Zrozumienie transportu biernego pomaga również w projektowaniu leków oraz w ocenie ich biodostępności, co jest niezbędne w procesie tworzenia nowych terapii.

Pytanie 15

Jakie właściwości posiada cyklosporyna?

A. działanie immunosupresyjne
B. działania antybiotyczne
C. efekty immunostymulujące
D. właściwości hepatoprotekcyjne
Cyklosporyna nie wykazuje właściwości antybiotycznych, co jest kluczowe do zrozumienia jej funkcji w terapii. Antybiotyki działają poprzez eliminację patogenów, takich jak bakterie, a cyklosporyna nie ma takiego działania, gdyż jej mechanizm polega na modulacji odpowiedzi immunologicznej, a nie na eliminowaniu mikroorganizmów. Ponadto, twierdzenie, że cyklosporyna ma działanie hepatoprotekcyjne, również jest mylne. Chociaż niektóre leki mają na celu ochronę wątroby przed uszkodzeniami, cyklosporyna może w rzeczywistości powodować toksyczność wątroby, co może prowadzić do poważnych powikłań. Ostatnia błędna koncepcja dotyczy immunostymulacji. Cyklosporyna nie stymuluje odpowiedzi immunologicznej, a wręcz przeciwnie, ją tłumi. Ten błąd poznawczy często wynika z niepełnego zrozumienia roli immunosupresantów w terapii. W kontekście terapii chorób autoimmunologicznych i przeszczepów, znajomość właściwości cyklosporyny jest niezbędna, aby nie mylić jej z innymi lekami, które rzeczywiście mają działanie immunostymulujące, jak niektóre szczepionki czy leki przeciwzapalne. Dlatego ważne jest, aby mieć jasne pojęcie o różnicach między tymi kategoriami leków i ich zastosowaniem.

Pytanie 16

Jaką wartość ma maksymalna jednorazowa dawka fenobarbitalu dla dziecka w wieku 3 lat, obliczona według wzoru Younga, jeśli zgodnie z FP X maksymalna jednorazowa dawka wynosi 0,3 g, a maksymalna dawka dobowa to 0,6 g?

A. (0,3 g x 3)/12
B. (0,3 g x 3)/15
C. (0,3 g x 3)/24
D. (0,3 g x 3)/70
Wybór innych odpowiedzi może wynikać z nieporozumienia dotyczącego zastosowania wzoru Younga i zasad dotyczących dawkowania leków dla dzieci. Przykładowo, w przypadku obliczenia (0,3 g x 3)/12, zastosowanie liczby 12 zamiast 15 jest nieprawidłowe, ponieważ nie uwzględnia rzeczywistego stosunku wieku dziecka do wieku dorosłego. Wyliczenie oparte na 70 (w (0,3 g x 3)/70) także jest błędne, ponieważ nie odnosi się do standardowych praktyk dotyczących obliczania dawek dla dzieci; liczba 70 jest często używana w kontekście obliczania dawki dla dorosłych na podstawie ich masy ciała, a nie wieku. Podobnie, wybór liczby 24 w (0,3 g x 3)/24 jest mylący, gdyż nie odpowiada powszechnie stosowanym zasadom obliczeniowym. Dawkowanie powinno zawsze uwzględniać specyfikę pediatryczną, ponieważ dzieci różnią się od dorosłych nie tylko pod względem masy ciała, ale także metabolizmu i wrażliwości na leki. Dlatego kluczowe jest stosowanie ujednoliconych wzorów, które uwzględniają te różnice. Dobrą praktyką jest także konsultacja z farmaceutą lub lekarzem pediatrą w przypadku wątpliwości dotyczących dawkowania leków u dzieci.

Pytanie 17

Podczas przygotowywania przedmiotów z tworzyw sztucznych potrzebnych do sporządzania leków w warunkach aseptycznych, należy

A. przepłukać jedynie detergentem i wyjaławiać suchym gorącym powietrzem
B. dokładnie przepłukać tylko bieżącą wodą i detergentem
C. przepłukać bieżącą ciepłą wodą o temperaturze w przedziale 35-45 °C
D. dokładnie przepłukać bieżącą ciepłą wodą i wyjaławiać chemicznie przy użyciu 5% roztworu chlorku benzalkoniowego
Wybór przemywania przedmiotów tylko ciepłą wodą o temperaturze od 35-45 °C bez dodatkowego środka dezynfekującego nie jest wystarczający do zapewnienia aseptycznych warunków. Ciepła woda może skutecznie usuwać zanieczyszczenia mechaniczne, jednak sama w sobie nie eliminuje mikroorganizmów, które mogą być obecne na powierzchni przedmiotów z tworzyw sztucznych. W kontekście farmaceutycznym, każdy przedmiot, który ma kontakt z substancjami leczniczymi, musi być poddawany odpowiednim procedurom dezynfekcji, aby zapobiec ewentualnym zakażeniom. Również przemywanie tylko detergentem i wyjaławianie suchym gorącym powietrzem nie jest skutecznym podejściem, ponieważ nie usuwa wszystkich form życia mikrobiologicznego. Detergenty mogą jedynie zredukować ilość zanieczyszczeń, ale nie mają działania bakteriobójczego. Natomiast sucha gorąca powietrze nie jest metodą, która zapewnia eliminację wszystkich patogenów, szczególnie gdy chodzi o leki. Przemywanie bieżącą wodą i detergentem również nie jest wystarczające, ponieważ brakuje w tym procesie istotnego etapu dezynfekcji. Stosowanie tylko tych metod dowodzi braku zrozumienia istoty aseptyki i może prowadzić do poważnych konsekwencji w kontekście zdrowia publicznego, zwłaszcza w obszarze farmacji, gdzie nawet najdrobniejsze zanieczyszczenia mogą prowadzić do powstawania infekcji lub obniżenia skuteczności leków.

Pytanie 18

Jakie znaczenie ma łacińskie słowo Recipe?

A. odważ
B. weź
C. skład
D. przepis
Termin łaciński "Recipe" pochodzi od czasownika "recipere", co w dosłownym tłumaczeniu oznacza "weź" lub "przyjmij". W kontekście farmaceutycznym i medycznym, słowo to jest używane w receptach, które stanowią instrukcje dla aptekarzy dotyczące przygotowania leków. Przykładowo, w receptach lekarskich widnieje na początku słowo "Recipe" jako polecenie dla osoby realizującej receptę, aby wzięła pod uwagę składniki oraz ich proporcje. Dzięki użyciu takiego standardowego języka, zapewnia się precyzję w komunikacji między lekarzami a farmaceutami, co jest kluczowe dla bezpieczeństwa pacjentów oraz skuteczności terapii. W branży farmaceutycznej, znajomość terminologii łacińskiej jest niezbędna, aby zrozumieć i stosować się do norm oraz regulacji dotyczących przygotowania i wydawania leków, co w praktyce przekłada się na wysoką jakość świadczonych usług.

Pytanie 19

Do jakiego opakowania należy włożyć lek przygotowany według tej recepty?

Rp.
Bismuthi subnitratis         3,0
Magnesii carbonatis          9,0
Rhei rad. pulv.              4,0
Foeniculi oleosacchari   ad 20,0
M.f. pulv.
D.S. 1 x dziennie pół łyżeczki

A. Torebka koloru białego.
B. Tekturowe pudełko.
C. Torebka koloru pomarańczowego.
D. Słoik apteczny.
Słoik apteczny jest odpowiednim opakowaniem dla leku sporządzonego na podstawie podanej recepty, ponieważ jego formuła zawiera składniki, które wymagają szczególnej ochrony przed czynnikami zewnętrznymi. Proszki do stosowania doustnego, takie jak te zawierające Bismuthi subnitratis oraz Magnesii carbonatis, są wrażliwe na wilgoć i światło. Słoik apteczny, wykonany z odpowiednich materiałów, zapewnia hermetyczność i minimalizuje ryzyko kontaminacji, co jest kluczowe dla zachowania skuteczności leku. Przechowywanie proszków w słoikach aptecznych jest zgodne z regulacjami prawnymi dotyczącymi obrotu produktami leczniczymi, które nakładają obowiązek stosowania opakowań zapewniających trwałość i stabilność preparatu. Ponadto, słoik umożliwia łatwe i higieniczne dozowanie, co jest istotne dla pacjentów przyjmujących leki w warunkach domowych. Takie podejście jest zgodne z najlepszymi praktykami w zakresie farmacji, które stawiają na bezpieczeństwo i komfort pacjenta.

Pytanie 20

Aby przygotować Menthaepiperitae aąuae, jako składnik pomocniczy, trzeba zastosować

A. skrobi
B. laktozy
C. sacharozy
D. talku
Talk jest substancją pomocniczą o właściwościach adsorpcyjnych, która może być wykorzystywana w formulacjach farmaceutycznych, w tym w produkcji Menthae piperitae aąuae. Jego zastosowanie w postaci proszku pozwala na poprawę stabilności formuły oraz zapewnia odpowiednią teksturę finalnego produktu. Talk jest również ceniony za swoje właściwości poślizgowe, co może ułatwiać tabletowanie i manipulację w procesie produkcyjnym. W praktyce stosowanie talku w formulacjach farmaceutycznych spełnia normy Dobrej Praktyki Wytwarzania (GMP) oraz standardy jakości, które zapewniają bezpieczeństwo i efektywność końcowego produktu. Dlatego, wybierając talk, jako substancję pomocniczą, można być pewnym, że korzysta się z odpowiednich, sprawdzonych rozwiązań w branży farmaceutycznej.

Pytanie 21

Jaki parametr pracy Unguatora® powinien być ustawiony na urządzeniu podczas produkcji czopków?

A. Zakres obrotów
B. Masa składników
C. Ilość wytwarzanych czopków
D. Ilość masy czopkowej
Wybór innych parametrów, takich jak masa składników czy ilość sporządzanych czopków, nie odnosi się bezpośrednio do kluczowego aspektu technologicznego, jakim jest proces mieszania i emulgacji. Masa składników, chociaż ważna, jest bardziej związana z formułą receptury niż z samym procesem produkcji. Ustalenie masy składników jest konieczne dla określenia proporcji i zapewnienia, że każdy czopek zawiera odpowiednią ilość substancji czynnej, jednak nie wpływa to na dynamikę procesu mieszania w urządzeniu Unguator®. Podobnie, określenie ilości sporządzanych czopków wydaje się być istotne, jednak jest to bardziej kwestia planowania produkcji, a nie parametru pracy samego urządzenia. Ilość masy czopkowej odnosi się do końcowego produktu, ale ponownie nie dotyczy mechanizmu działania maszyny. W praktyce, nieodpowiednie skupienie się na tych aspektach może prowadzić do błędów w procesie produkcji, takich jak niewłaściwe połączenie składników, co w konsekwencji wpływa na jakość i efektywność terapeutyczną czopków. Dlatego kluczowe jest zrozumienie, że zdolność do kontrolowania zakresu obrotów wpływa na jakość procesu technologicznego, a nie tylko na jego wyniki końcowe.

Pytanie 22

Czym jest solvendum?

A. rozpuszczalnik
B. substancja rozpuszczana
C. współrozpuszczalnik
D. corrigens
Wybór opcji, która określa solwendum jako współrozpuszczalnik, rozpuszczalnik lub corrigens, prowadzi do nieporozumień dotyczących podstawowych definicji w chemii. Współrozpuszczalnik to substancja, która może wspierać rozpuszczanie innej substancji, ale nie jest tożsama z substancją rozpuszczaną. W kontekście roztworów, każdy współrozpuszczalnik ma za zadanie poprawić rozpuszczalność głównego składnika, jednak sam w sobie nie jest substancją rozpuszczaną. Z kolei rozpuszczalnik to substancja, w której rozpuszczają się inne substancje; jednakże, w przypadku solwendum, kluczowym aspektem jest to, że odnosi się ono do substancji, która jest rozpuszczana, a nie do medium, w którym to rozpuszczenie zachodzi. Natomiast termin corrigens odnosi się do substancji, która ma na celu poprawienie działania lub właściwości innej substancji, ale nie jest zgodny z definicją solwendum. Te różnice w definicjach mogą prowadzić do błędnych interpretacji, które są typowe w sytuacjach, gdy brakuje zrozumienia podstawowych pojęć chemicznych. W praktyce laboratoryjnej kluczowe jest precyzyjne posługiwanie się terminami, aby uniknąć pomyłek i nieporozumień w trakcie przeprowadzania eksperymentów czy pracy z różnymi substancjami chemicznymi.

Pytanie 23

Garbniki obecne w roślinnych surowcach (np. Quercus cortex, Salviae folium) mają głównie działanie lokalne?

A. ściągające
B. ochronne
C. dezynfekujące
D. adsorpcyjne
Garbniki, będące polifenolami, działają ściągająco, co oznacza, że mają zdolność do koagulacji białek i tworzenia osłony na powierzchni błon śluzowych. To działanie ściągające jest szczególnie przydatne w medycynie naturalnej oraz farmaceutycznej, gdzie preparaty zawierające garbniki stosuje się w leczeniu stanów zapalnych błon śluzowych, oparzeń czy ran. Na przykład, wyciąg z kory dębu (Quercus cortex) jest powszechnie używany w celu przyspieszenia gojenia się ran oraz łagodzenia objawów biegunki. Stosowane w formie naparów lub balsamów, garbniki mogą również wspierać procesy regeneracyjne tkanek, co czyni je cennym składnikiem w terapii chorób dermatologicznych. Działanie ściągające garbników jest zgodne z aktualnymi standardami w terapii roślinnymi preparatami, które zalecają ich użycie w przypadkach wymagających lokalnego wsparcia w gojeniu i łagodzeniu podrażnień. Zrozumienie tego mechanizmu działania jest kluczowe w kontekście wykorzystania surowców roślinnych w praktyce zdrowotnej.

Pytanie 24

Aby przygotować roztwór 3,0% Sol. Acidi borici, należy rozpuścić odpowiednią ilość kwasu borowego

A. w gorącej wodzie
B. w oleju rzepakowym
C. w glicerolu 85%
D. w etanolu 96% v/v
Odpowiedź "we wrzącej wodzie" jest poprawna, ponieważ kwas borowy dobrze rozpuszcza się w wodzie, a wysokotemperaturowe warunki sprzyjają procesowi rozpuszczania. Przygotowanie roztworu 3,0% kwasu borowego w wodzie wrzącej umożliwia uzyskanie jednorodnej mieszanki, co jest kluczowe dla późniejszego zastosowania, np. w medycynie jako środek dezynfekujący lub w kosmetykach. Rozpuszczanie substancji w temperaturze wrzenia pozwala na maksymalne wykorzystanie ich rozpuszczalności, co jest zgodne z zasadami przygotowania roztworów. Dobre praktyki laboratoryjne zalecają także, aby używać wody destylowanej, aby uniknąć zanieczyszczeń, które mogłyby wpłynąć na właściwości końcowego roztworu. W kontekście przemysłowym, tego rodzaju roztwory muszą być przygotowywane w odpowiednich warunkach sanitarnych, aby zapewnić ich bezpieczeństwo i skuteczność.

Pytanie 25

Która substancja pomocnicza jest opisana w przedstawionym opisie farmakopealnym zgodnie z FP X?

Definicja: oczyszczona, bezwodna, woskowata substancja otrzymana z wełny owiec.
Wygląd: żółta, tłusta substancja.

A. Cacao butyrum.
B. Adeps suillus.
C. Adeps lanae.
D. Vaselinum album.
Adeps lanae, znany również jako lanolina, jest substancją uzyskiwaną z wełny owiec, co jest zgodne z opisem farmakopealnym. Charakteryzuje się ona żółtawą, woskowatą konsystencją i jest wysoce emolientna, co sprawia, że stosuje się ją szeroko w kosmetykach oraz farmaceutykach. Dzięki swoim właściwościom nawilżającym i ochronnym, lanolina jest szczególnie ceniona w produkcie do pielęgnacji skóry, w tym w maściach, balsamach i kremach, gdzie pełni rolę substancji czynnej oraz nośnika dla innych składników aktywnych. W kontekście dobrych praktyk wytwarzania, lanolina musi być oczyszczona, aby spełniać wymagania jakościowe i bezpieczeństwa, co jest zgodne z normami farmakopealnymi. Warto zauważyć, że jej zastosowanie nie ogranicza się jedynie do kosmetyków; jest także używana w formułach do pielęgnacji ran i w produktach przeznaczonych dla dzieci. Zrozumienie właściwości lanoliny oraz jej zastosowania w praktyce jest kluczowe dla farmaceutów i kosmetologów, co czyni tę substancję istotnym elementem zarówno w naukach przyrodniczych, jak i w branży kosmetycznej.

Pytanie 26

Zgodnie z Farmakopeą Polską VIII, gdy dawki maksymalne substancji z grupy A, B lub N dla osoby dorosłej zostaną przekroczone, farmaceuta wprowadza korektę do

A. najniższej wartości dawki zazwyczaj stosowanej
B. do wartości dawki maksymalnej wskazanej w FP
C. do 3/4 wartości maksymalnej dawki
D. najwyższej wartości dawki zazwyczaj stosowanej
Odpowiedź "do wartości dawki maksymalnej podanej w FP" jest prawidłowa, ponieważ Farmakopea Polska VIII precyzuje, że w przypadku przekroczenia maksymalnych dawek substancji z wykazu A, B lub N dla osoby dorosłej, farmaceuta ma obowiązek dostosować dawkowanie do wartości maksymalnej określonej w dokumentacji. W praktyce oznacza to, że farmaceuta powinien zawsze odnosić się do aktualnych wytycznych i regulacji, aby zapewnić bezpieczeństwo pacjentów. Na przykład, w przypadku pacjenta przyjmującego leki przeciwbólowe, które przekraczają dawki maksymalne, farmaceuta powinien zrewidować schemat dawkowania, aby nie tylko spełnić wymagania prawne, ale także zminimalizować ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Taka praktyka jest zgodna z zasadami farmakoterapii i zapewnia skuteczność leczenia, jednocześnie dbając o bezpieczeństwo pacjenta. Zawsze warto konsultować się z dokumentacją farmaceutyczną oraz regulacjami prawnymi, które określają maksymalne dawki dla różnych substancji czynnych, co jest fundamentalne dla odpowiedzialnego wykonywania zawodu farmaceuty.

Pytanie 27

Jakie są objawy inotropowego działania dodatniego glikozydów nasercowych?

A. spowolnieniem przewodzenia w systemie przewodzącym
B. podwyższonym ciśnieniem krwi
C. silnym efektem diuretycznym
D. wzrostem siły skurczu serca
Odpowiedzi, które wskazują na zwolnienie przewodzenia w układzie przewodzącym, silne działanie diuretyczne lub zwiększone ciśnienie krwi, nie są związane z działaniem inotropowym dodatnim glikozydów nasercowych. Glikozydy nie wpływają na przewodnictwo elektryczne serca w sposób znaczący, co jest istotne dla zrozumienia ich działania. Ich głównym mechanizmem jest modulacja siły skurczu, a nie zmiany w przewodnictwie. Z kolei silne działanie diuretyczne nie jest typowe dla glikozydów; zazwyczaj leki moczopędne, takie jak diuretyki pętlowe, są stosowane w celu zwiększenia wydalania wody i soli, co poprawia objętość krwi krążącej. Wzrost ciśnienia krwi także nie jest charakterystyczny dla glikozydów, które mogą w niektórych przypadkach prowadzić do jego stabilizacji lub nawet obniżenia poprzez poprawę funkcji serca. Podstawowym błędem myślowym w ocenianiu działania glikozydów jest mylenie ich wpływu na różne parametry hemodynamiczne, co może prowadzić do nieprawidłowych wniosków dotyczących ich zastosowania klinicznego.

Pytanie 28

Wskaż odpowiednie powiązania między znaczeniami w łacinie a ich polskimi odpowiednikami?

A. divide in partes aequales - podziel na części
B. ad usum externum - do użytku wewnętrznego
C. lagena originalis - opakowanie oryginalne
D. misce da signaturam - zmieszaj, przenieś
Odpowiedzi 'ad usum externum - do użytku wewnętrznego', 'divide in partes aequales - podziel na części' oraz 'misce da signaturam - zmieszaj, przenieś' zawierają istotne błędy, które wynikają z niepoprawnego rozumienia terminologii łacińskiej oraz kontekstu ich zastosowania. Termin 'ad usum externum' w rzeczywistości odnosi się do użytkowania zewnętrznego, co jest kluczowe w kontekście farmakoterapii, gdzie preparaty stosowane na skórę czy wytwarzane do użytku zewnętrznego muszą być wyraźnie oznaczone, aby uniknąć pomyłek, które mogą prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Z kolei 'divide in partes aequales' oznacza 'podzielić na części równe', co jest terminem stosowanym w kontekście dawkowania leków lub substancji chemicznych, ale nie wiąże się bezpośrednio z żadnym konkretnym zastosowaniem w kontekście opakowania. Ostatnia z odpowiedzi, 'misce da signaturam', to z kolei błędna interpretacja zwrotu, który w rzeczywistości znaczy 'zmieszaj i oznacz'. Oznaczenie jest kluczowym elementem w procesie produkcji i sprzedaży substancji chemicznych oraz farmaceutyków, gdzie odpowiednie oznaczenie preparatu zapewnia łatwość identyfikacji oraz bezpieczeństwo użytkowników. Te nieścisłości pokazują, jak ważne jest zrozumienie terminologii oraz kontekstu w dziedzinie farmacji i chemii, aby zapewnić prawidłowe stosowanie i interpretację przepisów oraz standardów branżowych.

Pytanie 29

Jakie warunki powinny być spełnione podczas przechowywania maści do oczu z siarczanem neomycyny?

A. Po otwarciu opakowania - w temperaturze pokojowej
B. W temperaturze powyżej 25 °C
C. W otwartej tubce
D. Po otwarciu opakowania - w chłodnym miejscu
Przechowywanie recepturowych maści do oczu z siarczanem neomycyny w chłodnym miejscu po otwarciu opakowania jest kluczowe dla zachowania ich skuteczności oraz bezpieczeństwa stosowania. Siarczan neomycyny, będący antybiotykiem, jest wrażliwy na działanie wysokich temperatur i promieni słonecznych, co może prowadzić do jego degradacji i utraty właściwości terapeutycznych. Chłodne miejsce, zgodnie z zaleceniami producentów i standardami farmaceutycznymi, zazwyczaj oznacza temperaturę w zakresie 2-8 °C, co jest zgodne z wymogami przechowywania wielu leków. Przykładem dobrych praktyk jest przechowywanie takich preparatów w lodówce, co nie tylko wydłuża ich trwałość, ale również minimalizuje ryzyko kontaminacji mikrobiologicznej. Zawsze należy zwracać uwagę na termin ważności oraz na sposób przechowywania, aby zapewnić maksymalną skuteczność leczenia i bezpieczeństwo pacjentów.

Pytanie 30

Jakie dodatki najczęściej stosuje się przy przygotowywaniu Pulveres triturati?

A. talk.
B. substancje o dużej gęstości.
C. barwniki.
D. laktozę
Laktoza to taki popularny składnik w lekarstwach w postaci proszków. Wiesz, jej przewaga to to, że większość ludzi dobrze ją toleruje, więc nie ma z nią problemów. Poza tym, świetnie sprawdza się jako wypełniacz, co pozwala uzyskać odpowiednią wielkość proszku. To ważne, bo dobrze odmierzone dawki są kluczowe. Wiadomo, że jak coś ma być skuteczne, to musi mieć dobrą jakość. I właśnie dlatego laktoza jest zgodna z normami Farmakopei, które mówią, jakie właściwości powinny mieć składniki. Ma też fajne cechy, jak niska higroskopijność, czyli nie łapie wilgoci, i dobra rozpuszczalność. To wszystko ułatwia produkcję i sprawia, że preparaty są stabilne. Często wykorzystuje się ją w tabletkach i kapsułkach, gdzie pomaga uzyskać jednolitą masę. To ważne zwłaszcza wtedy, gdy są tam substancje czynne, które mają małą masę cząsteczkową. Wtedy laktoza pomaga równomiernie je rozłożyć w proszku.

Pytanie 31

Opis podłoża: "Biała, przezroczysta, tłusta, delikatna, elastyczna substancja, będąca mieszaniną oczyszczonych i wybielonych półstałych węglowodorów, praktycznie nierozpuszczalna w wodzie oraz glicerolu, a bardzo łatwo rozpuszczalna w eterze etylowym i chloroformie", odnosi się do

A. Vaselinum flavum
B. Lanolinum anhydricum
C. Paraffinum liquidum
D. Vaselinum album
Wybór innych odpowiedzi, takich jak lanolinum anhydricum, vaselinum flavum czy paraffinum liquidum, jest nieprawidłowy z różnych przyczyn. Lanolinum anhydricum to anhydryczna forma lanoliny, która jest emolientem pochodzenia zwierzęcego, uzyskiwanym z wełny owczej. Charakteryzuje się zupełnie innymi właściwościami fizycznymi i chemicznymi niż wazelina biała, w tym lepszą zdolnością do zatrzymywania wilgoci, co czyni ją bardziej odpowiednią do zastosowań w produktach nawilżających. Vaselinum flavum, znane jako żółta wazelina, zawiera więcej zanieczyszczeń i jest mniej oczyszczona niż wazelina biała. Jej zastosowanie jest ograniczone w kosmetykach, ponieważ może transmitować więcej zanieczyszczeń. Z kolei paraffinum liquidum to olej mineralny, który, mimo że jest tłusty i ma właściwości emolientowe, nie jest półstały i różni się od struktury wazeliny. Wybór niewłaściwej substancji może prowadzić do nieefektywności produktu, a także do niekorzystnych reakcji skórnych, dlatego istotne jest, aby znać różnice i zastosowania tych substancji w praktyce. Wiedza na ten temat jest kluczowa w kontekście bezpieczeństwa i skuteczności produktów kosmetycznych i farmaceutycznych.

Pytanie 32

Którą metodę należy wykorzystać, aby uzyskać Aqua aromaticae do celów recepturowych w warunkach aptecznych?

A. Poddanie destylacji surowców zielarskich
B. Rozpuszczenie olejku eterycznego po roztarciu z talkiem
C. Poddanie destylacji surowców aromatycznych
D. Rozpuszczenie olejocukru
Prawidłowa odpowiedź polega na rozpuszczeniu olejku eterycznego po roztarciu z talkiem, co jest kluczową metodą wytwarzania Aqua aromaticae w aptece. Olejek eteryczny, będący koncentratem substancji aromatycznych, połączenie z talkiem ma na celu zwiększenie jego rozpuszczalności w wodzie oraz ułatwienie procesu aplikacji. Talk działa jako substancja pomocnicza, która stabilizuje emulsję, a także poprawia rozprowadzenie olejku w roztworze. W praktyce recepturowej, stosuje się ten proces w celu uzyskania jednorodnej cieczy, co jest istotne dla jakości finalnego produktu. Warto zauważyć, że standardy farmaceutyczne, takie jak Farmakopea, jednoznacznie wskazują na stosowanie olejków eterycznych w połączeniu z substancjami pomocniczymi, co zapewnia nie tylko skuteczność, ale również bezpieczeństwo stosowania. Tego typu preparaty są często wykorzystywane w terapii aromaterapeutycznej oraz w kosmetykach, co podkreśla ich wszechstronność i znaczenie w farmaceutycznym rzemiośle.

Pytanie 33

Macerat z korzenia prawoślazu ma właściwości

A. nasenne
B. zapierające
C. uspokajające
D. osłaniające
Macerat z korzenia prawoślazu (Althaea officinalis) wykazuje działanie osłaniające, co oznacza, że tworzy na powierzchni błon śluzowych żołądka oraz dróg oddechowych warstwę ochronną. Dzięki temu może złagodzić podrażnienia i stany zapalne, co jest szczególnie istotne w przypadku schorzeń takich jak choroba wrzodowa czy zapalenie oskrzeli. W praktyce medycznej macerat ten często stosowany jest w formie herbaty lub syropu, co ułatwia jego aplikację oraz przyswajalność. Ze względu na swoje właściwości, prawoślaz jest szeroko stosowany w medycynie naturalnej i ziołolecznictwie. Standardy stosowania roślinnych preparatów farmaceutycznych zalecają ich wykorzystanie w terapii objawowej, co potwierdza popularność korzenia prawoślazu wśród pacjentów szukających naturalnych metod łagodzenia dolegliwości. Warto również dodać, że substancje czynne obecne w prawoślazie, takie jak śluz, mają działanie nawilżające, co wspomaga regenerację błon śluzowych.

Pytanie 34

Jakiego typu niezgodność chemiczna może się pojawić przy przygotowywaniu leku według załączonej receptury?

Rp.
Salis Erlenmeyeri                    16,0
Phenobarbitali natrici                2,0
Aquae purificatae                ad 200,0
M.f.sol.
D.S. 2 x dziennie łyżeczkę

A. Reakcje podwójnej wymiany.
B. Wytrącanie słabych kwasów.
C. Tworzenie kompleksów.
D. Wytrącanie słabych zasad.
Wybór innych opcji, takich jak "Tworzenie kompleksów" czy "Reakcje podwójnej wymiany", jest związany z mylnym zrozumieniem interakcji chemicznych zachodzących podczas sporządzania leków. Tworzenie kompleksów polega na wytwarzaniu złożonych struktur chemicznych, które mogą prowadzić do zmiany aktywności farmakologicznej substancji, ale nie jest kluczowym problemem w kontekście podanego pytania. Ponadto, reakcje podwójnej wymiany dotyczą wymiany jonów pomiędzy dwoma substancjami i mogą wpływać na rozpuszczalność niektórych soli, jednak nie są one typowymi niezgodnościami, które występują w przypadku słabych kwasów. Wytrącanie słabych kwasów, jak fenobarbital, jest bardziej specyficznym procesem, który wymaga uwzględnienia równowagi chemicznej i zmienności pH. Takie nieporozumienia mogą prowadzić do błędnych decyzji w praktyce farmaceutycznej, co może skutkować nieodpowiednim przygotowaniem leku lub jego obniżoną skutecznością. Kluczowe jest zrozumienie, że skuteczność leku może być zaburzona przez niewłaściwe interakcje chemiczne, dlatego farmaceuci muszą posiadać umiejętności nie tylko w zakresie chemii, ale także w zastosowaniu tej wiedzy w praktyce, aby uniknąć potencjalnych powikłań w terapii pacjentów.

Pytanie 35

Który z wymienionych surowców farmaceutycznych pochodzi z procesu rafinacji ropy naftowej?

A. Parafina stała
B. Olej wątłuszowy
C. Ichtiol
D. Olbrot
Parafina stała jest produktem rafinacji ropy naftowej, co czyni ją ważnym surowcem w przemyśle farmaceutycznym oraz kosmetycznym. W procesie rafinacji ropy naftowej wydobywane są różne frakcje, z których параfina stanowi jedną z lżejszych, wytwarzanych głównie z węglowodorów. Dzięki swoim właściwościom chemicznym, parafina stała znajduje szerokie zastosowanie jako składnik maści, kremów i innych preparatów farmaceutycznych, gdzie działa jako substancja emulgująca i nawilżająca. Jest również wykorzystywana w formułach do produkcji świec, a w przemyśle kosmetycznym jako baza dla produktów do pielęgnacji skóry, co potwierdza jej ważność w standardach jakości. Wybierając parafinę, producenci muszą przestrzegać norm bezpieczeństwa oraz jakości, takich jak Farmakopea Europejska, aby zapewnić bezpieczeństwo i skuteczność końcowych produktów leczniczych.

Pytanie 36

Jaką substancję uzyskuje się metodą perkolacji?

A. krople anyżowe
B. wodę miętową
C. syrop prawoślazowy
D. nalewkę z kory chinowej
Metoda perkolacji jest techniką ekstrakcji, często stosowaną w farmacji i przygotowywaniu naparów z roślin. W przypadku kory chinowej, perkolacja polega na przepuszczaniu rozpuszczalnika, najczęściej alkoholu lub wody, przez materiał roślinny, co pozwala na efektywne wydobycie składników aktywnych, takich jak alkaloidy. Nalewka z kory chinowej, znana ze swoich właściwości przeciwmalarycznych oraz tonizujących, jest klasycznym przykładem zastosowania tej metody. W praktyce, proces ten wymaga precyzyjnego doboru parametrów, takich jak czas ekstrakcji i temperatura, co ma kluczowe znaczenie dla jakości finalnego produktu. Zgodnie z farmakopeą, nalewki powinny spełniać określone standardy jakości, co potwierdza ich skuteczność oraz bezpieczeństwo stosowania. Dobrą praktyką jest także użycie świeżych lub odpowiednio przetworzonych surowców, co zwiększa efektywność ekstrakcji oraz stabilność gotowego preparatu.

Pytanie 37

Nie można podawać dożylnie

A. roztworów na bazie wody
B. emulsji wodno-olejowych
C. liposomów
D. roztworów na bazie oleju
Roztwory olejowe nie są stosowane do podawania dożylnego z uwagi na ich fizykochemiczne właściwości, które mogą prowadzić do poważnych powikłań. Podawanie substancji olejowych intrawaskularnie może prowadzić do zatorów, ponieważ olej nie rozpuszcza się w wodzie i nie jest kompatybilny z krążącą krwią. Zamiast tego, do podania dożylnego stosuje się roztwory wodne, które są w stanie szybko i efektywnie dyfundować w organizmie. Przykładami są roztwory izotoniczne, takie jak sól fizjologiczna czy roztwory glukozy. W praktyce, standardy terapeutyczne, takie jak wytyczne dotyczące żywienia dożylnego, jasno określają, że wszelkie emulsje o/w (olej w wodzie) mogą być stosowane w określonych warunkach, ale roztwory olejowe muszą być zarezerwowane do innych form podania, takich jak infuzje dożołądkowe. Dobre praktyki kliniczne sugerują, aby unikać podawania substancji olejowych dożylnie ze względu na ryzyko powikłań związanych z ich obecnością w krążeniu krwi.

Pytanie 38

Topiramat (marki: TOPAMAX, TOPIRAMAT) posiada właściwości

A. uspokajające
B. psychoaktywne
C. przeciwpadaczkowe
D. antydepresyjne
Topiramat jest lekiem przeciwpadaczkowym, który wykazuje skuteczność w leczeniu różnych typów napadów padaczkowych, w tym napadów częściowych oraz toniczno-klonicznych. Jego mechanizm działania obejmuje blokowanie kanałów sodowych oraz modulację aktywności neuroprzekaźników, co przyczynia się do stabilizacji aktywności elektrycznej w mózgu. Topiramat jest również stosowany w profilaktyce migreny oraz w leczeniu otyłości. W praktyce klinicznej często jest wybierany ze względu na korzystny profil skutków ubocznych w porównaniu z innymi lekami przeciwpadaczkowymi. Lekarze zalecają monitorowanie pacjentów pod kątem ewentualnych skutków ubocznych, takich jak zmiany w masie ciała czy problemy z koncentracją, aby zapewnić bezpieczeństwo stosowania. Zgodnie z aktualnymi wytycznymi terapeutycznymi, topiramat powinien być stosowany jako część kompleksowego planu leczenia, uwzględniającego również inne metody terapeutyczne i wsparcie psychologiczne.

Pytanie 39

Ile gumy arabskiej powinno się zastosować do sporządzenia 100,0 g Emulsio oleosae?

A. 7,5 g
B. 5,0 g
C. 15,0 g
D. 10,0 g
Wiesz co, odpowiedź 5,0 g gumy arabskiej to strzał w dziesiątkę! W emulsji ten składnik działa jak emulgator, co pomaga utrzymać stabilność połączenia oleju i wody. Jak robisz 100,0 g emulsji olejowej, to trzeba dobrze przemyśleć, ile tej gumy użyć. Z reguły stosujemy około 5% całości, czyli w tym przypadku właśnie 5,0 g. Przemysłowo często jest tak, że jak dajemy za mało emulgatora, to emulsja się rozwarstwia. A jak za dużo, może na przykład popsulić smak lub strukturę. Takie rzeczy są istotne, bo odpowiednie proporcje są kluczowe dla jakości końcowego produktu, zwłaszcza w kosmetykach czy żywności. To wszystko jest poparte badaniami, które pokazują jak emulgatory wpływają na stabilność emulsji.

Pytanie 40

Jakiego koloru sygnaturę należy dołączyć do opakowania leku przygotowanego według recepty?

Rp.
Zinci oxidi              8,0
Talci                   10,0
Glyceroli                5,0
3,0% Sol. Acidi borici 15,0
Aquae                ad 50,0
M.f. …………

A. pomarańczowym i etykietę lek oczny.
B. białym i etykietę trucizna.
C. białym i etykietę przed użyciem zmieszać.
D. pomarańczowym i etykietę przed użyciem zmieszać.
Wybór odpowiedzi białym i etykietę trucizna, pomarańczowym i etykietę lek oczny lub białym i etykietę przed użyciem zmieszać nie jest zgodny z zasadami farmaceutycznymi. Sygnatura w kolorze białym nie jest stosowana dla leków do użytku zewnętrznego, co może prowadzić do niejednoznaczności w identyfikacji leku oraz braku odpowiednich ostrzeżeń dla pacjenta. Etykieta trucizna jest niewłaściwa, gdyż leki przypisane do kategorii trucizn powinny być oznaczane w sposób znacznie bardziej jednoznaczny, aby unikać przypadkowego spożycia. Pomarańczowa sygnatura wskazuje na leki, które wymagają szczególnej uwagi, a nie na leki do oczu, które powinny mieć inne oznaczenia, z uwagi na ich specyfikę stosowania. Konsekwencje stosowania nieprawidłowych oznaczeń mogą być niebezpieczne, prowadząc do niewłaściwego dawkowania lub zastosowania leku. Ostatnia z opcji, czyli wybór białym i etykietę przed użyciem zmieszać, również jest nietrafiona, ponieważ użycie białego koloru nie wskazuje na konieczność mieszania leku, co jest kluczowe w przypadku zawiesin. Zrozumienie tych zasad jest nie tylko istotne dla samego procesu farmaceutycznego, ale także dla zapewnienia pacjentom bezpieczeństwa i efektywności terapii. W praktyce farmaceutycznej, ścisłe trzymanie się standardów oznaczania leków jest kluczowe w kontekście minimalizowania ryzyka błędów medycznych oraz zapewnienia prawidłowego użytkowania leków przez pacjentów.