Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik analityk
Kwalifikacja: CHM.03 - Przygotowywanie sprzętu, odczynników chemicznych i próbek do badań analitycznych
Data rozpoczęcia: 22 maja 2025 23:58
Data zakończenia: 23 maja 2025 00:03

Egzamin zdany!

Wynik: 38/40 punktów (95,0%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

Jakie procesy towarzyszy efekt egzotermiczny?

A. rozcieńczanie stężonego roztworu kwasu siarkowego(VI)

B. rozcieńczanie stężonego roztworu tiosiarczanu(VI) sodu

C. rozpuszczanie azotanu(V) amonu w wodzie

D. rozpuszczanie jodku potasu w wodzie

Rozcieńczanie stężonego roztworu kwasu siarkowego(VI) to całkiem ciekawy proces. Robi się to w sposób egzotermiczny, co w praktyce oznacza, że wydziela się sporo ciepła. Jak się doda kwas do wody, to następuje silna reakcja, przez co temperatura roztworu może znacząco wzrosnąć. Dlatego zawsze warto pamiętać, żeby najpierw wrzucić kwas do wody, a nie odwrotnie – to może uratować nas przed nieprzyjemnymi oparzeniami i innymi niebezpieczeństwami. No i nie zapominaj o środkach ochrony osobistej – lepiej być przezornym, niż później żałować. Ta wiedza, moim zdaniem, jest kluczowa nie tylko w laboratoriach, ale i w różnych procesach przemysłowych. Gdy nie przestrzegamy zasad bezpieczeństwa, konsekwencje mogą być naprawdę poważne. Rozumienie, jak działają reakcje egzotermiczne, jest też ważne, szczególnie jeśli chodzi o projektowanie systemów chłodzenia w przemyśle chemicznym czy farmaceutycznym, bo kontrola temperatury ma tu ogromne znaczenie dla jakości produktów.

Pytanie 2

Jakie substancje są potrzebne do uzyskania nierozpuszczalnego wodorotlenku cynku?

A. tlenek cynku i wodorotlenek sodu

B. chlorek cynku i wodorotlenek sodu

C. cynk i wodę

D. chlorek cynku i wodę

Chlorek cynku (ZnCl2) w reakcji z wodorotlenkiem sodu (NaOH) prowadzi do powstania wodorotlenku cynku (Zn(OH)2), który jest nierozpuszczalny w wodzie. W reakcjach chemicznych, w których powstaje osad, takie jak ta, kluczowe jest zrozumienie zasad rozpuszczalności związków. Wodorotlenek cynku wytrąca się z roztworu, co można zobaczyć jako białe zabarwienie. Jest to ważne w wielu zastosowaniach, na przykład w chemii analitycznej do oznaczania cynku w różnych próbkach. Zastosowanie wodorotlenku cynku znajduje się także w przemyśle farmaceutycznym, kosmetycznym oraz w produkcji materiałów budowlanych. Znajomość takich reakcji jest istotna dla chemików, którzy pracują nad syntezami nowych związków oraz w procesach kontroli jakości. Zawężając się do dobrych praktyk, zawsze należy przeprowadzać te reakcje w odpowiednich warunkach laboratoryjnych, dbając o bezpieczeństwo i właściwe postępowanie z odpadami chemicznymi.

Pytanie 3

Aby otrzymać czystą substancję, próbka z nitroaniliną została poddana procesowi krystalizacji. Jaką masę nitroaniliny użyto do krystalizacji, jeśli uzyskano 1,5 g czystego związku, a wydajność krystalizacji wyniosła 75%?

A. 0,5 g

B. 2 g

C. 50 g

D. 0,02 g

Aby obliczyć masę odważki nitroaniliny użytej do krystalizacji, należy zastosować wzór na wydajność krystalizacji, który jest wyrażony jako stosunek masy uzyskanego produktu do masy początkowej próbki, pomnożony przez 100%. W tym przypadku znamy masę czystego związku, która wynosi 1,5 g, oraz wydajność krystalizacji równą 75%. Możemy zatem zastosować równanie: masa próbki = masa czystego związku / (wydajność krystalizacji / 100%). Podstawiając wartości, otrzymujemy masę próbki równą 1,5 g / 0,75, co daje 2 g. To oznacza, że do uzyskania 1,5 g czystej nitroaniliny potrzebna była masa próbki wynosząca 2 g. Jednak pytanie dotyczy masy odważki, którą można obliczyć jako 2 g * 0,75 = 1,5 g, co jest mylące, ponieważ pytanie nie precyzuje, że chodzi o masę próbki w kontekście czystej substancji. W praktyce, krystalizacja jest techniką stosowaną w chemii do oczyszczania substancji, odgrywając kluczową rolę w produkcji farmaceutycznej oraz materiałowej, gdzie czystość substancji jest kluczowa.

Pytanie 4

Jaką objętość zasady sodowej o stężeniu 1,0 mol/dm3 należy dodać do 56,8 g kwasu stearynowego, aby otrzymać mydło sodowe (stearynian sodu)?

C₁₇H₃₅COOH + NaOH → C₁₇H₃₅COONa + H₂O

(M_{C₁₇H₃₅COOH} = 284 g/mol, M_{C₁₇H₃₅COONa} = 306 g/mol, M_NaOH = 40 g/mol, M_H₂O= 18 g/mol)

A. 150 cm3

B. 250 cm3

C. 100 cm3

D. 200 cm3

Odpowiedź 200 cm3 jest poprawna, ponieważ do syntezy mydła sodowego z kwasu stearynowego potrzebujemy odpowiedniej ilości zasady sodowej, która zneutralizuje kwas. W przypadku kwasu stearynowego, którego masa wynosi 56,8 g, obliczamy liczbę moli, korzystając z jego masy molowej wynoszącej około 284 g/mol. Obliczamy liczbę moli kwasu stearynowego: 56,8 g / 284 g/mol = 0,2 mol. Zasada sodowa w stężeniu 1,0 mol/dm3 oznacza, że w 1 dm3 roztworu znajduje się 1 mol NaOH. Aby zneutralizować 0,2 mola kwasu, potrzebujemy 0,2 dm3 roztworu NaOH, co odpowiada 200 cm3. Zastosowanie odpowiednich proporcji w syntezie mydeł jest kluczowe dla uzyskania właściwej struktury chemicznej produktu końcowego, co wpływa na jego właściwości użytkowe. Prawidłowe przygotowanie mydeł sodowych znajduje zastosowanie w przemyśle kosmetycznym oraz chemicznym, gdzie jakość surowców oraz ilości reagentów są ściśle normowane przez odpowiednie standardy.

Pytanie 5

Aby otrzymać roztwór AgNO₃ (masa molowa AgNO₃ to 169,8 g/mol) o stężeniu 0,1 mol/dm³, należy

A. odważyć 1,698 g AgNO3, przenieść do kolby miarowej o pojemności 100 cm3, rozpuścić w wodzie destylowanej i uzupełnić kolbę wodą destylowaną do kreski

B. odważyć 16,98 g AgNO3, przenieść do kolby miarowej o pojemności 100 cm3, rozpuścić w wodzie destylowanej i uzupełnić kolbę wodą destylowaną do kreski

C. odważyć 169,80 g AgNO3, przenieść do kolby miarowej o pojemności 1000 cm3, rozpuścić w wodzie destylowanej i uzupełnić kolbę wodą destylowaną do kreski

D. odważyć 1,698 g AgNO3, przenieść do kolby miarowej o pojemności 1000 cm3, rozpuścić w wodzie destylowanej i uzupełnić kolbę wodą destylowaną do kreski

Aby przygotować roztwór AgNO₃ o stężeniu 0,1 mol/dm³, kluczowe jest dokładne obliczenie masy soli do odważenia. Masa molowa AgNO₃ wynosi 169,8 g/mol, co oznacza, że 1 mol roztworu zawiera 169,8 g substancji. Dla stężenia 0,1 mol/dm³ obliczamy masę: 0,1 mol/dm³ * 169,8 g/mol = 16,98 g. Jednak w przypadku 100 cm³ roztworu potrzebujemy 1/10 tej masy, co daje 1,698 g. Właściwe wykonanie tego kroku jest zgodne z dobrą praktyką laboratoryjną, która podkreśla znaczenie precyzyjnego przygotowania roztworów, aby zapewnić powtarzalność wyników. Ważne jest również, aby całkowicie rozpuścić substancję w wodzie destylowanej przed uzupełnieniem do kreski w kolbie miarowej, co pozwoli uniknąć błędów związanych z niedostatecznym wymieszaniem. Tego typu procedury są standardem w laboratoriach chemicznych, co czyni je praktycznym doświadczeniem dla studentów oraz profesjonalistów w dziedzinie chemii.

Pytanie 6

Aby przygotować 250 cm3 0,2-molowego roztworu wodorotlenku sodu, należy odważyć

M_NaOH = 40g / mol

A. 2,00 g stałego NaOH.

B. 2,50 g stałego NaOH.

C. 0,05 g stałego NaOH.

D. 25,0 g stałego NaOH.

Aby przygotować 250 cm3 0,2-molowego roztworu wodorotlenku sodu (NaOH), konieczne jest zrozumienie podstawowych zasad obliczania masy substancji chemicznych. W przypadku NaOH, jego masa molowa wynosi 40 g/mol. Przygotowując roztwór o stężeniu 0,2 mola w 250 cm3, obliczamy ilość moli, co daje nam 0,05 mola NaOH (0,2 mol/l * 0,25 l). Następnie, aby obliczyć potrzebną masę, stosujemy wzór: masa = liczba moli * masa molowa. Czyli, 0,05 mola * 40 g/mol = 2 g NaOH. W praktyce, takie obliczenia są kluczowe w laboratoriach chemicznych, gdzie precyzyjne przygotowanie roztworów ma dużą wagę. Używając tej wiedzy, można z sukcesem przygotowywać różnorodne roztwory, co jest istotne w wielu dziedzinach nauki i przemysłu, takich jak chemia analityczna, synergia materiałów czy wytwarzanie farmaceutyków. Zrozumienie tych podstawowych zasad pozwoli na bardziej efektywne i bezpieczne przeprowadzanie eksperymentów chemicznych.

Pytanie 7

Aby przeprowadzać ręczną obróbkę szkła w laboratorium, konieczne jest posiadanie okularów ochronnych oraz rękawic.

A. płócienne

B. zapewniające izolację termiczną

C. zwykłe gumowe

D. chroniące przed substancjami chemicznymi

Wybór odpowiednich rękawic do pracy ze szkłem laboratoryjnym to naprawdę ważna sprawa, bo chodzi o bezpieczeństwo. Takie rękawice muszą chronić przed wysokimi temperaturami, co jest kluczowe, gdy na przykład podgrzewamy szkło czy pracujemy z gorącymi elementami. Są zaprojektowane z materiałów, które dobrze znoszą ciepło, więc możesz być spokojny, że Twoje dłonie są chronione przed oparzeniami. W laboratoriach, gdzie obrabia się szkło, takie rękawice są niezbędne, szczególnie podczas odlewania czy formowania. Co więcej, przepisy BHP zalecają używanie specjalistycznych rękawic, które nie tylko chronią przed ciepłem, ale też są odporne na chemikalia. To dodatkowo podnosi poziom bezpieczeństwa. Dlatego warto dobrze przemyśleć, jakie rękawice wybierasz, żeby zadbać o swoje zdrowie i bezpieczeństwo w pracy.

Pytanie 8

Wskaź zestaw reagentów oraz przyrządów wymaganych do przygotowania 0,5 dm³ roztworu HCl o stężeniu 0,2 mol/dm³?

A. Kolba pomiarowa na 500 cm3, 1 odważka analityczna HCl 0,1mol/dm3

B. Kolba pomiarowa na 1000 cm3, cylinder pomiarowy na 500 cm3, 4 odważki analityczne HCl 0,1 mol/dm3

C. Kolba pomiarowa na 500 cm3, 2 odważki analityczne HCl 0,1 mol/dm3

D. Kolba pomiarowa na 1000 cm3, cylinder pomiarowy na 500 cm3, 1 naważka analityczna HCl

Aby sporządzić 0,5 dm³ roztworu HCl o stężeniu 0,2 mol/dm³, potrzebujemy odpowiednich odczynników i sprzętu. W tym przypadku właściwym wyborem jest kolba miarowa o pojemności 500 cm³ oraz jedna odważka analityczna HCl o stężeniu 0,1 mol/dm³. Przy takich danych, można obliczyć potrzebną ilość HCl. Zastosowanie wzoru: C = n/V, gdzie C to stężenie, n to liczba moli, a V to objętość, pozwala uzyskać n = C*V = 0,2 mol/dm³ * 0,5 dm³ = 0,1 mol. Ponieważ roztwór o stężeniu 0,1 mol/dm³ ma potrzebną objętość 1 dm³, wystarczy nam 0,1 dm³ tego roztworu, co odpowiada 100 cm³. Użycie kolby miarowej o pojemności 500 cm³ zapewnia precyzyjne odmierzanie, co jest niezbędne dla uzyskania wiarygodnych wyników eksperymentalnych. Tego rodzaju procedury są zgodne z normami laboratoryjnymi, które podkreślają znaczenie dokładności w przygotowywaniu roztworów chemicznych.

Pytanie 9

Podaj kolejność odczynników chemicznych według rosnącego stopnia czystości?

A. Czysty spektralnie, chemicznie czysty, czysty do analizy, czysty

B. Czysty, czysty do analizy, chemicznie czysty, czysty spektralnie

C. Czysty do analizy, chemicznie czysty, czysty spektralnie, czysty

D. Czysty, chemicznie czysty, czysty do analizy, czysty spektralnie

Twoje uszeregowanie odczynników chemicznych jako 'Czysty, czysty do analizy, chemicznie czysty, czysty spektralnie' jest całkiem trafne. To widać, bo pokazuje to, jak rośnie czystość tych substancji. Zaczynając od 'Czysty', to jest taki poziom czystości, który może mieć zanieczyszczenia. Potem mamy 'czysty do analizy' - ta substancja była oczyszczona na tyle, że można ją używać w analizach chemicznych, gdzie te zanieczyszczenia naprawdę mogą namieszać wyniki. 'Chemicznie czysty' to taki poziom, który nie ma zanieczyszczeń chemicznych, więc nadaje się do bardziej wymagających zastosowań. I na koniec, 'czysty spektralnie' oznacza, że dana substancja jest wolna od zanieczyszczeń, które mogą zepsuć analizy spektroskopowe. W laboratoriach chemicznych często korzysta się z takich preparatów do uzyskiwania wiarygodnych wyników. Czyli, jak widać, odpowiednie standardy czystości są mega ważne dla powtarzalności i precyzji w eksperymentach i analizach.

Pytanie 10

Czego brakuje w zestawie pokazanym na ilustracji?

A. stojak, termometr oraz siatka

B. stojak, łącznik oraz termometr

C. bagietka, termometr oraz siatka

D. stojak, łącznik i łapa

Wybór innych odpowiedzi często wiąże się z niepełnym zrozumieniem roli, jaką poszczególne elementy odgrywają w laboratoriach. Bagietka, będąca elementem używanym w kuchni, nie ma zastosowania w kontekście laboratoryjnym. Jej obecność w zestawie nie tylko nie pasuje do środowiska laboratorium, ale także wskazuje na brak wiedzy o standardowych narzędziach wykorzystywanych w procesach eksperymentalnych. Termometr, choć ważny w wielu pomiarach, nie jest elementem strukturalnym, który wspierałby stabilność zestawów montażowych. Odpowiedzi zawierające termometr pomijają kluczowe komponenty, takie jak statyw i łącznik, które są nieodzowne w każdym eksperymencie wymagającym precyzyjnego pomiaru. Z kolei łącznik i łapa, będące istotnymi elementami w laboratoriach, są fundamentalne dla łączenia i stabilizacji, co jest kluczowe dla uniknięcia wypadków w trakcie doświadczeń. Często popełnianym błędem jest skupianie się na pojedynczych narzędziach, zamiast na całościowej konfiguracji sprzętu, co prowadzi do nieporozumień. Właściwe zrozumienie komplementarności elementów sprzętu laboratoryjnego jest kluczowe dla ich efektywnego wykorzystania w praktyce.

Pytanie 11

Jakim rozpuszczalnikiem o niskiej temperaturze wrzenia wykorzystuje się do suszenia szkła laboratoryjnego?

A. kwas siarkowy(VI)

B. roztwór węglanu wapnia

C. woda amoniakalna

D. alkohol etylowy

Alkohol etylowy, znany również jako etanol, jest powszechnie stosowanym rozpuszczalnikiem w laboratoriach chemicznych ze względu na swoje właściwości lotne oraz zdolność do efektywnego rozpuszczania różnych substancji. W procesie suszenia szkła laboratoryjnego, alkohol etylowy jest wykorzystywany do usuwania wody oraz innych zanieczyszczeń, co jest kluczowe dla uzyskania wysokiej czystości sprzętu. Alkohol etylowy odparowuje w stosunkowo niskich temperaturach, co umożliwia szybkie i skuteczne suszenie bez ryzyka uszkodzenia szkła. Ponadto, etanol jest zgodny z zasadami dobrych praktyk laboratoryjnych, które podkreślają znaczenie stosowania substancji nie tylko skutecznych, ale także bezpiecznych dla użytkowników oraz środowiska. Warto również zwrócić uwagę, że alkohol etylowy jest substancją łatwopalną, dlatego podczas jego stosowania należy przestrzegać odpowiednich procedur bezpieczeństwa, takich jak praca w dobrze wentylowanych pomieszczeniach oraz unikanie otwartego ognia. Zastosowanie alkoholu etylowego w laboratoriach chemicznych jest również zgodne z normami EPA, które regulują użycie rozpuszczalników w kontekście ochrony środowiska.

Pytanie 12

W wyniku reakcji 100 g azotanu(V) ołowiu(II) z jodkiem potasu otrzymano 120 g jodku ołowiu(II). Wydajność reakcji wyniosła

Pb(NO₃)₂ + 2KI → PbI₂ + 2KNO₃
(M_Pb(NO₃)₂ = 331 g/mol, M_KI = 166 g/mol, M_PbI₂ = 461 g/mol, M_KNO₃ = 101 g/mol)

A. 25%

B. 98%

C. 42%

D. 86%

To pytanie dotyczące wydajności reakcji pokazuje, że wykonałeś dobre obliczenia. Wynik 86% to naprawdę fajny wynik, bo wiesz, że to oznacza, iż dobrze oszacowałeś masy reagentów i produktów. Jeśli weźmiemy pod uwagę azotan(V) ołowiu(II) i obliczymy maksymalną masę jodku ołowiu(II), to powinno wyjść jakieś 139,22 g. W Twoim eksperymencie uzyskałeś 120 g jodku ołowiu(II), więc to daje nam ładną wydajność. Te obliczenia są mega ważne w chemii, bo pomagają ocenić, jak dobrze działa reakcja. Wiedza o tym, jak to policzyć, jest przydatna nie tylko w chemii, ale też w farmacja czy w przemyśle materiałowym. Takie umiejętności mogą naprawdę pomóc w tworzeniu nowych rzeczy i rozwijaniu technologii w różnych dziedzinach.

Pytanie 13

Najskuteczniejszą techniką separacji ketonu oraz kwasu karboksylowego obecnych w roztworze benzenowym jest

A. ekstrakcja roztworem zasady

B. destylacja z parą wodną

C. ekstrakcja chloroformem

D. zatężenie i krystalizacja

Ekstrakcja roztworem zasady to najskuteczniejsza metoda rozdziału ketonu i kwasu karboksylowego w benzenie ze względu na różnice w ich właściwościach chemicznych. Kwas karboksylowy, dzięki swojej grupie karboksylowej (-COOH), jest substancją, która może ulegać dysocjacji w roztworze zasadowym, co prowadzi do powstania jonów karboksylanowych. Te jony są rozpuszczalne w wodzie, co ułatwia ich separację od ketonu, który z reguły nie reaguje z zasadami i pozostaje w fazie organicznej. Praktycznym przykładem zastosowania tej metody jest rozdzielanie kwasu octowego od acetonu w laboratorium chemicznym. Zastosowanie odpowiednich zasad, takich jak NaOH, pozwala na efektywne wydzielenie kwasu w postaci rozpuszczalnej w wodzie, co umożliwia dalsze oczyszczanie i analizy. Dobrymi praktykami w tej metodzie są również kontrola pH oraz monitorowanie temperatury, co zapewnia optymalne warunki dla rozdziału substancji. Takie podejście odpowiada standardom analitycznym w chemii organicznej, gdzie czystość substancji oraz ich skuteczna separacja mają kluczowe znaczenie.

Pytanie 14

Jaką masę siarczanu(VI) miedzi(II)-woda(1/5) należy poddać suszeniu, aby otrzymać 300 g soli bezwodnej?

CuSO₄ · 5H₂O → CuSO₄ + 5H₂O

(M_{CuSO₄·5H₂O} = 249,5 g/mol, M_CuSO₄ = 159,5 g/mol, M_H₂O = 18,0 g/mol)

A. 210,0 g

B. 390,5 g

C. 469,3 g

D. 584,1 g

Odpowiedź 469,3 g jest prawidłowa, ponieważ obliczenia opierają się na stosunku mas molowych soli bezwodnej i uwodnionej. Siarczan(VI) miedzi(II) w postaci uwodnionej (CuSO4·5H2O) zawiera cząsteczki wody, które muszą zostać usunięte podczas procesu suszenia, aby uzyskać sól bezwodną (CuSO4). Masy molowe: CuSO4 wynoszą około 159,61 g/mol, a CuSO4·5H2O to 249,68 g/mol. Stosując proporcje, można ustalić, że masa siarczanu(VI) miedzi(II)-woda, potrzebna do uzyskania 300 g soli bezwodnej, wynosi około 469,3 g. Praktyczne zastosowanie tej wiedzy jest istotne w laboratoriach chemicznych, gdzie precyzyjne przygotowanie roztworów i soli jest kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników badań. Dobre praktyki laboratoryjne sugerują, aby zawsze przeprowadzać obliczenia masy przed rozpoczęciem doświadczenia, co pozwala uniknąć błędów i strat materiałowych.

Pytanie 15

Jakie urządzenie wykorzystuje się do pomiaru lepkości cieczy?

A. kriometr

B. piknometr

C. aparat Boetiusa

D. wiskozymetr

Wiskozymetr to narzędzie, które służy do pomiaru lepkości cieczy, co jest naprawdę ważne w różnych branżach, jak chemia, inżynieria materiałowa czy nawet przemysł spożywczy. Lepkość to w sumie miara tego, jak bardzo ciecz opiera się zmianom. W praktyce ma to znaczenie podczas mieszania, transportu czy przerabiania cieczy. Wiskozymetry działają na różne sposoby. Na przykład, wiskozymetr kinematyczny mierzy czas, w którym ciecz przepływa przez określony przekrój, a wiskozymetr dynamiczny oblicza lepkość na podstawie siły potrzebnej do przepływu. Przykładowo, w przemyśle farmaceutycznym ważne, żeby lepkość była odpowiednia, bo to wpływa na działanie leków. W przemyśle spożywczym natomiast, lepkość ma spory wpływ na to, jak mają smakować i wyglądać produkty. Poza tym, wiskozymetry są często spotykane w laboratoriach, a metody pomiaru lepkości są nawet określone przez normy ISO.

Pytanie 16

Przeprowadzono reakcję 13 g cynku z kwasem solnym zgodnie z równaniem: Zn + 2 HCl → ZnCl₂ + H₂↑. Otrzymano 1,12 dm³ wodoru (w warunkach normalnych). Masy molowe to: M_Zn = 65 g/mol, M_H = 1g/mol, M_Cl = 35,5g/mol. Jaka jest wydajność tego procesu?

A. 50%

B. 75%

C. 25%

D. 60%

Aby obliczyć wydajność reakcji, należy najpierw ustalić, ile moli wodoru zostało uzyskanych oraz ile moli powinno być teoretycznie wyprodukowanych na podstawie reakcji. Z równania reakcji: Zn + 2 HCl → ZnCl2 + H2 wynika, że 1 mol cynku produkuje 1 mol wodoru. Masy molowe podane w zadaniu umożliwiają obliczenie, że 13 g cynku to około 0,2 mola (13 g / 65 g/mol). Teoretycznie, z 0,2 mola cynku powinniśmy uzyskać 0,2 mola wodoru, co odpowiada 4,48 dm³ (0,2 mola * 22,4 dm³/mol) przy warunkach normalnych. Zgodnie z danymi, zebrano 1,12 dm³ wodoru, co wskazuje, że uzyskano 25% teoretycznej ilości. W praktyce, wydajność reakcji jest kluczowym wskaźnikiem efektywności procesów chemicznych, szczególnie w przemyśle, gdzie każda strata surowców wpływa na koszty produkcji. Zrozumienie i obliczanie wydajności jest niezbędne w procesach produkcyjnych, aby optymalizować reakcje i minimalizować straty, co jest zgodne z zasadami zrównoważonego rozwoju.

Pytanie 17

Jakie jest stężenie roztworu NaOH, który zawiera 4 g wodorotlenku sodu w 1 dm³ (masa molowa NaOH = 40 g/mol)?

A. 1 mol/dm3

B. 0,01 mol/dm3

C. 0,001 mol/dm3

D. 0,1 mol/dm3

Stężenie roztworu NaOH wyliczamy dzieląc liczbę moli substancji przez objętość roztworu w decymetrach sześciennych. W przypadku 4 g wodorotlenku sodu, najpierw musimy policzyć, ile mamy moli, korzystając z masy molowej NaOH, która to wynosi 40 g/mol. To wygląda tak: 4 g podzielone przez 40 g/mol daje nam 0,1 mola. A ponieważ nasze objętość roztworu wynosi 1 dm³, stężenie okaże się 0,1 mol / 1 dm³, co daje 0,1 mol/dm³. Te obliczenia są super ważne w laboratoriach chemicznych, bo precyzyjne przygotowywanie roztworów jest kluczowe dla dobrej jakości wyników eksperymentów. W praktyce stężenie roztworu oddziałuje na reakcje chemiczne, ich tempo i efektywność, więc rozumienie tych zasad leży u podstaw chemii analitycznej i w różnych aplikacjach przemysłowych, jak synteza chemiczna czy proces oczyszczania.

Pytanie 18

Ile wynosi objętość roztworu o stężeniu 0,5 mol/dm³, jeśli przygotowano go z 0,1 mola KOH?

A. 20 ml

B. 20 dm3

C. 200 dm3

D. 200 cm3

Poprawna odpowiedź to 200 cm³, co odpowiada 0,2 dm³. Aby obliczyć objętość roztworu, możemy skorzystać ze wzoru: C = n/V, gdzie C to stężenie (mol/dm³), n to liczba moli substancji (mol), a V to objętość roztworu (dm³). W tym przypadku mamy stężenie C = 0,5 mol/dm³ i liczba moli n = 0,1 mol. Przekształcając wzór do postaci V = n/C, otrzymujemy V = 0,1 mol / 0,5 mol/dm³ = 0,2 dm³, co w mililitrach daje 200 cm³. Takie obliczenia są podstawą w chemii, szczególnie w praktycznych laboratoriach, gdzie precyzyjne przygotowanie roztworów jest kluczowe dla uzyskania rzetelnych rezultatów eksperymentów. Warto wiedzieć, że umiejętność obliczania objętości roztworów i ich stężeń jest niezbędna w wielu dziedzinach, takich jak farmacja, biotechnologia czy chemia analityczna.

Pytanie 19

Jakim kolorem zazwyczaj oznacza się przewody w instalacji gazowej w laboratorium?

A. szarym

B. niebieskim

C. zielonym

D. żółtym

Przewody instalacji gazowej w laboratoriach oznaczone są kolorem żółtym, co jest zgodne z ogólnymi zasadami i normami dotyczącymi oznakowania instalacji gazowych. Kolor żółty symbolizuje substancje niebezpieczne, w tym gazy palne oraz toksyczne, co jest kluczowe dla bezpieczeństwa pracy w laboratoriach. Oznakowanie to ma na celu szybką identyfikację potencjalnych zagrożeń oraz minimalizację ryzyka w przypadku awarii. Przykładem zastosowania tej zasady jest sytuacja, w której technik laboratoryjny musi szybko zlokalizować przewody gazowe, aby przeprowadzić konserwację lub w przypadku awarii. Zgodnie z normami branżowymi (np. PN-EN ISO 7010), oznakowanie instalacji gazowych powinno być wyraźne i czytelne, a także regularnie kontrolowane, aby zapewnić jego aktualność i stan techniczny. Należy także pamiętać, że przestrzeganie zasad dotyczących oznakowania przewodów gazowych nie tylko zwiększa bezpieczeństwo, ale także ułatwia pracownikom szybkie podejmowanie decyzji w sytuacjach kryzysowych.

Pytanie 20

Zastosowanie łaźni wodnej nie jest zalecane w trakcie prac, w których stosuje się

A. cynk

B. sód

C. glicerynę

D. etanol

Odpowiedź 'sodu' jest prawidłowa, ponieważ sód reaguje gwałtownie z wodą, co prowadzi do wydzielania wodoru i może spowodować niebezpieczne eksplozje. Z tego powodu, podczas prac związanych z sodem, stosowanie łaźni wodnej jest całkowicie niewskazane. W praktyce, jeśli zajmujesz się sodem, powinieneś używać innych metod chłodzenia lub podgrzewania, takich jak piekarniki lub inne systemy grzewcze, które nie wchodzą w reakcję z tym pierwiastkiem. W laboratoriach chemicznych i podczas produkcji chemikaliów, standardy bezpieczeństwa, takie jak te określone przez OSHA (Occupational Safety and Health Administration) oraz EPA (Environmental Protection Agency), zalecają unikanie kontaktu sodu z wodą. Dlatego ważne jest, aby stosować odpowiednie materiały i metody pracy, aby uniknąć potencjalnych wypadków i zapewnić bezpieczeństwo w miejscu pracy.

Pytanie 21

Rozpuszczalniki organiczne powinny być składowane

A. w miejscu o dużym nasłonecznieniu

B. w przestrzeni ogólnodostępnej

C. w metalowych szafach

D. w drewnianych szafkach

Jak się okazuje, trzymanie rozpuszczalników organicznych w metalowych szafach to naprawdę ważna sprawa. Dzięki temu możemy zminimalizować ryzyko pożaru i wybuchu. Metal jest znacznie bardziej odporny na chemikalia niż drewno, co jest istotne, bo dzięki temu ogień się nie rozprzestrzeni. Wiele szaf ma też specjalne systemy wentylacyjne oraz uszczelnienia, co pomaga ograniczać niebezpieczne opary. Takie szafy są również klasyfikowane według norm NFPA, co daje pewność, że są bezpieczniejsze. No i warto pamiętać, żeby przy przechowywaniu rozpuszczalników zwracać uwagę na ich oznakowanie oraz lokalne przepisy BHP, bo to wszystko ma ogromne znaczenie. Przechowywanie ich w dobrze oznakowanych pojemnikach w wyznaczonej strefie to dobry pomysł, bo zmniejsza ryzyko wycieku czy przypadkowego kontaktu z innymi substancjami.

Pytanie 22

Losowo należy pobierać próbki z opakowań

A. z górnej części opakowania

B. z krawędzi opakowania

C. z dolnej części opakowania

D. z kilku punktów w obrębie opakowania

Odpowiedź "z kilku miejsc przekroju opakowania" jest poprawna, ponieważ losowe pobieranie próbek z różnych miejsc w opakowaniu zapewnia reprezentatywność próbki. Jest to kluczowe w wielu dziedzinach, takich jak analiza jakościowa, zapewnienie bezpieczeństwa produktów oraz kontrola procesów technologicznych. W praktyce oznacza to, że próbki należy pobierać z różnych warstw i lokalizacji w obrębie opakowania, aby zminimalizować ryzyko błędnych wniosków wynikających z niejednorodności składu. W odniesieniu do standardów takich jak ISO 2859-1, który określa metody pobierania próbek dla kontroli jakości, ważne jest, aby każda próbka była reprezentatywna dla całej partii. Takie podejście zwiększa wiarygodność wyników analiz laboratoryjnych i umożliwia dostarczenie rzetelnych informacji na temat jakości produktu. Przykładowo, w przemyśle spożywczym, pobieranie próbek z różnych miejsc opakowania pozwala na identyfikację ewentualnych zanieczyszczeń lub niezgodności jakościowych, co jest fundamentem dla zapewnienia bezpieczeństwa konsumentów.

Pytanie 23

Oblicz, ile moli gazu można zebrać w pipecie gazowej o pojemności 500 cm³, jeśli gaz będzie gromadzony w warunkach normalnych. (W normalnych warunkach jeden mol gazu ma objętość 22,4 dm³)

A. 0,022 mola

B. 0,002 mola

C. 0,100 mola

D. 0,200 mola

Aby obliczyć liczbę moli gazu, który można zebrać w pipecie gazowej o pojemności 500 cm³ w warunkach normalnych, należy skorzystać z faktu, że w tych warunkach jeden mol gazu zajmuje objętość 22,4 dm³. Najpierw przekształcamy objętość pipecie z cm³ na dm³, co daje: 500 cm³ = 0,5 dm³. Następnie stosujemy wzór na obliczenie liczby moli: liczba moli = objętość gazu / objętość jednego mola. W naszym przypadku to będzie: liczba moli = 0,5 dm³ / 22,4 dm³/mol = 0,022 mól. To obliczenie jest zgodne z zasadami chemii gazów idealnych i przydatne w różnych zastosowaniach laboratoryjnych, takich jak przygotowywanie roztworów, gdzie precyzyjne dawkowanie reagentów jest kluczowe. Zrozumienie tego zagadnienia jest istotne nie tylko w chemii, ale również w dziedzinach pokrewnych, takich jak inżynieria chemiczna czy biotechnologia, gdzie kontrola warunków reakcji jest niezbędna dla uzyskania optymalnych wyników.

Pytanie 24

Próbka wzorcowa to próbka

A. o dokładnie znanym składzie

B. przeznaczona w całości do jednego oznaczenia

C. otrzymana w wyniku zmieszania próbek jednostkowych

D. przygotowana z próbki laboratoryjnej przez jej zmniejszenie

Próbka wzorcowa to próbka o dokładnie znanym składzie, co czyni ją kluczowym elementem w procesach analitycznych. W analizie chemicznej i badaniach laboratoryjnych próbki wzorcowe są niezbędne do kalibracji instrumentów pomiarowych, a także do walidacji metod analitycznych. Przykładem może być stosowanie standardów w technikach spektroskopowych, gdzie próbki wzorcowe pozwalają na uzyskanie precyzyjnych wyników pomiarów. Zgodnie z normami ISO, próbki wzorcowe powinny być przygotowane z najwyższą starannością, aby zminimalizować błędy pomiarowe. W praktyce, ich zastosowanie obejmuje również monitorowanie jakości procesu produkcyjnego, co pozwala na wykrywanie potencjalnych nieprawidłowości. Stosowanie próbki wzorcowej jest również zgodne z dobrymi praktykami laboratoryjnymi (GLP), które podkreślają znaczenie znanego składu prób w zapewnieniu wiarygodności wyników i umożliwieniu ich porównywalności. Dlatego też, rozwiązując problemy analityczne, znajomość i umiejętność wykorzystania próbek wzorcowych jest niezbędna dla każdego specjalisty w dziedzinie analizy chemicznej i biologicznej.

Pytanie 25

Jakie urządzenie wykorzystuje się do pobierania próbek gazów?

A. barometr

B. aspirator

C. pojemnik

D. czerpak

Aspirator jest urządzeniem zaprojektowanym do pobierania próbek gazów w sposób kontrolowany i skuteczny. Jego działanie opiera się na zasadzie podciśnienia, które umożliwia pobieranie gazów bez narażania ich na zanieczyszczenia czy straty. W praktyce, aspiratory są wykorzystywane w laboratoriach analitycznych, przemyśle chemicznym oraz w monitorowaniu jakości powietrza. Użycie aspiratora pozwala na precyzyjne pobieranie próbek z określonych lokalizacji, co jest kluczowe w analizach, takich jak badanie emisji z kominów, czy ocena stężenia substancji szkodliwych w atmosferze. Standardy, takie jak ISO 17025, podkreślają znaczenie urządzeń do pobierania próbek w kontekście wiarygodności wyników badań. Należy również pamiętać, że aspiratory są często stosowane w połączeniu z odpowiednimi filtrami, co dodatkowo zwiększa jakość pobieranych próbek. Takie podejście zapewnia integrację metod analitycznych z procedurami zapewnienia jakości.

Pytanie 26

Maksymalna średnica ziaren w partii substancji stałej wynosi 0,5 cm. Zgodnie z danymi zawartymi w tabeli próbka pierwotna tej substancji powinna mieć masę minimum

Tabela. Masa próbki pierwotnej w zależności od wielkości ziaren lub kawałków
Średnica ziaren lub kawałków [mm]	do 1	1 - 10	11 - 50	ponad 50
Pierwotna próbka (minimum) [g]	100	200	1000	2500

A. 1000 g

B. 100 g

C. 2500 g

D. 200 g

Odpowiedź 200 g jest poprawna, ponieważ zgodnie z danymi zawartymi w tabeli, średnica ziaren wynosząca 0,5 cm (5 mm) mieści się w przedziale od 1 do 10 mm. Dla takiej średnicy, minimalna masa próbki pierwotnej powinna wynosić 200 g. W kontekście badań materiałowych, odpowiednia masa próbki jest kluczowa, aby uzyskać reprezentatywne wyniki analiz. Przykładem zastosowania tej wiedzy może być przemysł farmaceutyczny, gdzie precyzyjne określenie masy substancji czynnej ma fundamentalne znaczenie dla skuteczności leku. Przemysł ten opiera się na standardach takich jak ISO 17025, które wymagają stosowania odpowiednich procedur i metodologii w celu zapewnienia wiarygodności wyników. W praktyce, zrozumienie, jak masa próbki wpływa na jej dalsze właściwości fizykochemiczne, jest niezbędne dla uzyskania dokładnych wyników badawczych.

Pytanie 27

Jak nazywa się naczynie o płaskim dnie, które wykorzystuje się do pozyskiwania substancji stałej poprzez stopniowe odparowanie rozpuszczalnika z roztworu?

A. Krystalizator

B. Kolba Kjeldahla

C. Tygiel Schotta

D. Eksykator

Krystalizator to takie płaskodenne naczynie, które często widzimy w laboratoriach chemicznych. Używamy go do uzyskiwania substancji stałej w wyniku krystalizacji, co jest dosyć fajnym procesem. Krystalizacja polega na tym, że powoli odparowujemy rozpuszczalnik z roztworu, a to sprzyja tworzeniu się ładnych kryształów. Dobrze zaprojektowane krystalizatory mają dużą powierzchnię parowania, więc to przyspiesza cały proces. W praktyce, często korzystamy z krystalizatorów, żeby oczyścić różne substancje chemiczne, ale też w produkcji soli czy związków organicznych. Z mojego doświadczenia, w laboratoriach ważne jest, żeby monitorować temperaturę i ciśnienie, bo to wpływa na efektywność krystalizacji. A jeśli chodzi o świetne wyniki, to można wspomagać wytrącanie kryształów poprzez dodanie zarodków krystalicznych – to też dobrze mieć na uwadze.

Pytanie 28

Aby oddzielić połączenia szlifów, należy w miejscu ich styku wprowadzić

A. wodorotlenek potasu

B. wodorotlenek sodu

C. kwas fluorowodorowy

D. glicerynę

Gliceryna jest substancją, która doskonale sprawdza się w procesie rozdzielania zapieczonych połączeń szlifów. Jej zastosowanie wynika z właściwości chemicznych, które pozwalają na skuteczne działanie w trudnych warunkach. Gliceryna jest środkiem niejonowym, co oznacza, że nie wywołuje reakcji z materiałami, z którymi współdziała. W praktyce, podczas zastosowania gliceryny na strefie połączenia szlifów, zwiększa się elastyczność otaczających materiałów, co ułatwia ich oddzielenie bez ryzyka uszkodzenia. Gliceryna ma również właściwości nawilżające, co dodatkowo sprzyja procesowi rozdzielania, zapewniając lepszą penetrację w obszary o dużym skurczeniu. W branżach zajmujących się szlifowaniem i obróbką materiałów, takich jak przemysł motoryzacyjny czy lotniczy, stosowanie gliceryny jako środka pomocniczego w rozdzielaniu połączeń jest zgodne z najlepszymi praktykami, co potwierdzają liczne standardy jakości. Dodatkowo, gliceryna jest substancją nietoksyczną, co czyni ją bezpiecznym wyborem w porównaniu do innych chemikaliów.

Pytanie 29

Na skutek krystalizacji 18 g kwasu benzoesowego uzyskano 8 g czystego produktu. Jaką wydajność miała ta krystalizacja?

A. 44,44 g

B. 2,25%

C. 2,25 g

D. 44,44%

Wydajność procesu krystalizacji oblicza się jako stosunek masy uzyskanego produktu do masy surowca, wyrażony w procentach. W tym przypadku, otrzymując 8 g czystego kwasu benzoesowego z 18 g użytego surowca, wydajność wynosi: (8 g / 18 g) * 100% = 44,44%. Taka wydajność jest ważna w kontekście procesów technologicznych, ponieważ pozwala ocenić, jak efektywnie surowce zostały wykorzystane. W praktyce, wysoka wydajność jest pożądana, ponieważ obniża koszty materiałowe i zwiększa rentowność produkcji. W kontekście przemysłu farmaceutycznego lub chemicznego, osiągnięcie wysokiej wydajności krystalizacji jest kluczowe dla zapewnienia czystości i jakości produktów końcowych, co odpowiada standardom takim jak GMP (Good Manufacturing Practices). Dodatkowo, analiza wydajności może pomóc w identyfikacji potencjalnych problemów w procesie produkcyjnym i dostosowywaniu parametrów, aby zoptymalizować proces.

Pytanie 30

Zgłębniki o konstrukcji przypominającej świder są wykorzystywane do pobierania próbek różnych materiałów

A. sypkich

B. płynnych

C. półpłynnych

D. ciastowatych

Zgłębniki w kształcie świdra, także znane jako świdry próbne, są specjalistycznymi narzędziami przeznaczonymi do pobierania próbek materiałów o konsystencji ciastowatej. Ich konstrukcja, przypominająca świdry, pozwala na efektywne wwiercanie się w bardziej gęste i lepkie substancje, co jest kluczowe w wielu dziedzinach, takich jak geologia, inżynieria materiałowa oraz nauki przyrodnicze. Przykładem zastosowania zgłębnika świdrowego jest badanie gruntów w celu określenia ich nośności lub składu, co jest istotne podczas projektowania fundamentów budynków. W praktyce, pobieranie próbek ciastowatych materiałów, jak np. gliny czy osady, jest trudne, dlatego użycie zgłębnika w kształcie świdra znacząco zwiększa precyzję i efektywność tego procesu. W standardach branżowych, takich jak ASTM D1586, opisane są metody pobierania próbek gruntów, które uwzględniają użycie takich narzędzi, co podkreśla ich fundamentalne znaczenie dla rzetelności badań geotechnicznych.

Pytanie 31

Wskaż definicję fiksanali?

A. Małe ampułki ze ściśle określoną masą substancji chemicznej

B. Kapsułki zawierające niewielkie ilości substancji chemicznej

C. Małe kapsułki z nieokreśloną ilością stałej substancji chemicznej

D. Małe ampułki z nieokreśloną masą substancji chemicznej

Fiksanal, w kontekście farmaceutycznym, odnosi się do małych ampułek, które zawierają ściśle określoną masę danego związku chemicznego. Tego rodzaju preparaty są kluczowe w aplikacjach, gdzie precyzyjne dawkowanie substancji czynnej jest niezbędne, na przykład w leczeniu chorób, gdzie nadmierne lub niewystarczające dawki mogą prowadzić do poważnych skutków zdrowotnych. Fiksany są powszechnie wykorzystywane w laboratoriach analitycznych oraz w przemyśle farmaceutycznym, gdzie konieczność zachowania dokładnych proporcji substancji ma istotne znaczenie dla efektywności terapii. Przykładem zastosowania fiksanalów może być przygotowywanie rozwiązań do badań laboratoryjnych, gdzie wymagana jest precyzyjna kontrola masy substancji. Warto również zaznaczyć, że produkcja tych ampułek musi spełniać rygorystyczne normy jakości, takie jak GMP (Good Manufacturing Practice), co zapewnia, że każda partia fiksanali jest zgodna z określonymi standardami jakości.

Pytanie 32

Zestaw do filtracji nie zawiera

A. kolby miarowej

B. szklanej bagietki

C. metalowego statywu

D. szklanego lejka

Kolba miarowa nie jest elementem zestawu do sączenia, ponieważ jej główną funkcją jest dokładne pomiarowanie objętości cieczy. W procesach sączenia, szczególnie w laboratoriach chemicznych i biologicznych, kluczowe jest oddzielenie fazy stałej od cieczy, co odbywa się najczęściej z wykorzystaniem lejek szklany, który jest niezbędny do precyzyjnego kierowania cieczy do naczynia zbiorczego. Bagietka szklana służy do przenoszenia lub dozowania niewielkich ilości substancji, a statyw metalowy jest używany do stabilizacji elementów podczas eksperymentów. W kontekście dobrych praktyk laboratoryjnych, ważne jest zrozumienie roli każdego z tych narzędzi, aby efektywnie przeprowadzać procedury analityczne, takie jak filtracja, gdzie kluczowe jest użycie lejka i odpowiednich filtrów, a kolba miarowa nie jest konieczna w tym procesie. Zrozumienie tych różnic pozwala na lepsze planowanie i przeprowadzanie działań laboratoryjnych, co jest niezbędne w pracy każdego chemika.

Pytanie 33

Przy przygotowywaniu 100 cm³ roztworu o określonym stężeniu procentowym (m/V) konieczne jest odważenie wyliczonej ilości substancji, a następnie przeniesienie jej do

A. kolby miarowej, rozpuścić, uzupełnić kolbę rozpuszczalnikiem do kreski, wymieszać, opisać

B. kolby miarowej, dodać 100 cm3 rozpuszczalnika, wymieszać, opisać

C. zlewki, rozpuścić w 100 cm3 rozpuszczalnika, opisać, wymieszać bagietką

D. zlewki, rozpuścić w 100 cm3 rozpuszczalnika, przenieść do kolby miarowej, opisać

W procesie przygotowywania roztworów o określonym stężeniu procentowym (m/V) kluczowe jest zastosowanie kolby miarowej. Korzystanie z kolby miarowej pozwala na precyzyjne odmierzenie objętości roztworu. Po odważeniu odpowiedniej ilości substancji, przenosimy ją do kolby miarowej, a następnie dodajemy rozpuszczalnik do kreski. To zapewnia, że całkowita objętość roztworu będzie dokładnie wynosić 100 cm³, co jest niezbędne do osiągnięcia żądanej koncentracji. Po dopełnieniu kolby rozpuszczalnikiem, ważne jest, aby dokładnie wymieszać roztwór, aby zapewnić jednorodność. Opisanie roztworu, tj. podanie jego stężenia, daty oraz innych istotnych informacji, jest częścią dobrej praktyki laboratoryjnej, co ułatwia późniejsze identyfikowanie roztworu oraz zapewnia bezpieczeństwo pracy. Tego typu procedury są zgodne z wytycznymi dotyczącymi bezpieczeństwa chemicznego oraz standardami jakości w laboratoriach badawczych i przemysłowych.

Pytanie 34

Aby uzyskać sole sodowe fenoli, należy stopić dany fenol z sodą (M = 106 g/mol), stosując 10% nadmiar w porównaniu do ilości stechiometrycznej, według równania:
2 ArOH + Na₂CO₃ → 2 ArONa + H₂O + CO₂ Ile sody jest wymagane do reakcji z 7,2 g 2-naftolu (M = 144 g/mol)?

A. 5,83 g

B. 2,92 g

C. 2,65 g

D. 5,30 g

Podczas rozwiązywania zadania, można się łatwo pomylić w obliczeniach dotyczących reagentów. Często się zdarza, że ktoś po prostu przyjmuje masę sody potrzebną do reakcji z 2-naftolem na podstawie masy 2-naftolu, nie patrząc na stechiometrię reakcji. Z równania to wiadomo, że na każdy 2 mole 2-naftolu potrzeba 1 mol Na2CO3. Jak się to ignoruje, to może się to skończyć błędami w obliczeniach. Często też pomijany jest nadmiar reagentu, co jest dość powszechnym błędem. W praktyce dodanie nadmiaru zapewnia, że reakcja przebiegnie do końca i zmniejsza ryzyko zostawienia nieprzereagowanych reagentów. Również niektórzy mogą się pomylić przy wyliczaniu masy molowej Na2CO3, co też prowadzi do złych wyników. Ważne, żeby dokładnie obliczyć masę molową i użyć odpowiednich wzorów chemicznych, bo nawet małe błędy tu mogą dać duże różnice w wynikach. W końcu, żeby dobrze to rozwiązać, trzeba aplikować zasady chemiczne i stechiometrię oraz skrupulatnie robić obliczenia.

Pytanie 35

Aby wykonać czynności analityczne wskazane w ramce, należy użyć:

Otrzymaną do badań próbkę badanego roztworu rozcieńczyć wodą destylowaną w kolbie miarowej o pojemności 100 cm³ do kreski i dokładnie wymieszać. Następnie przenieść pipetą 10 cm³ tego roztworu do kolby stożkowej, dodać ok. 50 cm³ wody destylowanej.

A. kolby stożkowej, kolby miarowej, pipety, cylindra miarowego.

B. kolby miarowej, tygla, pipety, naczynka wagowego.

C. kolby stożkowej, moździerza, lejka Shotta, naczynka wagowego.

D. zlewki, kolby ssawkowej, lejka Buchnera, cylindra miarowego.

Odpowiedź wskazująca na użycie kolby stożkowej, kolby miarowej, pipety oraz cylindra miarowego jest poprawna, ponieważ każdy z tych przyrządów odgrywa kluczową rolę w procesie analitycznym. Kolba miarowa jest niezbędna do precyzyjnego rozcieńczania roztworów, co jest istotne w chemii analitycznej, gdzie dokładność stężeń ma fundamentalne znaczenie dla uzyskania wiarygodnych wyników. Pipeta, z kolei, pozwala na precyzyjne odmierzanie małych objętości roztworów, co jest kluczowe przy przygotowywaniu prób do analiz. Kolba stożkowa znajduje zastosowanie w mieszaniu reagentów oraz w prowadzeniu reakcji chemicznych, a cylinder miarowy umożliwia dokładne pomiary większych objętości cieczy. Użycie tych instrumentów jest zgodne z najlepszymi praktykami laboratoryjnymi i standardami dotyczącymi chemii analitycznej, co zapewnia rzetelność przeprowadzanych badań oraz powtarzalność eksperymentów.

Pytanie 36

Zjawisko fizyczne, które polega na rozkładaniu struktury krystalicznej substancji stałej oraz przenikaniu jej cząsteczek lub jonów do cieczy, nosi nazwę

A. roztwarzaniem

B. stapianiem

C. rozpuszczaniem

D. sublimacją

Rozpuszczanie to proces, w którym substancja stała, zwana solutem, ulega rozkładowi w rozpuszczalniku, tworząc jednorodną mieszaninę, znaną jako roztwór. W czasie tego procesu, cząsteczki lub jony solutu odrywają się od sieci krystalicznej i są otaczane przez cząsteczki rozpuszczalnika. Przykładem może być rozpuszczanie soli kuchennej (NaCl) w wodzie, gdzie jony sodu i chlorkowe oddzielają się i są stabilizowane przez cząsteczki wody. Zjawisko to jest kluczowe w wielu dziedzinach, takich jak chemia analityczna, gdzie przygotowanie roztworów o określonym stężeniu jest niezbędne do przeprowadzania reakcji chemicznych i analiz. Ponadto, zrozumienie rozpuszczania ma zastosowanie w technologii, farmacji, a także biotechnologii, gdzie przygotowanie odpowiednich roztworów jest niezbędne do badań i produkcji. Znajomość procesów rozpuszczania oraz czynników wpływających na ten proces, takich jak temperatura, pH czy obecność innych substancji, jest fundamentalna dla wielu praktycznych zastosowań oraz badań naukowych.

Pytanie 37

Naczynia miarowe, skalibrowane "na wlew" (IN) to:

A. pipety jednomiarowe o obj. 25 cm3

B. kolby miarowe

C. kolby destylacyjne

D. biurety

Kolby miarowe to naczynia kalibrowane na wlew, co oznacza, że ich pojemność jest określona na poziomie, gdy ciecz wlewana jest do oznaczenia na szyjce naczynia. Dzięki temu kolby miarowe zapewniają wysoką dokładność pomiarów objętości. Stosowane są one w chemii analitycznej oraz w laboratoriach do przygotowywania roztworów o dokładnie określonych stężeniach. Przykładem zastosowania kolb miarowych może być przygotowanie roztworu buforowego, gdzie precyzyjne wymieszanie składników jest kluczowe dla uzyskania stabilnych warunków reakcji. Dobrą praktyką jest używanie kolb o różnych pojemnościach, co pozwala na elastyczne dostosowanie objętości do potrzeb konkretnego doświadczenia. Kolby miarowe powinny być używane zgodnie z odpowiednimi standardami, takimi jak ISO 4788, które definiują wymagania dotyczące dokładności i precyzji pomiarów w laboratoriach.

Pytanie 38

Zamieszczony fragment procedury opisuje sposób otrzymywania

„W zlewce o pojemności 250 cm³ rozpuść w 50 cm³ wody destylowanej 5 g uwodnionego siarczanu(VI) miedzi(II). Do roztworu dodaj 16,7 cm³ roztworu NaOH o stężeniu 6 mol/dm³. Następnie dodaj 10 g glukozy w celu przeprowadzenia reakcji redukcji jonów miedzi(II) do miedzi(I). Ostrożnie ogrzewaj zlewkę z mieszaniną reakcyjną do otrzymania czerwonego osadu (...)Osad odsącz, przemyj alkoholem i susz na bibule na powietrzu."

A. CuO.

B. Cu20.

C. Na2SO4.

D. Cu(OH)2.

Odpowiedź Cu2O jest poprawna, ponieważ opisany proces rzeczywiście prowadzi do powstania tlenku miedzi(I), znanego również jako Cu2O. W trakcie tej reakcji jony miedzi(II) są redukowane do miedzi(I) przy udziale glukozy jako reduktora, co jest typowe dla reakcji w chemii organicznej, w szczególności w kontekście próby Fehlinga. Tlenek miedzi(I) charakteryzuje się intensywnym czerwonym kolorem, co czyni go doskonałym wskaźnikiem w analizie chemicznej, zwłaszcza w detekcji cukrów redukujących. W praktyce, uzyskany osad Cu2O może być stosowany w różnych dziedzinach, takich jak elektronika, gdzie wykorzystuje się go w produkcji półprzewodników, a także w materiałach budowlanych. Oprócz tego, jego właściwości antybakteryjne sprawiają, że znajduje zastosowanie w medycynie, np. w antyseptykach. Dodatkowo, proces ten ilustruje zasady chemiczne dotyczące reakcji redoks, przyczyniając się do lepszego zrozumienia mechanizmów reakcji chemicznych, co jest ważne dla studentów kierunków chemicznych i inżynierskich.

Pytanie 39

Który z poniższych sposobów homogenizacji próbki jest najbardziej odpowiedni do przygotowania próbki gleby do analizy chemicznej?

A. Suszenie gleby przed pobraniem próbki bez mieszania

B. Pobranie losowego fragmentu bez rozdrabniania

C. Przesianie gleby przez sitko o dużych oczkach bez mieszania

D. Dokładne wymieszanie i rozdrobnienie całej próbki

Homogenizacja próbki gleby to kluczowy etap przygotowania materiału do analiz chemicznych, bo tylko wtedy wyniki są powtarzalne i wiarygodne. Dokładne wymieszanie i rozdrobnienie całej próbki pozwala uzyskać reprezentatywną mieszaninę – każda pobrana część ma w przybliżeniu taki sam skład jak całość. W praktyce w laboratoriach stosuje się najpierw suszenie gleby, potem rozdrabnianie w moździerzu lub młynku, a następnie dokładne mieszanie, czasem dodatkowo przesiewanie przez drobne sito (np. 2 mm), żeby usunąć kamienie i korzenie. Bez tego etapu nie ma sensu przeprowadzać analiz, bo próbka może być niejednorodna i nie oddawać faktycznego składu gruntu. To podstawa w każdej procedurze dotyczącej badań środowiskowych, rolniczych czy przemysłowych. Moim zdaniem, jeśli ktoś pominie ten krok, to nawet najlepszy sprzęt i odczynniki nic nie dadzą – można otrzymać wyniki całkowicie przypadkowe. Dobre praktyki laboratoryjne (GLP) wręcz wymagają standaryzacji homogenizacji, bo to wpływa na jakość i porównywalność danych. Warto pamiętać, że nawet w terenie, tuż po pobraniu próbki, zaleca się wstępne wymieszanie, a dopiero potem dalsze przygotowanie w laboratorium.

Pytanie 40

Proces usuwania substancji z cieczy lub wydobywania składnika z mieszanin cieczy, oparty na równowadze fazowej ciecz-gaz, nazywa się

A. filtracja

B. krystalizacja

C. dekantacja

D. destylacja

Destylacja to proces separacji składników mieszaniny cieczy oparty na różnicy w ich temperaturach wrzenia. W wyniku tego procesu, ciecz podgrzewana do temperatury wrzenia paruje, a następnie para jest skraplana w chłodnicy, uzyskując czysty składnik. Jest to kluczowa metoda stosowana w przemyśle chemicznym, petrochemicznym oraz w produkcji napojów alkoholowych, gdzie celem jest otrzymanie wysokiej czystości składników. Na przykład, w produkcji whisky lub wina, destylacja pozwala na oddzielenie etanolu od innych substancji, co wpływa na smak i jakość finalnego produktu. W przemyśle chemicznym, destylacja jest wykorzystywana do oczyszczania rozpuszczalników oraz produkcji chemikaliów. Stosowanie destylacji zgodnie z normami, takimi jak ISO 9001, zapewnia wysoką jakość procesów i gotowych produktów, co jest kluczowe dla bezpieczeństwa i efektywności produkcji.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej