Wyniki egzaminu

Informacje o egzaminie:
  • Zawód: Technik analityk
  • Kwalifikacja: CHM.04 - Wykonywanie badań analitycznych
  • Data rozpoczęcia: 25 maja 2025 11:47
  • Data zakończenia: 25 maja 2025 11:58

Egzamin zdany!

Wynik: 24/40 punktów (60,0%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!
Szczegółowe wyniki:
Pytanie 1

Zespół enzymów, obecny zarówno w organizmach roślinnych, jak i zwierzęcych, który katalizuje proces hydrolizy wiązań peptydowych w białkach oraz peptydach, to

A. ligazy
B. hydrolazy
C. lipazy
D. proteazy
Proteazy to fajne enzymy, które pomagają w rozkładaniu białek w naszym organizmie. Działają nie tylko u ludzi, ale też u roślin, co jest dość ciekawe. W układzie pokarmowym, na przykład, mamy pepsynę i trypsynę, które są super ważne, bo bez nich nie moglibyśmy trawić białek, które jemy. One rozbijają białka na mniejsze kawałki, czyli peptydy i aminokwasy, które nasze ciało potem wchłania. W biotechnologii też mają szerokie zastosowanie – używa się ich do oczyszczania białek czy tworzenia enzymów w przemyśle spożywczym i farmaceutycznym. Ciekawe jest też to, że w diagnostyce medycznej proteazy mogą być używane jako markery do wykrywania niektórych chorób, co pokazuje, że są naprawdę istotne w nowoczesnej medycynie.

Pytanie 2

Określenie miedzi w postaci czystego osadu pierwiastka przeprowadza się w trakcie analizy

A. metodą kolorymetryczną przez zestawienie zabarwienia próbki z serią wzorców
B. elektrograwimetrycznej wodnego roztworu jonów miedzi w obecności jonów azotanowych(V)
C. jodometrycznej polegającej na oznaczaniu stężenia jonów miedzi(II) w analizowanym roztworze
D. wagowej polegającej na wydzieleniu osadu wodorotlenku miedzi(II) oraz jego osuszeniu
Analiza błędnych odpowiedzi ujawnia kilka istotnych nieporozumień związanych z metodami oznaczania miedzi. Pierwsza odpowiedź, dotycząca metody wagowej, nie jest odpowiednia, ponieważ oznaczanie miedzi w postaci osadu wodorotlenku miedzi(II) wymaga późniejszego przekształcenia tego osadu w czysty metal, co w praktyce jest mniej efektywne i obarczone większymi błędami pomiarowymi. W procesie wagowym, wiele czynników, takich jak wilgotność osadu i sposób jego przetwarzania, mogą wpływać na wyniki, co czyni tę metodę mniej precyzyjną. Kolejna odpowiedź, odnosząca się do metody kolorymetrycznej, również jest myląca, ponieważ choć kolorymetria jest użyteczna do oznaczania stężenia różnych substancji, nie pozwala na uzyskanie czystego osadu miedzi. Metoda ta opiera się na pomiarze zabarwienia próbki, co może być subiektywne i podatne na różne czynniki interferencyjne. Ostatnia odpowiedź, sugerująca metodę jodometryczną, również nie jest trafna, gdyż choć jodometria jest skuteczna w oznaczaniu stężenia jonów miedzi(II), nie umożliwia bezpośredniego oznaczania miedzi w postaci czystego pierwiastka. W praktyce, metody te, mimo że mają swoje miejsce w analizie chemicznej, nie spełniają wymogów dotyczących dokładnego oznaczania miedzi w jej czystej postaci, co jest kluczowe w wielu zastosowaniach przemysłowych i laboratoryjnych.

Pytanie 3

W jakiej metodzie analizy instrumentalnej wykorzystuje się zdolność substancji optycznie aktywnej do skręcania płaszczyzny światła spolaryzowanego?

A. W nefelometrii
B. W turbidymetrii
C. W refraktometrii
D. W polarymetrii
Polarymetria to technika analityczna, która wykorzystuje zdolność substancji optycznie czynnej do skręcania płaszczyzny światła spolaryzowanego. Zjawisko to jest kluczowe w badaniu substancji, które wykazują optyczną aktywność, takich jak cukry, aminokwasy oraz niektóre leki. Pomiar kątów skręcenia światła pozwala na określenie stężenia substancji w roztworze, co jest niezwykle przydatne w różnych dziedzinach, takich jak przemysł farmaceutyczny, spożywczy czy chemia analityczna. Na przykład, w przemyśle spożywczym polarymetria jest wykorzystywana do oznaczania stężenia glukozy w syropach, co jest zgodne z normami ISO dotyczącymi analizy jakościowej. Technika ta jest również stosowana w badaniach naukowych, aby ocenić właściwości chiralne nowych związków chemicznych. Polarymetryczne metody analizy są cenione za swoją precyzję i szybkość, co czyni je standardem w wielu laboratoriach analitycznych.

Pytanie 4

Jakie substancje stosuje się do barwienia preparatów mikroskopowych według metody Grama?

A. fioletu krystalicznego
B. fuksyny fenolowej
C. zieleni malachitowej
D. nadmanganianu potasu
Fiolet krystaliczny jest podstawowym barwnikiem stosowanym w metodzie Grama, która jest kluczowa w mikrobiologii do różnicowania bakterii na Gram-dodatnie i Gram-ujemne. W tej metodzie fiolet krystaliczny działa jako pierwszy barwnik, który penetruje komórki bakteryjne, zabarwiając je na kolor purpurowy. Po zastosowaniu fioletu krystalicznego, dodaje się roztwór jodu, który stabilizuje barwnik wewnątrz komórek. W przypadku Gram-dodatnich bakterii, które posiadają grubą warstwę peptydoglikanu, barwnik jest zatrzymywany, podczas gdy Gram-ujemne, z cieńszą warstwą, tracą kolor przy użyciu alkoholu lub acetonu. Dalsze etapy barwienia mogą obejmować stosowanie safraniny, która zabarwia komórki Gram-ujemne na różowo. Metoda ta jest szeroko stosowana w diagnostyce mikrobiologicznej oraz w badaniach naukowych, co czyni ją jeden z podstawowych narzędzi w laboratoriach biologicznych. Znajomość tej metody oraz umiejętność jej prawidłowego stosowania są kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników w identyfikacji mikroorganizmów.

Pytanie 5

Urządzenie Abla-Pensky'ego jest używane do pomiaru temperatury

A. mięknienia
B. zapłonu
C. krzepnięcia
D. wrzenia
Aparat Abla-Pensky'ego jest narzędziem stosowanym do określania temperatury zapłonu substancji cieczy, co jest kluczowe w przemyśle chemicznym i petrochemicznym. Temperatura zapłonu to najniższa temperatura, w której opary substancji zaczynają się zapalać w obecności źródła zapłonu. Przy pomocy tego aparatu można dokładnie zmierzyć tę temperaturę, co jest istotne dla oceny bezpieczeństwa przechowywania oraz transportu substancji łatwopalnych. W praktyce, znajomość temperatury zapłonu jest niezbędna w procesach takich jak destylacja, w której można kontrolować procesy wytwarzania oraz wytwarzania paliw. Dodatkowo, badania zgodne z normami, takimi jak ASTM D93, pozwalają na zapewnienie wysokiego poziomu bezpieczeństwa oraz efektywności procesów przemysłowych. Wiedza na temat temperatury zapłonu jest również kluczowa w kontekście przepisów dotyczących transportu materiałów niebezpiecznych, co pomaga w minimalizacji ryzyka pożaru czy wybuchu.

Pytanie 6

W badanym powietrzu zawartość mikroorganizmów wyniosła 33,33 w 10 dm3. Zgodnie z zamieszczonymi normami powietrze takie uważa się za

Stopień zanieczyszczeniaOgólna liczba bakterii w 1 m3
Niezanieczyszczoneponiżej 1000
Średnio zanieczyszczoneod 1000 do 3000
Silnie zanieczyszczonepowyżej 3000

A. silnie zanieczyszczone.
B. bardzo silnie zanieczyszczone.
C. niezanieczyszczone.
D. średnio zanieczyszczone.
Odpowiedź "silnie zanieczyszczone" jest poprawna, ponieważ zgodnie z obowiązującymi normami, powietrze z ogólną liczbą mikroorganizmów przekraczającą 3000 w 1 m³ jest klasyfikowane jako silnie zanieczyszczone. W analizowanym przypadki liczba mikroorganizmów wynosi 3333 na m³, co rzeczywiście przekracza ten próg. Taka klasyfikacja jest istotna w kontekście monitorowania jakości powietrza, zwłaszcza w obszarach przemysłowych oraz miejskich, gdzie zanieczyszczenie może wpływać na zdrowie ludzi oraz ekosystemy. Zrozumienie i przestrzeganie tych norm jest kluczowe dla zapewnienia odpowiednich warunków życia oraz pracy. W przypadku stwierdzenia silnego zanieczyszczenia, niezbędne są działania mające na celu poprawę jakości powietrza, takie jak wdrażanie systemów filtracji, regulacje dotyczące emisji zanieczyszczeń oraz monitorowanie źródeł zanieczyszczenia. Przykładem praktycznego zastosowania tych norm jest ich wykorzystanie w przemyśle, gdzie niezbędne jest utrzymanie określonej jakości powietrza w zakładach produkcyjnych, aby zapewnić bezpieczeństwo pracowników oraz zgodność z przepisami prawnymi.

Pytanie 7

Argentometria to dziedzina analizy strąceniowej, w której stosuje się sole jako titranty

A. rtęć Hg2+
B. srebro Ag+
C. tor Th2+
D. bar Ba2+
Srebro (Ag+) jest kluczowym czynnikiem w procesach argentometrycznych, które polegają na strąceniu soli srebra z roztworu, co umożliwia dokładne oznaczenie różnych anionów, takich jak chlor czy brom. Srebro jest stosowane jako titrant z powodu swojej wysokiej reaktywności oraz zdolności do tworzenia trudno rozpuszczalnych soli, co jest niezbędne w procesie strąceniowym. Przykładem zastosowania argentometrii jest oznaczanie zawartości chlorku w wodzie pitnej, co jest istotne w kontekście monitorowania jakości wody. Metoda ta opiera się na zasadzie, że dodanie roztworu srebra do roztworu z chlorkiem prowadzi do powstania osadu chlorku srebra (AgCl), którego ilość jest proporcjonalna do stężenia chlorku w próbce. Argentometria jest szczególnie cenna w laboratoriach analitycznych, gdzie standardy jakości wymagają precyzyjnych pomiarów oraz użycia dobrze określonych metod analitycznych, zgodnych z normami ISO oraz metodami akredytowanymi przez różnorodne organizacje certyfikujące.

Pytanie 8

Opisana metoda miareczkowania zaliczana jest do

Ilościowe oznaczenie cukrów polega na redukcji soli miedzi(II) roztworem cukru, a następnie dodaniu do próbki roztworu KI i odmiareczkowaniu wydzielonego jodu mianowanym roztworem tiosiarczanu sodu

A. redoksymetrii.
B. bromianometrii.
C. precypitometrii.
D. acydymetrii.
Opisana metoda miareczkowania rzeczywiście należy do redoksymetrii, co jest związane z reakcjami utleniania i redukcji. W tej metodzie, miedź(II) jest redukowana do miedzi(I), co jest kluczowym procesem w analizie chemicznej. Po redukcji jod jest wydzielany z roztworu KI, co również ilustruje reakcje redoks, a następnie miareczkowanie przeprowadza się przy użyciu roztworu tiosiarczanu sodu, który działa jako czynnik redukujący. Redoksymetria jest często wykorzystywana w laboratoriach analitycznych do oznaczania stężeń różnych substancji chemicznych, w tym wody, gleby, czy produktów spożywczych. Przykładem zastosowania redoksymetrii w praktyce może być analiza jakości wody, gdzie oznaczanie zawartości żelaza w wodzie pitnej jest kluczowe dla zapewnienia jej bezpieczeństwa. Warto zauważyć, że metody redoksymetryczne są zgodne z międzynarodowymi standardami analizy chemicznej, co czyni je niezawodnym narzędziem w laboratoriach.

Pytanie 9

Z analizy danych w tabeli rozpuszczalności wynika, że w formie osadu z roztworu wytrąci się

Na+Fe2+Pb2+Mg2+Fe3+Ag+Zn2+
SO42-
Br-
Cl-
S2-

A. siarczek żelaza(III).
B. chlorek żelaza(II).
C. siarczan(VI) magnezu.
D. siarczan(VI) cynku.
Siarczek żelaza(III), znany jako Fe2S3, jest związkiem, który wykazuje właściwości nierozpuszczalne w wodzie. Na podstawie tabeli rozpuszczalności możemy stwierdzić, że jony Fe3+ i S2- tworzą osad, co jest kluczowym aspektem w chemii analitycznej i procesach laboratoryjnych. W przypadku reakcji wytrącania osadu, znajomość rozpuszczalności różnych związków chemicznych jest niezbędna, szczególnie w kontekście syntez chemicznych i analizy jakościowej. Na przykład, w laboratoriach często wykorzystuje się reakcje wytrącania do oczyszczania substancji lub do separacji wybranych składników mieszanin. Wiedza na temat rozpuszczalności i możliwości wytrącania osadu jest również kluczowa przy projektowaniu procesów przemysłowych, takich jak oczyszczanie ścieków, gdzie usuwanie metali ciężkich w formie osadów jest powszechną praktyką. W standardach branżowych, takich jak ISO 17025, podkreśla się znaczenie znajomości chemii analitycznej, co czyni tę wiedzę nie tylko teoretyczną, ale także praktyczną w zastosowaniach inżynieryjnych.

Pytanie 10

Który z kationów nadaje płomieniowi palnika barwę ceglastoczerwoną?

A. Ba2+
B. Na+
C. Ca2+
D. Cu2+
Niepoprawne odpowiedzi dotyczą kationów, które nie dają ceglastoczerwonego płomienia. Na+ (sód) barwi płomień na żółto, bo elektrony w atomie sodu przechodzą na inną energię i emitują światło w kolorze żółtym. To jest istotne w analizie chemicznej, ale nie ma to nic wspólnego z czerwonym kolorem, więc można się pomylić co do obecności wapnia. Ba2+ (bar) z kolei daje zielony płomień, co też nie pasuje do tego, czego szukaliśmy. A Cu2+ (miedź) nadaje płomieniowi niebieskawy odcień, co również nie odpowiada na pytanie. Często w analizach chemicznych zdarza się mylić kolory emisji, co wynika z trudności w rozpoznawaniu różnych kationów. Wiedza o właściwościach spektroskopowych kationów jest istotna w pracy chemików, a umiejętność identyfikacji ich na podstawie kolorów płomienia to podstawowe narzędzie w laboratoriach. To, jak się pomylimy, może prowadzić do złych wyników w eksperymentach.

Pytanie 11

Aby uzyskać właściwe wyniki w pomiarze skręcalności właściwej cukrów, należy

A. uwzględnić zjawisko mutarotacji
B. skorzystać z rozcieńczonych roztworów
C. odparować nadmiar rozpuszczalnika
D. zastosować rozpuszczalniki czynne optycznie
Odparowanie nadmiaru rozpuszczalnika może wydawać się sensownym podejściem do uzyskania bardziej skoncentrowanego roztworu, jednak w kontekście oznaczania skręcalności właściwej cukrów nie uwzględnia kluczowych czynników, takich jak równowaga anomeryczna. Zmiana stężenia roztworu poprzez odparowanie może prowadzić do niekontrolowanych reakcji chemicznych lub zmiany stanu skupienia cukrów, co w konsekwencji skutkuje niewłaściwymi pomiarami. Użycie rozcieńczonych roztworów również nie jest optymalnym rozwiązaniem, ponieważ w przypadku niektórych cukrów, ich rotacja optyczna może być znacznie mniejsza w niskich stężeniach, co sprawia, że pomiary stają się mniej dokładne. Zastosowanie rozpuszczalników czynnych optycznie może wprowadzać dodatkowe zmiany w wyniku skręcalności roztworu – zmieniając warunki eksperymentalne, co prowadzi do niejednoznacznych wyników. Ogólnie, pomijanie zjawiska mutarotacji oraz wpływu warunków chemicznych na pomiar jest typowym błędem, który może prowadzić do fałszywych interpretacji wyników. Dlatego tak ważne jest, aby przy analizach skręcalności właściwej cukrów uwzględniać kompleksowe interakcje między cząsteczkami, co wymaga zrozumienia zarówno chemii analitycznej, jak i właściwości optycznych badanych substancji.

Pytanie 12

Maksymalne dzienne przyjęcie (ADI) benzoesanu sodu wynosi 0,5 mg/kg wagi ciała. Ile maksymalnie benzoesanu sodu może dziennie spożywać osoba ważąca 70 kg?

A. 350 mg
B. 70 mg
C. 450 mg
D. 175 mg
Dopuszczalne dzienne spożycie (ADI) benzoesanu sodu wynosi 0,5 mg na kilogram masy ciała. Aby obliczyć maksymalną dzienną ilość, jaką może przyjąć osoba o masie 70 kg, należy zastosować prostą formułę: ADI * masa ciała. W tym przypadku: 0,5 mg/kg * 70 kg = 35 mg. Odpowiedź 350 mg jest poprawna, ponieważ obliczenia wskazują na maksymalne spożycie wynoszące 35 mg na kilogram masy ciała, co oznacza, że osoba o masie 70 kg może bezpiecznie spożyć do 350 mg benzoesanu sodu dziennie. Zrozumienie wartości ADI jest istotne w kontekście bezpieczeństwa żywności, ponieważ zapewnia, że substancje chemiczne, takie jak konserwanty, są używane w sposób, który nie zagraża zdrowiu konsumentów. W praktyce oznacza to, że producenci żywności muszą przestrzegać norm dotyczących stosowania benzoesanów, aby zapewnić, że ich produkty są bezpieczne dla konsumentów. Warto również zwrócić uwagę, że ADI opiera się na badaniach toksykologicznych, które uwzględniają zarówno skutki krótkoterminowe, jak i długoterminowe spożycia danej substancji.

Pytanie 13

Czym zajmuje się System Analizy Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli (HACCP)?

A. wdrażania standardów w produkcji przemysłowej, a coraz częściej także w sektorze gastronomicznym
B. realizacji działań dotyczących przestrzegania zasad higienicznych podczas produkcji przemysłowej
C. zapewnienia bezpieczeństwa żywności w odniesieniu do wymagań zdrowotnych oraz ryzyka pojawienia się zagrożeń
D. zapewnienia jakości analiz w obszarze bezpieczeństwa oraz zdrowia ludzi i ochrony środowiska
System Analizy Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli (HACCP) jest kluczowym podejściem do zapewnienia bezpieczeństwa żywności, którego celem jest identyfikacja, ocena i kontrola zagrożeń, które mogą wpływać na bezpieczeństwo produktów spożywczych. Poprawna odpowiedź wskazuje, że HACCP koncentruje się na wymaganiach zdrowotnych oraz na ryzyku wystąpienia zagrożeń, co jest zgodne z zasadami opracowanymi przez Codex Alimentarius oraz normami ISO 22000. Praktyczne zastosowanie HACCP obejmuje opracowywanie planów zarządzania bezpieczeństwem żywności w różnych sektorach, takich jak produkcja, przetwórstwo i gastronomia. Na przykład, w zakładzie produkcyjnym, zidentyfikowane mogą być krytyczne punkty kontrolne, takie jak temperatura przechowywania, które są na bieżąco monitorowane, aby zminimalizować ryzyko zanieczyszczenia. Zastosowanie systemu HACCP przyczynia się do poprawy jakości żywności oraz budowy zaufania konsumentów, a także pozwala na spełnienie wymogów prawnych dotyczących bezpieczeństwa żywności.

Pytanie 14

Metody graficzne, pierwsza pochodna oraz Hahna znajdują zastosowanie w wyznaczaniu punktu końcowego miareczkowania?

A. w potencjometrii
B. w spektrofotometrii
C. w refraktometrii
D. w konduktometrii
Odpowiedzi dotyczące refraktometrii, spektrofotometrii i konduktometrii są niewłaściwe, ponieważ każda z tych technik opiera się na innych zasadach analitycznych, które nie wykorzystują metod graficznych oraz pochodnych do określenia punktu końcowego miareczkowania. Refraktometria koncentruje się na pomiarze zmian współczynnika załamania światła, co czyni ją skuteczną w analizie stężeń substancji rozpuszczonych, ale nie jest odpowiednia do precyzyjnego określenia punktu końcowego reakcji miareczkowania. Spektrofotometria, choć bardzo przydatna w analizie chemicznej, polega na pomiarze absorpcji światła przez substancje chemiczne w określonym zakresie długości fal. Chociaż stosuje się ją do monitorowania zmiany stężenia analitu, nie umożliwia bezpośredniego wyznaczania punktu końcowego w miareczkowaniu bez dodatkowych procedur. Z kolei konduktometria opiera się na pomiarze przewodnictwa elektrycznego roztworu, co również nie odpowiada na pytanie o metody graficzne czy pochodne, które są specyficzne dla potencjometrii. W związku z tym, przywiązanie do właściwych metod w kontekście konkretnego miareczkowania jest kluczowe dla uzyskania rzetelnych wyników analitycznych.

Pytanie 15

Dostanie się do środowiska bakterii Salmonella, które były hodowane na pożywkach mikrobiologicznych, może skutkować

A. długotrwałym zanieczyszczeniem gruntów
B. wystąpieniem u ludzi problemów z oddychaniem
C. wystąpieniem u ludzi zatrucia pokarmowego
D. długotrwałym zanieczyszczeniem atmosfery
Odpowiedź wskazująca na wystąpienie u ludzi zatrucia pokarmowego w przypadku przedostania się pałeczek Salmonella do środowiska jest prawidłowa, ponieważ Salmonella jest znanym patogenem, który może powodować poważne problemy zdrowotne, głównie poprzez zanieczyszczenie żywności. Zakażenie tymi bakteriami najczęściej występuje w wyniku spożycia surowych lub niedogotowanych produktów pochodzenia zwierzęcego, takich jak drób, jaja czy mleko. Objawy zatrucia pokarmowego, takie jak biegunka, gorączka i ból brzucha, mogą wystąpić już po kilku godzinach od spożycia zarażonego pożywienia. Zgodnie z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), kluczowe jest przestrzeganie zasad higieny oraz odpowiedniego przetwarzania żywności, aby minimalizować ryzyko zakażeń Salmonellą. Zrozumienie mechanizmów przenoszenia i skutków zakażeń tym patogenem jest istotne nie tylko dla ochrony zdrowia publicznego, ale także dla działań prewencyjnych w branży spożywczej, w tym dla producentów żywności oraz instytucji zajmujących się kontrolą jakości.

Pytanie 16

W wyniku badań mikrobiologicznych wody przeznaczonej do produkcji soków, po 3 dniach inkubacji stwierdzono w 1 ml próbki 100 j.t.k. bakterii, w tym 2 j.t.k Escherichia coli.
Ustal jakość wody na podstawie informacji zamieszczonych w tabeli.

Wymagania mikrobiologiczne, jakim powinna odpowiadać woda
Lp.ParametrNajwyższa dopuszczalna wartość liczby jednostek tworzących kolonię [j.t.k]
1Escherichia coli0
2Enterokoki0
3Pseudomonas aeruginosa0
4Ogólna liczba mikroorganizmów w (36±2) °C po 48h20
5Ogólna liczba mikroorganizmów w (22±2) °C po 72h100

A. Nadaje się do produkcji soków po dezynfekcji.
B. Nadaje się do produkcji soków po przegotowaniu.
C. Nie nadaje się do produkcji soków.
D. Nadaje się do produkcji soków.
Odpowiedź, że woda nie nadaje się do produkcji soków, jest poprawna w kontekście wymagań mikrobiologicznych. Zgodnie z obowiązującymi normami, woda przeznaczona do kontaktu z żywnością, w tym do produkcji soków, powinna być wolna od patogenów, takich jak Escherichia coli. Obecność 2 jednostek tej bakterii w próbce 1 ml jest alarmująca, ponieważ E. coli jest wskaźnikiem zanieczyszczenia fekalnego, co może prowadzić do poważnych chorób u ludzi. Przykładowo, do produkcji soków owocowych wymagane jest stosowanie wody, która spełnia normy jakości wody pitnej, a to oznacza całkowity brak E. coli oraz innych patogenów. W praktyce, aby zapewnić bezpieczeństwo konsumentów, przed użyciem wody do produkcji soków należy przeprowadzić dokładne badania mikrobiologiczne i chemiczne, a w przypadku wykrycia bakterii, takich jak E. coli, woda musi być poddana odpowiednim procesom uzdatniania, takim jak chlorowanie lub filtracja. Tylko w ten sposób można zapewnić, że produkt końcowy będzie bezpieczny dla zdrowia.

Pytanie 17

Substancją wskaźnikową w miareczkowaniu alkacymetrycznym nie jest

A. oranż metylowy
B. czerwień metylowa
C. fenoloftaleina
D. czerń eriochromowa T
Fenoloftaleina, oranż metylowy i czerwień metylowa są wskaźnikami pH szeroko stosowanymi w miareczkowaniu alkacymetrycznym, co czyni je dobrymi przykładami wskaźników odpowiednich do tego rodzaju analiz. Fenoloftaleina działa w zakresie pH od 8.2 do 10.0, co oznacza, że jest idealna do miareczkowania zasadowego, ponieważ zmiana koloru z bezbarwnego na różowy sygnalizuje osiągnięcie odpowiedniego pH. Oranż metylowy, który zmienia kolor w pH od 3.1 do 4.4, jest stosowany w miareczkowaniu kwasów, co również potwierdza jego przydatność w analityce chemicznej. Czerwień metylowa jest z kolei używana w przeprowadzaniu miareczkowania, w którym zachodzi zmiana pH w kierunku kwasowym. Typowym błędem, który mogą popełnić uczniowie, jest mylenie zastosowania wskaźników, co prowadzi do niewłaściwego doboru i tym samym do błędnych odczytów końcowych. Właściwe zrozumienie właściwości każdego wskaźnika oraz ich zastosowania w kontekście pH jest kluczowe, aby uniknąć fałszywych wyników w analizach chemicznych. Znajomość tych aspektów jest nie tylko wymagana w praktyce laboratoryjnej, ale również stanowi fundament wiedzy chemicznej niezbędnej do dalszego kształcenia w dziedzinie chemii analitycznej.

Pytanie 18

Prawidłowy przebieg reakcji redukcji jonu MnO4- w środowisku kwaśnym przedstawia równanie

A.MnO4- + H+ + e- → MnO42- + H+
B.MnO4- + 8H+ + 5e- → Mn2+ + 4H2O
C.MnO4- + 4H+ + 3e- → MnO2 + 2H2O
D.2MnO4- + 10H+ + 8e- → Mn2O3 + 5H2O

A. C.
B. D.
C. B.
D. A.
No więc, jeśli zaznaczyłeś odpowiedź B, to dobrze, bo to ona jest właściwa! W tej reakcji, jony permanganianu (MnO4-) w kwasie redukują się do Mn2+. Wiesz, przyjmuje 5 elektronów i 8 protonów, co w efekcie sprawia, że powstaje 4 cząsteczki wody. I tu masz równanie: MnO4- + 8H+ + 5e- → Mn2+ + 4H2O. Ta wiedza jest istotna w chemii analitycznej, bo permanganian jest często wykorzystywany w różnych reakcjach, na przykład w titracji, gdzie zmiana koloru roztworu pokazuje koniec reakcji. To z kolei jest naprawdę przydatne, gdy chcemy oznaczyć stężenie różnych związków. Warto to wszystko ogarnąć, żeby lepiej rozumieć, jak chemia działa w praktyce!

Pytanie 19

Przy separacji osadu z roztworu za pomocą wirówki laboratoryjnej istotne jest, aby rotor wirówki

A. był równomiernie obciążony
B. zawierał jedną probówkę z badaną próbką
C. zawierał jedynie dwie probówki z badaną próbką
D. był maksymalnie obciążony
Podejście do obciążenia wirówki maksymalnie jest błędne, ponieważ może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji oraz uszkodzeń sprzętu. Zbyt duże obciążenie wirówki, niezależnie od tego, czy jest ono równomiernie rozłożone, czy nie, może powodować przeciążenie silnika oraz zwiększoną degradację elementów wirujących. Ponadto, wirówki projektowane są z określonymi limitami obciążenia, a ich przekroczenie może prowadzić do awarii mechanicznej, co z kolei zagraża bezpieczeństwu użytkowników. W przypadku umieszczenia tylko dwóch probówek z badaną próbką w wirówce, gdyby były one umieszczone w sposób nierównomierny, mogłoby to prowadzić do drgań i wibracji, które zakłócają proces oddzielania osadu. Z kolei umieszczenie jednej probówki z próbką również nie jest zalecane, ponieważ wirówki wymagają zrównoważonego obciążenia. Mylne jest również założenie, że mniejsza liczba probówek ułatwi proces wirowania; w rzeczywistości zawsze należy dążyć do równowagi, aby zapewnić optymalne warunki pracy wirówki. Z tych powodów kluczowe jest przestrzeganie zasad równomiernego rozkładu obciążenia, co jest zgodne z międzynarodowymi standardami bezpieczeństwa i efektywności w laboratoriach.

Pytanie 20

Przy pomocy polarymetru wykonuje się pomiar

A. kąta obrotu płaszczyzny światła spolaryzowanego
B. współczynnika załamania światła
C. absorbancji
D. transmitancji
Transmitancja, współczynnik załamania światła oraz absorbancja to trzy różne koncepcje optyczne, które są często mylone z pomiarem kąta skręcania płaszczyzny światła spolaryzowanego za pomocą polarymetru. Transmitancja odnosi się do ilości światła, które przechodzi przez materiał, wyrażana jako stosunek intensywności światła przechodzącego do intensywności światła padającego. Jest to istotne w kontekście badań nad przezroczystością materiałów, ale nie ma bezpośredniego związku z polaryzacją światła. Współczynnik załamania światła dotyczy zmiany kierunku propagacji światła, gdy przechodzi ono z jednego medium do innego, co jest obliczane na podstawie prędkości światła w różnych materiałach. Z kolei absorbancja to miara zdolności substancji do absorpcji światła; jest to istotne w spektroskopii, lecz również nie dotyczy bezpośrednio skręcania płaszczyzny polaryzacji. Typowym błędem myślowym jest utożsamianie różnych właściwości optycznych i sądzenie, że wszystkie związane są z polaryzacją. Wiedza na temat tych właściwości jest ważna, ale kluczowe jest zrozumienie specyfiki pomiarów polarymetrycznych i ich zastosowań, co pozwala uniknąć mylnych wniosków. Warto podkreślić, że złożoność zjawisk optycznych wymaga staranności i dokładności w ich analizie, aby uzyskać rzetelne wyniki w badaniach i praktycznych zastosowaniach.

Pytanie 21

Jakie urządzenia są wykorzystywane do segregacji materiału na frakcje, które zawierają ziarna o różnych rozmiarach?

A. Rozdzielacze
B. Eksykatory
C. Sita
D. Wirówki
Sita są fundamentalnym narzędziem w procesie rozdziału materiałów na frakcje, co jest kluczowe w wielu branżach, takich jak przemysł spożywczy, chemiczny czy farmaceutyczny. Sita działają na zasadzie mechanicznego przesiewania, gdzie materiały o różnych rozmiarach ziaren przechodzą przez perforacje w materiale sita, a te o większych wymiarach pozostają na jego powierzchni. Proces ten jest nie tylko efektywny, ale również oszczędny pod względem czasu i kosztów w porównaniu do innych metod separacji. Na przykład, w przemyśle spożywczym sita są wykorzystywane do oddzielania mąki od zanieczyszczeń czy grudek, co wpływa na jakość końcowego produktu. W praktyce ważne jest stosowanie sit odpowiednich do danego zastosowania, co może obejmować różne materiały, takie jak stal nierdzewna czy tworzywa sztuczne, oraz różne rozmiary otworów, co jest zgodne z normami jakości i bezpieczeństwa. Zastosowanie sit jest zgodne z dobrymi praktykami, które gwarantują efektywność i czystość procesów technologicznych.

Pytanie 22

Gdzie wykorzystuje się efekt Tyndalla?

A. w polarymetrii
B. w absorpcjometrii
C. w nefelometrii
D. w refraktometrii
Refraktometria, polarymetria i absorpcjometria to techniki analityczne, które różnią się zasadniczo od nefelometrii i nie wykorzystują efektu Tyndalla w swoich podstawowych zastosowaniach. Refraktometria opiera się na pomiarze kąta załamania światła przechodzącego przez substancję, co pozwala na określenie jej współczynnika załamania. Technika ta jest wykorzystywana w chemii analitycznej do oceny czystości substancji lub stężenia roztworów. Z kolei polarymetria mierzy zdolność substancji do skręcania płaszczyzny polaryzacji światła, co jest przydatne w analizie cukrów czy substancji optycznie czynnych, a nie w rozpraszaniu światła przez cząstki. Absorpcjometria natomiast polega na pomiarze ilości światła pochłoniętego przez substancję, co odbiega od zjawiska rozpraszania, jakie występuje w nefelometrii. Błędny dobór metod może prowadzić do nieporozumień w zakresie analizy próbek, ponieważ każda z tych technik służy innym celom i ma swoje specyficzne zastosowanie. W praktyce, ważne jest, aby dokładnie rozumieć, jaka technika jest adekwatna do danego problemu analitycznego, aby uniknąć błędów pomiarowych oraz niepoprawnej interpretacji wyników.

Pytanie 23

Która z podanych metod analitycznych jest klasyfikowana jako technika łączona?

A. Atomowa spektrometria absorpcyjna
B. Spektroskopia rezonansu jądrowego w polu magnetycznym
C. Chromatografia gazowa z zastosowaniem spektrometrii mas
D. Spektroskopia w zakresie widzialnym oraz UV
Spektroskopia w świetle widzialnym i nadfiolecie, spektroskopia magnetycznego rezonansu jądrowego oraz atomowa spektrometria absorpcyjna to techniki analityczne, które działają na zasadzie różnych zjawisk fizycznych i chemicznych, ale nie są one klasyfikowane jako metody łączone. Spektroskopia w świetle widzialnym i nadfiolecie opiera się na absorpcji lub emisji promieniowania elektromagnetycznego przez cząsteczki, co pozwala na określenie ich stężenia i charakterystyki. Jednakże nie łączy ona dwóch różnych metod analitycznych w jednym pomiarze, co jest kluczowe w definicji technik łączonych. Podobnie, spektroskopia magnetycznego rezonansu jądrowego (NMR) jest samodzielną metodą, która analizuje właściwości jądrowe atomów w polu magnetycznym, dając informacje o strukturze chemicznej substancji, lecz nie łączy różnych technik analitycznych. Atomowa spektrometria absorpcyjna natomiast koncentruje się na pomiarze absorpcji promieniowania przez atomy, co również czyni ją techniką niezależną. Wybór tych metod może wynikać z niepełnego zrozumienia pojęcia technik łączonych oraz braku świadomości na temat synergii, jaką można osiągnąć przez integrację różnych metod analitycznych, jak ma to miejsce w przypadku GC-MS. Ważne jest, aby w analizach stosować podejścia, które pozwalają na złożoną analizę i eliminację ograniczeń pojedynczych technik, co jest często osiągane tylko przez wykorzystanie metod łączonych.

Pytanie 24

Do roztworu zawierającego jony Ca2+ i Ni2+ o równym stężeniu dodawano kroplami roztwór węglanu sodu. Iloczyn rozpuszczalności węglanu wapnia wynosi 4,8x10-9, natomiast węglanu niklu 1,7x10-7. Który węglan wytrąci się jako pierwszy?

A. niklu, który ulegnie rozpuszczeniu w nadmiarze odczynnika strącającego
B. wapnia, który ulegnie rozpuszczeniu w nadmiarze odczynnika strącającego
C. wapnia, który nie ulegnie rozpuszczeniu w nadmiarze odczynnika strącającego
D. niklu, który nie ulegnie rozpuszczeniu w nadmiarze odczynnika strącającego
Węglan wapnia (CaCO₃) wykazuje znacznie niższy iloczyn rozpuszczalności (Ksp = 4,8 x 10⁻⁹) w porównaniu do węglanu niklu (NiCO₃), którego Ksp wynosi 1,7 x 10⁻⁷. W praktyce oznacza to, że przy dodawaniu roztworu węglanu sodu (Na₂CO₃) do roztworu zawierającego jony Ca²⁺ oraz Ni²⁺, węglan wapnia osiągnie stan nasycenia i zacznie się wytrącać w pierwszej kolejności. To zjawisko można wyjaśnić na podstawie zasady Le Chateliera, która mówi, że system dąży do zminimalizowania wpływu zmian w warunkach równowagi. W tym przypadku, dodanie węglanu sodu zwiększa stężenie jonów CO₃²⁻, co prowadzi do wytrącania się węglanu wapnia. Po wytrąceniu, węglan wapnia nie ulegnie dalszemu rozpuszczeniu w nadmiarze węglanu sodu, ponieważ jego rozpuszczalność jest bardzo niska. Praktyczne zastosowanie tej wiedzy można dostrzec w procesach oczyszczania wody, gdzie usuwanie jonów wapnia jest kluczowe dla regulacji twardości wody.

Pytanie 25

Jakie jest odpowiednie wskaźnik w kompleksometrycznym oznaczaniu magnezu?

A. czerń eriochromowa T
B. skrobia
C. chromian(VI) potasu
D. oranż metylowy
Wybór skrobi jako wskaźnika w kompleksometrycznym określaniu magnezu jest nietrafiony, ponieważ skrobia reaguje z jodami, a nie jest odpowiednia do detekcji kationów metali, takich jak magnez. Z kolei chromian(VI) potasu, będący silnym utleniaczem, używany jest w innych kontekstach, na przykład w analizach jakościowych, ale nie spełnia roli wskaźnika w kompleksometrii. Oranż metylowy, będący wskaźnikiem pH, zmienia kolor w zakresie pH 3.1-4.4, co nie odpowiada zakresowi pH, w którym zachodzą reakcje kompleksowania z EDTA. W rezultacie prowadzenie titracji w obecności oranżu metylowego mogłoby prowadzić do błędnych wyników, ponieważ zmiana pH nie odnosi się do obecności magnezu. Powszechnym błędem w analizach chemicznych jest wybieranie wskaźników bez uwzględnienia ich specyfiki reakcji i zakresu pH. Dlatego ważne jest, aby do oznaczeń kompleksometrycznych stosować odpowiednie wskaźniki, takie jak czerń eriochromowa T, które są skorelowane z mechanizmami reakcji kompleksowania, co zwiększa dokładność i wiarygodność wyników analiz.

Pytanie 26

Obecność skrobi w bulwie ziemniaka można wykryć, stosując

A. sudanu III.
B. świeżo wytrąconego wodorotlenku miedzi (II).
C. płynu Lugola.
D. stężonego kwasu azotowego (V).
Płyn Lugola, będący roztworem jodu w alkoholu, jest standardowym odczynnikiem chemicznym stosowanym do wykrywania skrobi w różnych materiałach, w tym w bulwie ziemniaka. Jod zawarty w płynie Lugola reaguje ze skrobią, tworząc charakterystyczny niebiesko-fioletowy kompleks. Taki test jest praktycznie stosowany w laboratoriach oraz w edukacji, aby zwizualizować obecność skrobi w próbkach roślinnych. W laboratoriach analitycznych płyn Lugola może być używany do jakościowego oznaczania skrobi w przetworach spożywczych, co jest istotne w kontroli jakości produktów rolnych. Użycie tego odczynnika jest zgodne z metodami analitycznymi opisanymi w normach ISO dotyczących analizy składników żywności. Dzięki swojej prostocie oraz efektywności, test ten ma zastosowanie również w zajęciach dydaktycznych, gdzie studenci mogą obserwować zmiany barwne, co ułatwia zrozumienie procesów chemicznych i składników żywności.

Pytanie 27

Z analizy danych zawartych w tabeli wynika, że

Tabela. Rodzaj paliwa stałego, zawartość węgla pierwiastkowego i wartość opałowa
Rodzaj paliwaTorfWęgiel brunatnyWęgiel kamiennyAntracyt
Zawartość C, %55 – 6363 – 7680 – 9093 – 98
Wartość opałowa, MJ/kg21 – 2426 – 3230 – 3536

A. wartość opałowa paliw stałych maleje wraz ze wzrostem uwęglenia.
B. wartość opałowa paliw stałych rośnie wraz ze stopniem uwęglenia.
C. stopień uwęglenia nie wpływa na jakość paliwa.
D. stopień uwęglenia paliw stałych maleje wraz ze wzrostem wartości opałowej.
Wybór odpowiedzi sugerującej, że wartość opałowa paliw stałych maleje wraz ze wzrostem uwęglenia, jest wynikiem nieporozumienia dotyczącego podstawowych zasad chemii węgla i jego zastosowań. Zrozumienie procesu uwęglenia jest kluczowe dla analizy jakości paliw stałych. W rzeczywistości, uwęglenie to proces, w którym zawartość węgla w paliwie wzrasta, a zawartość innych pierwiastków, takich jak wodór czy tlen, maleje. W efekcie, wyższy stopień uwęglenia oznacza większą ilość węgla, co przekłada się na wyższą wartość opałową, a nie jej spadek. Odpowiedzi sugerujące, że stopień uwęglenia nie wpływa na jakość paliwa, ignorują fundamentalne właściwości paliw stałych oraz ich zastosowanie w energetyce. Ponadto, błędne jest twierdzenie, że stopień uwęglenia paliw stałych maleje wraz ze wzrostem wartości opałowej. W rzeczywistości, wartość opałowa jest jednym z kluczowych wskaźników jakości paliwa, a jej wzrost jest bezpośrednio związany z wyższym stopniem uwęglenia. Typowe błędy myślowe, które prowadzą do takich wniosków, obejmują pomijanie analizy danych lub mylenie pojęć związanych z kalorycznością i wydajnością paliw. Aby uniknąć takich nieporozumień, istotne jest, aby osoby pracujące w branży energetycznej miały solidne podstawy teoretyczne oraz praktyczne w zakresie analizy paliw.

Pytanie 28

Jaką substancję stanowi płyn Lugola, używaną w mikrobiologii do barwienia preparatów według metody Grama?

A. wodny roztwór jodu w jodku potasu
B. alkoholowy roztwór jodku potasu
C. alkoholowy roztwór jodu
D. wodny roztwór jodku potasu
Płyn Lugola, będący wodnym roztworem jodu w jodku potasu, jest kluczowym odczynnikiem w mikrobiologii, stosowanym przede wszystkim w metodzie barwienia Grama. Jego skład zapewnia skuteczne wiązanie jodu z peptydoglikanem, co jest niezbędne do uzyskania wyraźnych kontrastów w preparatach mikroskopowych. Dzięki zastosowaniu Płynu Lugola, bakterie Gram-dodatnie przyjmują intensywną barwę fioletową, natomiast Gram-ujemne uzyskują barwę różową. Ten proces jest istotny nie tylko dla identyfikacji mikroorganizmów, ale również dla oceny ich wrażliwości na antybiotyki. W praktyce laboratoryjnej, odpowiednie przygotowanie i stosowanie Płynu Lugola zgodnie z procedurami pozwala na uzyskanie powtarzalnych i wiarygodnych wyników badań. Istnieją również standardy ISO dotyczące technik barwienia, które wskazują na znaczenie jakości odczynników, w tym Płynu Lugola, co ma wpływ na poprawność wyników analizy mikrobiologicznej.

Pytanie 29

Wartość liczby estrowej (LE), określona ilością miligramów KOH potrzebnych do zmydlenia estrów w 1 g analizowanego tłuszczu, wskazuje

A. na przeciętną długość łańcucha węglowego kwasów tłuszczowych
B. na ilość wolnego glicerolu w analizowanej próbce tłuszczu
C. na długość łańcuchów kwasów tłuszczowych występujących w glicerydach danego tłuszczu i jest wyższa, gdy łańcuchy są krótsze
D. na obecność związków nienasyconych w badanych tłuszczach
Analizując dostępne odpowiedzi, można zauważyć, że niektóre z nich mogą wprowadzać w błąd. Pierwsza koncepcja, dotycząca długości łańcuchów kwasów tłuszczowych, jest bliska prawdy, jednak nieprawidłowo stwierdza, że wartość LE jest wyższa przy krótszych łańcuchach, co w praktyce jest odwrotną sytuacją. Zbyt często pomija się znaczenie różnych typów kwasów tłuszczowych i ich wpływ na właściwości chemiczne tłuszczów. Druga odpowiedź sugeruje, że wartość LE odnosi się do zawartości związków nienasyconych, co również jest błędne. Związki nienasycone wpływają na inne parametry, takie jak stabilność i płynność, ale nie bezpośrednio na wartość LE. Kolejna, dotycząca ilości wolnego glicerolu, może wprowadzać w błąd, ponieważ wartość LE nie wskazuje na obecność glicerolu, co jest innym parametrem analizującym zawartość tłuszczu. Ostatnia koncepcja, dotycząca średniej długości łańcucha węglowego, nie uwzględnia faktu, że różne kwasy tłuszczowe mogą mieć różne długości, co bezpośrednio wpływa na proces zmydlania. Te błędne interpretacje często wynikają z niepełnego zrozumienia mechanizmów chemicznych i fizycznych, które rządzą zachowaniem tłuszczów, co uwydatnia konieczność dokładnego przyswojenia terminologii oraz zasad analizy chemicznej w kontekście tłuszczów.

Pytanie 30

Jakim roztworem jest titrant w metodzie Mohra do oznaczania chlorków?

A. azotanu(V) potasu
B. chromianu(VI) potasu
C. azotanu(V) srebra
D. chlorku sodu
Azotan(V) srebra (AgNO3) jest odpowiednim titrantem w metodzie Mohra do oznaczania chlorków, ponieważ w reakcji z chlorkami tworzy nierozpuszczalny osad chlorku srebra (AgCl). Reakcja ta jest specyficzna i zachodzi w neutralnym pH, co czyni ją idealną do analizy chlorków w różnych próbkach. W praktyce, po dodaniu azotanu srebra do roztworu zawierającego chlorki, obserwuje się powstawanie białego osadu, który jest wskaźnikiem zakończenia reakcji. Metoda ta jest powszechnie stosowana w laboratoriach analitycznych, głównie ze względu na jej prostotę i wiarygodność. Zgodnie z wytycznymi standardów ASTM, wykorzystanie azotanu srebra w tej metodzie pozwala na uzyskanie wysokiej dokładności pomiarów. Dodatkowo, metoda ta może być stosowana do oznaczania chlorków w różnych matrycach, takich jak woda pitna, przemysłowe ścieki czy podłoża glebowe, co pokazuje jej uniwersalność i praktyczne zastosowanie w analityce chemicznej.

Pytanie 31

Wśród substancji konserwujących stosowanych w żywności występują CH3COONH4 (E 264) oraz C6H5COONa (E 211). Związki te można określić jako

A. bezwodniki kwasów organicznych
B. kwasy organiczne
C. estry kwasów organicznych
D. sole kwasów organicznych
CH3COONH4 (E 264) oraz C6H5COONa (E 211) są klasyfikowane jako sole kwasów organicznych, co można wyjaśnić poprzez ich strukturę chemiczną oraz sposób działania w przemyśle spożywczym. CH3COONH4 jest solą amonową kwasu octowego, który jest powszechnie stosowany jako konserwant w różnych produktach spożywczych, natomiast C6H5COONa jest solą sodową kwasu benzoesowego, znanego ze swoich właściwości przeciwbakteryjnych. Konserwanty te są dodawane do żywności w celu wydłużenia trwałości produktów oraz zapobiegania rozwojowi mikroorganizmów. W praktyce, ich zastosowanie opiera się na ścisłych regulacjach prawnych, takich jak Rozporządzenie (WE) nr 1333/2008, które określa maksymalne dopuszczalne ich stężenia w różnych typach żywności. Wiedza na temat właściwości tych substancji jest niezbędna w pracy technologów żywności oraz specjalistów ds. jakości, aby zapewnić bezpieczeństwo i jakość produktów spożywczych.

Pytanie 32

Na jakich materiałach wykonuje się podłoża mikrobiologiczne?

A. na płytkach Petriego
B. na płytkach Dreschla
C. na szkiełkach mikroskopowych
D. na szkiełkach zegarowych
Płytki Petriego są standardowym narzędziem stosowanym w mikrobiologii do hodowli mikroorganizmów. Wykonane są z przezroczystego szkła lub plastiku i mają okrągły kształt, co pozwala na wygodne obserwowanie wzrostu kolonii bakterii czy grzybów. Te naczynia kulturowe umożliwiają zastosowanie różnych podłoży, takich jak agar, który jest substancją żelującą, będącą idealnym środowiskiem do rozwoju mikroorganizmów. Na płytkach Petriego można przeprowadzać różnorodne testy, takie jak ocena zdolności do fermentacji, czy badanie oporności na antybiotyki. Ponadto, ich stosowanie jest zgodne z normami ISO i innymi standardami branżowymi, co podkreśla ich znaczenie w laboratoriach mikrobiologicznych oraz w badaniach klinicznych. Dzięki ich właściwościom, płytki Petriego stanowią niezastąpione narzędzie w diagnostyce mikrobiologicznej i badaniach naukowych, co potwierdza ich wszechstronność i efektywność w praktyce.

Pytanie 33

Podłoże, które zawiera wyłącznie substancje niezbędne do rozwoju mikroorganizmów, określane jest jako

A. pełne
B. naturalne
C. minimalne
D. wzbogacone
Wybór błędnych odpowiedzi opiera się na nieporozumieniach dotyczących klasyfikacji i funkcji podłoży w hodowli mikroorganizmów. Odpowiedź naturalne odnosi się do podłoży, które są oparte na surowcach pochodzenia biologicznego, takich jak ekstrakty roślinne czy zwierzęce, i mogą zawierać wiele niekontrolowanych składników, co czyni je nieodpowiednimi dla precyzyjnych badań. W kontekście mikrobiologii, podłoża naturalne są używane głównie w przypadkach, gdy celem jest hodowla mikroorganizmów w warunkach, które są jak najbardziej zbliżone do ich naturalnego środowiska, ale nie dostarczają podstawowych informacji o ich wymaganiach dotyczących składników odżywczych. Wybór odpowiedzi pełne sugeruje, że podłoża te oferują wszystkie możliwe składniki odżywcze, co nie jest zgodne z definicją podłoża minimalnego, które ma na celu ograniczenie tych substancji tylko do niezbędnych. Odnośnie wzbogaconego podłoża, jego zastosowanie polega na dodawaniu składników odżywczych, co jest przeciwieństwem minimalnych warunków. W praktyce, wprowadzając dodatkowe składniki do pożywki, badacze mogą wprowadzać zmienność, co utrudnia analizę skutków danego czynnika na wzrost mikroorganizmów. Zrozumienie różnicy między tymi typami podłoży jest kluczowe dla projekcji eksperymentów mikrobiologicznych oraz uzyskiwania wiarygodnych wyników.

Pytanie 34

Jak należy ogrzewać probówkę z roztworem w trakcie wykrywania kationów II grupy analitycznej, gdy powstaje H2S?

A. W otwartym zestawie, wykorzystując do ogrzewania gorący olej
B. W zamkniętym zestawie, używając jako źródła ciepła palnika gazowego
C. W łaźni wodnej umieszczonej pod sprawnie działającym wyciągiem
D. W łaźni piaskowej usytuowanej w wydzielonym miejscu laboratorium
Ogrzewanie probówki w otwartym zestawie z użyciem gorącego oleju jest niebezpieczne z kilku powodów. Po pierwsze, tak skonstruowany układ nie zapewnia odpowiedniej wentylacji, co naraża osoby pracujące w laboratorium na wdychanie toksycznych oparów H2S. W przypadku ciecze, takie jak olej, mogą nie tylko uniemożliwić skuteczne usuwanie gazów, ale także powodować trudności w kontrolowaniu temperatury. Gorący olej może prowadzić do nierównomiernego ogrzewania, co z kolei zwiększa ryzyko powstawania nieprzewidzianych reakcji chemicznych oraz niebezpieczeństwa pożarowego. Dodatkowo, stosowanie palników gazowych w zamkniętych zestawach może prowadzić do nagromadzenia się gazów i zwiększać ryzyko wybuchu. W laboratoriach chemicznych ważne jest przestrzeganie zasad bezpieczeństwa, takich jak używanie odpowiednich urządzeń do wentylacji i kontrolowanego ogrzewania. Niezastosowanie się do tych zasad może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji, a nawet wypadków. Dlatego, aby uniknąć zagrożeń, należy zawsze wybierać metody ogrzewania, które są zgodne z dobrymi praktykami laboratoryjnymi i zapewniają odpowiednie warunki pracy oraz bezpieczeństwo chemiczne.

Pytanie 35

Jakim czynnikiem dokonuje się sterylizacji w autoklawie?

A. formaldehyd
B. para wodna
C. promieniowanie UV
D. suche gorące powietrze
Promieniowanie UV nie jest skuteczną metodą sterylizacji w kontekście autoklawów, ponieważ działa jedynie na powierzchni i nie penetruje głęboko w materiały. Ograniczeniem tej metody jest także jej skuteczność wobec różnych typów mikroorganizmów, które mogą wykazywać odporność na UV. Formaldehyd, z kolei, stosowany jest w formie gazu do dezynfekcji i sterylizacji, ale jego działanie wymaga dłuższego czasu oraz odpowiednich warunków, takich jak wilgotność i temperatura, co czyni go mniej praktycznym niż para wodna w autoklawach. Proces sterylizacji za pomocą suchego gorącego powietrza jest również mniej efektywny, szczególnie w przypadku materiałów, które wymagają penetracji środka sterylizującego. W praktyce są to częste źródła nieporozumień, gdyż wiele osób sądzi, że wszystkie metody dezynfekcji są równoważne. Kluczowym błędem jest nieuznawanie specyfiki materiałów, jakie poddawane są sterylizacji, oraz nieznajomość właściwości poszczególnych czynników sterylizujących. Z tego względu ważne jest zrozumienie różnorodności technik sterylizacji i ich zastosowania w kontekście konkretnego sprzętu medycznego.

Pytanie 36

W tabeli przedstawiono zakresy długości fal promieniowania wykorzystywanego w spektrofotometrii Którym zakresom odpowiada podczerwień (IR), nadfiolet (UV) i światło widzialne (VIS)?

123
200 – 400 nm400 – 800 nm25 – 2,5 μm
(4000 – 400 cm-1)

A. 1-IR, 2-VIS, 3-UV
B. 1-UV, 2-VIS, 3 - IR
C. 1-VIS, 2-UV, 3- IR
D. 1-IR, 2-UV, 3-VIS
Odpowiedź '1-UV, 2-VIS, 3-IR' jest poprawna, ponieważ przedstawia prawidłowy podział zakresów długości fal promieniowania elektromagnetycznego stosowanego w spektrofotometrii. Zakres nadfioletu (UV) obejmuje długości fal od 200 do 400 nm, co czyni go odpowiedzialnym za wiele procesów fotochemicznych, takich jak excitacja elektronów w cząsteczkach, co jest kluczowe w analizach chemicznych. Światło widzialne (VIS), które ma zakres od 400 do 800 nm, jest tym, co ludzkie oko jest w stanie dostrzegać, a jego zrozumienie jest istotne w kontekście kolorystyki i wizualnej oceny prób. Z kolei podczerwień (IR) rozciąga się od 25 μm do 2,5 μm (4000-400 cm-1) i jest istotna w spektroskopii, ponieważ pozwala na analizę drgań molekularnych, co czyni ją nieocenionym narzędziem w charakterystyce substancji organicznych. Zastosowanie tych zakresów jest kluczowe w wielu dziedzinach, od chemii analitycznej, przez biochemię, aż po nauki materiałowe, gdzie dokładne zrozumienie interakcji promieniowania z materią jest fundamentem efektywnej analizy.

Pytanie 37

Do oznaczania stężenia nadtlenku wodoru w roztworze wody utlenionej jako titrant wykorzystuje się roztwór o znanym mianie

A. AgNO3
B. KMnO4
C. Na2S2O3
D. HCl
HCl, AgNO3 oraz Na2S2O3 nie są odpowiednimi roztworami do oznaczania stężenia nadtlenku wodoru w metodzie redoks. Kwas solny (HCl) jest silnym kwasem, który nie uczestniczy w reakcjach redoks, a jego użycie w tej titracji nie tylko nie prowadzi do reakcji z H2O2, ale może także wpływać na wyniki analizy poprzez zmianę pH środowiska, co jest kluczowym czynnikiem w procesach redoks. Z kolei azotan srebra (AgNO3) jest reagentem stosowanym głównie w reakcjach z halogenkami i nie ma właściwości utleniających, które są wymagane do oznaczania nadtlenku wodoru. AgNO3 reaguje z H2O2, ale nie w sposób umożliwiający jego dokładne oznaczenie. Ponadto, tiosiarczan sodu (Na2S2O3) jest stosowany w titracji jako reduktor, co czyni go nieadekwatnym do oznaczania H2O2, który wymaga utleniacza do przeprowadzenia odpowiedniej reakcji. Typowe błędy myślowe przy wyborze tych reagentów często wynikają z nieporozumienia na temat ich właściwości chemicznych i reakcji, które mogą zachodzić w danym środowisku. Warto zatem posiadać solidne podstawy chemiczne oraz znajomość zasad analizy redoks, aby skutecznie i prawidłowo dobierać odpowiednie reagenty do konkretnej analizy chemicznej.

Pytanie 38

Analiza, która opiera się na kontrolowanym wprowadzaniu roztworu o znanym stężeniu do badanego roztworu, to metoda oznaczeń ilościowych zwana

A. polarymetryczna
B. chromatograficzna
C. miareczkowa
D. kolorymetryczna
Analiza miareczkowa to metoda analityczna, która polega na dokładnym i kontrolowanym dodawaniu roztworu o znanym stężeniu (miareczku) do roztworu badanego, aż do osiągnięcia punktu końcowego reakcji chemicznej. Punkt ten zazwyczaj jest określany za pomocą wskaźników lub technik instrumentalnych. Miareczkowanie jest szeroko stosowane w chemii analitycznej, szczególnie w laboratoriach zajmujących się analizą jakościową i ilościową. Przykładem zastosowania miareczkowania jest oznaczanie stężenia kwasu siarkowego w roztworze poprzez miareczkowanie go zasadowym roztworem NaOH. W wyniku reakcji powstaje sól i woda, a punkt końcowy można zidentyfikować na podstawie zmiany koloru wskaźnika, takiego jak fenoloftaleina. Ponadto, miareczkowanie jest zgodne z wytycznymi norm ISO dotyczących analizy chemicznej, co potwierdza jego znaczenie i uznanie w przemyśle chemicznym oraz farmaceutycznym.

Pytanie 39

W trakcie analiz mikrobiologicznych wody ze studni stwierdzono obecność bakterii rodzaju coli w ilości 200 bakterii/100 ml. To oznacza, że woda

A. może być spożywana bezpośrednio
B. nie nadaje się do picia
C. jest odpowiednia do konsumpcji po przegotowaniu
D. jest odpowiednia do picia jedynie dla zwierząt hodowlanych
Woda wykryta z obecnością 200 bakterii typu coli na 100 ml jest uznawana za niezdolną do picia ze względu na wysokie stężenie wskaźnikowych bakterii wskaźnikowych. Bakterie coli, jako wskaźniki zanieczyszczenia mikrobiologicznego, wskazują na możliwość obecności patogenów i zanieczyszczeń pochodzenia fekalnego. Zgodnie z normami WHO oraz krajowymi standardami jakości wody, woda pitna nie powinna zawierać coli ani innych wskaźnikowych bakterii. Spożywanie wody z takim poziomem zanieczyszczenia może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak biegunki, choroby żołądkowo-jelitowe czy inne poważne infekcje. Dlatego w praktyce, w przypadku wykrycia takich bakterii, zaleca się stosowanie systemów uzdatniania, filtracji lub chlorowania przed jej wypiciem. Zapewnienie czystości wody pitnej jest kluczowe dla zdrowia publicznego, a świadome podejście do jakości wody powinno być priorytetem we wszystkich gospodarstwach domowych oraz instytucjach użyteczności publicznej.

Pytanie 40

W laboratorium anaerostat wykorzystywany jest

A. do suszenia sublimacyjnego zamrożonych substancji
B. do hodowli mikroorganizmów tlenowych
C. jako lampa bakteriobójcza
D. do hodowli mikroorganizmów beztlenowych
Anaerostat to specjalistyczne urządzenie laboratoryjne, które służy do tworzenia warunków beztlenowych, niezbędnych do hodowli mikroorganizmów beztlenowych. Mikroorganizmy te, jak np. Clostridium, Bacteroides czy Fusobacterium, wymagają środowiska pozbawionego tlenu do wzrostu i rozmnażania. Anaerostaty są wyposażone w systemy usuwania tlenu, w tym chemiczne absorbery tlenu, które zapewniają optymalne warunki dla tych organizmów. Użycie anaerostatów jest kluczowe w mikrobiologii medycznej oraz biotechnologii, gdzie badania nad beztlenowymi drobnoustrojami mają istotne znaczenie, np. w produkcji probiotyków, oraz w diagnostyce chorób zakaźnych. Standardy, takie jak ISO 13485 dotyczące systemów zarządzania jakością w laboratoriach, podkreślają potrzebę stosowania odpowiednich technologii do pracy z mikroorganizmami, aby zapewnić bezpieczeństwo i skuteczność wyników badań.