Pytanie 1
To pytanie jest dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się lub utwórz konto aby zobaczyć pełną treść pytania.
Odpowiedzi dostępne po zalogowaniu.
Wyjaśnienie dostępne po zalogowaniu.
Wyniki egzaminu
Informacje o egzaminie:
- Zawód: Technik analityk
- Kwalifikacja: CHM.03 - Przygotowywanie sprzętu, odczynników chemicznych i próbek do badań analitycznych
- Data rozpoczęcia: 19 maja 2025 10:57
- Data zakończenia: 19 maja 2025 11:27
Egzamin zdany!
Wynik: 37/40 punktów (92,5%)
Wymagane minimum: 20 punktów (50%)
Szczegółowe wyniki:
Pytanie 2
Czy próbkę laboratoryjną przechowuje się w lodówce, gdy występuje w niej
A. utrata lotnych składników
B. rozpad promieniotwórczy
C. chłonięcie wody
D. degradacja termiczna
Przechowywanie pobranych próbek laboratoryjnych w lodówce jest kluczowym procesem, gdyż zapobiega degradacji termicznej, która może prowadzić do nieodwracalnych zmian w składzie chemicznym analitów. Degradacja termiczna zachodzi, gdy próbki są narażone na podwyższone temperatury, co może powodować denaturację białek, rozkład enzymów, a także zmiany w składzie chemicznym substancji czynnych. Przechowywanie w lodówce (zwykle w temperaturze 2-8°C) zapewnia stabilność wielu związków, co jest niezbędne w badaniach analitycznych. Przykładowo, próbki krwi, moczu czy tkanek biologicznych często wymagają przechowywania w chłodnych warunkach, aby zminimalizować ryzyko degradacji. Standardy takie jak ISO 15189 dla laboratoriów medycznych podkreślają istotność odpowiednich warunków przechowywania próbek, co jest niezbędne dla uzyskania wiarygodnych wyników analiz. Właściwe przechowywanie nie tylko chroni próbki, ale również zwiększa dokładność wyników badań, co jest kluczowe dla diagnostyki i dalszego leczenia pacjentów.
Pytanie 3
To pytanie jest dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się lub utwórz konto aby zobaczyć pełną treść pytania.
Odpowiedzi dostępne po zalogowaniu.
Wyjaśnienie dostępne po zalogowaniu.
Pytanie 4
Resztki szkła, osadników czy inne odpady stałe powstałe w laboratorium analitycznym powinny być umieszczone
A. w pojemnikach na odpady komunalne
B. w workach z polietylenu i oznaczyć zawartość
C. w kartonowych opakowaniach
D. w szklanych słoikach z plastikowym wieczkiem
Umieszczanie odpadow w kartonowych pudłach może wydawać się praktycznym rozwiązaniem, jednak nie spełnia to wymogów bezpieczeństwa. Kartonowe opakowania nie są odporne na działanie substancji chemicznych, które mogą być obecne w laboratoriach, co stwarza ryzyko ich uszkodzenia i uwolnienia niebezpiecznych substancji. Ponadto, odpady tego typu powinny być odpowiednio oznaczone i zabezpieczone w sposób uniemożliwiający przypadkowe ich otwarcie. Wrzucanie odpadów do pojemników na odpady komunalne jest również niewłaściwe, ponieważ może prowadzić do zanieczyszczenia innych odpadów oraz stworzyć zagrożenie w procesie ich przetwarzania. Worki z polietylenu mogą być lepszym rozwiązaniem, ale konieczne jest ich odpowiednie oznakowanie, aby upewnić się, że odpady są prawidłowo zidentyfikowane. W przypadku użycia szklanych słoików z plastikową nakrętką, ryzyko pęknięcia szkła w trakcie transportu i składowania może prowadzić do poważnych wypadków. Dlatego kluczowe jest, aby odpady z laboratorium były składowane zgodnie z jasno określonymi normami i procedurami, które zapewnią bezpieczeństwo i skuteczne zarządzanie tymi materiałami.
Pytanie 5
Czy odpady laboratoryjne zawierające jony metali ciężkich powinny zostać poddane obróbce przed umieszczeniem ich w odpowiednio oznaczonej pojemności?
A. zasypać wodorowęglanem sodu
B. przeprowadzić w trudnorozpuszczalne związki i odsączyć
C. rozcieńczyć wodą destylowaną
D. zneutralizować kwasem solnym lub zasadą sodową
Odpady laboratoryjne zawierające jony metali ciężkich powinny być przekształcane w trudnorozpuszczalne związki, a następnie odsączane, aby zminimalizować ich toksyczność i ułatwić dalsze postępowanie z nimi. Proces ten zakłada dodawanie reagentów, które reagują z metalami ciężkimi, tworząc osady, które są łatwiejsze do usunięcia. Przykładem może być dodawanie siarczanu sodu, co prowadzi do wytrącenia osadów siarczkowych. Odsączanie pozwala na oddzielenie osadu od cieczy, co jest kluczowe w zarządzaniu odpadami. Praktyki takie są zgodne z normami ochrony środowiska, które nakładają obowiązek zapewnienia, że odpady nie zanieczyszczają wód gruntowych ani innych zasobów wodnych. Z tego powodu laboratoria powinny dysponować odpowiednimi urządzeniami filtracyjnymi oraz zapewniać szkolenia dla personelu w zakresie odpowiedniego postępowania z takimi odpadami. Warto również pamiętać, że metale ciężkie, jak ołów czy kadm, mogą być szkodliwe dla zdrowia ludzkiego, dlatego tak ważne jest ich właściwe zarządzanie.
Pytanie 6
Eliminacja substancji organicznych z próbki poprzez jej spalenie nazywa się
A. ekstrakcja do fazy stałej
B. mineralizacja mokra
C. mineralizacja sucha
D. roztworzenie
Mineralizacja sucha to proces, w którym substancje organiczne w próbce ulegają całkowitemu spaleniu w wysokotemperaturowym piecu, co prowadzi do ich przekształcenia na minerały oraz gazy, takie jak dwutlenek węgla i woda. Metoda ta jest powszechnie stosowana w laboratoriach analitycznych do oznaczania zawartości węgla organicznego w glebie, osadach czy próbkach biologicznych. Proces mineralizacji suchej zapewnia pełne utlenienie materiału organicznego, co umożliwia dokładne pomiary pozostałych składników mineralnych. Przykładem zastosowania tej metody może być analiza gleby w kontekście oceny jej jakości oraz możliwości rolniczych, gdzie istotne jest określenie zawartości substancji organicznych. Mineralizacja sucha jest zgodna z normami ISO, co podkreśla jej znaczenie w standardowych procedurach analitycznych. Wiedza na temat tej techniki jest kluczowa dla specjalistów zajmujących się analizą chemiczną, geologiczną, czy ochroną środowiska, ponieważ pozwala na uzyskanie rzetelnych danych o składzie próbek.
Pytanie 7
W trakcie destylacji cieczy wykorzystuje się tzw. kamienie wrzenne, ponieważ
A. umożliwiają równomierne wrzenie cieczy
B. przyspieszają przebieg destylacji
C. przyspieszają proces wrzenia cieczy
D. obniżają temperaturę wrzenia cieczy
Kamyczki wrzenne odgrywają kluczową rolę w procesie destylacji, ponieważ umożliwiają równomierne wrzenie cieczy. Dzięki nim powstaje wiele małych bąbelków pary, co prowadzi do wzrostu powierzchni wymiany między cieczą a parą. W rezultacie ciecz wrze w sposób bardziej kontrolowany, co jest istotne w kontekście uzyskiwania czystych frakcji destylacyjnych. W praktyce, stosowanie kamyczków wrzennych pozwala unikać zjawiska tzw. „bumu wrzenia”, które może prowadzić do gwałtownego wrzenia i nieefektywności procesu. Dobre praktyki w chemii analitycznej zalecają stosowanie kamyczków w celu zapewnienia stabilności procesu, co jest szczególnie ważne w przemyśle chemicznym i farmaceutycznym, gdzie precyzyjne oddzielanie składników jest kluczowe dla uzyskania wysokiej jakości produktów. W związku z tym, kamyczki wrzenne przyczyniają się nie tylko do poprawy efektywności destylacji, ale także do bezpieczeństwa całego procesu, co jest zgodne z międzynarodowymi standardami bezpieczeństwa chemicznego.
Pytanie 8
Odpady, które w przeważającej mierze składają się z osadów siarczków metali ciężkich, nazywa się
A. stałe, palne
B. bardzo toksyczne, niepalne
C. stałe, niepalne
D. toksyczne, palne
Odpady zawierające głównie osady siarczków metali ciężkich klasyfikowane są jako bardzo toksyczne i niepalne z uwagi na ich właściwości chemiczne oraz potencjalne zagrożenie dla środowiska i zdrowia ludzkiego. Siarczki metali ciężkich, takie jak arsen, kadm, czy ołów, są substancjami, które mogą powodować poważne skutki zdrowotne, w tym choroby układu oddechowego, nowotwory czy uszkodzenia układu nerwowego. Odpady te, z racji swojej toksyczności, wymagają szczególnego traktowania i muszą być przechowywane oraz transportowane zgodnie z obowiązującymi normami ochrony środowiska, takimi jak dyrektywy unijne dotyczące odpadowej gospodarki (np. Dyrektywa 2008/98/WE). W praktyce, odpady tego typu często są składowane w wyspecjalizowanych składowiskach, które są zaprojektowane tak, aby zminimalizować ryzyko uwolnienia toksycznych substancji do gleby i wód gruntowych. Przykładem może być klasyfikacja takich odpadów w systemie zarządzania odpadami niebezpiecznymi, co daje możliwość ich dalszego przetwarzania lub unieszkodliwienia zgodnie z najlepszymi praktykami branżowymi.
Pytanie 9
Metodą, która nie umożliwia przeniesienia składników próbki do roztworu, jest
A. roztwarzanie
B. mineralizacja
C. stapianie
D. liofilizacja
Liofilizacja to dość ciekawy proces. W skrócie, to suszenie przez sublimację, czyli woda z lodu od razu przechodzi w parę bez przechodzenia przez płynny stan. To ważne w labie, bo kiedy analizujemy próbki chemiczne, składniki muszą być dobrze rozpuszczone w odpowiednich rozpuszczalnikach, żeby wyniki były dokładne. Liofilizacja nie robi roztworu, a jedynie suszy materiał, więc nie nadaje się do przygotowania próbek do analizy. A tak na marginesie, liofilizacja jest popularna w przemyśle farmaceutycznym i spożywczym, gdzie ważne jest, żeby zachować właściwości produktów. Lepiej sprawdzają się inne metody, jak roztwarzanie, które są zgodne z normalnymi procedurami analitycznymi i zapewniają precyzyjne wyniki.
Pytanie 10
To pytanie jest dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się lub utwórz konto aby zobaczyć pełną treść pytania.
Odpowiedzi dostępne po zalogowaniu.
Wyjaśnienie dostępne po zalogowaniu.
Pytanie 11
Próbkę laboratoryjną dzieli się na dwie części, ponieważ
A. analizę produktu zawsze realizuje się dwiema różnymi metodami
B. jedna część jest przeznaczona do potencjalnego przeprowadzenia analizy rozjemczej
C. przeprowadza się dwie analizy badanego produktu i przyjmuje wartość średnią z wyników
D. jedna część jest skierowana do dostawcy, a druga do odbiorcy produktu
Kiedy dzielimy średnią próbkę na dwie części, to chcemy mieć pewność, że wyniki są rzetelne i analizy wiarygodne. Jak jedna z próbek idzie do analizy rozjemczej, to mamy możliwość sprawdzenia wyników, gdy coś jest nie tak. To ważne zwłaszcza, gdy są jakieś spory między dostawcą a odbiorcą. Na przykład, wyobraź sobie sytuację, gdzie obie strony mają inne zdanie na temat jakości produktu. Analiza próbki może wtedy pomóc w rozwiązaniu konfliktu. W zgodzie z normami ISO i dobrymi praktykami w laboratoriach, każda próbka powinna być traktowana z najwyższą starannością. A jak są niezgodności, analiza rozjemcza robi się kluczowa. Taki podział próbek też jest ważny, żeby zachować transparentność w badaniach, bo to buduje zaufanie w relacjach handlowych oraz przy certyfikacji produktów.
Pytanie 12
300 cm3 zanieczyszczonego benzenu poddano procesowi destylacji. Uzyskano 270 cm3 czystej substancji. Jaką wydajność miało oczyszczanie?
A. 111%
B. 10%
C. 80%
D. 90%
Wydajność procesu oczyszczania oblicza się przy użyciu wzoru: (objętość uzyskanego produktu / objętość surowca) * 100%. W naszym przypadku mamy 270 cm³ czystego benzenu uzyskanego z 300 cm³ zanieczyszczonego. Podstawiając wartości do wzoru, otrzymujemy: (270 / 300) * 100% = 90%. Taki wynik oznacza, że proces destylacji był efektywny i pozwolił na odzyskanie 90% czystej substancji. W praktyce, w przemyśle chemicznym, ocena wydajności procesów oczyszczania jest kluczowa, aby zapewnić opłacalność i efektywność produkcji. Wysoka wydajność wskazuje na skuteczną separację substancji, co jest istotne zarówno z punktu widzenia ekonomicznego, jak i jakościowego. Procesy oczyszczania są stosowane w różnych branżach, w tym w produkcji farmaceutycznej czy petrochemicznej, gdzie czystość substancji ma bezpośrednie znaczenie dla bezpieczeństwa i właściwości końcowego produktu. Prawidłowe obliczenie wydajności pozwala również na identyfikację potencjalnych problemów w procesie, co sprzyja ciągłemu doskonaleniu technologii produkcji.
Pytanie 13
To pytanie jest dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się lub utwórz konto aby zobaczyć pełną treść pytania.
Odpowiedzi dostępne po zalogowaniu.
Wyjaśnienie dostępne po zalogowaniu.
Pytanie 14
Deminimalizowaną wodę można uzyskać przez
A. wymianę jonową
B. filtrację
C. destylację próżniową
D. destylację prostą
Woda demineralizowana to woda, z której usunięto wszystkie lub prawie wszystkie rozpuszczone sole mineralne. Jednym z najskuteczniejszych sposobów jej pozyskania jest wymiana jonowa. Proces ten polega na użyciu żywic jonowymiennych, które są zdolne do wymiany jonów w roztworze. Kiedy woda przepływa przez kolumnę wypełnioną żywicą, jony niepożądane (takie jak Ca²⁺, Mg²⁺ czy Na⁺) są zastępowane przez jony H⁺ lub OH⁻, co prowadzi do powstania czystej wody. Wymiana jonowa jest szczególnie istotna w przemyśle farmaceutycznym, gdzie woda demineralizowana jest używana jako rozpuszczalnik w procesach produkcyjnych oraz w laboratoriach analitycznych, gdzie czystość wody jest kluczowa dla dokładności wyników. Warto zauważyć, że ta metoda jest często preferowana w porównaniu do innych technik, ponieważ skutecznie eliminuje zarówno aniony, jak i kationy. Dążenie do uzyskania wody o wysokiej czystości chemicznej jest zgodne z normami ISO 3696, które definiują wymagania dla wody do zastosowań laboratoryjnych.
Pytanie 15
Po rozpuszczeniu substancji w kolbie miarowej, należy odczekać przed dopełnieniem jej wodą "do kreski" miarowej. Taki sposób postępowania jest uzasadniony
A. opóźnieniem w ustaleniu się kontrakcji objętości
B. opóźnieniem w osiągnięciu równowagi dysocjacji
C. potrzebą wyrównania temperatury roztworu z otoczeniem
D. koniecznością dokładnego wymieszania roztworu
Odpowiedź dotycząca konieczności wyrównania temperatury roztworu i otoczenia jest prawidłowa, ponieważ temperatura ma kluczowe znaczenie dla dokładności pomiarów oraz właściwości fizykochemicznych roztworów. Po rozpuszczeniu substancji w kolbie miarowej, ważne jest, aby roztwór osiągnął równowagę temperaturową przed dopełnieniem do kreski. Różnice temperatur mogą prowadzić do błędów w objętości, ponieważ cieczy o wyższej temperaturze mają tendencję do rozszerzania się. W praktyce, standardy laboratoryjne, takie jak normy ISO dotyczące przygotowywania roztworów, zalecają odczekiwanie, aby uniknąć nieprecyzyjnych wyników analitycznych. Na przykład, w chemii analitycznej, nawet niewielkie różnice w objętości mogą wpłynąć na stężenie roztworu, co ma bezpośredni wpływ na wyniki pomiarów spektroskopowych czy titracji. Przygotowując roztwory, należy także brać pod uwagę efekty, takie jak rozpuszczalność substancji w różnych temperaturach, co może wpływać na ostateczny skład roztworu. Dlatego przestrzeganie protokołów dotyczących wyrównania temperatury jest kluczowe dla uzyskania wiarygodnych i powtarzalnych wyników w laboratoriach.
Pytanie 16
To pytanie jest dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się lub utwórz konto aby zobaczyć pełną treść pytania.
Odpowiedzi dostępne po zalogowaniu.
Wyjaśnienie dostępne po zalogowaniu.
Pytanie 17
To pytanie jest dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się lub utwórz konto aby zobaczyć pełną treść pytania.
Odpowiedzi dostępne po zalogowaniu.
Wyjaśnienie dostępne po zalogowaniu.
Pytanie 18
Jaką objętość w warunkach standardowych zajmie 1,7 g amoniaku (masa molowa amoniaku wynosi 17 g/mol)?
A. 22,4 dm3
B. 4,48 dm3
C. 11,2 dm3
D. 2,24 dm3
Aby obliczyć objętość amoniaku w warunkach normalnych (0°C i 1013 hPa), należy skorzystać z prawa gazu idealnego. Masa molowa amoniaku (NH₃) wynosi 17 g/mol, co oznacza, że 1,7 g amoniaku odpowiada 0,1 mola (1,7 g / 17 g/mol = 0,1 mol). W warunkach normalnych 1 mol gazu zajmuje objętość 22,4 dm³. Zatem, aby obliczyć objętość 0,1 mola, należy pomnożyć liczbę moli przez objętość 1 mola: 0,1 mol × 22,4 dm³/mol = 2,24 dm³. Tego rodzaju obliczenia są kluczowe w chemii, zwłaszcza w kontekście reakcji gazowych oraz w przemyśle chemicznym, gdzie znajomość objętości gazów jest niezbędna do odpowiedniego bilansowania reakcji chemicznych. Ponadto, zrozumienie tych zasad pomaga w praktycznych zastosowaniach, takich jak określenie ilości reagentów w syntezach chemicznych oraz w analizach procesów technologicznych.
Pytanie 19
W laboratorium chemicznym przewody instalacji rurowych są oznaczane różnymi kolorami, zgodnie z obowiązującymi normami. Polska Norma PN-70 N-01270/30 określa kolor dla wody jako
A. żółty
B. zielony
C. czerwony
D. niebieski
Kolory oznaczeń przewodów w instalacjach rurowych mają kluczowe znaczenie dla zachowania bezpieczeństwa w laboratoriach oraz innych obiektach przemysłowych. Zastosowanie niewłaściwych barw prowadzi do potencjalnych niebezpieczeństw, które mogą wynikać z błędnego zrozumienia, jakie medium płynie w danej rurze. Odpowiedzi, takie jak "niebieski", "żółty" czy "czerwony", nie są zgodne z normą PN-70 N-01270/30, co może prowadzić do poważnych konsekwencji. Kolor niebieski zwykle stosuje się do oznaczania instalacji z wodą pitną, co może być mylące w kontekście wody technicznej czy roboczej. Z kolei kolor żółty często używany jest do oznaczania substancji toksycznych lub niebezpiecznych, co stwarza ryzyko nieprawidłowego rozpoznania instalacji. Kolor czerwony z kolei zazwyczaj kojarzy się z substancjami łatwopalnymi lub instalacjami związanymi z ogniem, co w kontekście wody byłoby skrajnie mylące. Warto zauważyć, że typowe błędy w interpretacji kolorów wynikają często z niedostatecznej znajomości standardów oraz norm, jak również z niewłaściwego podejścia do kwestii bezpieczeństwa w laboratoriach. Zrozumienie jakie kolory identyfikują konkretne substancje jest fundamentalne dla zachowania wysokich standardów bezpieczeństwa i minimalizacji ryzyka wypadków.
Pytanie 20
Jakim kolorem zazwyczaj oznacza się przewody w instalacji gazowej w laboratorium?
A. szarym
B. zielonym
C. niebieskim
D. żółtym
Przewody instalacji gazowej w laboratoriach oznaczone są kolorem żółtym, co jest zgodne z ogólnymi zasadami i normami dotyczącymi oznakowania instalacji gazowych. Kolor żółty symbolizuje substancje niebezpieczne, w tym gazy palne oraz toksyczne, co jest kluczowe dla bezpieczeństwa pracy w laboratoriach. Oznakowanie to ma na celu szybką identyfikację potencjalnych zagrożeń oraz minimalizację ryzyka w przypadku awarii. Przykładem zastosowania tej zasady jest sytuacja, w której technik laboratoryjny musi szybko zlokalizować przewody gazowe, aby przeprowadzić konserwację lub w przypadku awarii. Zgodnie z normami branżowymi (np. PN-EN ISO 7010), oznakowanie instalacji gazowych powinno być wyraźne i czytelne, a także regularnie kontrolowane, aby zapewnić jego aktualność i stan techniczny. Należy także pamiętać, że przestrzeganie zasad dotyczących oznakowania przewodów gazowych nie tylko zwiększa bezpieczeństwo, ale także ułatwia pracownikom szybkie podejmowanie decyzji w sytuacjach kryzysowych.
Pytanie 21
W celu usunięcia drobnych zawiesin z roztworu przed analizą spektrofotometryczną stosuje się:
A. suszenie roztworu w suszarce laboratoryjnej
B. dekantację bez sączenia
C. sączenie przez sączek o drobnych porach lub filtr membranowy
D. podgrzewanie roztworu do wrzenia
Sączenie przez sączek o drobnych porach lub filtr membranowy to standardowa metoda przygotowania próbek do analiz spektrofotometrycznych, szczególnie gdy zależy nam na usunięciu nawet najmniejszych cząstek zawieszonych. W branży laboratoryjnej takie podejście uchodzi za dobrą praktykę, bo pozwala skutecznie oddzielić fazę ciekłą od niepożądanych drobin, które mogłyby rozpraszać światło i zakłócać pomiar. Filtry membranowe wyróżniają się bardzo drobną porowatością (np. 0,22–0,45 µm), przez co nawet mikroskopijne cząstki nie przechodzą dalej. Użycie sączka o drobnych porach jest też bezpieczne dla składu chemicznego roztworu, nie powoduje dodatkowych reakcji i nie wpływa na wyniki analizy. Moim zdaniem, to wręcz obowiązkowa czynność przed większością analiz spektrofotometrycznych, szczególnie gdy pracujemy z próbkami środowiskowymi, farmaceutycznymi czy biologicznymi. Warto wspomnieć, że profesjonalne laboratoria stosują filtry strzykawkowe lub sączki z tworzyw sztucznych, bo są wygodne i minimalizują ryzyko zanieczyszczeń. Odpowiednia filtracja gwarantuje, że absorbancja mierzona spektrofotometrycznie odzwierciedla wyłącznie skład roztworu, a nie „szum” od cząstek zawieszonych. Takie przygotowanie próbek to po prostu podstawa rzetelnych wyników.
Pytanie 22
To pytanie jest dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się lub utwórz konto aby zobaczyć pełną treść pytania.
Odpowiedzi dostępne po zalogowaniu.
Wyjaśnienie dostępne po zalogowaniu.
Pytanie 23
Oblicz stężenie molowe 250 cm3 roztworu NaOH, w którym znajduje się 0,5 g substancji. Masa molowa NaOH wynosi 40 g/mol
A. 0,01 mol/dm3
B. 0,05 mol/dm3
C. 0,50 mol/dm3
D. 0,10 mol/dm3
Aby obliczyć stężenie molowe roztworu NaOH, należy najpierw obliczyć liczbę moli NaOH w 0,5 g substancji. Masa molowa NaOH wynosi 40 g/mol, co oznacza, że 1 mol NaOH waży 40 g. Liczba moli można obliczyć ze wzoru: liczba moli = masa (g) / masa molowa (g/mol). Dla 0,5 g NaOH obliczenia będą wyglądały następująco: 0,5 g / 40 g/mol = 0,0125 mol. Następnie przeliczamy objętość roztworu z cm³ na dm³, co daje 250 cm³ = 0,25 dm³. Stężenie molowe obliczamy, dzieląc liczbę moli przez objętość roztworu w dm³: 0,0125 mol / 0,25 dm³ = 0,05 mol/dm³. Zrozumienie tych obliczeń jest kluczowe w chemii analitycznej, gdzie precyzyjne przygotowywanie roztworów o określonym stężeniu jest niezbędne w eksperymentach i analizach. W praktyce, takie umiejętności są szczególnie ważne w laboratoriach chemicznych, gdzie dokładność i powtarzalność wyników mają kluczowe znaczenie.
Pytanie 24
Jakie jest stężenie procentowe roztworu HCl (M=36,46 g/mol) o gęstości 1,19 g/cm3 oraz stężeniu molowym 12 mol/dm3?
A. 19,6%
B. 36,8%
C. 39,2%
D. 78,3%
Obliczenie stężenia procentowego roztworu HCl zaczynamy od określenia masy substancji rozpuszczonej w danym objętości roztworu. Mając stężenie molowe wynoszące 12 mol/dm³, możemy obliczyć masę HCl w 1 dm³ roztworu, korzystając z masy molowej HCl (36,46 g/mol). Zatem masa HCl w 1 dm³ wynosi: 12 mol/dm³ * 36,46 g/mol = 437,52 g. Gęstość roztworu wynosi 1,19 g/cm³, co oznacza, że masa 1 dm³ roztworu wynosi 1190 g. Stężenie procentowe obliczamy według wzoru: (masa substancji rozpuszczonej / masa roztworu) * 100%. Podstawiając wartości: (437,52 g / 1190 g) * 100% = 36,77%, co zaokrąglamy do 36,8%. Takie obliczenia są istotne w praktyce chemicznej, na przykład w laboratoriach, gdzie precyzyjne przygotowanie roztworów jest kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników doświadczeń. Zrozumienie stężenia procentowego i jego zastosowania jest istotne w kontekście przemysłu chemicznego oraz analizy jakościowej i ilościowej substancji chemicznych.
Pytanie 25
Na etykiecie kwasu siarkowego(VI) znajduje się piktogram pokazany na rysunku. Oznacza to, że substancja ta jest
A. rakotwórcza.
B. mutagenna.
C. nieszkodliwa.
D. żrąca.
Odpowiedź "żrąca" jest poprawna, ponieważ piktogram na etykiecie kwasu siarkowego(VI) jednoznacznie oznacza substancje, które mogą powodować ciężkie uszkodzenia tkanek. W systemie GHS (Globalnie Zharmonizowany System Klasyfikacji i Oznakowania Chemikaliów) substancje żrące są klasyfikowane na podstawie ich zdolności do uszkadzania skóry oraz innych tkanek. Kwas siarkowy(VI) jest silnym kwasem, który ma zdolność do reagowania z wodą, co dodatkowo potęguje jego żrące właściwości. W praktyce, kontakt z kwasem siarkowym(VI) może prowadzić do poważnych oparzeń chemicznych, które wymagają natychmiastowej interwencji medycznej. W laboratoriach i przemyśle chemicznym niezwykle istotne jest przestrzeganie zasad bezpieczeństwa związanych z obsługą substancji żrących, takich jak stosowanie odpowiednich środków ochrony osobistej (PPE), w tym rękawic, okularów ochronnych oraz odzieży odpornych na działanie chemikaliów. Zgodność z normami bezpieczeństwa, takimi jak OSHA i CLP, jest kluczowa dla minimalizacji ryzyka związanego z narażeniem na substancje żrące.
Pytanie 26
Zestaw do filtracji nie zawiera
A. szklanego lejka
B. kolby miarowej
C. metalowego statywu
D. szklanej bagietki
Kolba miarowa nie jest elementem zestawu do sączenia, ponieważ jej główną funkcją jest dokładne pomiarowanie objętości cieczy. W procesach sączenia, szczególnie w laboratoriach chemicznych i biologicznych, kluczowe jest oddzielenie fazy stałej od cieczy, co odbywa się najczęściej z wykorzystaniem lejek szklany, który jest niezbędny do precyzyjnego kierowania cieczy do naczynia zbiorczego. Bagietka szklana służy do przenoszenia lub dozowania niewielkich ilości substancji, a statyw metalowy jest używany do stabilizacji elementów podczas eksperymentów. W kontekście dobrych praktyk laboratoryjnych, ważne jest zrozumienie roli każdego z tych narzędzi, aby efektywnie przeprowadzać procedury analityczne, takie jak filtracja, gdzie kluczowe jest użycie lejka i odpowiednich filtrów, a kolba miarowa nie jest konieczna w tym procesie. Zrozumienie tych różnic pozwala na lepsze planowanie i przeprowadzanie działań laboratoryjnych, co jest niezbędne w pracy każdego chemika.
Pytanie 27
Po połączeniu 50 cm3 wody z 50 cm3 alkoholu etylowego, objętość otrzymanej mieszanki jest poniżej 100 cm3. Zjawisko to jest spowodowane
A. ekstrakcją
B. desorpcją
C. kontrakcją
D. adsorpcją
Kontrakcja to zjawisko, które zachodzi w wyniku interakcji cząsteczek dwóch różnych cieczy, w tym przypadku wody i alkoholu etylowego. Gdy te dwa płyny są mieszane, cząsteczki alkoholu wchodzą w interakcję z cząsteczkami wody, co prowadzi do efektywnego zajmowania mniejszej objętości niż suma objętości poszczególnych cieczy. To zjawisko jest ściśle związane z różnicami w gęstości oraz strukturze cząsteczek, co skutkuje zmniejszeniem przestrzeni pomiędzy nimi. Kompaktowanie cząsteczek może być wykorzystane w praktyce podczas przygotowywania roztworów o określonym stężeniu, gdzie precyzyjne obliczenia objętości są kluczowe. Znajomość zjawiska kontrakcji jest istotna w przemyśle chemicznym i farmaceutycznym, gdzie odpowiednie proporcje składników zapewniają pożądane właściwości produktów. Na przykład, przy produkcji alkoholi, takich jak wino czy piwo, zrozumienie kontrakcji jest niezbędne do uzyskania optymalnych smaków i aromatów, co wpływa na jakość końcowego produktu.
Pytanie 28
Wybór lokalizacji do poboru próbek wody z rzeki nie jest uzależniony od
A. usytuowania dopływów
B. usytuowania źródeł zanieczyszczeń
C. celu oraz zakresu badań
D. rodzaju pojemników do ich przechowywania
Wybór miejsca pobierania próbek wody z rzeki jest kluczowym elementem badań jakości wody, a rodzaj naczyń do ich przechowywania nie ma wpływu na lokalizację ich pobierania. Istotne jest, aby miejsce poboru było reprezentatywne dla badanego obszaru i odpowiadało celom oraz zakresowi badań. Na przykład, jeśli celem jest ocena wpływu zanieczyszczeń przemysłowych, należy wybierać miejsca w pobliżu źródeł tych zanieczyszczeń. Z kolei lokalizacja dopływów może wskazywać na różne warunki hydrologiczne i chemiczne wody. Zarówno standardy ISO, jak i normy krajowe dotyczące monitorowania jakości wody podkreślają znaczenie odpowiedniego doboru punktów poboru. Przechowywanie próbek w odpowiednich naczyniach, takich jak butelki szklane lub plastikowe, ma z kolei na celu zapewnienie, że próbki nie ulegną zanieczyszczeniu ani degradacji w czasie transportu do laboratorium. Dlatego rodzaj naczyń jest istotny, ale nie wpływa na wybór miejsca ich pobierania.
Pytanie 29
Korzystając z wykresu wskaż, w jakiej postaci występuje woda w temperaturze 10°C i pod ciśnieniem 100 barów.
A. Ciecz.
B. Gaz.
C. Lód.
D. Sublimat
Wybór odpowiedzi "Ciecz" jest całkowicie poprawny, ponieważ woda w temperaturze 10°C i ciśnieniu 100 barów znajduje się w obszarze fazy ciekłej na wykresie fazowym. Woda przy tych parametrach spełnia warunki, które umożliwiają jej istnienie w stanie ciekłym. To zjawisko jest kluczowe w różnych zastosowaniach technologicznych, takich jak procesy przemysłowe, gdzie woda jako ciecz pełni funkcję chłodziwa czy medium transportującego ciepło. W praktyce, znajomość stanów skupienia wody i ich zależności od ciśnienia i temperatury jest istotna w inżynierii chemicznej, meteorologii oraz inżynierii środowiska. Dobrą praktyką jest regularne analizowanie wykresów fazowych, które mogą wskazywać na potencjalne zmiany stanu skupienia substancji, co jest kluczowe w projektowaniu i eksploatacji systemów, w których woda odgrywa fundamentalną rolę.
Pytanie 30
Reakcja miedzi metalicznej z stężonym kwasem azotowym(V) prowadzi do powstania azotanu(V) miedzi(II) oraz jakiego związku?
A. tlenek azotu(II) oraz woda
B. tlenek azotu(IV) oraz woda
C. tlenek azotu(V) oraz wodór
D. tlenek azotu(II) oraz wodór
Reakcja miedzi metalicznej ze stężonym kwasem azotowym(V) prowadzi do powstania azotanu(V) miedzi(II) oraz tlenku azotu(IV) i wody. Proces ten ilustruje, jak metale przechodzą w reakcje redoks z kwasami azotowymi, co jest ważnym zagadnieniem w chemii nieorganicznej. Tlenek azotu(IV), zwany również dwutlenkiem azotu (NO2), jest istotnym produktem, który w warunkach atmosferycznych może prowadzić do powstawania smogu i wpływać na jakość powietrza. Przykłady zastosowania wiedzy o takich reakcjach obejmują zarówno przemysł chemiczny, gdzie azotany są wykorzystywane jako nawozy, jak i analizę środowiskową, gdzie tlenki azotu są monitorowane ze względu na ich szkodliwość. Zrozumienie tego procesu jest kluczowe, aby podejmować świadome decyzje dotyczące ochrony środowiska oraz technologii chemicznej, co jest zgodne z najlepszymi praktykami w branży chemicznej.
Pytanie 31
Aby wykonać czynności analityczne wskazane w ramce, należy użyć:
| Otrzymaną do badań próbkę badanego roztworu rozcieńczyć wodą destylowaną w kolbie miarowej o pojemności 100 cm3 do kreski i dokładnie wymieszać. Następnie przenieść pipetą 10 cm3 tego roztworu do kolby stożkowej, dodać ok. 50 cm3 wody destylowanej. |
A. kolby stożkowej, moździerza, lejka Shotta, naczynka wagowego.
B. kolby stożkowej, kolby miarowej, pipety, cylindra miarowego.
C. kolby miarowej, tygla, pipety, naczynka wagowego.
D. zlewki, kolby ssawkowej, lejka Buchnera, cylindra miarowego.
Odpowiedź wskazująca na użycie kolby stożkowej, kolby miarowej, pipety oraz cylindra miarowego jest poprawna, ponieważ każdy z tych przyrządów odgrywa kluczową rolę w procesie analitycznym. Kolba miarowa jest niezbędna do precyzyjnego rozcieńczania roztworów, co jest istotne w chemii analitycznej, gdzie dokładność stężeń ma fundamentalne znaczenie dla uzyskania wiarygodnych wyników. Pipeta, z kolei, pozwala na precyzyjne odmierzanie małych objętości roztworów, co jest kluczowe przy przygotowywaniu prób do analiz. Kolba stożkowa znajduje zastosowanie w mieszaniu reagentów oraz w prowadzeniu reakcji chemicznych, a cylinder miarowy umożliwia dokładne pomiary większych objętości cieczy. Użycie tych instrumentów jest zgodne z najlepszymi praktykami laboratoryjnymi i standardami dotyczącymi chemii analitycznej, co zapewnia rzetelność przeprowadzanych badań oraz powtarzalność eksperymentów.
Pytanie 32
Rozpuszczalność siarczanu(VI) potasu przy temperaturze 30oC wynosi 13 g na 100 g wody. Jaką masę tego związku należy dodać do wody, aby uzyskać 500 g roztworu nasyconego?
A. 57,5 g
B. 52,0 g
C. 74,4 g
D. 65,0 g
Poprawna odpowiedź to 57,5 g siarczanu(VI) potasu, co wynika z obliczeń opartych na danych dotyczących rozpuszczalności tej substancji. Rozpuszczalność siarczanu(VI) potasu w temperaturze 30°C wynosi 13 g na 100 g wody. Aby uzyskać 500 g roztworu nasyconego, należy najpierw określić masę wody, która wchodzi w skład roztworu. Przyjmując, że masa roztworu to suma masy solwentu (wody) i masy rozpuszczonego solutu (siarczanu(VI) potasu), można przyjąć, że masa wody w roztworze wynosi 500 g - m, gdzie m to masa siarczanu. Z równania 13 g/100 g wody, możemy zbudować proporcję: m / (500 g - m) = 13/100. Rozwiązując to równanie, uzyskujemy, że m wynosi 57,5 g. Tego rodzaju obliczenia są kluczowe w chemii, szczególnie w kontekście przygotowywania roztworów nasyconych, co ma zastosowanie w laboratoriach chemicznych oraz w przemyśle farmaceutycznym. Zrozumienie tego procesu pozwala na precyzyjne przygotowanie roztworów o wymaganych stężeniach, co jest niezbędne dla zapewnienia jakości i bezpieczeństwa produktów chemicznych oraz farmaceutycznych.
Pytanie 33
Na podstawie informacji zawartych w tabeli wskaż mieszaninę oziębiającą o temperaturze -21 °C.
| Temperatura mieszaniny | Skład mieszaniny | Stosunek masowy |
| -15 °C | lód + octan sodu | 10:9 |
| -18 °C | lód + chlorek amonu | 10:3 |
| -21 °C | lód + chlorek sodu | 3:1 |
| -25 °C | lód + azotan amonu | 1:9 |
A. 100 g lodu i 30 g chlorku amonu.
B. 10 g lodu i 3 g chlorku sodu.
C. 90 g lodu i 30 g chlorku amonu.
D. 150 g lodu i 50 g chlorku sodu.
Odpowiedź '150 g lodu i 50 g chlorku sodu.' jest poprawna, ponieważ odpowiada stosunkowi masowemu 3:1, co jest kluczowe przy przygotowywaniu mieszanin oziębiających. W przypadku mieszanin takich jak sól i lód, zachodzi reakcja endotermiczna, w której sól obniża temperaturę topnienia lodu, co pozwala uzyskać niską temperaturę. Zgodnie z danymi zawartymi w tabeli, dla uzyskania temperatury -21 °C, konieczne jest zastosowanie odpowiednich proporcji lodu i chlorku sodu, a 150 g lodu w połączeniu z 50 g chlorku sodu są idealnymi składnikami. Tego rodzaju mieszaniny są stosowane w różnych aplikacjach, takich jak chłodzenie w laboratoriach chemicznych, gdzie wymagana jest kontrola temperatury, a także w medycynie, gdzie stosuje się je do przechowywania próbek w niskich temperaturach. Zrozumienie tej zasady jest kluczowe w pracach laboratoryjnych i przemysłowych, gdzie kontrolowanie temperatury ma istotne znaczenie dla zachowania właściwości substancji.
Pytanie 34
Materiał uzyskany przez zmieszanie prób pobranych w ustalonych odstępach czasu określa się mianem próbki
A. ogólną okresową
B. złożonej
C. ogólnej
D. proporcjonalnej
Odpowiedź "ogólną okresową" jest prawidłowa, ponieważ odnosi się do próbek, które są zbierane z określonymi odstępami czasowymi, co pozwala na uzyskanie reprezentatywnego obrazu danego zjawiska lub procesu w określonym czasie. Próbki te są kluczowe w wielu dziedzinach, takich jak monitorowanie jakości środowiska, analizy chemiczne czy badania statystyczne. Przykładem może być analiza jakości wody, gdzie próbki są pobierane regularnie, aby ocenić zmiany w zanieczyszczeniu w czasie. W praktyce, stosowanie próbek ogólnych okresowych pozwala na zminimalizowanie wpływu przypadkowych zjawisk i uzyskanie bardziej wiarygodnych danych. Przy takich badaniach istotne jest również przestrzeganie norm ISO, które zalecają określone metody pobierania próbek, aby zapewnić ich jednorodność i reprezentatywność. Zrozumienie tego konceptu jest kluczowe dla profesjonalistów zajmujących się badaniami, jakością oraz kontrolą procesów.
Pytanie 35
To pytanie jest dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się lub utwórz konto aby zobaczyć pełną treść pytania.
Odpowiedzi dostępne po zalogowaniu.
Wyjaśnienie dostępne po zalogowaniu.
Pytanie 36
To pytanie jest dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się lub utwórz konto aby zobaczyć pełną treść pytania.
Odpowiedzi dostępne po zalogowaniu.
Wyjaśnienie dostępne po zalogowaniu.
Pytanie 37
Wskaź sprzęt konieczny do przeprowadzenia miareczkowania?
A. Pipeta, kolba stożkowa, lejek, statyw
B. Biureta, kolba stożkowa, lejek do biurety, statyw
C. Biureta, kolba miarowa, lejek do biurety, statyw
D. Biureta, kolba stożkowa, kolba miarowa, statyw
Wybrana odpowiedź jest poprawna, ponieważ miareczkowanie to technika analityczna, która wymaga precyzyjnego pomiaru objętości roztworu reagentu. Biureta jest kluczowym narzędziem, które pozwala na dokładne dozowanie cieczy, co jest niezbędne do uzyskania precyzyjnych wyników. Kolba stożkowa, w której zazwyczaj odbywa się miareczkowanie, umożliwia łatwe mieszanie roztworów oraz ich obserwację. Lejek do biurety jest istotny, ponieważ umożliwia bezpieczne i precyzyjne napełnianie biurety bez ryzyka rozlania reagentu. Statyw natomiast stabilizuje biuretę, co jest ważne dla bezpieczeństwa i dokładności pomiarów. W praktyce, aby miareczkowanie było skuteczne, należy stosować również odpowiednie techniki pipetowania i mieszania, aby zapewnić jednolite stężenie roztworu oraz uzyskać wiarygodne wyniki analizy. Te komponenty są zgodne z dobrymi praktykami laboratoryjnymi, które podkreślają znaczenie precyzji i poprawności technik analitycznych.
Pytanie 38
Z uwagi na bezpieczeństwo pracy, ciecze żrące powinny być podgrzewane w łaźniach
A. piaskowych
B. wodnych
C. olejowych
D. powietrznych
Ogrzewanie cieczy żrących na łaźniach powietrznych to raczej zła decyzja. Powód jest prosty – takie rozwiązanie nie daje stabilności termicznej. Ciecze żrące mogą reagować w dziwny sposób, więc nagłe zmiany temperatury mogą być niebezpieczne. Łaźnie powietrzne mogą ogrzewać w sposób nierównomierny, co może prowadzić do punktowego przegrzewania i różnych reakcji chemicznych, co wcale nie jest fajne dla zdrowia ludzi. Łaźnie olejowe z drugiej strony, mimo że lepiej regulują temperaturę, potrafią stworzyć ryzyko pożaru, jeśli dojdzie do kontaktu z tymi substancjami. Olej też potrafi reagować z niektórymi chemikaliami, co zwiększa niebezpieczeństwo. Łaźnie wodne z kolei to też kłopot, bo woda działa raczej jako chłodziwo, a nie grzałka. Zdarzają się też reakcje egzotermiczne, co może naprawdę pokrzyżować plany. Właściwie w każdej sytuacji ważne jest, żeby rozumieć, jakie substancje się używa i jakie mogą być ich ryzyka. Dobrze jest stosować najlepsze praktyki w chemii, by zapewnić sobie bezpieczeństwo i zdrowie. Jak się zaniedba te zasady, to można wpaść w spore kłopoty, które dałoby się prosto wyeliminować, stosując łaźnię piaskową.
Pytanie 39
Odpady z rozpuszczalników organicznych, takich jak benzen czy aceton, zawierające co najmniej 80% danego rozpuszczalnika, należy
A. poddać recyklingowi w celu odzyskania rozpuszczalnika.
B. połączyć z ziemią okrzemkową i przekazać do utylizacji.
C. zniszczyć poprzez zastosowanie odpowiednich procesów.
D. odprowadzać bezpośrednio do kanalizacji.
Odpady z rozpuszczalników organicznych, takich jak benzen czy aceton, które mają przynajmniej 80% tego rozpuszczalnika, powinny być poddawane recyklingowi. To naprawdę zgodne z zasadami zrównoważonego rozwoju i tego, jak powinniśmy zarządzać odpadami. Recykling pozwala nam na ich ponowne wykorzystanie w przemysłowych procesach, dzięki czemu zmniejszamy ilość śmieci i ograniczamy potrzebę pozyskiwania nowych surowców. W praktyce chodzi o różne metody, jak destylacja, które pomagają odzyskać czysty rozpuszczalnik. Na przykład w przemyśle lakierniczym często korzysta się z takich procesów, co jest korzystne, bo zmniejsza koszty i wpływ na środowisko. Pamiętaj, że zgodnie z prawem, te odpady są klasyfikowane jako niebezpieczne, więc dobre zarządzanie nimi i ich recykling są naprawdę kluczowe dla zdrowia ludzi i ochrony naszej planety.
Pytanie 40
To pytanie jest dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się lub utwórz konto aby zobaczyć pełną treść pytania.
Odpowiedzi dostępne po zalogowaniu.
Wyjaśnienie dostępne po zalogowaniu.