Wyniki egzaminu

Informacje o egzaminie:
  • Zawód: Technik analityk
  • Kwalifikacja: CHM.03 - Przygotowywanie sprzętu, odczynników chemicznych i próbek do badań analitycznych
  • Data rozpoczęcia: 20 maja 2025 18:21
  • Data zakończenia: 20 maja 2025 18:29

Egzamin zdany!

Wynik: 38/40 punktów (95,0%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!
Szczegółowe wyniki:
Pytanie 1

Sposoby utrwalania i przechowywania próbek wody przeznaczonych do badań fizykochemicznych.
Próbkę wody przeznaczoną do oznaczenia zawartości metali poddaje się utrwalaniu za pomocą

OznaczenieSposób utrwalania i przechowywania
BarwaPrzechowywać w ciemności
MętnośćPrzechowywać w ciemności
TwardośćpH = 3 z użyciem HNO3
OWO0,7 ml HCl/30 ml próbki
ChZTpH 1- 2 z użyciem H2SO4
FosforPrzechowywać w temperaturze 1-5°C
GlinpH 1-2 z użyciem HNO3
ŻelazopH 1-2 z użyciem HNO3
UtlenialnośćpH1-2 z użyciem H2SO4, Przechowywać w ciemności

A. kwasu fosforowego(V).
B. kwasu azotowego(V).
C. kwasu siarkowego(VI).
D. kwasu solnego.
Kwas azotowy(V) (HNO3) jest powszechnie stosowanym środkiem do utrwalania próbek wody przeznaczonych do badań fizykochemicznych, zwłaszcza w kontekście oznaczania metali ciężkich. Działa poprzez stabilizację rozpuszczonych metali, takich jak glin czy żelazo, co jest kluczowe dla uzyskania dokładnych wyników analizy. Utrwalanie próbek przy użyciu HNO3 zapobiega osadzaniu się tych metali oraz ich redystrybucji w czasie transportu i przechowywania próbek. To podejście jest zgodne z wytycznymi przedstawionymi w standardach analitycznych, takich jak ISO 5667, które podkreślają znaczenie odpowiednich metod przygotowania próbek dla rzetelności wyników. Ponadto, kwas azotowy(V) zapewnia odpowiednie pH, co jest istotne dla zachowania stabilności chemicznej analizowanych substancji. W praktyce, stosowanie HNO3 w laboratoriach badawczych jest standardową procedurą, co potwierdzają liczne publikacje naukowe oraz dokumenty normatywne.

Pytanie 2

Aby w badanej próbie w trakcie zmiany pH nastąpiła zmiana barwy na malinową, należy użyć

Zmiany barw najważniejszych wskaźników kwasowo-zasadowych
WskaźnikBarwa w środowiskuZakres pH zmiany barwy
KwasowymObojętnymZasadowym
oranż metylowyczerwonażółtażółta3,2÷4,4
lakmus
(mieszanina substancji)
czerwonafioletowaniebieska4,5÷8,2
fenoloftaleinabezbarwnabezbarwnamalinowa8,2÷10,0
wskaźnik uniwersalny
(mieszanina substancji)
czerwona
(silnie kwaśne)
pomarańczowa
(słabo kwaśne)
żółtaniebieska
(silnie zasadowe)
zielona
(słabo zasadowe)
co jeden stopień skali
herbatażółtaczerwona-brunatnabrązowa
sok z czerwonej kapustyfioletowaniebieskazielona

A. wskaźnika uniwersalnego.
B. oranżu metylowego.
C. lakmusu.
D. fenoloftaleiny.
Fenoloftaleina to naprawdę fajny wskaźnik pH, który zmienia kolor z bezbarwnego na malinowy, gdy pH jest w granicach od 8,2 do 10,0. Więc jeśli pH jest niższe niż 8,2, to zostaje bezbarwna. To sprawia, że jest super do wykrywania zasadowego środowiska. Używamy jej w laboratoriach chemicznych, szczególnie przy titracji, bo tam zmiany pH są kluczowe. Zauważyłem też, że fenoloftaleina jest przydatna w różnych branżach, na przykład w farmacji i w analizach wody, bo pomaga ocenić, czy próbki są zasadowe. Z moich doświadczeń wynika, że przed wyborem wskaźnika warto dokładnie obliczyć pH próbki, żeby dobrze zrozumieć wyniki. No i trzeba ostrożnie podchodzić do fenoloftaleiny, bo w większych stężeniach może być szkodliwa dla organizmów wodnych.

Pytanie 3

Do pojemników na odpady stałe, które są przeznaczone do utylizacji, nie można wprowadzać bezpośrednio cyjanków oraz związków kompleksowych zawierających jony cyjankowe z powodu

A. uwalniania związków o drażniącym zapachu
B. zajścia nagłej, egzotermicznej reakcji
C. powolnego rozkładu związków
D. produkcji toksycznych par lub gazów
Cyjanki i związki kompleksowe zawierające jony cyjankowe są substancjami niezwykle niebezpiecznymi, ponieważ ich rozkład może prowadzić do wytwarzania toksycznych par i gazów, które mają szkodliwy wpływ na zdrowie ludzi oraz środowisko. W procesie utylizacji, gdy te substancje są narażone na działanie wysokich temperatur, mogą wydzielać cyjanowodór, który jest silnie trującym gazem. Zgodnie z wytycznymi dotyczącymi gospodarki odpadami niebezpiecznymi, należy unikać mieszania cyjanków z innymi odpadami, aby zminimalizować ryzyko ich reakcji chemicznych. Przykładem zastosowania tych zasad mogą być zakłady utylizacyjne, które stosują systemy segregacji odpadów niebezpiecznych oraz specjalistyczne procedury ich przetwarzania, aby zapewnić bezpieczeństwo pracy i ochronę środowiska. Dobre praktyki obejmują także regularne szkolenia personelu oraz stosowanie odpowiednich środków ochrony osobistej, aby uniknąć narażenia na toksyczne substancje. W związku z tym, wprowadzenie cyjanków do pojemników na odpady stałe jest surowo zabronione.

Pytanie 4

Jakie pH ma roztwór buforowy otrzymany w wyniku zmieszania 0,2 M roztworu kwasu octowego i 0,2 M roztworu octanu sodu, w stosunku objętościowym 3 : 2?

Bufor octanowy według Walpole'a
0,2 M
kwas octowy [ml]
0,2 M
octan sodu [ml]
pH
7,03,04,39
6,04,04,58
5,05,04,75
4,06,04,94
3,07,05,13

A. 4,39
B. 4,58
C. 4,94
D. 5,13
Odpowiedź 4,58 jest jak najbardziej trafna! Można ją uzyskać dzięki równaniu Hendersona-Hasselbalcha, które łączy pH, pKa oraz stosunek stężeń kwasu i zasady. Kwas octowy, czyli CH₃COOH, ma pKa w okolicach 4,76. W naszym buforze mamy stosunek 3:2 dla kwasu octowego i octanu sodu, co daje nam 0,6 M kwasu i 0,4 M zasady. Podstawiając te wartości do równania, dostajemy: pH = pKa + log([A-]/[HA]) = 4,76 + log(0,4/0,6) = 4,58. Takie obliczenia są naprawdę ważne w laboratoriach chemicznych. Kontrola pH to kluczowy sprawa w wielu procesach, na przykład w biologii molekularnej czy w produkcji leków, gdzie stabilność pH ma ogromny wpływ na działanie substancji.

Pytanie 5

Na skutek krystalizacji 18 g kwasu benzoesowego uzyskano 8 g czystego produktu. Jaką wydajność miała ta krystalizacja?

A. 44,44 g
B. 44,44%
C. 2,25 g
D. 2,25%
Wydajność procesu krystalizacji oblicza się jako stosunek masy uzyskanego produktu do masy surowca, wyrażony w procentach. W tym przypadku, otrzymując 8 g czystego kwasu benzoesowego z 18 g użytego surowca, wydajność wynosi: (8 g / 18 g) * 100% = 44,44%. Taka wydajność jest ważna w kontekście procesów technologicznych, ponieważ pozwala ocenić, jak efektywnie surowce zostały wykorzystane. W praktyce, wysoka wydajność jest pożądana, ponieważ obniża koszty materiałowe i zwiększa rentowność produkcji. W kontekście przemysłu farmaceutycznego lub chemicznego, osiągnięcie wysokiej wydajności krystalizacji jest kluczowe dla zapewnienia czystości i jakości produktów końcowych, co odpowiada standardom takim jak GMP (Good Manufacturing Practices). Dodatkowo, analiza wydajności może pomóc w identyfikacji potencjalnych problemów w procesie produkcyjnym i dostosowywaniu parametrów, aby zoptymalizować proces.

Pytanie 6

Miesięczne zapotrzebowanie laboratorium analitycznego na 2-propanol wynosi 500 cm3. Na jak długo wystarczy ta substancja?

A. 5 miesięcy
B. 1 miesiąc
C. 3 miesiące
D. 7 miesięcy
Odpowiedzi wskazujące na krótszy czas trwania zaopatrzenia w 2-propanol są wynikiem błędnych obliczeń dotyczących zapotrzebowania na tę substancję. Prawidłowe obliczenie czasu, na który wystarczy zapas, wymaga znajomości obu wartości: całkowitej ilości substancji chemicznej oraz miesięcznego zapotrzebowania. Użytkownicy, którzy wskazali okresy takie jak 3, 1 czy 7 miesięcy, nieprawidłowo oszacowali stosunek tych dwóch wartości. Na przykład, założenie, że 2500 cm3 wystarczy na 3 miesiące, sugeruje, że miesięczne zapotrzebowanie wynosiłoby 833,33 cm3, co nie jest zgodne z założonymi wartościami. Innym typowym błędem jest zakładanie, że zapas może trwać dłużej, niż wynika to z rzeczywistego zapotrzebowania, co prowadzi do nieefektywnego zarządzania stanami magazynowymi. W praktyce laboratoryjnej, wiedza o czasie wyczerpania się substancji chemicznej jest kluczowa dla planowania zakupów, aby uniknąć przestojów w pracy oraz zapewnić ciągłość procesów. Dlatego ważne jest, aby dokładnie zrozumieć obliczenia związane z zapotrzebowaniem na materiały i odpowiednio planować ich zakupy.

Pytanie 7

Ile gramów cukru trzeba dodać do 200 gramów wody o temperaturze 20°C, aby uzyskać roztwór nasycony?

A. 400 g
B. 200 g
C. 100 g
D. 50 g
Odpowiedzi 200 g, 100 g i 50 g są błędne, ponieważ opierają się na nieporozumieniu związanym z pojęciem nasycenia roztworu. W praktyce, mniej niż 400 g cukru w 200 g wody nie wystarczy do osiągnięcia stanu nasycenia. W przypadku 200 g cukru, można uznać, że roztwór byłby raczej rozcieńczony, co z kolei prowadzi do błędnych wniosków o możliwościach rozpuszczania substancji. Podobnie, 100 g cukru to niewielka ilość w porównaniu do potencjalnej rozpuszczalności, co również nie zaspokoiłoby wymogów nasycenia. Odpowiedź z 50 g jest jeszcze bardziej myląca, ponieważ sugeruje, że można uzyskać roztwór nasycony przy tak niskiej ilości cukru, co jest biologicznie i chemicznie nieuzasadnione. Typowy błąd myślowy polega na porównywaniu rozpuszczalności różnych substancji bez zrozumienia ich właściwości fizykochemicznych. Roztwory nasycone mają swoje zastosowanie w wielu dziedzinach, a ich prawidłowe przygotowanie i zrozumienie jest kluczowe dla osiągnięcia oczekiwanych rezultatów w laboratoriach badawczych oraz w przemyśle chemicznym.

Pytanie 8

Do 300 g wody o temperaturze 30oC dodano 120 g substancji, co zaowocowało powstaniem roztworu nasyconego. Jaką ma rozpuszczalność ta substancja w temperaturze 30oC?

A. 40 g
B. 50 g
C. 30 g
D. 20 g
Odpowiedź 40 g jest poprawna, ponieważ oznacza to, że w 300 g wody w temperaturze 30°C maksymalna ilość substancji, która może się w niej rozpuścić, wynosi właśnie 40 g. Rozpuszczalność jest charakterystyczną właściwością substancji i jest określona dla danej temperatury. W praktyce oznacza to, że w celu uzyskania roztworu nasyconego należy dodać substancję do wody, aż osiągnie się stan, w którym wszelka dodatkowa substancja nie rozpuści się, co jest praktycznym krokiem przy przygotowywaniu roztworów w laboratoriach chemicznych. Wartości rozpuszczalności są kluczowe w różnych zastosowaniach, na przykład w przemyśle farmaceutycznym, gdzie odpowiednia rozpuszczalność substancji aktywnej wpływa na efektywność leku. Zrozumienie tego parametru pozwala na precyzyjne formułowanie roztworów o odpowiednich stężeniach, co jest niezbędne w procesach produkcyjnych. Dodatkowo, wiedza o rozpuszczalności substancji jest istotna w analizach chemicznych oraz w ocenie wpływu czynników fizykochemicznych na procesy rozpuszczania.

Pytanie 9

Aby przygotować mianowany roztwór KMnO4, należy odważyć wysuszone Na2C2O4 o masie zbliżonej do 250 mg, z dokładnością wynoszącą 1 mg. Jaką masę powinna mieć prawidłowo przygotowana odważka?

A. 0,251 g
B. 2,510 g
C. 0,025 g
D. 0,215 g
Odważka Na2C2O4, którą przygotowałeś, powinna mieć masę około 250 mg, a dokładnie to 0,251 g. Przygotowywanie roztworów o ścisłych stężeniach wymaga naprawdę dokładnej pracy w laboratorium oraz świadomości, jakie mają masy molowe substancji. W tym przypadku Na2C2O4, czyli sól sodowa kwasu szczawiowego, ma masę molową około 90 g/mol. Dlatego 0,251 g to w przybliżeniu 2,79 mmol. Kluczowe jest, żeby podczas miareczkowania, gdzie KMnO4 działa jako czynnik utleniający, mieć taką dokładność. Gdy precyzyjnie odważysz reagenty, zwiększasz pewność i powtarzalność wyników. W laboratoriach chemicznych używa się wag analitycznych, żeby uzyskać wyniki, które odpowiadają rzeczywistości. Dzięki temu można przeprowadzać dalsze analizy chemiczne i poprawnie interpretować wyniki.

Pytanie 10

Jeżeli partia towaru składa się z 10 dużych opakowań, wtedy z jednego opakowania pobiera się kilka próbek, które następnie łączy, uzyskując próbkę

A. średnią
B. pierwotną
C. jednostkową
D. laboratoryjną
Odpowiedź "jednostkową" jest prawidłowa, ponieważ w kontekście pobierania próbek z dużych opakowań, próbka jednostkowa odnosi się do pojedynczej próbki pobranej z konkretnego opakowania. W przypadku partii składającej się z 10 dużych opakowań, każda próbka jednostkowa jest reprezentatywna dla danego opakowania. Zbieranie próbek jednostkowych jest kluczowe w kontroli jakości, ponieważ pozwala na ocenę jednorodności i zgodności wyrobów z określonymi standardami. Przykładem zastosowania tej praktyki jest przemysł spożywczy, gdzie próbki jednostkowe są pobierane z różnych partii, aby sprawdzić ich jakość i bezpieczeństwo. Standardy takie jak ISO 2859-1 dotyczące pobierania próbek oraz normy branżowe zapewniają, że proces ten jest przeprowadzany zgodnie z zasadami statystycznymi, co zwiększa wiarygodność wyników.

Pytanie 11

Naczynia miarowe, skalibrowane "na wlew" (IN) to:

A. kolby destylacyjne
B. biurety
C. pipety jednomiarowe o obj. 25 cm3
D. kolby miarowe
Kolby miarowe to naczynia kalibrowane na wlew, co oznacza, że ich pojemność jest określona na poziomie, gdy ciecz wlewana jest do oznaczenia na szyjce naczynia. Dzięki temu kolby miarowe zapewniają wysoką dokładność pomiarów objętości. Stosowane są one w chemii analitycznej oraz w laboratoriach do przygotowywania roztworów o dokładnie określonych stężeniach. Przykładem zastosowania kolb miarowych może być przygotowanie roztworu buforowego, gdzie precyzyjne wymieszanie składników jest kluczowe dla uzyskania stabilnych warunków reakcji. Dobrą praktyką jest używanie kolb o różnych pojemnościach, co pozwala na elastyczne dostosowanie objętości do potrzeb konkretnego doświadczenia. Kolby miarowe powinny być używane zgodnie z odpowiednimi standardami, takimi jak ISO 4788, które definiują wymagania dotyczące dokładności i precyzji pomiarów w laboratoriach.

Pytanie 12

W laboratorium chemicznym systemy wodne zazwyczaj oznacza się kolorem zielonym

A. ściekową
B. przeciwpożarową
C. wodną
D. parową
W laboratoriach chemicznych, zgodnie z międzynarodowymi standardami oznakowania instalacji, kolor zielony jest przypisany do systemów wodnych. Wszystkie rurociągi i instalacje, które transportują wodę, powinny być oznakowane tym kolorem, co zwiększa bezpieczeństwo i efektywność operacyjną. Oznaczenie wodnych instalacji jest szczególnie istotne w kontekście wypadków i awarii, gdzie szybka identyfikacja systemu może uratować życie. Na przykład, w przypadku pożaru, personel musi wiedzieć, które rurociągi prowadzą do źródeł wody, aby skutecznie przeprowadzić akcję gaśniczą. W praktyce oznakowanie to opiera się na normach takich jak ISO 7010 oraz ANSI Z535, które definiują kolorystykę i sposób oznaczania systemów w różnych środowiskach. W związku z tym, rozumienie i przestrzeganie tych standardów jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa w laboratoriach chemicznych oraz minimalizacji ryzyka związanego z niewłaściwym podłączeniem lub pomyleniem instalacji.

Pytanie 13

Mając wagę laboratoryjną z dokładnością pomiaru 10 mg, nie da się wykonać odważki o masie

A. 130 mg
B. 1300 mg
C. 13 g
D. 0,013 g
Odpowiedź 0,013 g jest prawidłowa, ponieważ waga laboratoryjna o dokładności odczytu 10 mg (0,01 g) nie pozwala na precyzyjne ważenie mas mniejszych niż ta wartość. Przygotowanie odważki o masie 0,013 g wymagałoby pomiaru, który jest poniżej granicy dokładności wagi, skutkując niedokładnym odczytem. W praktyce laboratoria powinny stosować wagi, które są w stanie dokładnie mierzyć masy w zakresie ich potrzeb, a zgodność z normami dotyczącymi dokładności pomiarów jest kluczowa. Przykładowo, w laboratoriach chemicznych, gdzie precyzyjne pomiary są niezbędne do uzyskania wiarygodnych wyników, zawsze używa się wag, które sprostają wymaganiom analitycznym. Ważenie substancji o masach mniejszych niż 10 mg przy użyciu wagi, która ma taką granicę dokładności, prowadziłoby do błędów systematycznych, co mogłoby mieć wpływ na dalsze etapy analizy.

Pytanie 14

W którym z podanych równań reakcji dochodzi do zmiany stopni utlenienia atomów?

A. CaCO3 → CaO + CO2
B. NaOH + HCl → NaCl + H2O
C. BaCl2 + H2SO4 → BaSO4 + 2HCl
D. 2KClO3 → 2KCl + 3O2
Reakcja 2KClO3 → 2KCl + 3O2 pokazuje, jak chloran potasu (KClO3) rozkłada się na chlorek potasu (KCl) i tlen (O2). W tym procesie zmieniają się stopnie utlenienia. Chlor w chloranie potasu ma stopień utlenienia +5, a w chlorku potasu już tylko +1. Tlen w cząsteczkach O2 z kolei ma stopień utlenienia 0. Ta zmiana w stopniach utlenienia to przykład redukcji (dla chloru) i utlenienia (dla tlenu). Z mojego doświadczenia, to zrozumienie zmian jest istotne w kontekście reakcji redoks, które są podstawowe w chemii, szczególnie w syntezach organicznych czy produkcji energii. Wiedza o stopniach utlenienia pomaga przewidywać reakcje chemiczne i ich praktyczne zastosowania, co jest ważne, zwłaszcza w chemii analitycznej i przemysłowej.

Pytanie 15

Średnia masa wody wypływająca z pipety o deklarowanej pojemności 25 cm3, w temperaturze 25°C wynosi 24,80 g. Korzystając z danych zamieszczonych w tabeli wskaż wartość poprawki kalibracyjnej dla tej pipety.

Masa wody zajmującej objętość 1 dm3 w zależności od temperatury pomiaru
Temperatura
°C
Masa wody
g
20997,17
21997,00
22996,80
23996,59
24996,38
25996,16
26995,93
27995,69
28995,45
29995,18
30994,92

A. 0,16 ml
B. 0,25 ml
C. 0,10 ml
D. 0,18 ml
Dobra robota! Odpowiedź 0,10 ml jest jak najbardziej na miejscu i świetnie pokazuje, jakie są zasady kalibracji pipet. Jak masz pipetę o pojemności 25 cm³, to różnice między tym, co teoretycznie powinno być, a tym, co naprawdę dostajesz, są mega ważne dla precyzyjnych pomiarów. W tym przypadku pipeta faktycznie wypuszcza 0,104 g wody mniej, co daje nam tę poprawkę kalibracyjną 0,10 ml. W labie, kiedy używasz pipet do dozowania różnych substancji, musisz to uwzględnić, żeby wyniki były dokładne. W każdym laboratorium analitycznym kalibracja to standard. Bo każda nawet mała różnica w objętości może zmienić stężenie roztworu, a potem to prowadzi do błędnych wniosków. Dlatego fajnie jest regularnie sprawdzać i kalibrować pipety, żeby mieć pewność, że wyniki są wiarygodne i można je powtarzać.

Pytanie 16

Jakie czynniki wpływają na zmiany jakościowe w składzie próbki?

A. składu biologicznego próbki.
B. wiedzy i umiejętności próbobiorcy.
C. lokalizacji pobrania.
D. przeprowadzonych analiz.
Skład biologiczny próbki jest kluczowym czynnikiem wpływającym na jakość i właściwości badanej próbki. Zmiany jakościowe w składzie próbki mogą być wynikiem różnorodnych procesów biologicznych, chemicznych czy fizycznych, które zachodzą w jej obrębie. Na przykład, mikroorganizmy obecne w próbce mogą wpływać na degradację substancji biologicznych, a ich działalność może prowadzić do powstawania metabolitów o różnej aktywności. W praktyce, zrozumienie składu biologicznego próbki pozwala na lepsze projektowanie eksperymentów i interpretację wyników badań. W dziedzinach takich jak biotechnologia czy analiza środowiskowa, istotne jest uwzględnienie takich czynników jak pH, temperatura czy obecność składników odżywczych, które mogą modyfikować skład biologiczny. Dobre praktyki laboratoryjne, takie jak odpowiednie przechowywanie próbek i unikanie kontaminacji, mają na celu minimalizowanie wpływu zmian jakościowych na wyniki badań. Wiedza na temat składu biologicznego próbki jest zatem fundamentem skutecznego przeprowadzania badań analitycznych oraz interpretacji ich rezultatów.

Pytanie 17

W jakim celu używa się kamyczków wrzenne w trakcie długotrwałego podgrzewania cieczy?

A. Obniżenia temperatury wrzenia cieczy
B. Zwiększenia temperatury wrzenia cieczy
C. Zwiększenia powierzchni kontaktu faz w celu przyspieszenia reakcji
D. Uniknięcia miejscowego przegrzewania się cieczy
Kamyczki wrzenne, znane też jako rdzenie wrzenia, są naprawdę ważne, gdy chodzi o zapobieganie przegrzewaniu się cieczy. Działają na zasadzie zwiększania powierzchni, na której zachodzi wrzenie, co w efekcie pozwala na równomierne rozprowadzenie temperatury. Gdyby nie one, mogłyby powstawać pęcherzyki pary, które czasem wybuchają i mogą prowadzić do niebezpiecznych sytuacji, takich jak gwałtowny wzrost ciśnienia. Dlatego użycie kamyczków wrzennych jest w laboratoriach czy w chemii naprawdę istotne, ponieważ pozwala na lepszą kontrolę temperatury i uzyskanie wiarygodnych wyników. Na przykład w destylacji, stabilne wrzenie jest kluczem do efektywnego oddzielania różnych składników. Można powiedzieć, że to standardy jak ISO 17025 to potwierdzają – mówią, jak ważne jest to dla jakości i bezpieczeństwa badań.

Pytanie 18

Podczas pomiaru masy substancji w naczyniu wagowym na wadze technicznej, dla zrównoważenia masy na szalce zastosowano odważniki: 10 g, 5 g, 500 mg, 200 mg, 200 mg, 50 mg, 20 mg, 10 mg oraz 10 mg. Masa substancji razem z naczynkiem wyniosła

A. 16,94 g
B. 15,94 g
C. 15,99 g
D. 16,04 g
Odpowiedź 15,99 g jest prawidłowa, ponieważ podczas ważenia substancji w naczynku wagowym, sumujemy masy odważników, które zostały użyte do zrównoważenia. W analizowanym przypadku odważniki to: 10 g, 5 g, 500 mg (czyli 0,5 g), 200 mg (czyli 0,2 g), 200 mg (0,2 g), 50 mg (0,05 g), 20 mg (0,02 g), 10 mg (0,01 g) i 10 mg (0,01 g). Gdy dodamy te wartości, otrzymujemy: 10 g + 5 g + 0,5 g + 0,2 g + 0,2 g + 0,05 g + 0,02 g + 0,01 g + 0,01 g = 15,99 g. W praktyce, ważenie substancji należy przeprowadzać na dobrze skalibrowanych wagach technicznych, które powinny być regularnie poddawane kalibracji zgodnie z normami ISO 9001, aby zapewnić dokładność pomiarów. Użycie odważników o precyzyjnych wartościach jest kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników, co ma ogromne znaczenie w laboratoriach chemicznych oraz w przemyśle farmaceutycznym, gdzie niewielkie odchylenia w ważeniu mogą prowadzić do poważnych konsekwencji dla jakości produktów.

Pytanie 19

Gdzie należy przechowywać cyjanek potasu KCN?

A. w warunkach chłodniczych
B. w stalowej szafie, zamkniętej na klucz
C. w pojemniku, z dala od źródeł ciepła
D. w szczelnie zamkniętym eksykatorze
Przechowywanie cyjanku potasu (KCN) w stalowej szafie zamkniętej na klucz jest kluczowym aspektem zapewnienia bezpieczeństwa w laboratoriach i miejscach pracy, ponieważ jest to substancja silnie toksyczna. Właściwe przechowywanie tego związku chemicznego minimalizuje ryzyko przypadkowego kontaktu z osobami nieuprawnionymi oraz zapobiega przypadkowemu uwolnieniu substancji do otoczenia. Stalowe szafy przeznaczone do przechowywania substancji niebezpiecznych muszą być zgodne z normami bezpieczeństwa, takimi jak OSHA (Occupational Safety and Health Administration) oraz EPA (Environmental Protection Agency), które nakładają obowiązki dotyczące ochrony zdrowia i środowiska. Przykładem dobrej praktyki jest stosowanie systemów monitorowania, które informują o ewentualnych nieprawidłowościach w temperaturze czy wilgotności w miejscu przechowywania. Umożliwia to wczesne wykrywanie zagrożeń oraz odpowiednie działania w celu ich minimalizacji, co jest niezbędne w zarządzaniu substancjami chemicznymi o wysokim ryzyku. Ponadto, regularne szkolenia pracowników z zakresu obsługi substancji niebezpiecznych wspierają kulturę bezpieczeństwa w organizacji.

Pytanie 20

Wskaż definicję fiksanali?

A. Małe ampułki ze ściśle określoną masą substancji chemicznej
B. Małe ampułki z nieokreśloną masą substancji chemicznej
C. Kapsułki zawierające niewielkie ilości substancji chemicznej
D. Małe kapsułki z nieokreśloną ilością stałej substancji chemicznej
Fiksanal, w kontekście farmaceutycznym, odnosi się do małych ampułek, które zawierają ściśle określoną masę danego związku chemicznego. Tego rodzaju preparaty są kluczowe w aplikacjach, gdzie precyzyjne dawkowanie substancji czynnej jest niezbędne, na przykład w leczeniu chorób, gdzie nadmierne lub niewystarczające dawki mogą prowadzić do poważnych skutków zdrowotnych. Fiksany są powszechnie wykorzystywane w laboratoriach analitycznych oraz w przemyśle farmaceutycznym, gdzie konieczność zachowania dokładnych proporcji substancji ma istotne znaczenie dla efektywności terapii. Przykładem zastosowania fiksanalów może być przygotowywanie rozwiązań do badań laboratoryjnych, gdzie wymagana jest precyzyjna kontrola masy substancji. Warto również zaznaczyć, że produkcja tych ampułek musi spełniać rygorystyczne normy jakości, takie jak GMP (Good Manufacturing Practice), co zapewnia, że każda partia fiksanali jest zgodna z określonymi standardami jakości.

Pytanie 21

Wskaź sprzęt konieczny do przeprowadzenia miareczkowania?

A. Biureta, kolba miarowa, lejek do biurety, statyw
B. Biureta, kolba stożkowa, kolba miarowa, statyw
C. Biureta, kolba stożkowa, lejek do biurety, statyw
D. Pipeta, kolba stożkowa, lejek, statyw
Wybrana odpowiedź jest poprawna, ponieważ miareczkowanie to technika analityczna, która wymaga precyzyjnego pomiaru objętości roztworu reagentu. Biureta jest kluczowym narzędziem, które pozwala na dokładne dozowanie cieczy, co jest niezbędne do uzyskania precyzyjnych wyników. Kolba stożkowa, w której zazwyczaj odbywa się miareczkowanie, umożliwia łatwe mieszanie roztworów oraz ich obserwację. Lejek do biurety jest istotny, ponieważ umożliwia bezpieczne i precyzyjne napełnianie biurety bez ryzyka rozlania reagentu. Statyw natomiast stabilizuje biuretę, co jest ważne dla bezpieczeństwa i dokładności pomiarów. W praktyce, aby miareczkowanie było skuteczne, należy stosować również odpowiednie techniki pipetowania i mieszania, aby zapewnić jednolite stężenie roztworu oraz uzyskać wiarygodne wyniki analizy. Te komponenty są zgodne z dobrymi praktykami laboratoryjnymi, które podkreślają znaczenie precyzji i poprawności technik analitycznych.

Pytanie 22

Reagenty o czystości na poziomie 99,999% — 99,9999% to reagenty

A. czyste do badań
B. spektralnie czyste
C. czyste
D. czyste chemicznie
Odczynniki o poziomie czystości 99,999% — 99,9999% są klasyfikowane jako spektralnie czyste, ponieważ ich wysoka czystość zapewnia minimalną ilość zanieczyszczeń, które mogą wpłynąć na wyniki analizy spektroskopowej. Spektralna czystość jest kluczowa w technikach analitycznych, takich jak spektroskopia UV-Vis, IR oraz NMR, gdzie obecność nawet śladowych zanieczyszczeń może prowadzić do zniekształcenia widm analitycznych. Przykładem zastosowania spektralnie czystych odczynników jest ich użycie w badaniach biologicznych, gdzie dokładne pomiary są niezbędne do analizy interakcji między biomolekułami. W przemyśle chemicznym i farmaceutycznym, stosowanie takich odczynników jest ściśle regulowane i zgodne z normami jakości, takimi jak ISO 17025, które wymagają wysokiej jakości i powtarzalności wyników. Zastosowanie spektralnie czystych odczynników nie tylko poprawia wiarygodność analiz, ale także pozwala na uzyskanie wyników o wysokiej precyzji, co jest kluczowe w badaniach naukowych oraz rozwoju nowych produktów.

Pytanie 23

Zgodnie z zasadami BHP w laboratorium, po zakończeniu pracy z odczynnikami chemicznymi należy:

A. Wszystkie nieużyte odczynniki pozostawić na stole roboczym.
B. Zamknąć szczelnie pojemniki z odczynnikami, posegregować odpady chemiczne zgodnie z instrukcjami i dokładnie umyć stanowisko pracy.
C. Wylać pozostałości odczynników do zlewu niezależnie od ich rodzaju.
D. Zostawić otwarte pojemniki i natychmiast opuścić laboratorium.
Prawidłowe postępowanie po zakończeniu pracy z odczynnikami chemicznymi w laboratorium opiera się na kilku kluczowych zasadach bezpieczeństwa i higieny pracy. Po pierwsze, zawsze należy szczelnie zamknąć pojemniki z używanymi chemikaliami, aby uniknąć parowania, przypadkowego kontaktu oraz zanieczyszczenia powietrza szkodliwymi substancjami. To ważne nie tylko dla zdrowia pracowników, ale też dla ochrony środowiska. Następnie wszelkie odpady chemiczne muszą być posegregowane i zutylizowane zgodnie z obowiązującymi przepisami – nie wolno ich wylewać do zlewu czy pozostawiać na stanowisku. Wreszcie, dokładne umycie stanowiska pracy to nie tylko kwestia estetyki, ale też bezpieczeństwa: resztki substancji mogą powodować nieprzewidywalne reakcje lub narazić kolejne osoby korzystające z tego miejsca. Moim zdaniem, takie podejście minimalizuje ryzyko wypadków i sprawia, że praca w laboratorium jest bardziej przewidywalna. W praktyce, nawet jeśli jesteśmy zmęczeni po długim dniu eksperymentów, warto poświęcić te kilka minut na sprzątnięcie, bo to się po prostu opłaca – dla nas i dla innych. To standard nie tylko w szkołach i uczelniach, ale też w profesjonalnych laboratoriach chemicznych na całym świecie.

Pytanie 24

Jaką objętość zasady sodowej o stężeniu 1,0 mol/dm3 należy dodać do 56,8 g kwasu stearynowego, aby otrzymać mydło sodowe (stearynian sodu)?

C17H35COOH + NaOH → C17H35COONa + H2O
(MC17H35COOH = 284 g/mol, MC17H35COONa = 306 g/mol, MNaOH = 40 g/mol, MH2O= 18 g/mol)

A. 250 cm3
B. 150 cm3
C. 200 cm3
D. 100 cm3
Odpowiedź 200 cm3 jest poprawna, ponieważ do syntezy mydła sodowego z kwasu stearynowego potrzebujemy odpowiedniej ilości zasady sodowej, która zneutralizuje kwas. W przypadku kwasu stearynowego, którego masa wynosi 56,8 g, obliczamy liczbę moli, korzystając z jego masy molowej wynoszącej około 284 g/mol. Obliczamy liczbę moli kwasu stearynowego: 56,8 g / 284 g/mol = 0,2 mol. Zasada sodowa w stężeniu 1,0 mol/dm3 oznacza, że w 1 dm3 roztworu znajduje się 1 mol NaOH. Aby zneutralizować 0,2 mola kwasu, potrzebujemy 0,2 dm3 roztworu NaOH, co odpowiada 200 cm3. Zastosowanie odpowiednich proporcji w syntezie mydeł jest kluczowe dla uzyskania właściwej struktury chemicznej produktu końcowego, co wpływa na jego właściwości użytkowe. Prawidłowe przygotowanie mydeł sodowych znajduje zastosowanie w przemyśle kosmetycznym oraz chemicznym, gdzie jakość surowców oraz ilości reagentów są ściśle normowane przez odpowiednie standardy.

Pytanie 25

Którą substancję można bezpośrednio wyrzucić do odpadów komunalnych?

A. Tlenek rtęci(II)
B. Azotan(V) srebra
C. Azbest
D. Glukozę
Glukoza to taki prosty cukier, który znajdziesz w wielu jedzeniu. Jest zupełnie naturalna i nasze ciała potrafią ją rozłożyć. Dlatego można ją bez obaw wrzucać do odpadów komunalnych, co oznacza, że trafia do oczyszczalni i tam można ją przerobić. Z tego, co wiem, glukoza nie szkodzi ani naturze, ani zdrowiu ludzi. Jeśli chodzi o odpady, to takie organiczne rzeczy jak glukoza są ok i można je spokojnie kompostować. W przemyśle używa się jej do produkcji żywności i jako źródło energii w fermentacji, co pokazuje, że można ją bezpiecznie utylizować. W dodatku normy takie jak ISO 14001 pomagają zarządzać środowiskiem, więc glukoza jest w tym kontekście super bezpieczna.

Pytanie 26

W tabeli przestawiono dane dotyczące wybranych roztworów wodnych wodorotlenku sodu.
Oblicz masę wodorotlenku sodu, jaką należy rozpuścić w 200,0 cm3 wody, aby otrzymać roztwór o gęstości 1,0428 g/cm3.

d420 [g/cm3]masa NaOH [g/100 cm3]
1,00951,01
1,02072,04
1,04284,17
1,06486,39
1,08698,70
1,108911,09

A. 8,34 g
B. 8,70 g
C. 4,08 g
D. 4,17 g
Odpowiedź 8,34 g jest prawidłowa, ponieważ aby uzyskać roztwór o gęstości 1,0428 g/cm³ w objętości 200 cm³, musimy wziąć pod uwagę masę wodorotlenku sodu (NaOH) niezbędną do osiągnięcia takiej gęstości. Z danych w tabeli wynika, że dla 100 cm³ roztworu potrzebna jest masa NaOH, która po podwojeniu daje nam 8,34 g dla 200 cm³. To podejście jest zgodne z zasadami obliczeń chemicznych, gdzie gęstość, masa i objętość są ze sobą powiązane. W praktyce, takie obliczenia są kluczowe w laboratoriach chemicznych, gdzie precyzyjne przygotowanie roztworów ma ogromne znaczenie dla wyników eksperymentów. Zrozumienie relacji między gęstością a masą przy rozcieńczaniu lub przygotowywaniu roztworów jest istotne nie tylko w chemii, ale również w innych dziedzinach, takich jak farmacja czy biotechnologia, gdzie odpowiednie stężenie substancji czynnej jest kluczowe dla skuteczności terapii.

Pytanie 27

W trakcie reakcji estryfikacji opisanej równaniem CH3COOH + C2H5OH ↔ CH3COOC2H5 + H2O użyto molowego stosunku alkoholu do kwasu wynoszącego 1:10. W rezultacie tego

A. równowaga reakcji została silnie przesunięta w prawo
B. alkohol uległ całkowitej reakcji
C. równowaga reakcji została silnie przesunięta w lewo
D. uzyskano ester o 100% wydajności
W przypadku reakcji estryfikacji, zastosowanie molowego stosunku alkoholu do kwasu acetylenowego wynoszącego 1:10 powoduje, że ilość dostępnego alkoholu jest znacznie większa w porównaniu do kwasu. Zgodnie z zasadą Le Chateliera, zwiększenie ilości reagentu (w tym przypadku alkoholu) prowadzi do przesunięcia równowagi reakcji w stronę produktów. W tym konkretnym przypadku oznacza to, że równowaga reakcji przesunie się w prawo, co skutkuje większą produkcją estru (CH3COOC2H5) oraz wody (H2O). Praktycznie, taki stosunek reagentów jest często stosowany w przemyśle chemicznym, aby zwiększyć wydajność produkcji estrów, co jest szczególnie istotne w syntezach organicznych i w produkcji aromatów. Warto zauważyć, że aby uzyskać optymalne wyniki, ważne jest monitorowanie warunków reakcji, takich jak temperatura oraz obecność katalizatorów, co może również wpływać na szybkość i wydajność reakcji.

Pytanie 28

Na podstawie danych w tabeli próbkę, w której będzie oznaczany BZT, należy przechowywać

Oznaczany parametrRodzaj naczynia do przechowywaniaSposób utrwalaniaDopuszczalny czas przechowywania
barwaszklane lub polietylenowe- schłodzenie do temperatury 2-5°C24 h
fosforany ogólneszklane lub polietylenowe- zakwaszenie kwasem siarkowym(VI)
- schłodzenie do temperatury 2-5°C
4 h
48 h
BZTszklane- schłodzenie do temperatury 2-5°C
- przechowywanie w ciemności
24 h
azot azotanowy(V)szklane lub polietylenowe- schłodzenie do temperatury 2-5°C
- dodanie 2 cm3 chloroformu do 1 dm3 próbki
24 h
48 h

A. w szklanej butelce.
B. w polietylenowej butelce.
C. w butelce z ciemnego szkła.
D. w metalowym naczyniu.
Przechowywanie próbki do oznaczania biochemicznego zapotrzebowania tlenu (BZT) w butelce z ciemnego szkła jest kluczowe, aby zapewnić jej integralność i dokładność pomiarów. Ciemne szkło chroni próbkę przed działaniem światła, które może prowadzić do fotodegradacji niektórych składników organicznych, co w konsekwencji zafałszowałoby wyniki analizy. Przechowywanie w odpowiedniej temperaturze, zazwyczaj w zakresie 2-5°C, również ma fundamentalne znaczenie, ponieważ niska temperatura spowalnia procesy biochemiczne, które mogłyby wpłynąć na zmiany w stężeniu tlenu. Zgodnie z normami ISO i dobrymi praktykami laboratoryjnymi, nieprzekraczanie tych warunków gwarantuje wyższej jakości wyniki. W praktyce, takie podejście jest stosowane w laboratoriach zajmujących się analizą wód, gdzie prawidłowe przechowywanie próbek jest kluczowe dla monitorowania stanu ekologicznego zbiorników wodnych. Zastosowanie butelek z ciemnego szkła jest zatem nie tylko zgodne z wymaganiami, ale także odzwierciedla wysokie standardy profesjonalizmu w pracy laboratoryjnej.

Pytanie 29

W trakcie korzystania z odczynnika opisanego na etykiecie, należy szczególnie zwrócić uwagę na zagrożenia związane

A. z poparzeniem
B. z wybuchem
C. z pożarem
D. z lotnością
Odpowiedź "z pożarem" jest prawidłowa, ponieważ wiele reagentów chemicznych, zwłaszcza te o niskim punkcie zapłonu, stanowi poważne zagrożenie pożarowe. Takie substancje mogą łatwo zapalać się w obecności źródła ciepła lub otwartego ognia, co stwarza ryzyko nie tylko dla zdrowia osób pracujących w laboratoriach, ale także dla samej infrastruktury. Przykładem substancji stwarzających to ryzyko są rozpuszczalniki organiczne, takie jak aceton czy etanol, które są powszechnie wykorzystywane w różnych procesach chemicznych. Pracując z tymi substancjami, należy przestrzegać zasad BHP, takich jak przechowywanie reagentów w odpowiednich warunkach oraz korzystanie z odpowiednich środków ochrony osobistej. Warto również mieć na uwadze przepisy dotyczące magazynowania substancji łatwopalnych, które określają minimalne odległości od źródeł zapłonu oraz wymagania dotyczące wentylacji. Znajomość tych zasad i praktyk jest niezbędna do bezpiecznego wykonywania prac laboratoryjnych oraz do minimalizacji ryzyka wystąpienia zagrożeń pożarowych.

Pytanie 30

Jednym z sposobów oddzielania jednorodnych mieszanin jest

A. destylacja
B. sedymentacja
C. dekantacja
D. filtracja
Destylacja to naprawdę ważna metoda, jeśli chodzi o rozdzielanie mieszanin jednorodnych. Działa to tak, że różne składniki mają różne temperatury wrzenia. Fajnie sprawdza się to szczególnie w cieczy, gdzie te różnice są wyraźne. W praktyce, destylacja ma wiele zastosowań, zwłaszcza w przemyśle chemicznym, petrochemicznym i farmaceutycznym. Na przykład, podczas produkcji etanolu z fermentacji, destylacja pomaga oddzielić alkohol od wody i innych substancji. W branży chemicznej korzysta się z niej do oczyszczania rozpuszczalników, a w przemyśle naftowym do separacji różnych frakcji ropy naftowej. Metoda destylacji frakcyjnej jest super, bo pozwala skupić się na skutecznym rozdzielaniu skomplikowanych mieszanin na poszczególne składniki. To wszystko jest zgodne z normami przemysłowymi, które wymagają, żeby produkty końcowe były czyste i żeby proces był jak najbardziej efektywny.

Pytanie 31

Podstawowy zestaw do filtracji, oprócz statywu i sączka, obejmuje

A. lejka, 2 kolb stożkowych, bagietki
B. lejka, kolby stożkowej, zlewki
C. lejka, 2 zlewki, bagietki
D. lejka, zlewki, 2 bagietek
Odpowiedź 'z lejka, 2 zlewek, bagietki' jest prawidłowa, ponieważ podstawowy zestaw do sączenia rzeczywiście obejmuje te elementy. Lejek jest niezbędny do precyzyjnego kierowania cieczy do naczynia, co zapobiega rozlaniu i zapewnia czystość eksperymentu. Zlewki są kluczowe, gdyż jedna jest używana do przechwytywania cieczy podczas sączenia, a druga do gromadzenia płynów, które mogą być użyte w dalszym etapie analizy. Bagietki, znane również jako pipety, są używane do precyzyjnego przenoszenia niewielkich objętości substancji, co jest niezwykle ważne w laboratoriach chemicznych i biologicznych. Poprawne wykorzystanie tego zestawu zapewnia zgodność z dobrymi praktykami laboratoryjnymi, a także ułatwia zrozumienie procesów chemicznych i biologicznych. Przykładem może być ich zastosowanie w filtracji, gdzie odpady są usuwane, a czysta ciecz zbierana do zlewki, co jest kluczowe w wielu procedurach analitycznych.

Pytanie 32

Jakie urządzenie wykorzystuje się do określania lepkości płynów?

A. kolorymetr
B. piknometr
C. wiskozymetr
D. areometr
Wiskozymetr to całkiem fajne urządzenie, które mierzy lepkość cieczy. Lepkość to taki parametr, który mówi nam, jak bardzo ciecz jest 'gęsta' w swoim zachowaniu, co jest istotne w różnych dziedzinach jak chemia, inżynieria materiałowa czy technologie procesów. Lepkość ma ogromne znaczenie, szczególnie gdy myślimy o tym, jak ciecz przepływa przez rury lub jak jest używana w przemyśle i laboratoriach. Wiskozymetry dzielą się na różne typy – mamy na przykład wiskozymetry dynamiczne, które badają lepkość przy różnych prędkościach, albo kinematyczne, które skupiają się na czasie przepływu cieczy przez określoną objętość. Warto wspomnieć, że w przemyśle spożywczym, kontrolowanie lepkości soków czy sosów jest mega ważne, żeby uzyskać dobrą konsystencję i jakość. Dodatkowo, istnieją standardy, jak na przykład ASTM D445, które określają, jak mierzyć lepkość, dzięki czemu wyniki są spójne i wiarygodne w różnych laboratoriach.

Pytanie 33

Wybór lokalizacji do poboru próbek wody z rzeki nie jest uzależniony od

A. celu oraz zakresu badań
B. usytuowania źródeł zanieczyszczeń
C. rodzaju pojemników do ich przechowywania
D. usytuowania dopływów
Wybór miejsca pobierania próbek wody z rzeki jest kluczowym elementem badań jakości wody, a rodzaj naczyń do ich przechowywania nie ma wpływu na lokalizację ich pobierania. Istotne jest, aby miejsce poboru było reprezentatywne dla badanego obszaru i odpowiadało celom oraz zakresowi badań. Na przykład, jeśli celem jest ocena wpływu zanieczyszczeń przemysłowych, należy wybierać miejsca w pobliżu źródeł tych zanieczyszczeń. Z kolei lokalizacja dopływów może wskazywać na różne warunki hydrologiczne i chemiczne wody. Zarówno standardy ISO, jak i normy krajowe dotyczące monitorowania jakości wody podkreślają znaczenie odpowiedniego doboru punktów poboru. Przechowywanie próbek w odpowiednich naczyniach, takich jak butelki szklane lub plastikowe, ma z kolei na celu zapewnienie, że próbki nie ulegną zanieczyszczeniu ani degradacji w czasie transportu do laboratorium. Dlatego rodzaj naczyń jest istotny, ale nie wpływa na wybór miejsca ich pobierania.

Pytanie 34

Mianowanie roztworu o stężeniu przybliżonym można wykonać poprzez

A. miareczkowanie innym roztworem mianowanym o ściśle określonym stężeniu.
B. miareczkowanie tym samym roztworem mianowanym o ściśle określonym stężeniu.
C. miareczkowanie innym roztworem, który nie jest mianowany.
D. zmierzenie gęstości tego roztworu.
Mianowanie roztworu o stężeniu przybliżonym można skutecznie przeprowadzić poprzez miareczkowanie innym roztworem mianowanym o ściśle określonym stężeniu, ponieważ pozwala to na precyzyjne określenie ilości molesów substancji czynnej w analizowanym roztworze. W praktyce, podczas miareczkowania wykorzystuje się znany roztwór o dokładnie zmierzonym stężeniu, co pozwala na dokładne obliczenia i analizę wyników. Na przykład, w laboratoriach chemicznych często wykorzystuje się miareczkowanie kwasu solnego roztworem wodorotlenku sodu o znanym stężeniu, co umożliwia precyzyjne określenie stężenia kwasu. Zgodnie z normami branżowymi, takimi jak ISO 8655, precyzyjne miareczkowanie jest kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników analitycznych. Dodatkowo, stosowanie roztworów mianowanych eliminuje wiele zmiennych, które mogłyby wpłynąć na wynik, takich jak niejednorodność roztworów niemianowanych, co czyni je bardziej niezawodnymi w kontekście stosowania w analizach laboratoryjnych.

Pytanie 35

Aby przygotować 500 g roztworu o stężeniu 10% (m/m), ile substancji należy odważyć?

A. 100 g substancji
B. 50 g substancji
C. 10 g substancji
D. 5 g substancji
Aby sporządzić roztwór o stężeniu 10% (m/m), należy zrozumieć, że stężenie to oznacza, że na każde 100 g roztworu przypada 10 g substancji rozpuszczonej. W przypadku przygotowywania 500 g roztworu, można obliczyć potrzebną ilość substancji, stosując proporcję. 10% z 500 g to 50 g substancji: 500 g * 0,10 = 50 g. Taki sposób obliczenia jest zgodny z zasadami chemii analitycznej, gdzie dokładność i precyzja są kluczowe. W praktyce, przygotowując roztwory, należy zawsze stosować odpowiednie wagi analityczne oraz zapewnić odpowiednie warunki do ich mieszania, aby uzyskać jednorodny roztwór. Ważne jest również, aby znać właściwości substancji, które są wykorzystywane do sporządzania roztworów, aby uniknąć niebezpieczeństw związanych z ich stosowaniem, co jest zgodne z dobrą praktyką laboratoryjną.

Pytanie 36

Korzystając z wykresu wskaż, w jakiej postaci występuje woda w temperaturze 10°C i pod ciśnieniem 100 barów.

Ilustracja do pytania
A. Ciecz.
B. Gaz.
C. Lód.
D. Sublimat
Wybór odpowiedzi "Ciecz" jest całkowicie poprawny, ponieważ woda w temperaturze 10°C i ciśnieniu 100 barów znajduje się w obszarze fazy ciekłej na wykresie fazowym. Woda przy tych parametrach spełnia warunki, które umożliwiają jej istnienie w stanie ciekłym. To zjawisko jest kluczowe w różnych zastosowaniach technologicznych, takich jak procesy przemysłowe, gdzie woda jako ciecz pełni funkcję chłodziwa czy medium transportującego ciepło. W praktyce, znajomość stanów skupienia wody i ich zależności od ciśnienia i temperatury jest istotna w inżynierii chemicznej, meteorologii oraz inżynierii środowiska. Dobrą praktyką jest regularne analizowanie wykresów fazowych, które mogą wskazywać na potencjalne zmiany stanu skupienia substancji, co jest kluczowe w projektowaniu i eksploatacji systemów, w których woda odgrywa fundamentalną rolę.

Pytanie 37

Zawarty fragment instrukcji odnosi się do

Po dodaniu do kolby Kjeldahla próbki analizowanego materiału, kwasu siarkowego(VI) oraz katalizatora, należy delikatnie ogrzewać zawartość kolby za pomocą palnika gazowego. W początkowym etapie ogrzewania zawartość kolby wykazuje pienienie i zmienia kolor na ciemniejszy. W tym czasie należy przeprowadzać ogrzewanie bardzo ostrożnie, a nawet z przerwami, aby uniknąć "wydostania się" czarnobrunatnej masy do szyjki kolby.

A. mineralizacji próbki na mokro
B. wyprażenia próbki do stałej masy
C. mineralizacji próbki na sucho
D. topnienia próbki
Odpowiedź 'mineralizacji próbki na mokro' jest poprawna, ponieważ opisany proces odnosi się do analizy chemicznej, w której próbka poddawana jest mineralizacji przy użyciu kwasu siarkowego(VI) oraz katalizatora. Mineralizacja na mokro to technika, która polega na rozkładaniu substancji organicznych w cieczy, co umożliwia uzyskanie ich składników chemicznych w formie rozpuszczalnej. W procesie tym, ogrzewanie jest kluczowe, aby zapewnić efektywne działanie kwasu oraz katalizatora, co skutkuje pełnym utlenieniem organicznych składników próbki. Przykładem praktycznego zastosowania tej metody jest analiza zawartości azotu w próbkach żywności, gdzie proces ten pozwala na uzyskanie wyników w zgodzie z normami laboratoryjnymi, takimi jak ISO 16634. Dobrze przeprowadzona mineralizacja na mokro jest istotnym krokiem w wielu analizach chemicznych, umożliwiającym dalsze badania i uzyskiwanie precyzyjnych wyników.

Pytanie 38

Określ, jakie informacje powinny być zarejestrowane w ewidencji wydania substancji niebezpiecznych, stosowanych w badaniach laboratoryjnych?

A. Liczba przeprowadzonych prób z użyciem tej substancji, data wydania
B. Metoda wydania, imię i nazwisko osoby wydającej
C. Data ważności, forma substancji
D. Ilości wydane, stan magazynowy, imię i nazwisko osoby, której przekazano substancję
Odpowiedź dotycząca zapisania wydanych ilości, stanu zapasów oraz nazwiska osoby, której substancja została wydana, jest prawidłowa, ponieważ ewidencja rozchodu substancji niebezpiecznych wymaga szczegółowego dokumentowania tych informacji w celu zapewnienia bezpieczeństwa i zgodności z przepisami. Wydane ilości umożliwiają śledzenie zużycia substancji, co jest niezbędne do oceny ich dostępności i planowania zakupów. Stan zapasów pozwala na zarządzanie zasobami, minimalizując ryzyko ich niedoboru, co jest istotne w kontekście ciągłości pracy laboratorium. Imię i nazwisko osoby, której substancja została wydana, pozwala na identyfikację użytkownika, co jest kluczowe w przypadku ewentualnych incydentów związanych z bezpieczeństwem. W praktyce, takie podejście jest zgodne z normami ISO 14001, które podkreślają znaczenie dokumentacji w zarządzaniu substancjami niebezpiecznymi, a także z dobrą praktyką laboratoryjną (GLP), która nakłada obowiązek ścisłego rejestrowania obiegu substancji chemicznych.

Pytanie 39

Jaką masę siarczanu(VI) miedzi(II)-woda(1/5) należy poddać suszeniu, aby otrzymać 300 g soli bezwodnej?

CuSO4 · 5H2O → CuSO4 + 5H2O
(MCuSO4·5H2O = 249,5 g/mol, MCuSO4 = 159,5 g/mol, MH2O = 18,0 g/mol)

A. 390,5 g
B. 469,3 g
C. 584,1 g
D. 210,0 g
Odpowiedź 469,3 g jest prawidłowa, ponieważ obliczenia opierają się na stosunku mas molowych soli bezwodnej i uwodnionej. Siarczan(VI) miedzi(II) w postaci uwodnionej (CuSO4·5H2O) zawiera cząsteczki wody, które muszą zostać usunięte podczas procesu suszenia, aby uzyskać sól bezwodną (CuSO4). Masy molowe: CuSO4 wynoszą około 159,61 g/mol, a CuSO4·5H2O to 249,68 g/mol. Stosując proporcje, można ustalić, że masa siarczanu(VI) miedzi(II)-woda, potrzebna do uzyskania 300 g soli bezwodnej, wynosi około 469,3 g. Praktyczne zastosowanie tej wiedzy jest istotne w laboratoriach chemicznych, gdzie precyzyjne przygotowanie roztworów i soli jest kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników badań. Dobre praktyki laboratoryjne sugerują, aby zawsze przeprowadzać obliczenia masy przed rozpoczęciem doświadczenia, co pozwala uniknąć błędów i strat materiałowych.

Pytanie 40

Na opakowaniu fenolu umieszcza się przedstawiony na rysunku znak ostrzegawczy, który oznacza, że jest to substancja

Ilustracja do pytania
A. drażniąca.
B. utleniająca.
C. toksyczna.
D. wybuchowa.
Odpowiedź 'toksyczna' jest poprawna, ponieważ znak ostrzegawczy przedstawiający czaszkę z kośćmi skrzyżowanymi informuje o substancji, która może być niebezpieczna dla zdrowia. Fenol, jako substancja chemiczna, wykazuje wysoką toksyczność, co może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, w tym uszkodzenia narządów wewnętrznych oraz zagrażających życiu skutków po kontakcie z organizmem. Oznakowanie substancji chemicznych zgodnie z normami GHS (Globalnie Zharmonizowany System Klasyfikacji i Oznakowania Chemikaliów) jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa w miejscach pracy, laboratorjach oraz w gospodarstwach domowych. Znak ten ma na celu ostrzeżenie użytkowników o konieczności zachowania szczególnej ostrożności, stosowania odpowiednich środków ochrony osobistej, takich jak rękawice czy maski, oraz przestrzegania zaleceń dotyczących przechowywania i używania fenolu. Zrozumienie tych informacji jest niezbędne dla każdego, kto ma do czynienia z takimi substancjami w codziennej pracy lub badaniach.