Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik analityk
Kwalifikacja: CHM.03 - Przygotowywanie sprzętu, odczynników chemicznych i próbek do badań analitycznych
Data rozpoczęcia: 7 maja 2025 11:28
Data zakończenia: 7 maja 2025 11:41

Egzamin zdany!

Wynik: 27/40 punktów (67,5%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

Z przedstawionego opisu wynika, że kluczową właściwością próbki analitycznej jest jej

Próbka analityczna to fragment materiału stworzony z myślą o przeprowadzeniu badania lub obserwacji. Powinna odzwierciedlać przeciętny skład i cechy materiału, który jest badany.

A. reprezentatywność

B. jednorodność

C. rozpuszczalność

D. roztwarzalność

Odpowiedź "reprezentatywność" jest kluczowa w kontekście próbki analitycznej, gdyż oznacza, że próbka powinna odzwierciedlać charakterystyki całego materiału badanego. W praktyce oznacza to, że próbka musi być pobrana w sposób, który gwarantuje, że jej skład i właściwości są zgodne z właściwościami całej partii materiału. Przykładem zastosowania reprezentatywności może być proces pobierania próbek w analizie jakościowej gleby, gdzie ważne jest, aby próbki były pobierane z różnych miejsc w polu, aby uzyskać dokładny obraz stanu całej gleby. Standardy takie jak ISO 5667 dostarczają wytycznych na temat pobierania próbek w różnych środowiskach, co podkreśla znaczenie reprezentatywności. Bez zapewnienia, że próbka jest reprezentatywna, wyniki badania mogą być mylące, co może prowadzić do błędnych decyzji w procesach przemysłowych czy badaniach naukowych.

Pytanie 2

Roztwory, które wykorzystuje się do kalibracji pehametrów, to

A. kalibracyjne

B. kwasowe

C. buforowe

D. zasadowe

Wybór zasadowych lub kwasowych roztworów jako opcji kalibracyjnych jest błędny, ponieważ nie mają one zdolności do stabilizowania wartości pH. Roztwory zasadowe mogą podnieść pH w próbce, co prowadzi do fałszywych odczytów, a roztwory kwasowe mogą je obniżyć, co również zniekształca wyniki. Kalibracja pehametru polega na wprowadzeniu znanych wartości pH, co nie jest możliwe przy użyciu roztworów, które zmieniają pH w trakcie pomiaru. Używanie roztworów kalibracyjnych, choć brzmi sensownie, jest mylące, ponieważ kalibracyjne odnoszą się do roztworów buforowych, które są właściwymi substancjami do kalibracji pehametrów. Zrozumienie, dlaczego nie można stosować zasadowych lub kwasowych roztworów, wymaga znajomości mechanizmu działania buforów, które działają na zasadzie równowagi chemicznej, co nie jest typowe dla roztworów o skrajnych wartościach pH. Typowym błędem myślowym jest mylenie pojęć kalibracji, pomiaru i stabilizacji pH. Użycie niewłaściwych substancji w tym kontekście może prowadzić do poważnych konsekwencji w analizach chemicznych, gdzie precyzyjne wartości są kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników. W kontekście standardów laboratoryjnych, przestrzeganie zasad dotyczących kalibracji pehametrów jest podstawą zapewnienia jakości w badaniach analitycznych.

Pytanie 3

Podczas przewozu próbek wody, które mają być badane pod kątem właściwości fizykochemicznych, zaleca się, aby te próbki były

A. schłodzone do temperatury 2-5°C

B. schłodzone do temperatury 6-10°C

C. ogrzane do temperatury 15°C

D. ogrzane do temperatury 25°C

Właściwe schłodzenie próbek wody do temperatury 2-5°C podczas transportu jest kluczowe dla zachowania ich jakości i integralności chemicznej. Niska temperatura spowalnia procesy biologiczne oraz chemiczne, które mogą prowadzić do zmiany składu chemicznego próbek, co z kolei może skutkować błędnymi wynikami analizy. Przykładem jest analiza zawartości substancji odżywczych, w których degradacja może nastąpić w wyniku działania mikroorganizmów. Zgodnie z zaleceniami takich organizacji jak EPA (Environmental Protection Agency) oraz ISO (Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna), transport próbek wody powinien odbywać się z zastosowaniem odpowiednich środków chłodzących. Praktyczne zastosowanie tych standardów można zauważyć w laboratoriach zajmujących się monitoringiem jakości wody, gdzie stosuje się lodowe akumulatory lub specjalne torby chłodzące. Zachowanie odpowiedniej temperatury transportu jest więc nie tylko kwestią zgodności z przepisami, ale również kluczowym elementem zapewniającym rzetelność wyników badań.

Pytanie 4

Podaj kolejność odczynników chemicznych według rosnącego stopnia czystości?

A. Czysty do analizy, chemicznie czysty, czysty spektralnie, czysty

B. Czysty, czysty do analizy, chemicznie czysty, czysty spektralnie

C. Czysty spektralnie, chemicznie czysty, czysty do analizy, czysty

D. Czysty, chemicznie czysty, czysty do analizy, czysty spektralnie

Twoje uszeregowanie odczynników chemicznych jako 'Czysty, czysty do analizy, chemicznie czysty, czysty spektralnie' jest całkiem trafne. To widać, bo pokazuje to, jak rośnie czystość tych substancji. Zaczynając od 'Czysty', to jest taki poziom czystości, który może mieć zanieczyszczenia. Potem mamy 'czysty do analizy' - ta substancja była oczyszczona na tyle, że można ją używać w analizach chemicznych, gdzie te zanieczyszczenia naprawdę mogą namieszać wyniki. 'Chemicznie czysty' to taki poziom, który nie ma zanieczyszczeń chemicznych, więc nadaje się do bardziej wymagających zastosowań. I na koniec, 'czysty spektralnie' oznacza, że dana substancja jest wolna od zanieczyszczeń, które mogą zepsuć analizy spektroskopowe. W laboratoriach chemicznych często korzysta się z takich preparatów do uzyskiwania wiarygodnych wyników. Czyli, jak widać, odpowiednie standardy czystości są mega ważne dla powtarzalności i precyzji w eksperymentach i analizach.

Pytanie 5

Dekantacja to metoda

A. oddzielania cieczy od osadu, która polega na odparowaniu cieczy

B. oddzielania cieczy lub gazu od cząstek ciała stałego, które są w nich zawieszone, polegająca na przepuszczeniu zawiesiny przez przegrodę filtracyjną

C. oddzielania cieczy od osadu, która polega na zlaniu cieczy znad osadu

D. opadania cząstek ciała stałego w wyniku działania siły ciężkości, które są rozproszone w cieczy

Dekantacja to taki sposób oddzielania cieczy od osadu, polegający na tym, że wlewasz ciecz znad osadu do innego naczynia. Jest super popularna w laboratoriach chemicznych i w różnych branżach, szczególnie przy oczyszczaniu i separacji. Głównym celem tego procesu jest zdobycie czystej cieczy i pozbycie się osadu, który ląduje na dnie. Przykłady? No to na przykład wino – dekantuje się je, żeby oddzielić osad, który powstaje przy fermentacji. W laboratoriach też często używają dekantacji, żeby pozbyć się osadu po reakcjach chemicznych. To prosta i skuteczna metoda, co czyni ją jedną z podstawowych technik w chemii. Ważne jest, żeby robić to ostrożnie, żeby nie zmieszać cieczy z osadem. Dobrze jest też używać odpowiednich naczyń, które pomogą ci w precyzyjnym zlaniu cieczy.

Pytanie 6

W wyniku reakcji 100 g azotanu(V) ołowiu(II) z jodkiem potasu otrzymano 120 g jodku ołowiu(II). Wydajność reakcji wyniosła

Pb(NO₃)₂ + 2KI → PbI₂ + 2KNO₃
(M_Pb(NO₃)₂ = 331 g/mol, M_KI = 166 g/mol, M_PbI₂ = 461 g/mol, M_KNO₃ = 101 g/mol)

A. 42%

B. 25%

C. 86%

D. 98%

To pytanie dotyczące wydajności reakcji pokazuje, że wykonałeś dobre obliczenia. Wynik 86% to naprawdę fajny wynik, bo wiesz, że to oznacza, iż dobrze oszacowałeś masy reagentów i produktów. Jeśli weźmiemy pod uwagę azotan(V) ołowiu(II) i obliczymy maksymalną masę jodku ołowiu(II), to powinno wyjść jakieś 139,22 g. W Twoim eksperymencie uzyskałeś 120 g jodku ołowiu(II), więc to daje nam ładną wydajność. Te obliczenia są mega ważne w chemii, bo pomagają ocenić, jak dobrze działa reakcja. Wiedza o tym, jak to policzyć, jest przydatna nie tylko w chemii, ale też w farmacja czy w przemyśle materiałowym. Takie umiejętności mogą naprawdę pomóc w tworzeniu nowych rzeczy i rozwijaniu technologii w różnych dziedzinach.

Pytanie 7

W przypadku zanieczyszczeń szklanych naczyń osadami o charakterze nieorganicznym, takimi jak wodorotlenki, tlenki oraz węglany, do ich oczyszczania używa się

A. kwasu solnego

B. roztworu KMnO4 z dodatkiem kwasu solnego

C. płynu do zmywania naczyń

D. wody destylowanej

Woda destylowana, mimo że wydaje się czysta, to nie ma tych właściwości chemicznych, które mogłyby skutecznie poradzić sobie z osadami nieorganicznymi. Zazwyczaj używamy jej do rozcieńczania, a nie jako aktywnego środka czyszczącego. Płyn do mycia naczyń także nie jest najlepszym rozwiązaniem, bo on zajmuje się głównie usuwaniem tłuszczu i zanieczyszczeń organicznych, a nie mineralnych, jak tlenki czy węglany. Roztwór KMnO4 z kwasem solnym brzmi ciekawie, ale też nie jest praktycznym sposobem na czyszczenie naczyń szklanych z tych osadów, bo mogą się pojawić niepożądane reakcje i produkty uboczne. W laboratoriach trzeba mieć na uwadze ryzyko niewłaściwego używania kwasów i substancji utleniających, bo to może prowadzić do dość poważnych wypadków. Używanie nieodpowiednich metod czyszczenia to dość powszechny błąd, przez który można zniszczyć drogie narzędzia i popsuć wyniki eksperymentów, więc warto znać odpowiednie techniki i chemikalia do różnych rodzajów zanieczyszczeń.

Pytanie 8

Piknometr służy do określania

A. lepkości

B. gęstości

C. wilgotności

D. rozpuszczalności

Piknometr jest precyzyjnym przyrządem służącym do pomiaru gęstości substancji, co jest niezwykle istotne w wielu dziedzinach, takich jak chemia, biochemia czy inżynieria materiałowa. Gęstość jest definiowana jako masa na jednostkę objętości i ma kluczowe znaczenie w identyfikacji substancji oraz w kontrolowaniu jakości produktów. Piknometry są wykorzystywane w laboratoriach do pomiaru gęstości cieczy, a także ciał stałych po uprzednim ich przekształceniu w zawiesiny. Przykładowo, w analizie chemicznej, znajomość gęstości substancji pozwala na obliczenie stężenia roztworów, co jest krytyczne dla wielu procesów syntezy chemicznej i analitycznej. Zgodnie z zasadami metrologii, pomiar gęstości powinien być przeprowadzany w warunkach kontrolowanej temperatury, a piknometry muszą być kalibrowane, aby zapewnić wiarygodność wyników. Standardy, takie jak ASTM D1481, wyznaczają metody pomiaru gęstości z wykorzystaniem piknometrów, co dodatkowo podkreśla ich znaczenie w praktyce laboratywnej.

Pytanie 9

Aby przygotować 250 cm³ roztworu wodorotlenku potasu o stężeniu 0,25 mola, potrzebne będzie

A. 3,5 g KOH

B. 35,0 g KOH

C. 0,35 g KOH

D. 14,0 g KOH (K — 39 g/mol, O — 16 g/mol, H — 1 g/mol)

Jak obliczamy masę potrzebną do przygotowania roztworu KOH, można się pomylić i wyjść z błędnymi wynikami. Przykładowo, 0,35 g KOH albo 14,0 g KOH to typowe błędy, które zwykle wynikają z niedokładnych obliczeń lub złego zrozumienia, co to jest molowość. Dla 0,35 g KOH może chodzić o to, że ktoś pomylił jednostki i myślał, że stężenie podaje w miligramach zamiast gramach. A 14,0 g KOH? Jasne, że to jest za dużo przy naszym stężeniu. Czasem zapominamy też przeliczyć centymetry sześcienne na litry, co prowadzi do fatalnych wyników. Niektórzy mogą mieć problem z masami molowymi, co skutkuje zupełnie nieprzemyślanymi wnioskami. W laboratoriach dokładność jest megaważna, bo nawet małe błędy w obliczeniach mogą zmienić wyniki całych eksperymentów. Trzeba naprawdę pilnować, żeby nie było takich pomyłek, bo w chemii może to kosztować mnóstwo niepotrzebnych kłopotów.

Pytanie 10

Aby otrzymać roztwór AgNO₃ (masa molowa AgNO₃ to 169,8 g/mol) o stężeniu 0,1 mol/dm³, należy

A. odważyć 169,80 g AgNO3, przenieść do kolby miarowej o pojemności 1000 cm3, rozpuścić w wodzie destylowanej i uzupełnić kolbę wodą destylowaną do kreski

B. odważyć 16,98 g AgNO3, przenieść do kolby miarowej o pojemności 100 cm3, rozpuścić w wodzie destylowanej i uzupełnić kolbę wodą destylowaną do kreski

C. odważyć 1,698 g AgNO3, przenieść do kolby miarowej o pojemności 1000 cm3, rozpuścić w wodzie destylowanej i uzupełnić kolbę wodą destylowaną do kreski

D. odważyć 1,698 g AgNO3, przenieść do kolby miarowej o pojemności 100 cm3, rozpuścić w wodzie destylowanej i uzupełnić kolbę wodą destylowaną do kreski

Odpowiedzi, które wskazują na odważenie zbyt dużej ilości AgNO₃ lub niewłaściwą pojemność kolby miarowej, opierają się na błędnych założeniach dotyczących przygotowania roztworów. Po pierwsze, podanie niewłaściwej masy do odważenia prowadzi do uzyskania nieprawidłowego stężenia roztworu. Na przykład, jeśli ktoś odważy 16,98 g zamiast 1,698 g, otrzymany roztwór będzie miał stężenie 1 mol/dm³, a nie 0,1 mol/dm³, co wpływa na dokładność dalszych analiz. Po drugie, wybór pojemności kolby miarowej jest także istotny – użycie kolby o pojemności 1000 cm³ przy przygotowaniu 100 cm³ roztworu jest nieefektywne i może prowadzić do nieprecyzyjnego pomiaru. Standardowa praktyka laboratoryjna wymaga, aby zawsze stosować kolby o pojemności dostosowanej do objętości roboczej, co zwiększa precyzję pomiarów. Ponadto, błędne stężenie roztworu może prowadzić do problemów w kolejnych etapach eksperymentów, w tym nieprawidłowych reakcji chemicznych. Ostatecznie, te pomyłki mogą wprowadzać chaos w badaniach i podważać wiarygodność wyników, co jest sprzeczne z zasadami dobrej praktyki laboratoryjnej.

Pytanie 11

Aby sporządzić 20 cm3 roztworu HCl (1+1), należy w pierwszej kolejności wlać do zlewki

A. 10 cm3 stężonego kwasu solnego, a potem 10 cm3 wody destylowanej

B. 10 cm3 rozcieńczonego kwasu solnego, a potem 10 cm3 wody destylowanej

C. 10 cm3 wody destylowanej, a potem 10 cm3 stężonego kwasu solnego

D. 10 cm3 wody destylowanej, a następnie 10 cm3 rozcieńczonego kwasu solnego

Odpowiedź, w której na początku dodajemy 10 cm3 wody destylowanej, a następnie 10 cm3 stężonego kwasu solnego, jest prawidłowa z kilku powodów. Po pierwsze, rozcieńczanie kwasu solnego powinno zawsze rozpocząć się od dodania wody do kwasu, a nie odwrotnie. Dodanie stężonego kwasu do wody zmniejsza ryzyko reakcji egzotermicznej, która może prowadzić do niebezpiecznego rozprysku kwasu. W praktyce, woda powinna być dodawana do kwasu w kontrolowany sposób, aby uniknąć gwałtownego wrzenia. Te zasady są zgodne z najlepszymi praktykami w laboratoriach chemicznych, które podkreślają znaczenie bezpieczeństwa podczas pracy z substancjami żrącymi. Dodatkowo, stężony kwas solny ma gęstość większą niż woda, co oznacza, że jego dodanie do wody powoduje szybkie i silne mieszanie, co ułatwia osiągnięcie pożądanej koncentracji roztworu. W kontekście praktycznym, taka procedura jest niezbędna w laboratoriach analitycznych czy edukacyjnych, gdzie przygotowywanie roztworów o określonych stężeniach jest codziennością.

Pytanie 12

Które z poniższych działań należy wykonać przed rozpoczęciem pracy z nowym szkłem laboratoryjnym?

A. Włożyć szkło do zamrażarki na 30 minut

B. Dokładnie umyć, wypłukać wodą destylowaną i wysuszyć

C. Ogrzać szkło w suszarce do 200°C bez mycia

D. Przetrzeć szkło suchą szmatką

Przed przystąpieniem do pracy w laboratorium, odpowiednie przygotowanie szkła laboratoryjnego jest kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników analitycznych. Zaleca się, aby każdy nowy element szkła został dokładnie umyty, wypłukany wodą destylowaną i następnie wysuszony. To nie jest tylko formalność – na powierzchni nowego szkła mogą pozostawać resztki środków produkcyjnych, pyłów, opiłków lub nawet tłuszczów używanych w procesie produkcji i transportu. Takie zanieczyszczenia potrafią znacząco wpłynąć na przebieg reakcji chemicznych, fałszować wyniki pomiarów czy powodować wytrącanie się niepożądanych osadów. W praktyce laboratoryjnej normą jest wieloetapowe mycie szkła: najpierw wodą z detergentem, następnie dokładne płukanie wodą z kranu, a na końcu kilkukrotne płukanie wodą destylowaną. Suszenie zapewnia, że do wnętrza próbki nie dostanie się woda o nieznanym składzie. Moim zdaniem, sumienne podejście do czystości szkła jest jedną z najważniejszych zasad pracy laboranta. Każdy zawodowiec wie, że nawet drobny brud czy mgiełka tłuszczu mogą przekreślić godziny żmudnej pracy. W wielu laboratoriach, szczególnie tych akredytowanych, są nawet specjalne protokoły przygotowania sprzętu – warto je poznać i stosować, bo to naprawdę się opłaca.

Pytanie 13

Aby uzyskać roztwór 25 gramów CuSO₄ w 50 gramach wody, konieczne jest podgrzanie mieszanki do temperatury w przybliżeniu

A. 20°C

B. 313 K

C. 340 K

D. 30°C

Odpowiedź 340 K jest poprawna, ponieważ w tej temperaturze CuSO₄ rozpuszcza się efektywnie w wodzie. Rozpuszczalność wielu soli w wodzie zmienia się w zależności od temperatury, a dla siarczanu miedzi (II) jest to szczególnie istotne. W praktyce, aby osiągnąć zalecaną rozpuszczalność 25 g CuSO₄ w 50 g wody, trzeba zapewnić odpowiednią energię cieplną, co pozwala cząsteczkom soli na przełamanie wiązań i ich rozpuszczenie. W kontekście laboratoryjnym, odpowiednia temperatura pozwala na uniknięcie nieefektywnego rozpuszczania i oszukiwania czasu pracy w badaniach analitycznych. W zastosowaniach przemysłowych, takich jak produkcja roztworów do procesów galwanicznych, kontrolowanie temperatury jest kluczowe, aby zapewnić jednorodność roztworu. Zgodnie z dobrą praktyką laboratoryjną, zawsze należy monitorować temperaturę, aby uzyskać optymalne wyniki. Ponadto, pamiętajmy, że temperatura ma wpływ na kinetykę reakcji chemicznych oraz na stabilność rozpuszczonych substancji.

Pytanie 14

Aby oszacować czystość MgCO₃, poddano prażeniu próbkę o wadze 5 g tej soli aż do osiągnięcia stałej masy. W trakcie prażenia zachodzi reakcja:
MgCO₃ → MgO + CO₂ Całkowity ubytek masy wyniósł 2,38 g.
(Masy molowe reagentów to: MgCO₃ – 84 g/mol, MgO – 40 g/mol, CO₂ – 44 g/mol) Jaką czystość miała próbka węglanu magnezu?

A. 100% czystej substancji

B. 90,7% czystej substancji

C. około 50% czystej substancji

D. bliżej nieokreśloną masę domieszek

Aby określić czystość węglanu magnezu (MgCO₃), rozważamy reakcję jego prażenia, w wyniku której MgCO₃ rozkłada się na tlenek magnezu (MgO) i dwutlenek węgla (CO₂). Ubytek masy wynoszący 2,38 g odnosi się do masy CO₂, która powstała podczas tego procesu. Zgodnie z równaniem reakcji, każdy mol MgCO₃ (84 g) produkuje jeden mol CO₂ (44 g). Dzięki tej relacji możemy obliczyć ilość czystego MgCO₃ w próbce. Wyliczając procent czystej substancji, stwierdzamy, że 2,38 g CO₂ odpowiada około 5,5 g MgCO₃ (obliczone jako 2,38 g * (84 g / 44 g)). Ostatecznie, z próbki o masie 5 g, czystość wynosi 90,7%. Wiedza ta jest niezwykle istotna w analizie chemicznej, gdzie precyzyjne określenie czystości substancji jest niezbędne do oceny ich jakości i zastosowania w przemyśle chemicznym, farmaceutycznym czy materiałowym.

Pytanie 15

Reakcja neutralizacji wodorotlenku sodu z kwasem solnym zrealizowana jest zgodnie z równaniem:
NaOH + HCl → NaCl + H₂O Masy molowe: M_NaOH = 40 g/mol, M_HCl = 36,5 g/mol Aby zneutralizować 10 g wodorotlenku sodu, wymagane jest

A. 9,125 g roztworu kwasu solnego o stężeniu 38%

B. 36,5 g roztworu kwasu solnego o stężeniu 38%

C. 10 g roztworu kwasu solnego o stężeniu 38%

D. 24,013 g roztworu kwasu solnego o stężeniu 38%

Obliczenia związane ze zobojętnianiem kwasów i zasad są kluczowe w chemii analitycznej. Wiele osób w odpowiedziach myli masy reagentów z ich molami. Często zjawisko to prowadzi do nieprawidłowych wniosków dotyczących ilości potrzebnych substancji chemicznych. Na przykład, niektórzy mogą sądzić, że masa roztworu HCl o stężeniu 38% odpowiada bezpośrednio masie HCl, co jest błędne. Należy zrozumieć, że stężenie odnosi się do ilości substancji w łącznej masie roztworu, a nie tylko do masy czystej substancji. Stąd, jeżeli ktoś obliczałby masę roztworu jako sumę mas reagentów, pomijałby kluczowy krok dotyczący stężenia. Innym powszechnym błędem jest utożsamianie mas molowych z wagą rzeczywistą substancji w roztworze, co prowadzi do zafałszowanych wyników. Każda reakcja chemiczna wymaga precyzyjnego obliczenia ilości reagentów, a zaniedbanie tego kroku może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji w laboratoriach. Przygotowując roztwory lub przeprowadzając reakcje chemiczne, należy zawsze wykonać dokładne obliczenia, aby uniknąć nieprawidłowych wyników, co jest szczególnie istotne w kontekście przestrzegania standardów bezpieczeństwa i jakości w pracy laboratoryjnej.

Pytanie 16

Do narzędzi pomiarowych zalicza się

A. zlewkę

B. naczynko wagowe

C. cylinder

D. kolbę stożkową

Cylinder miarowy to naprawdę fajne narzędzie, które znajdziesz w każdym laboratorium. Używa się go do dokładnego mierzenia objętości cieczy, co jest mega ważne podczas różnych eksperymentów chemicznych czy fizycznych. W przeciwieństwie do zlewki, cylinder ma wyraźne podziałki i prostokątną formę, co naprawdę ułatwia odczytywanie wartości. Dzięki temu błąd pomiarowy jest znacznie mniejszy. Osobiście uważam, że korzystanie z cylindra to podstawa, gdy przychodzi do przygotowywania roztworów, gdzie musisz mieć pewność, że wszystko jest dokładnie odmierzone. Oczywiście, pamiętaj, żeby cylinder był odpowiednio skalibrowany, bo to pozwala na powtarzalność wyników, a to chyba każdy chce mieć w swoich eksperymentach.

Pytanie 17

Na podstawie zmierzonej temperatury topnienia można określić związek organiczny oraz ustalić jego

A. czystość

B. reaktywność

C. palność

D. rozpuszczalność

Temperatura topnienia jest istotnym wskaźnikiem czystości substancji chemicznych, szczególnie związków organicznych. Czystość substancji można ocenić na podstawie jej temperatury topnienia, ponieważ czyste substancje mają ściśle określoną temperaturę topnienia, podczas gdy obecność zanieczyszczeń obniża, a czasem także podwyższa tę temperaturę. Przykładem jest analiza kwasu benzoesowego, który ma temperaturę topnienia wynoszącą 122 °C. Jeśli podczas pomiaru odkryjemy, że temperatura topnienia wynosi 120 °C, może to sugerować obecność zanieczyszczeń. W praktyce, metody takie jak montaż termometru w naczyniu z próbką oraz kontrola tempa podgrzewania są stosowane, aby uzyskać dokładny wynik. W laboratoriach chemicznych stosuje się również standardy takie jak ASTM E2875, które precyzują metody pomiaru temperatury topnienia. Dzięki tym praktykom, możliwe jest nie tylko potwierdzenie czystości próbki, ale również ocena jakości związków organicznych, co jest kluczowe w chemii analitycznej, farmaceutycznej i przemysłowej.

Pytanie 18

W jakiej standardowej temperaturze są kalibrowane szklane naczynia pomiarowe?

A. 25°C

B. 21°C

C. 20°C

D. 19°C

Szklane naczynia miarowe, takie jak pipety, kolby czy cylinder miarowy, są kalibrowane w standardowej temperaturze 20°C. Kalibracja w tej temperaturze jest uznawana za normę, ponieważ zmiany temperatury mogą wpływać na objętość cieczy oraz na precyzję pomiarów. Przykładowo, w laboratoriach chemicznych, gdzie dokładność pomiarów jest kluczowa, naczynia miarowe są używane przy tej temperaturze, aby zapewnić wiarygodność wyników eksperymentów. W praktyce oznacza to, że przy pomiarach z użyciem tych naczyń, operatorzy powinni dążyć do utrzymania temperatury 20°C, aby uniknąć błędów wynikających z rozszerzalności cieczy oraz materiałów, z których wykonane są naczynia. Ponadto, zgodnie z międzynarodowymi standardami ISO i zaleceniami PTB (Physikalisch-Technische Bundesanstalt), kalibracja powinna być przeprowadzana w 20°C dla wszystkich podstawowych pomiarów objętości, co wzmacnia znaczenie tej wartości w praktyce laboratoryjnej.

Pytanie 19

Próbka, którą analizujemy, to bardzo rozcieńczony wodny roztwór soli nieorganicznych, który ma być poddany analizie. Proces, który można zastosować do zagęszczenia tego roztworu, to

A. destylacji

B. sublimacji

C. ekstrakcji

D. krystalizacji

Ekstrakcja to technika, która polega na wydobywaniu substancji z jednego medium do innego, zwykle wykorzystując różnice w rozpuszczalności. Choć jest to proces użyteczny w analizie chemicznej, nie jest on skuteczny dla zatężania roztworów soli. Nie pomaga on w uzyskaniu większego stężenia roztworu, co jest kluczowe w tym kontekście. Sublimacja to proces, w którym substancja przechodzi ze stanu stałego bezpośrednio w gazowy. Ta metoda jest stosowana do oddzielania substancji, które łatwo sublimują, ale nie ma zastosowania w zatężaniu roztworów wodnych. Krystalizacja polega na wytrącaniu substancji w postaci kryształów, co może prowadzić do uzyskania czystszych substancji, jednak nie jest to proces, który efektywnie redukuje objętość roztworu. Typowym błędem myślowym przy wyborze tych metod jest mylenie procesu separacji z procesem zatężania. Należy pamiętać, że skuteczne zatężanie wymaga zastosowania metod, które pozwalają na usunięcie rozpuszczalnika, co jest charakterystyczne dla destylacji. W związku z tym, odpowiednie zrozumienie i zastosowanie metod separacji lub zatężania jest kluczowe w pracy laboratoryjnej.

Pytanie 20

Czysty odczynnik (skrót: cz.) charakteryzuje się poziomem czystości wynoszącym

A. 99,9-99,99%

B. 99,99-99,999%

C. 99-99,9%

D. 90-99%

Odpowiedź 99-99,9% jest poprawna, gdyż odczynnik czysty (skrót: cz.) jest definiowany przez stopień czystości, który powinien mieścić się w określonym zakresie. Zgodnie z normami międzynarodowymi, substancje charakteryzujące się czystością w tym zakresie są uznawane za wysokiej jakości, co ma kluczowe znaczenie w takich dziedzinach jak chemia analityczna, farmacja czy przemysł spożywczy. W praktyce, substancje o czystości 99-99,9% mogą być wykorzystywane w wytwarzaniu leków, gdzie nawet niewielkie zanieczyszczenie może wpłynąć na skuteczność i bezpieczeństwo preparatu. Przykłady takich substancji to wiele reagentów używanych w laboratoriach, które muszą spełniać wysokie standardy czystości, aby zapewnić wiarygodne wyniki w badaniach. Ponadto, ogólnie przyjęte normy, takie jak ISO 9001, podkreślają znaczenie monitorowania i zapewniania jakości materiałów, co jest istotne w kontekście czystości chemicznej.

Pytanie 21

Osady kłaczkowe, które powstają w wyniku prostego koagulowania, określa się mianem osadów

A. liofilowymi

B. drobnokrystalicznymi

C. grubokrystalicznymi

D. liofobowymi

Osady liofilowe, drobnokrystaliczne oraz grubokrystaliczne to terminy, które mogą wprowadzać w błąd, gdyż odnoszą się do innych zjawisk fizycznych i chemicznych. Liofilowość dotyczy substancji, które mają tendencję do ułatwiania rozpuszczania się w cieczy, co sprawia, że nie są one właściwe dla opisanego zjawiska osadów kłaczkowatych. Z kolei osady drobnokrystaliczne i grubokrystaliczne odnoszą się do struktury i rozmiaru kryształów w danym materiale. Osady drobnokrystaliczne charakteryzują się małymi, równomiernymi kryształami, co może prowadzić do ich stabilności w cieczy, a więc nie ulegają one łatwej koagulacji. Z drugiej strony, grubokrystaliczne osady mają większe kryształy, co może skutkować ich osadzaniem się na dnie naczynia, ale również nie są to osady liofobowe. Typowe błędy myślowe w tym kontekście mogą wynikać z mylenia pojęcia liofobowości z innymi właściwościami fizycznymi substancji. Kluczowe jest zrozumienie, że liofobowość odnosi się do zdolności cząstek do interakcji z cieczą, a nie do ich rozmiaru czy struktury krystalicznej. Dlatego znajomość tych terminów oraz ich zastosowania w praktyce jest niezbędna dla prawidłowego rozumienia zjawisk związanych z osadami w różnych systemach chemicznych.

Pytanie 22

Przedstawiony schemat ideowy ilustruje proces syntezy z propanu C₃H₈ → C₃H₇Cl → C₃H₆ → C₃H₆(OH)₂ → C₃H₅(OH)₂Cl → C₃H₅(OH)₃

A. glikolu etylowego

B. glicerolu

C. glikolu propylowego

D. glicyny

Wybór glicyny, glikolu propylowego lub glikolu etylowego wskazuje na pewne nieporozumienia w zakresie chemii organicznej oraz procesów syntezy chemicznej. Glicyna jest aminokwasem, a nie alkoholem, co oznacza, że jej struktura chemiczna i właściwości nie są zgodne z wymaganiami procesu syntezy glicerolu. Glicyna jest podstawowym składnikiem białek oraz pełni rolę w metabolizmie jako prekursor wielu ważnych związków, jednak nie bierze udziału w opisanym procesie chemicznym, który dotyczy syntezy alkoholu trójwodorotlenowego. Glikol propylowy i glikol etylowy są związkami chemicznymi, które również nie odpowiadają strukturze glicerolu. Mimo że są to alkohole, ich powiązania z procesem syntezy glicerolu są znikome, a ich zastosowania są różne – glikol propylowy jest powszechnie stosowany jako rozpuszczalnik oraz substancja nawilżająca, a glikol etylowy głównie w chłodnictwie i jako składnik płynów hamulcowych. Zrozumienie różnic pomiędzy tymi substancjami oraz ich właściwościami chemicznymi jest niezwykle istotne dla skutecznego podejścia do syntez chemicznych. Zastosowanie właściwych terminów i zrozumienie ich funkcji w procesie produkcji substancji chemicznych jest kluczowe w pracy chemika i inżyniera chemicznego.

Pytanie 23

Próbkę laboratoryjną dzieli się na dwie części, ponieważ

A. analizę produktu zawsze realizuje się dwiema różnymi metodami

B. przeprowadza się dwie analizy badanego produktu i przyjmuje wartość średnią z wyników

C. jedna część jest skierowana do dostawcy, a druga do odbiorcy produktu

D. jedna część jest przeznaczona do potencjalnego przeprowadzenia analizy rozjemczej

Kiedy dzielimy średnią próbkę na dwie części, to chcemy mieć pewność, że wyniki są rzetelne i analizy wiarygodne. Jak jedna z próbek idzie do analizy rozjemczej, to mamy możliwość sprawdzenia wyników, gdy coś jest nie tak. To ważne zwłaszcza, gdy są jakieś spory między dostawcą a odbiorcą. Na przykład, wyobraź sobie sytuację, gdzie obie strony mają inne zdanie na temat jakości produktu. Analiza próbki może wtedy pomóc w rozwiązaniu konfliktu. W zgodzie z normami ISO i dobrymi praktykami w laboratoriach, każda próbka powinna być traktowana z najwyższą starannością. A jak są niezgodności, analiza rozjemcza robi się kluczowa. Taki podział próbek też jest ważny, żeby zachować transparentność w badaniach, bo to buduje zaufanie w relacjach handlowych oraz przy certyfikacji produktów.

Pytanie 24

Proces chemiczny, który polega na przejściu substancji w stanie stałym do roztworu, związany z reakcją tej substancji z rozpuszczalnikiem, to

A. rozpuszczanie

B. ekstrakcja

C. krystalizacja

D. roztwarzanie

Roztwarzanie jest zjawiskiem chemicznym, które polega na rozpuszczaniu substancji stałej w rozpuszczalniku, co prowadzi do utworzenia roztworu. Proces ten jest istotny w wielu dziedzinach, w tym w chemii analitycznej, farmakologii czy technologii żywności. Przykładem może być rozpuszczanie soli w wodzie, które ilustruje, jak jony sodu i chlorkowe oddzielają się i przemieszczają w rozpuszczalniku. Roztwarzanie jest kluczowe w produkcji leków, gdzie substancje czynne muszą być odpowiednio rozpuszczone, aby mogły być wchłaniane przez organizm. Przykładowo, w farmacjach stosuje się różne metody roztwarzania, aby zapewnić właściwe stężenie substancji aktywnej. Zgodnie z dobrymi praktykami w laboratoriach, kontrola warunków takich jak temperatura oraz pH jest niezbędna, aby osiągnąć optymalne rezultaty. Warto również zaznaczyć, że roztwarzanie może być przyspieszane poprzez mieszanie, co zwiększa kontakt pomiędzy rozpuszczalnikiem a substancją stałą, co z kolei pozwala na efektywniejszy proces rozpuszczania.

Pytanie 25

Jakie są zalecenia dotyczące postępowania z odpadowymi roztworami kwasów oraz zasad?

A. Roztwory kwasów i zasad można wylewać do kanalizacji, przepłukując silnym strumieniem wody w celu maksymalnego rozcieńczenia

B. Roztwory kwasów i zasad można umieścić bez neutralizacji w tym samym pojemniku, gdzie będą się wzajemnie neutralizowały

C. Roztwory kwasów i zasad należy mocno zagęścić i zobojętnić stężonymi roztworami NaOH oraz HCl, aby uzyskać odpady w postaci stałych soli

D. Roztwory kwasów i zasad należy rozcieńczyć, zobojętnić zgodnie z procedurą, a następnie umieścić w osobnych pojemnikach

Podawane koncepcje, wskazujące na możliwość mieszania roztworów kwasów i zasad bez neutralizacji, są nieprawidłowe. W rzeczywistości, choć teoretycznie takie mieszanie może prowadzić do ich wzajemnego zobojętnienia, w praktyce niesie ze sobą wiele zagrożeń. Po pierwsze, niekontrolowane łączenie silnych kwasów z mocnymi zasadami może prowadzić do gwałtownych reakcji, wydzielania dużych ilości ciepła oraz potencjalnego rozprysku niebezpiecznych substancji. Mieszanie powinno być przeprowadzane w kontrolowanych warunkach, z odpowiednim sprzętem ochronnym i w pojemnikach przeznaczonych do tego celu. Kolejnym błędem jest sugerowanie, że odpady te można wylewać do kanalizacji, co jest absolutnie niedopuszczalne. Wylanie roztworów chemicznych do kanalizacji może spowodować zanieczyszczenie wód gruntowych oraz systemu wodociągowego, co jest sprzeczne z przepisami ochrony środowiska. Również stwierdzenie, że odpady należy silnie zatężyć i zobojętniać stężonymi roztworami NaOH i HCl jest niebezpieczne. Tego typu praktyki mogą prowadzić do powstawania niebezpiecznych oparów oraz reakcji egzotermicznych, które mogą być trudne do kontrolowania. Aby zapewnić bezpieczeństwo i zgodność z przepisami, najlepiej jest stosować procedury ustalone przez organizacje zajmujące się ochroną zdrowia i środowiska, które przewidują odpowiednie metody neutralizacji i przechowywania odpadów chemicznych.

Pytanie 26

Z podanego wykazu wybierz sprzęt potrzebny do zmontowania zestawu do sączenia pod próżnią.

1	2	3	4	5	6
pompka wodna	lejek z długą nóżką	kolba okrągłodenna	kolba ssawkowa	lejek sitowy	chłodnica powietrzna

A. 1,2,3

B. 1,2,4

C. 4,5,6

D. 1,4,5

Odpowiedzi 1, 4 i 5 są na pewno trafione. Do zmontowania zestawu do sączenia pod próżnią potrzebujemy trzech głównych elementów: pompy wodnej (1), kolby ssawkowej (4) i lejka sitowego (5). Pompa wodna robi tutaj robotę, bo to ona wytwarza próżnię, która jest kluczowa do filtracji. Kolba ssawkowa to takie naczynie, gdzie zbiera się filtrat, chroniąc nas przed różnymi zanieczyszczeniami. No i lejek sitowy, on pozwala na dodanie materiału filtracyjnego, co jest mega ważne, żeby cały proces działał sprawnie. W laboratoriach chemicznych używa się takich zestawów na porządku dziennym, bo precyzyjne oddzielanie substancji jest niezbędne, kiedy robimy analizy. Dlatego wybór tych elementów nie tylko sprawia, że to działa, ale też jest bezpieczne.

Pytanie 27

Proces, w którym woda jest usuwana z zamrożonego materiału poprzez sublimację lodu
(czyli bezpośrednie przejście do stanu pary z pominięciem stanu ciekłego) nazywa się

A. asocjacja

B. pasteryzacja

C. liofilizacja

D. homogenizacja

Liofilizacja to naprawdę ciekawy proces. W skrócie, chodzi o to, że z zamrożonego materiału usuwa się wodę poprzez sublimację, czyli jakby bezpośrednie przejście lodu w parę. To szczególnie ważne w branży spożywczej i farmaceutycznej, bo dzięki temu produkty utrzymują swoje właściwości, smak i wartości odżywcze. Możemy zobaczyć to w przypadku suszonych owoców, liofilizowanej kawy czy nawet leków, które muszą być stabilne. To, co mi się podoba, to że liofilizacja pozwala na długoterminowe przechowywanie bez konserwantów, co jest super zdrowe. W farmacji z kolei, to standard w produkcji niektórych leków, co sprawia, że łatwiej je transportować i podawać, bo rozpuszczają się w wodzie tuż przed użyciem. Po prostu świetna sprawa!

Pytanie 28

Do przechowywania stężonego kwasu azotowego(V) w laboratorium należy stosować:

A. Szczelnie zamknięte butelki z ciemnego szkła

B. Otwarty plastikowy pojemnik

C. Aluminiowy termos laboratoryjny

D. Metalową puszkę bez wieczka

Kwas azotowy(V) to substancja wyjątkowo agresywna chemicznie i niebezpieczna. Przechowuje się go w szczelnie zamkniętych butelkach z ciemnego szkła, bo to materiał odporny na jego działanie oraz chroniący przed światłem. Światło przyspiesza rozkład kwasu azotowego, a ciemne szkło ogranicza ten proces, co ma kluczowe znaczenie dla zachowania jego właściwości. Dodatkowo szczelne zamknięcie zapobiega uwalnianiu się szkodliwych par oraz absorpcji wilgoci z powietrza, co mogłoby prowadzić do niepożądanych reakcji i obniżenia stężenia. To rozwiązanie zgodne z większością norm BHP i zaleceniami producentów odczynników chemicznych. W praktyce laboratoryjnej stosowanie ciemnych butelek jest po prostu standardem, bo minimalizuje ryzyko zarówno dla ludzi jak i samej substancji. Warto pamiętać, że kwas azotowy atakuje większość metali oraz niektóre tworzywa sztuczne, dlatego szkło jest tu najbezpieczniejsze. Dodatkowo – dobra praktyka to trzymać takie butelki w szafkach chemoodpornych, najlepiej z wentylacją. Moim zdaniem, jeśli ktoś planuje pracę w laboratorium, powinien znać te zasady na pamięć.

Pytanie 29

W karcie charakterystyki pewnej substancji znajduje się piktogram dotyczący transportu. Jest to substancja z grupy szkodliwych dla zdrowia

A. cieczy.

B. gazów.

C. płynów.

D. ciał stałych.

Poprawna odpowiedź to "ciał stałych". Piktogram przedstawiający substancję szkodliwą dla zdrowia odnosi się do materiałów klasyfikowanych jako 6.1 według Międzynarodowego Systemu Transportu Materiałów Niebezpiecznych. Substancje te mogą być trujące i stwarzać zagrożenie dla zdrowia ludzkiego, co wymaga szczególnej ostrożności podczas transportu i przechowywania. W praktyce, substancje stałe, takie jak pewne chemikalia, są klasyfikowane w tej kategorii, ponieważ ich forma fizyczna może powodować poważne konsekwencje zdrowotne w przypadku kontaktu. Do dobrych praktyk w transporcie materiałów niebezpiecznych należy stosowanie odpowiednich środków ochrony osobistej, jak rękawice czy maski, a także zapewnienie odpowiednich warunków przechowywania, aby zminimalizować ryzyko wycieków czy narażenia ludzi na szkodliwe substancje. Wiedza dotycząca klasyfikacji materiałów niebezpiecznych jest niezbędna dla każdego, kto pracuje w branżach związanych z transportem chemikaliów, aby zapewnić bezpieczeństwo zarówno pracowników, jak i środowiska.

Pytanie 30

W wyniku analizy sitowej próbki stałej otrzymano frakcję o średnicy ziaren 12 – 30 mm. Jaką masę powinna mieć prawidłowo pobrana próbka pierwotna?

Tabela. Wielkość próbki pierwotnej w zależności od wielkości ziarna
Średnica ziaren lub kawałków [mm]	do 1	1 - 10	11 - 50	ponad 50
Pierwotna próbka (minimum) [g]	100	200	1000	2500

A. 200 g

B. 2500 g

C. 100 g

D. 1000 g

Odpowiedź '1000 g' jest prawidłowa, ponieważ zgodnie z normami analizy sitowej, dla ziaren o średnicy od 11 do 50 mm minimalna masa próbki pierwotnej powinna wynosić 1000 g. W przypadku analizy sitowej, w której badana jest frakcja ziaren, odpowiednia masa próbki jest kluczowa dla uzyskania wiarygodnych wyników. Zbyt mała próbka może prowadzić do błędnych wyników, zniekształcając charakterystykę frakcji ziarna. W praktyce, przy analizach takich jak ocena uziarnienia materiałów budowlanych czy surowców mineralnych, stosowanie się do odpowiednich standardów jest istotne dla zapewnienia jakości wyników. Przykładowo, w laboratoriach stosuje się normy PN-EN ISO 17892 dla gruntów, które również wskazują na konieczność stosowania odpowiednich mas próbki w zależności od rodzaju analizowanego materiału. Dlatego, jeśli analizowana frakcja mieści się w określonym przedziale średnic ziaren, należy zawsze upewnić się, że masa próbki odpowiada wymaganiom, aby uniknąć błędów w analizie.

Pytanie 31

Proces oddzielania mieszaniny niejednorodnej, który zachodzi w wyniku opadania cząstek pod działaniem grawitacji, nazywamy

A. dekantacja

B. absorpcja

C. hydratacja

D. sedymentacja

Sedymentacja to proces fizyczny, w którym cząstki stałe w zawiesinie opadają na dno pod wpływem siły grawitacji. Jest to kluczowy mechanizm w wielu dziedzinach, takich jak inżynieria środowiska, geologia czy chemia analityczna. W praktyce sedymentacja jest wykorzystywana do oczyszczania ścieków, gdzie cząstki stałe są usuwane z cieczy, co pozwala na oczyszczenie wody. Dobrą praktyką w analizach chemicznych jest zastosowanie sedymentacji w etapach przygotowania próbek, co pozwala na wyizolowanie cząstek osadowych i ich dalsze badanie. Proces ten jest również podstawą wielu technologii, takich jak separacja i recykling materiałów, gdzie skuteczne oddzielanie składników jest kluczowe dla efektywności całego procesu produkcyjnego. W kontekście norm i regulacji, aplikacje sedymentacji muszą spełniać odpowiednie standardy jakości, co gwarantuje bezpieczeństwo i efektywność działań przemysłowych.

Pytanie 32

Zgodnie z instrukcją dotyczącą pobierania próbek nawozów (na podstawie normy PN-EN 12579:2001), liczbę punktów pobierania próbek pierwotnych ustala się według wzoru n_sp = 0,5·√V, gdzie V oznacza objętość jednostki badanej w m³. Wartość n_sp zaokrągla się do liczby całkowitej, a dodatkowo nie może być mniejsza niż 12 ani większa niż 30.
Dlatego dla objętości V = 4900 m³, n_sp wynosi

A. 12

B. 35

C. 70

D. 30

Odpowiedź 30 jest poprawna, ponieważ zgodnie z normą PN-EN 12579:2001, liczba miejsc pobierania próbek pierwotnych oblicza się według wzoru n_sp = 0,5·√V, gdzie V to objętość jednostki badanej wyrażona w m³. Dla objętości V = 4900 m³, obliczamy: n_sp = 0,5·√4900 = 0,5·70 = 35. Jednakże wartość n_sp musi być zaokrąglona do liczby całkowitej oraz mieścić się w granicach 12 i 30. W związku z tym, mimo że obliczona wartość to 35, ze względu na górny limit, ostateczna wartość n_sp wynosi 30. Takie podejście zapewnia odpowiednią reprezentatywność próbek, co jest kluczowe w analizach laboratoryjnych. W praktyce, stosowanie właściwej liczby próbek pozwala na dokładniejszą ocenę jakości nawozów oraz ich wpływu na glebę. Utrzymanie standardów w procesie pobierania próbek jest niezbędne do uzyskania wiarygodnych wyników, co jest szczególnie istotne w kontekście zrównoważonego rolnictwa i ochrony środowiska.

Pytanie 33

Na podstawie danych w tabeli określ, dla oznaczania którego parametru zalecaną metodą jest chromatografia jonowa.

Parametr	Metoda podstawowa
pH	metoda potencjometryczna, kalibracja przy zastosowaniu minimum dwóch wzorców o pH zależnym od wartości oczekiwanych w próbkach wody
azotany(V)	chromatografia jonowa
fosforany(V)	spektrofotometria
Na, K, Ca, Mg	AAS (spektrometria absorpcji atomowej)
zasadowość	miareczkowanie wobec fenoloftaleiny oraz oranżu metylowego
tlen rozpuszczony, BZT₅	metoda potencjometryczna

A. NO3-

B. BZT5

C. PO43-

D. pH

Zgodnie z wynikami przedstawionymi w tabeli, chromatografia jonowa jest metodą analityczną szczególnie efektywną dla oznaczania azotanów(V), takich jak NO3-. Ta technika pozwala na wysoce selektywne i dokładne rozdzielenie anionów w roztworach, co jest niezbędne w analizach chemicznych dotyczących jakości wody i gleby. Chromatografia jonowa jest szczególnie polecana w standardach analitycznych, takich jak EPA 300.0, które dotyczą oznaczania anionów w wodach gruntowych i powierzchniowych. Dzięki tej metodzie można uzyskać bardzo niskie limity wykrywalności, co jest istotne w kontekście przepisów dotyczących ochrony środowiska. W praktyce, dzięki chromatografii jonowej, można szybko i efektywnie ocenić stężenia NO3- w próbkach, co ma kluczowe znaczenie dla monitorowania zanieczyszczeń i zarządzania jakością wód.

Pytanie 34

Które równanie przedstawia reakcję otrzymywania mydła?

CH₃COOH + NaOH →CH₃COONa + H₂O

2 CH₃COOH + Na₂O →2 CH₃COONa + H₂O

2 C₂H₅COOH + 2 Na →2 C₂H₅COONa + H₂↑

C₁₇H₃₅COOH + NaOH →C₁₇H₃₅COONa + H₂O

A. CH3COOH + NaOH → CH3COONa + H2O

B. C17H35COOH + NaOH → C17H35COONa + H2O

C. 2 C2H5COOH + 2 Na → 2 C2H5COONa + H2↑

D. 2 CH3COOH + Na2O → 2 CH3COONa + H2O

No, ta reakcja, którą podałeś, to super przykład zmydlania, a więc procesu, w którym kwasy tłuszczowe reagują z zasadami, w tym przypadku z wodorotlenkiem sodu. Z tego powodu powstaje sól kwasu tłuszczowego, czyli mydło, a przy okazji mamy jeszcze wodę. Zmydlanie to absolutny must-have w produkcji mydeł, które wszyscy używamy w domach czy w kosmetykach. Przykład? Naturalne mydła, które można robić z olejów, np. kokosowego albo oliwy z oliwek. Ważne, żeby trzymać się dobrych proporcji kwasu tłuszczowego do zasady, bo to wpływa na to, jak twarde będzie mydło, jak się pieni i jak nawilża. Zmydlanie jest też ważnym procesem w chemii, bo używa się go do produkcji różnych substancji chemicznych. Jak widać, to istotna sprawa!

Pytanie 35

Odpady z rozpuszczalników organicznych, takich jak benzen czy aceton, zawierające co najmniej 80% danego rozpuszczalnika, należy

A. zniszczyć poprzez zastosowanie odpowiednich procesów.

B. połączyć z ziemią okrzemkową i przekazać do utylizacji.

C. odprowadzać bezpośrednio do kanalizacji.

D. poddać recyklingowi w celu odzyskania rozpuszczalnika.

Unieszkodliwienie odpadów z rozpuszczalników organicznych poprzez jakieś reakcje chemiczne może brzmieć fajnie, ale w przypadku tych z dużą zawartością rozpuszczalnika, jak benzen czy aceton, to jest mało efektywne i wręcz niebezpieczne. Recykling jest lepszą opcją. Chemiczne reakcje często są skomplikowane i kosztowne, a do tego mogą generować dodatkowe odpady i szkodliwe emisje. Mieszanie tych odpadów z ziemią okrzemkową też nie jest dobrym rozwiązaniem, bo to może prowadzić do zanieczyszczenia gleby i wód gruntowych, co z kolei narusza przepisy ochrony środowiska. Odprowadzanie ich do kanalizacji to totalna głupota, bo niesie ze sobą poważne problemy ekologiczne i prawne. Te odpady są niebezpieczne, więc trzeba z nimi ostrożnie postępować, żeby nie zaszkodzić zdrowiu ludzi i środowisku. Dlatego ważne jest, żeby trzymać się wytycznych dotyczących recyklingu i przepisów prawnych.

Pytanie 36

Losowo należy pobierać próbki z opakowań

A. z kilku punktów w obrębie opakowania

B. z górnej części opakowania

C. z dolnej części opakowania

D. z krawędzi opakowania

Odpowiedź "z kilku miejsc przekroju opakowania" jest poprawna, ponieważ losowe pobieranie próbek z różnych miejsc w opakowaniu zapewnia reprezentatywność próbki. Jest to kluczowe w wielu dziedzinach, takich jak analiza jakościowa, zapewnienie bezpieczeństwa produktów oraz kontrola procesów technologicznych. W praktyce oznacza to, że próbki należy pobierać z różnych warstw i lokalizacji w obrębie opakowania, aby zminimalizować ryzyko błędnych wniosków wynikających z niejednorodności składu. W odniesieniu do standardów takich jak ISO 2859-1, który określa metody pobierania próbek dla kontroli jakości, ważne jest, aby każda próbka była reprezentatywna dla całej partii. Takie podejście zwiększa wiarygodność wyników analiz laboratoryjnych i umożliwia dostarczenie rzetelnych informacji na temat jakości produktu. Przykładowo, w przemyśle spożywczym, pobieranie próbek z różnych miejsc opakowania pozwala na identyfikację ewentualnych zanieczyszczeń lub niezgodności jakościowych, co jest fundamentem dla zapewnienia bezpieczeństwa konsumentów.

Pytanie 37

Na podstawie danych w tabeli wskaż, którego środka suszącego można użyć do osuszenia związku o wzorze (CH₃)₂CO

Środek suszący	Stosowany do suszenia	Nie nadaje się do suszenia
Na	Eter, węglowodory, aminy trzeciorzędowe	Chlorowcopochodne węglowodorów
CaCl₂	Węglowodory, aceton, eter, gazy obojętne	Alkohole, amoniak, aminy
Żel krzemionkowy	W eksykatorze	HF
H₂SO₄	Gazy obojętne i kwasowe	Związki nienasycone, alkohole, substancje zasadowe

A. Na

B. żel krzemionkowy

C. H2SO4

D. CaCl2

Wybór jednego z pozostałych środków suszących, takich jak Na, H2SO4 czy żel krzemionkowy, w kontekście osuszania acetonu jest nieodpowiedni ze względu na specyfikę ich działania. Na, będący metalem alkalicznym, jest stosowany głównie do osuszania eterów, węglowodorów i amin trzeciorzędowych, gdzie jego reakcje z wodą prowadzą do powstawania sody i innych produktów, co czyni go nieodpowiednim do osuszania ketonów. H2SO4, czyli kwas siarkowy, jest odpowiedni do osuszania gazów obojętnych i kwasowych, jednak jego silne działanie drażniące oraz ryzyko reakcji egzotermicznych sprawiają, że nie nadaje się do osuszania substancji organicznych, takich jak aceton. Z kolei żel krzemionkowy, mimo że jest skutecznym środkiem osuszającym, jest zazwyczaj stosowany w eksykatorach, a nie w bezpośrednim osuszaniu cieczy. Typowe błędy w analizie polegają na pomijaniu specyficznych właściwości chemicznych poszczególnych substancji oraz ich zastosowań w laboratoriach. Aby skutecznie osuszać substancje chemiczne, należy znać ich właściwości, a także odpowiednie metody i środki, które są dostosowane do ich specyfiki. W kontekście standardów laboratoryjnych, brak takiej wiedzy może prowadzić do błędnych wniosków oraz zanieczyszczenia próbek, co wpłynie na wyniki analiz chemicznych.

Pytanie 38

Zamieszczony fragment procedury opisuje sposób otrzymywania

„W zlewce o pojemności 250 cm³ rozpuść w 50 cm³ wody destylowanej 5 g uwodnionego siarczanu(VI) miedzi(II). Do roztworu dodaj 16,7 cm³ roztworu NaOH o stężeniu 6 mol/dm³. Następnie dodaj 10 g glukozy w celu przeprowadzenia reakcji redukcji jonów miedzi(II) do miedzi(I). Ostrożnie ogrzewaj zlewkę z mieszaniną reakcyjną do otrzymania czerwonego osadu (...)Osad odsącz, przemyj alkoholem i susz na bibule na powietrzu."

A. Cu(OH)2.

B. CuO.

C. Cu20.

D. Na2SO4.

Odpowiedź Cu2O jest poprawna, ponieważ opisany proces rzeczywiście prowadzi do powstania tlenku miedzi(I), znanego również jako Cu2O. W trakcie tej reakcji jony miedzi(II) są redukowane do miedzi(I) przy udziale glukozy jako reduktora, co jest typowe dla reakcji w chemii organicznej, w szczególności w kontekście próby Fehlinga. Tlenek miedzi(I) charakteryzuje się intensywnym czerwonym kolorem, co czyni go doskonałym wskaźnikiem w analizie chemicznej, zwłaszcza w detekcji cukrów redukujących. W praktyce, uzyskany osad Cu2O może być stosowany w różnych dziedzinach, takich jak elektronika, gdzie wykorzystuje się go w produkcji półprzewodników, a także w materiałach budowlanych. Oprócz tego, jego właściwości antybakteryjne sprawiają, że znajduje zastosowanie w medycynie, np. w antyseptykach. Dodatkowo, proces ten ilustruje zasady chemiczne dotyczące reakcji redoks, przyczyniając się do lepszego zrozumienia mechanizmów reakcji chemicznych, co jest ważne dla studentów kierunków chemicznych i inżynierskich.

Pytanie 39

Z uwagi na bezpieczeństwo pracy, ciecze żrące powinny być podgrzewane w łaźniach

A. piaskowych

B. olejowych

C. powietrznych

D. wodnych

Ogrzewanie cieczy żrących na łaźniach powietrznych to raczej zła decyzja. Powód jest prosty – takie rozwiązanie nie daje stabilności termicznej. Ciecze żrące mogą reagować w dziwny sposób, więc nagłe zmiany temperatury mogą być niebezpieczne. Łaźnie powietrzne mogą ogrzewać w sposób nierównomierny, co może prowadzić do punktowego przegrzewania i różnych reakcji chemicznych, co wcale nie jest fajne dla zdrowia ludzi. Łaźnie olejowe z drugiej strony, mimo że lepiej regulują temperaturę, potrafią stworzyć ryzyko pożaru, jeśli dojdzie do kontaktu z tymi substancjami. Olej też potrafi reagować z niektórymi chemikaliami, co zwiększa niebezpieczeństwo. Łaźnie wodne z kolei to też kłopot, bo woda działa raczej jako chłodziwo, a nie grzałka. Zdarzają się też reakcje egzotermiczne, co może naprawdę pokrzyżować plany. Właściwie w każdej sytuacji ważne jest, żeby rozumieć, jakie substancje się używa i jakie mogą być ich ryzyka. Dobrze jest stosować najlepsze praktyki w chemii, by zapewnić sobie bezpieczeństwo i zdrowie. Jak się zaniedba te zasady, to można wpaść w spore kłopoty, które dałoby się prosto wyeliminować, stosując łaźnię piaskową.

Pytanie 40

Pierwotna próbka jest zbierana

A. w jednym punkcie partii materiału

B. z opakowania pierwotnego

C. z próbki ogólnej w sposób bezpośredni

D. z próbki przeznaczonej do badań

Pobieranie próbki pierwotnej bezpośrednio z próbki ogólnej może prowadzić do znacznych rozbieżności w wynikach analizy. Ta koncepcja ignoruje fakt, że próbka ogólna jest zbiorczym przedstawieniem materiału, a nie reprezentatywnym źródłem do pobierania próbek. W rzeczywistości, gdy próbka jest brana z ogólnej puli, istnieje ryzyko, że nie uwzględni ona różnic w składzie, co może prowadzić do zafałszowanych wyników. Ponadto, pobieranie próbek z opakowania pierwotnego jest również niewłaściwe, ponieważ może nie oddać prawdziwego stanu całej partii materiału – opakowanie może zawierać zanieczyszczenia lub niejednorodności, które nie występują w samej partii. Z kolei sugerowanie, że próbki do badań są miejscem pobierania próbki pierwotnej, jest mylące, jako że próbki do badań powinny być wynikiem odpowiednich procedur pobierania, a nie źródłem do ich pobierania. Kluczowym elementem efektywnego procesu pobierania próbek jest przestrzeganie standardów ISO oraz wytycznych odpowiednich branż, które podkreślają znaczenie reprezentatywności próbek i odpowiednich metod ich pobierania, aby uniknąć błędów analitycznych i zapewnić rzetelność wyników. Właściwe podejście do pobierania zapewnia, że wyniki analizy będą stanowiły wiarygodną podstawę do decyzji o jakości i zgodności materiału.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej