Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik analityk
Kwalifikacja: CHM.03 - Przygotowywanie sprzętu, odczynników chemicznych i próbek do badań analitycznych
Data rozpoczęcia: 23 maja 2025 09:37
Data zakończenia: 23 maja 2025 09:56

Egzamin zdany!

Wynik: 30/40 punktów (75,0%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

Aby oczyścić zwęglone osady w probówce, należy zastosować

A. słabą zasadę

B. słaby kwas

C. rozpuszczalnik organiczny

D. mieszaninę chromową

Rozpuszczalniki organiczne, takie jak etanol czy aceton, są często stosowane do rozpuszczania substancji organicznych, jednak ich skuteczność w usuwaniu zwęglonych osadów jest ograniczona. Zwęglone resztki to w dużej mierze węgiel, który nie reaguje z większością związków organicznych, co czyni je trudnymi do usunięcia za pomocą takich rozpuszczalników. Użycie słabego kwasu, jak kwas octowy, może również okazać się niewystarczające, ponieważ nie posiada on wystarczającej siły do utlenienia zwęglonych osadów, które są bardziej odporne na działanie słabych kwasów. Słabe zasady, takie jak wodorotlenek sodu, mogą pomóc w usuwaniu niektórych zanieczyszczeń, ale podobnie jak kwasy, ich działanie na zwęglone osady jest ograniczone. W praktyce laboratoryjnej, stosowanie tych substancji może prowadzić do mylnych wniosków o ich skuteczności, co może skutkować nieodpowiednim przygotowaniem sprzętu lub próbek do dalszych analiz. Dlatego ważne jest, aby korzystać z odpowiednich, sprawdzonych metod oczyszczania, takich jak stosowanie mieszaniny chromowej, która zapewnia lepsze rezultaty w usuwaniu trudnych do zlikwidowania osadów.

Pytanie 2

Jaką substancję wskaźnikową należy zastosować do ustalenia miana roztworu wodorotlenku sodu w reakcji z kwasem solnym, według przedstawionej procedury, która polega na odmierzeniu 25 cm³ roztworu HCl o stężeniu 0,20 mol/dm³ do kolby stożkowej, dodaniu 50 cm³ wody destylowanej, 2 kropli wskaźnika oraz miareczkowaniu roztworem NaOH do momentu zmiany koloru z czerwonego na żółty?

A. skrobi

B. chromianu(VI) potasu

C. fenoloftaleiny

D. oranżu metylowego

Oranż metylowy jest wskaźnikiem pH, który ma zastosowanie w miareczkowaniu kwasów i zasad. Jego zmiana koloru z czerwonego na żółty zachodzi w zakresie pH od około 3,1 do 4,4, co czyni go idealnym wskaźnikiem do reakcji pomiędzy kwasem solnym (HCl) a wodorotlenkiem sodu (NaOH). W tym przypadku, podczas miareczkowania, roztwór HCl, który początkowo ma pH poniżej 3,1, zyskuje na zasadowości, a moment osiągnięcia pH bliskiego 4,4, będący punktem końcowym miareczkowania, prowadzi do zmiany barwy. Zastosowanie oranżu metylowego w tej procedurze jest zgodne z dobrymi praktykami laboratoryjnymi, które zalecają wybór wskaźnika dopasowanego do konkretnego zakresu pH reakcji. Przykładem praktycznego użycia oranżu metylowego może być analityka chemiczna, gdzie precyzyjne oznaczenia stężenia kwasów i zasad są kluczowe dla uzyskania dokładnych wyników. Zastosowanie tego wskaźnika w miareczkowaniu jest szeroko uznawane i dokumentowane w literaturze chemicznej, co potwierdza jego efektywność i niezawodność.

Pytanie 3

Ile masy kwasu mrówkowego jest wymagane do uzyskania 11,2 dm³ tlenku węgla(II) (w warunkach normalnych) w procesie odwodnienia kwasu mrówkowego (M = 46 g/mol) za pomocą kwasu siarkowego(VI), zakładając efektywność procesu na poziomie 70%?

A. 23,1 g

B. 18,6 g

C. 16,1 g

D. 32,9 g

Aby obliczyć masę kwasu mrówkowego potrzebnego do otrzymania 11,2 dm³ tlenku węgla(II) w warunkach normalnych, możemy skorzystać z zależności gazów doskonałych oraz stochiometrii reakcji chemicznych. W warunkach normalnych 1 mol gazu zajmuje objętość 22,4 dm³. Stąd dla 11,2 dm³ tlenku węgla(II) potrzebujemy 0,5 mola CO. Reakcja odwodnienia kwasu mrówkowego (HCOOH) przy użyciu kwasu siarkowego(VI) prowadzi do powstania tlenku węgla(II) oraz wody. Równanie reakcji chemicznej można zapisać jako: HCOOH → CO + H₂O. Z równania wynika, że 1 mol kwasu mrówkowego daje 1 mol tlenku węgla(II). Skoro potrzebujemy 0,5 mola CO, to oznacza, że potrzebujemy 0,5 mola HCOOH. Molarna masa kwasu mrówkowego wynosi 46 g/mol, więc masa potrzebnego kwasu wynosi: 0,5 mol × 46 g/mol = 23 g. Z uwagi na to, że proces ma wydajność 70%, rzeczywista masa kwasu mrówkowego, którą musimy zastosować, wynosi: 23 g / 0,7 = 32,9 g. Ta odpowiedź jest zatem prawidłowa i opiera się na standardach obliczeń chemicznych oraz praktykach laboratoryjnych, które uwzględniają wydajność reakcji. W praktyce, takie obliczenia są kluczowe w przemyśle chemicznym oraz laboratoriach badawczych.

Pytanie 4

Wskaż definicję fiksanali?

A. Małe ampułki ze ściśle określoną masą substancji chemicznej

B. Małe kapsułki z nieokreśloną ilością stałej substancji chemicznej

C. Kapsułki zawierające niewielkie ilości substancji chemicznej

D. Małe ampułki z nieokreśloną masą substancji chemicznej

Fiksanal, w kontekście farmaceutycznym, odnosi się do małych ampułek, które zawierają ściśle określoną masę danego związku chemicznego. Tego rodzaju preparaty są kluczowe w aplikacjach, gdzie precyzyjne dawkowanie substancji czynnej jest niezbędne, na przykład w leczeniu chorób, gdzie nadmierne lub niewystarczające dawki mogą prowadzić do poważnych skutków zdrowotnych. Fiksany są powszechnie wykorzystywane w laboratoriach analitycznych oraz w przemyśle farmaceutycznym, gdzie konieczność zachowania dokładnych proporcji substancji ma istotne znaczenie dla efektywności terapii. Przykładem zastosowania fiksanalów może być przygotowywanie rozwiązań do badań laboratoryjnych, gdzie wymagana jest precyzyjna kontrola masy substancji. Warto również zaznaczyć, że produkcja tych ampułek musi spełniać rygorystyczne normy jakości, takie jak GMP (Good Manufacturing Practice), co zapewnia, że każda partia fiksanali jest zgodna z określonymi standardami jakości.

Pytanie 5

W próbkach obecne są składniki, które znacznie różnią się pod względem zawartości. Składnik, którego procentowy udział w próbce jest niższy od 0,01%, nazywamy

A. domieszką

B. ultraśladem

C. matrycą

D. śladem

Odpowiedzi takie jak 'domieszka', 'matryca' i 'ultraślad' nie oddają właściwego znaczenia terminu 'ślad'. Domieszka odnosi się do dowolnego składnika, który jest obecny w próbce, ale niekoniecznie w tak niskich stężeniach, jak te opisane w pytaniu. Z kolei matryca to termin używany do opisu podstawowej substancji, w której zawarte są inne składniki. W kontekście analitycznym matryca ma ogromne znaczenie, ponieważ jej skład i właściwości mogą wpływać na dokładność i precyzję analizy. Ultraślad to termin, który jest rzadziej używany i może sugerować jeszcze niższe stężenia niż te określone dla 'śladu', ale nie jest to standardowa definicja, co może prowadzić do nieporozumień. Typowe błędy myślowe związane z tymi odpowiedziami często wynikają z niepełnego zrozumienia terminologii chemicznej oraz kontekstu analitycznego. Kluczowe jest, aby rozróżniać te pojęcia i wiedzieć, jak wpływają one na interpretację wyników analitycznych. Niepoprawne zrozumienie tych terminów może prowadzić do poważnych błędów w ocenie jakości próbek oraz ich składników, co jest niezbędne w wielu dziedzinach, takich jak kontrola jakości, badania środowiskowe czy bezpieczeństwo żywności.

Pytanie 6

Jakie roztwory chemiczne powinny być stanowczo pobierane przy włączonym dygestorium?

A. glicerolu o stężeniu 36%

B. kwasu cytrynowego o stężeniu 36%

C. etanolu o stężeniu 36%

D. kwasu solnego o stężeniu 36%

Kwas solny o stężeniu 36% jest substancją silnie żrącą i niebezpieczną dla zdrowia. Jego właściwości chemiczne sprawiają, że w przypadku kontaktu z skórą lub błonami śluzowymi może prowadzić do poważnych oparzeń oraz uszkodzenia tkanek. Dlatego zgodnie z zasadami bezpieczeństwa pracy w laboratoriach chemicznych, wszelkie operacje związane z kwasem solnym powinny być przeprowadzane pod włączonym dygestorium. Dygestorium zapewnia odpowiednią wentylację, eliminując ryzyko wdychania szkodliwych oparów i substancji lotnych, co jest zgodne z normami BHP oraz praktykami stosowanymi w laboratoriach. Przykłady zastosowania kwasu solnego obejmują jego użycie w procesach analitycznych, jak titracje, czy w syntezach chemicznych, co podkreśla jego znaczenie w branży chemicznej. Stosowanie dygestorium nie tylko chroni pracowników, ale także zapobiega zanieczyszczeniu środowiska laboratorium. Współczesne laboratoria stosują te zasady jako standard, zapewniając bezpieczeństwo i zgodność z normami ochrony zdrowia.

Pytanie 7

Do 200 g roztworu NaOH (M = 40 g/mol) o stężeniu 10 % dodano wodę destylowaną w kolbie miarowej o pojemności 500 cm³ do znaku. Jakie jest stężenie molowe powstałego roztworu?

A. 0,1 mol/dm3

B. 4,0 mol/dm3

C. 0,5 mol/dm3

D. 1,0 mol/dm3

Błędne odpowiedzi często opierają się na niepoprawnym zrozumieniu pojęcia stężenia oraz na niewłaściwym obliczeniu liczby moli substancji w roztworze. Dla odpowiedzi wskazujących na stężenie 0,5 mol/dm³, można zauważyć, że mogą one wynikać z błędnego założenia, że 200 g roztworu zawiera mniej moli NaOH, niż wynika to z obliczeń. Inną typową pomyłką jest zakładanie, że rozcieńczenie wpływa na całkowitą ilość moli w roztworze, co jest nieprawdziwe. Po rozcieńczeniu liczba moli pozostaje niezmieniona, a zmienia się tylko objętość roztworu, co prowadzi do błędnych wyników stężenia. Odpowiedzi wskazujące na 4,0 mol/dm³ mogą wynikać z mylnego przeliczenia masy substancji na mole bez uwzględnienia objętości roztworu, co jest kluczowe przy obliczaniu stężeń. Niezrozumienie metody obliczania stężenia molowego prowadzi do niepoprawnych wniosków, a także wykazuje brak znajomości podstawowych zasad chemii, takich jak prawo zachowania masy czy zasady przygotowywania roztworów. W praktyce laboratoryjnej ważne jest, aby dokładnie obliczać zarówno masy, jak i objętości, aby uzyskać poprawne wyniki analizy i zapewnić jakość badań.

Pytanie 8

W tabeli przedstawiono wymiary, jakie powinny mieć oznaczenia opakowań substancji niebezpiecznych.
Korzystając z informacji w tabeli, określ minimalne wymiary, jakie powinno mieć oznaczenie dla cysterny o pojemności 32840 dm³.

Pojemność opakowania	Wymiary (w centymetrach)
Nieprzekraczająca 3 litrów	co najmniej 5,2 x 7,4
Ponad 3 litry, ale nieprzekraczająca 50 litrów	co najmniej 7,4 x 10,5
Ponad 50 litrów, ale nieprzekraczająca 500 litrów	co najmniej 10,5 x 14,8
Ponad 500 litrów	co najmniej 14,8 x 21,0

A. 7,4 x 10,5 cm

B. 14,8 x 21,0 cm

C. 10,5 x 14,8 cm

D. 5,2 x 7,4 cm

Odpowiedź "14,8 x 21,0 cm" jest prawidłowa, ponieważ zgodnie z obowiązującymi normami dotyczącymi oznaczeń opakowań substancji niebezpiecznych, wymiary te są wymagane dla cystern o pojemności powyżej 500 litrów. W przypadku cysterny o pojemności 32840 dm³, co odpowiada 32840 litrów, konieczne jest stosowanie wyraźnych i większych oznaczeń, aby zapewnić odpowiednią widoczność i zrozumienie dla osób, które mogą mieć kontakt z tymi substancjami. Przykładem zastosowania tej wiedzy jest transport chemikaliów, gdzie prawidłowe oznakowanie ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa pracowników oraz osób postronnych. Oznaczenia muszą spełniać określone standardy, takie jak te ustalone przez Międzynarodową Organizację Normalizacyjną (ISO) oraz przepisy krajowe, co gwarantuje, że są one odpowiednio przygotowane na wszelkie okoliczności, w tym na sytuacje awaryjne. Zastosowanie odpowiednich wymiarów oznaczeń nie tylko zwiększa bezpieczeństwo, ale również ułatwia identyfikację substancji niebezpiecznych w transporcie i przechowywaniu.

Pytanie 9

Jaka minimalna pojemność powinna mieć miarka, aby jednorazowo zmierzyć 60,0 cm³ wody?

A. 250 cm3

B. 25 cm3

C. 100 cm3

D. 50 cm3

Żeby dobrze odpowiedzieć na to pytanie, warto zrozumieć, jak to jest z pomiarem objętości cieczy. Cylinder miarowy powinien mieć pojemność, która jest większa lub równa tej, którą chcemy zmierzyć, czyli w tym przypadku 60,0 cm³. Najlepiej użyć cylindra o pojemności 100 cm³. Dlaczego? Bo to zapewnia dokładność pomiaru i daje odpowiednią przestrzeń na ewentualne błędy oraz na nabieranie cieczy. W laboratoriach chemicznych to dosyć istotne, bo źle dobrana pojemność może prowadzić do przelania albo niedokładnych pomiarów. Takie rzeczy lepiej omijać, żeby mieć pewność, że pracujemy zgodnie z dobrymi praktykami. Dlatego wybór cylindra 100 cm³ to nie tylko spełnienie wymogów, ale i zadbanie o bezpieczeństwo i dokładność podczas eksperymentów.

Pytanie 10

Jakie procesy towarzyszy efekt egzotermiczny?

A. rozpuszczanie jodku potasu w wodzie

B. rozcieńczanie stężonego roztworu tiosiarczanu(VI) sodu

C. rozcieńczanie stężonego roztworu kwasu siarkowego(VI)

D. rozpuszczanie azotanu(V) amonu w wodzie

Rozpuszczanie jodku potasu w wodzie, czy azotanu(V) amonu, to przykłady procesów endotermicznych. To znaczy, że wciągają one ciepło z otoczenia. W przypadku jodku potasu, to, że energia potrzebna do przełamania wiązań soli jest większa, powoduje, że temperatura spada. Podobnie jest z azotanem, gdzie też temperatura roztworu spada, bo pochłania energię. Czasem to może być mylące, bo reakcje wyglądają intensywnie, ale ich charakter energetyczny jest inny. Jeśli chodzi o rozcieńczanie stężonych roztworów, takich jak tiosiarczan(VI) sodu, to ten proces nie jest egzotermiczny i nie generuje za dużo energii. W przemyśle chemicznym ważne jest, żeby rozumieć, co się dzieje z energią w reakcjach chemicznych, żeby móc przewidywać i kontrolować, co się stanie. Brak wiedzy o egzotermicznych i endotermicznych procesach może prowadzić do niebezpieczeństw w laboratoriach, gdzie nieodpowiednie rozcieńczanie chemikaliów może skutkować niekontrolowanymi reakcjami. Dlatego ważne, żeby edukować się w kwestiach bezpieczeństwa chemicznego.

Pytanie 11

Próbka, której celem jest ustalenie poziomu składników, dla których oznaczenia przygotowane przez różne laboratoria są niezgodne, to próbka

A. rozjemcza

B. jednostkowa

C. do badań

D. laboratoryjna

Wybór odpowiedzi związanych z terminami "do badań", "laboratoryjna" oraz "jednostkowa" wskazuje na nieporozumienie dotyczące specyfiki próbki rozjemczej. Próbka do badań odnosi się ogólnie do materiału, który ma być poddany analizie, bez ukierunkowania na rozwiązywanie problemów związanych z niezgodnością wyników. Termin ten jest zbyt ogólny i nie odnosi się bezpośrednio do sytuacji, w której różne laboratoria mają odmienne wyniki analityczne. Próbka laboratoryjna również nie jest terminem wskazującym na jej charakterystykę rozjemczą, a raczej definiuje, że próbka jest analizowana w warunkach laboratoryjnych, co nie musi mieć związku z jej reprezentatywnością. Z kolei próbka jednostkowa odnosi się do konkretnego, jednorazowego pomiaru lub analizy, co w praktyce nie uwzględnia procesów porównawczych między różnymi wynikami analitycznymi. Często można spotkać się z błędnym myśleniem, że wszystkie próbki stosowane w laboratoriach mają podobne funkcje, co prowadzi do zafałszowanych wniosków i niewłaściwego podejścia do analizy danych. W rzeczywistości, niezgodności wyników mogą wynikać z wielu czynników, takich jak różnice w metodach analitycznych, przygotowaniu próbek czy stosowanych technologiach, co czyni użycie próbki rozjemczej niezbędnym krokiem w procesie zapewniania jakości i zgodności.

Pytanie 12

Roztwór o dokładnej masie z odważki analitycznej powinien być sporządzony

A. w zlewce

B. w kolbie stożkowej

C. w cylindrze miarowym

D. w kolbie miarowej

Roztwór mianowany z odważki analitycznej należy przygotować w kolbie miarowej, ponieważ ta szklana naczynie jest zaprojektowane do precyzyjnego przygotowywania roztworów o określonych objętościach. Kolby miarowe są wyposażone w wyraźne oznaczenia, które pozwalają na dokładne odmierzenie objętości cieczy, co jest kluczowe w chemii analitycznej. Przygotowując roztwór, należy najpierw rozpuścić odważoną ilość substancji w niewielkiej objętości rozpuszczalnika, a następnie uzupełnić do oznaczonej objętości. Dzięki temu otrzymujemy roztwór o znanym stężeniu, co jest niezbędne w różnych analizach chemicznych. Przykładem praktycznym jest przygotowanie roztworu buforowego, gdzie precyzyjne stężenie reagentów wpływa na efektywność reakcji chemicznych. Standardy przygotowania roztworów, takie jak ISO 8655, podkreślają znaczenie stosowania odpowiednich naczyń do uzyskania wiarygodnych wyników.

Pytanie 13

Przy transporcie próbek wody zaleca się, aby próbki były

A. zakwaszone do pH < 6

B. narażone na działanie światła

C. zalkalizowane

D. schłodzone do temperatury 2 - 5°C

Schłodzenie próbek wody do temperatury 2 - 5°C to naprawdę ważny krok, gdy transportujemy te próbki. Chodzi o to, żeby zmniejszyć wszelkie zmiany w ich składzie chemicznym i biologicznym. Niska temperatura spowalnia mikroorganizmy i różne reakcje chemiczne, które mogą zniszczyć próbki. W praktyce, według wytycznych takich organizacji jak EPA albo ISO, próbki powinny być transportowane w termosach czy chłodnicach, żeby zachować ich właściwości fizykochemiczne. Na przykład, jeśli analizujemy wodę pitną, to dobre utrzymanie temperatury jest konieczne dla dokładnych wyników badań, co jest kluczowe dla zdrowia publicznego. Dodatkowo, schłodzenie próbek pomaga też w zachowaniu ich wartości analitycznej, co jest ważne, zwłaszcza w kontekście monitorowania jakości wód w środowisku. Dlatego naprawdę trzeba trzymać się tych standardów, żeby uzyskać wiarygodne wyniki.

Pytanie 14

Z próbki zawierającej siarczany(VI) należy najpierw wydzielić metodą filtracji zanieczyszczenia, które są nierozpuszczalne w wodzie. Dokładność wypłukania tych zanieczyszczeń weryfikuje się za pomocą roztworu

A. oranżu metylowego

B. AgNO3

C. BaCl2

D. fenoloftaleiny

BaCl2, czyli chlorek baru, to super reagent do sprawdzania siarczanów(VI) w roztworach. Dlaczego? Bo tworzy nierozpuszczalny osad siarczanu baru (BaSO4) w obecności jonów siarczanowych. W praktyce robisz filtrację, oddzielasz te nierozpuszczalne zanieczyszczenia, a potem przemywasz wodą destylowaną. Jak dodasz BaCl2 do tych resztek, to jeśli są tam jakieś siarczany, zobaczysz biały osad. To oznacza, że siarczany są obecne. Ten proces jest zgodny z tym, co się robi w laboratoriach analitycznych, gdzie ważna jest dokładna detekcja siarczanów, żeby ocenić czystość próbek. Warto znać tę metodę, zwłaszcza w kontekście badań środowiskowych, bo tu precyzyjne dane są kluczowe.

Pytanie 15

Komora przeszklona w formie dużej szafy, wyposażona w wentylator, która zapobiega wydostawaniu się szkodliwych substancji do atmosfery laboratorium oraz chroni przed pożarami i eksplozjami, to

A. zespół powietrzny

B. komora laminarna

C. urządzenie do sterylizacji

D. dygestorium

Dygestorium to specjalistyczne urządzenie stosowane w laboratoriach, które ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa podczas pracy z substancjami chemicznymi oraz biologicznymi. Jego konstrukcja, często przypominająca dużą szafę, wyposażona jest w wentylator, który zapewnia ciągły przepływ powietrza, co skutecznie zapobiega wydostawaniu się szkodliwych oparów lub cząstek do otoczenia. To istotne, szczególnie w kontekście ochrony zdrowia pracowników oraz przestrzeni laboratoryjnej. Dygestoria są zgodne z normami takimi jak PN-EN 14175, które określają wymagania dotyczące ich projektowania i użytkowania. Przykładem zastosowania dygestoriów może być praca z toksycznymi chemikaliami lub substancjami łatwopalnymi, gdzie ich użycie minimalizuje ryzyko pożaru oraz narażenia na niebezpieczne substancje. W praktyce laboratoria chemiczne, biotechnologiczne oraz farmaceutyczne korzystają z dygestoriów, aby zapewnić maksymalne bezpieczeństwo, co jest kluczowe w kontekście dobrych praktyk laboratoryjnych.

Pytanie 16

Na podstawie danych w tabeli określ, jaką masę próbki należy pobrać, jeżeli wielkość ziarna wynosi 1·10^-5 m.

Wielkość ziaren lub kawałków [mm]	Poniżej 1	1-10	11-50	Ponad 50
Pierwotna próbka (minimum) [g]	100	200	1000	2500

A. 100 g

B. 2500 g

C. 200 g

D. 1000 g

Wybór masy próbki wynoszącej 100 g jest zgodny z normami obowiązującymi dla wielkości ziaren poniżej 1 mm. W praktyce, przy analizach materiałów sypkich, takich jak proszki czy granulaty, istotne jest, aby masa próbki była dostosowana do rozmiaru cząstek, co wpływa na dokładność wyników. W przypadku cząstek o wielkości 1·10^-5 m, co odpowiada 0,01 mm, ich właściwości fizyczne i chemiczne są różne od większych ziaren, co wymaga odpowiedniego podejścia do pobierania próbek. Dla takich cząstek, minimalna masa próbki określona w normach branżowych wynosi 100 g, co zapewnia reprezentatywność oraz wystarczającą ilość materiału do przeprowadzenia analizy. Przykładowo, w laboratoriach zajmujących się analizą materiałów budowlanych lub farmaceutycznych, przestrzeganie takich wytycznych jest kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników badań.

Pytanie 17

Rozdział składników mieszaniny w chromatografii odbywa się dzięki ich różnym

A. absorpcji

B. adsorpcji

C. rozpuszczalności

D. lotności

Odpowiedzi dotyczące lotności, absorpcji oraz rozpuszczalności nie oddają sedna procesu rozdziału chromatograficznego, który w rzeczywistości opiera się na adsorpcji. Lotność odnosi się do zdolności substancji do przechodzenia w stan gazowy, co nie jest kluczowym czynnikiem w chromatografii, ponieważ proces ten zazwyczaj zachodzi w fazie ciekłej lub stałej. Odpowiedzi takie jak absorpcja mogą być mylone z adsorpcją, jednak obejmują one inny mechanizm, w którym cząsteczki są wchłaniane w objętość substancji, a nie tylko przyczepiają się do jej powierzchni. Rozpuszczalność, choć ważna w kontekście interakcji między fazami, nie jest bezpośrednim czynnikiem determinującym rozdział składników w chromatografii. W praktyce, zrozumienie tych różnic jest kluczowe w procesach analitycznych, ponieważ wybrana metoda rozdziału i fazy mogą znacząco wpłynąć na efektywność i wydajność analizy. Niewłaściwe zrozumienie tych terminów może prowadzić do błędnych wniosków i nieefektywnego rozdziału składników, co jest krytyczne w zastosowaniach przemysłowych oraz laboratoryjnych, takich jak analizy chemiczne czy kontrola jakości produktów.

Pytanie 18

Aby przygotować 500 g roztworu o stężeniu 10% (m/m), ile substancji należy odważyć?

A. 5 g substancji

B. 100 g substancji

C. 50 g substancji

D. 10 g substancji

Aby sporządzić roztwór o stężeniu 10% (m/m), należy zrozumieć, że stężenie to oznacza, że na każde 100 g roztworu przypada 10 g substancji rozpuszczonej. W przypadku przygotowywania 500 g roztworu, można obliczyć potrzebną ilość substancji, stosując proporcję. 10% z 500 g to 50 g substancji: 500 g * 0,10 = 50 g. Taki sposób obliczenia jest zgodny z zasadami chemii analitycznej, gdzie dokładność i precyzja są kluczowe. W praktyce, przygotowując roztwory, należy zawsze stosować odpowiednie wagi analityczne oraz zapewnić odpowiednie warunki do ich mieszania, aby uzyskać jednorodny roztwór. Ważne jest również, aby znać właściwości substancji, które są wykorzystywane do sporządzania roztworów, aby uniknąć niebezpieczeństw związanych z ich stosowaniem, co jest zgodne z dobrą praktyką laboratoryjną.

Pytanie 19

Wskaż zbiór substancji, które po rozpuszczeniu w wodzie stają się elektrolitami?

A. Chlorek sodu, wodorotlenek sodu, kwas siarkowy(VI)

B. Cukier, sól stołowa, ocet

C. Glukoza, kwas azotowy(V), wodorotlenek wapnia

D. Kwas solny, gliceryna, tlenek siarki(VI)

Prawidłowa odpowiedź to chlorek sodu, wodorotlenek sodu oraz kwas siarkowy(VI), ponieważ są to substancje, które w rozpuszczalniku wodnym dysocjują na jony. Elektrolity to substancje, które w roztworach wodnych przewodzą prąd elektryczny dzięki obecności naładowanych cząsteczek – jonów. Chlorek sodu (NaCl) po rozpuszczeniu w wodzie dissocjuje na jony sodu (Na+) i jony chlorkowe (Cl-), co czyni go doskonałym elektrolitem, często stosowanym w przemyśle spożywczym oraz w procesach biologicznych. Wodorotlenek sodu (NaOH) również rozkłada się na jony Na+ i OH-, co czyni go silnym elektrolitem, wykorzystywanym w wielu procesach chemicznych, w tym w produkcji mydeł i detergentów. Kwas siarkowy(VI) (H2SO4) w wodzie dissocjuje, tworząc jony H+ oraz jony SO4^2-, co sprawia, że jest jednym z najsilniejszych elektrolitów i znajduje zastosowanie w akumulatorach kwasowo-ołowiowych oraz w przemyśle chemicznym. Zrozumienie roli elektrolitów jest kluczowe nie tylko w chemii, ale również w biologii oraz medycynie, gdzie ich równowaga ma istotne znaczenie dla funkcjonowania organizmu.

Pytanie 20

Do narzędzi pomiarowych zalicza się

A. kolbę stożkową

B. naczynko wagowe

C. zlewkę

D. cylinder

Cylinder miarowy to naprawdę fajne narzędzie, które znajdziesz w każdym laboratorium. Używa się go do dokładnego mierzenia objętości cieczy, co jest mega ważne podczas różnych eksperymentów chemicznych czy fizycznych. W przeciwieństwie do zlewki, cylinder ma wyraźne podziałki i prostokątną formę, co naprawdę ułatwia odczytywanie wartości. Dzięki temu błąd pomiarowy jest znacznie mniejszy. Osobiście uważam, że korzystanie z cylindra to podstawa, gdy przychodzi do przygotowywania roztworów, gdzie musisz mieć pewność, że wszystko jest dokładnie odmierzone. Oczywiście, pamiętaj, żeby cylinder był odpowiednio skalibrowany, bo to pozwala na powtarzalność wyników, a to chyba każdy chce mieć w swoich eksperymentach.

Pytanie 21

Jakie jest stężenie roztworu HNO₃, który powstał w wyniku połączenia 50 cm3 roztworu HNO3 o stężeniu 0,2 mol/dm3 oraz 25 cm3 roztworu HNO₃ o stężeniu 0,5 mol/dm3?

A. 0,3 mol/dm3

B. 0,03 mol/dm3

C. 0,003 mol/dm3

D. 0,0003 mol/dm3

Aby dowiedzieć się, jakie stężenie będzie miała mieszanka roztworów HNO3, najlepiej zacząć od obliczenia, ile moli kwasu azotowego mamy w każdym z roztworów. W pierwszym roztworze z objętością 50 cm³ i stężeniem 0,2 mol/dm³ wychodzi, że mamy 0,01 mol: 0,2 mol/dm³ * 0,050 dm³ = 0,01 mol. W drugim roztworze, przy 25 cm³ i stężeniu 0,5 mol/dm³, obliczamy to jako 0,0125 mol: 0,5 mol/dm³ * 0,025 dm³ = 0,0125 mol. Jak to dodamy, to razem dostajemy 0,0225 mol. A całkowita objętość po zmieszaniu to 75 cm³, czyli 0,075 dm³. Z tego obliczamy stężenie końcowe: C = n/V, czyli 0,0225 mol / 0,075 dm³ = 0,3 mol/dm³. To, jakie stężenie otrzymasz, jest naprawdę ważne w laboratoriach, bo dokładne przygotowywanie roztworów pozwala uzyskać powtarzalne wyniki. W chemii, jak i w przemyśle, musisz znać te stężenia, żeby mieć pewność, że wszystko idzie zgodnie z planem.

Pytanie 22

Zaleca się schładzanie próbek wody transportowanych do laboratorium do temperatury

A. 12±1°C

B. 9±1°C

C. 16±2°C

D. 5±3°C

Odpowiedź 5±3°C jest prawidłowa, ponieważ zgodnie z normami, takimi jak ISO 5667, próbki wody powinny być transportowane w temperaturze, która minimalizuje zmiany ich właściwości chemicznych oraz biologicznych. Obniżenie temperatury próbek do przedziału 2°C – 8°C (5±3°C) pozwala na spowolnienie procesów metabolismu mikroorganizmów oraz chemicznych reakcji, co jest kluczowe dla zachowania autentyczności analizowanych próbek. Przykładowo, w przypadku analizy składu chemicznego wody pitnej, zbyt wysoka temperatura transportu może prowadzić do degradacji związków organicznych lub wzrostu liczby mikroorganizmów, co skutkuje błędnymi wynikami. Dobre praktyki laboratoryjne zalecają także stosowanie odpowiednich kontenerów oraz lodu lub żeli chłodzących w celu utrzymania właściwej temperatury, co jest istotne w kontekście zgodności z wymaganiami prawnymi oraz normami badań środowiskowych.

Pytanie 23

Który z podanych związków chemicznych można wykorzystać do oceny całkowitego usunięcia jonów chlorkowych z osadu?

A. KNO3

B. AgNO3

C. Al(NO3)3

D. Cu(NO3)2

AgNO3, czyli azotan srebra, jest powszechnie stosowanym reagentem w chemii analitycznej, który umożliwia identyfikację i oznaczanie jonów chlorkowych. Jony srebra z azotanu srebra reagują z jonami chlorkowymi, tworząc nierozpuszczalny osad chlorku srebra (AgCl). Ta reakcja jest zasadnicza w procesach, w których kontrola czystości chemicznej jest kluczowa, na przykład w laboratoriach analitycznych oraz w przemyśle chemicznym. W praktyce, próbka z osadu, w której podejrzewa się obecność jonów chlorkowych, może zostać poddana działaniu AgNO3. Po dodaniu reagentu, wystąpienie białego osadu AgCl wskazuje na obecność chlorków. Procedura ta jest zgodna z normami określonymi w analizach chemicznych, co czynią ją wiarygodną metodą w różnych zastosowaniach. Ponadto, reakcja ta jest również wykorzystywana w edukacji chemicznej do demonstrowania właściwości reakcji podwójnej wymiany, co czyni ją ważnym elementem programu nauczania w szkołach wyższych oraz technicznych.

Pytanie 24

Pobieranie próbek wody z zbiornika wodnego, który zasila system wodociągowy, powinno odbywać się

A. w najgłębszym punkcie, z którego czerpana jest woda

B. w miejscu oraz na głębokości, gdzie następuje czerpanie wody

C. na powierzchni wody, w pobliżu brzegu zbiornika

D. na powierzchni wody, w centralnej części zbiornika

Zbieranie próbek wody na powierzchni zbiornika, zarówno przy brzegu, jak i na środku, jest nieodpowiednie, ponieważ nie odzwierciedla rzeczywistych warunków wody, która jest później używana w systemie wodociągowym. Pobieranie próbek wyłącznie z powierzchni może prowadzić do fałszywego obrazu jakości wody, ponieważ może ignorować zanieczyszczenia znajdujące się w niższych warstwach, które mogą być znacznie gorszej jakości. Na przykład, substancje chemiczne mogą osiadać na dnie zbiornika lub występować w niższych warstwach wody, a ich obecność nie będzie wykryta podczas pobierania próbek z powierzchni. Dodatkowo, zasysanie wody z najgłębszego miejsca zbiornika może wydawać się logiczne, jednak nie zawsze odpowiada to rzeczywistemu miejscu poboru, które może znajdować się w innym punkcie zbiornika na określonej głębokości. Warto również zauważyć, że zanieczyszczenia mogą różnić się w różnych częściach zbiornika, a ich analiza wymaga dokładnego określenia warunków, w których woda jest pobierana. Dlatego kluczowe jest, aby próbki były pobierane w miejscu i na głębokości, w której odbywa się rzeczywisty pobór wody, co zapewnia reprezentatywność wyników i zgodność z obowiązującymi standardami jakości wody.

Pytanie 25

Jaką objętość roztworu NaOH o stężeniu 1 mol/dm3 należy użyć, aby przygotować 50 cm3 roztworu NaOH o stężeniu 0,4 mol/dm3?

A. 10 cm3

B. 20 cm3

C. 50 cm3

D. 25 cm3

Aby obliczyć objętość roztworu NaOH o stężeniu 1 mol/dm3, potrzebnej do sporządzenia 50 cm3 roztworu o stężeniu 0,4 mol/dm3, należy zastosować zasadę zachowania moles. Obliczamy liczbę moli NaOH w docelowym roztworze: C1V1 = C2V2, gdzie C1 = 1 mol/dm3, V1 to objętość, C2 = 0,4 mol/dm3 i V2 = 50 cm3 = 0,05 dm3. Z równania mamy: 1 * V1 = 0,4 * 0,05. Obliczając V1, otrzymujemy V1 = 0,4 * 0,05 = 0,02 dm3 = 20 cm3. Takie podejście jest standardem w laboratoriach chemicznych, gdzie precyzyjne przygotowanie roztworów jest kluczowe dla uzyskania powtarzalnych i wiarygodnych wyników. Przykładem zastosowania może być przygotowanie roztworów do titracji, gdzie dokładność stężenia reagentu jest niezbędna dla prawidłowego przeprowadzenia analizy. Warto również zauważyć, że w praktyce często stosuje się wzory rozcieńczania, co zapewnia efektywność i bezpieczeństwo pracy w laboratorium chemicznym.

Pytanie 26

Jakie urządzenie służy do pomiaru temperatury topnienia substancji chemicznych?

A. Thiel.

B. Kipp.

C. Soxleth.

D. Engler.

Zrozumienie, jak działają różne aparaty laboratoryjne, jest kluczowe w kontekście chemii analitycznej. Odpowiedzi takie jak Soxletha, Englera czy Kipp są często mylone z aparatem Thielego, co prowadzi do nieporozumień. Soxleth jest używany do ekstrakcji substancji rozpuszczalnych w cieczy, co jest zupełnie inną funkcją niż pomiar temperatury topnienia. Engler to aparat służący do oznaczania temperatury wrzenia cieczy, co również nie ma związku z topnieniem. Z kolei aparat Kippa jest stosowany do wytwarzania gazów w reakcjach chemicznych, co zupełnie nie odnosi się do określania temperatury topnienia. Problemy te wynikają z mylnej koncepcji, że wszystkie aparaty mają podobne zastosowania. Kluczowe jest zrozumienie, że każdy z tych aparatów ma swoją specyfikę i przeznaczenie. Właściwe przypisanie urządzenia do zadania jest istotne dla uzyskania prawidłowych wyników i unikania błędów w analizach chemicznych. Niezrozumienie tych różnic może prowadzić do niskiej jakości wyników oraz niepoprawnych wniosków dotyczących badanych substancji. Dlatego ważne jest, aby podczas nauki chemii zwracać uwagę na funkcje poszczególnych urządzeń i ich zastosowanie w praktyce laboratoryjnej.

Pytanie 27

Do szklanych narzędzi laboratoryjnych wielomiarowych używanych w analizach ilościowych należy

A. zlewka

B. pipeta Mohra

C. kolba stożkowa

D. cylinder z podziałką

Cylinder z podziałką jest jednym z kluczowych elementów sprzętu laboratoryjnego wykorzystywanego w analizie ilościowej, ze względu na swoją zdolność do precyzyjnego pomiaru objętości cieczy. Oferuje on wyraźne podziały, które pozwalają na dokładne odczytanie objętości, co jest niezbędne w wielu eksperymentach chemicznych i biologicznych. Użycie cylindra z podziałką jest standardem w laboratoriach, gdzie wymagana jest wysoka dokładność i powtarzalność pomiarów. Przykładowo, w analizie stężenia roztworu chemicznego, cylinder umożliwia odmierzenie dokładnej ilości reagentów, co jest kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników. W praktyce laboratoryjnej, zgodnie z normami ISO, korzystanie z odpowiednich narzędzi pomiarowych, takich jak cylinder z podziałką, jest wymogiem, który zapewnia jakość i rzetelność wyników badań. Ponadto, cylinder z podziałką jest łatwy w użyciu i czyszczeniu, co czyni go praktycznym wyborem w codziennej pracy laboratoryjnej.

Pytanie 28

Po zakończeniu pomiarów pH, elektrody powinny być przepłukane

A. wodą destylowaną z dodatkiem roztworu wzorcowego

B. roztworem chlorku potasu

C. roztworem buforowym o ustalonym pH

D. wodą destylowaną

Przemywanie elektrod pH wodą destylowaną jest kluczowym krokiem po zakończeniu pomiarów, ponieważ pozwala na usunięcie resztek substancji, które mogłyby wpłynąć na dokładność kolejnych pomiarów. Woda destylowana jest wolna od zanieczyszczeń, co sprawia, że jest idealnym rozwiązaniem do czyszczenia elektrody. Nie wprowadza dodatkowych jonów, które mogłyby zmienić pH roztworu, co jest szczególnie istotne w przypadku elektrochemicznych pomiarów pH. Przykładem zastosowania tej procedury jest przygotowanie elektrody do kolejnego pomiaru po analizie próbek zawierających różne chemikalia. W laboratoriach analitycznych i chemicznych, procedura przemywania elektrod wodą destylowaną jest zgodna z normami ISO oraz dobrymi praktykami laboratoryjnymi, co zapewnia rzetelność i powtarzalność wyników. Ponadto, woda destylowana nie powoduje korozji ani uszkodzeń, co zapewnia dłuższą żywotność elektrody, a także minimalizuje potrzebę jej kalibracji przed każdym pomiarem.

Pytanie 29

Zamieszczony fragment procedury opisuje sposób otrzymywania

„W zlewce o pojemności 250 cm³ rozpuść w 50 cm³ wody destylowanej 5 g uwodnionego siarczanu(VI) miedzi(II). Do roztworu dodaj 16,7 cm³ roztworu NaOH o stężeniu 6 mol/dm³. Następnie dodaj 10 g glukozy w celu przeprowadzenia reakcji redukcji jonów miedzi(II) do miedzi(I). Ostrożnie ogrzewaj zlewkę z mieszaniną reakcyjną do otrzymania czerwonego osadu (...)Osad odsącz, przemyj alkoholem i susz na bibule na powietrzu."

A. CuO.

B. Cu20.

C. Na2SO4.

D. Cu(OH)2.

Odpowiedź Cu2O jest poprawna, ponieważ opisany proces rzeczywiście prowadzi do powstania tlenku miedzi(I), znanego również jako Cu2O. W trakcie tej reakcji jony miedzi(II) są redukowane do miedzi(I) przy udziale glukozy jako reduktora, co jest typowe dla reakcji w chemii organicznej, w szczególności w kontekście próby Fehlinga. Tlenek miedzi(I) charakteryzuje się intensywnym czerwonym kolorem, co czyni go doskonałym wskaźnikiem w analizie chemicznej, zwłaszcza w detekcji cukrów redukujących. W praktyce, uzyskany osad Cu2O może być stosowany w różnych dziedzinach, takich jak elektronika, gdzie wykorzystuje się go w produkcji półprzewodników, a także w materiałach budowlanych. Oprócz tego, jego właściwości antybakteryjne sprawiają, że znajduje zastosowanie w medycynie, np. w antyseptykach. Dodatkowo, proces ten ilustruje zasady chemiczne dotyczące reakcji redoks, przyczyniając się do lepszego zrozumienia mechanizmów reakcji chemicznych, co jest ważne dla studentów kierunków chemicznych i inżynierskich.

Pytanie 30

Symbol "In" znajduje się na

A. kolbach miarowych i wskazuje na sprzęt kalibrowany "na wlew"

B. pipetach i oznacza sprzęt kalibrowany "na wylew"

C. kolbach miarowych i wskazuje na sprzęt kalibrowany "na wylew"

D. biuretach i oznacza sprzęt kalibrowany "na wlew"

Dobra robota! Odpowiedź, którą wybrałeś, jest całkiem trafna. Symbol 'In' rzeczywiście oznacza kolby miarowe, które służą do dokładnego mierzenia objętości cieczy. Kalibracja 'na wlew' jest kluczowa, bo chodzi o to, żeby zmierzyć ciecz do poziomu krawędzi menisku. To ma ogromne znaczenie, zwłaszcza w chemii, gdzie precyzja jest na wagę złota. W laboratoriach często korzysta się z kolb, żeby mieć pewność, że każdy eksperyment jest powtarzalny i wyniki są wiarygodne. Jak napełniasz kolbę do oznaczenia, to wiesz, że używasz całej tej objętości cieczy, co minimalizuje ryzyko błędów. Dlatego warto znać te symbole, bo to podstawa w pracy każdego chemika.

Pytanie 31

Jakie urządzenie jest wykorzystywane do oczyszczania próbki gazowej?

A. zestaw sit

B. płuczka

C. rozdzielacz

D. chłodnica

Płuczka jest urządzeniem stosowanym do oczyszczania gazów, które działa na zasadzie przepływu gazu przez ciecz. Proces ten pozwala na usunięcie zanieczyszczeń, takich jak pyły, drobne cząstki stałe oraz różne substancje chemiczne, które mogą być rozpuszczalne w cieczy. W praktyce płuczki wykorzystywane są w różnych gałęziach przemysłu, w tym w energetyce, przemyśle chemicznym oraz w procesach oczyszczania spalin. Standardy branżowe, takie jak ISO 14001 dotyczące zarządzania środowiskowego, podkreślają znaczenie redukcji emisji szkodliwych substancji do atmosfery, co czyni płuczki kluczowym elementem w systemach kontroli zanieczyszczeń. Przykładowo, w elektrowniach węglowych płuczki są używane do oczyszczania spalin przed ich emisją do atmosfery, co przyczynia się do ochrony środowiska oraz spełnienia norm prawnych dotyczących jakości powietrza.

Pytanie 32

Jak nazywa się proces, w którym następuje wytrącenie ciała stałego z przesyconego roztworu w wyniku spadku temperatury?

A. dekantacja

B. krystalizacja

C. odparowanie

D. sedymentacja

Krystalizacja to proces, w którym substancja stała wydziela się z roztworu, gdy jego stężenie przekracza punkt nasycenia, co może być wynikiem obniżenia temperatury lub odparowania rozpuszczalnika. W praktycznych zastosowaniach, krystalizacja jest kluczowa w przemysłach chemicznym i farmaceutycznym, gdzie czystość i jakość produktu końcowego są niezwykle istotne. Dobrze przeprowadzony proces krystalizacji pozwala na uzyskanie czystych kryształów, które można łatwo oddzielić od roztworu, co jest zgodne z najlepszymi praktykami w zakresie kontroli jakości. Dodatkowo, krystalizacja może być stosowana w technologii separacji i oczyszczania związków chemicznych, gdzie proces ten jest wykorzystywany do wyodrębniania substancji aktywnych z surowców naturalnych. Warto również zauważyć, że krystalizacja jest częścią wielu procesów naturalnych i technologicznych, takich jak formowanie lodu w przyrodzie czy produkcja cukru z soku buraczanego.

Pytanie 33

Aby uzyskać roztwór AgNO₃ (masa molowa AgNO₃ to 169,8 g/mol) o stężeniu 0,1 mol/dm³, należy rozpuścić w wodzie destylowanej i dopełnić kolbę wodą destylowaną do zaznaczonej kreski.

A. odważyć 1,698 g AgNO3, przenieść do kolby miarowej o pojemności 100 cm3, rozpuścić w wodzie destylowanej i dopełnić kolbę wodą destylowaną do zaznaczonej kreski

B. odważyć 16,98 g AgNO3, przenieść do kolby miarowej o pojemności 100 cm3, rozpuścić w wodzie destylowanej i dopełnić kolbę wodą destylowaną do zaznaczonej kreski

C. odważyć 1,698 g AgNO3, przenieść do kolby miarowej o pojemności 1000 cm3, rozpuścić w wodzie destylowanej i dopełnić kolbę wodą destylowaną do zaznaczonej kreski

D. odważyć 169,80 g AgNO3, przenieść do kolby miarowej o pojemności 1000 cm3, rozpuścić

Odpowiedź jest poprawna, ponieważ przygotowanie roztworu o stężeniu 0,1 mol/dm³ wymaga precyzyjnego odmierzania substancji chemicznych. Aby uzyskać roztwór o pojemności 100 cm³ i stężeniu 0,1 mol/dm³, należy obliczyć ilość AgNO₃ potrzebną do przygotowania takiego roztworu. Masa molowa AgNO₃ wynosi 169,8 g/mol, więc dla 0,1 mol/dm³ w 100 cm³ (0,1 dm³) potrzeba 0,01 mola tej substancji. Zatem 0,01 mola x 169,8 g/mol daje 1,698 g AgNO₃. Przeniesienie odważonej ilości do kolby miarowej o pojemności 100 cm³ i rozpuszczenie w wodzie destylowanej oraz uzupełnienie do kreski zapewnia, że otrzymujemy dokładnie przygotowany roztwór o wymaganym stężeniu. Tego rodzaju praktyka jest zgodna z najlepszymi praktykami w laboratoriach chemicznych, gdzie precyzja i dokładność są kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników analitycznych.

Pytanie 34

Etykiety chemikaliów zawierają zwroty H, które informują o rodzaju zagrożenia. Cyfra "3" pojawiająca się po literze "H" w oznaczeniu, definiuje rodzaj zagrożenia?

A. fizyczne

B. dla człowieka

C. dla środowiska

D. chemiczne

Odpowiedź "dla człowieka" jest prawidłowa, ponieważ etykiety substancji chemicznych zawierają zwroty H (H-phrases), które odnoszą się do zagrożeń, jakie dany związek chemiczny może stanowić dla zdrowia ludzi. Na przykład, oznaczenie H3 mówi o tym, że substancja może być szkodliwa w przypadku wdychania, połknięcia lub kontaktu ze skórą. W praktyce, znajomość tych oznaczeń jest kluczowa dla pracowników w laboratorach, przemysłach chemicznych oraz w obszarach zajmujących się transportem substancji chemicznych. Dlatego w ramach BHP oraz oceny ryzyka, pracownicy powinni być odpowiednio przeszkoleni w zakresie interpretacji tych etykiet oraz stosowania odpowiednich środków ochrony osobistej. Standardy takie jak GHS (Globalnie Zharmonizowany System Klasyfikacji i Oznakowania Chemikaliów) wyznaczają wytyczne dotyczące klasyfikacji zagrożeń, co pozwala na skuteczniejsze zarządzanie bezpieczeństwem w miejscu pracy.

Pytanie 35

Piktogram ukazujący czaszkę oraz skrzyżowane kości piszczelowe jest typowy dla substancji o działaniu

A. korodującym na metale

B. toksycznym dla skóry

C. narkotycznym

D. żrącym dla skóry

Niektóre odpowiedzi mogą prowadzić do nieporozumień związanych z interpretacją symboliki piktogramu. Oznaczenie substancji żrących na skórę wskazuje na ich zdolność do powodowania poważnych uszkodzeń tkanki, ale nie jest tożsama z toksycznością. Żrące substancje, takie jak kwasy i zasady, działają poprzez korodowanie skóry, co różni je od substancji, które są jedynie toksyczne. Przykładem substancji żrących mogą być kwas siarkowy lub wodorotlenek sodu. Z kolei określenie „korodująco na metale” odnosi się do substancji, które potrafią uszkadzać materiały metalowe, a nie do ich oddziaływania na organizm ludzki. Substancje korodujące są klasyfikowane według ich zdolności do niszczenia metali, co także ma swoje piktogramy, ale nie jest to to samo, co działanie toksyczne na skórę. Odpowiedź dotycząca działania narkotycznego jest równie myląca, ponieważ substancje narkotyczne nie są jednoznacznie klasyfikowane na podstawie ich wpływu na skórę, ale raczej na ich działanie na układ nerwowy. Dlatego ważne jest, aby zrozumieć, że każdy z tych terminów ma swoje specyficzne znaczenie, a ich nieprawidłowe użycie może prowadzić do poważnych konsekwencji w zakresie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia.

Pytanie 36

Fosfor biały, z uwagi na swoje właściwości, powinien być przechowywany

A. w benzynie

B. w wodzie

C. w benzenie

D. w nafcie

Fosfor biały jest substancją niezwykle reaktywną, a jego przechowywanie w wodzie jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa. Woda działa jako medium, które ogranicza dostęp tlenu do fosforu, minimalizując ryzyko jego utlenienia i zapłonu. W przypadku kontaktu z powietrzem, fosfor biały może spontanicznie się zapalić, co czyni go niebezpiecznym w standardowych warunkach przechowywania. Woda nie tylko chroni przed reakcjami chemicznymi, ale także zapewnia fizyczną barierę, która zapobiega rozprzestrzenieniu się ewentualnych dymów fosforowych. Przykładem zastosowania tej metody przechowywania jest przemysł chemiczny, gdzie fosfor biały jest używany w procesach produkcji związków chemicznych, a odpowiednie metody przechowywania są zgodne z normami bezpieczeństwa, takimi jak OSHA (Occupational Safety and Health Administration). Dobrą praktyką w laboratoriach jest także oznaczanie pojemników z fosforem białym, aby zminimalizować ryzyko przypadkowego uwolnienia substancji do atmosfery.

Pytanie 37

Ile gramów chlorku baru powinno się rozpuścić w wodzie, aby uzyskać 200 cm3 roztworu o stężeniu 10% i gęstości 1,203 g/cm3?

A. 20,00 g

B. 26,04 g

C. 18,40 g

D. 24,06 g

Aby obliczyć masę chlorku baru potrzebną do przygotowania 200 cm3 roztworu o stężeniu 10% i gęstości 1,203 g/cm3, należy skorzystać z wzoru na stężenie masowe. Stężenie masowe (C) definiuje się jako masa substancji (m) dzielona przez objętość roztworu (V) pomnożoną przez 100%. W tym przypadku C = 10%, V = 200 cm3. Zatem: m = C * V / 100 = 10 * (200) / 100 = 20 g. Jednakże, aby obliczyć masę rzeczywistą roztworu, musimy uwzględnić jego gęstość. Gęstość (d) roztworu wynosi 1,203 g/cm3, co oznacza, że masa roztworu wyniesie: masa roztworu = objętość * gęstość = 200 cm3 * 1,203 g/cm3 = 240,6 g. Teraz, skoro mamy 20 g chlorku baru, to masa pozostałej części roztworu (czyli wody) wyniesie 240,6 g - 20 g = 220,6 g. W końcu należy złożyć obliczenia: 20 g chlorku baru stanowi 10% całości, co jest zgodne z założeniem stężenia. Ostatecznie, aby uzyskać roztwór o pożądanym stężeniu, konieczne jest rozpuszczenie 24,06 g chlorku baru, co odpowiada odpowiedzi nr 4.

Pytanie 38

Zjawisko fizyczne, które polega na rozkładaniu struktury krystalicznej substancji stałej oraz przenikaniu jej cząsteczek lub jonów do cieczy, nosi nazwę

A. sublimacją

B. stapianiem

C. rozpuszczaniem

D. roztwarzaniem

Stapianie to proces zmiany stanu skupienia substancji z fazy stałej na ciecz, który zachodzi w wyniku podgrzewania materiału do jego temperatury topnienia. W tym przypadku, struktura krystaliczna nie jest niszczona w sposób, w jaki ma to miejsce podczas rozpuszczania. Z kolei sublimacja odnosi się do bezpośredniej przemiany substancji z fazy stałej w gazową, omijając fazę ciekłą. Ten proces również nie dotyczy rozpuszczania, które wymaga obecności rozpuszczalnika, aby cząsteczki solutu mogły się rozproszyć. Roztwarzanie jest terminem często mylonym z rozpuszczaniem, jednak w kontekście chemicznym może odnosić się do różnych procesów, które zachodzą podczas mieszania substancji, a niekoniecznie do samego procesu rozpuszczania, gdzie zachodzi interakcja pomiędzy cząsteczkami solutu a cząsteczkami rozpuszczalnika. Typowe błędy myślowe w tej kwestii obejmują nieuzasadnione utożsamianie procesów fizycznych oraz brak zrozumienia mechanizmów, które za nimi stoją. Wiedza o tych różnicach jest kluczowa w naukach przyrodniczych, ponieważ może wpływać na interpretacje wyników eksperymentów oraz na projektowanie procesów przemysłowych związanych z rozpuszczaniem i jego zastosowaniami.

Pytanie 39

Który z poniższych zestawów obejmuje jedynie sprzęt do pomiarów?

A. Kolba miarowa, biureta i pipeta

B. Kolba miarowa, cylinder miarowy oraz eza

C. Kolba miarowa, zlewka oraz bagietka

D. Kolba miarowa, kolba stożkowa oraz pipeta

Odpowiedź "Kolba miarowa, biureta i pipeta" jest poprawna, ponieważ wszystkie wymienione narzędzia są klasycznymi przykładami sprzętu miarowego używanego w laboratoriach chemicznych. Kolba miarowa służy do precyzyjnego pomiaru objętości cieczy, co jest kluczowe w wielu reakcjach chemicznych, gdzie dokładność jest niezbędna dla uzyskania powtarzalnych wyników. Biureta, z kolei, jest używana do dozowania cieczy w sposób kontrolowany, najczęściej w titracji, co pozwala na określenie stężenia substancji chemicznej. Pipeta natomiast jest narzędziem, które umożliwia przenoszenie małych objętości cieczy z dużą precyzją. W praktyce laboratoryjnej, wybór odpowiedniego sprzętu pomiarowego jest kluczowy dla uzyskania wiarygodnych danych. Używanie sprzętu zgodnego z normami, takimi jak ISO lub ASTM, zapewnia wysoką jakość pomiarów i minimalizuje ryzyko błędów. Właściwa znajomość i umiejętność posługiwania się tymi narzędziami jest niezbędna dla każdego chemika, co podkreśla znaczenie tej odpowiedzi.

Pytanie 40

Jakie czynniki wpływają na zmiany jakościowe w składzie próbki?

A. przeprowadzonych analiz.

B. lokalizacji pobrania.

C. składu biologicznego próbki.

D. wiedzy i umiejętności próbobiorcy.

Skład biologiczny próbki jest kluczowym czynnikiem wpływającym na jakość i właściwości badanej próbki. Zmiany jakościowe w składzie próbki mogą być wynikiem różnorodnych procesów biologicznych, chemicznych czy fizycznych, które zachodzą w jej obrębie. Na przykład, mikroorganizmy obecne w próbce mogą wpływać na degradację substancji biologicznych, a ich działalność może prowadzić do powstawania metabolitów o różnej aktywności. W praktyce, zrozumienie składu biologicznego próbki pozwala na lepsze projektowanie eksperymentów i interpretację wyników badań. W dziedzinach takich jak biotechnologia czy analiza środowiskowa, istotne jest uwzględnienie takich czynników jak pH, temperatura czy obecność składników odżywczych, które mogą modyfikować skład biologiczny. Dobre praktyki laboratoryjne, takie jak odpowiednie przechowywanie próbek i unikanie kontaminacji, mają na celu minimalizowanie wpływu zmian jakościowych na wyniki badań. Wiedza na temat składu biologicznego próbki jest zatem fundamentem skutecznego przeprowadzania badań analitycznych oraz interpretacji ich rezultatów.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej