Wyniki egzaminu

Informacje o egzaminie:
  • Zawód: Technik elektryk
  • Kwalifikacja: ELE.05 - Eksploatacja maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych
  • Data rozpoczęcia: 25 maja 2025 19:01
  • Data zakończenia: 25 maja 2025 19:14

Egzamin zdany!

Wynik: 29/40 punktów (72,5%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!
Szczegółowe wyniki:
Pytanie 1

W jaki sposób zareaguje trójfazowy silnik indukcyjny obciążony momentem znamionowym po podłączeniu zasilania, jeśli jeden z fazowych przewodów zasilających został odłączony od zacisku silnika?

A. Zacznie wirować w kierunku przeciwnym do spodziewanego
B. Nie uruchomi się
C. Zacznie obracać się z prędkością trzykrotnie niższą od znamionowej
D. Rozbiegnie się
Trójfazowy silnik indukcyjny wymaga zasilania we wszystkich trzech fazach, aby mógł prawidłowo funkcjonować. Gdy jeden z przewodów fazowych jest odłączony, silnik nie otrzymuje wystarczającej ilości energii do wytworzenia obrotowego pola magnetycznego, co jest kluczowe dla jego działania. W rezultacie silnik nie uruchomi się, co jest zgodne z zasadami działania maszyn elektrycznych. Przykładem zastosowania tej wiedzy może być sytuacja w zakładzie produkcyjnym, gdzie przed uruchomieniem maszyn należy upewnić się, że wszystkie połączenia elektryczne są prawidłowe i że silniki są zasilane w sposób zapewniający ich pełną funkcjonalność. Ignorowanie tego aspektu może prowadzić do uszkodzenia sprzętu oraz przestojów w produkcji, co podkreśla znaczenie przestrzegania standardów bezpieczeństwa i efektywności operacyjnej. W praktyce, przy projektowaniu układów zasilania, często stosuje się zabezpieczenia przeciążeniowe i monitoring parametrów sieci, aby uniknąć takich sytuacji.

Pytanie 2

Jakim skrótem literowym określamy system automatyki energetycznej, który umożliwia przywrócenie normalnej pracy linii energetycznej po jej wyłączeniu przez urządzenia zabezpieczające?

A. SPZ
B. SZR
C. SCO
D. SRN
Skrót SPZ (samoczynne przywracanie zasilania) odnosi się do systemu automatyki energetycznej, który ma na celu przywrócenie normalnego funkcjonowania linii energetycznej po jej wyłączeniu przez urządzenia zabezpieczające. System ten jest kluczowy dla zapewnienia ciągłości dostaw energii elektrycznej oraz minimalizacji przerw w zasilaniu. W praktyce, SPZ działa na zasadzie wykrywania awarii lub przeciążeń, co inicjuje proces odłączenia danego obwodu. Po ustabilizowaniu warunków pracy i wykryciu, że awaria została usunięta, system automatycznie przywraca zasilanie. Przykładowo, w przypadku chwilowego wzrostu zapotrzebowania, SPZ może zresetować wyłącznik, co pozwala uniknąć niepotrzebnych przerw w zasilaniu. Praktyczna implementacja SPZ znajduje zastosowanie w różnych sektorach, od przemysłu, przez sieci dystrybucji, aż po systemy energetyczne w budynkach. Wiele krajowych standardów, takich jak PN-EN 50160, podkreśla znaczenie takich rozwiązań dla jakości dostaw energii elektrycznej oraz bezpieczeństwa systemu energetycznego.

Pytanie 3

Który z wymienionych materiałów eksploatacyjnych nie jest konieczny do wykorzystania przy przezwajaniu trójfazowego silnika indukcyjnego o mocy 7,5 kW?

A. Lakier izolacyjny
B. Izolacja żłobkowa
C. Łożysko igiełkowe
D. Drut nawojowy
Łożysko igiełkowe nie jest materiałem, który musi być wykorzystany podczas przezwajania trójfazowego silnika indukcyjnego o mocy 7,5 kW, ponieważ jego funkcja dotyczy głównie mechaniki silnika, a nie jego uzwojeń. Proces przezwajania koncentruje się na wymianie drutu nawojowego, lakieru izolacyjnego oraz izolacji żłobkowej, które mają kluczowe znaczenie dla funkcjonowania i wydajności silnika. Drut nawojowy jest niezbędny do odtworzenia uzwojeń silnika, a jego parametry, takie jak przekrój i materiał, muszą być dobierane zgodnie z wymaganiami mocy i napięcia. Lakier izolacyjny pełni istotną rolę w ochronie uzwojeń przed wilgocią i uszkodzeniami mechanicznymi, natomiast izolacja żłobkowa jest niezbędna do zapewnienia odpowiedniej separacji między uzwojeniami a rdzeniem silnika, co zapobiega zwarciom. Właściwe dobieranie tych materiałów zgodnie z normami, jak IEC 60034, zapewnia długotrwałe i efektywne działanie silnika.

Pytanie 4

W trakcie serwisowania silnika indukcyjnego jednofazowego pracownik przez przypadek zamienił miejscami kondensator rozruchowy o pojemności 300 µF z kondensatorem roboczym o pojemności 50 µF. Jakie mogą być konsekwencje tego błędu?

A. Zniszczenie kondensatora 50 µF podczas uruchamiania silnika
B. Uszkodzenie uzwojenia pomocniczego po kilku minutach działania silnika
C. Silnik nie włączy się
D. Silnik zmieni swój kierunek obrotów
Podczas rozruchu silnika indukcyjnego jednofazowego, kondensator rozruchowy o pojemności 300 µF jest kluczowy dla zapewnienia momentu obrotowego niezbędnego do uruchomienia silnika. Jeśli zamienimy go z kondensatorem pracy 50 µF, silnik nie otrzyma odpowiedniej wartości pojemności, co skutkuje niewystarczającym momentem obrotowym. W rezultacie silnik nie ruszy. To zjawisko jest zgodne z zasadami działania silników indukcyjnych, gdzie kondensatory pełnią istotną rolę w tworzeniu przesunięcia fazowego między prądem a napięciem. W praktyce, stosowanie odpowiednich kondensatorów zgodnych z wymaganiami producenta, jest kluczowe dla prawidłowego działania silników. Właściwe dobieranie kondensatorów to standardowa praktyka, która minimalizuje ryzyko awarii i zapewnia długotrwałą niezawodność urządzeń elektrycznych.

Pytanie 5

Jakie jest prawidłowe postępowanie w przypadku podejrzenia obecności napięcia na obudowie urządzenia elektrycznego?

A. Podłączenie dodatkowego obciążenia, co może pogorszyć sytuację
B. Natychmiastowe wyłączenie zasilania
C. Odłączenie uziemienia, co jest niebezpieczne i niewłaściwe
D. Zmiana przewodów, chociaż to nie rozwiązuje problemu napięcia na obudowie
W przypadku podejrzenia obecności napięcia na obudowie urządzenia elektrycznego, najlepszym i najbezpieczniejszym działaniem jest natychmiastowe odłączenie zasilania. Jest to zgodne z podstawowymi zasadami bezpieczeństwa elektrycznego i normami BHP. Gdy urządzenie elektryczne ma napięcie na obudowie, może to oznaczać uszkodzenie izolacji lub inny problem techniczny, który stwarza ryzyko porażenia prądem. Szybkie odłączenie zasilania eliminuje to ryzyko i pozwala na dalsze, bezpieczne działania. Po odłączeniu zasilania należy również upewnić się, że urządzenie jest odpowiednio uziemione, aby uniknąć podobnych problemów w przyszłości. Następnie można przystąpić do diagnostyki i naprawy urządzenia przez wykwalifikowanego specjalistę, co jest zgodne z dobrą praktyką w branży elektrycznej. Ważne jest również, by regularnie sprawdzać stan techniczny urządzeń elektrycznych i ich uziemienia, aby uniknąć takich sytuacji w przyszłości. Moim zdaniem, wiedza o bezpiecznym postępowaniu w takich sytuacjach powinna być podstawą w każdej edukacji technicznej.

Pytanie 6

Jakie urządzenie, przy wykorzystaniu przekaźnika termicznego i stycznika, oferuje kompleksową ochronę przed zwarciem oraz przeciążeniem dla silnika trójfazowego o parametrach:
Pn = 5,5 kW, Un = 400/690 V?

A. Wyłącznik nadprądowy typu B
B. Bezpiecznik typu aR
C. Bezpiecznik typu aM
D. Wyłącznik nadprądowy typu Z
Bezpiecznik typu aR, mimo że jest powszechnie stosowany w obwodach zasilających, nie jest odpowiedni do zabezpieczenia silników trójfazowych. Bezpieczniki aR są przeznaczone głównie do ochrony obwodów urządzeń elektrycznych przed zwarciami, ale ich charakterystyka czasowo-prądowa nie jest dostosowana do długotrwałych prądów rozruchowych silników, które mogą przekraczać czterokrotnie ich nominalne wartości. Z tego powodu, bezpiecznik aR może zadziałać zbyt szybko w przypadku uruchamiania silnika, co prowadzi do niepotrzebnych przerw w pracy. Kolejnym niewłaściwym wyborem są bezpieczniki typu aM, które pomimo swojej poprawnej funkcji mogą nie zapewniać odpowiedniej ochrony w niektórych zastosowaniach. Wyłączniki nadprądowe typu B oraz Z również nie są zalecane do zabezpieczania silników trójfazowych, ponieważ ich krzywe zadziałania są zaprojektowane z myślą o standardowych obwodach i mogą nie reagować adekwatnie w sytuacjach, gdy silnik wymaga ochrony przed przeciążeniem. Warto zaznaczyć, że dobór zabezpieczeń wymaga analizy zarówno charakterystyki obciążenia, jak i specyfiki instalacji, co często jest pomijane przez osoby zajmujące się projektowaniem systemów elektrycznych. Niewłaściwy dobór zabezpieczeń może prowadzić do poważnych uszkodzeń sprzętu oraz wydłużenia czasu przestoju, co w dłuższej perspektywie negatywnie wpływa na efektywność operacyjną zakładu.

Pytanie 7

Jakie maksymalne napięcie elektryczne należy wykorzystać do zasilania lampy oświetleniowej zlokalizowanej w łazience w strefie 0?

A. 12 V AC
B. 230 V AC
C. 50 V AC
D. 110 V DC
Zasilanie lampy oświetleniowej w łazience, szczególnie w strefie 0, musi być zgodne z zasadami bezpieczeństwa, które mają na celu minimalizację ryzyka porażenia prądem elektrycznym. Maksymalna wartość napięcia, która jest bezpieczna do zastosowania w tym obszarze, wynosi 12 V AC. Tego rodzaju zasilanie jest skuteczne w eliminacji ryzyka niebezpiecznych sytuacji, jakie mogą wystąpić w wilgotnym środowisku. Przykładem zastosowania 12 V AC może być instalacja oświetlenia LED w kabinie prysznicowej lub nad wanną, gdzie bezpośredni kontakt z wodą stwarza dodatkowe zagrożenie. Zgodnie z normami IEC 60364, stosowanie niskiego napięcia, takiego jak 12 V, w obszarach o podwyższonym ryzyku, jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa użytkowników. Oprócz tego, systemy oświetleniowe zasilane niskim napięciem są często bardziej energooszczędne i umożliwiają zastosowanie rozwiązań z zakresu inteligentnego budownictwa, takich jak zdalne sterowanie oświetleniem.

Pytanie 8

Który z wymienionych środków ochrony w przypadku uszkodzenia można stosować jedynie w sytuacji, gdy instalacja jest nadzorowana przez wykwalifikowane osoby?

A. Izolowanie stanowiska
B. Izolacja wzmocniona
C. Bardzo niskie napięcie SELV
D. Bardzo niskie napięcie PELV
Izolowanie stanowiska jest środkiem ochrony, który ma zastosowanie w sytuacjach, gdy instalacja elektryczna znajduje się pod nadzorem osób wykwalifikowanych. Oznacza to, że tylko kompetentne i przeszkolone osoby, które są w stanie ocenić ryzyko i podjąć odpowiednie środki ostrożności, mogą stosować ten rodzaj ochrony. Izolowanie stanowiska polega na odseparowaniu obszaru pracy od miejsca, w którym mogą występować zagrożenia związane z prądem elektrycznym, co pozwala na bezpieczne wykonywanie prac konserwacyjnych lub naprawczych. Przykładem zastosowania izolowania stanowiska jest praca w pobliżu urządzeń wysokiego napięcia, gdzie odpowiednia ocena ryzyka i nadzór techniczny są kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa. Dobrą praktyką jest zawsze posiadanie procedur bezpieczeństwa oraz odpowiednich środków zabezpieczających, takich jak oznaczenia stref niebezpiecznych i stosowanie sprzętu ochrony osobistej. To podejście jest zgodne z normami BHP oraz regulacjami krajowymi, które nakładają obowiązek na pracodawców zapewnienia bezpiecznych warunków pracy na stanowiskach, gdzie może występować ryzyko porażenia prądem.

Pytanie 9

Wyznacz rezystancję przewodu LgY o powierzchni przekroju 10 mm2 i długości 1 km, mając informację, że rezystywność miedzi wynosi 1,72∙10-8 Ω∙m?

A. 17,2 Ω
B. 172 Ω
C. 1 720 Ω
D. 1,72 Ω
Obliczenie rezystancji przewodu może prowadzić do różnych nieporozumień, zwłaszcza gdy błędnie interpretuje się wartości lub stosuje się niewłaściwe wzory. W przypadku odpowiedzi 17,2 Ω, można zauważyć, że jest to wynik, który można uzyskać, myląc jednostki lub nieprawidłowo stosując wzór. Użycie niewłaściwych jednostek lub przeliczeń może prowadzić do znacznych błędów w obliczeniach. Rezystancja przewodu o długości 1 km i przekroju 10 mm² nie może być tak wysoka, ponieważ przy danych wartościach materialnych i geometrycznych wynikiem powinno być zaledwie 1,72 Ω. Z kolei odpowiedzi takie jak 1 720 Ω oraz 172 Ω wskazują na poważne błędy w obliczeniach, które mogą wynikać z całkowitego zignorowania proporcji długości do przekroju poprzecznego lub błędnego przeliczenia jednostek. Tego rodzaju błędy myślowe są częste przy obliczeniach rezystancji, zwłaszcza w przypadkach, gdy nie uwzględnia się odpowiednich parametrów materiałowych. W praktykach inżynieryjnych kluczowe jest prawidłowe zrozumienie i zastosowanie wzorów, a także dbałość o poprawne przeliczenie jednostek, aby uniknąć sytuacji, które mogą prowadzić do nieefektywności w systemach elektrycznych oraz nieplanowanych awarii w instalacjach. Dobre praktyki inżynieryjne zalecają systematyczne sprawdzanie obliczeń oraz korzystanie z wartości tabelarycznych materiałów, aby zapewnić ich poprawność.

Pytanie 10

Jaką czynność powinno się wykonać w trakcie oględzin urządzenia napędowego z silnikiem pierścieniowym podczas jego pracy?

A. Ocena stanu pierścieni ślizgowych
B. Sprawdzenie poziomu drgań
C. Sprawdzenie połączeń elementów urządzenia
D. Ocena stanu szczotek i szczotkotrzymaczy
Sprawdzenie poziomu drgań jest kluczowym elementem oceny stanu technicznego urządzenia napędowego z silnikiem pierścieniowym. Drgania mogą być wskaźnikiem wielu problemów, takich jak niewyważenie wirnika, luzy w łożyskach czy nieprawidłowe ustawienie osi. Monitorowanie drgań podczas pracy urządzenia pozwala na wczesne wykrycie tych problemów i podjęcie działań naprawczych, co może znacznie wydłużyć żywotność maszyny. W praktyce, stosuje się różne metody pomiaru drgań, w tym analizatory drgań, które mogą dostarczyć szczegółowych informacji na temat amplitudy, częstotliwości oraz charakterystyki drgań. Zgodnie z normami ISO 10816, ocena drgań powinna być wykonywana regularnie, a wyniki należy porównywać z wartościami granicznymi, aby określić stan techniczny urządzenia. Dobra praktyka w branży mechanicznej zaleca prowadzenie dokumentacji pomiarów, co umożliwia śledzenie zmian w czasie i diagnozowanie potencjalnych usterek.

Pytanie 11

W instalacji trójfazowej działającej w układzie TN-C, gdy na odbiornikach wystąpi napięcie fazowe przekraczające 300 V, co może być tego przyczyną?

A. przerwą w jednej z faz
B. zwarciem między fazą a przewodem PEN
C. zwarciem pomiędzy fazami
D. przerwaniem ciągłości przewodu PEN
Zwarcie fazy z przewodem PEN prowadziłoby do nieprawidłowego rozkładu napięć, jednak nie jest to główny powód wzrostu napięcia powyżej 300 V na odbiornikach. W sytuacji zwarcia fazowego, napięcia na pozostałych fazach mogą spadać, ponieważ dochodzi do podziału prądów i obciążenia. Zwarcie międzyfazowe także wprowadza nieprawidłowości w dostawie energii, lecz skutkiem jest zazwyczaj wyzwolenie zabezpieczeń, co chroni urządzenia przed nadmiernym napięciem. Natomiast przerwa w jednej z faz skutkuje z kolei nierównomiernym rozkładem obciążenia w systemie trójfazowym, co może prowadzić do problemów z równowagą obciążenia, ale rzadko skutkuje wzrostem napięcia na odbiornikach do wartości niebezpiecznych. W przypadku układu TN-C kluczowe znaczenie ma ciągłość przewodu PEN, który jest odpowiedzialny za ochronę przed porażeniem. Brak tego przewodu może spowodować, że napięcie na odbiornikach będzie w sposób niekontrolowany rosło, co zagraża bezpieczeństwu użytkowników oraz urządzeń. Dlatego uznanie przerwania ciągłości przewodu PEN za główną przyczynę wzrostów napięcia w tym układzie jest kluczowe dla prawidłowego zrozumienia funkcjonowania instalacji elektrycznych oraz ich bezpieczeństwa.

Pytanie 12

W silniku odkurzacza po wyjęciu z obudowy i załączeniu pełnego napięcia w serwisie zauważono zmniejszone obroty i iskrzenie na komutatorze. Na podstawie zamieszczonej tabeli wskaż, prawidłową kolejność czynności przy wykrywaniu i naprawie uszkodzenia w silniku odkurzacza.

Czynność
1demontaż elementów silnika
2próbne uruchomienie silnika przy zmniejszonym napięciu i doszlifowanie szczotek
3sprawdzenie długości szczotek i ich prawidłowego docisku do komutatora
4wykonanie badania na obecność zwarć w wirniku
5wymiana uszkodzonych podzespołów
6montaż podzespołów silnika

A. 4, 1, 5, 3, 6, 2
B. 3, 4, 2, 1, 5, 6
C. 1, 4, 3, 5, 2, 6
D. 3, 1, 4, 5, 6, 2
W przypadku niepoprawnych odpowiedzi pojawiają się typowe błędy myślowe związane z kolejnością działań diagnostycznych. Zaczynanie od demontażu elementów silnika bez wcześniejszej weryfikacji stanu szczotek prowadzi do nieefektywnej pracy oraz zwiększonego ryzyka uszkodzenia innych podzespołów. Diagnostyka powinna zawsze zaczynać się od najprostszych do najtrudniejszych problemów; w tym przypadku sprawdzenie szczotek jest kluczowe. Idąc dalej, pominiecie etapu badania wirnika na obecność zwarć może skutkować dalszymi uszkodzeniami, które nie będą widoczne gołym okiem. Wymiana uszkodzonych elementów przed dokładnym zrozumieniem przyczyny awarii prowadzi do marnotrawstwa czasu i zasobów. Ostatecznie, przeprowadzanie próbnego uruchomienia silnika przed całkowitym złożeniem i wykonaniem wszystkich niezbędnych napraw jest także niewłaściwą praktyką, która może prowadzić do dalszych awarii. W kontekście standardów branżowych, zawsze należy przestrzegać metodologii diagnostycznej, która zakłada systematyczne podejście i eliminację potencjalnych źródeł problemów, zaczynając od najprostszych rozwiązań. Dobre praktyki wskazują na znaczenie odpowiedniego przygotowania przed przystąpieniem do skomplikowanych operacji serwisowych, co pozwala na minimalizowanie ryzyka i zwiększenie efektywności napraw.

Pytanie 13

Silnik szeregowy prądu stałego pracuje w trybie dorywczym. Co może być najczęstszą przyczyną braku reakcji silnika po włączeniu napięcia zasilającego?

A. Wystająca izolacja między działkami komutatora
B. Zabrudzony komutator
C. Przerwa w obwodzie twornika
D. Nieodpowiednio dobrane szczotki
Przerwa w obwodzie twornika jest najpoważniejszym problemem, który może prowadzić do braku reakcji silnika na załączenie napięcia zasilania. W silniku szeregowym prądu stałego, twornik jest kluczowym elementem, który przekształca energię elektryczną w energię mechaniczną. Przerwa w obwodzie twornika oznacza, że prąd nie ma możliwości przepływu przez uzwojenie, co skutkuje brakiem momentu obrotowego i zatrzymaniem silnika. Taki stan może być spowodowany różnymi czynnikami, takimi jak uszkodzenie izolacji, korozja styków, czy mechaniczne uszkodzenia przewodów. W praktyce, aby zapobiegać takim problemom, zaleca się regularne przeglądy silników, zwłaszcza w zastosowaniach dorywczych, gdzie silnik może być narażony na dłuższe okresy bezczynności. W przypadku wykrycia przerwy, należy przeprowadzić diagnostykę, aby zidentyfikować miejsce usterki i podjąć odpowiednie kroki naprawcze, zgodne z branżowymi standardami serwisowymi, aby zapewnić długoterminowe i niezawodne działanie urządzenia. Dodatkowo, znajomość zasad działania silników prądu stałego oraz ich budowy, pozwala na szybsze rozwiązywanie problemów i podejmowanie skutecznych działań prewencyjnych.

Pytanie 14

Jaką czynność kontrolną można przeprowadzić podczas obserwacji silnika elektrycznego w trakcie jego działania?

A. Ocena stanu pierścieni ślizgowych i komutatora
B. Sprawdzenie stopnia nagrzewania obudowy
C. Kontrola stanu szczotek oraz szczotkotrzymaczy
D. Weryfikacja stabilności połączeń elementów napędowych
Sprawdzenie stopnia nagrzewania się obudowy silnika elektrycznego jest kluczowym elementem monitorowania jego stanu podczas pracy. Nagrzewanie się silnika może wskazywać na różne problemy, takie jak przeciążenie, zatarcie łożysk, niewłaściwe smarowanie lub awarię izolacji. W praktyce, do pomiaru temperatury obudowy można wykorzystać pirometr lub czujniki temperatury, co pozwala na monitorowanie parametrów pracy silnika w czasie rzeczywistym. Wartości temperatury powinny być zgodne z normami producenta; ich przekroczenie może prowadzić do uszkodzenia silnika, co w konsekwencji wiąże się z kosztownymi naprawami i przestojami w produkcji. Zgodnie z zaleceniami branżowymi, regularne pomiary temperatury są częścią rutynowych przeglądów technicznych, co pozwala na wczesne wykrywanie problemów i zwiększa bezpieczeństwo operacyjne. Właściwe podejście do monitorowania temperatury silnika jest zgodne z najlepszymi praktykami w zarządzaniu utrzymaniem ruchu oraz z normami ISO, które zalecają proaktywne podejście do zarządzania ryzykiem w infrastrukturze technicznej.

Pytanie 15

Jakie wymagania muszą być spełnione podczas pomiaru rezystancji izolacyjnej w instalacji elektrycznej po wcześniejszym odłączeniu zasilania?

A. Włączone urządzenia do gniazd wtyczkowych, aktywne łączniki oświetleniowe, usunięte źródła światła
B. Wyłączone urządzenia z gniazd wtyczkowych, aktywne łączniki oświetleniowe, usunięte źródła światła
C. Wyłączone urządzenia z gniazd wtyczkowych, aktywne łączniki oświetleniowe, zamontowane źródła światła
D. Włączone urządzenia do gniazd wtyczkowych, aktywne łączniki oświetleniowe, zamontowane źródła światła
Prawidłowa odpowiedź wskazuje na konieczność wyłączenia odbiorników z gniazd wtyczkowych oraz wymontowania źródeł światła przed przystąpieniem do pomiaru rezystancji izolacji. To kluczowe kroki, które mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa oraz dokładności pomiarów. W czasie testów rezystancji izolacji, włączenie odbiorników lub pozostawienie źródeł światła w obwodzie mogłoby prowadzić do błędnych wyników, które nie oddają rzeczywistego stanu izolacji. Przykładowo, podłączenie urządzeń może stworzyć drogę dla prądu, co zafałszuje pomiar rezystancji. W branży elektrycznej zaleca się, aby przed każdym pomiarem izolacji, upewnić się, że wszystkie urządzenia są odłączone, co jest zgodne z normą PN-EN 61557, która określa wymagania dotyczące pomiarów. Tylko w ten sposób można rzetelnie ocenić stan izolacji oraz wykryć ewentualne uszkodzenia, co jest kluczowe dla bezpieczeństwa użytkowników i integrności instalacji.

Pytanie 16

Aby zmierzyć rezystancję izolacji w instalacji elektrycznej, trzeba wyłączyć zasilanie, zablokować włączniki instalacyjne oraz

A. odłączyć uziemienie
B. uziemić instalację
C. podłączyć odbiorniki
D. odłączyć odbiorniki
Odpowiedź "odłączyć odbiorniki" jest prawidłowa, ponieważ podczas pomiaru rezystancji izolacji instalacji elektrycznej kluczowe jest zapewnienie, że nie ma żadnych elementów, które mogłyby wpływać na wyniki pomiaru. Odbiorniki, takie jak urządzenia elektryczne i inne obciążenia, mogą wprowadzać dodatkowe ścieżki przewodzenia prądu, co zafałszowałoby wyniki pomiaru rezystancji izolacji. Odłączenie odbiorników umożliwia dokładne zbadanie stanu izolacji przewodów bez zakłóceń. Przykładem zastosowania tej praktyki może być pomiar izolacji w budynku przed oddaniem go do użytku, gdzie należy upewnić się, że instalacja nie ma zwarć ani innych usterek, co jest zgodne z normami PN-IEC 60364. Przeprowadzanie takich pomiarów zapewnia bezpieczeństwo użytkowników oraz trwałość instalacji. Warto również pamiętać, że pomiar izolacji powinien być wykonywany za pomocą odpowiednich narzędzi, takich jak megger, które są zaprojektowane do tego celu.

Pytanie 17

Jakim przewodem powinno się przeprowadzić instalację oświetlenia natynkowego na uchwytach w piwnicy budynku wielorodzinnego?

A. LgY
B. YDY
C. YDYt
D. DYd
Odpowiedzi DYd, LgY oraz YDYt są niepoprawne z różnych powodów związanych z ich właściwościami i przeznaczeniem. Przewód DYd, mimo że również może być używany w instalacjach oświetleniowych, nie jest dedykowany do natynkowych instalacji w pomieszczeniach narażonych na wilgoć, takich jak piwnice. Przewód ten może nie spełniać wszelkich norm dotyczących odporności na czynniki zewnętrzne, co wpływa na jego trwałość i bezpieczeństwo instalacji. LgY to przewód przeznaczony głównie do zastosowań w telekomunikacji i nie jest odpowiedni do instalacji elektrycznych, co czyni go niewłaściwym wyborem do oświetlenia. Użycie przewodu przeznaczonego do telekomunikacji w instalacji elektrycznej może prowadzić do poważnych problemów, takich jak przegrzewanie się przewodu i ryzyko pożaru. Z kolei YDYt, z dodatkowym oznaczeniem 't', sugeruje zastosowanie w warunkach zewnętrznych lub w instalacjach, gdzie może wystąpić wpływ czynników atmosferycznych. W związku z tym, jego użycie w piwnicy może być nadmierne i niewłaściwe, prowadząc do niepotrzebnych kosztów i komplikacji instalacyjnych. Wybór odpowiedniego przewodu jest kluczowym aspektem projektowania instalacji elektrycznych, dlatego ważne jest, aby stosować przewody zgodnie z ich przeznaczeniem i właściwościami, co pozwoli zapewnić bezpieczeństwo oraz długowieczność instalacji.

Pytanie 18

Dla urządzenia zasilanego trójfazową instalacją elektryczną o napięciu nominalnym 400 V maksymalny pobór mocy wynosi 13 kW. Określ minimalną wartość prądu znamionowego zabezpieczenia przedlicznikowego, przyjmując rezystancyjny charakter odbiorników i pomijając problem selektywności zabezpieczeń?

A. 16 A
B. 10 A
C. 25 A
D. 20 A
Wybór niewłaściwej wartości prądu znamionowego zabezpieczenia przedlicznikowego może wynikać z błędnych założeń dotyczących obliczeń oraz zrozumienia charakterystyki instalacji trójfazowej. Przykładowo, wybór 25 A może wydawać się uzasadniony w kontekście zabezpieczenia przed przeciążeniem, jednak przekracza on obliczoną wartość prądu znamionowego, co może prowadzić do nieodpowiedniej ochrony. Przy wyborze zabezpieczeń istotne jest, aby były one dostosowane do rzeczywistych warunków pracy. Zbyt wysoka wartość prądu zabezpieczenia zwiększa ryzyko uszkodzenia odbiorników, ponieważ nie będą one odpowiednio chronione przed przeciążeniami, a ich praca może stać się niestabilna. Z kolei wybór 16 A oraz 10 A jest niebezpieczny, ponieważ nie zapewniają one wystarczającej mocy dla zasilania odbiorników o mocy 13 kW. Zabezpieczenia te mogą działać w trybie wyzwolenia zbyt często, co prowadzi do niepożądanych przerw w zasilaniu i mogą skutkować uszkodzeniami urządzeń. Przy doborze wartości prądu zabezpieczenia, warto również wziąć pod uwagę normy branżowe, takie jak PN-IEC 60364, które zalecają dobór zabezpieczeń z odpowiednim marginesem, aby zapewnić bezpieczeństwo i stabilność pracy instalacji. Dlatego kluczowe jest zrozumienie zasadności doboru odpowiednich zabezpieczeń i ich wpływu na pracę całej instalacji elektrycznej.

Pytanie 19

Podczas serwisowania urządzenia wymieniono uszkodzony silnik bocznikowy prądu stałego. W trakcie próbnego uruchamiania silnika zauważono, że jego prędkość obrotowa jest wyższa od wartości nominalnej. Co może być przyczyną tego zjawiska?

A. Uszkodzenie w połączeniu uzwojenia bocznikowego z zasilaczem
B. Brak obciążenia na silniku
C. Uszkodzenie w połączeniu uzwojenia twornika z zasilaczem
D. Zwarcie w obwodzie wzbudzenia silnika
Brak połączenia w uzwojeniu bocznikowym z zasilaniem to spory problem, bo prowadzi to do niskiego wzbudzenia silnika, a przez to nie możemy kontrolować jego prędkości obrotowej. W silnikach bocznikowych to właśnie prąd wzbudzenia jest mega ważny, żeby prędkość była stabilna. Jak coś jest nie tak z połączeniem, prąd wzbudzenia spada, a to może sprawić, że silnik zacznie kręcić się szybciej niż powinien. Warto o tym pamiętać i regularnie sprawdzać połączenia elektryczne w układach napędowych, żeby uniknąć nieprzyjemnych sytuacji. Są różne normy, na przykład IEC 60034, które podkreślają, jak ważne jest poprawne wzbudzenie dla bezpieczeństwa i efektywności działania silnika. A jak ktoś modernizuje silnik lub wymienia jego części, to dobrze jest użyć odpowiednich narzędzi do diagnozowania, żeby mieć pewność, że wszystko działa jak należy i żeby silnik się nie rozbiegał.

Pytanie 20

Jakie z poniższych warunków powinno być spełnione w instalacji mieszkalnej, aby zagwarantować minimalną ochronę przed porażeniem prądem elektrycznym?

A. Zrealizowanie instalacji elektrycznej przy użyciu przewodu o żyłach w formie linki
B. Podłączenie styków ochronnych gniazd do przewodu ochronnego systemu
C. Wykorzystanie przewodów roboczych o właściwej wartości rezystancji izolacji
D. Montowanie w instalacji wyłącznika różnicowoprądowego
Wykonanie instalacji elektrycznej przewodem o żyłach w postaci linki nie zapewnia podstawowej ochrony przed porażeniem prądem. Choć zastosowanie przewodów wielożyłowych może być korzystne w kontekście elastyczności i łatwości montażu, nie wpływa bezpośrednio na poziom ochrony przed porażeniem. Kluczowym czynnikiem w zabezpieczeniu przed prądem jest jakość izolacji oraz jej rezystancja, a nie sam rodzaj przewodu. Połączenie styków ochronnych gniazd z przewodem ochronnym sieci, mimo że jest istotne dla uziemienia, samo w sobie nie wystarczy, aby zapobiec porażeniu. Uziemienie działa jako zabezpieczenie, ale najsłabszym ogniwem w systemie mogą być właśnie przewody robocze, których izolacja nie jest odpowiednia. Zastosowanie wyłącznika różnicowoprądowego, chociaż bardzo ważne, również nie jest jedynym czynnikiem, który zapewnia bezpieczeństwo. Wyłączniki te działają w momencie wykrycia różnicy prądów, ale nie eliminują ryzyka wynikającego z nieodpowiedniej izolacji przewodów. Dlatego kluczowym elementem bezpieczeństwa jest monitorowanie stanu izolacji przewodów roboczych oraz ich odpowiednia specyfikacja, co powinno być standardem w każdej instalacji elektrycznej.

Pytanie 21

Do zabezpieczenia silnika, którego parametry znamionowe zamieszczono w ramce, należy wybrać wyłącznik silnikowy o oznaczeniu fabrycznym

Silnik 3~   Typ MAS063-2BA90-Z

0,25 kW   0,69 A   Izol. F

IP54   2755 obr/min   cosφ 0,81

400 V (Y)   50 Hz

A. PKZM01 – 1
B. MMS-32S – 4A
C. PKZM01 – 0,63
D. MMS-32S – 1,6A
Wybranie wyłącznika silnikowego PKZM01 – 1 jest najlepszym rozwiązaniem do zabezpieczenia silnika o prądzie znamionowym 0,69 A. Wyłącznik ten ma prąd znamionowy 1 A, co zapewnia odpowiednią ochronę przed przeciążeniem silnika. Zgodnie z normą IEC 60947-4-1, wyłączniki silnikowe powinny być dobrane tak, aby ich prąd znamionowy był nieco wyższy od prądu znamionowego chronionego urządzenia, co pozwala na uniknięcie fałszywych wyłączeń przy normalnej pracy. Dodatkowo, wyłącznik PKZM01 – 1 posiada funkcję zabezpieczenia przed zwarciem i przeciążeniem, co jest kluczowe w kontekście długoterminowej niezawodności układów elektrycznych. W praktyce, użycie tego typu wyłącznika pozwala nie tylko na zabezpieczenie silnika, ale także na zwiększenie trwałości instalacji, co jest zgodne z najlepszymi praktykami w dziedzinie automatyki przemysłowej. Warto również dodać, że wybierając odpowiedni wyłącznik, należy wziąć pod uwagę charakterystykę obciążenia, co pozwala na minimalizację ryzyka uszkodzeń w systemie.

Pytanie 22

Jakie numery wskazano na schemacie z dokumentacji techniczno-ruchowej elementów zamiennych, które są częścią silnika szlifierki?

A. Od 7 do 14
B. Od 47 do 52
C. Od 19 do 26
D. Od 1 do 6
Odpowiedź 'Od 7 do 14' jest jak najbardziej trafna. Te numery odnoszą się do konkretnych części zamiennych w silniku szlifierki, które są mega ważne dla jej działania. W dokumentacji techniczno-ruchowej znajdziesz, że przypisane są do takich elementów jak wirnik czy chłodzenie. Bez nich, szlifierka raczej nie zadziała tak, jak powinna. Na przykład, wirnik odpowiada za ruch obrotowy, co bezpośrednio przekłada się na to, jak skutecznie szlifujemy. Wiedza o tych częściach i ich numerach jest kluczowa, bo pozwala szybko znaleźć odpowiednie zamienniki w razie awarii. Takie podejście naprawdę ułatwia życie nie tylko inżynierom, ale i tym, którzy zajmują się konserwacją maszyn. Dobrze jest też pamiętać, że poprawna identyfikacja części wpływa na bezpieczeństwo i sprawność operacyjną szlifierki.

Pytanie 23

Jakie styczniki z podanych kategorii należy zainstalować przy modernizacji szafy sterowniczej, która zasila maszyny napędzane silnikami indukcyjnymi klatkowym?

A. DC-2
B. DC-4
C. AC-1
D. AC-3
Styczniki klasy AC-3 są odpowiednie do pracy z silnikami indukcyjnymi klatkowym, ponieważ są zaprojektowane do częstości załączania i rozłączania tych urządzeń. Klasa AC-3 pozwala na obsługę prądu rozruchowego silnika, który w momencie uruchomienia może być od 5 do 7 razy wyższy od nominalnego prądu roboczego. Styczniki te zapewniają również odpowiednie zabezpieczenie przed przeciążeniem oraz zwarciami, co jest niezwykle istotne w kontekście bezpieczeństwa i niezawodności pracy maszyn. W praktyce, w modernizowanych szafach sterowniczych stosuje się styczniki AC-3 do wyłączania i włączania silników, co pozwala na efektywne zarządzanie ich pracą oraz minimalizację ryzyka uszkodzeń. Dobrą praktyką jest również stosowanie dodatkowych zabezpieczeń, takich jak termiczne i elektromagnetyczne, które można zintegrować z systemem sterowania, aby zwiększyć poziom ochrony urządzeń. Zgodność ze standardami IEC 60947-4-1 potwierdza, że styczniki AC-3 są odpowiednie do aplikacji związanych z silnikami indukcyjnymi.

Pytanie 24

Podczas diagnostyki silnika elektrycznego stwierdzono, że uzwojenie stojana ma obniżoną rezystancję izolacji. Jakie działania należy podjąć?

A. Zwiększyć częstotliwość napięcia zasilającego
B. Przeprowadzić osuszanie uzwojenia lub wymienić izolację
C. Zmniejszyć prąd wzbudzenia
D. Zastosować dodatkowe uziemienie
Zwiększenie częstotliwości napięcia zasilającego nie jest właściwym rozwiązaniem problemu obniżonej rezystancji izolacji w uzwojeniu stojana silnika elektrycznego. Tego rodzaju działanie mogłoby prowadzić do dodatkowego stresu termicznego i mechanicznego na uzwojeniach, co tylko pogorszyłoby sytuację. Nie jest to zgodne z dobrą praktyką inżynierską, ponieważ nie odnosi się bezpośrednio do poprawy rezystancji izolacji. Z kolei zmniejszenie prądu wzbudzenia dotyczy głównie maszyn synchronicznych, a nie bezpośrednio kwestii izolacji w silnikach elektrycznych. Choć mogłoby to mieć pewien wpływ na ogólne warunki pracy silnika, nie rozwiązuje podstawowego problemu związanego z izolacją. Zastosowanie dodatkowego uziemienia jako środek zaradczy w sytuacji obniżonej rezystancji izolacji jest również niewłaściwe. Uziemienie jest istotnym elementem ochrony przed porażeniem elektrycznym, ale nie wpływa bezpośrednio na poprawę stanu izolacji uzwojeń. Uziemienie ma na celu bezpieczne odprowadzanie prądów upływowych w przypadku awarii, a nie poprawę parametrów izolacji. Wszystkie te błędne podejścia wynikają z nieporozumień dotyczących prawidłowego postępowania przy problemach z rezystancją izolacji i mogą prowadzić do niepotrzebnych awarii oraz zagrożeń dla bezpieczeństwa.

Pytanie 25

Do nawinięcia stojana w trójfazowym silniku indukcyjnym o mocy 7,5 kW nie stosuje się

A. drutu nawojowego
B. izolacji żłobkowej
C. pierścienia zwierającego
D. lakieru izolacyjnego
Nieprawidłowe koncepcje dotyczące odpowiedzi związane z drutem nawojowym, izolacją żłobkową i lakierem izolacyjnym mogą wynikać z nieporozumienia dotyczącego funkcji tych elementów w budowie silnika indukcyjnego. Drut nawojowy jest kluczowym elementem, ponieważ to właśnie z niego składają się uzwojenia stojana. Jego jakość oraz odpowiedni dobór materiału mają bezpośrednie przełożenie na wydajność i sprawność silnika. Izolacja żłobkowa zapewnia, że uzwojenia nie zwarcia się nawzajem, co jest niezbędne do prawidłowego funkcjonowania silnika. Lakier izolacyjny dodatkowo chroni uzwojenia przed wilgocią i zanieczyszczeniami, co może prowadzić do uszkodzeń. Ignorowanie roli tych elementów może prowadzić do błędnych wniosków na temat konstrukcji silników. Często problemy dotyczące ich zastosowania mogą wynikać z braku znajomości norm branżowych, które zalecają konkretne materiały i metody izolacji, co jest kluczowe dla bezpieczeństwa oraz wydajności pracy silników. Wszelkie niedopatrzenia w tych kwestiach mogą prowadzić do awarii silnika, a także zwiększenia kosztów eksploatacji z powodu nieefektywności energetycznej. W związku z tym, ważne jest zrozumienie, że każdy z wymienionych elementów pełni istotną rolę w prawidłowym działaniu silnika indukcyjnego.

Pytanie 26

Wirnik w szlifierce uległ uszkodzeniu. Na schemacie z dokumentacji techniczno-ruchowej jest on oznaczony numerem

A. 9
B. 12
C. 35
D. 50
Odpowiedź 9 jest właściwa, ponieważ zgodnie z dokumentacją techniczno-ruchową, wirnik szlifierki oznaczony jest właśnie tym numerem. Znajomość oznaczeń w dokumentacji jest kluczowa dla efektywnego przeprowadzania konserwacji oraz napraw urządzeń. Na przykład, w przypadku wymiany uszkodzonego wirnika, technik powinien korzystać z dokumentacji, aby zidentyfikować odpowiednią część zamienną. Oznaczenia w dokumentacji są często zgodne z normami branżowymi, takimi jak ISO 9001, które podkreślają znaczenie dokumentacji w zarządzaniu jakością. Używanie właściwych numerów oznaczeń pozwala na przyspieszenie procesu naprawy i minimalizację przestojów w pracy. Również, dla techników i inżynierów, umiejętność szybkiego lokalizowania i identyfikowania części przy pomocy oznaczeń jest niezbędna w codziennej pracy, co wpływa na efektywność i bezpieczeństwo procesów produkcyjnych.

Pytanie 27

Której z poniższych czynności nie da się zrealizować podczas próbnego uruchamiania zgrzewarki oporowej?

A. Pomiaru rezystancji izolacji pomiędzy uzwojeniem pierwotnym transformatora a obudową
B. Pomiaru czasu poszczególnych etapów zgrzewania: docisku i przerwy
C. Sprawdzenia działania przełącznika do zgrzewania pojedynczego oraz ciągłego
D. Sprawdzenia stanu oraz prawidłowości ustawienia elektrod
Pomiar rezystancji izolacji między uzwojeniem pierwotnym transformatora a obudową jest kluczowym krokiem w zapewnieniu bezpieczeństwa i niezawodności zgrzewarki oporowej. Wykonanie tego pomiaru przed rozpoczęciem użytkowania urządzenia pozwala na wykrycie ewentualnych uszkodzeń izolacji, co może prowadzić do zwarć elektrycznych czy porażenia prądem użytkowników. W praktyce, standardowe normy dotyczące bezpieczeństwa elektrycznego, takie jak IEC 60204-1, nakładają na producentów i operatorów obowiązek regularnego sprawdzania stanu izolacji urządzeń. Pomiar rezystancji izolacji można przeprowadzić za pomocą specjalistycznych mierników, które umożliwiają określenie wartości rezystancji w stosunku do wymaganych norm. Przykładowo, minimalna wartość rezystancji izolacji powinna wynosić co najmniej 1 MΩ w urządzeniach przemysłowych, co zapewnia odpowiedni poziom bezpieczeństwa. Regularne kontrole i pomiary takich parametrów, jak rezystancja izolacji, są częścią dobrych praktyk konserwacyjnych, które zapewniają długotrwałą sprawność i bezpieczeństwo urządzenia.

Pytanie 28

Która z poniższych czynności nie jest częścią badań eksploatacyjnych silnika elektrycznego?

A. Pomiar napięcia zasilania
B. Pomiar rezystancji uzwojeń stojana
C. Rozruch próbny urządzenia
D. Sprawdzenie stanu ochrony przeciwporażeniowej
Pomiar napięcia zasilania jest kluczowym elementem diagnostyki silników elektrycznych, jednak nie należy go klasyfikować jako badanie eksploatacyjne silnika w kontekście jego wewnętrznej analizy. W badaniach eksploatacyjnych koncentrujemy się na ocenie stanu technicznego komponentów silnika, takich jak uzwojenia czy ochrona przeciwporażeniowa. Pomiar rezystancji uzwojeń stojana pozwala na określenie stanu izolacji, a rozruch próbny urządzenia jest niezbędny do oceny jego wydajności i funkcjonalności. Podobnie, sprawdzenie stanu ochrony przeciwporażeniowej jest istotne dla zapewnienia bezpieczeństwa użytkowania. Pomiar napięcia zasilania, choć istotny, dotyczy warunków zewnętrznych, które nie wpływają bezpośrednio na wewnętrzny stan silnika, dlatego ta czynność nie jest częścią badań eksploatacyjnych silnika elektrycznego w węższym ujęciu.

Pytanie 29

Podczas uruchamiania silnika pralki wyzwala się od razu wyłącznik różnicowoprądowy. Aby zidentyfikować problem, zmierzono rezystancję pomiędzy wszystkimi zaciskami uzwojeń silnika a obudową, uzyskując dla każdego pomiaru wartość w okolicach 7 kΩ. Co można wnioskować na podstawie tych pomiarów?

A. Izolacja uzwojeń silnika jest zawilgocona
B. Jeden z zacisków silnika może być poluzowany
C. Jedno z uzwojeń odłączyło się od tabliczki zaciskowej
D. Pojawiła się przerwa w jednym z uzwojeń silnika
Rozważając inne możliwe przyczyny zadziałania wyłącznika różnicowoprądowego, warto zauważyć, że twierdzenie o luzie w zaciskach silnika jest nieuzasadnione. Jeśli jeden z zacisków byłby nieprawidłowo podłączony, prawdopodobnie rezystancja między uzwojeniem a obudową byłaby znacznie niższa, a nie w okolicy 7 kΩ. Ponadto, przerwa w uzwojeniu silnika również nie tłumaczy niskiej rezystancji, ponieważ przerwa w uzwojeniu skutkowałaby brakiem rezystancji. Z kolei domniemanie, że jedno z uzwojeń odłączyło się od tabliczki zaciskowej, jest mało prawdopodobne, biorąc pod uwagę, że zadziałanie wyłącznika różnicowoprądowego sugeruje obecność przewodzenia prądu, a nie jego braku. Te błędne interpretacje mogą prowadzić do nieprawidłowej diagnostyki, co w efekcie może skutkować dalszymi uszkodzeniami sprzętu lub zagrożeniem dla użytkownika. Kluczowe jest zrozumienie, że prawidłowe diagnozowanie usterek w urządzeniach elektrycznych wymaga nie tylko znajomości teorii, ale też umiejętności praktycznych w interpretacji wyników pomiarów oraz rozpoznawania przyczyn, które mogą nie być oczywiste na pierwszy rzut oka.

Pytanie 30

Która z wymienionych operacji jest związana z obsługą przepływu energii elektrycznej w urządzeniu napędowym klasy IV?

A. Mierzenie napięcia zasilającego to urządzenie
B. Zatrzymanie urządzenia w przypadku awarii
C. Zamiana uszkodzonego elementu w urządzeniu
D. Weryfikacja ustawienia zabezpieczenia przed przeciążeniem
Zatrzymanie urządzenia w trybie awaryjnym to naprawdę ważna sprawa, zwłaszcza gdy mówimy o ruchu elektrycznym napędów. Jak coś wyjdzie nie tak, to trzeba reagować od razu, żeby nie uszkodzić sprzętu czy nie narazić kogoś na niebezpieczeństwo. W przypadku urządzeń napędowych klasy IV, które mają często skomplikowane systemy sterujące, to zatrzymanie w trybie awaryjnym to nie tylko dobra praktyka, ale też wymagane przez normy BHP i standardy automatyki. Na przykład, jeśli silnik zaczyna działać nieprawidłowo, to lepiej jest go od razu zatrzymać. Wiele z tych urządzeń ma różne przyciski awaryjnego zatrzymania oraz systemy, które same to robią, gdy coś jest nie tak. To pokazuje, jak kluczowe to działanie jest, jeśli chodzi o zarządzanie ryzykiem. Tak więc, umiejętność szybkiego zatrzymania urządzenia w sytuacjach awaryjnych to podstawa, żeby zapewnić bezpieczeństwo i ochronić sprzęt.

Pytanie 31

W instalacjach oświetleniowych w mieszkaniach nie wolno używać opraw oświetleniowych stałych i regulowanych wykonanych w klasie ochronności

A. II
B. III
C. I
D. 0
Odpowiedź 0 jest ok, bo w mieszkaniach nie powinniśmy używać opraw oświetleniowych klasy ochronności 0. One nie mają żadnej dodatkowej izolacji, a to znaczy, że mogą być niebezpieczne, zwłaszcza gdy mówimy o kontaktach z prądem. Klasa ochronności 0 nie chroni przed prądami błądzącymi, a to niesie ryzyko, zwłaszcza tam, gdzie są wilgotne powierzchnie, jak w łazienkach. Z norm PN-IEC 61140 i PN-EN 60598 wynika, że najlepiej używać opraw przynajmniej klasy I, które mają uziemienie i dodatkowe zabezpieczenia. W praktyce, jeśli wybierzemy oprawy klasy I lub II, zwiększamy bezpieczeństwo, co w domowych warunkach jest bardzo ważne. W miejscach, gdzie może być woda, naprawdę warto postawić na oprawy odpowiedniej klasy, żeby zminimalizować ryzyko porażenia prądem.

Pytanie 32

Podczas intensywnych opadów śniegu w jednym z rejonów napowietrznej linii niskiego napięcia zaobserwowano zanik napięcia w jednej fazie. Monterzy wymienili uszkodzony bezpiecznik w stacji transformatorowej na słupie, ale po ponownym uruchomieniu zasilania bezpiecznik natychmiast znowu uległ awarii. Jakie mogą być najprawdopodobniejsze przyczyny tej usterki?

A. Zbyt duża asymetria obciążenia odbiornikami u jednego z odbiorców
B. Przeciążenie obwodu linii spowodowane dogrzewaniem elektrycznym mieszkań
C. Zawilgocenie izolacji przewodów AFL do odbiorców
D. Zwarcie doziemne jednej fazy
Zwarcie doziemne jednej fazy jest najprawdopodobniejszą przyczyną opisanego problemu. W przypadku gęstych opadów śniegu, woda może gromadzić się na izolacji przewodów, co prowadzi do obniżenia ich właściwości izolacyjnych. Jeżeli następuje kontakt przewodu fazowego z ziemią lub innym przewodem o potencjale ziemi, tworzy się obwód, przez który może płynąć prąd, co skutkuje zadziałaniem zabezpieczeń, takich jak bezpieczniki. Wymiana uszkodzonego bezpiecznika w tym przypadku nie rozwiązuje problemu, ponieważ zwarcie doziemne nadal występuje. Aby zapobiec takim sytuacjom, ważne jest regularne sprawdzanie stanu technicznego linii oraz ich ochrony przed warunkami atmosferycznymi. W praktyce, stosowanie odpowiednich zabezpieczeń nadprądowych oraz regularne inspekcje mogą znacznie zmniejszyć ryzyko wystąpienia takich awarii. Dobrą praktyką jest również zapewnienie odpowiedniej odległości między przewodami a ziemią oraz stosowanie odpowiednich systemów uziemiających, co zwiększa bezpieczeństwo systemów elektrycznych.

Pytanie 33

Aby zapewnić ochronę przed porażeniem elektrycznym przy awarii użytkowników silnika elektrycznego klasy ochronności I, jego obudowa w układzie sieci TT powinna być

A. podłączona do przewodu neutralnego
B. elektrycznie odizolowana od gruntu oraz przewodzącego podłoża
C. połączona z uziomem
D. elektrycznie odizolowana od uziomu za pomocą iskiernika
Odpowiedź 'przyłączyć do uziomu' jest prawidłowa, ponieważ w systemie TT, który jest jedną z metod ochrony przeciwporażeniowej, uziemienie urządzenia elektrycznego ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa. W przypadku uszkodzenia izolacji silnika elektrycznego I klasy ochronności, potencjalne napięcie na obudowie może wzrosnąć, co stanowi zagrożenie dla użytkowników. Przyłączenie korpusu silnika do uziomu zapewnia, że wszelkie niebezpieczne napięcia zostaną odprowadzone do ziemi, minimalizując ryzyko porażenia. W praktyce, takie rozwiązanie jest zgodne z normami międzynarodowymi, jak np. IEC 60364, które określają zasady instalacji elektrycznych oraz środki ochrony przeciwporażeniowej. Uziemienie także pozwala na szybkie zadziałanie zabezpieczeń, takich jak wyłączniki różnicowoprądowe, co jest istotne w przypadku awarii. Dodatkowo, instalacje z poprawnie wykonanym uziemieniem mogą przyczynić się do zmniejszenia zakłóceń elektromagnetycznych, co jest istotne w kontekście wydajności urządzeń elektrycznych.

Pytanie 34

Skuteczność ochrony przeciwporażeniowej w sieci typu TN o napięciu 230/400 V jest zapewniona, gdy w czasie zwarcia L-PE (lub L-PEN) w odpowiednich warunkach środowiskowych dojdzie do

A. reakcji zabezpieczeń przednapięciowych
B. odłączenia obwodu przez przekaźnik termiczny
C. reakcji zabezpieczeń przeciwprzepięciowych
D. automatycznego wyłączenia zasilania
W przypadku sieci typu TN o napięciu 230/400 V, skuteczna ochrona przeciwporażeniowa w sytuacji zwarcia L-PE (lub L-PEN) polega na samoczynnym wyłączeniu zasilania. To działanie jest kluczowe dla minimalizacji ryzyka porażenia prądem elektrycznym, ponieważ szybkie odłączenie zasilania ogranicza czas narażenia ludzi na niebezpieczeństwo. W praktyce oznacza to, że w momencie wykrycia zwarcia, urządzenia zabezpieczające, takie jak wyłączniki różnicowoprądowe lub wyłączniki automatyczne, powinny natychmiast zareagować i przerwać dopływ prądu do obwodu. Zgodnie z normą PN-EN 60364, czas wyłączenia zasilania powinien być dostosowany do specyfiki instalacji oraz warunków środowiskowych. W wielu przypadkach czas reakcji zabezpieczeń powinien wynosić nie więcej niż 0,4 sekundy dla systemów zasilających o napięciu do 400 V. W praktyce, aby zapewnić bezpieczeństwo użytkowników, niezwykle istotne jest regularne sprawdzanie i konserwacja urządzeń zabezpieczających, co zapobiega ich niesprawności w sytuacjach awaryjnych. Samoczynne wyłączenie zasilania to więc fundamentalny element ochrony przeciwporażeniowej, który powinien być brany pod uwagę na etapie projektowania oraz eksploatacji instalacji elektrycznych.

Pytanie 35

Jaką wartość powinno mieć napięcie testowe podczas pomiaru rezystancji izolacyjnej uzwojenia wtórnego transformatora ochronnego?

A. 1 000 V
B. 500 V
C. 250 V
D. 2 000 V
Wybór wartości napięcia probierczego spośród 1000 V, 500 V oraz 2000 V może być wynikiem niepełnego zrozumienia specyfiki pomiarów rezystancji izolacji uzwojeń wtórnych transformatorów bezpieczeństwa. Przy pomiarze rezystancji izolacji kluczowe jest zrozumienie, że transformator bezpieczeństwa jest przeznaczony do pracy w niskonapięciowych systemach elektrycznych, co wymaga zastosowania odpowiednich wartości napięcia probierczego. Napięcia na poziomie 1000 V i 2000 V są zbyt wysokie i mogą prowadzić do uszkodzenia izolacji oraz wrażliwych komponentów elektrycznych, co w konsekwencji zagraża bezpieczeństwu użytkowników. Napięcie 500 V, choć niższe od 1000 V, nadal jest zbyt wysokie dla niektórych zastosowań, szczególnie w kontekście transformatorów bezpieczeństwa, gdzie obowiązują normy ograniczające stosowane napięcia probiercze. Wybierając niewłaściwe napięcie, można również pominąć kluczowe testy, które powinny być przeprowadzane zgodnie z najlepszymi praktykami branżowymi. Dlatego istotne jest, aby podczas określania wartości napięcia probierczego kierować się zaleceniami takich norm jak IEC 61557, które wyraźnie wskazują na 250 V jako optymalną wartość dla takich pomiarów. Niezrozumienie tej kwestii może prowadzić do nieodpowiednich wniosków oraz potencjalnych zagrożeń, co podkreśla wagę znajomości i przestrzegania obowiązujących standardów w branży.

Pytanie 36

Który z poniższych wyłączników nadprądowych powinien być zastosowany do zabezpieczenia obwodu zasilającego trójfazowy silnik klatkowy o następujących parametrach znamionowych: P = 11 kW, U = 400 V, cos φ = 0,73, η = 80%?

A. S303 C25
B. S303 C32
C. S303 C40
D. S303 C20
Odpowiedź S303 C32 jest poprawna, ponieważ przy wyborze wyłącznika nadprądowego dla trójfazowego silnika klatkowego o mocy znamionowej 11 kW, napięciu 400 V oraz współczynniku mocy cos φ = 0,73, istotne jest obliczenie prądu znamionowego silnika. Prąd ten można wyznaczyć z wzoru: I = P / (√3 * U * cos φ). Po podaniu wartości (P = 11 kW, U = 400 V, cos φ = 0,73), uzyskujemy prąd około 18,5 A. Wyłącznik C32 ma prąd znamionowy 32 A, co zapewnia odpowiedni margines ochrony w przypadku przeciążenia oraz pozwala na bezpieczną i niezawodną pracę silnika. Wybór wyłącznika z niższą wartością prądową, jak C25 czy C20, mógłby prowadzić do zbyt częstych wyłączeń w przypadku normalnych warunków pracy silnika. Praktyczne zastosowanie wyłącznika C32 w obwodach zasilających silniki trójfazowe jest zgodne z normami IEC 60947-2, które zalecają odpowiednie marginesy dla wyłączników chroniących silniki. Dodatkowo, zastosowanie tego wyłącznika zmniejsza ryzyko uszkodzenia silnika oraz zapewnia bezpieczeństwo całego systemu zasilania.

Pytanie 37

Pomiar jakiego parametru umożliwia wykrycie przebicia izolacji uzwojeń silnika indukcyjnego trójfazowego w stosunku do obudowy?

A. prądu stanu jałowego
B. rezystancji uzwojeń stojana
C. prądu upływu
D. rezystancji przewodu ochronnego
Pomiar prądu upływu jest skuteczną metodą wykrywania przebicia izolacji uzwojeń silnika indukcyjnego trójfazowego względem obudowy. Prąd upływu to prąd, który przepływa z uzwojeń przez izolację do obudowy silnika. W przypadku uszkodzenia izolacji, wartość prądu upływu wzrasta, co może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji, w tym do porażenia prądem. Praktyczne zastosowanie tej metody polega na wykorzystaniu specjalistycznych mierników, które rejestrują wartość prądu upływu podczas pracy silnika. Zgodnie z normą IEC 60364, dopuszczalne wartości prądu upływu powinny być ściśle przestrzegane, aby zapewnić bezpieczeństwo użytkowników oraz prawidłowe działanie urządzeń. Regularne pomiary prądu upływu mogą być również częścią procedur konserwacyjnych, co pozwala na wczesne wykrywanie problemów z izolacją i zapobieganiu awariom. Warto pamiętać, że pomiar ten powinien być przeprowadzany w warunkach pełnego obciążenia, aby uzyskać wiarygodne wyniki.

Pytanie 38

Jakie powinno być napięcie pomiarowe przy ocenie rezystancji izolacji obwodów w instalacjach elektrycznych 230/400 V, w których brak jest ochrony przed przepięciami?

A. 750 V
B. 500 V
C. 250 V
D. 1 000 V
Wynik 500 V jako wymagane napięcie pomiarowe przy badaniu rezystancji izolacji obwodów w instalacjach elektrycznych 230/400 V bez ochrony przeciwprzepięciowej jest zgodny z zaleceniami normy PN-EN 61557-2, która określa metody pomiaru rezystancji izolacji. Użycie napięcia 500 V pozwala na uzyskanie wiarygodnych wyników pomiarów, ponieważ jest wystarczające do wykrycia potencjalnych uszkodzeń izolacji, które mogą prowadzić do zwarć lub innych awarii. W praktyce, pomiar 500 V jest standardowo stosowany zarówno w budynkach mieszkalnych, jak i przemysłowych, co zapewnia bezpieczeństwo użytkowników oraz niezawodność instalacji. Ważne jest, aby pomiar był przeprowadzany w odpowiednich warunkach, a urządzenia pomiarowe były regularnie kalibrowane. Przykładem zastosowania może być ocena stanu izolacji w trakcie przeglądów okresowych instalacji, co pozwala na wczesne wykrycie problemów, zanim dojdzie do poważnych awarii lub zagrożeń.

Pytanie 39

Jaką wkładkę topikową bezpiecznikową powinno się wykorzystać do ochrony silnika indukcyjnego przed skutkami zwarć?

A. WT-2gTr
B. WT/NHaM
C. WT-00 gF
D. WT/NH DC
Wkładka topikowa WT/NHaM została zaprojektowana specjalnie do ochrony silników indukcyjnych przed skutkami zwarć. Posiada ona właściwości, które pozwalają na szybkie odłączenie obwodu w przypadku wystąpienia zwarcia, co jest kluczowe dla ochrony zarówno samego silnika, jak i całej instalacji elektrycznej. Zastosowanie tej wkładki jest zgodne z normami IEC 60269, które definiują wymagania dotyczące wkładek bezpiecznikowych. W praktyce, wkładki WT/NHaM charakteryzują się niskimi wartościami prądu zwarciowego, co zapewnia ich efektywność w przypadku krótkotrwałych przeciążeń, typowych dla pracy silników. W przypadku, gdy w silniku dojdzie do zwarcia, wkładka ta reaguje w sposób błyskawiczny, co minimalizuje ryzyko uszkodzenia komponentów. Przykładem zastosowania może być przemysł, w którym silniki napędzają maszyny, a ich bezpieczne i niezawodne funkcjonowanie jest kluczowe dla ciągłości produkcji.

Pytanie 40

Który z poniższych środków ostrożności nie jest wymagany do bezpiecznego przeprowadzenia prac na linii napowietrznej odłączonej od zasilania?

A. Używanie sprzętu izolacyjnego
B. Uziemienie odłączonej linii
C. Ogrodzenie obszaru pracy
D. Zarządzanie pracą w grupie
Odpowiedź 'Stosowanie sprzętu izolacyjnego' jest prawidłowa, ponieważ w przypadku prac przy linii napowietrznej, która jest wyłączona spod napięcia, nie ma konieczności stosowania sprzętu izolacyjnego. Sprzęt izolacyjny, taki jak rękawice i narzędzia, jest niezbędny w sytuacjach, gdy istnieje ryzyko wystąpienia wysokiego napięcia. W przypadku linii, która jest bezpiecznie wyłączona, nie ma takiego ryzyka, co oznacza, że użycie sprzętu izolacyjnego nie jest wymagane. Mimo to, w praktyce zaleca się stosowanie sprzętu ochronnego dla pewności, zwłaszcza gdy pracownicy nie mają pełnej pewności co do stanu instalacji. Dodatkowo, w wielu branżach stosuje się zasady BHP, które zalecają zachowanie ostrożności i przygotowanie do ewentualnych awarii, nawet gdy urządzenia są wyłączone. Standardy, takie jak normy ISO i PN, podkreślają znaczenie bezpieczeństwa pracy oraz stosowania odpowiednich procedur i praktyk przy wszelkich czynnościach związanych z energią elektryczną.