Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik analityk
Kwalifikacja: CHM.03 - Przygotowywanie sprzętu, odczynników chemicznych i próbek do badań analitycznych
Data rozpoczęcia: 21 maja 2025 16:52
Data zakończenia: 21 maja 2025 17:37

Egzamin zdany!

Wynik: 29/40 punktów (72,5%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

Kalibracja pH-metru nie jest potrzebna po

A. dłuższej przerwie w pomiarach.

B. długotrwałym używaniu tej samej elektrody.

C. wymianie elektrody.

D. każdym pomiarze w danej serii.

Kalibracja pH-metru po każdym pomiarze w serii nie jest aż taka konieczna, bo te urządzenia są zaprojektowane z myślą o stabilności pomiarów w krótkich odstępach. Jeśli pH-metr był już wcześniej skalibrowany, a warunki się nie zmieniły, to można spokojnie kontynuować pomiary bez nowej kalibracji. Na przykład w laboratoriach, gdzie robi się dużo pomiarów pH tego samego roztworu, często kalibruje się pH-metr przed rozpoczęciem całej serii pomiarów, a potem korzysta z tej samej kalibracji. Tylko pamiętaj, że jeśli robisz dłuższą przerwę w pomiarach lub zmienia się temperatura, to lepiej znów skalibrować, żeby mieć pewność, że wyniki są dokładne. Takie zasady są podkreślane w standardach ISO i ASTM, więc warto je znać, bo nieprzestrzeganie ich może prowadzić do złych wyników i utraty zaufania do analiz.

Pytanie 2

Na podstawie zamieszczonych w tabeli opisów metod rozdzielania mieszanin, dobierz odpowiadające im nazwy.

Tabela. Metody rozdzielania mieszanin
Lp.	Opis metody
I.	Zlewanie cieczy znad osadu.
II.	Przeprowadzenie ciekłego rozpuszczalnika w stan pary.
III.	Wyodrębnianie z mieszaniny ciał stałych lub cieczy składnika przy pomocy rozpuszczalnika tak dobranego, aby rozpuszczał żądany związek chemiczny.
IV.	Powolne opadanie cząstek substancji stałej w cieczy pod wpływem własnego ciężaru.

A. I – dekantacja, II – sublimacja, III – filtracja, IV – sedymentacja.

B. I – sedymentacja II– krystalizacja, III – ekstrakcja, IV – dekantacja.

C. I – sedymentacja, II – sublimacja, III – destylacja, IV – dekantacja.

D. I – dekantacja, II – odparowanie, III – ekstrakcja, IV – sedymentacja.

Dekantacja, odparowanie, ekstrakcja oraz sedymentacja to metody wykorzystywane w laboratoriach chemicznych oraz procesach przemysłowych do separacji substancji. Dekantacja polega na oddzieleniu cieczy od osadu poprzez zlanie cieczy znad osadu, co jest powszechną praktyką w procesach oczyszczania. Odparowanie to proces, w którym ciecz zostaje przekształcona w parę, co pozwala na oddzielenie substancji rozpuszczonych. Jest to często stosowane w przemyśle spożywczym, jak na przykład w koncentracji soków. Ekstrakcja polega na wydobywaniu substancji rozpuszczalnych z mieszaniny za pomocą odpowiednich rozpuszczalników, co jest kluczowe w produkcji leków oraz w laboratoriach chemicznych. Sedymentacja natomiast, polegająca na osadzaniu się ciał stałych w cieczy pod wpływem grawitacji, jest powszechnie stosowana w oczyszczaniu wód. Zrozumienie tych metod i ich zastosowania jest kluczowe dla efektywnego przeprowadzania procesów chemicznych i technologicznych w różnych dziedzinach.

Pytanie 3

Podczas rozkładu chloranu(V) potasu powstają chlorek potasu oraz tlen. Ile gramów tlenu zostanie wydzielonych w trakcie rozkładu 24,5 g chloranu(V) potasu, jeśli jednocześnie uzyskano 14,9 g chlorku potasu? Masy molowe pierwiastków: K = 39 g/mol, Cl = 35,5 g/mol, O=16 g/mol?

A. 9,6 g

B. 24,5 g

C. 14,5 g

D. 39,4 g

Jak chcesz obliczyć masę tlenu, który się wydziela podczas rozkładu chloranu(V) potasu, to najpierw musisz spisać równanie reakcji. Wytwarza się 2 KClO3, a potem 2 KCl i 3 O2. To z tego równania widać, że z dwóch moli chloranu dostajemy dwa mole chlorku potasu i trzy mole tlenu. Jeśli chodzi o masy molowe, to mamy KClO3 - 122,5 g/mol, KCl - 74,5 g/mol i O2 - 32 g/mol. Jeśli weźmiemy 24,5 g KClO3, to obliczamy, że mamy około 0,2 mola. Z równania wychodzi, że z 0,2 mola KClO3 dostaniemy 0,3 mola O2, więc po policzeniu masy tlenu wyjdzie nam 9,6 g. Fajnie jest wiedzieć, jak ważne są te obliczenia, szczególnie w laboratoriach, gdzie precyzja ma znaczenie.

Pytanie 4

Aby odróżnić urządzenia w laboratorium chemicznym, rury do próżni maluje się w kolorze

A. żółtym

B. szarym

C. niebieskim

D. czerwonym

Rury do próżni w laboratoriach chemicznych maluje się na kolor szary, aby zapewnić ich łatwe rozróżnienie od innych systemów rurociągów, a także podnieść bezpieczeństwo pracy w laboratoriach. Kolor szary jest standardem w wielu laboratoriach, ponieważ konkretne barwy przypisuje się różnym zastosowaniom i funkcjom rur. Rury do próżni muszą być odpowiednio oznaczone, aby uniknąć pomyłek, które mogłyby prowadzić do niebezpiecznych sytuacji, takich jak przypadkowe podłączenie nieprawidłowych systemów. Przykładowo, w sytuacji awaryjnej, kiedy konieczne jest szybkie rozpoznanie systemów, oznakowanie kolorystyczne umożliwia personelowi natychmiastowe zidentyfikowanie rur do próżni i podjęcie odpowiednich działań. Dobre praktyki branżowe, takie jak normy ISO oraz wytyczne dotyczące bezpieczeństwa chemicznego, również podkreślają znaczenie prawidłowego oznakowania infrastruktury laboratoryjnej, co ma kluczowe znaczenie dla minimalizacji ryzyka oraz zapewnienia efektywności operacyjnej.

Pytanie 5

Jakim przyrządem nie jest możliwe określenie gęstości cieczy?

A. areometr

B. waga hydrostatyczna

C. manometr

D. piknometr

Piknometr, areometr i waga hydrostatyczna to przyrządy, które mają na celu pomiar gęstości cieczy, każdy z nich w nieco inny sposób. Piknometr jest naczyniem o znanej objętości, które umożliwia dokładny pomiar masy cieczy, co pozwala na obliczenie gęstości przez zastosowanie prostego wzoru. Areometr, z kolei, działa na zasadzie pływania w cieczy, gdzie głębokość zanurzenia jest proporcjonalna do gęstości cieczy, co ułatwia pomiar w praktycznych sytuacjach, takich jak kontrola stężenia roztworów. Waga hydrostatyczna stosuje zasadę Archimedesa do pomiaru masy cieczy w powietrzu i w wodzie, dostarczając precyzyjnych informacji o gęstości. Wybór niewłaściwego przyrządu, jak manometr, do pomiaru gęstości może prowadzić do błędnych wniosków oraz problemów operacyjnych w laboratoriach i zakładach przemysłowych. Manometr, skonstruowany do pomiaru ciśnienia, nie dostarcza informacji o masie ani objętości cieczy, co jest kluczowe do wyznaczenia gęstości. Dlatego ważne jest, aby dobrze znać funkcje poszczególnych przyrządów i ich zastosowanie w określonych kontekstach pomiarowych, aby uniknąć nieporozumień i błędów w analizach chemicznych oraz fizycznych.

Pytanie 6

Roztwory o ściśle określonym stężeniu, używane w analizach miareczkowych, nazywamy

A. roztworami mianowanymi

B. roztworami niejednorodnymi

C. roztworami koloidowymi

D. roztworami nasyconymi

Roztwory mianowane, znane również jako roztwory o dokładnie znanym stężeniu, są kluczowym elementem w analizie miareczkowej, ponieważ umożliwiają precyzyjne pomiary, co jest niezbędne do określenia stężenia substancji w badanym roztworze. W praktyce laboratoryjnej roztwory mianowane są przygotowywane z wysoką starannością, często z wykorzystaniem substancji o czystości analitycznej. Na przykład, roztwór kwasu solnego o stężeniu 0,1 mol/l może być użyty do miareczkowania zasadowych roztworów, co pozwala na dokładne określenie ich stężenia. Stosowanie roztworów mianowanych jest zgodne z dobrymi praktykami laboratoryjnymi, które wymagają regularnego sprawdzania i kalibracji sprzętu. Warto również zauważyć, że roztwory te muszą być przechowywane w odpowiednich warunkach, aby uniknąć zmian stężenia spowodowanych parowaniem czy reakcjami chemicznymi. To podkreśla znaczenie precyzji i staranności w przygotowywaniu roztworów mianowanych, które są fundamentem wielu analiz chemicznych.

Pytanie 7

W tabeli zestawiono objętości molowe czterech gazów odmierzone w warunkach normalnych.
Dla którego spośród wymienionych w tabeli gazów objętość molowa najbardziej odchyla się od wartości obliczonej dla gazu doskonałego?

Gaz	SO₂	CHCl₃(para)	O₃	NH₃
Objętość molowa (dm³/mol)	21,89	22,60	21,6	22,08

A. Chloroformu.

B. Amoniaku.

C. Tlenku siarki(IV).

D. Ozonu.

Ozon (O3) ma objętość molową, która w warunkach normalnych odchyla się od wartości teoretycznej, typowej dla gazu doskonałego, bardziej niż pozostałe gazy wymienione w pytaniu. Dla gazów doskonałych zakłada się, że ich cząsteczki nie oddziałują ze sobą oraz że zajmują objętość zero, co nie ma miejsca w rzeczywistości. Ozon, ze względu na swoją strukturę i bardziej złożoną budowę cząsteczkową, wykazuje znaczące interakcje między cząsteczkami, co prowadzi do odchyleń od wzorów gazu doskonałego. W praktyce, szczególnie w chemii atmosferycznej, zrozumienie tych odchyleń ma kluczowe znaczenie dla modelowania reakcji chemicznych i procesów, takich jak fotochemiczne zachowanie ozonu w atmosferze. Wiedza ta jest niezbędna dla naukowców i inżynierów zajmujących się ochroną środowiska, ponieważ ozon jest zarówno gazem o działaniu prozdrowotnym w górnych warstwach atmosfery, jak i zanieczyszczeniem w niższych warstwach, co sprawia, że jego analiza jest kluczowa dla oceny jakości powietrza i skutków zdrowotnych. Dodatkowo, znajomość objętości molowej ozonu ma zastosowanie w wielu dziedzinach, w tym w meteorologii i farmakologii, gdzie precyzyjne pomiary gazów są kluczowe dla skutecznych interwencji oraz badań.

Pytanie 8

Aby pobrać dokładnie 20 cm³ próbkę wody do przeprowadzenia analiz, należy zastosować

A. pipetę jednomiarową o pojemności 10 cm3

B. cylinder miarowy o pojemności 25 cm3

C. pipetę jednomiarową o pojemności 20 cm3

D. pipetę wielomiarową o pojemności 25 cm3

Pipeta jednomiarowa o pojemności 20 cm³ jest najodpowiedniejszym narzędziem do precyzyjnego pobierania próbki wody o objętości 20 cm³. W praktyce laboratoryjnej, pipety jednomiarowe są projektowane tak, aby umożliwić dokładne i powtarzalne pomiary, co jest kluczowe w analizach chemicznych. Wybierając pipetę o pojemności dokładnie odpowiadającej potrzebnej objętości, minimalizujemy ryzyko błędów pomiarowych i podnosimy jakość uzyskiwanych wyników. W kontekście standardów laboratoryjnych, zgodnie z normą ISO 8655, pipety powinny być kalibrowane i okresowo weryfikowane, aby zapewnić ich dokładność. Użycie pipety o odpowiedniej pojemności, jak w tym przypadku, nie tylko zwiększa precyzję, ale także efektywność pracy w laboratorium, co jest istotne w przypadku wielu analiz wymagających rozcieńczeń lub dokładnych pomiarów składników chemicznych.

Pytanie 9

Z próbek przygotowuje się ogólną próbkę

A. laboratoryjnych

B. pierwotnych

C. analitycznych

D. wtórnych

Przygotowanie próbki ogólnej z próbek pierwotnych jest kluczową procedurą w wielu dziedzinach analityki. Próbki pierwotne to te, które są pozyskiwane bezpośrednio z miejsca danego badania, co zapewnia ich reprezentatywność i integralność. Umożliwia to właściwe odwzorowanie warunków, w jakich dana substancja występuje w naturze. Na przykład w analizach środowiskowych, takich jak badanie jakości wód czy gleby, próbki pierwotne pobierane są bezpośrednio z miejsca, co pozwala na dokładne przeanalizowanie ich właściwości chemicznych i fizycznych. Zgodnie z normami ISO, odpowiednie pobieranie próbek jest istotne dla zachowania właściwych standardów jakości i rzetelności wyników. W praktyce, przygotowanie próbki ogólnej z próbek pierwotnych pozwala na przeprowadzenie dalszych analiz, takich jak spektrometria, chromatografia czy mikroskopia, co daje możliwość uzyskania danych nie tylko o składzie chemicznym, ale także o potencjalnych zanieczyszczeniach i ich źródłach. Zrozumienie tej procedury jest kluczowe dla wszelkich prac badawczych i przemysłowych, dlatego istotne jest, aby praktycy i naukowcy stosowali się do ścisłych wytycznych dotyczących pobierania i przygotowania próbek.

Pytanie 10

Do narzędzi pomiarowych zalicza się

A. kolbę stożkową

B. cylinder

C. zlewkę

D. naczynko wagowe

Cylinder miarowy to naprawdę fajne narzędzie, które znajdziesz w każdym laboratorium. Używa się go do dokładnego mierzenia objętości cieczy, co jest mega ważne podczas różnych eksperymentów chemicznych czy fizycznych. W przeciwieństwie do zlewki, cylinder ma wyraźne podziałki i prostokątną formę, co naprawdę ułatwia odczytywanie wartości. Dzięki temu błąd pomiarowy jest znacznie mniejszy. Osobiście uważam, że korzystanie z cylindra to podstawa, gdy przychodzi do przygotowywania roztworów, gdzie musisz mieć pewność, że wszystko jest dokładnie odmierzone. Oczywiście, pamiętaj, żeby cylinder był odpowiednio skalibrowany, bo to pozwala na powtarzalność wyników, a to chyba każdy chce mieć w swoich eksperymentach.

Pytanie 11

Do systemu odprowadzania ścieków, w formie rozcieńczonego roztworu wodnego o maksymalnej masie 100 g na raz, można wprowadzić

A. NaCl

B. AgF

C. BaCl2

D. Pb(NO3)2

AgF, czyli fluorek srebra, jest związkiem chemicznym, który nie powinien być wprowadzany do systemu kanalizacyjnego. Jego toksyczność oraz skłonność do tworzenia niebezpiecznych połączeń chemicznych stanowią poważne zagrożenie dla środowiska wodnego. W przypadku BaCl2, czyli chlorku baru, sytuacja jest podobna. Związek ten jest szkodliwy dla organizmów wodnych, a jego obecność w ściekach może prowadzić do zanieczyszczenia wód gruntowych oraz innych zbiorników wodnych. Ponadto, Pb(NO3)2, czyli azotan ołowiu, jest jedną z najbardziej toksycznych substancji, które mogłyby być wprowadzone do systemu kanalizacyjnego. Ołów jest substancją neurotoksyczną, która ma dramatyczny wpływ na zdrowie ludzi i ekosystemy. Oprócz zagrożeń dla zdrowia, wprowadzanie takich substancji do kanalizacji może prowadzić do dalszego zanieczyszczenia w procesach oczyszczania oraz może spowodować poważne konsekwencje dla infrastruktury. Prawidłowe podejście do zarządzania odpadami polega na eliminacji wszelkich toksycznych lub szkodliwych substancji z procesu odprowadzania ścieków, aby chronić zdrowie publiczne oraz środowisko.

Pytanie 12

Wskaż definicję fiksanali?

A. Kapsułki zawierające niewielkie ilości substancji chemicznej

B. Małe kapsułki z nieokreśloną ilością stałej substancji chemicznej

C. Małe ampułki z nieokreśloną masą substancji chemicznej

D. Małe ampułki ze ściśle określoną masą substancji chemicznej

Fiksanal, w kontekście farmaceutycznym, odnosi się do małych ampułek, które zawierają ściśle określoną masę danego związku chemicznego. Tego rodzaju preparaty są kluczowe w aplikacjach, gdzie precyzyjne dawkowanie substancji czynnej jest niezbędne, na przykład w leczeniu chorób, gdzie nadmierne lub niewystarczające dawki mogą prowadzić do poważnych skutków zdrowotnych. Fiksany są powszechnie wykorzystywane w laboratoriach analitycznych oraz w przemyśle farmaceutycznym, gdzie konieczność zachowania dokładnych proporcji substancji ma istotne znaczenie dla efektywności terapii. Przykładem zastosowania fiksanalów może być przygotowywanie rozwiązań do badań laboratoryjnych, gdzie wymagana jest precyzyjna kontrola masy substancji. Warto również zaznaczyć, że produkcja tych ampułek musi spełniać rygorystyczne normy jakości, takie jak GMP (Good Manufacturing Practice), co zapewnia, że każda partia fiksanali jest zgodna z określonymi standardami jakości.

Pytanie 13

Wszystkie pojemniki z odpadami, zarówno stałymi, jak i ciekłymi, które są przekazywane do służby zajmującej się utylizacją, powinny być opatrzone informacjami

A. o rodzaju analizy, do której były używane

B. o jak najbardziej dokładnym składzie tych odpadów

C. o nazwie wytwórcy oraz dacie zakupu

D. o dacie i godzinie przekazania

Odpowiedź dotycząca możliwie szczegółowego składu odpadów jest prawidłowa, ponieważ zgodnie z obowiązującymi przepisami dotyczącymi gospodarowania odpadami, szczegółowe informacje o składzie odpadów są kluczowe dla ich prawidłowej utylizacji. Umożliwia to odpowiednim służbom ustalenie, jakie procesy recyklingu lub unieszkodliwiania są najbardziej odpowiednie. Na przykład, jeśli odpady zawierają substancje niebezpieczne, konieczne jest zastosowanie specjalnych procedur ich przetwarzania, aby zminimalizować ryzyko dla środowiska i zdrowia publicznego. Dodatkowo, zgodnie z normami ISO 14001, organizacje powinny prowadzić ewidencję oraz monitorować rodzaje i ilości odpadów, co sprzyja efektywnemu zarządzaniu nimi i zgodności z przepisami. W praktyce, dokumentacja zawierająca szczegółowy skład odpadów może również ułatwić audyty oraz kontrole środowiskowe, a także przyczynić się do optymalizacji procesów gospodarki odpadami w przedsiębiorstwie.

Pytanie 14

Masa molowa kwasu azotowego(V) wynosi 63,0 g/mol. Jakie jest stężenie molowe 20% roztworu tego kwasu o gęstości 1,1 g/cm³?

A. 3,49 mol/dm3

B. 5,30 mol/dm3

C. 6,30 mol/dm3

D. 3,60 mol/dm3

Aby obliczyć stężenie molowe kwasu azotowego(V) w 20% roztworze, należy zastosować wzór na stężenie molowe, który określa ilość moli substancji chemicznej w jednostce objętości roztworu. W pierwszej kolejności obliczamy masę kwasu azotowego w 100 g roztworu: 20% oznacza, że w 100 g roztworu znajduje się 20 g kwasu azotowego. Następnie przeliczymy tę masę na mole, korzystając z masy molowej kwasu azotowego(V), która wynosi 63,0 g/mol. Dzieląc masę kwasu przez jego masę molową, uzyskujemy liczbę moli: 20 g / 63,0 g/mol = 0,317 mol. Teraz musimy obliczyć objętość roztworu. Gęstość roztworu wynosi 1,1 g/cm³, co oznacza, że 100 g roztworu ma objętość 100 g / 1,1 g/cm³ = 90,91 cm³, czyli 0,09091 dm³. Wreszcie, stężenie molowe obliczamy dzieląc liczbę moli przez objętość roztworu: 0,317 mol / 0,09091 dm³ ≈ 3,49 mol/dm³. Takie obliczenia są istotne w chemii analitycznej i laboratoryjnej, gdzie precyzyjne przygotowanie roztworów ma kluczowe znaczenie dla uzyskania wiarygodnych wyników analiz chemicznych.

Pytanie 15

Na rysunku przedstawiono wagę

A. hydrostatyczną.

B. automatyczną.

C. precyzyjną.

D. mikroanalityczną.

Odpowiedzi na pytania dotyczące wag laboratoryjnych mogą prowadzić do nieporozumień, szczególnie w kontekście różnych typów wag. Wagi hydrostatyczne, choć użyteczne w specjalistycznych zastosowaniach, działają na innej zasadzie i są stosowane głównie do pomiaru gęstości cieczy. Wykorzystują one zjawisko wyporu, co jest kluczowe w zastosowaniach takich jak pomiar gęstości substancji. Z kolei wagi automatyczne, które automatyzują proces ważenia, nie są tożsame z wagami precyzyjnymi, mimo że mogą również oferować wysoką dokładność. Wagi mikroanalityczne, chociaż również precyzyjne, są przeznaczone do bardziej specyficznych zadań, takich jak ważenie bardzo małych ilości substancji (zazwyczaj poniżej 1 mg) i różnią się konstrukcją oraz funkcjami od wag precyzyjnych. Wybór odpowiedniego typu wagi zależy od specyfiki zadań, które mają być realizowane w laboratorium, a zrozumienie tych różnic jest kluczowe dla osiągnięcia wiarygodnych wyników. Typowe błędy myślowe, takie jak utożsamianie wag z różnymi funkcjami bez uwzględnienia ich zastosowań, mogą prowadzić do nieprawidłowych wniosków i wyborów w kontekście technologii laboratoryjnej.

Pytanie 16

Wskaź sprzęt laboratoryjny, który znajduje się w zestawie do filtracji pod obniżonym ciśnieniem?

A. Kolba ssawkowa, lejek szklany, urządzenie do pompowania wody

B. Kolba miarowa, lejek szklany, bagietka

C. Kolba stożkowa, lejek z sitkiem, bagietka

D. Kolba ssawkowa, lejek z sitkiem, urządzenie do pompowania wody

Odpowiedź wskazująca na kolbę ssawkową, lejek z sitowym dnem oraz pompkę wodną jako zestaw do sączenia pod zmniejszonym ciśnieniem jest prawidłowa. Kolba ssawkowa jest specjalnie zaprojektowana do przechwytywania i transportu cieczy, a jej konstrukcja umożliwia tworzenie podciśnienia wewnątrz kolby. Lejek z sitowym dnem odgrywa kluczową rolę w procesie filtracji, umożliwiając sączenie cieczy przez sitko, co pozwala na oddzielenie cząstek stałych od cieczy. Pompka wodna jest używana do redukcji ciśnienia, co jest istotne w procesach takich jak ekstrakcja czy destylacja, gdyż umożliwia efektywne usuwanie cieczy w niższych temperaturach, co z kolei zapobiega degradowaniu wrażliwych substancji chemicznych. Użycie tego sprzętu jest zgodne z najlepszymi praktykami laboratoryjnymi, gdzie ważne jest zachowanie integralności próbek oraz minimalizacja strat substancji lotnych.

Pytanie 17

Aby otrzymać czystą substancję, próbka z nitroaniliną została poddana procesowi krystalizacji. Jaką masę nitroaniliny użyto do krystalizacji, jeśli uzyskano 1,5 g czystego związku, a wydajność krystalizacji wyniosła 75%?

A. 2 g

B. 0,5 g

C. 0,02 g

D. 50 g

W przypadku obliczeń związanych z krystalizacją często dochodzi do nieporozumień dotyczących interpretacji wydajności oraz masy próbki. Wydajność krystalizacji to kluczowy parametr, który informuje nas, jaką część początkowej masy substancji udało się uzyskać w formie czystego związku. Niektórzy mogą błędnie zakładać, że masa odważki powinna być równa masie czystego produktu, co jest znamienne dla błędnej interpretacji wyników. Odpowiedzi, które sugerują masę mniejszą niż rzeczywista masa próbki, ignorują fakt, że wydajność jest zawsze wyrażana jako wartość mniejsza niż 1 lub 100%. To prowadzi do poważnych błędów w obliczeniach. Na przykład, odpowiedzi, które sugerują masy takie jak 0,02 g czy 0,5 g, pomijają podstawowy związek pomiędzy masą uzyskanego produktu a jego wydajnością. Ważne jest również to, aby zrozumieć, że przy krystalizacji nie tylko ilość, ale także jakość uzyskanego produktu jest kluczowa. W praktyce, niewłaściwe obliczenia mogą prowadzić do nieefektywnego procesu oczyszczania, co może mieć poważne konsekwencje w przemyśle chemicznym. W kontekście standardów branżowych, takie błędy mogą skutkować niezgodnością z wymaganiami jakościowymi, co jest nieakceptowalne w produkcji farmaceutyków i chemikaliów specjalistycznych. Z tego powodu niezwykle ważne jest, aby zrozumieć i zastosować poprawne metody obliczeń w każdym etapie procesu chemicznego.

Pytanie 18

Jakie czynniki wpływają na zmiany jakościowe w składzie próbki?

A. lokalizacji pobrania.

B. wiedzy i umiejętności próbobiorcy.

C. przeprowadzonych analiz.

D. składu biologicznego próbki.

Wybór zleconych badań jako czynnika determinującego zmiany jakościowe w składzie próbki jest mylący, ponieważ zlecenia odnoszą się do procedur badawczych, a nie do samej próbki. Zlecenia definiują cele badań i metodykę, ale nie wpływają bezpośrednio na jakość czy skład próbki. Podobnie, miejsce poboru próbki może mieć znaczenie w kontekście kontaminacji lub zmienności środowiskowej, jednak nie jest kluczowym czynnikiem wpływającym na zmiany jakościowe w składzie próbki, które są przede wszystkim rezultatem procesów zachodzących wewnątrz próbki. Z kolei wiedza i umiejętności próbobiorcy są istotne dla zapewnienia rzetelności i powtarzalności wyników badań, ale same w sobie nie determinują zmian jakościowych. Kluczowe jest zrozumienie, że zmiany jakościowe wynikają z interakcji składników biologicznych, które są podstawą składu próbki. Takie myślenie pozwala uniknąć typowych błędów, takich jak skupienie się na aspektach proceduralnych zamiast na naturze samej próbki. Zrozumienie biologicznych i chemicznych właściwości składników próbek jest niezbędne do prawidłowej analizy i interpretacji wyników, dlatego należy kierować się w badaniach głębszymi podstawami naukowymi, a nie jedynie wytycznymi czy formalnymi zleceniami.

Pytanie 19

Jakie jest stężenie molowe kwasu siarkowego(VI) o zawartości 96% i gęstości 1,84 g/cm³?

A. 18,02 mol/cm3

B. 18,02 mol/dm3

C. 1,80 mol/dm3 (H — 1 g/mol, S — 32 g/mol, O — 16 g/mol)

D. 0,18 mol/dm3

Odpowiedź 18,02 mol/dm3 jest poprawna, ponieważ obliczenie stężenia molowego kwasu siarkowego(VI) można przeprowadzić na podstawie jego stężenia wagowego oraz gęstości. Kwas siarkowy(VI) o stężeniu 96% oznacza, że w 100 g roztworu znajduje się 96 g kwasu siarkowego. Molarność (stężenie molowe) obliczamy dzieląc liczbę moli substancji przez objętość roztworu w litrach. W przypadku kwasu siarkowego molarność obliczamy przez zdefiniowanie masy molowej, która wynosi 98 g/mol (H: 1 g/mol, S: 32 g/mol, O: 16 g/mol × 4 = 64 g/mol). Zatem obliczamy ilość moli w 96 g: 96 g / 98 g/mol = 0,98 mol. Aby obliczyć objętość roztworu, używamy gęstości: 100 g / 1,84 g/cm3 = 54,35 cm3 = 0,05435 dm3. Teraz możemy obliczyć stężenie molowe: 0,98 mol / 0,05435 dm3 = 18,02 mol/dm3. Takie obliczenia są niezwykle istotne w praktyce chemicznej, gdzie precyzyjne przygotowanie roztworów ma kluczowe znaczenie dla wyników eksperymentów oraz procesów przemysłowych.

Pytanie 20

W przypadku kontaktu ze stężonym roztworem zasady, co należy zrobić jak najszybciej?

A. zastosować 5% roztwór wodorowęglanu sodu

B. zmyć bieżącą wodą

C. skorzystać z amoniaku

D. polać 3% roztworem wody utlenionej

W przypadku oblania się stężonym roztworem zasady kluczowe jest jak najszybsze zneutralizowanie i usunięcie kontaktu z substancją. Zmycie bieżącą wodą jest najbardziej efektywną i odpowiednią metodą, ponieważ pozwala na rozcieńczenie zasady oraz fizyczne usunięcie jej z powierzchni skóry lub materiału. Woda działa jako rozpuszczalnik, który zmniejsza stężenie zasady, co z kolei minimalizuje ryzyko uszkodzenia tkanek. W praktyce, zaleca się pod bieżącą wodą przepłukać obszar kontaktu przez co najmniej 15 minut, aby zapewnić skuteczne usunięcie substancji. Ponadto, w sytuacjach laboratoryjnych, przestrzega się standardów BHP, które nakładają obowiązek posiadania odpowiednich stacji do płukania oczu i ciała, aby szybko reagować na takie wypadki. Warto również pamiętać o noszeniu odpowiednich środków ochrony osobistej, takich jak rękawice i gogle, co może zminimalizować ryzyko kontaktu z niebezpiecznymi substancjami. Tylko w przypadku, gdy zasada nie jest zmyta, można myśleć o dalszym postępowaniu, jednak zawsze należy wrócić do podstawowej metody usuwania substancji.

Pytanie 21

Metoda oczyszczania substancji oparta na różnicach w rozpuszczalności poszczególnych składników w określonym rozpuszczalniku to

A. chromatografia

B. destylacja

C. krystalizacja

D. adsorpcja

Wybór innych metod oczyszczania substancji, takich jak chromatografia, destylacja czy adsorpcja, wskazuje na niewłaściwe zrozumienie różnic między tymi technikami a krystalizacją. Chromatografia polega na separacji składników mieszaniny w oparciu o różne stopnie ich adsorpcji na materiale stacjonarnym, a nie na różnicach w rozpuszczalności. Jest to technika szeroko stosowana w analityce chemicznej, jednak nie jest dedykowana do oddzielania substancji na podstawie ich rozpuszczalności. Destylacja, z kolei, opiera się na różnicach w temperaturach wrzenia składników, co czyni ją odpowiednią do separacji cieczy, a nie stałych substancji. W procesie destylacji, ciecz o niższej temperaturze wrzenia odparowuje jako pierwsza, a następnie kondensuje, co nie jest związane z rozpuszczalnością substancji. Adsorpcja odnosi się do przyciągania cząsteczek na powierzchnię ciała stałego lub cieczy i również nie dotyczy rozpuszczalności. Wybierając te metody, można popełnić błąd polegający na myleniu podstawowych zasad chemii, co prowadzi do nieefektywnego oczyszczania substancji. Aby skutecznie oczyszczać substancje, kluczowe jest zrozumienie właściwości fizykochemicznych substancji oraz dopasowanie procesu oczyszczania do ich specyfiki.

Pytanie 22

Pobieranie próbek wody z zbiornika wodnego, który zasila system wodociągowy, powinno odbywać się

A. w najgłębszym punkcie, z którego czerpana jest woda

B. na powierzchni wody, w centralnej części zbiornika

C. na powierzchni wody, w pobliżu brzegu zbiornika

D. w miejscu oraz na głębokości, gdzie następuje czerpanie wody

Prawidłowa odpowiedź wskazuje na konieczność pobierania próbek wody w miejscu i na głębokości, w którym następuje pobór wody. Jest to kluczowe dla zapewnienia, że próbki odzwierciedlają rzeczywiste warunki wody, jaka jest dostarczana do użytkowników. W praktyce oznacza to, że próbki należy pobierać w punktach, gdzie woda jest zasysana przez system wodociągowy, co pozwala na dokładne monitorowanie jakości wody oraz jej ewentualnych zanieczyszczeń. Zgodnie z normami i zaleceniami takich organizacji jak WHO czy EPA, próbki powinny być zbierane w sposób, który minimalizuje ryzyko zanieczyszczenia próbek. W praktyce, pobieranie próbek na głębokości w miejscu poboru wody jest niezbędne, aby uwzględnić różne warstwy wody oraz potencjalne różnice w jej jakości. Przykładem zastosowania tej wiedzy jest kontrola jakości wody pitnej, gdzie regularne badania próbek w różnych warunkach pozwalają na odpowiednie reagowanie na zmiany i zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego mieszkańców.

Pytanie 23

Laboratoryjny stół powinien być zaopatrzony w instalację gazową oraz

A. wodociągową i grzewczą

B. elektryczną i wodociągowo-kanalizacyjną

C. elektryczną oraz chłodniczą

D. elektryczną, próżniową oraz hydrantową

Odpowiedź wskazująca na wyposażenie stołu laboratoryjnego w instalację elektryczną oraz wodociągowo-kanalizacyjną jest prawidłowa, ponieważ te dwa systemy są kluczowe dla funkcjonowania większości laboratoriów. Instalacja elektryczna zapewnia zasilanie dla urządzeń laboratoryjnych, takich jak mikroskopy, wirówki czy pipety elektroniczne, a także oświetlenie robocze, co jest niezbędne do przeprowadzania precyzyjnych eksperymentów. Z kolei instalacja wodociągowa jest niezbędna do przeprowadzania wielu procesów laboratoryjnych, takich jak mycie sprzętu, przygotowywanie roztworów czy chłodzenie aparatów. W laboratoriach stosuje się także systemy kanalizacyjne, które umożliwiają odprowadzenie zanieczyszczonych cieczy zgodnie z odpowiednimi normami ochrony środowiska. Wymagania te są zgodne z wytycznymi dotyczącymi projektowania i funkcjonowania laboratoriów, które przewidują zapewnienie odpowiednich instalacji, aby zagwarantować bezpieczeństwo i efektywność pracy. Przykładowo, w laboratoriach chemicznych niezwykle istotne jest, aby woda bieżąca była dostępna w łatwy sposób, co ułatwia codzienne czynności oraz zwiększa bezpieczeństwo pracy.

Pytanie 24

Komora przeszklona w formie dużej szafy, wyposażona w wentylator, która zapobiega wydostawaniu się szkodliwych substancji do atmosfery laboratorium oraz chroni przed pożarami i eksplozjami, to

A. dygestorium

B. urządzenie do sterylizacji

C. komora laminarna

D. zespół powietrzny

Dygestorium to specjalistyczne urządzenie stosowane w laboratoriach, które ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa podczas pracy z substancjami chemicznymi oraz biologicznymi. Jego konstrukcja, często przypominająca dużą szafę, wyposażona jest w wentylator, który zapewnia ciągły przepływ powietrza, co skutecznie zapobiega wydostawaniu się szkodliwych oparów lub cząstek do otoczenia. To istotne, szczególnie w kontekście ochrony zdrowia pracowników oraz przestrzeni laboratoryjnej. Dygestoria są zgodne z normami takimi jak PN-EN 14175, które określają wymagania dotyczące ich projektowania i użytkowania. Przykładem zastosowania dygestoriów może być praca z toksycznymi chemikaliami lub substancjami łatwopalnymi, gdzie ich użycie minimalizuje ryzyko pożaru oraz narażenia na niebezpieczne substancje. W praktyce laboratoria chemiczne, biotechnologiczne oraz farmaceutyczne korzystają z dygestoriów, aby zapewnić maksymalne bezpieczeństwo, co jest kluczowe w kontekście dobrych praktyk laboratoryjnych.

Pytanie 25

Aby w badanej próbie w trakcie zmiany pH nastąpiła zmiana barwy na malinową, należy użyć

Zmiany barw najważniejszych wskaźników kwasowo-zasadowych
Wskaźnik	Barwa w środowisku			Zakres pH zmiany barwy
Wskaźnik	Kwasowym	Obojętnym	Zasadowym	Zakres pH zmiany barwy
oranż metylowy	czerwona	żółta	żółta	3,2÷4,4
lakmus (mieszanina substancji)	czerwona	fioletowa	niebieska	4,5÷8,2
fenoloftaleina	bezbarwna	bezbarwna	malinowa	8,2÷10,0
wskaźnik uniwersalny (mieszanina substancji)	czerwona (silnie kwaśne) pomarańczowa (słabo kwaśne)	żółta	niebieska (silnie zasadowe) zielona (słabo zasadowe)	co jeden stopień skali
herbata	żółta	czerwona-brunatna	brązowa
sok z czerwonej kapusty	fioletowa	niebieska	zielona

A. lakmusu.

B. oranżu metylowego.

C. wskaźnika uniwersalnego.

D. fenoloftaleiny.

Fenoloftaleina to naprawdę fajny wskaźnik pH, który zmienia kolor z bezbarwnego na malinowy, gdy pH jest w granicach od 8,2 do 10,0. Więc jeśli pH jest niższe niż 8,2, to zostaje bezbarwna. To sprawia, że jest super do wykrywania zasadowego środowiska. Używamy jej w laboratoriach chemicznych, szczególnie przy titracji, bo tam zmiany pH są kluczowe. Zauważyłem też, że fenoloftaleina jest przydatna w różnych branżach, na przykład w farmacji i w analizach wody, bo pomaga ocenić, czy próbki są zasadowe. Z moich doświadczeń wynika, że przed wyborem wskaźnika warto dokładnie obliczyć pH próbki, żeby dobrze zrozumieć wyniki. No i trzeba ostrożnie podchodzić do fenoloftaleiny, bo w większych stężeniach może być szkodliwa dla organizmów wodnych.

Pytanie 26

Materiały wykorzystywane w laboratoriach, mogące prowadzić do powstawania mieszanin wybuchowych, powinny być przechowywane

A. w specjalnie wydzielonych piwnicach murowanych

B. na otwartym powietrzu pod dachem

C. w izolowanych pomieszczeniach magazynów ogólnych

D. w różnych punktach laboratorium

Przechowywanie materiałów tworzących mieszaniny wybuchowe w dowolnych miejscach laboratorium jest podejściem nieodpowiedzialnym oraz niezgodnym z obowiązującymi standardami bezpieczeństwa. Takie praktyki mogą prowadzić do niekontrolowanych reakcji chemicznych, które stwarzają realne zagrożenie zarówno dla pracowników, jak i dla infrastruktury laboratorium. Magazynowanie tych substancji w pomieszczeniach ogólnych, w których znajdują się inne materiały, zwiększa ryzyko ich przypadkowego wymieszania lub uwolnienia. Ponadto, pomieszczenia nieizolowane nie są odpowiednio wentylowane, co może prowadzić do akumulacji wybuchowych par. Również przechowywanie chemikaliów na wolnym powietrzu pod dachem wiąże się z ryzykiem ich ekspozycji na czynniki atmosferyczne, co może prowadzić do degradacji materiałów lub ich reakcji z wilgocią. Wydzielone piwnice murowane, jeśli nie są wyposażone w odpowiednie systemy zabezpieczeń i wentylacji, mogą nie spełniać wymogów bezpieczeństwa. Kluczowe jest przestrzeganie zasad magazynowania określonych w przepisach, takich jak Kodeks Pracy i regulacje dotyczące substancji niebezpiecznych, aby zminimalizować ryzyko i zapewnić bezpieczne środowisko pracy.

Pytanie 27

Po przeprowadzeniu krystalizacji z 120 g kwasu szczawiowego uzyskano 105 g produktu o wysokiej czystości. Jaki był poziom zanieczyszczeń w kwasie szczawiowym?

A. 12,5%

B. 87,5%

C. 20%

D. 15%

Aby obliczyć zawartość zanieczyszczeń w kwasie szczawiowym, należy zastosować prostą formułę. Zawartość zanieczyszczeń można obliczyć jako różnicę między masą początkową a masą uzyskanego produktu, podzieloną przez masę początkową, a następnie pomnożoną przez 100%: Zanieczyszczenia = ((Masa początkowa - Masa produktu) / Masa początkowa) * 100% Zanieczyszczenia = ((120 g - 105 g) / 120 g) * 100% = (15 g / 120 g) * 100% = 12,5%. Zatem, zanieczyszczenia stanowią 12,5% masy początkowej kwasu. Taki proces oczyszczania i określania zawartości zanieczyszczeń jest kluczowy w chemii analitycznej i przemysłowej, gdzie czystość substancji chemicznych jest niezbędna do uzyskania wysokiej jakości produktów. Praktyka ta ma zastosowanie w różnych dziedzinach, od farmacji po przemysł spożywczy, gdzie substancje muszą spełniać określone normy czystości, aby były bezpieczne i skuteczne w zastosowaniu.

Pytanie 28

Aby przygotować zestaw do filtracji, należy zebrać

A. lejek szklany, statyw metalowy, kółko metalowe, zlewkę

B. bagietkę, zlewkę, łapę metalową, statyw metalowy

C. biuretę, statyw metalowy, zlewkę

D. szkiełko zegarkowe, tryskawkę, kolbę stożkową

Aby przygotować zestaw do sączenia, niezbędne jest skompletowanie odpowiednich narzędzi laboratoryjnych, które umożliwią przeprowadzenie tego procesu w sposób efektywny i bezpieczny. Lejek szklany jest kluczowym elementem, ponieważ jego zadaniem jest kierowanie cieczy do zlewki, co minimalizuje ryzyko rozlania oraz zapewnia precyzyjne dozowanie. Statyw metalowy jest istotny, ponieważ stabilizuje lejek, co jest niezbędne do uzyskania prawidłowego kąta nachylenia, zapewniając tym samym efektywność procesu sączenia. Kółko metalowe, często używane jako podstawa dla lejka, zwiększa stabilność całej konstrukcji, zmniejszając ryzyko przypadkowego przewrócenia się. Zlewka, jako naczynie odbierające substancję, jest niezbędna do zbierania przefiltrowanego płynu. Wszystkie te elementy współpracują, tworząc funkcjonalny zestaw, który spełnia standardy bezpieczeństwa i efektywności w pracach laboratoryjnych.

Pytanie 29

Rozdział składników mieszaniny w chromatografii odbywa się dzięki ich różnym

A. lotności

B. absorpcji

C. adsorpcji

D. rozpuszczalności

Chromatograficzny rozdział składników mieszaniny oparty jest na różnicy w adsorpcji tych składników na fazie stacjonarnej i fazie ruchomej. Adsorpcja to proces, w którym cząsteczki substancji przyczepiają się do powierzchni innej substancji. W chromatografii, różne substancje mają różne właściwości adsorpcyjne, co prowadzi do ich odmiennych czasów przejścia przez kolumnę chromatograficzną. Na przykład, w chromatografii cienkowarstwowej (TLC) różne związki chemiczne mogą rozdzielać się na podstawie ich zdolności do adsorbowania się na warstwie stałej (np. silica gel) w porównaniu do ich rozpuszczalności w fazie ruchomej (np. rozpuszczalnik). Zrozumienie procesu adsorpcji jest kluczowe w zastosowaniach takich jak oczyszczanie substancji chemicznych, identyfikacja związków w analizach laboratoryjnych oraz w przemyśle farmaceutycznym do analizy jakości leków. Dobre praktyki chromatograficzne wymagają znajomości parametrów adsorpcyjnych różnych substancji, co umożliwia optymalne warunki rozdziału.

Pytanie 30

250 cm³ roztworu kwasu octowego o stężeniu 10% objętościowych zostało rozcieńczone pięciokrotnie. Jakie jest stężenie otrzymanego roztworu?

A. 1,25%

B. 2,5%

C. 5%

D. 2%

Roztwór kwasu octowego o stężeniu 10% objętościowych zawiera 10 g kwasu octowego w 100 cm³ roztworu. W przypadku 250 cm³ tego roztworu mamy 25 g kwasu octowego (10 g/100 cm³ * 250 cm³). Rozcieńczenie pięciokrotne oznacza, że całkowitą objętość roztworu zwiększamy pięciokrotnie, co daje 250 cm³ * 5 = 1250 cm³. Aby obliczyć stężenie, dzielimy masę kwasu octowego przez objętość nowego roztworu: 25 g / 1250 cm³ = 0,02 g/cm³, co odpowiada 2% objętościowych. Praktyczne zastosowanie tej wiedzy znajduje się w laboratoriach chemicznych oraz w przemyśle, gdzie precyzyjne przygotowywanie roztworów o określonych stężeniach jest kluczowe dla jakości produkcji i bezpieczeństwa. Dobre praktyki wskazują, że zawsze należy dokładnie obliczać ilości reagentów przed ich użyciem, aby uniknąć niepożądanych reakcji chemicznych.

Pytanie 31

Jeżeli partia towaru składa się z 10 dużych opakowań, wtedy z jednego opakowania pobiera się kilka próbek, które następnie łączy, uzyskując próbkę

A. jednostkową

B. pierwotną

C. średnią

D. laboratoryjną

Odpowiedzi "pierwotną", "średnią" oraz "laboratoryjną" nie są poprawne, ponieważ dotyczą one różnych koncepcji związanych z pobieraniem próbek, które nie pasują do opisanego kontekstu. Próbka pierwotna zazwyczaj odnosi się do materiału, który nie został jeszcze poddany analizie ani obróbce w laboratorium; tymczasem w naszym przypadku próbka została już pobrana z opakowania. Z kolei pojęcie próbki średniej sugeruje, że próbki z różnych jednostek są łączone w celu uzyskania jednej reprezentatywnej próbki. Chociaż takie podejście może być stosowane w niektórych analizach statystycznych, w sytuacji opisanej w pytaniu, bardziej adekwatne byłoby mówienie o próbkach jednostkowych. Odpowiedź "laboratoryjną" jest myląca, ponieważ odnosi się do próbki, która została już poddana działaniu w laboratorium, co nie odpowiada definicji próbki pobieranej z opakowania. Typowym błędem myślowym jest utożsamienie próbki średniej z jednostkową, gdyż mogą one pełnić różne funkcje w procesie analizy jakości. Właściwe zrozumienie różnicy między tymi terminami ma kluczowe znaczenie w kontekście zapewnienia jakości w różnych branżach.

Pytanie 32

W urządzeniu Soxhleta wykonuje się

A. krystalizację

B. sublimację

C. ługowanie

D. dekantację

Aparat Soxhleta jest narzędziem wykorzystywanym w laboratoriach chemicznych do procesu ługowania, czyli ekstrakcji substancji rozpuszczalnych w cieczy z materiałów stałych. Jego działanie opiera się na cyklicznym procesie, w którym rozpuszczalnik, najczęściej ciecz organiczna, jest wielokrotnie przepuszczany przez próbkę materiału. Dzięki temu można efektywnie wydobyć związek chemiczny, który jest rozpuszczalny w danym rozpuszczalniku. W praktyce, metodyka Soxhleta jest szczególnie przydatna w analizie tłuszczy, olejów, a także innych substancji organicznych. Przykładowo, w analizach żywnościowych, użycie aparatu Soxhleta pozwala na skuteczne oznaczenie zawartości tłuszczu w próbkach, co jest zgodne z normami, takimi jak ISO 6492. Dobrze przeprowadzony proces ługowania w aparacie Soxhleta charakteryzuje się wysoką efektywnością, co czyni go standardem w wielu laboratoriach zajmujących się analizą chemiczną.

Pytanie 33

Aby przygotować 500 cm³ roztworu KMnO₄ (M = 158 g/mol) o stężeniu 0,02 mol/dm³, ile należy zważyć?

A. 15,8 g KMnO4

B. 1,58 g KMnO4

C. 3,16 g KMnO4

D. 7,95 g KMnO4

Aby obliczyć masę KMnO4 potrzebną do sporządzenia roztworu o określonym stężeniu, należy zastosować wzór: m = C * V * M, gdzie m to masa substancji, C to stężenie molowe (w mol/dm³), V to objętość roztworu (w dm³), a M to masa molowa substancji (w g/mol). W przypadku KMnO4, jego masa molowa wynosi 158 g/mol, a stężenie, które chcemy uzyskać, to 0,02 mol/dm³. Objętość roztworu to 500 cm³, co odpowiada 0,5 dm³. Podstawiając wartości do wzoru, otrzymujemy: m = 0,02 mol/dm³ * 0,5 dm³ * 158 g/mol = 1,58 g. Otrzymana wartość 1,58 g oznacza, że do przygotowania 500 cm³ roztworu KMnO4 o stężeniu 0,02 mol/dm³ należy odważyć tę dokładną ilość substancji. Takie obliczenia są kluczowe w laboratoriach chemicznych, gdzie precyzyjne przygotowanie roztworów o określonym stężeniu jest niezbędne do przeprowadzenia analiz oraz eksperymentów. Przykładowo, w chemii analitycznej, dokładne stężenie roztworów ma bezpośredni wpływ na wyniki titracji oraz innych metod analitycznych.

Pytanie 34

Temperatura topnienia mocznika wynosi 133 °C. W celu określenia czystości preparatów tej substancji, przeprowadzono badania temperatury ich topnienia, uzyskując wyniki przedstawione w tabeli. Wskaż preparat o najmniejszym stopniu czystości.

Preparat	A	B	C	D
Zakres temperatury topnienia [°C]	132-133	130-133	125-133	128-133

A. A.

B. B.

C. C.

D. D.

Odpowiedź C jest prawidłowa, ponieważ temperatura topnienia czystego mocznika wynosi 133 °C. W przypadku analizy czystości substancji, kluczowym czynnikiem jest ocena temperatury topnienia - im niższa temperatura początkowa oraz szerszy zakres topnienia, tym większa obecność zanieczyszczeń w próbce. Preparat C osiąga temperaturę początkową topnienia na poziomie 125 °C, co wskazuje na obecność zanieczyszczeń obniżających jego punkt topnienia. Dodatkowo, zakres topnienia 125-133 °C również sugeruje, że substancja nie jest w pełni czysta, co jest zgodne z zasadami analizy chemicznej i standardami jakości. W praktyce, takie badania są istotne w przemyśle chemicznym, farmaceutycznym czy spożywczym, gdzie czystość substancji ma kluczowe znaczenie dla jakości końcowego produktu. Ważne jest, aby zapewnić odpowiednią kontrolę jakości, a metody takie jak pomiary temperatury topnienia są standardem w laboratoriach analitycznych, co umożliwia zapewnienie wysokich standardów jakości preparatów.

Pytanie 35

Sączenie osadów kłaczkowatych odbywa się przy użyciu sączków

A. bardzo gęste

B. rzadkie

C. twarde

D. średnio gęste

Wybór gęstych lub średnio gęstych sączków do filtracji osadów kłaczkowatych jest nieprawidłowy, ponieważ te materiały nie są przystosowane do skutecznego oddzielania tego rodzaju zanieczyszczeń. Gęste sączki, posiadające bardzo małe pory, mogą prowadzić do zatykania się, co spowoduje zwiększenie ciśnienia i zmniejszenie efektywności procesu filtracji. Użytkownicy mogą błędnie zakładać, że gęstsze materiały będą bardziej efektywne w usuwaniu osadów, co jest mylące, ponieważ nie uwzględniają, że osady kłaczkowate mogą mieć różne rozmiary oraz kształty, które mogą nie przechodzić przez małe pory, a tym samym zablokować filtr. Ponadto, twarde sączki również nie będą właściwie pełnić swojej roli, ponieważ ich struktura nie pozwala na odpowiednią elastyczność niezbędną do dobrze uformowanej filtracji. Również sączki rzadkie są preferowane w kontekście analitycznym, gdzie wymagane jest szybkie usunięcie osadów bez pociągania za sobą ryzyka kontaminacji próbki. Zastosowanie nieodpowiednich sączków może prowadzić do błędnych wyników analitycznych, co jest niezgodne z praktykami laboratoriami, które dążą do zapewnienia wysokiej jakości wyników zgodnych z regulacjami i standardami branżowymi, takimi jak GLP (Dobre Praktyki Laboratoryjne) i ISO 17025.

Pytanie 36

Gdzie należy przechowywać cyjanek potasu KCN?

A. w pojemniku, z dala od źródeł ciepła

B. w szczelnie zamkniętym eksykatorze

C. w stalowej szafie, zamkniętej na klucz

D. w warunkach chłodniczych

Przechowywanie cyjanku potasu (KCN) w stalowej szafie zamkniętej na klucz jest kluczowym aspektem zapewnienia bezpieczeństwa w laboratoriach i miejscach pracy, ponieważ jest to substancja silnie toksyczna. Właściwe przechowywanie tego związku chemicznego minimalizuje ryzyko przypadkowego kontaktu z osobami nieuprawnionymi oraz zapobiega przypadkowemu uwolnieniu substancji do otoczenia. Stalowe szafy przeznaczone do przechowywania substancji niebezpiecznych muszą być zgodne z normami bezpieczeństwa, takimi jak OSHA (Occupational Safety and Health Administration) oraz EPA (Environmental Protection Agency), które nakładają obowiązki dotyczące ochrony zdrowia i środowiska. Przykładem dobrej praktyki jest stosowanie systemów monitorowania, które informują o ewentualnych nieprawidłowościach w temperaturze czy wilgotności w miejscu przechowywania. Umożliwia to wczesne wykrywanie zagrożeń oraz odpowiednie działania w celu ich minimalizacji, co jest niezbędne w zarządzaniu substancjami chemicznymi o wysokim ryzyku. Ponadto, regularne szkolenia pracowników z zakresu obsługi substancji niebezpiecznych wspierają kulturę bezpieczeństwa w organizacji.

Pytanie 37

Wykonano ocenę jakości dostarczonej partii wodorotlenku sodu.
Zgodne ze specyfikacją towaru są

Parametr oznaczany	Jednostka	Wartość parametru
Parametr oznaczany	Jednostka	Według specyfikacji	Zbadana analitycznie
Zawartość wodorotlenku sodu	%	>=98	98,3
Zawartość węglanu sodu	%	<=0,4	0,39
Zawartość chlorku sodu	%	<=0,015	0,015

A. zawartości procentowe wodorotlenku sodu, węglanu sodu i chlorku sodu.

B. tylko zawartości procentowe węglanu sodu i chlorku sodu.

C. tylko zawartości procentowe wodorotlenku sodu i węglanu sodu.

D. tylko zawartości procentowe wodorotlenku sodu i chlorku sodu.

Odpowiedź, która wskazuje na zawartości procentowe wodorotlenku sodu, węglanu sodu i chlorku sodu jako te, które są zgodne ze specyfikacją, jest poprawna. Z analizy wyników wynika, że wszystkie te substancje muszą być odpowiednio monitorowane w partii wodorotlenku sodu. W przypadku wodorotlenku sodu, jego minimalna zawartość powinna wynosić co najmniej 98%, co zostało spełnione, gdyż wynosi 98,3%. Zawartość węglanu sodu nie może przekraczać 0,4%, a wynik 0,39% jest zgodny z tym wymogiem. Ponadto, zawartość chlorku sodu musi być niższa lub równa 0,015%, co w tym przypadku również zostało spełnione, gdyż wynik wynosi 0,015%. Takie podejście do monitorowania jakości substancji chemicznych jest kluczowe w branży chemicznej, gdzie każdy zbiornik musi być regularnie oceniany pod kątem spełnienia określonych norm jakościowych. Przykładami zastosowania tej wiedzy są procesy wytwarzania chemikaliów oraz zapewnienie zgodności z normami ISO, które kładą nacisk na kontrolę jakości.

Pytanie 38

Na podstawie danych zawartych w tabeli określ, do oznaczania którego parametru próbka musi być utrwalona w niskim pH.

Oznaczany parametr	Rodzaj naczynia do przechowywania	Sposób utrwalania	Dopuszczalny czas przechowywania
barwa	szklane lub polietylenowe	- schłodzenie do temperatury 2-5°C	24 h
fosforany ogólne	szklane lub polietylenowe	- zakwaszenie kwasem siarkowym(VI) - schłodzenie do temperatury 2-5°C	4 h 48 h
BZT	szklane	- schłodzenie do temperatury 2-5°C - przechowywanie w ciemności	24 h
azot azotanowy(V)	szklane lub polietylenowe	- schłodzenie do temperatury 2-5°C - dodanie 2 cm³ chloroformu do 1 dm³ próbki	24 h 48 h

A. Fosforanów ogólnych.

B. Azotu azotanowego(V).

C. BZT.

D. Barwy.

Analizując niepoprawne odpowiedzi, należy wskazać, że barwy, BZT oraz azot azotanowy(V) nie wymagają zakwaszenia próbki do analizy, co jest kluczowe dla zrozumienia procesu ich oznaczania. Barwy w wodzie są zazwyczaj mierzone za pomocą spektrofotometrii, a więc są one niezależne od pH próbki. W przypadku Biologicznego Zapotrzebowania Tlenu (BZT), próbki są zwykle inkubowane w neutralnym pH, aby zapewnić odpowiednie warunki do rozwoju mikroorganizmów, co jest istotne dla wiarygodności wyników. Azot azotanowy(V), na ogół oznaczany metodami kolorimetrycznymi lub spektroskopowymi, również nie wymaga zakwaszenia; wręcz przeciwnie - zbyt niskie pH może prowadzić do jego konwersji do formy, która nie będzie odpowiednia do analizy. Typowy błąd myślowy związany z tymi odpowiedziami może wynikać z braku zrozumienia specyfiki analizy chemicznych parametrów wody. Każdy z tych parametrów wymaga odmiennych warunków próbki, co jest kluczowe w procesach analitycznych. Niezrozumienie roli pH w analizach chemicznych może prowadzić do niewłaściwych praktyk laboratoryjnych i błędnych wyników, a w konsekwencji do fałszywych wniosków o stanie jakości wód. Dlatego ważne jest, aby zrozumieć, że kontrola pH jest istotna tylko w przypadku niektórych analiz, jak w przypadku fosforanów ogólnych, a nie w kontekście pozostałych parametrów.

Pytanie 39

Czego się używa w produkcji z porcelany?

A. moździerze i parowniczki

B. zlewki oraz bagietki

C. szkiełka zegarkowe oraz szalki Petriego

D. naczynia wagowe oraz krystalizatory

Moździerze i parowniczki są przykładami przedmiotów laboratoryjnych wykonanych z porcelany, co wynika z ich właściwości chemicznych oraz strukturalnych. Porcelana jest materiałem odpornym na wysokie temperatury i agresywne chemikalia, co czyni ją idealnym materiałem do produkcji sprzętu laboratoryjnego, który ma kontakt z substancjami chemicznymi. Moździerze służą do rozdrabniania substancji stałych oraz do ich mieszania, a ich gładka powierzchnia pozwala na efektywne przeprowadzanie reakcji chemicznych. Parowniczki, z kolei, są wykorzystywane do odparowywania cieczy, co również wymaga materiału odpornego na działanie wysokiej temperatury oraz na chemikalia. Używanie porcelanowych naczyń w laboratoriach jest zgodne z najlepszymi praktykami, ponieważ minimalizuje ryzyko zanieczyszczenia prób i zapewnia ich wysoką jakość. Dodatkowo, porcelana ma estetyczny wygląd, co może być istotne w laboratoriach, gdzie organizowane są prezentacje lub spotkania naukowe.

Pytanie 40

Jednym z sposobów oddzielania jednorodnych mieszanin jest

A. filtracja

B. destylacja

C. sedymentacja

D. dekantacja

Filtracja, sedymentacja i dekantacja to metody, które się używa do rozdzielania mieszanin, ale nie bardzo działają w przypadku mieszanin jednorodnych. Filtracja polega na wielkości cząsteczek, więc działa tylko na zawiesinach, gdzie cząsteczki stałe są w cieczy. W praktyce, jak na przykład oczyszczanie wody, filtracja usuwa zanieczyszczenia, ale z roztworami nie ma szans. Sedymentacja to opadanie cząstek dzięki grawitacji, więc sprawdza się, gdy składniki mają dużą różnicę gęstości. Często stosuje się ją w oczyszczaniu ścieków, ale nie w jednorodnych roztworach. Dekantacja to technika oddzielania cieczy od osadu, ale tak samo jak sedymentacja, nie działa, jeśli różnice w gęstości nie są znaczące. Często ludzie myślą, że wszystkie metody można stosować zamiennie, co prowadzi do kłopotliwych sytuacji i zanieczyszczenia produktów. W przemyśle bardzo ważne jest, żeby dobrze dobrać metodę rozdzielania, opierając się na tym, jak wygląda mieszanka i jak czysty ma być produkt.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej