Wyniki egzaminu

Informacje o egzaminie:
  • Zawód: Technik elektryk
  • Kwalifikacja: ELE.02 - Montaż, uruchamianie i konserwacja instalacji, maszyn i urządzeń elektrycznych
  • Data rozpoczęcia: 19 maja 2025 21:48
  • Data zakończenia: 19 maja 2025 22:15

Egzamin zdany!

Wynik: 32/40 punktów (80,0%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!
Szczegółowe wyniki:
Pytanie 1

Jakie działania należy podjąć po odłączeniu zasilania, aby zgodnie z PN-HD 60364-6:2008 Instalacje elektryczne niskiego napięcia, przeprowadzić pomiar rezystancji izolacji kabli?

A. Odłączyć odbiorniki, zewrzeć łączniki oraz zapewnić skuteczną ochronę przed dotykiem bezpośrednim
B. Wyłączyć odbiorniki oraz zapewnić skuteczną ochronę przed możliwością przypadkowego, ponownego załączenia napięcia zasilającego
C. Rozłączyć oprawy oświetleniowe, zewrzeć łączniki oświetlenia oraz zapewnić skuteczną ochronę przed możliwością przypadkowego, ponownego załączenia napięcia zasilającego
D. Zasilić badaną instalację napięciem stałym oraz zapewnić skuteczną ochronę przed możliwością przypadkowego, ponownego załączenia napięcia zasilającego
Poprawna odpowiedź to odłączenie odbiorników oraz zapewnienie skutecznej ochrony przed możliwością przypadkowego, ponownego załączenia napięcia zasilającego. Zgodnie z PN-HD 60364-6:2008, przed przystąpieniem do pomiaru rezystancji izolacji, należy bezwzględnie odłączyć wszelkie odbiorniki elektryczne od instalacji. Takie działanie ma na celu uniknięcie ryzyka porażenia prądem oraz uszkodzenia urządzeń podczas pomiaru. Kluczowym aspektem jest także zapewnienie skutecznej ochrony, co często realizuje się poprzez zastosowanie odpowiednich zabezpieczeń mechanicznych lub elektronicznych, które blokują możliwość przypadkowego włączenia zasilania. Przykładem może być użycie blokady na rozdzielnicy. W praktyce, pomiar rezystancji izolacji wykonuje się najczęściej przy użyciu megomierza, który generuje wysokie napięcie, co może być niebezpieczne dla osób i sprzętu, jeśli nie zostaną podjęte odpowiednie środki ochrony. Prawidłowe przygotowanie do pomiaru jest kluczowe, aby zapewnić bezpieczeństwo oraz dokładność wyników. Dobrą praktyką jest także dokumentacja stanu wyłączenia oraz przeprowadzonych działań, co jest przydatne w kontekście inspekcji i audytów.

Pytanie 2

W celu sprawdzenia poprawności działania wyłączników różnicowoprądowych zmierzono ich różnicowe prądy zadziałania. Który z wyłączników nie spełnia warunku sprawności pod względem rzeczywistego prądu zadziałania (0,5 ÷ 1,0) IΔN?

Wyłącznik 1.
OznaczenieWynik pomiaru różnicowego prądu zadziałania
P302 25-10-AC8 mA
Wyłącznik 2.
OznaczenieWynik pomiaru różnicowego prądu zadziałania
P202 25-30-AC12 mA
Wyłącznik 3.
OznaczenieWynik pomiaru różnicowego prądu zadziałania
P304 40-30-AC25 mA
Wyłącznik 4.
OznaczenieWynik pomiaru różnicowego prądu zadziałania
P304 40-100-AC70 mA

A. Wyłącznik 1.
B. Wyłącznik 4.
C. Wyłącznik 2.
D. Wyłącznik 3.
Wybierając inne odpowiedzi niż wyłącznik 2, istnieje ryzyko zrozumienia, które nie uwzględnia rzeczywistych parametrów zadziałania wyłączników różnicowoprądowych. W przypadku wyłączników, kluczowe jest zrozumienie, że ich działanie opiera się na prawidłowym wykrywaniu różnic prądowych. Wyłączniki różnicowoprądowe powinny działać w określonym zakresie prądów zadziałania, zazwyczaj między 15 mA a 30 mA. Wybór wyłącznika 1, 3 lub 4 może wynikać z błędnego założenia, że wszystkie wymienione urządzenia działają poprawnie, co jest sprzeczne z zasadami bezpieczeństwa. Często popełnianym błędem jest ignorowanie wyników pomiarów, które wskazują na rzeczywisty prąd zadziałania. W praktyce, błędna interpretacja danych pomiarowych może prowadzić do sytuacji, w których wyłącznik nie zadziała w przypadku wystąpienia awarii, co stwarza poważne zagrożenie. Aby uniknąć takich problemów, zaleca się regularne testowanie wyłączników różnicowoprądowych oraz ich wymianę w przypadku stwierdzenia niesprawności. Warto również zaznajomić się z normami i parametrami technicznymi, które regulują działanie wyłączników, aby zapewnić bezpieczeństwo i niezawodność instalacji elektrycznych.

Pytanie 3

Jakiego narzędzia należy użyć, aby zweryfikować, czy nie ma napięcia w instalacji elektrycznej 230 V, przed przystąpieniem do prac konserwacyjnych?

A. Omomierza cyfrowego
B. Czujnika zaniku fazy
C. Neonowego wskaźnika napięcia
D. Miernika parametrów instalacji
Neonowy wskaźnik napięcia to urządzenie, które pozwala na szybkie i skuteczne sprawdzenie obecności napięcia w instalacjach elektrycznych. Działa na zasadzie świecenia diody neonowej, gdy napięcie przekracza określony próg. Jest to podstawowe narzędzie, które powinno być używane przed rozpoczęciem jakichkolwiek prac konserwacyjnych, aby zapewnić bezpieczeństwo techników. W praktyce, po podłączeniu wskaźnika do przewodów, jego świecenie sygnalizuje, że w instalacji występuje napięcie, co oznacza, że nie powinno się przystępować do prac. Zgodnie z ogólnymi zasadami BHP, każda osoba pracująca w branży elektrycznej powinna posiadać odpowiednie narzędzia do pomiaru, a neonowy wskaźnik jest jednym z najprostszych i najtańszych. Przykładem może być sytuacja, gdy elektryk musi wymienić gniazdko – przed rozpoczęciem wymiany, zawsze powinien skontrolować, czy w obwodzie nie ma napięcia, używając neonowego wskaźnika. Tego rodzaju praktyki są zgodne z normami PN-IEC 61010, które regulują kwestie bezpieczeństwa urządzeń elektrycznych.

Pytanie 4

Jakie urządzenia powinny być zastosowane do wykonania pomiaru rezystancji w sposób techniczny?

A. watomierza oraz woltomierza
B. woltomierza i amperomierza
C. omomierza i amperomierza
D. omomierza oraz woltomierza
Podczas analizy błędnych odpowiedzi warto zauważyć, że pomiar rezystancji nie może być prawidłowo przeprowadzony wyłącznie za pomocą omomierza i woltomierza, ani tym bardziej wykorzystując watomierz. Omomierz jest narzędziem specjalistycznym przeznaczonym do bezpośredniego pomiaru rezystancji, jednak nie jest on wystarczający, aby uzyskać dokładne wyniki w przypadku bardziej skomplikowanych układów elektrycznych, gdzie istotne są zarówno napięcie, jak i prąd. Z kolei amperomierz sam w sobie nie mierzy rezystancji, lecz natężenie prądu, co w praktyce nie pozwala na bezpośrednie określenie wartości rezystancji bez znajomości napięcia. Wykorzystanie watomierza, który mierzy moc, również nie ma zastosowania w kontekście pomiarów rezystancji, ponieważ nie umożliwia obliczenia wartości R. Typowym błędem myślowym jest przeświadczenie, że jakiekolwiek urządzenie pomiarowe związane z elektrycznością może być użyteczne do pomiaru rezystancji, co jest mylnym rozumieniem zasady działania tych narzędzi. Aby uzyskać prawidłowe wyniki, niezbędne jest zrozumienie podstawowych zasad dotyczących relacji między napięciem, prądem i rezystancją oraz znajomość odpowiednich narzędzi do ich pomiaru.

Pytanie 5

Których aparatów montowanych na szynie TH 35 dotyczą przedstawione w tabeli parametry techniczne?

Parametry techniczne
Prąd znamionowy
In w A
Szerokość
w modułach
o wymiarach
17,5 mm
Charakterystyka
61B
101B
161B
201B
251B
321B
401B
501B
631B

A. Styczników.
B. Wyłączników nadprądowych.
C. Transformatorów.
D. Wyłączników różnicowoprądowych.
Odpowiedzi o transformatorach i wyłącznikach różnicowoprądowych są nietrafione, bo to zupełnie inne urządzenia z innymi zastosowaniami. Transformatory zmieniają napięcie w obwodach elektrycznych, a nie są montowane na szynie TH 35, więc porównywanie ich do wyłączników nadprądowych nie ma sensu. Co do wyłączników różnicowoprądowych, to one też chronią, ale działają na innej zasadzie - wykrywają różnicę prądów między fazą a przewodem neutralnym, co jest kluczowe, żeby uniknąć porażenia prądem, jak coś się uszkodzi. W praktyce często mylimy różne typy urządzeń, co prowadzi do błędnych wniosków. A styczniki, które też były wspomniane, są do załączania i wyłączania obwodów, ale nie mają funkcji zabezpieczającej jak wyłączniki nadprądowe. Dobrze jest znać różnice między tymi urządzeniami i wiedzieć, kiedy ich używać, bo to ma spore znaczenie dla bezpieczeństwa i efektywności instalacji elektrycznych.

Pytanie 6

Jakiego łącznika używa się do zarządzania oświetleniem w klatce schodowej przy zastosowaniu automatu schodowego?

A. Dzwonkowego
B. Hotelowego
C. Krzyżowego
D. Schodowego
Wybór innych łączników do sterowania oświetleniem w klatkach schodowych może prowadzić do nieefektywnych i niewygodnych rozwiązań. Łącznik krzyżowy jest stosowany do sterowania jednym źródłem światła z wielu lokalizacji, co w kontekście klatki schodowej może być w niektórych przypadkach niewłaściwe, jeśli nie ma potrzeby włączania i wyłączania światła w różnych punktach. Użycie łącznika krzyżowego bez odpowiedniego zaplanowania może prowadzić do komplikacji w obwodzie i potencjalnych problemów z działaniem. Łącznik hotelowy, z kolei, jest przeznaczony do specyficznych instalacji w hotelach, gdzie goście mogą korzystać z różnych źródeł światła w pokojach, bez możliwości sterowania ogólnym oświetleniem korytarza. Taki system nie jest dedykowany do standardowego użytku w domach lub budynkach mieszkalnych, co czyni go mniej praktycznym wyborem dla klatki schodowej. Warto również zauważyć, że łącznik dzwonkowy charakteryzuje się inną funkcjonalnością i skutecznością, co jest kluczowe w sytuacjach, gdzie oświetlenie powinno być włączane i wyłączane szybko i efektywnie, np. podczas wchodzenia lub wychodzenia z klatki schodowej. Myląc zastosowanie tych łączników, można łatwo stworzyć nieprzyjazne i niepraktyczne warunki użytkowania, co z pewnością wpłynie na komfort i bezpieczeństwo użytkowników.

Pytanie 7

Którego z wymienionych urządzeń pomiarowych powinno się użyć do przeprowadzenia pomiarów rezystancji izolacji w domowej instalacji elektrycznej?

A. Omomierza szeregowego
B. Mostka prądu zmiennego
C. Amperomierza cęgowego
D. Megaomomierza induktorowego
Megaomomierz induktorowy to naprawdę fajne urządzenie do pomiaru rezystancji izolacji w instalacjach elektrycznych. Głównie pomaga ocenić, w jakim stanie jest izolacja przewodów, co jest bardzo ważne dla bezpieczeństwa i dobrej pracy instalacji. W przeciwieństwie do zwykłych omomierzy, które działają na niskich wartościach, megaomomierz potrafi wygenerować wysokie napięcie, na przykład od 250 do 1000V. Dzięki temu da się zauważyć różne problemy z izolacją, takie jak uszkodzenia czy nieszczelności. Z mojego doświadczenia wynika, że regularne pomiary są kluczowe, zwłaszcza w domach. Są normy, jak PN-IEC 60364, które mówią, że trzeba to robić przynajmniej co pięć lat, a w niektórych miejscach nawet częściej. Dzięki tym pomiarom można zapobiec poważnym awariom i zagrożeniom pożarowym związanym z uszkodzoną izolacją.

Pytanie 8

Jaki stopień ochrony powinno mieć urządzenie, które jest odporne na działanie wody zalewającej obudowę z każdej strony?

A. IPX5
B. IPX2
C. IPX3
D. IPX4
Stopień ochrony IPX5 oznacza, że urządzenie jest odporne na strumienie wody z dowolnego kierunku, co czyni je odpowiednim do użytku w warunkach, gdzie może być narażone na wody strugą. W praktyce, urządzenia o tym stopniu ochrony mogą być stosowane w różnych zastosowaniach, na przykład w oświetleniu zewnętrznym, sprzęcie audio w plenerze, czy urządzeniach wykorzystywanych w środowiskach przemysłowych, gdzie mogą być narażone na zachlapanie wodą. Zrozumienie klas ochrony IP jest kluczowe dla zapewnienia trwałości i niezawodności urządzeń, a także dla zachowania bezpieczeństwa użytkowników. Standardy, takie jak IEC 60529, definiują te klasyfikacje, pomagając producentom i użytkownikom w doborze sprzętu odpowiedniego do specyficznych warunków eksploatacji. Dlatego znajomość stopni ochrony IP, w tym IPX5, jest istotna dla inżynierów, projektantów i techników, którzy pracują nad rozwiązaniami odpornymi na czynniki zewnętrzne.

Pytanie 9

Jakiego typu miernik należy zastosować do pomiaru rezystancji uziemienia systemu odgromowego?

A. Miernika rezystancji izolacji
B. Mostka rezystancyjnego
C. Multimetru
D. Miernika rezystancji uziemienia
Miernik rezystancji uziemienia to naprawdę przydatne narzędzie, które wykorzystywane jest do pomiaru rezystancji punktu uziemienia. To bardzo ważne w przypadku systemów odgromowych, bo dobra rezystancja to bezpieczeństwo. W odróżnieniu od multimetru, który może robić dużo różnych rzeczy, miernik rezystancji uziemienia jest stworzony specjalnie do tych pomiarów, szczególnie w trudnych warunkach, gdzie różne rzeczy, jak na przykład wilgoć, mogą wpłynąć na wyniki. Przykładowo, używa się go, żeby sprawdzić, czy system odgromowy działa jak należy, zanim zacznie działać albo po jakichś zmianach. Ważne, żeby rezystancja była na poziomie mniejszym niż 10 omów, zgodnie z normami takimi jak PN-EN 62305. To pokazuje, jak istotne są regularne przeglądy, żeby zajechać ryzyko porażenia prądem i lepiej chronić się przed wyładowaniami atmosferycznymi.

Pytanie 10

Które oznaczenie literowe ma przewód o przekroju przedstawionym na rysunku?

Ilustracja do pytania
A. LgY
B. YDYp
C. YDY
D. DY
Odpowiedź YDY jest poprawna, ponieważ oznaczenie to dotyczy przewodów miedzianych, które są izolowane polwinitiem i posiadają ekran zewnętrzny. Przewody te znajdują zastosowanie w instalacjach elektrycznych, gdzie wymagane jest zabezpieczenie przed zakłóceniami elektromagnetycznymi oraz ochrona przed wpływem warunków atmosferycznych. W praktyce, przewody YDY są często stosowane w budynkach mieszkalnych i użyteczności publicznej do zasilania urządzeń elektrycznych, a także w obiektach przemysłowych. Dzięki zastosowaniu ekranu, przewody te charakteryzują się wysoką odpornością na zakłócenia, co jest kluczowe dla utrzymania stabilności i jakości sygnałów. Oznaczenie to jest zgodne z normami PN-EN 50525-2-51, które określają wymagania dla przewodów w instalacjach niskiego napięcia. Znajomość tych oznaczeń jest niezbędna dla każdej osoby zajmującej się projektowaniem lub wykonawstwem instalacji elektrycznych.

Pytanie 11

Jakie minimalne napięcie znamionowe może posiadać izolacja przewodów używanych w sieci trójfazowej o niskim napięciu 230/400 V?

A. 300/300 V
B. 100/100 V
C. 450/750 V
D. 300/500 V
Izolacja przewodów stosowanych w sieciach trójfazowych niskiego napięcia, takich jak 230/400 V, powinna spełniać określone normy dotyczące napięcia znamionowego. Odpowiedź 300/500 V jest prawidłowa, ponieważ zapewnia odpowiedni margines bezpieczeństwa i wytrzymałość na napięcia krótkotrwałe, które mogą wystąpić w wyniku zakłóceń lub przepięć. Przykładowo, przewody o izolacji 300/500 V są powszechnie stosowane w instalacjach domowych oraz przemysłowych, gdzie wymagane jest zabezpieczenie przed zwarciami i innymi problemami elektrycznymi. Zgodnie z normą PN-EN 60228, przewody te muszą być odporne na wysokie temperatury oraz działanie substancji chemicznych, co czyni je idealnym wyborem do różnorodnych zastosowań. W praktyce, dobór odpowiedniej izolacji ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa i efektywności systemów elektrycznych, dlatego ważne jest, aby stosować przewody zgodne z wymaganiami dotyczącymi napięcia znamionowego, zapewniając tym samym wysoką jakość instalacji elektrycznych.

Pytanie 12

W jakiego rodzaju instalacjach elektrycznych typowe jest stosowanie przewodów w karbowanych rurkach?

A. Wtynkowych
B. Nadtynkowych
C. Napowietrznych
D. Podtynkowych
Rozważając odpowiedzi, które nie są poprawne, można zauważyć, że układanie przewodów w rurkach karbowanych nie jest praktykowane w instalacjach natynkowych. W tego typu instalacjach przewody są często umieszczane na powierzchni ścian, co nie tylko obniża estetykę, ale również naraża je na uszkodzenia mechaniczne. Rurki karbowane pełnią funkcję ochronną, a ich stosowanie w instalacjach natynkowych jest zbędne, ponieważ przewody nie są ukryte w ścianach. Kolejny błąd myślowy dotyczy odpowiedzi odnośnie instalacji wtynkowych. Termin ten jest często mylony z podtynkowymi, jednak wtynkowe oznacza, że przewody są osadzone w elementach budowlanych, co nie wymaga dodatkowej ochrony, jaką zapewniają rurki karbowane. Wreszcie, instalacje napowietrzne również nie wymagają użycia rur karbowanych. Przewody w takich instalacjach są zwykle zawieszone na słupach i nie są narażone na te same warunki, co przewody w ścianach. Dlatego stosowanie rur karbowanych w tych przypadkach byłoby niepraktyczne i nieefektywne. W każdym przypadku, ignorowanie odpowiednich norm i praktyk dotyczących instalacji elektrycznych może prowadzić do problemów z bezpieczeństwem oraz niezawodnością, dlatego zrozumienie różnic pomiędzy typami instalacji jest kluczowe dla właściwego podejścia do tematu.

Pytanie 13

Która z poniższych działań jest zaliczana do czynności konserwacyjnych instalacji elektrycznych w domach i obiektach użyteczności publicznej?

A. Przesunięcie miejsc montażu opraw oświetleniowych
B. Instalacja nowych punktów świetlnych
C. Zamiana zużytych urządzeń na nowe
D. Wymiana uszkodzonych gniazd wtyczkowych
Wymiana uszkodzonych gniazd wtyczkowych jest kluczowym elementem prac konserwacyjnych instalacji elektrycznych w mieszkaniach oraz budynkach użyteczności publicznej. Gniazda wtyczkowe stanowią bezpośredni punkt dostępu do energii elektrycznej, a ich uszkodzenie może prowadzić do poważnych zagrożeń, takich jak zwarcia, pożary czy porażenia prądowe. Właściwe utrzymanie gniazd wtyczkowych zgodnie z normami PN-IEC 60364 oraz PN-EN 60669 zapewnia bezpieczeństwo użytkowników i niezawodność instalacji. Wymiana uszkodzonych gniazd powinna być przeprowadzana przez wykwalifikowanych elektryków, którzy potrafią ocenić stan instalacji oraz wybrać odpowiednie komponenty do wymiany. Praktycznym przykładem jest sytuacja, gdy w wyniku uszkodzenia mechanicznego gniazdo nie działa poprawnie, co może wpływać na funkcjonalność podłączonych urządzeń. Regularne przeglądy oraz wymiana uszkodzonych części to praktyka zgodna z zasadami bezpieczeństwa i efektywności energetycznej.

Pytanie 14

Po zmianie podłączenia do budynku zauważono, że trójfazowy silnik napędzający hydrofor kręci się w przeciwną stronę niż przed wymianą podłączenia. Co jest przyczyną takiego działania silnika?

A. zamiana dwóch faz miejscami
B. zamiana jednej fazy z przewodem neutralnym
C. brak podłączenia dwóch faz
D. brak podłączenia jednej fazy
Zamiana dwóch faz między sobą jest kluczowym zjawiskiem w trójfazowych układach zasilania, które wpływa na kierunek obrotów silników asynchronicznych. W przypadku silników trójfazowych, kierunek ich obrotów można zmieniać poprzez zamianę miejscami dwóch dowolnych faz zasilających. W praktyce, jeśli podłączymy fazy w inny sposób, silnik zacznie obracać się w przeciwną stronę, co można zaobserwować w przypadku hydroforów, które są często używane do pompowania wody w różnych aplikacjach domowych. W takiej sytuacji, ważne jest, aby zwracać uwagę na prawidłowe oznaczenia faz oraz standardy instalacyjne, które powinny być przestrzegane dla zapewnienia prawidłowego działania urządzeń. Przykładem zastosowania tej wiedzy jest również sytuacja, gdy wykonujemy konserwację instalacji elektrycznej, w której zmieniamy przyłącze, co może prowadzić do niezamierzonych skutków, takich jak zmiana kierunku obrotów silnika. Dlatego ważne jest, aby zawsze upewnić się, że połączenia faz są zgodne z dokumentacją oraz zaleceniami producentów urządzeń.

Pytanie 15

W instalacjach elektrycznych w budynkach mieszkalnych o napięciu 230 V nie wolno używać opraw oświetleniowych zrealizowanych w klasie ochrony

A. I
B. II
C. 0
D. III
Odpowiedź 0 jest prawidłowa, ponieważ oprawy oświetleniowe w klasie ochronności 0 nie mają żadnego zabezpieczenia przed porażeniem elektrycznym. W instalacjach elektrycznych o napięciu 230 V, które są powszechnie stosowane w mieszkaniach, użycie opraw klasy 0 stwarza poważne ryzyko dla użytkowników. Oprawy te nie są wyposażone w żadne izolacje ani mechanizmy, które mogłyby zapobiec kontaktowi z częściami naładowanymi prądem. Przykładem zastosowania standardów bezpieczeństwa jest norma PN-HD 60364, która określa wymagania dotyczące ochrony przed porażeniem elektrycznym oraz klasyfikację urządzeń. W codziennym użytkowaniu, stosowanie opraw oświetleniowych klasy II, które posiadają dodatkowe źródła izolacji, jest kluczowe, aby zapewnić bezpieczeństwo w przypadku awarii. Właściwe dobieranie opraw oświetleniowych zgodnie z ich klasą ochronności ma na celu minimalizację ryzyka porażenia elektrycznego oraz poprawę ogólnego bezpieczeństwa instalacji elektrycznej w budynkach mieszkalnych.

Pytanie 16

W jakiej jednostce miary określa się moment obrotowy, który należy zastosować przy dokręcaniu śrub w urządzeniach elektrycznych?

A. Nˑm
B. kg
C. kgˑm2
D. Pa
Moment siły, znany również jako moment obrotowy, jest miarą siły, która powoduje obrót ciała wokół osi. Jednostką momentu siły w międzynarodowym układzie jednostek SI jest niutonometr (N·m). W kontekście dokręcania zacisków śrubowych aparatów elektrycznych, używanie odpowiedniego momentu siły jest kluczowe, aby zapewnić prawidłowe i bezpieczne połączenie elektryczne. Zbyt mały moment może prowadzić do luzów, co z kolei może skutkować przerwaniem kontaktu elektrycznego, a zbyt duży moment może spowodować uszkodzenie śrub lub elementów, które są łączone. W praktyce, producenci sprzętu często podają zalecany moment dokręcania w instrukcjach obsługi, co może być wzorem do naśladowania w codziennym użytkowaniu. Stosowanie momentu siły w N·m jest również zgodne z normami branżowymi, co podkreśla jego znaczenie w zapewnieniu bezpieczeństwa i niezawodności w instalacjach elektrycznych.

Pytanie 17

W jakim z podanych układów sieciowych pojawia się przewód PEN?

A. IT
B. TN-C
C. TT
D. TN-S
Odpowiedź TN-C jest poprawna, ponieważ w tym układzie sieciowym przewód PEN (przewód ochronny-neutralny) pełni podwójną funkcję, łącząc funkcję uziemiającą z funkcją neutralną. Oznacza to, że jeden przewód jest odpowiedzialny zarówno za ochronę przed porażeniem elektrycznym, jak i za przewodzenie prądu neutralnego. Układ TN-C jest często stosowany w nowoczesnych instalacjach elektrycznych w budynkach mieszkalnych oraz przemysłowych, gdzie zapewnia wysoki poziom bezpieczeństwa oraz efektywności energetycznej. Zgodnie z normami PN-IEC 60364, stosowanie przewodu PEN w układzie TN-C umożliwia uproszczenie instalacji poprzez redukcję liczby przewodów oraz zmniejszenie ryzyka błędów podłączeniowych. Przykładem zastosowania układu TN-C mogą być instalacje w dużych budynkach biurowych, gdzie przewód PEN efektywnie łączy punkt neutralny transformatora z systemem uziemiającym budynku, co zwiększa bezpieczeństwo i stabilność zasilania elektrycznego.

Pytanie 18

Do ochrony obwodu przed przeciążeniem oraz zwarciem wykorzystuje się wyłącznik

A. współpracujący z bezpiecznikiem topikowym
B. wyposażony w aparat różnicowoprądowy
C. współpracujący z przekaźnikiem sygnalizacyjnym
D. współpracujący z przekaźnikiem czasowym
No więc, poprawna odpowiedź to wyłącznik, który działa razem z bezpiecznikiem topikowym. Jego głównym zadaniem jest ochrona obwodu przed przeciążeniem i zwarciem. Bezpieczniki topikowe to dość popularny element w instalacjach elektrycznych, bo automatycznie przerywają obwód, gdy prąd jest za duży. Jak prąd przekroczy ustaloną wartość, to topik się przepala i obwód się przerywa. To wszystko jest zgodne z normami bezpieczeństwa, np. PN-IEC 60898, które mówią, jak powinny działać zabezpieczenia elektryczne. Używanie takiego wyłącznika w połączeniu z bezpiecznikami topikowymi naprawdę zwiększa bezpieczeństwo i chroni różne urządzenia przed uszkodzeniem. W domach często można je spotkać w skrzynkach rozdzielczych, co daje dobrą ochronę przed możliwymi awariami. Pamiętaj też, że warto regularnie sprawdzać i wymieniać bezpieczniki, żeby cały system działał jak należy.

Pytanie 19

Jakie zabezpieczenie przed porażeniem prądem w przypadku pośredniego dotyku zostało wdrożone, gdy pojedynczy odbiornik jest zasilany za pośrednictwem transformatora o przekładni 230 V/230 V, który jest skonstruowany w taki sposób, że nie można doprowadzić do zwarcia między jego uzwojeniami?

A. Izolacja odbiornika
B. Izolowanie miejsca pracy
C. Podwójna lub wzmocniona izolacja
D. Ochronne obniżenie napięcia
Izolowanie stanowiska jest koncepcją, która w teorii ma na celu zabezpieczenie osób pracujących w pobliżu urządzeń elektrycznych. Jednak nie zapewnia ona pełnej ochrony przed dotykiem pośrednim. Działa głównie w sytuacjach, gdy istnieje bezpośredni kontakt z elementami, które mogą stwarzać zagrożenie, ale nie eliminuje ryzyka, jakie może wynikać z nieprawidłowego działania transformatora. Z kolei podwójna lub wzmocniona izolacja to rozwiązanie, które stosuje się w przypadku urządzeń, gdzie istnieje ryzyko porażenia prądem ze względu na łatwy dostęp do elementów pod napięciem. Mimo że takie podejście jest skuteczne w wielu zastosowaniach, w omawianym przypadku, gdy transformator jest odpowiednio skonstruowany, izolacja nie ma kluczowego znaczenia. Ochronne obniżenie napięcia to osobna strategia, która polega na zredukowaniu napięcia do poziomu, który nie stanowi zagrożenia. Jednakże również nie jest adekwatne w kontekście analizy transformatora z jedną przekładnią, ponieważ nie eliminuje ryzyka, a jedynie je minimalizuje. Głównym błędem w rozumowaniu mogą być założenia, że każda z tych metod jest wystarczająca w każdej sytuacji, co prowadzi do nieprawidłowych decyzji w zakresie ochrony przed porażeniem elektrycznym.

Pytanie 20

Jak często powinny być wykonywane konserwacje urządzeń w instalacji elektrycznej w budynkach mieszkalnych?

A. Zgodnie z instrukcją obsługi danego odbiornika
B. Przed każdym uruchomieniem urządzenia
C. Każdorazowo podczas badań okresowych instalacji
D. Co najmniej raz na dwa lata
Odpowiedź 'Zgodnie z instrukcją obsługi danego odbiornika' jest prawidłowa, ponieważ każda instalacja elektryczna oraz jej komponenty, takie jak odbiorniki, mają specyficzne wymagania dotyczące konserwacji określone przez producenta. Instrukcje obsługi zawierają zalecenia dotyczące częstotliwości przeglądów, które są dostosowane do charakterystyki danego urządzenia, jego zastosowania oraz warunków eksploatacyjnych. Na przykład, urządzenia używane w warunkach dużej wilgotności, jak np. piece elektryczne w łazienkach, mogą wymagać częstszych przeglądów. Regularna konserwacja pozwala na wczesne wykrywanie ewentualnych usterek, co wpływa na bezpieczeństwo użytkowania i niezawodność działania odbiorników. Ponadto, stosowanie się do zaleceń producenta związanych z konserwacją jest również zgodne z przepisami prawa, co może być istotne w przypadku inspekcji technicznych. Warto przy tym pamiętać, że w razie braku dostępu do instrukcji, należy zwrócić się o pomoc do specjalistów, którzy mogą ocenić stan techniczny urządzeń oraz zalecić odpowiednie działania.

Pytanie 21

Aby zabezpieczyć silnik indukcyjny trójfazowy w układzie zasilania ze stycznikiem przed przeciążeniem, należy użyć przekaźnika termobimetalowego. Jaki typ przekaźnika powinien być zastosowany?

A. trójtorowy ze stykiem kontrolnym
B. trójtorowy bez styku kontrolnego
C. jednotorowy ze stykiem kontrolnym
D. jednotorowy bez styku kontrolnego
Przekaźnik termobimetalowy trójtorowy ze stykiem sterującym jest idealnym rozwiązaniem do zabezpieczania silników trójfazowych przed przeciążeniem. Dzięki zastosowaniu tego typu przekaźnika możemy monitorować prąd w trzech fazach jednocześnie, co pozwala na szybsze wykrycie nadmiernego obciążenia oraz wyłączenie silnika w przypadku wystąpienia awarii. W praktyce, takie rozwiązanie jest zgodne z normami ochrony silników, jak IEC 60947, które zalecają stosowanie przekaźników termicznych w celu zapewnienia bezpieczeństwa pracy urządzeń elektrycznych. Przykładowo, w przypadku silników o większej mocy lub w aplikacjach wymagających wysokiej niezawodności, takich jak przemysł ciężki, stosowanie trójtorowego przekaźnika termobimetalowego staje się standardem. Dodatkowo, styk sterujący umożliwia integrację z układami automatyki oraz systemami alarmowymi, co zwiększa efektywność i bezpieczeństwo operacji. W rezultacie, wybór przekaźnika trójtorowego ze stykiem sterującym jest nie tylko najlepszą praktyką, ale też wymogiem w wielu zastosowaniach przemysłowych.

Pytanie 22

Która z podanych awarii urządzenia II klasy ochronności stanowi ryzyko porażenia prądem?

A. Zwarcie bezpiecznika wewnętrznego urządzenia
B. Przerwanie uzwojeń silnika umieszczonego w urządzeniu
C. Uszkodzenie izolacji przewodu zasilającego urządzenie
D. Zniszczenie przewodu ochronnego PE
Uszkodzenie izolacji przewodu zasilającego urządzenie stanowi poważne zagrożenie porażenia prądem elektrycznym, ponieważ w przypadku uszkodzenia izolacji, napięcie z sieci elektrycznej może dostać się na zewnętrzne elementy urządzenia, co stwarza ryzyko kontaktu z prądem przez użytkownika. Przykładem zastosowania tej wiedzy w praktyce jest konieczność regularnej inspekcji przewodów zasilających i ich izolacji, co jest zgodne z normami bezpieczeństwa, takimi jak PN-EN 60204-1, które nakładają obowiązek zapewnienia odpowiednich środków ochrony przed porażeniem prądem. W przypadku stwierdzenia jakichkolwiek uszkodzeń, należy niezwłocznie wymienić uszkodzony przewód. Dodatkowo, stosowanie odpowiednich systemów zabezpieczeń, takich jak wyłączniki różnicowoprądowe, może znacząco obniżyć ryzyko porażenia prądem w przypadku awarii izolacji. Wiedza na temat potencjalnych zagrożeń związanych z uszkodzoną izolacją jest kluczowa dla zapewnienia bezpieczeństwa użytkowania urządzeń elektrycznych.

Pytanie 23

Jaka jest maksymalna moc kuchni elektrycznej zamontowanej w lokalu zasilanym napięciem 400/230V, jeśli obwód zasilający jest chroniony przez wyłącznik nadprądowy typu S-303 CLS6-C10/3?

A. 6,9 kW
B. 2,9 kW
C. 9,6 kW
D. 3,9 kW
Poprawna odpowiedź wynosi 6,9 kW, co odpowiada maksymalnej mocy, jaką można uzyskać z wyłącznika nadprądowego typu S-303 CLS6-C10/3. Wyłączniki nadprądowe klasy C są przeznaczone do ochrony obwodów, w których występują prądy rozruchowe, co jest typowe dla urządzeń takich jak kuchenki elektryczne. Wyłącznik C10 oznacza, że jego maksymalny prąd znamionowy wynosi 10 A, co przy napięciu 230 V (typowym dla obwodów kuchennych w mieszkaniach) pozwala na obliczenie mocy: P = U x I, czyli 230 V x 10 A = 2300 W (2,3 kW). Jednak w przypadku kuchni elektrycznej zasilanej z trójfazowego zasilania 400 V, możemy zastosować również moc obliczoną z trzech faz: P = √3 x U x I = √3 x 400 V x 10 A = 6928 W, co daje nam 6,9 kW. Stosowanie wyłączników nadprądowych zgodnych z normami PN-EN 60898 jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa i efektywności energetycznej instalacji. W praktyce, zainstalowanie kuchenki elektrycznej o mocy 6,9 kW umożliwia wygodne gotowanie oraz korzystanie z różnych funkcji, takich jak pieczenie i gotowanie na parze, bez ryzyka przeciążenia obwodu zasilającego.

Pytanie 24

Jaka maksymalna wartość impedancji pętli zwarcia może występować w trójfazowym obwodzie elektrycznym o napięciu nominalnym 230/400 V, aby ochrona przed porażeniem była skuteczna w przypadku uszkodzenia izolacji, wiedząc, że zasilanie tego obwodu powinien wyłączyć instalacyjny wyłącznik nadprądowy C10?

A. 8,0 Ω
B. 7,7 Ω
C. 4,6 Ω
D. 2,3 Ω
Odpowiedź 2,3 Ω jest poprawna, ponieważ jest zgodna z wymaganiami dotyczącymi impedancji pętli zwarcia w trójfazowych obwodach elektrycznych. W takich systemach, aby zapewnić skuteczną ochronę przeciwporażeniową, impedancja pętli zwarcia powinna być na tyle niska, aby wyłącznik nadprądowy mógł szybko zareagować na zwarcie. Wyłącznik C10, który ma prąd znamionowy 10 A, wymaga maksymalnej impedancji pętli zwarcia równej 2,3 Ω, aby przy zwarciu wyzwolił się w czasie nieprzekraczającym 0,4 s. Przykładem zastosowania tej zasady jest instalacja w budynkach mieszkalnych, gdzie ochrona przed porażeniem prądem jest kluczowa. W praktyce, aby uzyskać odpowiednią impedancję, projektanci instalacji elektrycznych muszą uwzględnić odpowiednie przekroje przewodów oraz ich długość, a także zainstalować zabezpieczenia, które umożliwią szybkie odcięcie zasilania w przypadku uszkodzenia izolacji. W kontekście norm, można przywołać normę PN-EN 60364, która szczegółowo opisuje wymagania dotyczące ochrony osób i mienia przed skutkami działania prądu elektrycznego.

Pytanie 25

Jakiej klasy ogranicznik przepięć powinno się montować w instalacjach mieszkalnych?

A. Klasy A
B. Klasy B
C. Klasy D
D. Klasy C
Odpowiedź wskazująca na klasy C jako odpowiednie do instalacji ograniczników przepięć w rozdzielnicach mieszkaniowych jest prawidłowa z kilku powodów. Klasa C, według normy IEC 61643-11, jest zaprojektowana do ochrony instalacji elektrycznych przed przepięciami o średniej energii, co czyni je idealnym wyborem dla typowych warunków panujących w budynkach mieszkalnych. Ograniczniki klasy C charakteryzują się czasem reakcji na przepięcia, który jest wystarczająco krótki, by zminimalizować ryzyko uszkodzenia sprzętu AGD czy innych urządzeń elektronicznych, a jednocześnie są w stanie radzić sobie z energią przepięć generowanych przez różne źródła, takie jak wyładowania atmosferyczne czy nagłe zmiany w obciążeniu sieci. Dodatkowo, zaleca się, aby ograniczniki klasy C były instalowane równolegle z ogranicznikami klasy B w celu zapewnienia kompleksowej ochrony. Takie podejście nie tylko zwiększa bezpieczeństwo, ale także zgodność z dobrymi praktykami branżowymi i standardami ochrony przeciwprzepięciowej, co jest kluczowe w kontekście wzrastającej liczby urządzeń elektronicznych w gospodarstwach domowych.

Pytanie 26

Jakiego pomiaru w instalacji należy dokonać, aby zweryfikować podstawową ochronę przed porażeniem prądem?

A. Prądu zadziałania wyłącznika RCD
B. Rezystancji izolacji
C. Czasu działania wyłącznika RCD
D. Rezystancji uziemienia
Rezystancja izolacji jest kluczowym parametrem w kontekście ochrony przeciwporażeniowej podstawowej, gdyż pomaga ocenić, czy elementy instalacji elektrycznej są odpowiednio zabezpieczone przed przenikaniem prądu do ziemi. Wysoka rezystancja izolacji oznacza, że przewody są dobrze izolowane, co minimalizuje ryzyko porażenia prądem w przypadku uszkodzenia. Zgodnie z normą PN-EN 61010-1, rezystancja izolacji powinna wynosić co najmniej 1 MΩ dla urządzeń o napięciu do 1000 V. Przykładem zastosowania tej wiedzy może być rutynowe sprawdzanie instalacji w obiektach przemysłowych, gdzie odpowiednia izolacja jest niezbędna dla bezpieczeństwa pracowników. Regularne pomiary rezystancji izolacji mogą wykrywać problemy, zanim dojdzie do uszkodzenia, co jest szczególnie ważne w przypadku starszych instalacji, które mogą mieć uszkodzenia wynikające z degradacji materiałów izolacyjnych.

Pytanie 27

Który z wymienionych symboli literowych odnosi się do przewodu samonośnego?

A. OMY
B. AsXSn
C. GsLGs
D. YKY
Odpowiedź AsXSn jest poprawna, ponieważ odnosi się do przewodów samonośnych, które są szeroko stosowane w instalacjach energetycznych. Przewody te są zaprojektowane z myślą o przenoszeniu energii elektrycznej na dużych odległościach, co wymaga zastosowania materiałów o wysokiej odporności na warunki atmosferyczne oraz wytrzymałości mechanicznej. Oznaczenie AsXSn wskazuje na konstrukcję przewodu, w której zastosowano aluminium (As) oraz stal ocynkowaną (Sn) jako materiał osłonowy, co zapewnia odpowiednie parametry elektryczne oraz mechaniczne. Przewody samonośne są wykorzystywane w liniach energetycznych, gdzie ich konstrukcja pozwala na montaż bez dodatkowych podpór, co zmniejsza koszty instalacji i utrzymania. W branży energetycznej, stosowanie przewodów samonośnych zgodnie z normami PN-EN 50182 i PN-EN 60228 jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa oraz efektywności działania sieci energetycznych.

Pytanie 28

Jaką wartość bezwzględną ma błąd pomiaru natężenia prądu, jeżeli multimetr pokazał wynik 35,00 mA, a producent określił dokładność urządzenia dla używanego zakresu pomiarowego jako ±(1 % +2) cyfry?

A. ±2,35 mA
B. ±0,37 mA
C. ±0,35 mA
D. ±0,02 mA
Aby obliczyć bezwzględną wartość błędu pomiaru natężenia prądu, musimy wziąć pod uwagę zarówno procentową dokładność, jak i dodatkowe cyferki. W naszym przypadku multimetr wyświetlił rezultat 35,00 mA, a dokładność producenta została określona jako ±(1 % +2). Rozpoczynamy od obliczenia 1 % z 35,00 mA, co daje 0,35 mA. Następnie dodajemy stałą wartość 2 jednostek, co w przypadku mA odpowiada 2 mA. Sumując te wartości, uzyskujemy 0,35 mA + 2 mA = 2,35 mA, co wskazuje, że przy takiej dokładności błąd może być dość istotny. Jednak dla pomiarów w praktyce do obliczeń najczęściej stosuje się wartości w granicach typowych pomiarów. Wartość ±0,37 mA, która została uznana za poprawną, uwzględnia precyzyjne zaokrąglenie i daje bardziej realistyczny obraz błędu, gdyż błąd nie powinien przekraczać jednostek pomiarowych, co w praktyce oznacza, że nawet niewielkie różnice mogą wpływać na dalsze analizy. Tego rodzaju wiedza jest kluczowa w wielu dziedzinach, zwłaszcza w inżynierii i elektrotechnice, gdzie precyzyjne pomiary są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania systemów elektrycznych i elektronicznych.

Pytanie 29

Która z podanych metod realizacji instalacji elektrycznych jest przeznaczona do użycia w lokalach mieszkalnych?

A. Na drabinkach
B. W kanałach podłogowych
C. W listwach przypodłogowych
D. Przewodami szynowymi
Wybór prowadzenia instalacji elektrycznych w listwach przypodłogowych jest zgodny z normami i praktykami stosowanymi w pomieszczeniach mieszkalnych. Listwy przypodłogowe nie tylko maskują przewody, ale również umożliwiają estetyczne i funkcjonalne prowadzenie instalacji. Wykorzystanie listw przypodłogowych pozwala na łatwy dostęp do przewodów w przypadku ich konserwacji lub ewentualnych napraw. Warto wspomnieć, że instalacje prowadzone w listwach przypodłogowych są często stosowane w przypadku modernizacji istniejących budynków, gdzie nie ma możliwości prowadzenia przewodów w sposób tradycyjny. Listwy te są dostępne w różnych kolorach i wzorach, co pozwala na ich bezproblemowe wkomponowanie w wystrój wnętrza. Dodatkowo, zastosowanie listw przypodłogowych zwiększa bezpieczeństwo, ponieważ przewody są osłonięte przed uszkodzeniami mechanicznymi oraz dostępem dzieci. W kontekście norm, prowadzenie instalacji w listwach przypodłogowych powinno być zrealizowane zgodnie z obowiązującymi przepisami, takimi jak PN-IEC 60364, które regulują kwestie związane z bezpieczeństwem instalacji elektrycznych.

Pytanie 30

Który z wymienionych elementów nie ma wpływu na konieczną częstotliwość przeprowadzania przeglądów okresowych instalacji elektrycznej?

A. Warunki atmosferyczne, którym podlega instalacja
B. Liczba odbiorników zasilanych z instalacji
C. Typ instalacji
D. Funkcja budynku
Liczba odbiorników zasilanych z instalacji elektrycznej nie ma bezpośredniego wpływu na wymagania dotyczące częstotliwości sprawdzeń okresowych instalacji. Częstotliwość tych sprawdzeń jest przede wszystkim zależna od warunków zewnętrznych, w jakich funkcjonuje instalacja, przeznaczenia budynku oraz rodzaju instalacji. Na przykład, instalacje znajdujące się w warunkach trudnych, takich jak wysokie wilgotności czy narażenie na agresywne substancje chemiczne, wymagają częstszych przeglądów niż te w standardowych warunkach. Praktyka pokazuje, że zarówno w budynkach mieszkalnych, jak i przemysłowych, kluczowe jest, aby dostosować harmonogram kontrolowania stanu technicznego do specyfiki obiektów. Zgodnie z normami IEC 60364 oraz PN-EN 50110-1, kategorie ryzyka i warunki pracy powinny być brane pod uwagę przy ustalaniu częstotliwości przeglądów. Na przykład, w obiektach użyteczności publicznej i przemysłowych, gdzie występuje wyższe ryzyko uszkodzenia sprzętu elektrycznego, sprawdzenia powinny być przeprowadzane regularnie, nawet niezależnie od liczby odbiorników.

Pytanie 31

Który z łączników elektrycznych stosowanych do zarządzania oświetleniem w instalacjach budowlanych dysponuje czterema oddzielnymi zaciskami przyłączeniowymi oraz jednym klawiszem do sterowania?

A. Schodowy
B. Jednobiegunowy
C. Świecznikowy
D. Krzyżowy
Łącznik krzyżowy to całkiem sprytne urządzenie, które używamy w instalacjach elektrycznych do sterowania światłem z różnych miejsc. Ma cztery zaciski, więc można do niego podłączyć dwa łączniki schodowe i klawisz krzyżowy. Dzięki temu można włączać i wyłączać światło aż z trzech miejsc, co jest przydatne w dużych pomieszczeniach czy korytarzach, gdzie czasem ciężko dojść do włącznika. Używanie łączników krzyżowych według norm, takich jak PN-IEC 60669-1, nie tylko sprawia, że wszystko działa jak należy, ale zapewnia też bezpieczeństwo. Lokalne przepisy mówią, żeby stosować takie rozwiązania tam, gdzie potrzebujemy lepszej kontroli nad oświetleniem. Przykładowo, w korytarzu w domu mamy jeden włącznik przy drzwiach, drugi na schodach, a jak potrzeba to można dorzucić jeszcze jeden w innym miejscu, żeby było wygodniej.

Pytanie 32

Która z poniższych zasad nie jest zawsze obligatoryjna w trakcie serwisowania i konserwacji instalacji elektrycznych o napięciu do 1 kV?

A. Pomiary i próby można realizować bez wyłączania napięcia, o ile zastosuje się odpowiednie środki ochrony
B. Każde prace remontowe powinny być prowadzone po odłączeniu napięcia
C. Wszelkie prace można wykonywać jedynie w obecności osoby asekurującej
D. Pod napięciem wolno wymieniać tylko bezpieczniki lub żarówki (świetlówki) w nienaruszonej oprawie
Odpowiedź wskazująca, że wszelkie prace można wykonywać tylko w obecności osoby asekurującej, jest poprawna, ponieważ nie jest to zasada bezwzględnie obowiązująca w przypadku instalacji elektrycznych o napięciu znamionowym do 1 kV. Prace konserwacyjne i naprawcze mogą być wykonywane samodzielnie, pod warunkiem, że zastosowane zostaną odpowiednie środki zabezpieczające, takie jak stosowanie narzędzi izolowanych, odzieży ochronnej i przestrzeganie procedur bezpieczeństwa. Rola osoby asekurującej staje się kluczowa w bardziej niebezpiecznych warunkach, na przykład podczas pracy na wysokości, ale dla prostych prac w obrębie instalacji, nie jest to wymóg. W praktyce, przy zachowaniu ostrożności i zastosowaniu właściwych środków, technicy mogą wykonywać podstawowe naprawy, takie jak wymiana bezpieczników czy żarówek, bez nadzoru innej osoby, co przyspiesza procesy naprawcze i zwiększa efektywność pracy. Ważne jest, aby przed przystąpieniem do jakichkolwiek prac upewnić się, że zna się zasady BHP oraz normy PN-IEC 60364 dotyczące instalacji elektrycznych. Właściwe podejście do bezpieczeństwa i eksploatacji instalacji elektrycznych ma kluczowe znaczenie dla minimalizacji ryzyka wypadków.

Pytanie 33

W jakim typie układu sieciowego możemy spotkać przewód PEN?

A. TT
B. TN-S
C. IT
D. TN-C
Odpowiedź TN-C jest prawidłowa, ponieważ w tym układzie sieciowym przewód PEN łączy funkcje przewodu neutralnego (N) i ochronnego (PE). Układ TN-C jest stosowany w wielu instalacjach elektrycznych, w tym w budynkach użyteczności publicznej oraz w przemyśle, gdzie zapewnia zarówno transport energii, jak i ochronę przed porażeniem elektrycznym. Kluczowym aspektem tego układu jest to, że przewód PEN jest wspólny dla wielu odbiorników i umożliwia efektywne prowadzenie instalacji przy ograniczeniu liczby przewodów. Zgodnie z normą PN-EN 60364, przewód PEN musi być odpowiednio zaprojektowany i wykonany, aby zapewnić wysoką niezawodność oraz bezpieczeństwo użytkowników. W praktyce stosowanie przewodu PEN w układzie TN-C jest również korzystne z punktu widzenia kosztów, ponieważ ogranicza ilość potrzebnych przewodów, co przekłada się na mniejsze wydatki materiałowe oraz prostotę instalacji. Na przykład w wielu budynkach mieszkalnych stosuje się układ TN-C, co pozwala na wydajne i bezpieczne zasilanie różnych urządzeń elektrycznych.

Pytanie 34

Ile pomiarów izolacyjnej rezystancji należy przeprowadzić, aby zidentyfikować uszkodzenie w przewodzie YDY3x 6 450/700 V?

A. 6
B. 12
C. 3
D. 9
Prawidłowa odpowiedź to 3 pomiary rezystancji izolacji, co wynika z praktyków oceny stanu izolacji przewodów elektroenergetycznych. W przypadku przewodów YDY3x 6 450/700 V, które są typowymi przewodami stosowanymi w instalacjach elektrycznych, kluczowe jest przeprowadzanie pomiarów rezystancji izolacji w różnych punktach. Zgodnie z normą PN-IEC 60364-6, co najmniej trzy pomiary powinny być wykonane dla każdej fazy przewodu oraz dodatkowo dla przewodu neutralnego i ochronnego. W praktyce, pomiary powinny obejmować zarówno wartości rezystancji międzyfazowej, jak i rezystancji do ziemi. Przykładowo, jeśli wykonasz pomiar izolacji na długości przewodu, który wykazuje niską rezystancję, może to wskazywać na uszkodzenie izolacji w tym obszarze. Dodatkowo, regularne pomiary rezystancji izolacji pozwalają na wczesne wykrywanie potencjalnych problemów, co jest istotne dla zapewnienia bezpieczeństwa i niezawodności instalacji elektrycznej.

Pytanie 35

W jaki sposób powinna odbywać się wymiana nożowych wkładek topikowych w bezpiecznikach przemysłowych?

A. Uchwytem izolacyjnym bez obciążenia
B. Za pomocą kombinerek w braku napięcia
C. Przy użyciu kombinerek, pod napięciem
D. Uchwytem izolacyjnym pod obciążeniem
Wymiana nożowych wkładek topikowych bezpieczników przemysłowych powinna być przeprowadzana w sposób bezpieczny, najlepiej przy użyciu uchwytu izolacyjnego i tylko wtedy, gdy nie ma obciążenia na obwodzie. Taki sposób działania minimalizuje ryzyko porażenia prądem oraz uszkodzenia sprzętu. Uchwyt izolacyjny, wykonany z materiałów odpornych na działanie wysokich napięć, zapewnia, że osoba dokonująca wymiany nie ma kontaktu z przewodami pod napięciem. Przykładem zastosowania tej metody są procedury serwisowe w zakładach przemysłowych, gdzie kluczowe jest przestrzeganie zasad BHP oraz normy IEC 60947-3 dotyczącej bezpieczników. Dodatkowo, przed przystąpieniem do wymiany, ważne jest upewnienie się, że wyłączono zasilanie, co można zweryfikować przy pomocy wskaźników napięcia, a także zastosowanie blokad, aby zapobiec przypadkowemu włączeniu obwodu. Przestrzeganie tych zasad nie tylko chroni technika, ale również zapewnia, że prace serwisowe są wykonane w sposób efektywny i zgodny z normami branżowymi.

Pytanie 36

Aby zmierzyć wartości elektryczne o stałym przebiegu, należy zastosować miernik o budowie

A. elektrodynamicznym
B. elektromagnetycznym
C. magnetoelektrycznym
D. ferrodynamicznym
Miernik o ustroju magnetoelektrycznym jest szczególnie odpowiedni do pomiaru wielkości elektrycznych o przebiegu stałym, ponieważ jego działanie opiera się na interakcji pola magnetycznego z prądem elektrycznym, co pozwala na dokładne i stabilne odczyty. W urządzeniach tych zastosowane są magnesy trwałe oraz ruchome cewki, co zapewnia wysoką czułość i precyzję pomiaru. Przykładem zastosowania mierników magnetoelektrycznych są laboratoria badawcze oraz instalacje przemysłowe, gdzie wymagane są dokładne pomiary prądu stałego, na przykład podczas testowania elementów elektronicznych. Standardy branżowe, takie jak IEC 61010, podkreślają istotność stosowania odpowiednich technik pomiarowych, co sprawia, że wybór miernika magnetoelektrycznego jest zgodny z dobrymi praktykami w zakresie bezpieczeństwa i dokładności pomiarów. Dodatkowo, mierniki te są często wykorzystywane w sprzęcie pomiarowym, takim jak multimetry, które są niezbędne w codziennej pracy inżynierów i techników w różnych branżach.

Pytanie 37

W oprawie oświetleniowej należy wymienić uszkodzony kondensator o danych 9 µF/230 VAC/50 Hz. Dobierz dwa kondensatory spośród dostępnych i określ sposób ich połączenia w celu wymiany uszkodzonego.

Dostępne kondensatory:
10 μF/100 VAC/50 Hz
18 μF/100 VAC/50 Hz
2,0 μF/230 VAC/50 Hz
4,0 μF/230 VAC/50 Hz
4,5 μF/230 VAC/50 Hz

A. 4,5 µF i połączyć równolegle.
B. 18 µF i połączyć szeregowo.
C. 4,5 µF i połączyć szeregowo.
D. 18 µF i połączyć równolegle.
Wybór kondensatora o pojemności 4,5 µF i połączenie go szeregowo jest koncepcją, która nie spełnia wymogów wymiany uszkodzonego kondensatora. Połączenie szeregowe powoduje, że łączna pojemność kondensatorów jest mniejsza niż pojedynczej kondensatora; w przypadku dwóch kondensatorów o pojemności 4,5 µF, łączna pojemność wyniesie 2,25 µF, co jest znacznie poniżej wymaganej wartości 9 µF. Warto pamiętać, że połączenie szeregowe zwiększa napięcie pracy układu, ale nie jest odpowiednie w sytuacji, gdy potrzebujemy określonej pojemności. Inną błędną koncepcją jest dobór kondensatorów o pojemności 18 µF. Połączenie takich kondensatorów w szereg również nie przyczyni się do uzyskania wymaganej wartości pojemności; w tym przypadku łączna pojemność wyniesie 9 µF, ale napięcie robocze znacznie wzrosłoby, co stwarza ryzyko uszkodzenia wrażliwych komponentów w obwodzie. W każdej sytuacji, kluczowe jest zapewnienie odpowiedniego dopasowania zarówno pojemności, jak i napięcia pracy, aby uniknąć potencjalnych uszkodzeń urządzenia. Dlatego ważne jest, aby przy wymianie kondensatorów kierować się zarówno teorią, jak i praktycznymi aspektami ich działania w układzie elektrycznym.

Pytanie 38

Na rysunku przedstawiono schemat układu sterowania oświetleniem oraz diagram działania zastosowanego przekaźnika. Który opis działania układu jest prawidłowy?

A.B.
SekwencjaEfekt działania układuSekwencjaEfekt działania układu
0Zgaszone są obie żarówki0Zgaszone są obie żarówki
1Świeci tylko żarówka R11Świeci tylko żarówka R1
2Świeci tylko żarówka R22Świeci tylko żarówka R2
3Świeci tylko żarówka R13Świeci tylko żarówka R1
4Zgaszone są obie żarówki4Świecą obie żarówki
C.D.
SekwencjaEfekt działania układuSekwencjaEfekt działania układu
0Zgaszone są obie żarówki0Świecą obie żarówki
1Świeci tylko żarówka R11Świeci tylko żarówka R1
2Świeci tylko żarówka R22Świeci tylko żarówka R2
3Świecą obie żarówki3Zgaszone są obie żarówki
4Zgaszone są obie żarówki4Świecą obie żarówki

Ilustracja do pytania
A. A.
B. B.
C. D.
D. C.
Wybór innej odpowiedzi wynika z nieporozumienia dotyczącego działania przekaźników oraz ich zastosowania w układach oświetleniowych. Kluczowym błędem w rozumieniu tego schematu jest pominięcie sekwencji aktywacji styków przekaźnika. Przykładowo, w przypadku odpowiedzi A, mogło wystąpić przekonanie, że aktywne są inne styki, co prowadziłoby do błędnych wniosków na temat stanu żarówek. W rzeczywistości, w analizowanym układzie, każdy styk odpowiada za inny stan żarówki, co jest istotnym aspektem przy projektowaniu systemów automatyki. Inne odpowiedzi mogą sugerować, że obie żarówki świecą w różnych sekwencjach bez uwzględnienia niezależności ich działania, co jest błędem w zrozumieniu funkcji przekaźnika. Prowadzi to do nieprawidłowego wyobrażenia o możliwości jednoczesnego sterowania wieloma obwodami, co nie jest zgodne z rzeczywistym działaniem układu. Dodatkowo, błędne odpowiedzi mogą wynikać z nieadekwatnego pojmowania cyklicznego charakteru pracy układów sterujących. W praktyce, zrozumienie schematów i działania przekaźników jest kluczowe dla efektywnej automatyzacji, a także dla przestrzegania dobrych praktyk inżynieryjnych. Dlatego ważne jest, aby dokładnie analizować każdy element układu przed podjęciem decyzji, co pozwoli na eliminację pomyłek i lepsze zrozumienie jego funkcji.

Pytanie 39

Która zależność musi być spełniona podczas wymiany uszkodzonych przewodów instalacji elektrycznej i ewentualnej zmiany ich zabezpieczeń nadprądowych?

Iz – prąd obciążalności długotrwałej przewodu
Ib – prąd znamionowy zabezpieczenia przeciążeniowego
IB – prąd wynikający z przewidywanej mocy przesyłanej przewodem

A. IB ≤ IN ≤ IZ
B. IB ≤ IZ ≤ IN
C. IN ≤ IB ≤ IZ
D. IZ ≤ IN ≤ IB
Odpowiedź IB ≤ IN ≤ IZ jest prawidłowa, ponieważ odzwierciedla fundamentalne zasady projektowania instalacji elektrycznych. Prąd znamionowy obciążenia (IB) powinien być zawsze mniejszy lub równy prądowi znamionowemu zabezpieczenia przeciążeniowego (IN), aby zabezpieczenie mogło poprawnie zadziałać w przypadku nadmiernego obciążenia. Z kolei IN musi być mniejsze lub równe prądowi obciążalności długotrwałej przewodu (IZ), co zapewnia, że przewód nie ulegnie przegrzaniu ani uszkodzeniu w trakcie normalnej pracy. Takie podejście zgodne jest z normami, takimi jak PN-IEC 60364, które podkreślają znaczenie odpowiedniego doboru zabezpieczeń i przewodów. Przykładowo, w przypadku instalacji oświetleniowej, jeśli przewody mają maksymalną obciążalność 10 A (IZ), a przewidywane obciążenie to 8 A (IB), to zabezpieczenie powinno mieć wartość 10 A (IN). Taki dobór zabezpieczenia pozwala na ochronę zarówno przewodów, jak i urządzeń podłączonych do instalacji.

Pytanie 40

Po zmianie przyłączenia elektrycznego w budynku zauważono, że trójfazowy silnik napędzający hydrofor kręci się w kierunku przeciwnym niż przed wymianą przyłącza. Co jest przyczyną takiego działania silnika?

A. zamiana jednej fazy z przewodem neutralnym
B. brak podłączenia jednej fazy
C. brak podłączenia dwóch faz
D. zamiana miejscami dwóch faz
Zamiana dwóch faz między sobą jest prawidłową odpowiedzią, ponieważ w trójfazowych systemach zasilania kierunek obrotów silnika elektrycznego zależy od kolejności faz. Silniki asynchroniczne, do jakich należy hydrofor, są zaprojektowane tak, aby ich wirnik obracał się w określonym kierunku. W przypadku zamiany faz, na przykład przy podłączeniu L1 do przewodu L2 i L2 do L1, dochodzi do odwrócenia kierunku pola magnetycznego, co z kolei skutkuje zmianą kierunku obrotów silnika. W praktyce, aby upewnić się, że silnik działa prawidłowo, należy zwrócić uwagę na prawidłowe podłączenie faz zgodnie z dokumentacją techniczną producenta. W przypadku silników wielofazowych, zwłaszcza w aplikacjach przemysłowych, przestrzeganie tych zasad jest kluczowe dla efektywności i bezpieczeństwa pracy. Dlatego w instalacjach elektrycznych należy stosować odpowiednie oznaczenia kolorystyczne oraz zabezpieczenia, aby zminimalizować ryzyko błędów w podłączeniu.