Wyniki egzaminu

Informacje o egzaminie:
  • Zawód: Technik analityk
  • Kwalifikacja: CHM.03 - Przygotowywanie sprzętu, odczynników chemicznych i próbek do badań analitycznych
  • Data rozpoczęcia: 23 maja 2025 09:44
  • Data zakończenia: 23 maja 2025 09:50

Egzamin zdany!

Wynik: 40/40 punktów (100,0%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!
Szczegółowe wyniki:
Pytanie 1

Podczas przygotowywania roztworów buforowych do analizy pH w laboratorium istotne jest, aby:

A. Dodać soli buforowej do dowolnej ilości wody.
B. Dokładnie odmierzyć masy składników i rozpuścić je w określonej objętości wody destylowanej.
C. Przygotować bufor wyłącznie z wody kranowej.
D. Zmierzyć pH po przypadkowym zmieszaniu soli i kwasu.
Prawidłowo przygotowany roztwór buforowy wymaga bardzo precyzyjnego odmierzania mas poszczególnych składników, jak również dokładnego uzupełnienia do ściśle określonej objętości, zwykle za pomocą wody destylowanej. To jest kluczowe, bo nawet niewielkie odchylenia od zalecanych proporcji mogą skutkować zmianą wartości pH, a co za tym idzie – błędami w analizie. Woda destylowana zapobiega wprowadzeniu dodatkowych jonów, które mogłyby zakłócić działanie buforu i zafałszować wyniki badania pH. Takie postępowanie to podstawa profesjonalnej praktyki laboratoryjnej, opisana w każdej instrukcji doświadczalnej oraz zgodna z normami branżowymi. Z mojego doświadczenia wynika, że najczęściej popełnianym błędem przez początkujących jest bagatelizowanie dokładności – czasem wydaje się, że 'odrobinę więcej' lub 'trochę mniej' nie zrobi różnicy, ale w chemii analitycznej nie ma miejsca na takie uproszczenia. Dobrze przygotowany bufor to podstawa wiarygodnych wyników, a sumienne przygotowanie odczynników świadczy o kompetencji laboranta.

Pytanie 2

Oddzielanie płynnej mieszanki poprzez jej odparowanie, a potem skroplenie poszczególnych składników to

A. chromatografia cieczowa
B. destylacja
C. adsorpcja
D. ekstrakcja w systemie ciecz - ciecz
Destylacja to proces rozdzielania składników cieczy, który polega na odparowaniu cieczy i następnie skropleniu pary. W praktyce, destylacja wykorzystuje różnice w temperaturach wrzenia poszczególnych składników. Na przykład w przemyśle petrochemicznym destylacja jest kluczowym etapem w produkcji benzyny, gdzie surowa ropa naftowa jest poddawana destylacji frakcyjnej, co pozwala na uzyskanie różnych frakcji, takich jak nafta, benzen czy olej napędowy. Ważnym standardem w destylacji jest stosowanie kolumn destylacyjnych, które zwiększają efektywność rozdzielania dzięki wielokrotnemu parowaniu i skraplaniu. W praktyce, destylacja znajduje zastosowanie również w winiarstwie, gdzie alkohol jest oddzielany od innych składników, oraz w produkcji wody destylowanej. Dobre praktyki w tym zakresie obejmują kontrolowanie temperatury oraz ciśnienia, co może znacznie poprawić wydajność procesu oraz jakość uzyskiwanego produktu.

Pytanie 3

W celu usunięcia drobnych zawiesin z roztworu przed analizą spektrofotometryczną stosuje się:

A. suszenie roztworu w suszarce laboratoryjnej
B. dekantację bez sączenia
C. sączenie przez sączek o drobnych porach lub filtr membranowy
D. podgrzewanie roztworu do wrzenia
Sączenie przez sączek o drobnych porach lub filtr membranowy to standardowa metoda przygotowania próbek do analiz spektrofotometrycznych, szczególnie gdy zależy nam na usunięciu nawet najmniejszych cząstek zawieszonych. W branży laboratoryjnej takie podejście uchodzi za dobrą praktykę, bo pozwala skutecznie oddzielić fazę ciekłą od niepożądanych drobin, które mogłyby rozpraszać światło i zakłócać pomiar. Filtry membranowe wyróżniają się bardzo drobną porowatością (np. 0,22–0,45 µm), przez co nawet mikroskopijne cząstki nie przechodzą dalej. Użycie sączka o drobnych porach jest też bezpieczne dla składu chemicznego roztworu, nie powoduje dodatkowych reakcji i nie wpływa na wyniki analizy. Moim zdaniem, to wręcz obowiązkowa czynność przed większością analiz spektrofotometrycznych, szczególnie gdy pracujemy z próbkami środowiskowymi, farmaceutycznymi czy biologicznymi. Warto wspomnieć, że profesjonalne laboratoria stosują filtry strzykawkowe lub sączki z tworzyw sztucznych, bo są wygodne i minimalizują ryzyko zanieczyszczeń. Odpowiednia filtracja gwarantuje, że absorbancja mierzona spektrofotometrycznie odzwierciedla wyłącznie skład roztworu, a nie „szum” od cząstek zawieszonych. Takie przygotowanie próbek to po prostu podstawa rzetelnych wyników.

Pytanie 4

Przy transporcie próbek wody zaleca się, aby próbki były

A. zalkalizowane
B. narażone na działanie światła
C. zakwaszone do pH < 6
D. schłodzone do temperatury 2 - 5°C
Schłodzenie próbek wody do temperatury 2 - 5°C to naprawdę ważny krok, gdy transportujemy te próbki. Chodzi o to, żeby zmniejszyć wszelkie zmiany w ich składzie chemicznym i biologicznym. Niska temperatura spowalnia mikroorganizmy i różne reakcje chemiczne, które mogą zniszczyć próbki. W praktyce, według wytycznych takich organizacji jak EPA albo ISO, próbki powinny być transportowane w termosach czy chłodnicach, żeby zachować ich właściwości fizykochemiczne. Na przykład, jeśli analizujemy wodę pitną, to dobre utrzymanie temperatury jest konieczne dla dokładnych wyników badań, co jest kluczowe dla zdrowia publicznego. Dodatkowo, schłodzenie próbek pomaga też w zachowaniu ich wartości analitycznej, co jest ważne, zwłaszcza w kontekście monitorowania jakości wód w środowisku. Dlatego naprawdę trzeba trzymać się tych standardów, żeby uzyskać wiarygodne wyniki.

Pytanie 5

W wypadku oblania skóry kwasem mrówkowym należy

Wyciąg z karty charakterystyki
Skład: kwas mrówkowy 80%, woda 11-20%
Pierwsza pomoc.
Po narażeniu przez drogi oddechowe. Natychmiast wezwać lekarza.
Po kontakcie ze skórą. Zanieczyszczoną skórę natychmiast przemyć dużą ilością wody.

A. zastosować na skórę mydło w płynie.
B. podać do picia dużą ilość schłodzonej wody.
C. przemyć skórę dużą ilością wody.
D. polać skórę środkiem zobojętniającym.
Przemycie skóry dużą ilością wody w przypadku kontaktu z kwasem mrówkowym jest kluczowym działaniem, które ma na celu minimalizację uszkodzeń. Woda działa jak rozcieńczalnik, co pozwala na szybsze usunięcie szkodliwej substancji z powierzchni skóry. Zgodnie z wytycznymi zawartymi w standardach pierwszej pomocy, każdy przypadek kontaktu skóry z substancjami żrącymi powinien być traktowany jako sytuacja wymagająca natychmiastowej reakcji. W praktyce, jeśli dojdzie do kontaktu z kwasem mrówkowym, należy jak najszybciej przemyć zanieczyszczoną skórę wodą o temperaturze pokojowej przez co najmniej 15 minut. Ważne jest, aby nie stosować innych substancji ani środków chemicznych, które mogłyby reagować z kwasem, co mogłoby prowadzić do powstania dodatkowych, szkodliwych związków chemicznych. Warto również pamiętać, że w przypadku poważniejszych oparzeń chemicznych należy zawsze skontaktować się z profesjonalną pomocą medyczną, aby ocenić stan pacjenta i podjąć dalsze działania. Przechowywanie odpowiednich materiałów pierwszej pomocy w miejscach, gdzie mogą wystąpić takie wypadki, jest również zalecane jako dobra praktyka. Przykładem zastosowania jest sytuacja w laboratoriach chemicznych, gdzie pracownicy są szkoleni w zakresie reagowania na wypadki z substancjami chemicznymi.

Pytanie 6

Aby odcedzić galaretowaty osad, konieczne jest użycie sączka

A. miękki
B. utwardzony
C. sztywny
D. średni
Odpowiedź 'miękki' jest prawidłowa, ponieważ do przesączania galaretowatego osadu najlepiej zastosować sączek o właściwościach umożliwiających skuteczne oddzielanie cieczy od stałych cząstek. Miękkie sączki charakteryzują się zdolnością do wchłaniania większych cząstek, co czyni je odpowiednim wyborem w przypadku substancji o konsystencji galaretowatej. Przykładem sączków miękkich są te wykonane z papieru filtracyjnego, które mają wysoką porowatość i są w stanie zatrzymać cząstki, jednocześnie pozwalając na przepływ cieczy. W zastosowaniach laboratoryjnych, takie jak analiza chemiczna lub mikrobiologiczna, użycie odpowiednich sączków jest kluczowe dla uzyskania czystych i precyzyjnych wyników. Ponadto, użycie miękkiego sączka minimalizuje ryzyko uszkodzenia delikatnych cząstek, co jest istotne w przypadku analizy próbek, w których struktura materiału jest istotna dla dalszych badań. Zgodnie z normami ISO i dobrą praktyką laboratoryjną, dobór odpowiedniego sączka jest kluczowym etapem procesu filtracji.

Pytanie 7

W przypadku zanieczyszczeń szklanych naczyń osadami o charakterze nieorganicznym, takimi jak wodorotlenki, tlenki oraz węglany, do ich oczyszczania używa się

A. wody destylowanej
B. kwasu solnego
C. płynu do zmywania naczyń
D. roztworu KMnO4 z dodatkiem kwasu solnego
Kwas solny, nazywany też kwasem chlorowodorowym, to naprawdę mocny kwas mineralny, który świetnie radzi sobie z rozpuszczaniem różnych osadów nieorganicznych. Szczególnie dobrze działa na wodorotlenki, tlenki i węglany. W laboratoriach chemicznych używa się go do czyszczenia naczyń szklanych, bo dzięki swoim właściwościom korozyjnym skutecznie likwiduje osady, które mogą się tam zebrać po różnych reakcjach chemicznych. Na przykład, jeśli na ściankach naczyń zgromadziły się węglany w wyniku reakcji gazu z węglanami, to kwas solny sprawia, że wszystko znika. To czyni go naprawdę fajnym środkiem czyszczącym. Oczywiście trzeba pamiętać o bezpieczeństwie przy jego używaniu, bo można nim łatwo zniszczyć naczynia, dlatego korzysta się z odpowiednich stężeń i zawsze zachowuje ostrożność. Przed użyciem kwasu warto też sprawdzić, czy naczynia są na niego odporne. Właściwe obchodzenie się z kwasami i stosowanie środków ochrony osobistej to podstawa, bo jakby nie było, chodzi o bezpieczeństwo w laboratorium.

Pytanie 8

Aby pobrać dokładnie 20 cm3 próbkę wody do przeprowadzenia analiz, należy zastosować

A. pipetę jednomiarową o pojemności 10 cm3
B. pipetę wielomiarową o pojemności 25 cm3
C. cylinder miarowy o pojemności 25 cm3
D. pipetę jednomiarową o pojemności 20 cm3
Pipeta jednomiarowa o pojemności 20 cm3 jest najodpowiedniejszym narzędziem do precyzyjnego pobierania próbki wody o objętości 20 cm3. W praktyce laboratoryjnej, pipety jednomiarowe są projektowane tak, aby umożliwić dokładne i powtarzalne pomiary, co jest kluczowe w analizach chemicznych. Wybierając pipetę o pojemności dokładnie odpowiadającej potrzebnej objętości, minimalizujemy ryzyko błędów pomiarowych i podnosimy jakość uzyskiwanych wyników. W kontekście standardów laboratoryjnych, zgodnie z normą ISO 8655, pipety powinny być kalibrowane i okresowo weryfikowane, aby zapewnić ich dokładność. Użycie pipety o odpowiedniej pojemności, jak w tym przypadku, nie tylko zwiększa precyzję, ale także efektywność pracy w laboratorium, co jest istotne w przypadku wielu analiz wymagających rozcieńczeń lub dokładnych pomiarów składników chemicznych.

Pytanie 9

Oblicz masę wapienia, który został rozłożony, jeśli w trakcie reakcji uzyskano 44,8 dm3 CO2 (w warunkach standardowych).
MC = 12 g/mol, MCa = 40 g/mol, MO = 16 g/mol

A. 100g
B. 150g
C. 250g
D. 200g
Wapń w postaci węglanu wapnia (CaCO3) ulega rozkładowi termicznemu, w wyniku którego powstaje tlenek wapnia (CaO) oraz dwutlenek węgla (CO2). Reakcję można zapisać jako: CaCO3 → CaO + CO2. Zgodnie z prawem zachowania masy, ilość moli reagujących reagentów można wyznaczyć na podstawie objętości gazu wytworzonego w reakcjach chemicznych. W warunkach normalnych 1 mol gazu zajmuje 22,4 dm3. W tym przypadku mamy 44,8 dm3 CO2, co odpowiada 2 molom CO2 (44,8 dm3 / 22,4 dm3/mol = 2 mol). Z równania reakcji wnioskujemy, że 1 mol CaCO3 produkuje 1 mol CO2, więc do produkcji 2 moli CO2 potrzebujemy 2 moli CaCO3. Masa molowa CaCO3 wynosi: M = M_C + M_Ca + 3*M_O = 12 g/mol + 40 g/mol + 3*16 g/mol = 100 g/mol. Zatem 2 mole CaCO3 to 200 g. W praktyce znajomość tego procesu jest kluczowa w przemyśle chemicznym, gdzie węglan wapnia jest powszechnie stosowany, na przykład w produkcji cementu oraz jako surowiec w różnych reakcjach chemicznych. Takie obliczenia są niezwykle ważne w projektowaniu procesów przemysłowych oraz w laboratoriach chemicznych.

Pytanie 10

Która część małej partii materiału jest najczęściej pobierana w celu przygotowania próbki ogólnej?

A. 0,1%
B. 1%
C. 0,001%
D. 0,01%
Odpowiedź 0,1% jest poprawna, ponieważ w praktyce laboratoryjnej oraz w wielu branżach, takich jak przemysł farmaceutyczny czy chemiczny, stosuje się tę wartość jako standard dla pobierania próbki ogólnej z dużej partii materiału. Zgodnie z wytycznymi dotyczącymi pobierania próbek, takimi jak normy ISO, wartość ta zapewnia reprezentatywność próbki przy jednoczesnym minimalizowaniu odpadów materiałowych. Przykładowo, w procesie kontroli jakości materiałów sypkich, pobranie 0,1% materiału pozwala na dokładne oszacowanie właściwości całej partii, co jest kluczowe dla zapewnienia jej zgodności z wymaganiami. W praktyce, odpowiednia wielkość próbki wpływa na wiarygodność analiz chemicznych i fizycznych, a tym samym na bezpieczeństwo i efektywność procesów produkcyjnych. Używając tej wartości, laboratoria mogą także efektywnie monitorować zmiany w jakości surowców oraz gotowych produktów.

Pytanie 11

Jakie substancje są potrzebne do uzyskania nierozpuszczalnego wodorotlenku cynku?

A. chlorek cynku i wodorotlenek sodu
B. cynk i wodę
C. chlorek cynku i wodę
D. tlenek cynku i wodorotlenek sodu
Chlorek cynku (ZnCl2) w reakcji z wodorotlenkiem sodu (NaOH) prowadzi do powstania wodorotlenku cynku (Zn(OH)2), który jest nierozpuszczalny w wodzie. W reakcjach chemicznych, w których powstaje osad, takie jak ta, kluczowe jest zrozumienie zasad rozpuszczalności związków. Wodorotlenek cynku wytrąca się z roztworu, co można zobaczyć jako białe zabarwienie. Jest to ważne w wielu zastosowaniach, na przykład w chemii analitycznej do oznaczania cynku w różnych próbkach. Zastosowanie wodorotlenku cynku znajduje się także w przemyśle farmaceutycznym, kosmetycznym oraz w produkcji materiałów budowlanych. Znajomość takich reakcji jest istotna dla chemików, którzy pracują nad syntezami nowych związków oraz w procesach kontroli jakości. Zawężając się do dobrych praktyk, zawsze należy przeprowadzać te reakcje w odpowiednich warunkach laboratoryjnych, dbając o bezpieczeństwo i właściwe postępowanie z odpadami chemicznymi.

Pytanie 12

Metodą, która nie umożliwia przeniesienia składników próbki do roztworu, jest

A. liofilizacja
B. stapianie
C. roztwarzanie
D. mineralizacja
Liofilizacja to dość ciekawy proces. W skrócie, to suszenie przez sublimację, czyli woda z lodu od razu przechodzi w parę bez przechodzenia przez płynny stan. To ważne w labie, bo kiedy analizujemy próbki chemiczne, składniki muszą być dobrze rozpuszczone w odpowiednich rozpuszczalnikach, żeby wyniki były dokładne. Liofilizacja nie robi roztworu, a jedynie suszy materiał, więc nie nadaje się do przygotowania próbek do analizy. A tak na marginesie, liofilizacja jest popularna w przemyśle farmaceutycznym i spożywczym, gdzie ważne jest, żeby zachować właściwości produktów. Lepiej sprawdzają się inne metody, jak roztwarzanie, które są zgodne z normalnymi procedurami analitycznymi i zapewniają precyzyjne wyniki.

Pytanie 13

Na rysunku przedstawiono wagę

Ilustracja do pytania
A. automatyczną.
B. mikroanalityczną.
C. precyzyjną.
D. hydrostatyczną.
Waga precyzyjna to urządzenie laboratoryjne, które charakteryzuje się wysoką dokładnością i precyzją pomiarów masy. Na zdjęciu widoczna jest waga, która posiada cyfrowy wyświetlacz oraz przyciski kalibracji i tarowania, co jest typowe dla wag precyzyjnych. Tego rodzaju wagi znajdują zastosowanie w wielu dziedzinach, takich jak chemia, biotechnologia czy farmacja, gdzie dokładne ważenie substancji jest kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników eksperymentów. Wagi precyzyjne są często wykorzystywane do ważenia małych ilości reagentów, co jest istotne w procesach analitycznych. W branży laboratoryjnej stosuje się standardy, takie jak ISO/IEC 17025, które określają wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych i wzorcujących, co podkreśla znaczenie precyzyjnego ważenia. Dzięki zastosowaniu technologii cyfrowej, wagi te oferują również możliwość podłączenia do komputerów oraz oprogramowania, co ułatwia dokumentację i analizę danych.

Pytanie 14

Próbka pobrana z próbki ogólnej, która odzwierciedla cechy partii produktu, określa się jako próbka

A. średnia laboratoryjna
B. pierwotna laboratoryjna
C. wtórna
D. jednostkowa
Odpowiedź 'średnia laboratoryjna' jest poprawna, ponieważ odnosi się do próbki, która jest reprezentatywna dla większej partii produktu. W kontekście badań laboratoryjnych, średnia laboratoryjna to zestaw próbek, które zostały pobrane z partii, a następnie połączone w celu uzyskania jednego, reprezentatywnego wyniku. Tego typu próbki są kluczowe w zapewnieniu, że wyniki analizy będą miały zastosowanie do całej partii, a nie tylko do pojedynczego elementu. Przykładowo, w przemyśle spożywczym, podczas badania jakości produktu, laboratoryjna średnia może dostarczyć informacji na temat ogólnych właściwości partii, takich jak zawartość substancji odżywczych czy obecność zanieczyszczeń. Używanie średnich laboratoryjnych jest zgodne z normami takimi jak ISO 17025, które określają wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych oraz poprawności i wiarygodności wyników. W praktyce, stosowanie średnich laboratoryjnych pozwala na lepsze zrozumienie i kontrolę procesów produkcyjnych oraz zwiększa pewność co do jakości finalnych produktów.

Pytanie 15

Fragment procedury analitycznej
(...) Przenieś badany roztwór całkowicie do rozdzielacza gruszkowego o pojemności od 50 do 100 cm3, dodaj 5 cm3 roztworu tiocyjanianu potasu oraz 10 cm3 alkoholu izopentylowego, a następnie wstrząsaj zawartością przez 30 sekund.
Po rozdzieleniu faz przenieś roztwór wodny do drugiego rozdzielacza, natomiast fazę organiczną do suchej kolbki miarowej o pojemności 50 cm3(...) Który rodzaj ekstrakcji jest opisany w powyższym fragmencie?

A. Ciągłej ciecz – ciecz
B. Ciągłej ciało stałe – ciecz
C. Okresowej ciało stałe – ciecz
D. Okresowej ciecz – ciecz
Fragment procedury analitycznej opisuje proces ekstrakcji okresowej ciecz – ciecz, co oznacza, że rozdzielanie składników następuje w wyniku wielokrotnego kontaktu dwóch cieczy o różnej polarności. W przedstawionej procedurze, badany roztwór jest mieszany z roztworem tiocyjanianu potasu i alkoholem izopentylowym, co prowadzi do rozdzielenia faz. Ekstrakcja okresowa jest szczególnie efektywna w przypadku związków organicznych, które można oddzielić od roztworów wodnych. Praktyczne zastosowanie tego typu ekstrakcji występuje w analitycznej chemii, np. w izolowaniu związków organicznych z wodnych roztworów, co jest istotne w laboratoriach zajmujących się analizą chemiczną żywności, środowiska czy farmaceutyków. Dobrym przykładem może być ekstrakcja substancji czynnych z roztworów, co pozwala na ich dalszą analizę i identyfikację. Warto zwrócić uwagę, że stosowanie odpowiednich proporcji reagentów oraz optymalnych warunków mieszania jest kluczowe dla efektywności tego procesu.

Pytanie 16

Jaką metodą nie można rozdzielać mieszanin?

A. krystalizacja
B. ekstrakcja
C. aeracja
D. chromatografia
Aeracja to proces, który nie jest metodą rozdzielania mieszanin, lecz techniką stosowaną w różnych dziedzinach, takich jak oczyszczanie wody czy hodowla ryb, w celu wzbogacenia medium w tlen. Proces ten polega na wprowadzeniu powietrza do cieczy, co ma na celu zwiększenie stężenia tlenu rozpuszczonego w wodzie. Aeracja znajduje zastosowanie w biotechnologii wodnej oraz przy oczyszczaniu ścieków, gdzie tlen jest niezbędny dla organizmów aerobowych, które degradować mogą zanieczyszczenia organiczne. W przeciwieństwie do metod takich jak chromatografia, krystalizacja czy ekstrakcja, które mają na celu separację konkretnych składników z mieszaniny, aeracja koncentruje się na poprawie warunków środowiskowych. Chromatografia jest szeroko stosowana w laboratoriach chemicznych do analizy substancji, krystalizacja służy do oczyszczania substancji chemicznych poprzez tworzenie kryształów, a ekstrakcja umożliwia oddzielenie substancji na podstawie ich różnej rozpuszczalności. Właściwe zrozumienie tych procesów jest kluczowe dla ich efektywnego zastosowania w przemyśle chemicznym i biotechnologii.

Pytanie 17

Do narzędzi pomiarowych zalicza się

A. kolbę stożkową
B. naczynko wagowe
C. zlewkę
D. cylinder
Cylinder miarowy to naprawdę fajne narzędzie, które znajdziesz w każdym laboratorium. Używa się go do dokładnego mierzenia objętości cieczy, co jest mega ważne podczas różnych eksperymentów chemicznych czy fizycznych. W przeciwieństwie do zlewki, cylinder ma wyraźne podziałki i prostokątną formę, co naprawdę ułatwia odczytywanie wartości. Dzięki temu błąd pomiarowy jest znacznie mniejszy. Osobiście uważam, że korzystanie z cylindra to podstawa, gdy przychodzi do przygotowywania roztworów, gdzie musisz mieć pewność, że wszystko jest dokładnie odmierzone. Oczywiście, pamiętaj, żeby cylinder był odpowiednio skalibrowany, bo to pozwala na powtarzalność wyników, a to chyba każdy chce mieć w swoich eksperymentach.

Pytanie 18

Na opakowaniu którego odczynnika powinien znaleźć się piktogram przedstawiony na ilustracji?

Ilustracja do pytania
A. Stearynianu sodu.
B. Glukozy.
C. Chlorku sodu.
D. Wodorotlenku sodu.
Prawidłowa odpowiedź to wodorotlenek sodu, ponieważ piktogram przedstawiony na ilustracji symbolizuje substancje żrące. Wodorotlenek sodu (NaOH) jest silną zasadą, która wykazuje właściwości żrące, co sprawia, że jest niezwykle ważne, aby był odpowiednio oznaczony na opakowaniu. W praktyce, wodorotlenek sodu jest szeroko stosowany w przemyśle chemicznym, w produkcji mydeł oraz jako środek czyszczący w gospodarstwie domowym. Zgodnie z przepisami dotyczącymi substancji niebezpiecznych, takie jak Rozporządzenie (WE) nr 1272/2008, każda substancja żrąca musi być oznaczona odpowiednim piktogramem, aby ułatwić identyfikację zagrożeń i zapewnić bezpieczeństwo użytkowników. Ponadto, stosowanie odpowiednich środków ochrony osobistej, takich jak rękawice i gogle ochronne, jest zalecane przy pracy z wodorotlenkiem sodu, aby zminimalizować ryzyko poważnych obrażeń. Dlatego zrozumienie symboli na etykietach jest kluczowe dla bezpiecznego obchodzenia się z substancjami chemicznymi.

Pytanie 19

W trakcie destylacji cieczy wykorzystuje się tzw. kamienie wrzenne, ponieważ

A. obniżają temperaturę wrzenia cieczy
B. umożliwiają równomierne wrzenie cieczy
C. przyspieszają przebieg destylacji
D. przyspieszają proces wrzenia cieczy
Kamyczki wrzenne odgrywają kluczową rolę w procesie destylacji, ponieważ umożliwiają równomierne wrzenie cieczy. Dzięki nim powstaje wiele małych bąbelków pary, co prowadzi do wzrostu powierzchni wymiany między cieczą a parą. W rezultacie ciecz wrze w sposób bardziej kontrolowany, co jest istotne w kontekście uzyskiwania czystych frakcji destylacyjnych. W praktyce, stosowanie kamyczków wrzennych pozwala unikać zjawiska tzw. „bumu wrzenia”, które może prowadzić do gwałtownego wrzenia i nieefektywności procesu. Dobre praktyki w chemii analitycznej zalecają stosowanie kamyczków w celu zapewnienia stabilności procesu, co jest szczególnie ważne w przemyśle chemicznym i farmaceutycznym, gdzie precyzyjne oddzielanie składników jest kluczowe dla uzyskania wysokiej jakości produktów. W związku z tym, kamyczki wrzenne przyczyniają się nie tylko do poprawy efektywności destylacji, ale także do bezpieczeństwa całego procesu, co jest zgodne z międzynarodowymi standardami bezpieczeństwa chemicznego.

Pytanie 20

Jakiego koloru nabierze lakmus w roztworze NaOH?

A. malinowy
B. fioletowy
C. niebieski
D. czerwony
Lakmus jest wskaźnikiem pH, który zmienia kolor w zależności od kwasowości lub zasadowości roztworu. W roztworze sodu wodorotlenku (NaOH), który jest silną zasadą, lakmus zabarwia się na kolor niebieski. To zjawisko jest wynikiem reakcji chemicznych zachodzących w obecności zasad, które zmieniają konfigurację cząsteczek lakmusu. NaOH, jako substancja alkaliczna, podnosi pH roztworu powyżej 7, co skutkuje zmianą koloru wskaźników pH z czerwonego (typowego dla kwasów) na niebieski. W praktyce, lakmus jest często stosowany w laboratoriach i edukacji, aby szybko ocenić pH różnych substancji, co jest niezwykle istotne w chemii analitycznej oraz w przemyśle chemicznym. Zrozumienie reakcji lakmusu z różnymi substancjami jest kluczowe dla wielu procesów, takich jak kontrola jakości wody czy reakcje chemiczne w przemyśle farmaceutycznym.

Pytanie 21

Jaką masę wodorotlenku potasu trzeba odważyć, żeby przygotować 500 cm3 roztworu o stężeniu 0,02 mola? Masy molowe poszczególnych pierwiastków wynoszą: potas K - 39 g/mol, tlen O - 16 g/mol, wodór H - 1 g/mol?

A. 56,00 g
B. 0,56 g
C. 0,28 g
D. 5,60 g
Aby obliczyć, ile gramów wodorotlenku potasu (KOH) należy odważyć do przygotowania 500 cm³ 0,02-molowego roztworu, należy zastosować wzór na obliczenie masy substancji w roztworze: m = C × V × M, gdzie m to masa w gramach, C to stężenie molowe, V to objętość roztworu w litrach, a M to masa molowa substancji. Masa molowa KOH wynosi: 39 g/mol (K) + 16 g/mol (O) + 1 g/mol (H) = 56 g/mol. Podstawiając dane do wzoru, otrzymujemy: m = 0,02 mol/L × 0,5 L × 56 g/mol = 0,56 g. W praktyce, precyzyjne odważenie substancji chemicznych jest kluczowe w laboratoriach, aby uzyskać odpowiednie stężenie roztworu, co jest istotne w wielu procesach chemicznych, takich jak syntezy, analizach chemicznych czy w badaniach naukowych.

Pytanie 22

Zaleca się schładzanie próbek wody transportowanych do laboratorium do temperatury

A. 9±1°C
B. 16±2°C
C. 5±3°C
D. 12±1°C
Odpowiedź 5±3°C jest prawidłowa, ponieważ zgodnie z normami, takimi jak ISO 5667, próbki wody powinny być transportowane w temperaturze, która minimalizuje zmiany ich właściwości chemicznych oraz biologicznych. Obniżenie temperatury próbek do przedziału 2°C – 8°C (5±3°C) pozwala na spowolnienie procesów metabolismu mikroorganizmów oraz chemicznych reakcji, co jest kluczowe dla zachowania autentyczności analizowanych próbek. Przykładowo, w przypadku analizy składu chemicznego wody pitnej, zbyt wysoka temperatura transportu może prowadzić do degradacji związków organicznych lub wzrostu liczby mikroorganizmów, co skutkuje błędnymi wynikami. Dobre praktyki laboratoryjne zalecają także stosowanie odpowiednich kontenerów oraz lodu lub żeli chłodzących w celu utrzymania właściwej temperatury, co jest istotne w kontekście zgodności z wymaganiami prawnymi oraz normami badań środowiskowych.

Pytanie 23

Reagenty o czystości na poziomie 99,999% — 99,9999% to reagenty

A. spektralnie czyste
B. czyste
C. czyste chemicznie
D. czyste do badań
Odczynniki o poziomie czystości 99,999% — 99,9999% są klasyfikowane jako spektralnie czyste, ponieważ ich wysoka czystość zapewnia minimalną ilość zanieczyszczeń, które mogą wpłynąć na wyniki analizy spektroskopowej. Spektralna czystość jest kluczowa w technikach analitycznych, takich jak spektroskopia UV-Vis, IR oraz NMR, gdzie obecność nawet śladowych zanieczyszczeń może prowadzić do zniekształcenia widm analitycznych. Przykładem zastosowania spektralnie czystych odczynników jest ich użycie w badaniach biologicznych, gdzie dokładne pomiary są niezbędne do analizy interakcji między biomolekułami. W przemyśle chemicznym i farmaceutycznym, stosowanie takich odczynników jest ściśle regulowane i zgodne z normami jakości, takimi jak ISO 17025, które wymagają wysokiej jakości i powtarzalności wyników. Zastosowanie spektralnie czystych odczynników nie tylko poprawia wiarygodność analiz, ale także pozwala na uzyskanie wyników o wysokiej precyzji, co jest kluczowe w badaniach naukowych oraz rozwoju nowych produktów.

Pytanie 24

Aby przeprowadzać ręczną obróbkę szkła w laboratorium, konieczne jest posiadanie okularów ochronnych oraz rękawic.

A. chroniące przed substancjami chemicznymi
B. zapewniające izolację termiczną
C. płócienne
D. zwykłe gumowe
Wybór odpowiednich rękawic do pracy ze szkłem laboratoryjnym to naprawdę ważna sprawa, bo chodzi o bezpieczeństwo. Takie rękawice muszą chronić przed wysokimi temperaturami, co jest kluczowe, gdy na przykład podgrzewamy szkło czy pracujemy z gorącymi elementami. Są zaprojektowane z materiałów, które dobrze znoszą ciepło, więc możesz być spokojny, że Twoje dłonie są chronione przed oparzeniami. W laboratoriach, gdzie obrabia się szkło, takie rękawice są niezbędne, szczególnie podczas odlewania czy formowania. Co więcej, przepisy BHP zalecają używanie specjalistycznych rękawic, które nie tylko chronią przed ciepłem, ale też są odporne na chemikalia. To dodatkowo podnosi poziom bezpieczeństwa. Dlatego warto dobrze przemyśleć, jakie rękawice wybierasz, żeby zadbać o swoje zdrowie i bezpieczeństwo w pracy.

Pytanie 25

Podczas pipetowania menisk górny określa się dla roztworów

A. K2CrO4 i Pb(NO3)2
B. I2 i (CH3COO)2Pb
C. I2 i KMnO4
D. (CH3CO) 2Pb i KMnO4
Podczas pipetowania menisk górny dla roztworów ustala się w przypadku substancji takich jak I2 i KMnO4, ponieważ obie te substancje są dobrze rozpuszczalne w wodzie i tworzą odpowiednie meniskii, co jest kluczowe dla dokładności pipetowania. Menisk to zakrzywienie powierzchni cieczy, które powstaje w wyniku sił napięcia powierzchniowego oraz adhezji cieczy do ścianek naczynia. W przypadku I2 i KMnO4 menisk górny jest łatwy do odczytania i stabilny, co jest istotne dla precyzyjnych pomiarów objętości. Przykładem zastosowania tej wiedzy może być analizowanie stężenia jodu w roztworze, gdzie dokładne pipetowanie jest niezbędne dla uzyskania wiarygodnych wyników. Praktyki laboratoryjne zalecają także stosowanie pipet o odpowiedniej graduacji oraz technikę odczytu menisku na wysokości oczu, co pozwala na minimalizację błędów systematycznych. Użycie odpowiednich reagentów i technik w laboratoriach chemicznych jest zgodne z normami ISO oraz dobrymi praktykami laboratoryjnymi, co wpływa na rzetelność wyników."

Pytanie 26

Technika kwartowania (ćwiartkowania) pozwala na redukcję masy próbki ogólnej

A. stałej
B. ciekłej
C. gazowej
D. półciekłej
Metoda kwartowania, czyli ćwiartkowanie, to sposób, który wykorzystuje się w laboratoriach, żeby zmniejszyć masę próbki stałej. Dzięki temu można ją analizować, nie tracąc przy tym jej reprezentatywności. Po prostu dzielimy próbkę na cztery równe części i wybieramy dwie przeciwległe, co daje nam mniejszą próbkę do pracy. To jest ważne zwłaszcza w chemii, gdzie zachowanie proporcji składników ma duże znaczenie. Na przykład, jeśli mamy dużą próbkę gleby i chcemy ją przeanalizować, kwartowanie pozwala nam na zmniejszenie jej do rozmiaru, który jest bardziej odpowiedni do badań, np. mikrobiologicznych czy chemicznych. Dla próbek stałych, takich jak minerały czy różne odpady, kwartowanie jest standardem, bo pozwala nam na uzyskanie reprezentatywnej próbki, a jednocześnie ogranicza straty materiału. Warto też pamiętać, że normy ISO w analizie próbek podkreślają znaczenie uzyskiwania prób reprezentatywnych, co jest kluczowe w wielu badaniach w laboratoriach i przemyśle.

Pytanie 27

Technika oddzielania płynnych mieszanin, w której wykorzystuje się różnice w prędkości migracji składników przez odpowiednią bibułę, nazywa się

A. adsorpcją
B. chromatografią
C. destylacją
D. filtracją
Chromatografia to technika rozdzielania składników mieszanin, która opiera się na różnicach w ich powinowactwie do fazy stacjonarnej i fazy ruchomej. Proces ten umożliwia analizę oraz oczyszczanie substancji chemicznych, a jego zastosowanie jest szerokie, od analizy jakościowej w laboratoriach chemicznych po przemysł farmaceutyczny, gdzie służy do czyszczenia składników aktywnych. W chromatografii cieczowej, która jest jedną z najczęstszych metod, próbka jest rozdzielana na podstawie różnic w szybkości migracji jej składników przez bibulę lub kolumnę wypełnioną odpowiednim materiałem. Zastosowanie chromatografii obejmuje zarówno naukę, jak i przemysł, umożliwiając kontrolę jakości, identyfikację substancji oraz badania środowiskowe, co czyni ją kluczowym narzędziem w analizach chemicznych. Standardy ISO oraz metodyka Good Laboratory Practice (GLP) regulują stosowanie chromatografii, zapewniając wysoką jakość wyników i bezpieczeństwo w laboratoriach.

Pytanie 28

Etykiety chemikaliów zawierają zwroty H, które informują o rodzaju zagrożenia. Cyfra "3" pojawiająca się po literze "H" w oznaczeniu, definiuje rodzaj zagrożenia?

A. dla człowieka
B. fizyczne
C. chemiczne
D. dla środowiska
Odpowiedź "dla człowieka" jest prawidłowa, ponieważ etykiety substancji chemicznych zawierają zwroty H (H-phrases), które odnoszą się do zagrożeń, jakie dany związek chemiczny może stanowić dla zdrowia ludzi. Na przykład, oznaczenie H3 mówi o tym, że substancja może być szkodliwa w przypadku wdychania, połknięcia lub kontaktu ze skórą. W praktyce, znajomość tych oznaczeń jest kluczowa dla pracowników w laboratorach, przemysłach chemicznych oraz w obszarach zajmujących się transportem substancji chemicznych. Dlatego w ramach BHP oraz oceny ryzyka, pracownicy powinni być odpowiednio przeszkoleni w zakresie interpretacji tych etykiet oraz stosowania odpowiednich środków ochrony osobistej. Standardy takie jak GHS (Globalnie Zharmonizowany System Klasyfikacji i Oznakowania Chemikaliów) wyznaczają wytyczne dotyczące klasyfikacji zagrożeń, co pozwala na skuteczniejsze zarządzanie bezpieczeństwem w miejscu pracy.

Pytanie 29

Jaką objętość powinna mieć kolba miarowa, aby przygotować mianowany roztwór NaOH o stężeniu 0,050 M z analitycznej odważki, która zawiera 0,1 mola NaOH?

A. 1 dm3
B. 200 cm3
C. 2 dm3
D. 100 cm3
Aby przygotować mianowany roztwór NaOH o stężeniu 0,050 M z odważki analitycznej, musimy obliczyć odpowiednią objętość roztworu. Stężenie molowe (M) wyraża liczbę moli substancji w litrze roztworu. W tym przypadku, aby uzyskać roztwór o stężeniu 0,050 M, musimy użyć 0,050 mola NaOH w 1 litrze roztworu. Mając 0,1 mola NaOH, możemy przygotować 0,1 / 0,050 = 2 litry roztworu. W związku z tym, kolba miarowa powinna mieć pojemność 2 dm3, aby pomieścić przygotowany roztwór. Tego rodzaju obliczenia są kluczowe w laboratoriach chemicznych, gdzie precyzyjne przygotowanie roztworów ma istotne znaczenie dla uzyskania wiarygodnych wyników eksperymentalnych. Przestrzeganie standardów przygotowania roztworów zapewnia ich jednorodność i dokładność, co jest niezbędne w badaniach analitycznych, a także w różnorodnych aplikacjach przemysłowych.

Pytanie 30

Jakie środki ochronne należy zastosować podczas sporządzania 1M roztworu zasady sodowej ze stężonego roztworu NaOH, na opakowaniu którego widnieje oznaczenie S/36/37/39?

Numer zwrotu SWarunki bezpiecznego stosowania
S36Używać odpowiedniej odzieży ochronnej
S37Używać odpowiednich rękawic
S38W przypadku niewystarczającej wentylacji używać sprzętu do oddychania
S39Używać okularów lub maski ochronnej

A. Gumowe rękawice i maskę ochronną.
B. Odzież ochronną, rękawice i okulary ochronne.
C. Odzież ochronną i maskę tlenową.
D. Fartuch ochronny, rękawice i maskę tlenową.
Odpowiedź 'Odzież ochronną, rękawice i okulary ochronne.' jest poprawna, ponieważ zgodnie z oznaczeniami S/36/37/39 na opakowaniu NaOH, wymagane są wymienione środki ochrony osobistej. Oznaczenie S36 wskazuje na obowiązek noszenia odzieży ochronnej, co ma na celu minimalizację kontaktu skóry z substancją chemiczną, która może być silnie żrąca. S37 sugeruje stosowanie rękawic ochronnych, które chronią dłonie przed skutkami kontaktu z niebezpiecznymi substancjami, a S39 odnosi się do konieczności używania okularów ochronnych lub maski, aby zapobiec dostaniu się substancji do oczu. W praktyce, stosowanie tych środków ochrony jest kluczowe podczas pracy z chemikaliami, aby zminimalizować ryzyko urazów i zapewnić bezpieczeństwo w laboratorium. Przykładowo, w laboratoriach chemicznych zaleca się także regularne szkolenia z zakresu BHP, które podkreślają znaczenie odpowiednich środków ochrony osobistej.

Pytanie 31

Wskaż, do jakiego typu należą zamieszczone równania reakcji.

I. 2 Mg + O2 → 2 MgO
II. 2 KMnO4 → K2MnO4 + MnO2 + O2
III. BaCl2 + H2SO4→ BaSO4 + 2 HCl

A. I - synteza, II - analiza, HI - wymiana pojedyncza.
B. I - synteza, II - analiza, DI - wymiana podwójna.
C. I - analiza, II - synteza, HI - wymiana podwójna.
D. I - wymiana pojedyncza, II — analiza, III - synteza.
Odpowiedź "I - synteza, II - analiza, DI - wymiana podwójna" jest prawidłowa, ponieważ precyzyjnie klasyfikuje przedstawione reakcje chemiczne. Reakcja I, 2 Mg + O2 → 2 MgO, to klasyczny przykład reakcji syntezy, kiedy to dwa reagenty łączą się, tworząc jeden produkt. Takie reakcje są fundamentalne w chemii, ponieważ ilustrują procesy, które są podstawą wielu syntez chemicznych w przemyśle, na przykład w produkcji różnych związków chemicznych. Reakcja II, 2 KMnO4 → K2MnO4 + MnO2 + O2, jest reakcją analizy, gdzie jeden reagent ulega rozkładowi na kilka produktów, co jest kluczowym procesem w chemii analitycznej i przy wytwarzaniu różnych substancji chemicznych. Reakcja III, BaCl2 + H2SO4 → BaSO4 + 2 HCl, to reakcja wymiany podwójnej, podczas której dwa reagenty wymieniają składniki, co jest powszechną metodą w chemii nieorganicznej. Takie klasyfikacje są nie tylko istotne w akademickiej chemii, ale również mają zastosowanie w różnych gałęziach przemysłu chemicznego, gdzie zrozumienie typologii reakcji jest kluczowe dla optymalizacji procesów produkcyjnych.

Pytanie 32

Na podstawie danych w tabeli określ, jaką masę próbki należy pobrać, jeżeli wielkość ziarna wynosi 1·10-5 m.

Wielkość ziaren lub kawałków [mm]Poniżej 11-1011-50Ponad 50
Pierwotna próbka (minimum) [g]10020010002500

A. 200 g
B. 1000 g
C. 2500 g
D. 100 g
Wybór masy próbki wynoszącej 100 g jest zgodny z normami obowiązującymi dla wielkości ziaren poniżej 1 mm. W praktyce, przy analizach materiałów sypkich, takich jak proszki czy granulaty, istotne jest, aby masa próbki była dostosowana do rozmiaru cząstek, co wpływa na dokładność wyników. W przypadku cząstek o wielkości 1·10^-5 m, co odpowiada 0,01 mm, ich właściwości fizyczne i chemiczne są różne od większych ziaren, co wymaga odpowiedniego podejścia do pobierania próbek. Dla takich cząstek, minimalna masa próbki określona w normach branżowych wynosi 100 g, co zapewnia reprezentatywność oraz wystarczającą ilość materiału do przeprowadzenia analizy. Przykładowo, w laboratoriach zajmujących się analizą materiałów budowlanych lub farmaceutycznych, przestrzeganie takich wytycznych jest kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników badań.

Pytanie 33

Analiza technicznego kwasu solnego dała następujące wyniki: 30% HCl, 0,008% H2SO4, 0,04% Fe.
Korzystając z zamieszczonej tabeli wymagań, określ gatunek kwasu, pamiętając, że decyduje o nim najgorszy wskaźnik.

Wymagania chemiczne dotyczące kwasu siarkowego
WymaganiaGatunki
IIIIIIIV
Chlorowodór, %> 33> 29> 28> 27
Kwas siarkowy(VI) w przel. na SO42-, %< 0,009< 0,5< 1,6< 1,8
Żelazo (Fe3+), %< 0,005< 0,03< 0,03< 0,05

A. II
B. III
C. IV
D. I
Odpowiedź IV jest prawidłowa, ponieważ w analizie kwasu solnego kluczowym wskaźnikiem jest zawartość żelaza (Fe3+), która wynosi 0,04%. W kontekście klasyfikacji kwasów, gatunki są określane na podstawie najgorszego wskaźnika, co w tym przypadku oznacza, że zawartość Fe3+ decyduje o ostatecznym gatunku kwasu. Zgodnie z obowiązującymi normami, gatunek IV dopuszcza zawartość żelaza do 0,05%, co czyni tę odpowiedź poprawną. W praktyce oznacza to, że kwasy klasyfikowane jako IV mogą być stosowane w procesach przemysłowych, gdzie wymagana jest większa tolerancja na zanieczyszczenia metaliczne, takie jak żelazo. W branży chemicznej zrozumienie klasyfikacji kwasów jest istotne dla zapewnienia odpowiedniego doboru materiałów, co wpływa na bezpieczeństwo i efektywność procesów chemicznych.

Pytanie 34

Odczynnik, który nie został wykorzystany, należy zutylizować zgodnie z informacjami zawartymi na etykiecie

A. 13 maja 2017 roku
B. 5 maja 2017 roku
C. w czerwcu 2017 roku
D. w kwietniu 2017 roku
Odpowiedź 'w czerwcu 2017 roku' jest prawidłowa, ponieważ wskazuje na termin, w którym niezużyty odczynnik powinien być zutylizowany zgodnie z zaleceniami przedstawionymi na etykiecie. Niezbędne jest przestrzeganie dat ważności i instrukcji dotyczących utylizacji odczynników chemicznych, aby zapewnić bezpieczeństwo oraz minimalizować negatywny wpływ na środowisko. Na przykład, jeśli odczynnik został dopuszczony do użycia do czerwca 2017 roku, oznacza to, że jego skuteczność może być już obniżona, a stosowanie go po tym terminie może prowadzić do nieprzewidywalnych rezultatów w badaniach. W praktyce, laboratoria chemiczne, zgodnie z normą ISO 14001, powinny mieć wdrożone procedury zarządzania odpadami niebezpiecznymi, co obejmuje odpowiednią klasyfikację, przechowywanie oraz utylizację odczynników. Dokładne przestrzeganie tych zasad jest kluczowe dla bezpieczeństwa pracowników oraz ochrony środowiska. Warto również pamiętać o odpowiednim dokumentowaniu wszystkich procesów związanych z utylizacją, co wspiera transparentność oraz zgodność z regulacjami prawnymi.

Pytanie 35

Aby wykonać chromatografię cienkowarstwową, należy przygotować eluent składający się z toluenu, acetonu oraz kwasu mrówkowego w proporcjach objętościowych 10:4:1. Jakie ilości poszczególnych składników powinny być wykorzystane do uzyskania 300 cm3 eluentu?

A. 200 cm3 toluenu, 80 cm3 acetonu oraz 20 cm3 kwasu mrówkowego
B. 150 cm3 toluenu, 60 cm3 acetonu oraz 15 cm3 kwasu mrówkowego
C. 80 cm3 toluenu, 200 cm3 acetonu oraz 20 cm3 kwasu mrówkowego
D. 300 cm3 toluenu, 75 cm3 acetonu oraz 30 cm3 kwasu mrówkowego
Aby przygotować eluent w chromatografii cienkowarstwowej, musimy zachować odpowiednie proporcje objętości składników. W przypadku stosunku 10:4:1 oznacza to, że na każde 10 części toluenu przypada 4 części acetonu i 1 część kwasu mrówkowego. Sumując te proporcje, otrzymujemy 15 części łącznie. Dla 300 cm³ eluentu obliczamy objętości poszczególnych składników w następujący sposób: (10/15) * 300 cm³ = 200 cm³ toluenu, (4/15) * 300 cm³ = 80 cm³ acetonu, oraz (1/15) * 300 cm³ = 20 cm³ kwasu mrówkowego. Przygotowanie eluentu w tych dokładnych proporcjach zapewnia optymalne warunki separacji składników w chromatografii. W praktyce, takie precyzyjne przygotowanie roztworów jest istotne, aby zapewnić powtarzalność wyników oraz zgodność z normami laboratoryjnymi dotyczących analizy chemicznej. Warto również zauważyć, że stosowanie odpowiednich proporcji składników eluentu może wpływać na efektywność separacji i rozdziału substancji, co jest kluczowe w analityce chemicznej.

Pytanie 36

Z próbki zawierającej siarczany(VI) należy najpierw wydzielić metodą filtracji zanieczyszczenia, które są nierozpuszczalne w wodzie. Dokładność wypłukania tych zanieczyszczeń weryfikuje się za pomocą roztworu

A. fenoloftaleiny
B. oranżu metylowego
C. AgNO3
D. BaCl2
BaCl2, czyli chlorek baru, to super reagent do sprawdzania siarczanów(VI) w roztworach. Dlaczego? Bo tworzy nierozpuszczalny osad siarczanu baru (BaSO4) w obecności jonów siarczanowych. W praktyce robisz filtrację, oddzielasz te nierozpuszczalne zanieczyszczenia, a potem przemywasz wodą destylowaną. Jak dodasz BaCl2 do tych resztek, to jeśli są tam jakieś siarczany, zobaczysz biały osad. To oznacza, że siarczany są obecne. Ten proces jest zgodny z tym, co się robi w laboratoriach analitycznych, gdzie ważna jest dokładna detekcja siarczanów, żeby ocenić czystość próbek. Warto znać tę metodę, zwłaszcza w kontekście badań środowiskowych, bo tu precyzyjne dane są kluczowe.

Pytanie 37

Aby odróżnić urządzenia w laboratorium chemicznym, rury do próżni maluje się w kolorze

A. szarym
B. niebieskim
C. żółtym
D. czerwonym
Rury do próżni w laboratoriach chemicznych maluje się na kolor szary, aby zapewnić ich łatwe rozróżnienie od innych systemów rurociągów, a także podnieść bezpieczeństwo pracy w laboratoriach. Kolor szary jest standardem w wielu laboratoriach, ponieważ konkretne barwy przypisuje się różnym zastosowaniom i funkcjom rur. Rury do próżni muszą być odpowiednio oznaczone, aby uniknąć pomyłek, które mogłyby prowadzić do niebezpiecznych sytuacji, takich jak przypadkowe podłączenie nieprawidłowych systemów. Przykładowo, w sytuacji awaryjnej, kiedy konieczne jest szybkie rozpoznanie systemów, oznakowanie kolorystyczne umożliwia personelowi natychmiastowe zidentyfikowanie rur do próżni i podjęcie odpowiednich działań. Dobre praktyki branżowe, takie jak normy ISO oraz wytyczne dotyczące bezpieczeństwa chemicznego, również podkreślają znaczenie prawidłowego oznakowania infrastruktury laboratoryjnej, co ma kluczowe znaczenie dla minimalizacji ryzyka oraz zapewnienia efektywności operacyjnej.

Pytanie 38

Oddzielanie płynnej mieszaniny wieloskładnikowej poprzez odparowanie, a następnie skraplanie jej komponentów, to proces

A. koagulacji
B. krystalizacji
C. destylacji
D. filtracji
Destylacja to proces, który polega na rozdzielaniu składników cieczy poprzez ich odparowanie i następne skroplenie. Jest to technika szeroko stosowana w różnych gałęziach przemysłu, takich jak petrochemia, przemysł spożywczy, a także w laboratoriach chemicznych. Przykładem zastosowania destylacji w przemyśle jest produkcja alkoholi, gdzie poprzez destylację fermentowanych surowców uzyskuje się wysokoprocentowe napoje. Proces destylacji wykorzystuje różnice w temperaturach wrzenia poszczególnych składników, co pozwala na ich selektywne odparowanie i kondensację. W praktyce, w destylacji frakcyjnej, stosuje się kolumny destylacyjne, które umożliwiają wielokrotne skraplanie i odparowywanie, co zwiększa efektywność rozdziału. Warto również znać standardy takie jak ASTM D86, które określają metody przeprowadzania destylacji w przemyśle naftowym, gwarantując wysoką jakość oraz powtarzalność procesów.

Pytanie 39

Na opakowaniu fenolu umieszcza się przedstawiony na rysunku znak ostrzegawczy, który oznacza, że jest to substancja

Ilustracja do pytania
A. drażniąca.
B. utleniająca.
C. wybuchowa.
D. toksyczna.
Odpowiedź 'toksyczna' jest poprawna, ponieważ znak ostrzegawczy przedstawiający czaszkę z kośćmi skrzyżowanymi informuje o substancji, która może być niebezpieczna dla zdrowia. Fenol, jako substancja chemiczna, wykazuje wysoką toksyczność, co może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, w tym uszkodzenia narządów wewnętrznych oraz zagrażających życiu skutków po kontakcie z organizmem. Oznakowanie substancji chemicznych zgodnie z normami GHS (Globalnie Zharmonizowany System Klasyfikacji i Oznakowania Chemikaliów) jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa w miejscach pracy, laboratorjach oraz w gospodarstwach domowych. Znak ten ma na celu ostrzeżenie użytkowników o konieczności zachowania szczególnej ostrożności, stosowania odpowiednich środków ochrony osobistej, takich jak rękawice czy maski, oraz przestrzegania zaleceń dotyczących przechowywania i używania fenolu. Zrozumienie tych informacji jest niezbędne dla każdego, kto ma do czynienia z takimi substancjami w codziennej pracy lub badaniach.

Pytanie 40

W jakim stosunku objętościowym należy połączyć roztwór o stężeniu 5 mol/dm3 z wodą destylowaną, aby uzyskać roztwór o stężeniu 3 mol/dm3?

A. 5:3
B. 2:3
C. 3:2
D. 3:5
Aby obliczyć stosunek objętościowy roztworu o stężeniu 5 mol/dm³ do wody destylowanej, który pozwoli uzyskać roztwór o stężeniu 3 mol/dm³, możemy zastosować zasadę rozcieńczania. Z definicji stężenia molowego wynika, że ilość moli substancji rozpuszczonej w danej objętości roztworu jest kluczowa. Z równania: C1V1 = C2V2, gdzie C1 to stężenie początkowe (5 mol/dm³), C2 to stężenie końcowe (3 mol/dm³), a V1 i V2 to odpowiednie objętości roztworów, możemy przekształcić wzór, aby znaleźć stosunek objętości V1 (roztwór 5 mol/dm³) do V2 (woda destylowana). Przekształcając wzory, otrzymujemy stosunek V1:V2 równy 3:2. Taki sposób przygotowania roztworu jest standardowo stosowany w laboratoriach chemicznych oraz w przemyśle, gdzie precyzyjne stężenia roztworów mają kluczowe znaczenie w procesach chemicznych i biologicznych. Przykładem może być przygotowanie buforów czy roztworów do analiz spektroskopowych.