Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik analityk
Kwalifikacja: CHM.03 - Przygotowywanie sprzętu, odczynników chemicznych i próbek do badań analitycznych
Data rozpoczęcia: 15 maja 2025 11:29
Data zakończenia: 15 maja 2025 12:17

Egzamin zdany!

Wynik: 27/40 punktów (67,5%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

W urządzeniu Soxhleta wykonuje się

A. krystalizację

B. sublimację

C. ługowanie

D. dekantację

Aparat Soxhleta jest narzędziem wykorzystywanym w laboratoriach chemicznych do procesu ługowania, czyli ekstrakcji substancji rozpuszczalnych w cieczy z materiałów stałych. Jego działanie opiera się na cyklicznym procesie, w którym rozpuszczalnik, najczęściej ciecz organiczna, jest wielokrotnie przepuszczany przez próbkę materiału. Dzięki temu można efektywnie wydobyć związek chemiczny, który jest rozpuszczalny w danym rozpuszczalniku. W praktyce, metodyka Soxhleta jest szczególnie przydatna w analizie tłuszczy, olejów, a także innych substancji organicznych. Przykładowo, w analizach żywnościowych, użycie aparatu Soxhleta pozwala na skuteczne oznaczenie zawartości tłuszczu w próbkach, co jest zgodne z normami, takimi jak ISO 6492. Dobrze przeprowadzony proces ługowania w aparacie Soxhleta charakteryzuje się wysoką efektywnością, co czyni go standardem w wielu laboratoriach zajmujących się analizą chemiczną.

Pytanie 2

Po przeprowadzeniu krystalizacji z 120 g kwasu szczawiowego uzyskano 105 g produktu o wysokiej czystości. Jaki był poziom zanieczyszczeń w kwasie szczawiowym?

A. 20%

B. 15%

C. 87,5%

D. 12,5%

Aby zrozumieć, dlaczego pozostałe odpowiedzi są błędne, należy przyjrzeć się podstawowym zasadom obliczeń związanych z zawartością zanieczyszczeń. Odpowiedzi takie jak 20%, 15% i 87,5% opierają się na nieprawidłowych wyliczeniach lub błędnych założeniach. Przykładowo, jeśli ktoś wyliczałby 20%, mógłby mylnie pomyśleć, że zanieczyszczenia stanowią znacznie większy udział masy początkowej. Może to wynikać z pomyłki w obliczeniach lub braku zrozumienia, że zanieczyszczenia są obliczane na podstawie masy uzyskanego czystego produktu, a nie samej masy początkowej. Odpowiedź 15% również jest wynikiem nieprawidłowego obliczenia. Osoba udzielająca takiej odpowiedzi mogła pomylić się, przyjmując, że zanieczyszczenia to po prostu 15 g z 120 g, co nie uwzględnia odpowiedniego podziału przez masę początkową i pomnożenia przez 100%. Z kolei odpowiedź 87,5% jest szczególnie myląca, ponieważ sugeruje, że niemal cała masa kwasu szczawiowego była zanieczyszczona, co jest niezgodne z danymi przedstawionymi w pytaniu. Takie podejście może prowadzić do dramatycznych nieporozumień w analizie danych chemicznych i w przemyśle, gdzie dokładność pomiarów jest kluczowa. Dlatego ważne jest, aby stosować jednoznaczne metody obliczeń oraz zrozumieć, jakie wartości są istotne w kontekście danej analizy chemicznej.

Pytanie 3

Do rozpuszczania próbek wykorzystuje się wodę królewską, która stanowi mieszaninę stężonych kwasów

A. HCl i HNO3 w proporcji objętościowej 3:1

B. H2SO4 i HCl w proporcji objętościowej 3:1

C. HNO3 i HCl w proporcji objętościowej 3:1

D. H2SO4 i HCl w proporcji objętościowej 1:3

Odpowiedź, że woda królewska jest mieszaniną HCl i HNO3 w stosunku objętościowym 3:1, jest poprawna. Woda królewska to silnie żrąca substancja, zdolna do rozpuszczania metali szlachetnych, takich jak złoto i platyna. Składa się głównie z kwasu solnego (HCl) i kwasu azotowego (HNO3), co czyni ją nieocenionym narzędziem w laboratoriach chemicznych oraz w przemyśle metalurgicznym. Stosunek 3:1 jest kluczowy, ponieważ zapewnia odpowiednie proporcje kwasów, które umożliwiają ich synergiczne działanie, gdzie HCl dostarcza jony chlorowe, a HNO3 przyczynia się do utleniania metali. W praktyce, woda królewska jest często wykorzystywana do analizy chemicznej i przygotowywania próbek do dalszych badań, a także w procesach oczyszczania metali. W branży laboratoryjnej przestrzeganie standardów bezpieczeństwa jest niezbędne, ponieważ zarówno HCl, jak i HNO3 są substancjami niebezpiecznymi, a ich mieszanie wymaga ostrożności oraz stosowania odpowiednich środków ochrony osobistej, takich jak rękawice i okulary ochronne.

Pytanie 4

Podstawowy zestaw do filtracji składa się ze statywu oraz

A. z dwóch zlewek i bagietki

B. zlejka, dwóch zlewek i bagietki

C. zlejka, zlewki i pipety

D. zlejka Büchnera, zlewki i bagietki

Podstawowy zestaw do sączenia rzeczywiście składa się z statywu oraz zlejki, dwóch zlewek i bagietki. Statyw jest kluczowy, ponieważ zapewnia stabilność i bezpieczeństwo podczas procesu sączenia, co jest szczególnie ważne w laboratoriach chemicznych i biologicznych, gdzie manipulacja cieczami może być niebezpieczna. Zlejka służy do przechwytywania cieczy, która jest sączona, natomiast zlewki są wykorzystywane do przechowywania oraz transportowania różnych odczynników i próbek. Bagietka, z kolei, jest narzędziem pomocniczym używanym do kierowania cieczy lub do mieszania składników w zlewkach. Przykładem zastosowania tego zestawu jest filtracja próbki cieczy w celu usunięcia zawiesin, co jest powszechnie stosowane w analizach chemicznych oraz podczas przygotowywania rozwiązań o określonym stężeniu. W laboratoriach stosuje się również standardowe procedury bezpieczeństwa, które obejmują wykorzystanie odpowiednich narzędzi i zachowywanie porządku, aby uniknąć kontaminacji.

Pytanie 5

Wskaż jaka zawartość chlorków w próbce wody pozwala na wykorzystanie tej wody do produkcji betonu zgodnie z normą PN-EN 1008.

Wymagania dotyczące zawartości chlorków w wodzie do produkcji betonu według normy PN-EN 1008
substancja	dopuszczalna wartość w mg/dm³
chlorki	1000

A. 10 g/dm3

B. 1000 g/m3

C. 1000 g/dm3

D. 107 mg/m3

Wybierając odpowiedzi, takie jak 1000 g/dm3 czy 10 g/dm3, można zauważyć pewne nieporozumienia dotyczące jednostek i norm. Odpowiedź 1000 g/dm3 jest zdecydowanie zbyt wysoka, ponieważ oznaczałaby, że woda zawiera 1000 gramów chlorków na każdy litr, co jest równoważne stężeniu 1 kg/dm3. Tego rodzaju stężenie jest nierealistyczne w kontekście wody pitnej czy technologicznej, a także przekracza wszelkie normy dotyczące jakości wody. Z kolei 10 g/dm3, chociaż teoretycznie dopuszczalne, również jest niewłaściwe, ponieważ w kontekście normy PN-EN 1008, odpowiednia wartość wynosi 1000 mg/dm3, co odpowiada 1 g/dm3. W tym przypadku istnieje nieporozumienie związane z konwersją jednostek, które są kluczowe w inżynierii budowlanej. Wybór 107 mg/m3 również wykazuje zrozumienie problemu, ale nie odnosi się do normy, w której wartość dla chlorków jest znacznie wyższa. Stąd wynika, że często błędy w odpowiedziach są efektem niepewności co do prawidłowego przeliczenia jednostek oraz niezrozumienia znaczenia norm, które mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa i trwałości konstrukcji. Każdy inżynier budowlany powinien być dobrze zaznajomiony z odpowiednimi normami oraz umieć prawidłowo interpretować wyniki badań, co jest niezbędne do podejmowania właściwych decyzji technologicznych.

Pytanie 6

Jaką masę chlorku sodu można znaleźć w 150 g roztworu soli o stężeniu 5% (m/m)?

A. 7,50 g

B. 0,05 g

C. 0,75 g

D. 5,00 g

Poprawna odpowiedź wynosi 7,50 g chlorku sodu w 150 g roztworu o stężeniu 5% (m/m). Aby obliczyć masę substancji rozpuszczonej w roztworze, należy zastosować wzór: masa substancji = stężenie (m/m) × masa roztworu. W naszym przypadku stężenie wynosi 5%, co oznacza, że w 100 g roztworu znajduje się 5 g soli. Skoro mamy 150 g roztworu, wykorzystywana proporcja to 5 g/100 g, co można zapisać jako 5 g × 150 g / 100 g = 7,50 g. Tego rodzaju obliczenia są kluczowe w chemii, farmacji oraz branżach zajmujących się produkcją roztworów. Zrozumienie stężenia masowego jest również pomocne w praktycznych zastosowaniach, takich jak przygotowywanie roztworów w laboratoriach, co wymaga precyzyjnych pomiarów. W kontekście standardów branżowych, dobrym przykładem jest stosowanie stężenia m/m w analizie jakościowej substancji chemicznych, co ułatwia porównanie różnych roztworów oraz ich właściwości. Zrozumienie tych obliczeń jest fundamentalne dla każdego chemika, technologa czy farmaceuty.

Pytanie 7

Jakim przyrządem nie jest możliwe określenie gęstości cieczy?

A. piknometr

B. manometr

C. waga hydrostatyczna

D. areometr

Manometr jest przyrządem służącym do pomiaru ciśnienia gazów i cieczy. Nie jest on jednak przeznaczony do wyznaczania gęstości cieczy. Gęstość, definiowana jako masa na jednostkę objętości, wymaga zastosowania innych narzędzi pomiarowych. Manometr działa na zasadzie różnicy ciśnień, co sprawia, że jest istotny w wielu zastosowaniach przemysłowych, takich jak monitorowanie ciśnienia w systemach hydraulicznych czy pneumatycznych. W praktyce, aby określić gęstość cieczy, można wykorzystać piknometr, który pozwala na bezpośredni pomiar masy próbki i jej objętości, co umożliwia obliczenie gęstości. Innym przyrządem jest areometr, który działa na zasadzie pływania w cieczy i również dostarcza informacji o gęstości. W przemyśle chemicznym, precyzyjne pomiary gęstości są kluczowe w kontroli jakości, dlatego znajomość właściwych narzędzi pomiarowych jest niezbędna.

Pytanie 8

Z partii materiału należy pobrać ogólną próbkę w ilości odpowiadającej promilowi całej partii. Na podstawie podanej informacji określ, ile pierwotnych próbek, każda ważąca 10 g, trzeba pobrać z partii cukru o masie 0,5 t, aby uzyskać reprezentatywną próbkę ogólną?

A. 50

B. 5

C. 100

D. 10

Wybór niewłaściwej liczby próbek pierwotnych do pobrania z partii cukru może wynikać z braku zrozumienia zasad reprezentatywności próbek oraz błędnych założeń dotyczących ich masy. Odpowiedzi takie jak 100, 10 czy 5 nie uwzględniają wymaganej masy próbki ogólnej, która powinna wynosić co najmniej 0,1% masy partii. W przypadku 500 kg cukru, 0,1% to 500 g, co oznacza, że pobierając próbki po 10 g, należy zebrać ich 50. Wybranie 100 próbek oznaczałoby nadmiar, co jest nieefektywne i kosztowne. Z kolei wybór 10 próbek nie osiągnie wymaganego minimum 500 g, co sprawi, że próbka ogólna nie będzie reprezentatywna. W przypadku 5 próbek, uzyskalibyśmy jedynie 50 g, co również nie spełnia norm. Niezrozumienie zasad pobierania próbek prowadzi do błędnych wniosków i może skutkować poważnymi konsekwencjami w ocenie jakości i bezpieczeństwa żywności, dlatego kluczowe jest przestrzeganie standardów dotyczących pobierania i analizy próbek.

Pytanie 9

Technika oddzielania płynnych mieszanin, w której wykorzystuje się różnice w prędkości migracji składników przez odpowiednią bibułę, nazywa się

A. chromatografią

B. adsorpcją

C. filtracją

D. destylacją

Chromatografia to technika rozdzielania składników mieszanin, która opiera się na różnicach w ich powinowactwie do fazy stacjonarnej i fazy ruchomej. Proces ten umożliwia analizę oraz oczyszczanie substancji chemicznych, a jego zastosowanie jest szerokie, od analizy jakościowej w laboratoriach chemicznych po przemysł farmaceutyczny, gdzie służy do czyszczenia składników aktywnych. W chromatografii cieczowej, która jest jedną z najczęstszych metod, próbka jest rozdzielana na podstawie różnic w szybkości migracji jej składników przez bibulę lub kolumnę wypełnioną odpowiednim materiałem. Zastosowanie chromatografii obejmuje zarówno naukę, jak i przemysł, umożliwiając kontrolę jakości, identyfikację substancji oraz badania środowiskowe, co czyni ją kluczowym narzędziem w analizach chemicznych. Standardy ISO oraz metodyka Good Laboratory Practice (GLP) regulują stosowanie chromatografii, zapewniając wysoką jakość wyników i bezpieczeństwo w laboratoriach.

Pytanie 10

Najwyżej czyste odczynniki chemiczne to odczynniki

A. chemicznie czyste.

B. spektralnie czyste.

C. czyste do analizy.

D. czyste.

Odpowiedź 'spektralnie czyste' jest jak najbardziej na miejscu. Chodzi tutaj o odczynniki chemiczne, które są na najwyższym poziomie czystości – to naprawdę ważne w analizach spektralnych i spektroskopowych. Gdy mamy do czynienia z takimi odczynnikami, musimy pamiętać, że wszelkie zanieczyszczenia mogą zepsuć nasze wyniki. Na przykład w laboratoriach chemicznych, gdzie badamy różne substancje, jakiekolwiek zanieczyszczenia mogą wprowadzić nas w błąd. Najlepsze praktyki w laboratoriach mówią, że powinniśmy używać odczynników spektralnie czystych, zwłaszcza gdy potrzebujemy dużej precyzji, jak w pomiarach absorbancji w spektroskopii UV-Vis. Dlatego stosowanie odczynników o wysokiej czystości jest kluczowe, bo to zapewnia, że wyniki są wiarygodne i dają się powtórzyć. Podobne normy, jak ISO 17025, pokazują, jak istotne jest używanie odczynników o potwierdzonej czystości.

Pytanie 11

Wykonano ocenę jakości dostarczonej partii wodorotlenku sodu.
Zgodne ze specyfikacją towaru są

Parametr oznaczany	Jednostka	Wartość parametru
Parametr oznaczany	Jednostka	Według specyfikacji	Zbadana analitycznie
Zawartość wodorotlenku sodu	%	>=98	98,3
Zawartość węglanu sodu	%	<=0,4	0,39
Zawartość chlorku sodu	%	<=0,015	0,015

A. tylko zawartości procentowe wodorotlenku sodu i węglanu sodu.

B. tylko zawartości procentowe węglanu sodu i chlorku sodu.

C. tylko zawartości procentowe wodorotlenku sodu i chlorku sodu.

D. zawartości procentowe wodorotlenku sodu, węglanu sodu i chlorku sodu.

Wybór odpowiedzi ograniczających się tylko do zawartości procentowych wodorotlenku sodu i chlorku sodu jest niewłaściwy z kilku powodów. Przede wszystkim, brak uwzględnienia węglanu sodu w ocenie jakości partii prowadzi do niekompletnej analizy. Węglan sodu, podobnie jak inne składniki, ma swoje specyfikacje, które muszą być przestrzegane, aby zapewnić bezpieczeństwo i skuteczność produktu końcowego. Oprócz tego, wiele osób błędnie zakłada, że najważniejszym wskaźnikiem jakości jest tylko kluczowy składnik, jakim jest wodorotlenek sodu. Tego typu podejście jest mylne, ponieważ w branży chemicznej każdy składnik ma swoje znaczenie. Zawartości inne niż główny składnik mogą wpływać na właściwości fizykochemiczne produktu, co w konsekwencji może wpływać na jego zastosowanie w różnych procesach technologicznych. Ignorowanie tych parametrów może prowadzić do poważnych problemów, takich jak niestabilność produktu czy jego nieodpowiedniość do danego zastosowania. Dlatego tak ważne jest, aby każda partia chemikaliów była oceniana całościowo, z uwzględnieniem wszystkich istotnych parametrów jakościowych. Tylko w ten sposób można zapewnić, że produkt spełnia wymagania techniczne i normy bezpieczeństwa, a także że może być używany w odpowiednich zastosowaniach przemysłowych.

Pytanie 12

Odlanie cieczy z nad osadu to

A. filtracja

B. dekantacja

C. sedymentacja

D. destylacja

Dekantacja to proces polegający na oddzieleniu cieczy od osadu poprzez jej zlanie. Jest to technika powszechnie stosowana w laboratoriach chemicznych oraz w przemyśle, szczególnie w produkcji napojów, takich jak wino czy piwo. W praktyce dekantacja umożliwia uzyskanie klarownej cieczy, eliminując niepożądane cząstki stałe. W przypadku win, na przykład, dekantacja jest kluczowym etapem, który pozwala na usunięcie osadu powstałego podczas fermentacji, co poprawia jakość i smak trunku. Proces ten jest zgodny z zasadami dobrych praktyk laboracyjnych, które zalecają stosowanie efektywnych metod separacji, minimalizujących ryzyko kontaminacji. Ważnym aspektem dekantacji jest także precyzja, z jaką należy przeprowadzić ten proces, aby uniknąć zmieszania cieczy z osadem. W kontekście analizy jakości cieczy, dekantacja może być również używana w analizie chemicznej do przygotowania próbek do dalszych badań, co podkreśla jej znaczenie w szerokim zakresie zastosowań.

Pytanie 13

Aby przygotować 250 cm3 0,2-molowego roztworu wodorotlenku sodu, należy odważyć

M_NaOH = 40g / mol

A. 2,00 g stałego NaOH.

B. 2,50 g stałego NaOH.

C. 25,0 g stałego NaOH.

D. 0,05 g stałego NaOH.

Aby przygotować 250 cm3 0,2-molowego roztworu wodorotlenku sodu (NaOH), konieczne jest zrozumienie podstawowych zasad obliczania masy substancji chemicznych. W przypadku NaOH, jego masa molowa wynosi 40 g/mol. Przygotowując roztwór o stężeniu 0,2 mola w 250 cm3, obliczamy ilość moli, co daje nam 0,05 mola NaOH (0,2 mol/l * 0,25 l). Następnie, aby obliczyć potrzebną masę, stosujemy wzór: masa = liczba moli * masa molowa. Czyli, 0,05 mola * 40 g/mol = 2 g NaOH. W praktyce, takie obliczenia są kluczowe w laboratoriach chemicznych, gdzie precyzyjne przygotowanie roztworów ma dużą wagę. Używając tej wiedzy, można z sukcesem przygotowywać różnorodne roztwory, co jest istotne w wielu dziedzinach nauki i przemysłu, takich jak chemia analityczna, synergia materiałów czy wytwarzanie farmaceutyków. Zrozumienie tych podstawowych zasad pozwoli na bardziej efektywne i bezpieczne przeprowadzanie eksperymentów chemicznych.

Pytanie 14

Jakim rozpuszczalnikiem o niskiej temperaturze wrzenia wykorzystuje się do suszenia szkła laboratoryjnego?

A. woda amoniakalna

B. alkohol etylowy

C. kwas siarkowy(VI)

D. roztwór węglanu wapnia

Alkohol etylowy, znany również jako etanol, jest powszechnie stosowanym rozpuszczalnikiem w laboratoriach chemicznych ze względu na swoje właściwości lotne oraz zdolność do efektywnego rozpuszczania różnych substancji. W procesie suszenia szkła laboratoryjnego, alkohol etylowy jest wykorzystywany do usuwania wody oraz innych zanieczyszczeń, co jest kluczowe dla uzyskania wysokiej czystości sprzętu. Alkohol etylowy odparowuje w stosunkowo niskich temperaturach, co umożliwia szybkie i skuteczne suszenie bez ryzyka uszkodzenia szkła. Ponadto, etanol jest zgodny z zasadami dobrych praktyk laboratoryjnych, które podkreślają znaczenie stosowania substancji nie tylko skutecznych, ale także bezpiecznych dla użytkowników oraz środowiska. Warto również zwrócić uwagę, że alkohol etylowy jest substancją łatwopalną, dlatego podczas jego stosowania należy przestrzegać odpowiednich procedur bezpieczeństwa, takich jak praca w dobrze wentylowanych pomieszczeniach oraz unikanie otwartego ognia. Zastosowanie alkoholu etylowego w laboratoriach chemicznych jest również zgodne z normami EPA, które regulują użycie rozpuszczalników w kontekście ochrony środowiska.

Pytanie 15

Woda, która została poddana dwukrotnej destylacji, to woda

A. odmineralizowana

B. odejonizowana

C. redestylowana

D. ultra czysta

Woda dwukrotnie destylowana to woda, która została poddana procesowi destylacji dwa razy, co pozwala na usunięcie znacznej większości zanieczyszczeń i rozpuszczonych substancji chemicznych. Dzięki temu uzyskuje się wodę o wysokiej czystości, często określaną mianem wody redestylowanej. Woda redestylowana jest szczególnie cenna w zastosowaniach laboratoryjnych i przemysłowych, gdzie wymagana jest wysoka jakość wody, np. w analizach chemicznych, w produkcji farmaceutyków, czy w zastosowaniach technologicznych, takich jak chłodzenie urządzeń. W kontekście standardów, woda redestylowana spełnia wymagania norm dotyczących czystości wody, takich jak te ustalone przez Farmakopeę. Przykładem jej zastosowania może być przygotowanie roztworów do badań, gdzie obecność nawet minimalnych zanieczyszczeń może wpłynąć na wyniki. Dlatego jej produkcja i wykorzystanie powinny odbywać się zgodnie z najlepszymi praktykami, aby zapewnić najwyższą jakość.

Pytanie 16

Aby przygotować 150 g roztworu jodku potasu o stężeniu 10% (m/m), konieczne jest użycie
(zakładając, że gęstość wody wynosi 1 g/cm³)

A. 10 g KI oraz 150 cm3 wody destylowanej

B. 10 g KI oraz 140 g wody destylowanej

C. 15 g KI oraz 145 g wody destylowanej

D. 15 g KI oraz 135 cm3 wody destylowanej

Stężenie 10% (m/m) oznacza, że na każde 100 g roztworu przypada 10 g substancji czynnej, czyli jodku potasu (KI). Aby przygotować 150 g roztworu, musimy obliczyć masę KI: 150 g x 10% = 15 g. Pozostała masa roztworu to woda, która będzie stanowić 135 g (150 g - 15 g). Woda ma gęstość 1 g/cm³, co oznacza, że 135 g wody to 135 cm³. Ta odpowiedź jest zgodna z zasadami przygotowywania roztworów, które wymagają zachowania proporcji masowych dla określonego stężenia. Przykładem zastosowania tego procesu może być przygotowanie roztworu do badań chemicznych, gdzie precyzyjne stężenie reagentów jest kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników. Ponadto, zgodnie z dobrą praktyką laboratoryjną, zawsze warto sprawdzić obliczenia i użyć wagi analitycznej oraz menzurki, aby zapewnić dokładność pomiarów.

Pytanie 17

Podczas łączenia bezwodnego etanolu z wodą występuje zjawisko kontrakcji. Gdy zmieszamy 1000 cm³ wody oraz 1000 cm³ etanolu, otrzymujemy roztwór o objętości

A. 1936 cm3

B. 2010 cm3

C. 2036 cm3

D. 2000 cm3

Podczas mieszania bezwodnego etanolu z wodą zachodzi zjawisko kontrakcji, co oznacza, że objętość roztworu jest mniejsza niż suma objętości składników. W przypadku zmieszania 1000 cm³ etanolu i 1000 cm³ wody, rzeczywista objętość uzyskanego roztworu wynosi 1936 cm³. Zjawisko to jest wynikiem interakcji cząsteczek etanolu i wody, które prowadzą do efektywnej kompaktacji cząsteczek. W praktyce, takie zjawisko ma kluczowe znaczenie w chemii analitycznej oraz procesach przemysłowych, gdzie precyzyjne dawkowanie reagentów jest niezbędne. Wiedza o kontrakcji objętości jest również istotna w produkcji napojów alkoholowych, gdzie dokładne pomiary składników mają wpływ na końcowy produkt. Zastosowanie tej wiedzy w praktyce pozwala uniknąć błędów w przygotowywaniu roztworów oraz zapewnia lepszą kontrolę nad procesami chemicznymi.

Pytanie 18

Gdzie należy przechowywać cyjanek potasu KCN?

A. w szczelnie zamkniętym eksykatorze

B. w warunkach chłodniczych

C. w pojemniku, z dala od źródeł ciepła

D. w stalowej szafie, zamkniętej na klucz

Przechowywanie cyjanku potasu w szczelnym eksykatorze, w warunkach chłodniczych lub w pojemniku z dala od źródeł ciepła jest niewłaściwym podejściem, które nie uwzględnia kluczowych aspektów bezpieczeństwa. Eksykatory są zazwyczaj używane do przechowywania substancji higroskopijnych, a nie toksycznych, jak KCN. Umieszczanie go w eksykatorze może prowadzić do trudności w dostępie i kontroli nad substancją, co zwiększa ryzyko przypadkowego uwolnienia. Przechowywanie w warunkach chłodniczych może wydawać się racjonalne z perspektywy obniżenia reaktywności, jednak nie eliminuje ryzyka kontaktu z osobami nieuprawnionymi. Poza tym, substancje chemiczne powinny być przechowywane w odpowiednich warunkach, które są zgodne z zależnościami prawnymi i normami, jednak nie w warunkach, które mogą zmylić personel co do poziomu zagrożenia. Ostatnia koncepcja przechowywania KCN w pojemniku z dala od źródeł ciepła nie uwzględnia faktu, że nie jest to wystarczające zabezpieczenie. Każda substancja chemiczna wymaga odpowiedniego przechowywania, które zapewni nie tylko ochronę przed wysoką temperaturą, ale również przed dostępem osób nieuprawnionych. Prawidłowe podejście do przechowywania substancji niebezpiecznych wiąże się z zastosowaniem dedykowanych, zamykanych przestrzeni magazynowych, co stanowi najlepszą praktykę w zarządzaniu substancjami chemicznymi.

Pytanie 19

Na opakowaniu fenolu umieszcza się przedstawiony na rysunku znak ostrzegawczy, który oznacza, że jest to substancja

A. wybuchowa.

B. utleniająca.

C. toksyczna.

D. drażniąca.

Odpowiedź 'toksyczna' jest poprawna, ponieważ znak ostrzegawczy przedstawiający czaszkę z kośćmi skrzyżowanymi informuje o substancji, która może być niebezpieczna dla zdrowia. Fenol, jako substancja chemiczna, wykazuje wysoką toksyczność, co może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, w tym uszkodzenia narządów wewnętrznych oraz zagrażających życiu skutków po kontakcie z organizmem. Oznakowanie substancji chemicznych zgodnie z normami GHS (Globalnie Zharmonizowany System Klasyfikacji i Oznakowania Chemikaliów) jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa w miejscach pracy, laboratorjach oraz w gospodarstwach domowych. Znak ten ma na celu ostrzeżenie użytkowników o konieczności zachowania szczególnej ostrożności, stosowania odpowiednich środków ochrony osobistej, takich jak rękawice czy maski, oraz przestrzegania zaleceń dotyczących przechowywania i używania fenolu. Zrozumienie tych informacji jest niezbędne dla każdego, kto ma do czynienia z takimi substancjami w codziennej pracy lub badaniach.

Pytanie 20

W probówce połączono roztwory CuSO₄ oraz NaOH. Powstał niebieski osad, który po podgrzaniu zmienił kolor na czarny. Czarnym osadem jest

A. wodorotlenek miedzi(II)

B. tlenek miedzi(II)

C. wodorotlenek miedzi(I)

D. tlenek miedzi(I)

Dobra robota z tą odpowiedzią! Tlenek miedzi(II) (CuO) naprawdę powstaje kiedy ogrzewasz wodorotlenek miedzi(II) (Cu(OH)2), który, swoją drogą, jest tym niebieskim osadem, który dostajesz mieszając CuSO4 z NaOH. Kiedy to podgrzewasz, wodorotlenek miedzi(II) traci wodę i zamienia się w tlenek miedzi(II), który ma czarną barwę. To ciekawa reakcja, bo tlenek miedzi(II) ma sporo zastosowań – używa się go jako katalizatora w różnych reakcjach chemicznych, a także w ceramice. Na przykład, w przemyśle ceramicznym korzysta się z niego przy produkcji pigmentów, a dzięki swoim przewodzącym właściwościom, także w elektronice. Warto to rozumieć, bo nie tylko chemia analityczna na tym korzysta, ale też nauka w laboratoriach, gdzie obserwacja takich reakcji jest mega ważna.

Pytanie 21

W trakcie reakcji estryfikacji opisanej równaniem CH₃COOH + C₂H₅OH ↔ CH₃COOC₂H₅ + H₂O użyto molowego stosunku alkoholu do kwasu wynoszącego 1:10. W rezultacie tego

A. uzyskano ester o 100% wydajności

B. alkohol uległ całkowitej reakcji

C. równowaga reakcji została silnie przesunięta w lewo

D. równowaga reakcji została silnie przesunięta w prawo

W przypadku reakcji estryfikacji, zastosowanie molowego stosunku alkoholu do kwasu acetylenowego wynoszącego 1:10 powoduje, że ilość dostępnego alkoholu jest znacznie większa w porównaniu do kwasu. Zgodnie z zasadą Le Chateliera, zwiększenie ilości reagentu (w tym przypadku alkoholu) prowadzi do przesunięcia równowagi reakcji w stronę produktów. W tym konkretnym przypadku oznacza to, że równowaga reakcji przesunie się w prawo, co skutkuje większą produkcją estru (CH₃COOC₂H₅) oraz wody (H₂O). Praktycznie, taki stosunek reagentów jest często stosowany w przemyśle chemicznym, aby zwiększyć wydajność produkcji estrów, co jest szczególnie istotne w syntezach organicznych i w produkcji aromatów. Warto zauważyć, że aby uzyskać optymalne wyniki, ważne jest monitorowanie warunków reakcji, takich jak temperatura oraz obecność katalizatorów, co może również wpływać na szybkość i wydajność reakcji.

Pytanie 22

Do wykrywania pierwiastków w niskich stężeniach w badaniach spektrograficznych należy używać reagentów

A. czystych

B. chemicznie czystych

C. czystych do badań

D. spektralnie czystych

Odpowiedź 'spektralnie czyste' jest prawidłowa, ponieważ oznaczanie pierwiastków śladowych w metodach spektrograficznych wymaga stosowania reagentów o wysokiej czystości, które nie zawierają zanieczyszczeń mogących wpływać na wyniki analizy. Spektralna czystość reagentów odnosi się do minimalizacji obecności innych pierwiastków, które mogłyby wprowadzać błędy w pomiarach, co jest kluczowe w przypadku analiz o niskich granicach detekcji. Standardowe praktyki w laboratoriach chemicznych wskazują na konieczność stosowania reagentów, które były poddawane odpowiednim procesom oczyszczania, takim jak destylacja czy chromatografia, aby uzyskać ich spektralne czystości. Przykładem mogą być reakcje analityczne w spektrometrii mas, gdzie nawet drobne zanieczyszczenia mogą prowadzić do fałszywych identyfikacji i ilościowych pomiarów. W ten sposób, zachowanie standardów spektralnej czystości reagentów w praktyce laboratoryjnej jest niezbędne dla uzyskania wiarygodnych wyników analizy.

Pytanie 23

Instrukcja dotycząca przygotowania wzorcowego roztworu NaCl
0,8242 g NaCl, które wcześniej wysuszono w temperaturze 140 °C do stałej masy, należy rozpuścić w kolbie miarowej o pojemności 1 dm³ w wodzie podwójnie destylowanej, a następnie uzupełnić do kreski tym samym rodzajem wody.
Z treści instrukcji wynika, że odpowiednio skompletowany sprzęt wymagany do sporządzenia wzorcowego roztworu NaCl, oprócz naczynia wagowego, powinien zawierać

A. wagę analityczną o precyzji ważenia 0,0001 g oraz kolbę miarową o pojemności 100 cm3

B. wagę laboratoryjną o precyzji ważenia 0,001 g oraz kolbę miarową o pojemności 100 cm3

C. wagę analityczną o precyzji ważenia 0,0001 g oraz kolbę miarową o pojemności 1000 cm3

D. wagę laboratoryjną o precyzji ważenia 0,001 g oraz kolbę miarową o pojemności 1000 cm3

Odpowiedzi, które wskazują na wagę laboratoryjną o dokładności 0,001 g oraz kolby miarowej o pojemności 100 cm³, nie są odpowiednie w kontekście przygotowania wzorcowego roztworu NaCl. Użycie wagi laboratoryjnej, zamiast wagi analitycznej, ogranicza precyzję pomiaru masy substancji, co jest nieakceptowalne w standardowych procedurach przygotowania roztworów wzorcowych. Precyzyjne ważenie jest kluczowe, ponieważ błędy w odważaniu mogą prowadzić do znacznych odchyleń w ostatecznej koncentracji roztworu, co z kolei wpływa na wyniki dalszych analiz. Ponadto, kolba miarowa o pojemności 100 cm³ nie jest odpowiednia, gdyż nie pozwala na rozpuszczenie całej masy NaCl w wymaganej objętości. Przygotowanie roztworu w mniejszych pojemnikach może być wygodne w niektórych zastosowaniach, jednak w przypadku wzorcowych roztworów, które mają służyć jako standardy do kalibracji i analizy, konieczne jest stosowanie większych pojemników. Należy również pamiętać, że zgodnie z dobrymi praktykami laboratoryjnymi, wszystkie pomiary powinny być realizowane z zachowaniem odpowiednich standardów i metod, aby zapewnić wiarygodność wyników.

Pytanie 24

Z próbki zawierającej siarczany(VI) należy najpierw wydzielić metodą filtracji zanieczyszczenia, które są nierozpuszczalne w wodzie. Dokładność wypłukania tych zanieczyszczeń weryfikuje się za pomocą roztworu

A. fenoloftaleiny

B. oranżu metylowego

C. BaCl2

D. AgNO3

BaCl2, czyli chlorek baru, to super reagent do sprawdzania siarczanów(VI) w roztworach. Dlaczego? Bo tworzy nierozpuszczalny osad siarczanu baru (BaSO4) w obecności jonów siarczanowych. W praktyce robisz filtrację, oddzielasz te nierozpuszczalne zanieczyszczenia, a potem przemywasz wodą destylowaną. Jak dodasz BaCl2 do tych resztek, to jeśli są tam jakieś siarczany, zobaczysz biały osad. To oznacza, że siarczany są obecne. Ten proces jest zgodny z tym, co się robi w laboratoriach analitycznych, gdzie ważna jest dokładna detekcja siarczanów, żeby ocenić czystość próbek. Warto znać tę metodę, zwłaszcza w kontekście badań środowiskowych, bo tu precyzyjne dane są kluczowe.

Pytanie 25

Aby otrzymać czystą substancję, próbka z nitroaniliną została poddana procesowi krystalizacji. Jaką masę nitroaniliny użyto do krystalizacji, jeśli uzyskano 1,5 g czystego związku, a wydajność krystalizacji wyniosła 75%?

A. 2 g

B. 0,5 g

C. 50 g

D. 0,02 g

W przypadku obliczeń związanych z krystalizacją często dochodzi do nieporozumień dotyczących interpretacji wydajności oraz masy próbki. Wydajność krystalizacji to kluczowy parametr, który informuje nas, jaką część początkowej masy substancji udało się uzyskać w formie czystego związku. Niektórzy mogą błędnie zakładać, że masa odważki powinna być równa masie czystego produktu, co jest znamienne dla błędnej interpretacji wyników. Odpowiedzi, które sugerują masę mniejszą niż rzeczywista masa próbki, ignorują fakt, że wydajność jest zawsze wyrażana jako wartość mniejsza niż 1 lub 100%. To prowadzi do poważnych błędów w obliczeniach. Na przykład, odpowiedzi, które sugerują masy takie jak 0,02 g czy 0,5 g, pomijają podstawowy związek pomiędzy masą uzyskanego produktu a jego wydajnością. Ważne jest również to, aby zrozumieć, że przy krystalizacji nie tylko ilość, ale także jakość uzyskanego produktu jest kluczowa. W praktyce, niewłaściwe obliczenia mogą prowadzić do nieefektywnego procesu oczyszczania, co może mieć poważne konsekwencje w przemyśle chemicznym. W kontekście standardów branżowych, takie błędy mogą skutkować niezgodnością z wymaganiami jakościowymi, co jest nieakceptowalne w produkcji farmaceutyków i chemikaliów specjalistycznych. Z tego powodu niezwykle ważne jest, aby zrozumieć i zastosować poprawne metody obliczeń w każdym etapie procesu chemicznego.

Pytanie 26

Do metalowego sprzętu laboratoryjnego używanego w praktykach analitycznych zalicza się

A. statyw

B. eksykator

C. bagietka

D. zlewka

Statyw jest kluczowym elementem wyposażenia w laboratoriach analitycznych, używanym do stabilnego podtrzymywania różnych narzędzi i urządzeń, takich jak probówki czy kolby. Jego głównym celem jest zapewnienie bezpieczeństwa i precyzji podczas przeprowadzania doświadczeń, co jest niezbędne w pracy laboratoryjnej. Użycie statywu minimalizuje ryzyko przypadkowego przewrócenia się substancji chemicznych, co może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji. Dobre praktyki laboranckie wskazują, że stabilne mocowanie sprzętu zwiększa dokładność pomiarów i powtarzalność wyników. Ponadto, statyw może być wykorzystywany w połączeniu z innymi narzędziami, takimi jak palniki Bunsena, co pozwala na przeprowadzanie bardziej złożonych eksperymentów. Warto również zauważyć, że w zależności od zastosowania, statywy mogą mieć różne konstrukcje i materiały, co wpływa na ich funkcjonalność i odporność na działanie substancji chemicznych.

Pytanie 27

Proces oddzielania składników jednorodnej mieszaniny, polegający na eliminacji jednego lub większej ilości składników z roztworu lub substancji stałej przy użyciu odpowiednio wybranego rozpuszczalnika, to

A. destylacja

B. adsorpcja

C. ekstrakcja

D. rektyfikacja

Ekstrakcja to taki proces, w którym oddzielamy składniki z jednorodnej mieszaniny, używając rozpuszczalnika, który potrafi rozpuścić jeden lub więcej z tych składników. To ma dość szerokie zastosowanie w różnych dziedzinach, jak chemia, farmacja czy przemysł spożywczy. Na przykład, kiedy produkuje się olejki eteryczne, ekstrakcja jest super ważna, żeby uzyskać czyste związki zapachowe z roślin. W laboratoriach chemicznych wykorzystuje się ekstrakcję faz ciekłych, żeby oczyścić różne związki chemiczne z mieszanin, a w analizach środowiskowych też się korzysta z ekstrakcji, żeby wyciągnąć zanieczyszczenia z próbek wód czy gleb. Ekstrakcja jest zgodna z dobrymi praktykami laboratoryjnymi, co znaczy, że zaleca się używanie odpowiednich rozpuszczalników i ciekawie też dostosowywać warunki temperaturowe oraz ciśnieniowe, żeby uzyskać jak najlepsze wyniki i nie tracić składników. Warto dodać, że ekstrakcja może być przeprowadzana w różnych skalach - od małych eksperymentów w laboratoriach po duże procesy przemysłowe, co czyni ją naprawdę wszechstronnym narzędziem.

Pytanie 28

Naczynia miarowe, skalibrowane "na wlew" (IN) to:

A. pipety jednomiarowe o obj. 25 cm3

B. biurety

C. kolby miarowe

D. kolby destylacyjne

Wykorzystanie innych naczyń miarowych, takich jak kolby destylacyjne, pipety jednomiarowe czy biurety, do pomiarów objętości w kontekście kalibracji na wlew, może prowadzić do nieporozumień. Kolby destylacyjne są projektowane głównie do procesów destylacji, gdzie istotne jest oddzielanie substancji na podstawie różnicy w temperaturach wrzenia, a nie do precyzyjnego pomiaru objętości. Pipety jednomiarowe, z kolei, mają precyzyjnie określoną objętość, ale są kalibrowane na wypływ, co oznacza, że ich objętość jest mierzona, gdy ciecz jest wydobywana, co nie jest zgodne z kalibracją 'na wlew'. Biurety są natomiast używane do titracji, gdzie ważne jest stopniowe dodawanie reagentu, ale również nie są kalibrowane na wlew. Te naczynia mają swoje specyficzne zastosowania i nie powinny być mylone z kolbami miarowymi, które są dedykowane do precyzyjnego pomiaru objętości cieczy. Niezrozumienie tych różnic może prowadzić do błędnych wyników w eksperymentach oraz w trudności z osiągnięciem pożądanej dokładności w badaniach chemicznych.

Pytanie 29

Waga przedstawiona na rysunku umożliwia ważenie substancji z dokładnością do

A. 1,00 g

B. 0,01 mg

C. 10 g

D. 10 mg

Wybór innej odpowiedzi niż 10 mg może wynikać z nieporozumienia dotyczącego możliwości pomiarowych wag laboratoryjnych. Odpowiedź 1,00 g jest zbyt dużą wartością, ponieważ wskazuje na możliwość pomiaru masy z dokładnością, która jest znacznie niższa niż ta oferowana przez precyzyjną wagę. W praktyce, wagi o takiej dokładności mogą nie być wystarczające do zastosowań wymagających wysokiej precyzji, co jest istotne w chemii analitycznej, lecz bardziej w codziennym użytkowaniu. Wybór 0,01 mg jest niewłaściwy, ponieważ przekracza możliwości typowych wag laboratoryjnych, które nie osiągają tak wysokiej precyzji w standardowych zastosowaniach, co może prowadzić do niepomiaru lub błędów w analizach. Odpowiedź 10 g również jest nieadekwatna, ponieważ wagi precyzyjne mają na celu dokładne ważenie niewielkich ilości substancji, a nie większych próbek, które mogą być ważone na wagach analitycznych o innej specyfikacji. W związku z tym, każdy z wybranych błędnych odpowiedzi ilustruje typowe błędy myślowe, które mogą wynikać z braku zrozumienia charakterystyki wag laboratoryjnych oraz ich zastosowań w praktyce. Kluczowe jest, aby przy wyborze odpowiedzi na pytania dotyczące pomiarów masy kierować się zrozumieniem dokładności urządzeń oraz ich przeznaczenia w kontekście laboratoryjnym.

Pytanie 30

Oblicz stężenie molowe 250 cm³ roztworu NaOH, w którym znajduje się 0,5 g substancji. Masa molowa NaOH wynosi 40 g/mol

A. 0,01 mol/dm3

B. 0,05 mol/dm3

C. 0,10 mol/dm3

D. 0,50 mol/dm3

W przypadku błędnych odpowiedzi, często dochodzi do nieporozumień związanych z konwersją jednostek, obliczaniem liczby moli oraz interpretacją pojęcia stężenia molowego. Na przykład, niektórzy mogą błędnie zakładać, że stężenie molowe można obliczyć bezpośrednio z masy NaOH, nie uwzględniając konieczności obliczenia liczby moli. Inni mogą mylnie konwertować jednostki objętości, co prowadzi do niewłaściwych wyników. Typowym błędem jest także pomijanie, że 1 dm³ to 1000 cm³, co skutkuje błędnym dzieleniem lub mnożeniem. Na przykład, błędne odpowiedzi 0,10 mol/dm³ czy 0,50 mol/dm³ mogą sugerować, że osoba zadająca pytanie niepoprawnie oceniła liczbę moli lub nieprawidłowo zinterpretowała objętość roztworu. Ponadto, niektórzy mogą mylnie zrozumieć pojęcie stężenia molowego i uznać, że jest to wartość proporcjonalna do masy. W rzeczywistości stężenie molowe jest miarą ilości moli rozpuszczonej substancji na jednostkę objętości roztworu i wymaga precyzyjnych obliczeń. Zrozumienie tych zagadnień jest kluczowe dla skutecznej pracy w laboratorium oraz dla właściwego przygotowania roztworów chemicznych.

Pytanie 31

Aby wykonać chromatografię cienkowarstwową, należy przygotować eluent składający się z toluenu, acetonu oraz kwasu mrówkowego w proporcjach objętościowych 10:4:1. Jakie ilości poszczególnych składników powinny być wykorzystane do uzyskania 300 cm³ eluentu?

A. 80 cm3 toluenu, 200 cm3 acetonu oraz 20 cm3 kwasu mrówkowego

B. 300 cm3 toluenu, 75 cm3 acetonu oraz 30 cm3 kwasu mrówkowego

C. 150 cm3 toluenu, 60 cm3 acetonu oraz 15 cm3 kwasu mrówkowego

D. 200 cm3 toluenu, 80 cm3 acetonu oraz 20 cm3 kwasu mrówkowego

W analizowanych odpowiedziach występuje szereg nieprawidłowości dotyczących obliczeń proporcji składników eluentu. W przypadku pierwszej odpowiedzi, ilości toluenu, acetonu i kwasu mrówkowego nie odpowiadają wymaganym proporcjom 10:4:1. Obliczenia są zbyt małe, co prowadzi do niewłaściwego tworzenia roztworu. W drugiej odpowiedzi, chociaż objętości są zwiększone, proporcje nadal nie odpowiadają wymaganym wartościom. Wartości 200 cm³ toluenu, 80 cm³ acetonu i 20 cm³ kwasu mrówkowego są zgodne z wymogami stosunku, co czyni tę odpowiedź poprawną, ale inne odpowiedzi nie tylko nie spełniają wymogów, ale także mogą wprowadzać w błąd osoby, które bazują na tych informacjach. Dodatkowo, w trzeciej odpowiedzi objętość toluenu jest zbyt mała, a acetonu zbyt duża, co może prowadzić do nieefektywnej separacji w trakcie chromatografii. Warto pamiętać, że dokładne obliczenia są kluczowe w pracy laboratoryjnej, ponieważ wpływają na jakość i powtarzalność wyników analiz. Zastosowanie niewłaściwych proporcji eluentu może skutkować zafałszowaniem danych i błędnymi wynikami interpretacyjnymi w badaniach chemicznych.

Pytanie 32

Co oznacza skrót AKT?

A. kontrolno-techniczną analizę

B. amid kwasu tiooctowego

C. krzywą titracyjną analityczną

D. titranta automatyczną kontrolę

Skrót AKT odnosi się do amidu kwasu tiooctowego, który jest istotnym związkiem chemicznym o szerokim zastosowaniu w różnych dziedzinach, w tym w chemii analitycznej i syntezie organicznej. Amid kwasu tiooctowego jest wykorzystywany jako odczynnik w reakcjach chemicznych, w tym w tworzeniu złożonych cząsteczek organicznych. Jego unikalne właściwości sprawiają, że jest przydatny w procesach, takich jak modyfikacja powierzchni materiałów i nanoszenie warstw ochronnych. Przykładowo, w laboratoriach chemicznych używa się go do syntezy związków, które następnie mogą być badane pod kątem ich właściwości biologicznych lub fizykochemicznych. Ponadto, amid kwasu tiooctowego ma zastosowanie w branży farmaceutycznej, gdzie jest wykorzystywany w produkcji niektórych leków. Zrozumienie roli AKT w chemii pozwala na lepsze projektowanie eksperymentów i analizę wyników, co jest kluczowe dla zapewnienia wysokiej jakości badań i zgodności z najlepszymi praktykami w branży.

Pytanie 33

Proces nastawiania miana kwasu solnego na wodorowęglan potasu KHCO₃ przebiega zgodnie z następującą instrukcją:
Na wadze analitycznej odmierzyć 1 g KHCO₃ (z precyzją 0,00001 g) i przesypać go ilościowo do kolby stożkowej, dodać około 50 cm³ destylowanej wody i dokładnie wymieszać roztwór. Następnie dodać kilka kropel roztworu czerwieni metylowej. Przeprowadzić miareczkowanie kwasem aż do pierwszej zmiany koloru wskaźnika.
W tym przypadku titrantem jest

A. kwas

B. woda destylowana

C. czerwień metylowa

D. roztwór wodorowęglanu potasu

Poprawną odpowiedzią jest kwas, ponieważ w procesie miareczkowania to on pełni rolę titranta, czyli substancji, której stężenie jest znane i która jest dodawana do próbki w celu ustalenia jej stężenia. W opisanym eksperymencie miareczkowanie polega na dodawaniu kwasu solnego do roztworu wodorowęglanu potasu, co powoduje jego neutralizację. W wyniku reakcji kwasu z wodorowęglanem potasu dochodzi do uwolnienia dwutlenku węgla oraz powstania soli i wody. Kwas solny, jako mocny kwas, jest w stanie szybko zareagować z wodorowęglanem, co czyni go idealnym titrantem w tej procedurze. W praktyce, miareczkowanie jest powszechnie stosowane w laboratoriach do analizy jakościowej i ilościowej substancji chemicznych, a umiejętność prawidłowego przeprowadzania tego procesu jest kluczowa dla chemików. Dobrym przykładem zastosowania miareczkowania jest określenie zawartości kwasu w różnych produktach spożywczych, co jest istotne z punktu widzenia ich jakości i bezpieczeństwa dla konsumentów.

Pytanie 34

Do przechowywania zamrożonych próbek wody stosuje się naczynia wykonane

A. ze szkła borokrzemowego

B. ze szkła krzemowego

C. ze szkła sodowego

D. z polietylenu

Wybór polietylenu do przechowywania próbek wody w postaci zamrożonej wynika z jego korzystnych właściwości fizykochemicznych oraz technicznych. Polietylen jest materiałem, który charakteryzuje się wysoką odpornością na niskie temperatury, co czyni go idealnym do zastosowań wymagających długotrwałego przechowywania w warunkach chłodniczych. W przeciwieństwie do szkła, polietylen jest elastyczny, co zmniejsza ryzyko pęknięć, które mogą wystąpić podczas zamrażania, gdy woda zmienia objętość. Dodatkowo, polietylen nie wchodzi w reakcje z wodą i nie wydziela substancji toksycznych, co jest kluczowe w kontekście analizy jakości wody. W laboratoriach i badaniach środowiskowych, stosowanie pojemników z polietylenu do przechowywania próbek wody jest zgodne z wytycznymi organizacji takich jak EPA i ISO, które zalecają materiały nieinterferujące z właściwościami próbek. Przykładem zastosowania polietylenu są pojemniki HDPE (polietylen o wysokiej gęstości), które są powszechnie stosowane w badaniach wód gruntowych oraz innych próbek środowiskowych.

Pytanie 35

Reakcja neutralizacji wodorotlenku sodu z kwasem solnym zrealizowana jest zgodnie z równaniem:
NaOH + HCl → NaCl + H₂O Masy molowe: M_NaOH = 40 g/mol, M_HCl = 36,5 g/mol Aby zneutralizować 10 g wodorotlenku sodu, wymagane jest

A. 24,013 g roztworu kwasu solnego o stężeniu 38%

B. 36,5 g roztworu kwasu solnego o stężeniu 38%

C. 10 g roztworu kwasu solnego o stężeniu 38%

D. 9,125 g roztworu kwasu solnego o stężeniu 38%

Obliczenia związane ze zobojętnianiem kwasów i zasad są kluczowe w chemii analitycznej. Wiele osób w odpowiedziach myli masy reagentów z ich molami. Często zjawisko to prowadzi do nieprawidłowych wniosków dotyczących ilości potrzebnych substancji chemicznych. Na przykład, niektórzy mogą sądzić, że masa roztworu HCl o stężeniu 38% odpowiada bezpośrednio masie HCl, co jest błędne. Należy zrozumieć, że stężenie odnosi się do ilości substancji w łącznej masie roztworu, a nie tylko do masy czystej substancji. Stąd, jeżeli ktoś obliczałby masę roztworu jako sumę mas reagentów, pomijałby kluczowy krok dotyczący stężenia. Innym powszechnym błędem jest utożsamianie mas molowych z wagą rzeczywistą substancji w roztworze, co prowadzi do zafałszowanych wyników. Każda reakcja chemiczna wymaga precyzyjnego obliczenia ilości reagentów, a zaniedbanie tego kroku może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji w laboratoriach. Przygotowując roztwory lub przeprowadzając reakcje chemiczne, należy zawsze wykonać dokładne obliczenia, aby uniknąć nieprawidłowych wyników, co jest szczególnie istotne w kontekście przestrzegania standardów bezpieczeństwa i jakości w pracy laboratoryjnej.

Pytanie 36

Czego się używa w produkcji z porcelany?

A. szkiełka zegarkowe oraz szalki Petriego

B. moździerze i parowniczki

C. naczynia wagowe oraz krystalizatory

D. zlewki oraz bagietki

Moździerze i parowniczki są przykładami przedmiotów laboratoryjnych wykonanych z porcelany, co wynika z ich właściwości chemicznych oraz strukturalnych. Porcelana jest materiałem odpornym na wysokie temperatury i agresywne chemikalia, co czyni ją idealnym materiałem do produkcji sprzętu laboratoryjnego, który ma kontakt z substancjami chemicznymi. Moździerze służą do rozdrabniania substancji stałych oraz do ich mieszania, a ich gładka powierzchnia pozwala na efektywne przeprowadzanie reakcji chemicznych. Parowniczki, z kolei, są wykorzystywane do odparowywania cieczy, co również wymaga materiału odpornego na działanie wysokiej temperatury oraz na chemikalia. Używanie porcelanowych naczyń w laboratoriach jest zgodne z najlepszymi praktykami, ponieważ minimalizuje ryzyko zanieczyszczenia prób i zapewnia ich wysoką jakość. Dodatkowo, porcelana ma estetyczny wygląd, co może być istotne w laboratoriach, gdzie organizowane są prezentacje lub spotkania naukowe.

Pytanie 37

Jaki jest błąd względny pomiaru na wadze o precyzji 0,1 g dla próbki o wadze 1 g?

A. 0,1%

B. 10%

C. 100%

D. 1%

Błąd względny ważenia określa stosunek błędu pomiaru do wartości mierzonej, wyrażony w procentach. W przypadku wagi o dokładności 0,1 g, oznacza to, że maksymalny błąd pomiaru przy ważeniu próbki o masie 1 g wynosi 0,1 g. Aby obliczyć błąd względny, stosujemy wzór: (błąd pomiaru / wartość mierzona) * 100%. Wstawiając dane: (0,1 g / 1 g) * 100% = 10%. Taki błąd względny jest szczególnie istotny w laboratoriach, gdzie precyzyjność pomiarów jest kluczowa, na przykład w analizach chemicznych, gdzie nawet niewielkie odchylenia mogą prowadzić do błędnych wyników. W praktyce, znajomość błędu względnego pozwala ocenić jakość pomiaru oraz dostosować metodykę ważenia do wymogów analizy. Przy wyborze wagi, warto zwrócić uwagę na jej dokładność oraz na to, w jaki sposób błąd względny wpływa na wyniki końcowe, co jest kluczowe w kontekście standardów jakości, takich jak ISO 17025.

Pytanie 38

Jakie roztwory chemiczne powinny być stanowczo pobierane przy włączonym dygestorium?

A. glicerolu o stężeniu 36%

B. kwasu solnego o stężeniu 36%

C. etanolu o stężeniu 36%

D. kwasu cytrynowego o stężeniu 36%

Kwas solny o stężeniu 36% jest substancją silnie żrącą i niebezpieczną dla zdrowia. Jego właściwości chemiczne sprawiają, że w przypadku kontaktu z skórą lub błonami śluzowymi może prowadzić do poważnych oparzeń oraz uszkodzenia tkanek. Dlatego zgodnie z zasadami bezpieczeństwa pracy w laboratoriach chemicznych, wszelkie operacje związane z kwasem solnym powinny być przeprowadzane pod włączonym dygestorium. Dygestorium zapewnia odpowiednią wentylację, eliminując ryzyko wdychania szkodliwych oparów i substancji lotnych, co jest zgodne z normami BHP oraz praktykami stosowanymi w laboratoriach. Przykłady zastosowania kwasu solnego obejmują jego użycie w procesach analitycznych, jak titracje, czy w syntezach chemicznych, co podkreśla jego znaczenie w branży chemicznej. Stosowanie dygestorium nie tylko chroni pracowników, ale także zapobiega zanieczyszczeniu środowiska laboratorium. Współczesne laboratoria stosują te zasady jako standard, zapewniając bezpieczeństwo i zgodność z normami ochrony zdrowia.

Pytanie 39

Najskuteczniejszą techniką separacji ketonu oraz kwasu karboksylowego obecnych w roztworze benzenowym jest

A. destylacja z parą wodną

B. zatężenie i krystalizacja

C. ekstrakcja chloroformem

D. ekstrakcja roztworem zasady

Ekstrakcja chloroformem nie jest skuteczna w rozdziale ketonu i kwasu karboksylowego, ponieważ oba te związki są organiczne i mogą się dobrze rozpuszczać w chloroformie. W praktyce, podczas ekstrakcji, nie zachodzi wystarczająca separacja tych substancji, co prowadzi do trudności w ich dalszej analizie i oczyszczaniu. W przypadku destylacji z parą wodną, metoda ta działa najlepiej dla substancji lotnych, a kwasy karboksylowe często są mniej lotne, co ogranicza jej zastosowanie w tym kontekście. Z kolei zatężenie i krystalizacja są bardziej odpowiednie dla czystych substancji, a nie dla mieszanin, których składniki wykazują złożoną interakcję. Często zdarza się, że studenci błędnie zakładają, że wszystkie metody rozdzielania substancji organicznych są uniwersalne, co prowadzi do niewłaściwych wyborów w laboratoriach. Kluczowe jest zrozumienie chemicznych interakcji pomiędzy substancjami, co jest podstawą efektywnego rozdziału i oczyszczania związków organicznych.

Pytanie 40

Temperatura topnienia mocznika wynosi 133 °C. W celu określenia czystości preparatów tej substancji, przeprowadzono badania temperatury ich topnienia, uzyskując wyniki przedstawione w tabeli. Wskaż preparat o najmniejszym stopniu czystości.

Preparat	A	B	C	D
Zakres temperatury topnienia [°C]	132-133	130-133	125-133	128-133

A. A.

B. B.

C. D.

D. C.

Odpowiedź C jest prawidłowa, ponieważ temperatura topnienia czystego mocznika wynosi 133 °C. W przypadku analizy czystości substancji, kluczowym czynnikiem jest ocena temperatury topnienia - im niższa temperatura początkowa oraz szerszy zakres topnienia, tym większa obecność zanieczyszczeń w próbce. Preparat C osiąga temperaturę początkową topnienia na poziomie 125 °C, co wskazuje na obecność zanieczyszczeń obniżających jego punkt topnienia. Dodatkowo, zakres topnienia 125-133 °C również sugeruje, że substancja nie jest w pełni czysta, co jest zgodne z zasadami analizy chemicznej i standardami jakości. W praktyce, takie badania są istotne w przemyśle chemicznym, farmaceutycznym czy spożywczym, gdzie czystość substancji ma kluczowe znaczenie dla jakości końcowego produktu. Ważne jest, aby zapewnić odpowiednią kontrolę jakości, a metody takie jak pomiary temperatury topnienia są standardem w laboratoriach analitycznych, co umożliwia zapewnienie wysokich standardów jakości preparatów.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej