Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik analityk
Kwalifikacja: CHM.03 - Przygotowywanie sprzętu, odczynników chemicznych i próbek do badań analitycznych
Data rozpoczęcia: 25 maja 2025 15:50
Data zakończenia: 25 maja 2025 15:55

Egzamin zdany!

Wynik: 37/40 punktów (92,5%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

Metoda oczyszczania substancji oparta na różnicach w rozpuszczalności poszczególnych składników w określonym rozpuszczalniku to

A. adsorpcja

B. destylacja

C. krystalizacja

D. chromatografia

Krystalizacja to proces oczyszczania substancji, który polega na wykorzystaniu różnic w rozpuszczalności składników w danym rozpuszczalniku. Podczas krystalizacji, gdy roztwór staje się nasycony, rozpuszczony substancja zaczyna wytrącać się w postaci kryształów. Ten proces jest szczególnie użyteczny w chemii i przemyśle farmaceutycznym, gdzie czystość substancji czynnej jest kluczowa. Przykładem może być produkcja soli kuchennej, gdzie rozpuszczona sól w wodzie jest poddawana procesowi odparowania, co prowadzi do wytrącenia się czystych kryształów soli. Krystalizacja jest zgodna z zasadami dobrej praktyki laboratoryjnej (GLP) oraz standardami czystości substancji, co czyni ją niezastąpioną metodą w analizie chemicznej i syntezach organicznych. Dzięki temu procesowi można uzyskać substancje o wysokiej czystości, co jest niezbędne w dalszych badaniach i aplikacjach przemysłowych.

Pytanie 2

Zamieszczony piktogram przedstawia substancję o klasie i kategorii zagrożenia:

A. niestabilne materiały wybuchowe.

B. sprężone gazy pod ciśnieniem.

C. gazy utleniające, kategoria zagrożenia 1.

D. gazy łatwopalne, kategoria zagrożenia 1.

Poprawna odpowiedź dotycząca klasyfikacji substancji jako niestabilne materiały wybuchowe jest fundamentem wiedzy w obszarze zarządzania bezpieczeństwem chemicznym. Piktogram przedstawiony w pytaniu jest zgodny z regulacjami międzynarodowymi, szczególnie z GHS, które podkreślają znaczenie odpowiedniego oznakowania substancji chemicznych. Niestabilne materiały wybuchowe są klasyfikowane jako substancje, które mogą eksplodować w wyniku działania bodźców mechanicznych czy termicznych. Przykładami takich substancji są niektóre rodzaje dynamitu lub azotanu amonu w pewnych formach, które są wykorzystywane w przemyśle budowlanym i górniczym. Zrozumienie tej klasyfikacji jest kluczowe dla profesjonalistów zajmujących się bezpieczeństwem w laboratoriach oraz w transporcie substancji chemicznych, ponieważ niewłaściwe postrzeganie i klasyfikacja mogą prowadzić do poważnych wypadków. Przepisy dotyczące transportu i przechowywania substancji niebezpiecznych wymagają ścisłego przestrzegania norm, co podkreśla wagę edukacji w tym zakresie. Znajomość tego typu oznaczeń pozwala na właściwe podejście do magazynowania oraz obsługi substancji chemicznych, minimalizując ryzyko dla zdrowia i środowiska.

Pytanie 3

Jaką substancję należy koniecznie oddać do utylizacji?

A. Sodu chlorek

B. Glukoza

C. Gliceryna

D. Chromian(VI) potasu

Wybór substancji, które nie wymagają szczególnego traktowania w kontekście utylizacji, może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych i środowiskowych. Na przykład, chlorek sodu, będący związkiem chemicznym, jest powszechnie stosowany w przemyśle oraz w kuchni, a jego nadmiar w środowisku nie stanowi zagrożenia, ponieważ jest to substancja nietoksyczna, a dodatkowo dobrze rozpuszczalna w wodzie. Gliceryna, będąca produktami ubocznymi procesów przemysłowych, jest bezpieczna w utylizacji, ponieważ jest biodegradowalna i nie stwarza zagrożenia dla zdrowia ludzi ani dla środowiska. Glukoza, natomiast, jest naturalnym cukrem, który również nie wymaga specjalnego traktowania w kontekście utylizacji, gdyż jest substancją organiczną, która nie wywołuje negatywnych skutków w naturalnym środowisku. Wybierając niewłaściwe podejście do utylizacji, można nie tylko narazić się na konsekwencje prawne, ale również wyrządzić krzywdę otaczającemu nas środowisku. Zrozumienie różnicy między związkami niebezpiecznymi a tymi, które są bezpieczne dla utylizacji, jest kluczowe w praktyce zarządzania odpadami. Dlatego ważne jest, aby przed podjęciem decyzji dotyczącej utylizacji substancji chemicznych, dokładnie zapoznać się z ich właściwościami oraz obowiązującymi normami prawnymi dotyczącymi ochrony zdrowia i środowiska.

Pytanie 4

Na podstawie danych zawartych w tabeli określ, do oznaczania którego parametru próbka musi być utrwalona w niskim pH.

Oznaczany parametr	Rodzaj naczynia do przechowywania	Sposób utrwalania	Dopuszczalny czas przechowywania
barwa	szklane lub polietylenowe	- schłodzenie do temperatury 2-5°C	24 h
fosforany ogólne	szklane lub polietylenowe	- zakwaszenie kwasem siarkowym(VI) - schłodzenie do temperatury 2-5°C	4 h 48 h
BZT	szklane	- schłodzenie do temperatury 2-5°C - przechowywanie w ciemności	24 h
azot azotanowy(V)	szklane lub polietylenowe	- schłodzenie do temperatury 2-5°C - dodanie 2 cm³ chloroformu do 1 dm³ próbki	24 h 48 h

A. Fosforanów ogólnych.

B. BZT.

C. Barwy.

D. Azotu azotanowego(V).

Analizując niepoprawne odpowiedzi, należy wskazać, że barwy, BZT oraz azot azotanowy(V) nie wymagają zakwaszenia próbki do analizy, co jest kluczowe dla zrozumienia procesu ich oznaczania. Barwy w wodzie są zazwyczaj mierzone za pomocą spektrofotometrii, a więc są one niezależne od pH próbki. W przypadku Biologicznego Zapotrzebowania Tlenu (BZT), próbki są zwykle inkubowane w neutralnym pH, aby zapewnić odpowiednie warunki do rozwoju mikroorganizmów, co jest istotne dla wiarygodności wyników. Azot azotanowy(V), na ogół oznaczany metodami kolorimetrycznymi lub spektroskopowymi, również nie wymaga zakwaszenia; wręcz przeciwnie - zbyt niskie pH może prowadzić do jego konwersji do formy, która nie będzie odpowiednia do analizy. Typowy błąd myślowy związany z tymi odpowiedziami może wynikać z braku zrozumienia specyfiki analizy chemicznych parametrów wody. Każdy z tych parametrów wymaga odmiennych warunków próbki, co jest kluczowe w procesach analitycznych. Niezrozumienie roli pH w analizach chemicznych może prowadzić do niewłaściwych praktyk laboratoryjnych i błędnych wyników, a w konsekwencji do fałszywych wniosków o stanie jakości wód. Dlatego ważne jest, aby zrozumieć, że kontrola pH jest istotna tylko w przypadku niektórych analiz, jak w przypadku fosforanów ogólnych, a nie w kontekście pozostałych parametrów.

Pytanie 5

Które z poniższych działań należy wykonać przed rozpoczęciem pracy z nowym szkłem laboratoryjnym?

A. Włożyć szkło do zamrażarki na 30 minut

B. Przetrzeć szkło suchą szmatką

C. Ogrzać szkło w suszarce do 200°C bez mycia

D. Dokładnie umyć, wypłukać wodą destylowaną i wysuszyć

Przed przystąpieniem do pracy w laboratorium, odpowiednie przygotowanie szkła laboratoryjnego jest kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników analitycznych. Zaleca się, aby każdy nowy element szkła został dokładnie umyty, wypłukany wodą destylowaną i następnie wysuszony. To nie jest tylko formalność – na powierzchni nowego szkła mogą pozostawać resztki środków produkcyjnych, pyłów, opiłków lub nawet tłuszczów używanych w procesie produkcji i transportu. Takie zanieczyszczenia potrafią znacząco wpłynąć na przebieg reakcji chemicznych, fałszować wyniki pomiarów czy powodować wytrącanie się niepożądanych osadów. W praktyce laboratoryjnej normą jest wieloetapowe mycie szkła: najpierw wodą z detergentem, następnie dokładne płukanie wodą z kranu, a na końcu kilkukrotne płukanie wodą destylowaną. Suszenie zapewnia, że do wnętrza próbki nie dostanie się woda o nieznanym składzie. Moim zdaniem, sumienne podejście do czystości szkła jest jedną z najważniejszych zasad pracy laboranta. Każdy zawodowiec wie, że nawet drobny brud czy mgiełka tłuszczu mogą przekreślić godziny żmudnej pracy. W wielu laboratoriach, szczególnie tych akredytowanych, są nawet specjalne protokoły przygotowania sprzętu – warto je poznać i stosować, bo to naprawdę się opłaca.

Pytanie 6

Osoba pracująca z lotnym rozpuszczalnikiem straciła przytomność. Jakie działania należy podjąć, aby udzielić pierwszej pomocy?

A. rozpoczęciu resuscytacji

B. rozpoczęciu reanimacji

C. zwilżeniu zimną wodą czoła i karku

D. wyniesieniu osoby poszkodowanej na świeże powietrze

Wyniesienie osoby poszkodowanej na świeże powietrze jest kluczowym krokiem w sytuacji, gdy mamy do czynienia z utratą przytomności w wyniku działania lotnych rozpuszczalników. Lotne substancje chemiczne mogą powodować duszność, osłabienie lub nawet utratę przytomności w wyniku ich wdychania, co stwarza ryzyko zatrucia. Przeniesienie osoby do miejsca z lepszą wentylacją minimalizuje ekspozycję na szkodliwe opary, co zwiększa szanse na jej szybki powrót do zdrowia. W praktyce, jeśli zauważysz osobę, która straciła przytomność po kontakcie z takimi substancjami, pierwszym krokiem powinno być ocena sytuacji, a następnie ostrożne przeniesienie jej w bezpieczne, świeże powietrze. Zgodnie z wytycznymi Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy (EU-OSHA), ważne jest, aby zawsze mieć na uwadze ryzyko inhalacji substancji chemicznych oraz znać procedury udzielania pierwszej pomocy w takich sytuacjach, co można wdrożyć w miejscu pracy, aby poprawić bezpieczeństwo pracowników.

Pytanie 7

Aby przeprowadzić syntezę substancji organicznej w temperaturze 150°C, należy zastosować łaźnię

A. powietrzną

B. parową

C. wodną

D. olejową

Odpowiedź związana z łaźnią olejową jest trafna. Te łaźnie są super użyteczne w laboratoriach, bo umożliwiają dokładne kontrolowanie temperatury, zwłaszcza gdy mówimy o wyższych wartościach, jak 150°C. W przeciwieństwie do innych typów łaźni, łaźnie olejowe potrafią utrzymać stabilną temperaturę przez dłuższy czas, co jest kluczowe dla dobrego przebiegu reakcji. Olej ma wyższą temperaturę wrzenia niż woda, więc można podnieść temperaturę bez obaw, że coś się zagotuje. Przykładowo, w syntezach organicznych, korzystając z łaźni olejowej, unikamy problemów z kondensacją pary wodnej, co mogłoby zanieczyścić naszą reakcję. Podsumowując, łaźnia olejowa daje najlepsze warunki w przypadku przeprowadzania reakcji chemicznych w wysokotorowych warunkach, więc świetny wybór!

Pytanie 8

W wyniku rozkładu 100 g węglanu wapnia, otrzymano 25 g tlenku wapnia. Wydajność procentowa reakcji wynosi

M_CaCO₃ = 100g / mol

M_CaO = 56g / mol

A. 44,6%

B. 4,4%

C. 56,0%

D. 100%

Wydajność procentowa reakcji chemicznych jest kluczowym wskaźnikiem efektywności procesów chemicznych. W omawianym przypadku, mając 100 g węglanu wapnia (CaCO3), teoretyczna masa tlenku wapnia (CaO), który można uzyskać w wyniku rozkładu, wynosi 56 g. Otrzymana masa 25 g tlenku wapnia pozwala na obliczenie wydajności procentowej, stosując wzór: (rzeczywista masa / teoretyczna masa) * 100%. Obliczenia prowadzą do wartości 44,6%, co wskazuje na to, że tylko część teoretycznej ilości produktu została uzyskana w rzeczywistej reakcji. Taka sytuacja może być efektem różnych czynników, w tym niepełnego rozkładu, strat materiałowych podczas procesu, czy też niewłaściwych warunków reakcji. W praktyce, zrozumienie i obliczanie wydajności reakcji chemicznych jest niezbędne w przemyśle chemicznym i farmaceutycznym, gdzie optymalizacja procesów jest kluczowa dla efektywności kosztowej i jakości produktów. Utrzymywanie wysokiej wydajności jest również zgodne z zasadami zrównoważonego rozwoju, co jest istotne w nowoczesnych procesach produkcyjnych.

Pytanie 9

Przy transporcie próbek wody zaleca się, aby próbki były

A. zalkalizowane

B. schłodzone do temperatury 2 - 5°C

C. zakwaszone do pH < 6

D. narażone na działanie światła

Schłodzenie próbek wody do temperatury 2 - 5°C to naprawdę ważny krok, gdy transportujemy te próbki. Chodzi o to, żeby zmniejszyć wszelkie zmiany w ich składzie chemicznym i biologicznym. Niska temperatura spowalnia mikroorganizmy i różne reakcje chemiczne, które mogą zniszczyć próbki. W praktyce, według wytycznych takich organizacji jak EPA albo ISO, próbki powinny być transportowane w termosach czy chłodnicach, żeby zachować ich właściwości fizykochemiczne. Na przykład, jeśli analizujemy wodę pitną, to dobre utrzymanie temperatury jest konieczne dla dokładnych wyników badań, co jest kluczowe dla zdrowia publicznego. Dodatkowo, schłodzenie próbek pomaga też w zachowaniu ich wartości analitycznej, co jest ważne, zwłaszcza w kontekście monitorowania jakości wód w środowisku. Dlatego naprawdę trzeba trzymać się tych standardów, żeby uzyskać wiarygodne wyniki.

Pytanie 10

Która część małej partii materiału jest najczęściej pobierana w celu przygotowania próbki ogólnej?

A. 0,01%

B. 0,1%

C. 1%

D. 0,001%

Odpowiedź 0,1% jest poprawna, ponieważ w praktyce laboratoryjnej oraz w wielu branżach, takich jak przemysł farmaceutyczny czy chemiczny, stosuje się tę wartość jako standard dla pobierania próbki ogólnej z dużej partii materiału. Zgodnie z wytycznymi dotyczącymi pobierania próbek, takimi jak normy ISO, wartość ta zapewnia reprezentatywność próbki przy jednoczesnym minimalizowaniu odpadów materiałowych. Przykładowo, w procesie kontroli jakości materiałów sypkich, pobranie 0,1% materiału pozwala na dokładne oszacowanie właściwości całej partii, co jest kluczowe dla zapewnienia jej zgodności z wymaganiami. W praktyce, odpowiednia wielkość próbki wpływa na wiarygodność analiz chemicznych i fizycznych, a tym samym na bezpieczeństwo i efektywność procesów produkcyjnych. Używając tej wartości, laboratoria mogą także efektywnie monitorować zmiany w jakości surowców oraz gotowych produktów.

Pytanie 11

Który z poniższych zestawów obejmuje jedynie sprzęt do pomiarów?

A. Kolba miarowa, cylinder miarowy oraz eza

B. Kolba miarowa, kolba stożkowa oraz pipeta

C. Kolba miarowa, biureta i pipeta

D. Kolba miarowa, zlewka oraz bagietka

Odpowiedź "Kolba miarowa, biureta i pipeta" jest poprawna, ponieważ wszystkie wymienione narzędzia są klasycznymi przykładami sprzętu miarowego używanego w laboratoriach chemicznych. Kolba miarowa służy do precyzyjnego pomiaru objętości cieczy, co jest kluczowe w wielu reakcjach chemicznych, gdzie dokładność jest niezbędna dla uzyskania powtarzalnych wyników. Biureta, z kolei, jest używana do dozowania cieczy w sposób kontrolowany, najczęściej w titracji, co pozwala na określenie stężenia substancji chemicznej. Pipeta natomiast jest narzędziem, które umożliwia przenoszenie małych objętości cieczy z dużą precyzją. W praktyce laboratoryjnej, wybór odpowiedniego sprzętu pomiarowego jest kluczowy dla uzyskania wiarygodnych danych. Używanie sprzętu zgodnego z normami, takimi jak ISO lub ASTM, zapewnia wysoką jakość pomiarów i minimalizuje ryzyko błędów. Właściwa znajomość i umiejętność posługiwania się tymi narzędziami jest niezbędna dla każdego chemika, co podkreśla znaczenie tej odpowiedzi.

Pytanie 12

Aby obliczyć gęstość cieczy przy użyciu metody hydrostatycznej, należy zastosować

A. ebuliometr

B. wagosuszarkę

C. piknometr

D. wagę Mohra

Waga Mohra jest urządzeniem stosowanym do wyznaczania gęstości cieczy poprzez pomiar siły wyporu, jaką ciecz wywiera na zanurzoną w niej masę. Proces ten opiera się na zasadzie Archimedesa, która mówi, że na ciało zanurzone w cieczy działa siła wyporu równa ciężarowi cieczy, którą to ciało wypiera. W praktyce, waga Mohra umożliwia precyzyjne pomiary gęstości różnych cieczy, co jest szczególnie istotne w laboratoriach chemicznych i przemysłowych. Na przykład, w branży chemicznej, znajomość gęstości substancji jest niezbędna do określenia ich stanu skupienia, stężenia roztworów czy też przy projektowaniu procesów technologicznych. Warto również zauważyć, że stosowanie wagi Mohra jest zgodne z normami ISO dotyczącymi pomiarów fizycznych, co zapewnia wiarygodność uzyskiwanych wyników.

Pytanie 13

Jak nazywa się proces, w którym następuje wytrącenie ciała stałego z przesyconego roztworu w wyniku spadku temperatury?

A. sedymentacja

B. krystalizacja

C. dekantacja

D. odparowanie

Krystalizacja to proces, w którym substancja stała wydziela się z roztworu, gdy jego stężenie przekracza punkt nasycenia, co może być wynikiem obniżenia temperatury lub odparowania rozpuszczalnika. W praktycznych zastosowaniach, krystalizacja jest kluczowa w przemysłach chemicznym i farmaceutycznym, gdzie czystość i jakość produktu końcowego są niezwykle istotne. Dobrze przeprowadzony proces krystalizacji pozwala na uzyskanie czystych kryształów, które można łatwo oddzielić od roztworu, co jest zgodne z najlepszymi praktykami w zakresie kontroli jakości. Dodatkowo, krystalizacja może być stosowana w technologii separacji i oczyszczania związków chemicznych, gdzie proces ten jest wykorzystywany do wyodrębniania substancji aktywnych z surowców naturalnych. Warto również zauważyć, że krystalizacja jest częścią wielu procesów naturalnych i technologicznych, takich jak formowanie lodu w przyrodzie czy produkcja cukru z soku buraczanego.

Pytanie 14

Podstawowa substancja w analizie miareczkowej charakteryzuje się następującymi właściwościami:

A. czysta, niehigroskopijna, ściśle odpowiadająca swojemu wzorowi

B. stała, czysta, której przebieg reakcji niekoniecznie musi być ściśle stechiometryczny

C. czysta, higroskopijna, przebieg reakcji ściśle zgodny ze stechiometrią

D. ciekła, czysta, niehigroskopijna

Odpowiedź 'czysta, niehigroskopijna, ściśle odpowiadająca swojemu wzorowi' jest poprawna, ponieważ substancje podstawowe w analizie miareczkowej muszą być czyste, aby zapewnić dokładność i powtarzalność wyników. Zanieczyszczenia mogą wprowadzać błędy w pomiarach i wpływać na przebieg reakcji chemicznych. Niehigroskopijność oznacza, że substancja nie pochłania wilgoci z atmosfery, co jest kluczowe dla stabilności i dokładności pomiarów masy. Dodatkowo, substancja musi ściśle odpowiadać swojemu wzorowi chemicznemu, co oznacza, że jej skład musi być znany i ustalony, aby móc przeprowadzić obliczenia stechiometryczne w miareczkowaniu. Przykładowo, w miareczkowaniu kwasu solnego (HCl) z wodorotlenkiem sodu (NaOH), znajomość dokładnego stężenia tych reagentów jest niezbędna do precyzyjnego określenia ilości substancji w próbce. Zgodność ze wzorem chemicznym umożliwia również stosowanie odpowiednich równań reakcji do przeprowadzenia obliczeń, co jest fundamentem analizy chemicznej w laboratoriach.

Pytanie 15

Jaką masę chlorku sodu można znaleźć w 150 g roztworu soli o stężeniu 5% (m/m)?

A. 5,00 g

B. 7,50 g

C. 0,05 g

D. 0,75 g

Poprawna odpowiedź wynosi 7,50 g chlorku sodu w 150 g roztworu o stężeniu 5% (m/m). Aby obliczyć masę substancji rozpuszczonej w roztworze, należy zastosować wzór: masa substancji = stężenie (m/m) × masa roztworu. W naszym przypadku stężenie wynosi 5%, co oznacza, że w 100 g roztworu znajduje się 5 g soli. Skoro mamy 150 g roztworu, wykorzystywana proporcja to 5 g/100 g, co można zapisać jako 5 g × 150 g / 100 g = 7,50 g. Tego rodzaju obliczenia są kluczowe w chemii, farmacji oraz branżach zajmujących się produkcją roztworów. Zrozumienie stężenia masowego jest również pomocne w praktycznych zastosowaniach, takich jak przygotowywanie roztworów w laboratoriach, co wymaga precyzyjnych pomiarów. W kontekście standardów branżowych, dobrym przykładem jest stosowanie stężenia m/m w analizie jakościowej substancji chemicznych, co ułatwia porównanie różnych roztworów oraz ich właściwości. Zrozumienie tych obliczeń jest fundamentalne dla każdego chemika, technologa czy farmaceuty.

Pytanie 16

Osady kłaczkowe, które powstają w wyniku prostego koagulowania, określa się mianem osadów

A. liofilowymi

B. grubokrystalicznymi

C. drobnokrystalicznymi

D. liofobowymi

Osady kłaczkowate, które powstają w wyniku łatwego koagulowania, określane są mianem osadów liofobowych. Termin ten odnosi się do systemów, w których cząstki stałe są zawieszone w cieczy, a ich tendencja do agregacji jest zmniejszona przez siły odpychające, wynikające z ich liofobowości. W praktyce, osady liofobowe są istotne w wielu procesach technologicznych, takich jak oczyszczanie ścieków czy wytwarzanie emulsji i zawiesin. Na przykład, w przemyśle chemicznym, kontrola koagulacji i flokulacji jest kluczowa do uzyskania wysokiej jakości produktów. Wykorzystanie koagulantów, które sprzyjają tworzeniu osadów liofobowych, pozwala na efektywne separowanie ciał stałych od cieczy, co jest zgodne z najlepszymi praktykami w zakresie zarządzania odpadami. Dodatkowo, znajomość właściwości fizykochemicznych systemów liofobowych jest istotna dla inżynierów chemicznych, którzy projektują procesy produkcyjne wymagające precyzyjnych kontroli nad zachowaniem cząstek w zawiesinach.

Pytanie 17

W jakiej standardowej temperaturze są kalibrowane szklane naczynia pomiarowe?

A. 25°C

B. 19°C

C. 20°C

D. 21°C

Szklane naczynia miarowe, takie jak pipety, kolby czy cylinder miarowy, są kalibrowane w standardowej temperaturze 20°C. Kalibracja w tej temperaturze jest uznawana za normę, ponieważ zmiany temperatury mogą wpływać na objętość cieczy oraz na precyzję pomiarów. Przykładowo, w laboratoriach chemicznych, gdzie dokładność pomiarów jest kluczowa, naczynia miarowe są używane przy tej temperaturze, aby zapewnić wiarygodność wyników eksperymentów. W praktyce oznacza to, że przy pomiarach z użyciem tych naczyń, operatorzy powinni dążyć do utrzymania temperatury 20°C, aby uniknąć błędów wynikających z rozszerzalności cieczy oraz materiałów, z których wykonane są naczynia. Ponadto, zgodnie z międzynarodowymi standardami ISO i zaleceniami PTB (Physikalisch-Technische Bundesanstalt), kalibracja powinna być przeprowadzana w 20°C dla wszystkich podstawowych pomiarów objętości, co wzmacnia znaczenie tej wartości w praktyce laboratoryjnej.

Pytanie 18

Podczas przewozu próbek wody, które mają być badane pod kątem właściwości fizykochemicznych, zaleca się, aby te próbki były

A. schłodzone do temperatury 2-5°C

B. ogrzane do temperatury 15°C

C. schłodzone do temperatury 6-10°C

D. ogrzane do temperatury 25°C

Właściwe schłodzenie próbek wody do temperatury 2-5°C podczas transportu jest kluczowe dla zachowania ich jakości i integralności chemicznej. Niska temperatura spowalnia procesy biologiczne oraz chemiczne, które mogą prowadzić do zmiany składu chemicznego próbek, co z kolei może skutkować błędnymi wynikami analizy. Przykładem jest analiza zawartości substancji odżywczych, w których degradacja może nastąpić w wyniku działania mikroorganizmów. Zgodnie z zaleceniami takich organizacji jak EPA (Environmental Protection Agency) oraz ISO (Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna), transport próbek wody powinien odbywać się z zastosowaniem odpowiednich środków chłodzących. Praktyczne zastosowanie tych standardów można zauważyć w laboratoriach zajmujących się monitoringiem jakości wody, gdzie stosuje się lodowe akumulatory lub specjalne torby chłodzące. Zachowanie odpowiedniej temperatury transportu jest więc nie tylko kwestią zgodności z przepisami, ale również kluczowym elementem zapewniającym rzetelność wyników badań.

Pytanie 19

Woda, która została poddana dwukrotnej destylacji, to woda

A. ultra czysta

B. odejonizowana

C. redestylowana

D. odmineralizowana

Woda dwukrotnie destylowana to woda, która została poddana procesowi destylacji dwa razy, co pozwala na usunięcie znacznej większości zanieczyszczeń i rozpuszczonych substancji chemicznych. Dzięki temu uzyskuje się wodę o wysokiej czystości, często określaną mianem wody redestylowanej. Woda redestylowana jest szczególnie cenna w zastosowaniach laboratoryjnych i przemysłowych, gdzie wymagana jest wysoka jakość wody, np. w analizach chemicznych, w produkcji farmaceutyków, czy w zastosowaniach technologicznych, takich jak chłodzenie urządzeń. W kontekście standardów, woda redestylowana spełnia wymagania norm dotyczących czystości wody, takich jak te ustalone przez Farmakopeę. Przykładem jej zastosowania może być przygotowanie roztworów do badań, gdzie obecność nawet minimalnych zanieczyszczeń może wpłynąć na wyniki. Dlatego jej produkcja i wykorzystanie powinny odbywać się zgodnie z najlepszymi praktykami, aby zapewnić najwyższą jakość.

Pytanie 20

Skuteczny środek do osuszania

A. nie powinien przyspieszać rozkładu suszonej substancji.

B. powinien wchodzić w reakcję z substancją suszoną i nie prowadzić do jej utlenienia.

C. powinien być rozpuszczalny w cieczy, która jest suszona.

D. powinien działać wolno.

Dobry środek suszący nie powinien katalizować rozkładu substancji suszonej, ponieważ jego główną funkcją jest usunięcie wody bez wpływania negatywnego na właściwości chemiczne suszonego materiału. Katalizatory mogą przyspieszać reakcje chemiczne, co w przypadku substancji wrażliwych na utlenienie czy degradację prowadziłoby do obniżenia ich jakości oraz zmiany ich właściwości. Na przykład, w przemyśle farmaceutycznym, gdzie utrzymanie stabilności substancji czynnych jest kluczowe, stosowanie środków, które nie katalizują rozkładów jest absolutnie niezbędne. Dobre praktyki sugerują, aby wybierać środki suszące zgodne z wymaganiami danej substancji, unikając jednocześnie substancji, które mogłyby przyczynić się do degradacji. Dlatego kluczowe jest dobieranie odpowiednich metod suszenia, takich jak suszenie w próżni czy użycie substancji adsorpcyjnych, które nie mają wpływu na chemiczne właściwości suszonego materiału, co jest zgodne z normami jakościowymi takimi jak ISO 9001.

Pytanie 21

Użycie płuczek jest konieczne w trakcie procesu

A. destylacji

B. oczyszczania gazów

C. krystalizacji

D. flotacji

Płuczkami, czyli urządzeniami stosowanymi do oczyszczania gazów, posługujemy się w celu usunięcia zanieczyszczeń oraz toksycznych substancji z gazów odpadowych. W procesie tym gaz przepływa przez ciecz, najczęściej wodę lub roztwory chemiczne, które absorbują zanieczyszczenia. Przykładem zastosowania płuczek jest przemysł chemiczny, gdzie gazy powstałe w wyniku reakcji chemicznych często zawierają szkodliwe dla środowiska substancje. Płuczki są zgodne z normami ochrony środowiska, takimi jak dyrektywy unijne dotyczące emisji gazów do atmosfery. Dzięki zastosowaniu nowoczesnych technologii płuczek, można osiągnąć wysoką efektywność oczyszczania, co przyczynia się do zmniejszenia emisji zanieczyszczeń i ochrony zdrowia publicznego. W praktyce płuczkami można również oczyszczać gazy przemysłowe, co jest kluczowe w kontekście zrównoważonego rozwoju i odpowiedzialności ekologicznej przedsiębiorstw.

Pytanie 22

Na podstawie zamieszczonych w tabeli opisów metod rozdzielania mieszanin, dobierz odpowiadające im nazwy.

Tabela. Metody rozdzielania mieszanin
Lp.	Opis metody
I.	Zlewanie cieczy znad osadu.
II.	Przeprowadzenie ciekłego rozpuszczalnika w stan pary.
III.	Wyodrębnianie z mieszaniny ciał stałych lub cieczy składnika przy pomocy rozpuszczalnika tak dobranego, aby rozpuszczał żądany związek chemiczny.
IV.	Powolne opadanie cząstek substancji stałej w cieczy pod wpływem własnego ciężaru.

A. I – dekantacja, II – sublimacja, III – filtracja, IV – sedymentacja.

B. I – sedymentacja, II – sublimacja, III – destylacja, IV – dekantacja.

C. I – dekantacja, II – odparowanie, III – ekstrakcja, IV – sedymentacja.

D. I – sedymentacja II– krystalizacja, III – ekstrakcja, IV – dekantacja.

Dekantacja, odparowanie, ekstrakcja oraz sedymentacja to metody wykorzystywane w laboratoriach chemicznych oraz procesach przemysłowych do separacji substancji. Dekantacja polega na oddzieleniu cieczy od osadu poprzez zlanie cieczy znad osadu, co jest powszechną praktyką w procesach oczyszczania. Odparowanie to proces, w którym ciecz zostaje przekształcona w parę, co pozwala na oddzielenie substancji rozpuszczonych. Jest to często stosowane w przemyśle spożywczym, jak na przykład w koncentracji soków. Ekstrakcja polega na wydobywaniu substancji rozpuszczalnych z mieszaniny za pomocą odpowiednich rozpuszczalników, co jest kluczowe w produkcji leków oraz w laboratoriach chemicznych. Sedymentacja natomiast, polegająca na osadzaniu się ciał stałych w cieczy pod wpływem grawitacji, jest powszechnie stosowana w oczyszczaniu wód. Zrozumienie tych metod i ich zastosowania jest kluczowe dla efektywnego przeprowadzania procesów chemicznych i technologicznych w różnych dziedzinach.

Pytanie 23

Resztki szkła, osadników czy inne odpady stałe powstałe w laboratorium analitycznym powinny być umieszczone

A. w kartonowych opakowaniach

B. w pojemnikach na odpady komunalne

C. w workach z polietylenu i oznaczyć zawartość

D. w szklanych słoikach z plastikowym wieczkiem

Umieszczanie odpadów stałych typu resztki sączków oraz zbitego szkła w pojemnikach na odpady komunalne jest zgodne z obowiązującymi normami i regulacjami dotyczącymi gospodarki odpadami. Tego rodzaju odpady, ze względu na swoje właściwości, powinny być segregowane i składowane w odpowiednich pojemnikach, które są przystosowane do tego celu. Zgodnie z dyrektywami unijnymi i krajowymi, odpady te nie mogą być wrzucane do ogólnych pojemników, ponieważ mogą stwarzać zagrożenie dla ludzi oraz środowiska. Na przykład, zbite szkło w laboratoriach analitycznych wymaga szczególnej uwagi, ponieważ może powodować urazy. Praktyczne podejście do zarządzania tymi odpadami obejmuje nie tylko ich odpowiednie pakowanie, ale także prowadzenie dokumentacji dotyczącej ich pochodzenia i rodzaju. Odpowiednia segregacja i składowanie odpadów są kluczowe dla ich późniejszego przetwarzania oraz recyklingu, co pozwala na minimalizację negatywnego wpływu na środowisko i zdrowie publiczne.

Pytanie 24

Podczas pomiaru masy substancji w naczyniu wagowym na wadze technicznej, dla zrównoważenia masy na szalce zastosowano odważniki: 10 g, 5 g, 500 mg, 200 mg, 200 mg, 50 mg, 20 mg, 10 mg oraz 10 mg. Masa substancji razem z naczynkiem wyniosła

A. 16,94 g

B. 15,94 g

C. 15,99 g

D. 16,04 g

Odpowiedź 15,99 g jest prawidłowa, ponieważ podczas ważenia substancji w naczynku wagowym, sumujemy masy odważników, które zostały użyte do zrównoważenia. W analizowanym przypadku odważniki to: 10 g, 5 g, 500 mg (czyli 0,5 g), 200 mg (czyli 0,2 g), 200 mg (0,2 g), 50 mg (0,05 g), 20 mg (0,02 g), 10 mg (0,01 g) i 10 mg (0,01 g). Gdy dodamy te wartości, otrzymujemy: 10 g + 5 g + 0,5 g + 0,2 g + 0,2 g + 0,05 g + 0,02 g + 0,01 g + 0,01 g = 15,99 g. W praktyce, ważenie substancji należy przeprowadzać na dobrze skalibrowanych wagach technicznych, które powinny być regularnie poddawane kalibracji zgodnie z normami ISO 9001, aby zapewnić dokładność pomiarów. Użycie odważników o precyzyjnych wartościach jest kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników, co ma ogromne znaczenie w laboratoriach chemicznych oraz w przemyśle farmaceutycznym, gdzie niewielkie odchylenia w ważeniu mogą prowadzić do poważnych konsekwencji dla jakości produktów.

Pytanie 25

Przedstawiono wyciąg z karty charakterystyki substancji chemicznej. Na podstawie informacji zawartej w zamieszczonym fragmencie karty wskaż wzór chemiczny substancji, której można użyć jako materiału neutralizującego lodowaty kwas octowy.

Kwas octowy lodowaty 99,5%

Materiały zapobiegające rozprzestrzenianiu się skażenia i służące do usuwania skażenia

Jeżeli to możliwe i bezpieczne, zlikwidować lub ograniczyć wyciek (uszczelnić, zamknąć dopływ cieczy, uszkodzone opakowanie umieścić w opakowaniu awaryjnym). Ograniczyć rozprzestrzenianie się rozlewiska przez obwałowanie terenu; zebrane duże ilości cieczy odpompować. Małe ilości rozlanej cieczy przysypać niepalnym materiałem chłonnym (ziemia, piasek oraz materiałami neutralizującymi kwasy, np. węglanem wapnia lub sodu, zmielonym wapieniem, dolomitem), zebrać do zamykanego pojemnika i przekazać do zniszczenia.

Zanieczyszczoną powierzchnię spłukać wodą. Popłuczyny zebrać i usunąć jako odpad niebezpieczny.

A. CaCO3 • MgCO3

B. CaSO4

C. NaCl

D. (NH4)2SO>sub>4

Odpowiedź "CaCO3 • MgCO3" jest poprawna, ponieważ wskazuje na zastosowanie dolomitu, który zawiera zarówno węglan wapnia (CaCO3), jak i węglan magnezu (MgCO3). Te substancje są znane z właściwości alkalicznych, co sprawia, że są skutecznymi materiałami neutralizującymi kwasy, takie jak lodowaty kwas octowy. W praktyce, węglan wapnia jest często wykorzystywany w przemysłach chemicznych i budowlanych jako środek neutralizujący, a dolomit znajduje zastosowanie w rolnictwie jako poprawiacz gleby. Neutralizacja kwasów jest kluczowa w procesach przemysłowych, aby zminimalizować ryzyko korozji i uszkodzeń instalacji. Standardy dotyczące stosowania materiałów neutralizujących opierają się na zasadach bezpieczeństwa chemicznego, które wymagają stosowania odpowiednich substancji w celu ochrony zdrowia i środowiska. Zdecydowanie zaleca się korzystanie z tego typu włączy w laboratoriach oraz podczas procesów produkcyjnych, aby zapewnić zgodność z normami ochrony środowiska.

Pytanie 26

Z przedstawionego opisu wynika, że kluczową właściwością próbki analitycznej jest jej

Próbka analityczna to fragment materiału stworzony z myślą o przeprowadzeniu badania lub obserwacji. Powinna odzwierciedlać przeciętny skład i cechy materiału, który jest badany.

A. reprezentatywność

B. rozpuszczalność

C. jednorodność

D. roztwarzalność

Odpowiedź "reprezentatywność" jest kluczowa w kontekście próbki analitycznej, gdyż oznacza, że próbka powinna odzwierciedlać charakterystyki całego materiału badanego. W praktyce oznacza to, że próbka musi być pobrana w sposób, który gwarantuje, że jej skład i właściwości są zgodne z właściwościami całej partii materiału. Przykładem zastosowania reprezentatywności może być proces pobierania próbek w analizie jakościowej gleby, gdzie ważne jest, aby próbki były pobierane z różnych miejsc w polu, aby uzyskać dokładny obraz stanu całej gleby. Standardy takie jak ISO 5667 dostarczają wytycznych na temat pobierania próbek w różnych środowiskach, co podkreśla znaczenie reprezentatywności. Bez zapewnienia, że próbka jest reprezentatywna, wyniki badania mogą być mylące, co może prowadzić do błędnych decyzji w procesach przemysłowych czy badaniach naukowych.

Pytanie 27

Na etykiecie odważki analitycznej znajduje się napis: Z odważki tej można przygotować

Odważka analityczna

azotan(V) srebra(I)

AgNO₃

0,1 mol/dm³

A. jedną kolbę miarową o pojemności 500 cm3 mianowanego roztworu AgNO3 o stężeniu 0,05 mol/dm3.

B. dwie kolby miarowe o pojemności 500 cm3 mianowanego roztworu AgNO3 o stężeniu 0,1 mol/dm3.

C. cztery kolby miarowe o pojemności 250 cm3 mianowanego roztworu AgNO3 o stężeniu 0,025 mol/dm3.

D. jedną kolbę miarową o pojemności 1000 cm3 mianowanego roztworu AgNO3 o stężeniu 0,1 mol/dm3.

Odpowiedź jest poprawna, ponieważ na etykiecie odważki analitycznej znajduje się informacja o stężeniu 0,1 mol/dm³. Aby przygotować 1000 cm³ (1 dm³) roztworu AgNO₃ o takim stężeniu, potrzebujemy 0,1 mola tego związku. Mnożąc liczbę moli przez masę molową AgNO₃ (169,87 g/mol), otrzymujemy masę potrzebną do przygotowania roztworu, która wynosi 16,987 g. W praktyce, przygotowując roztwór o konkretnym stężeniu, kluczowe jest precyzyjne odmierzenie masy substancji oraz odpowiednie rozcieńczenie. Taka umiejętność jest niezbędna w laboratoriach chemicznych, gdzie dokładność odgrywa podstawową rolę w eksperymentach i analizach. Przygotowanie roztworu o właściwym stężeniu jest zgodne z zasadami dobrej praktyki laboratoryjnej (GLP), które zapewniają wiarygodność wyników badań. Dodatkowo, umiejętność przygotowywania roztworów o określonych stężeniach jest fundamentalna w chemii analitycznej, chemii organicznej oraz wielu zastosowaniach przemysłowych, w tym w farmaceutyce.

Pytanie 28

Aby podnieść stężenie mikroelementów w roztworze, próbkę należy poddać

A. rozcieńczaniu

B. roztwarzaniu

C. zagęszczaniu

D. liofilizacji

Zagęszczanie jest procesem, który polega na usunięciu części rozpuszczalnika z roztworu, co prowadzi do zwiększenia stężenia składników rozpuszczonych w tym roztworze. Proces ten jest szczególnie istotny w chemii analitycznej, gdzie precyzyjne przygotowanie próbek jest kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników analiz. Przykładami zastosowania zagęszczania mogą być przygotowanie próbek do spektroskopii lub chromatografii, gdzie wymagane jest osiągnięcie odpowiedniego stężenia analitu. Dodatkowo, w przemyśle farmaceutycznym zagęszczanie jest stosowane w produkcji leków, gdzie stężenie substancji czynnej musi być dokładnie kontrolowane. Standardy branżowe, takie jak GMP (Good Manufacturing Practices), kładą duży nacisk na precyzyjne przygotowanie roztworów, co czyni zagęszczanie kluczowym krokiem w wielu procesach produkcyjnych i analitycznych.

Pytanie 29

Aby przygotować 0,5 dm3 roztworu HCl o stężeniu 0,2 mol/dm3, jaką kolbę miarową o pojemności należy wykorzystać?

A. 500 cm3 oraz fiksanal zawierający 0,2 mol HCl

B. 1000 cm3 oraz dwa fiksanale zawierające po 0,1 mola HCl

C. 500 cm 3 oraz fiksanal zawierający 0,1 mola HCl

D. 0,5 dm3 oraz dwa fiksanale zawierające po 0,2 mola HCl

Odpowiedź jest poprawna, ponieważ przygotowanie 0,5 dm3 roztworu HCl o stężeniu 0,2 mol/dm3 wymaga zastosowania odpowiednich zasad obliczeń chemicznych. W tym przypadku, aby otrzymać roztwór o pożądanej objętości i stężeniu, musimy najpierw obliczyć liczbę moli kwasu chlorowodorowego potrzebnych do przygotowania takiego roztworu. Liczba moli obliczana jest ze wzoru: n = C × V, gdzie n to liczba moli, C to stężenie, a V to objętość. Dla tego zadania: n = 0,2 mol/dm3 × 0,5 dm3 = 0,1 mola. Zastosowanie kolby miarowej o pojemności 500 cm3, równoważnej 0,5 dm3, jest zatem odpowiednie, ponieważ po rozmieszaniu fiksanalu, który zawiera dokładnie 0,1 mola HCl, uzyskamy wymagane stężenie. Takie przygotowania są zgodne z dobrą praktyką laboratoryjną, zapewniając dokładność oraz powtarzalność wyników, co jest kluczowe w chemii analitycznej.

Pytanie 30

Między wodorotlenkiem baru a chlorkiem amonu dochodzi do spontanicznej reakcji, która powoduje silne schłodzenie mieszaniny oraz wydobycie się charakterystycznego zapachu amoniaku.
Ba(OH)₂(s) + 2 NH₄Cl(s) → BaCl₂(aq) + 2 H₂O(c) + 2 NH₃(g) Wskaź, które sformułowanie właściwie wyjaśnia to zjawisko.
nieodwracalnie jej równowagę.

A. Reakcja zachodzi spontanicznie mimo endotermiczności, ponieważ wydzielanie gazu przesuwa

B. Reakcja zachodzi spontanicznie, ponieważ jest egzotermiczna

C. Reakcja zachodzi spontanicznie mimo endotermiczności, ponieważ wydzielanie soli przesuwa nieodwracalnie jej równowagę

D. Reakcja zachodzi spontanicznie, ponieważ jest endotermiczna

Reakcja między wodorotlenkiem baru a chlorkiem amonu jest przykładem reakcji chemicznej, w której zachowanie gazu amoniaku (NH3) odgrywa kluczową rolę. Proces ten jest endotermiczny, co oznacza, że absorbuje ciepło z otoczenia, co prowadzi do obniżenia temperatury mieszaniny. Mimo to, reakcja jest spontaniczna ze względu na wydzielanie gazu. Zgodnie z zasadą Le Chateliera, jeśli w układzie zachodzi reakcja chemiczna, to wszelkie zmiany w warunkach (takie jak ciśnienie, temperatura czy stężenie reagentów) spowodują przesunięcie równowagi w kierunku, który zredukuje te zmiany. Wydzielanie amoniaku do gazu zwiększa objętość układu i powoduje przesunięcie równowagi w kierunku produktów tej reakcji, co sprawia, że staje się ona nieodwracalna. Przykładem zastosowania tej wiedzy może być proces neutralizacji amoniaku w przemyśle chemicznym, gdzie kontroluje się reakcje gazów i ich wpływ na równowagę chemiczną.

Pytanie 31

Laboratoryjna apteczka powinna zawierać m.in.

A. bandaż, watę higroskopijną, gips

B. adrenalinę, bandaż, wodę utlenioną

C. gazę opatrunkową, wodę utlenioną, plaster

D. alkohol etylowy, perhydrol, płyn Lugola

Poprawna odpowiedź to gazę opatrunkową, wodę utlenioną i plaster, ponieważ te elementy są kluczowe w przypadku udzielania pierwszej pomocy w laboratoriach. Gazę opatrunkową można wykorzystać do pokrywania ran, aby zabezpieczyć je przed zanieczyszczeniem oraz zminimalizować ryzyko infekcji. Woda utleniona jest skutecznym środkiem dezynfekującym, który może być użyty do oczyszczania ran, usuwania zanieczyszczeń oraz wspomagania procesu gojenia. Plaster z kolei jest niezbędny do zabezpieczenia drobnych ran i otarć, a także może służyć do ochrony miejsca urazu przed dalszym uszkodzeniem. Zgodnie z normami BHP oraz dobrymi praktykami w zakresie bezpieczeństwa pracy, apteczka laboratoryjna powinna być kompletnie zaopatrzona w te podstawowe materiały pierwszej pomocy, aby szybko reagować na sytuacje awaryjne i minimalizować ryzyko poważniejszych urazów. Warto również pamiętać o regularnym sprawdzaniu dat ważności tych produktów oraz ich dostępności w apteczce, aby zapewnić skuteczność udzielanej pomocy.

Pytanie 32

Sposoby utrwalania i przechowywania próbek wody przeznaczonych do badań fizykochemicznych.
Próbkę wody przeznaczoną do oznaczenia zawartości metali poddaje się utrwalaniu za pomocą

Oznaczenie	Sposób utrwalania i przechowywania
Barwa	Przechowywać w ciemności
Mętność	Przechowywać w ciemności
Twardość	pH = 3 z użyciem HNO₃
OWO	0,7 ml HCl/30 ml próbki
ChZT	pH 1- 2 z użyciem H₂SO₄
Fosfor	Przechowywać w temperaturze 1-5°C
Glin	pH 1-2 z użyciem HNO₃
Żelazo	pH 1-2 z użyciem HNO₃
Utlenialność	pH1-2 z użyciem H₂SO₄, Przechowywać w ciemności

A. kwasu siarkowego(VI).

B. kwasu solnego.

C. kwasu azotowego(V).

D. kwasu fosforowego(V).

Kwas azotowy(V) (HNO3) jest powszechnie stosowanym środkiem do utrwalania próbek wody przeznaczonych do badań fizykochemicznych, zwłaszcza w kontekście oznaczania metali ciężkich. Działa poprzez stabilizację rozpuszczonych metali, takich jak glin czy żelazo, co jest kluczowe dla uzyskania dokładnych wyników analizy. Utrwalanie próbek przy użyciu HNO3 zapobiega osadzaniu się tych metali oraz ich redystrybucji w czasie transportu i przechowywania próbek. To podejście jest zgodne z wytycznymi przedstawionymi w standardach analitycznych, takich jak ISO 5667, które podkreślają znaczenie odpowiednich metod przygotowania próbek dla rzetelności wyników. Ponadto, kwas azotowy(V) zapewnia odpowiednie pH, co jest istotne dla zachowania stabilności chemicznej analizowanych substancji. W praktyce, stosowanie HNO3 w laboratoriach badawczych jest standardową procedurą, co potwierdzają liczne publikacje naukowe oraz dokumenty normatywne.

Pytanie 33

Przedstawiony schemat ideowy ilustruje proces wytwarzania N₂ → NO → NO₂ → HNO₃

A. kwasu azotowego(II) z azotu

B. kwasu azotowego(III) z azotu

C. kwasu azotowego(V) z azotu

D. kwasu azotowego(IV) z azotu

Odpowiedź na pytanie o kwas azotowy(V) jest jak najbardziej trafna. Proces wytwarzania HNO3 z azotu (N2) rzeczywiście zaczyna się od utlenienia azotu do tlenku azotu(II) (NO), który potem przekształca się w tlenek azotu(IV) (NO2). To właśnie ten tlenek odgrywa ważną rolę w produkcji kwasu azotowego. W przemyśle chemicznym najczęściej stosuje się metodę Ostwalda, gdzie amoniak jest pierwszym etapem, który prowadzi nas do tlenku azotu. Potem ten tlenek reaguje z tlenem, tworząc NO2, a w obecności wody przekształca się to w HNO3. Kwas azotowy(V) ma sporo zastosowań, na przykład produkując nawozy azotowe czy materiały wybuchowe, a także jest ważnym odczynnikiem w laboratoriach. Myślę, że warto pamiętać, że kwas ten jest istotny w wielu dziedzinach chemii, zarówno organicznej, jak i nieorganicznej, co czyni go kluczowym dla branży chemicznej.

Pytanie 34

Aby odcedzić galaretowaty osad, konieczne jest użycie sączka

A. miękki

B. średni

C. utwardzony

D. sztywny

Odpowiedź 'miękki' jest prawidłowa, ponieważ do przesączania galaretowatego osadu najlepiej zastosować sączek o właściwościach umożliwiających skuteczne oddzielanie cieczy od stałych cząstek. Miękkie sączki charakteryzują się zdolnością do wchłaniania większych cząstek, co czyni je odpowiednim wyborem w przypadku substancji o konsystencji galaretowatej. Przykładem sączków miękkich są te wykonane z papieru filtracyjnego, które mają wysoką porowatość i są w stanie zatrzymać cząstki, jednocześnie pozwalając na przepływ cieczy. W zastosowaniach laboratoryjnych, takie jak analiza chemiczna lub mikrobiologiczna, użycie odpowiednich sączków jest kluczowe dla uzyskania czystych i precyzyjnych wyników. Ponadto, użycie miękkiego sączka minimalizuje ryzyko uszkodzenia delikatnych cząstek, co jest istotne w przypadku analizy próbek, w których struktura materiału jest istotna dla dalszych badań. Zgodnie z normami ISO i dobrą praktyką laboratoryjną, dobór odpowiedniego sączka jest kluczowym etapem procesu filtracji.

Pytanie 35

Podczas krystalizacji 210 g technicznego bezwodnego siarczanu(VI) cynku uzyskano 250 g ZnSO₄ x 7H₂O. Jaka była wydajność procesu krystalizacji?

A. 202%

B. 84% (Zn — 65 g/mol, S — 32 g/mol, O — 16 g/mol, H — 1 g/mol)

C. 66,8%

D. 63,5%

W analizie wydajności krystalizacji istotne jest zrozumienie, jak oblicza się wydajność i co ją wpływa. Błędne odpowiedzi mogą wynikać z niepełnego zrozumienia obliczeń dotyczących mas molowych oraz ich wpływu na wydajność procesu. Często popełnianym błędem jest mylenie masy uzyskanego produktu z masą teoretyczną substancji wyjściowej, co prowadzi do nadmiernej interpretacji wyników. Na przykład, zastosowanie wartości 202% w odpowiedzi wskazuje na fundamentalne błędne zrozumienie samej definicji wydajności, ponieważ nie może ona przekraczać 100%. Wynik powyżej 100% sugeruje, że ilość uzyskanego produktu jest większa niż ilość materiału wyjściowego, co jest fizycznie niemożliwe. Kolejnym typowym błędem jest niewłaściwe obliczenie mas molowych substancji, co może prowadzić do poważnych rozbieżności w wynikach. Przykładowo, jeśli nie uwzględnia się całkowitej masy wody w hydratach, może to skutkować nieprawidłowym oszacowaniem wydajności. Aby wyeliminować takie błędy, ważne jest nie tylko dokładne przeprowadzenie obliczeń, ale także stosowanie standardowych praktyk laboratorialnych, takich jak ważenie i analizy chemiczne, które umożliwiają precyzyjne określenie masy substancji. Zachowanie ostrożności w obliczeniach oraz zrozumienie chemicznych podstaw procesów krystalizacji jest kluczowe dla uzyskania wiarygodnych i użytecznych wyników.

Pytanie 36

Rozpuszczalniki organiczne powinny być składowane

A. w metalowych szafach

B. w drewnianych szafkach

C. w przestrzeni ogólnodostępnej

D. w miejscu o dużym nasłonecznieniu

Jak się okazuje, trzymanie rozpuszczalników organicznych w metalowych szafach to naprawdę ważna sprawa. Dzięki temu możemy zminimalizować ryzyko pożaru i wybuchu. Metal jest znacznie bardziej odporny na chemikalia niż drewno, co jest istotne, bo dzięki temu ogień się nie rozprzestrzeni. Wiele szaf ma też specjalne systemy wentylacyjne oraz uszczelnienia, co pomaga ograniczać niebezpieczne opary. Takie szafy są również klasyfikowane według norm NFPA, co daje pewność, że są bezpieczniejsze. No i warto pamiętać, żeby przy przechowywaniu rozpuszczalników zwracać uwagę na ich oznakowanie oraz lokalne przepisy BHP, bo to wszystko ma ogromne znaczenie. Przechowywanie ich w dobrze oznakowanych pojemnikach w wyznaczonej strefie to dobry pomysł, bo zmniejsza ryzyko wycieku czy przypadkowego kontaktu z innymi substancjami.

Pytanie 37

Na podstawie danych w tabeli próbkę, w której będzie oznaczany BZT, należy przechowywać

Oznaczany parametr	Rodzaj naczynia do przechowywania	Sposób utrwalania	Dopuszczalny czas przechowywania
barwa	szklane lub polietylenowe	- schłodzenie do temperatury 2-5°C	24 h
fosforany ogólne	szklane lub polietylenowe	- zakwaszenie kwasem siarkowym(VI) - schłodzenie do temperatury 2-5°C	4 h 48 h
BZT	szklane	- schłodzenie do temperatury 2-5°C - przechowywanie w ciemności	24 h
azot azotanowy(V)	szklane lub polietylenowe	- schłodzenie do temperatury 2-5°C - dodanie 2 cm³ chloroformu do 1 dm³ próbki	24 h 48 h

A. w metalowym naczyniu.

B. w polietylenowej butelce.

C. w szklanej butelce.

D. w butelce z ciemnego szkła.

Przechowywanie próbki do oznaczania biochemicznego zapotrzebowania tlenu (BZT) w butelce z ciemnego szkła jest kluczowe, aby zapewnić jej integralność i dokładność pomiarów. Ciemne szkło chroni próbkę przed działaniem światła, które może prowadzić do fotodegradacji niektórych składników organicznych, co w konsekwencji zafałszowałoby wyniki analizy. Przechowywanie w odpowiedniej temperaturze, zazwyczaj w zakresie 2-5°C, również ma fundamentalne znaczenie, ponieważ niska temperatura spowalnia procesy biochemiczne, które mogłyby wpłynąć na zmiany w stężeniu tlenu. Zgodnie z normami ISO i dobrymi praktykami laboratoryjnymi, nieprzekraczanie tych warunków gwarantuje wyższej jakości wyniki. W praktyce, takie podejście jest stosowane w laboratoriach zajmujących się analizą wód, gdzie prawidłowe przechowywanie próbek jest kluczowe dla monitorowania stanu ekologicznego zbiorników wodnych. Zastosowanie butelek z ciemnego szkła jest zatem nie tylko zgodne z wymaganiami, ale także odzwierciedla wysokie standardy profesjonalizmu w pracy laboratoryjnej.

Pytanie 38

W jakim celu używa się kamyczków wrzenne w trakcie długotrwałego podgrzewania cieczy?

A. Uniknięcia miejscowego przegrzewania się cieczy

B. Obniżenia temperatury wrzenia cieczy

C. Zwiększenia temperatury wrzenia cieczy

D. Zwiększenia powierzchni kontaktu faz w celu przyspieszenia reakcji

Kamyczki wrzenne, znane też jako rdzenie wrzenia, są naprawdę ważne, gdy chodzi o zapobieganie przegrzewaniu się cieczy. Działają na zasadzie zwiększania powierzchni, na której zachodzi wrzenie, co w efekcie pozwala na równomierne rozprowadzenie temperatury. Gdyby nie one, mogłyby powstawać pęcherzyki pary, które czasem wybuchają i mogą prowadzić do niebezpiecznych sytuacji, takich jak gwałtowny wzrost ciśnienia. Dlatego użycie kamyczków wrzennych jest w laboratoriach czy w chemii naprawdę istotne, ponieważ pozwala na lepszą kontrolę temperatury i uzyskanie wiarygodnych wyników. Na przykład w destylacji, stabilne wrzenie jest kluczem do efektywnego oddzielania różnych składników. Można powiedzieć, że to standardy jak ISO 17025 to potwierdzają – mówią, jak ważne jest to dla jakości i bezpieczeństwa badań.

Pytanie 39

Materiał uzyskany przez zmieszanie prób pobranych w ustalonych odstępach czasu określa się mianem próbki

A. złożonej

B. ogólną okresową

C. ogólnej

D. proporcjonalnej

Odpowiedź "ogólną okresową" jest prawidłowa, ponieważ odnosi się do próbek, które są zbierane z określonymi odstępami czasowymi, co pozwala na uzyskanie reprezentatywnego obrazu danego zjawiska lub procesu w określonym czasie. Próbki te są kluczowe w wielu dziedzinach, takich jak monitorowanie jakości środowiska, analizy chemiczne czy badania statystyczne. Przykładem może być analiza jakości wody, gdzie próbki są pobierane regularnie, aby ocenić zmiany w zanieczyszczeniu w czasie. W praktyce, stosowanie próbek ogólnych okresowych pozwala na zminimalizowanie wpływu przypadkowych zjawisk i uzyskanie bardziej wiarygodnych danych. Przy takich badaniach istotne jest również przestrzeganie norm ISO, które zalecają określone metody pobierania próbek, aby zapewnić ich jednorodność i reprezentatywność. Zrozumienie tego konceptu jest kluczowe dla profesjonalistów zajmujących się badaniami, jakością oraz kontrolą procesów.

Pytanie 40

Które z wymienionych reakcji chemicznych stanowi reakcję redoks?

A. 3 Ca(OH)2 + 2 H3PO4 → Ca3(PO4)2 + 6 H2O

B. 2 KMnO4 → K2MnO4 + MnO2 + O2

C. 2 NaOH + CuSO4 → Cu(OH)2 + Na2SO4

D. CaCO3 → CaO + CO2

Reakcja 2 KMnO4 → K2MnO4 + MnO2 + O2 to klasyczny przykład reakcji redoks, w której dochodzi do zmiany stopni utlenienia atomów. W tej reakcji mangan (Mn) w KMnO4 przechodzi z najwyższego stopnia utlenienia +7 do stopnia +6 w K2MnO4 oraz +4 w MnO2, a także wydziela się tlen (O2). Reakcje redoks są fundamentalnym procesem w chemii, wykorzystywanym w wielu zastosowaniach, od produkcji energii w ogniwach paliwowych po procesy elektrochemiczne w akumulatorach. Zrozumienie tych reakcji ma zastosowanie w praktyce, na przykład w analizie chemicznej, gdzie stosuje się reakcje redoks do oznaczania stężenia różnych substancji. Kluczowe w praktyce jest umiejętne rozpoznawanie reakcji utleniania i redukcji, co jest istotne w wielu gałęziach przemysłu, w tym w przemyśle farmaceutycznym i materiałowym, gdzie kontrola procesów redoks ma kluczowe znaczenie dla jakości produktów.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej