Wyniki egzaminu

Informacje o egzaminie:
  • Zawód: Technik elektryk
  • Kwalifikacja: ELE.05 - Eksploatacja maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych
  • Data rozpoczęcia: 8 maja 2025 12:54
  • Data zakończenia: 8 maja 2025 13:05

Egzamin zdany!

Wynik: 35/40 punktów (87,5%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!
Szczegółowe wyniki:
Pytanie 1

Który z wymienionych bezpieczników powinien być użyty, aby chronić przed skutkami zwarć trójfazowego silnika klatkowego o prądzie znamionowym In = 12 A, jeśli jego prąd rozruchowy Ir = 5×In, a współczynnik rozruchu α = 3?

A. aM 16A
B. aM 20A
C. gF 35A
D. gR 20A
Odpowiedź aM 20A jest poprawna, ponieważ bezpiecznik typu aM charakteryzuje się dużą zdolnością do wytrzymywania krótkotrwałych prądów rozruchowych, co jest istotne w przypadku silnika klatkowego. W obliczeniach ustalamy prąd rozruchowy Ir jako pięciokrotność prądu znamionowego: Ir = 5 × In = 5 × 12 A = 60 A. Przy współczynniku rozruchu α równym 3, maksymalny prąd, który może wystąpić podczas rozruchu wynosi: Imax = Ir × α = 60 A × 3 = 180 A. Zastosowanie bezpiecznika aM 20A zapewnia odpowiednią ochronę, ponieważ jego charakterystyka pozwala na wytrzymanie krótkotrwałych prądów rozruchowych bez przepalania, a jednocześnie skutecznie zabezpiecza przed długotrwałym przeciążeniem. Takie rozwiązanie jest zgodne z normami IEC 60269 oraz NEC, które określają zasady wyboru zabezpieczeń dla silników elektrycznych. W praktyce, stosowanie bezpieczników typu aM jest powszechne w instalacjach przemysłowych, gdzie silniki są narażone na duże prądy rozruchowe.

Pytanie 2

Jaką czynność należy wykonać podczas inspekcji instalacji elektrycznej w budynku mieszkalnym przed jego oddaniem do użytku?

A. Zmierzanie rezystancji izolacji instalacji elektrycznej
B. Weryfikacja czasu samoczynnego odłączenia zasilania
C. Przeprowadzenie próby ciągłości przewodów ochronnych oraz połączeń wyrównawczych
D. Ocena prawidłowego doboru przekroju kabli
Sprawdzenie właściwego doboru przekroju przewodów jest kluczowym elementem oceny instalacji elektrycznej. Przekroje przewodów muszą być odpowiednio dobrane do obciążenia, jakie będą musiały znieść. Niewłaściwy dobór może prowadzić do przegrzewania się przewodów, co z kolei zwiększa ryzyko pożaru oraz uszkodzenia urządzeń elektrycznych. Zgodnie z normą PN-IEC 60364-5-52, należy uwzględnić zarówno parametry obciążeniowe, jak i długość przewodów oraz warunki ich ułożenia. Przykładowo, dla instalacji w domach jednorodzinnych, niezbędne jest, by przekrój przewodu zasilającego gniazdka był odpowiedni do przewidywanego obciążenia, co pozwala na bezpieczne użytkowanie. Dobre praktyki nakazują także regularne przeglądy instalacji elektrycznych, a w szczególności zwrócenie uwagi na te aspekty podczas inspekcji przed oddaniem budynku do użytku, co zapewnia bezpieczeństwo mieszkańców.

Pytanie 3

W którym z poniższych miejsc, podczas pracy z urządzeniami elektrycznymi, nie jest dopuszczalne stosowanie izolacji stanowiska jako środków ochrony przed dotykiem pośrednim?

A. Pracowni edukacyjnej
B. Warsztacie sprzętu RTV
C. Placu budowy
D. Laboratorium
Odpowiedź 'plac budowy' to strzał w dziesiątkę! Na budowie mamy do czynienia z różnymi trudnymi warunkami, które utrudniają stosowanie izolacji jako formy ochrony przed dotykiem pośrednim. Często jest tam wilgoć, pyły i materiały budowlane wokół, co zwiększa ryzyko porażenia prądem. Z normami BHP się nie żartuje, bo w takich warunkach izolacja może być niewystarczająca. Wyobraź sobie, że coś się popsuje i pracownicy mogą mieć kontakt z przewodami pod napięciem! Dlatego na budowach zaleca się dodatkowe środki ochrony, jak odpowiednia odzież robocza, systemy ochrony różnicowoprądowej i różne osłony. Regularne szkolenia i audyty sprzętu to też kluczowe elementy utrzymania bezpieczeństwa elektrycznego w takim miejscu.

Pytanie 4

Jakie konsekwencje wystąpią w instalacji elektrycznej po zamianie przewodów ADY 2,5 mm2 na DY 2,5 mm2?

A. Obniżenie obciążalności prądowej
B. Wzrost spadku napięcia na przewodach
C. Obniżenie rezystancji pętli zwarciowej
D. Zwiększenie temperatury przewodu
Kiedy analizujemy skutki wymiany przewodów, ważne jest zrozumienie, że nie wszystkie zmiany w instalacji prowadzą do negatywnych efektów. Stwierdzenie, że wymiana przewodów ADY na DY 2,5 mm² spowoduje zwiększenie nagrzewania się przewodu, jest błędne. Przewody DY, wykonane z materiałów o lepszej przewodności elektrycznej, mogą w rzeczywistości poprawić efektywność przewodzenia prądu, co skutkuje mniejszymi stratami energii w postaci ciepła. Zwiększenie spadku napięcia na przewodach również jest mylne; w rzeczywistości, bardziej efektywne przewody mogą zredukować spadki napięcia, co jest szczególnie istotne w długich instalacjach. Z kolei stwierdzenie, że obciążalność prądowa zwiększy się po wymianie, jest niepoprawne, gdyż nowe przewody mogą mieć lepsze właściwości izolacyjne i przewodzące, co w rzeczywistości zwiększa ich obciążalność. Typowe błędy myślowe prowadzące do takich konkluzji to zbytnie uogólnienie negatywnych skutków związanych z wymianą przewodów, a nie uwzględnienie ich specyfikacji technicznych oraz standardów branżowych, jak PN-IEC, które jasno określają wymagania dla instalacji elektrycznych. Kluczowe jest zrozumienie, że właściwy dobór i zastosowanie materiałów w instalacjach elektrycznych wpływa na ich bezpieczeństwo oraz efektywność działania.

Pytanie 5

Jak wymiana uzwojenia pierwotnego na inne, wykonane z drutów nawojowych o podwójnym przekroju i tej samej liczbie zwojów, wpłynie na działanie transformatora, przy zachowanym uzwojeniu wtórnym?

A. Zwiększy się efektywność transformatora
B. Zmaleje napięcie na końcówkach uzwojenia wtórnego
C. Wzrasta napięcie na końcówkach uzwojenia wtórnego
D. Zredukuje się moc pobierana z transformatora
Wymiana uzwojenia pierwotnego na druty o większym przekroju, przy tej samej liczbie zwojów, wpływa korzystnie na sprawność transformatora. Zwiększenie przekroju drutów prowadzi do obniżenia oporu elektrycznego uzwojenia, co w efekcie zmniejsza straty mocy na skutek efektu Joule'a (straty I²R). To oznacza, że przy tej samej wartości prądu, straty ciepła w uzwojeniu pierwotnym będą mniejsze, co przekłada się na wyższą sprawność całego urządzenia. W praktyce, zastosowanie drutów o większym przekroju jest zgodne z zasadami inżynierii, gdzie dąży się do minimalizacji strat energii oraz poprawy efektywności energetycznej urządzeń. W przemyśle energetycznym, efektywność transformatorów jest kluczowa, ponieważ ma bezpośredni wpływ na zużycie energii i koszty operacyjne. Na przykład, w elektrowniach i stacjach transformacyjnych stosuje się takie rozwiązania, aby zminimalizować straty energii i poprawić parametry pracy urządzeń.

Pytanie 6

Co należy zrobić w przypadku przeciążenia silnika elektrycznego podczas pracy?

A. Zwiększyć długość przewodów zasilających
B. Zastosować dodatkowy filtr harmonicznych
C. Zredukować obciążenie lub sprawdzić wyłączniki termiczne
D. Zwiększyć napięcie zasilające
W przypadku przeciążenia silnika elektrycznego kluczowe jest szybkie zidentyfikowanie i zredukowanie obciążenia, które może być przyczyną problemu. Przeciążenie często wynika z nadmiernego zapotrzebowania na moc, co prowadzi do przegrzania i potencjalnego uszkodzenia silnika. Standardy branżowe zalecają, aby regularnie monitorować obciążenie silników i odpowiednio reagować na wszelkie nieprawidłowości. Dodatkowo, sprawdzenie wyłączników termicznych to dobra praktyka, która pozwala na wykrycie i zapobieganie dalszym uszkodzeniom. Wyłączniki termiczne są zabezpieczeniem, które automatycznie odłącza zasilanie w przypadku wykrycia nadmiernego wzrostu temperatury, co chroni silnik przed uszkodzeniem. Regularna konserwacja i kontrola tych elementów jest niezbędna, aby zapewnić bezpieczną i efektywną pracę silników elektrycznych. Praktyczne zastosowanie tej wiedzy pozwala na dłuższą żywotność urządzeń i zmniejszenie ryzyka kosztownych napraw.

Pytanie 7

Uszkodzenie izolacji uzwojenia w działającym przekładniku może wystąpić na skutek rozłączenia zacisków jego strony

A. pierwotnej przekładnika napięciowego
B. pierwotnej przekładnika prądowego
C. wtórnej przekładnika prądowego
D. wtórnej przekładnika napięciowego
Odpowiedź 'wtórnej przekładnika prądowego' jest prawidłowa, ponieważ uszkodzenie izolacji uzwojenia może wystąpić na skutek rozwarcia obwodu wtórnego przekładnika prądowego, co prowadzi do znacznego wzrostu napięcia na zaciskach wtórnych. Przekładniki prądowe są zaprojektowane do pracy w obwodach zamkniętych, a ich wtórne uzwojenie powinno zawsze być obciążone, aby zapewnić stabilne warunki pracy. W przypadku rozwarcia, natężenie prądu w uzwojeniu pierwotnym nie zmienia się, natomiast napięcie wtórne może osiągnąć niebezpieczne wartości, co skutkuje uszkodzeniami izolacji. Dobre praktyki w instalacjach elektroenergetycznych obejmują stosowanie odpowiednich zabezpieczeń, takich jak wyłączniki nadprądowe i ograniczniki przepięć, które mogą chronić przed takimi uszkodzeniami. Warto również regularnie przeprowadzać inspekcje i testy, aby zminimalizować ryzyko uszkodzeń, co jest zgodne z normami IEC oraz zaleceniami branżowymi dotyczących konserwacji urządzeń elektrycznych.

Pytanie 8

Jak można podnieść moc bierną indukcyjną oddawaną do sieci przez działającą w elektrowni prądnicę synchroniczną przy niezmiennej mocy czynnej?

A. Zmniejszając prąd wzbudzenia
B. Zwiększając moment napędowy
C. Zmniejszając moment napędowy
D. Zwiększając prąd wzbudzenia
Zwiększając prąd wzbudzenia prądnicy synchronicznej, można zwiększyć moc bierną indukcyjną wydawaną do sieci, zachowując stałą moc czynną. Prąd wzbudzenia kontroluje strumień magnetyczny w wirniku maszyny, a większy prąd wzbudzenia prowadzi do wzrostu tego strumienia. W rezultacie maszyna może wytwarzać więcej mocy biernej, co jest istotne w kontekście stabilności systemu elektroenergetycznego, szczególnie w przypadku dużych odbiorników mocy biernej. W praktyce, zwiększenie prądu wzbudzenia jest standardową metodą wykorzystywaną w elektrowniach, aby dostosować poziom mocy biernej do wymagań sieci. To podejście jest zgodne z zasadami zarządzania mocą bierną, które są kluczowe dla utrzymania równowagi energetycznej oraz jakości dostarczanej energii elektrycznej. Warto również zauważyć, że nadmierne zwiększenie prądu wzbudzenia może prowadzić do zjawiska nasycenia, dlatego operatorzy muszą starannie monitorować i regulować wartość wzbudzenia.

Pytanie 9

Gdzie w instalacji jednofazowej należy umieścić wyłącznik RCD?

A. w przewodzie fazowym i ochronnym
B. w przewodzie neutralnym i ochronnym
C. w przewodzie fazowym i neutralnym
D. w przewodzie fazowym i fazowym
Wyłącznik RCD (Residual Current Device) jest istotnym urządzeniem w systemach elektrycznych, służącym do ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym oraz do zapobiegania pożarom spowodowanym upływem prądu. Montuje się go w przewodach fazowym i neutralnym, ponieważ jego głównym zadaniem jest monitorowanie różnicy prądów między tymi dwoma przewodami. W przypadku, gdy wystąpi różnica prądu, na przykład w wyniku uszkodzenia izolacji, urządzenie natychmiast odłącza zasilanie. Dzięki temu, gdy prąd wypływa do ziemi, wyłącznik RCD minimalizuje ryzyko porażenia prądem oraz potencjalnych zagrożeń pożarowych. Przykładem zastosowania wyłącznika RCD są instalacje elektryczne w domach jednorodzinnych oraz w miejscach użyteczności publicznej, gdzie zwiększone ryzyko kontaktu z wodą wymaga dodatkowych zabezpieczeń. W Polsce, zgodnie z normą PN-EN 61008-1, stosowanie RCD w instalacjach elektrycznych jest zalecane jako standardowa praktyka w celu zwiększenia bezpieczeństwa użytkowników.

Pytanie 10

Aby przeprowadzić pomiar rezystancji metodą techniczną, należy przygotować

A. amperomierz i woltomierz
B. omomierz oraz woltomierz
C. mostek Wheatstone'a
D. mostek Thomsona
Prawidłowa odpowiedź to wykorzystanie amperomierza i woltomierza do pomiaru rezystancji metodą techniczną. Pomiar rezystancji w tym przypadku opiera się na zasadzie Ohma, według której rezystancja (R) jest równa napięciu (U) podzielonemu przez natężenie prądu (I), czyli R = U/I. Amperomierz służy do pomiaru natężenia prądu płynącego przez obwód, natomiast woltomierz mierzy spadek napięcia na rezystorze. Dzięki temu można uzyskać dokładne wartości rezystancji, które są istotne w różnych zastosowaniach, od projektowania obwodów elektronicznych po diagnostykę sprzętu elektrycznego. Zastosowanie tej metody pomiarowej jest zgodne z dobrymi praktykami inżynieryjnymi, ponieważ zapewnia dokładność i wiarygodność wyników. Warto również zaznaczyć, że metody techniczne pomiaru rezystancji powinny być stosowane w odpowiednich warunkach, aby uniknąć błędów pomiarowych, takich jak zakłócenia elektromagnetyczne czy niewłaściwe ustawienia urządzeń pomiarowych.

Pytanie 11

Który z wymienionych parametrów przewodów nie wpływa na wartość spadku napięcia w instalacji elektrycznej?

A. Typ materiału izolacji
B. Przekrój żył
C. Długość przewodu
D. Typ materiału żyły
Długość przewodu ma kluczowe znaczenie dla wartości spadku napięcia, ponieważ im dłuższy przewód, tym większy opór, co prowadzi do większych strat napięcia. Zgubną jest więc myśl, że długość przewodu nie wpływa na spadek napięcia, ponieważ w rzeczywistości jest to jeden z głównych czynników, które należy uwzględnić przy projektowaniu instalacji elektrycznych. Z kolei przekrój żył również odgrywa istotną rolę; większy przekrój zmniejsza opór i w konsekwencji spadek napięcia. Materiał żyły jest również kluczowy, ponieważ miedź ma lepsze właściwości przewodzące niż aluminium, co wpływa na efektywność przesyłania energii. Odpowiedni dobór materiałów i parametrów przewodów jest istotny z punktu widzenia norm branżowych i dobrych praktyk inżynieryjnych, które mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa oraz efektywności energetycznej instalacji. Niekiedy pomija się te czynniki, co prowadzi do nieefektywnego projektowania systemów elektrycznych i może skutkować niepożądanym spadkiem napięcia, a w konsekwencji obniżeniem jakości zasilania urządzeń elektrycznych. W efekcie, wynikiem tych błędnych założeń może być nie tylko obniżona wydajność systemu, ale także uszkodzenia urządzeń, co wiąże się z kosztami napraw i przestojów w pracy urządzeń. Warto więc zwracać uwagę na wszystkie aspekty, które wpływają na efektywność i bezpieczeństwo instalacji elektrycznych.

Pytanie 12

Jakiego przewodu należy użyć, aby zastąpić uszkodzony kabel zasilający silnik trójfazowy zainstalowany w urządzeniu mobilnym?

A. OP 4x2,5 mm2
B. YLY 3x2,5 mm2
C. SM 3x2,5 mm2
D. YDY 4x2,5 mm2
Odpowiedź OP 4x2,5 mm2 jest prawidłowa, ponieważ ten typ przewodu jest odpowiedni do zasilania silników trójfazowych, zwłaszcza w aplikacjach, gdzie przewód ma być elastyczny i odporny na różne warunki pracy. Przewód OP (Ochronny Przewód) charakteryzuje się podwyższoną odpornością na działanie czynników zewnętrznych, co czyni go idealnym do zastosowań w odbiornikach ruchomych, gdzie przewód może być narażony na zginanie i tarcie. Zastosowanie przewodu o przekroju 4x2,5 mm2 oznacza, że mamy do czynienia z czterema żyłami, co jest typowe dla instalacji trójfazowych, gdzie potrzebne są trzy żyły fazowe i jedna żyła ochronna. Wybór odpowiedniego przewodu jest kluczowy dla zapewnienia bezpieczeństwa i efektywności działania silnika, a także minimalizowania ryzyka awarii. Przewody OP są zgodne z normami PN-EN 60228 oraz PN-EN 50525, co potwierdza ich wysoką jakość i odpowiednie parametry elektryczne w zastosowaniach przemysłowych.

Pytanie 13

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, minimalna rezystancja izolacji uzwojeń silnika asynchronicznego o mocy 5 kW w temperaturze 20˚C powinna wynosić

A. 3 MΩ
B. 1 MΩ
C. 10 MΩ
D. 5 MΩ
Minimalna rezystancja izolacji uzwojeń silnika asynchronicznego o mocy 5 kW, zgodnie z normami obowiązującymi w branży, powinna wynosić co najmniej 5 MΩ. Wartość ta jest kluczowa dla zapewnienia bezpieczeństwa i niezawodności urządzenia. Izolacja uzwojeń odgrywa fundamentalną rolę w ochronie przed zwarciami oraz w minimalizowaniu strat energii. W praktyce, pomiar rezystancji izolacji przeprowadza się regularnie, aby ocenić stan techniczny silnika, a także zidentyfikować potencjalne problemy, takie jak degradacja izolacji spowodowana wilgocią lub starzeniem się materiałów. Przykładowo, w przypadku silników pracujących w trudnych warunkach środowiskowych, takich jak przemysł chemiczny czy metalurgiczny, wartość ta powinna być monitorowana szczególnie pilnie, aby uniknąć niebezpiecznych sytuacji i kosztownych przestojów. Przestrzeganie tych norm to nie tylko kwestia zgodności z przepisami, ale również kluczowy element zarządzania ryzykiem w eksploatacji maszyn.

Pytanie 14

Podczas badania transformatora średniej mocy stwierdzono, że jego temperatura wzrosła ponad normę. Co może być tego przyczyną?

A. Przeciążenie transformatora
B. Zwarcie międzyzwojowe
C. Przerwa w uzwojeniu
D. Uszkodzenie rdzenia
Przeciążenie transformatora często prowadzi do zwiększenia jego temperatury. Gdy transformator jest obciążony powyżej swojej znamionowej mocy, zaczyna generować więcej ciepła niż jest w stanie oddać do otoczenia. Z tego powodu temperatura uzwojeń oraz innych elementów wewnętrznych transformatora wzrasta. Przeciążenia mogą wynikać z niewłaściwego projektowania systemu, nieprawidłowych połączeń, czy też nagłych wzrostów zapotrzebowania na moc. W praktyce, transformator powinien być zawsze eksploatowany w granicach swojej znamionowej mocy, a jego obciążenie monitorowane za pomocą odpowiednich urządzeń pomiarowych. Długotrwałe przeciążenie nie tylko prowadzi do wzrostu temperatury, ale może również skrócić żywotność transformatora, uszkodzić izolację uzwojeń i spowodować awarie całego systemu. Dlatego tak ważne jest stosowanie się do zaleceń producenta oraz regularne przeglądy i konserwacje urządzenia. Dodatkowo, instalacja systemów chłodzenia, takich jak wentylatory lub chłodzenie olejowe, może pomóc w zarządzaniu temperaturą podczas większych obciążeń.

Pytanie 15

W pomieszczeniu zainstalowano 40 żarówek o mocy 75 W każda. Jakiego wyłącznika nadprądowego powinno się użyć do zabezpieczenia jednofazowej instalacji oświetleniowej zasilanej napięciem 230 V?

A. C10
B. C6
C. B6
D. B16
Odpowiedź B16 jest poprawna, ponieważ dobór wyłącznika nadprądowego powinien być uzależniony od całkowitego obciążenia instalacji. W tym przypadku mamy do czynienia z 40 żarówkami o mocy 75 W każda, co daje łącznie 3000 W. Przy napięciu zasilania wynoszącym 230 V, całkowity prąd pobierany przez te żarówki można obliczyć za pomocą wzoru: I = P / U, co w naszym przypadku daje I = 3000 W / 230 V ≈ 13 A. Wyłącznik B16 zapewnia odpowiedni margines bezpieczeństwa, ponieważ jest w stanie obsłużyć prąd do 16 A, co oznacza, że może znieść chwilowe przeciążenia, jakie mogą wystąpić podczas rozruchu żarówek. Wyłączniki typu B są przeznaczone do obwodów, w których obciążenie jest głównie rezystancyjne, co jest typowe dla instalacji oświetleniowych. W praktyce, zastosowanie wyłącznika B16 w tym przypadku spełnia normy PN-IEC 60898-1, które regulują dobór zabezpieczeń nadprądowych, zapewniając jednocześnie bezpieczeństwo użytkowników oraz ochronę instalacji.

Pytanie 16

Którego z wymienionych pomiarów eksploatacyjnych w instalacji oświetleniowej nie można zrealizować standardowym miernikiem uniwersalnym?

A. Napięć w poszczególnych fazach
B. Rezystancji izolacji przewodów
C. Prądu pobieranego przez odbiornik
D. Ciągłości przewodów ochronnych
Pomiar rezystancji izolacji przewodów jest kluczowym aspektem utrzymania bezpieczeństwa i niezawodności instalacji elektrycznych. Aby dokładnie wykonać ten pomiar, używa się specjalistycznych mierników zwanych megomierzami, które generują wysokie napięcia (zwykle od 250V do 1000V). Tego rodzaju pomiar jest istotny, ponieważ pozwala ocenić, czy izolacja przewodów nie jest uszkodzona oraz czy nie występują upływy prądu, co mogłoby prowadzić do zagrożenia pożarowego lub porażenia elektrycznego. Standardy takie jak PN-EN 61557-1 opisują wymagania dotyczące testowania rezystancji izolacji, a ich przestrzeganie jest kluczowe w ramach regularnych przeglądów oraz konserwacji instalacji. Przykładowo, podczas testowania instalacji oświetleniowej w budynku użycie megomierza może pomóc w identyfikacji potencjalnych problemów zanim doprowadzą one do awarii lub zagrożenia dla użytkowników.

Pytanie 17

W trakcie serwisowania silnika indukcyjnego jednofazowego pracownik przez przypadek zamienił miejscami kondensator rozruchowy o pojemności 300 µF z kondensatorem roboczym o pojemności 50 µF. Jakie mogą być konsekwencje tego błędu?

A. Zniszczenie kondensatora 50 µF podczas uruchamiania silnika
B. Uszkodzenie uzwojenia pomocniczego po kilku minutach działania silnika
C. Silnik zmieni swój kierunek obrotów
D. Silnik nie włączy się
Podczas rozruchu silnika indukcyjnego jednofazowego, kondensator rozruchowy o pojemności 300 µF jest kluczowy dla zapewnienia momentu obrotowego niezbędnego do uruchomienia silnika. Jeśli zamienimy go z kondensatorem pracy 50 µF, silnik nie otrzyma odpowiedniej wartości pojemności, co skutkuje niewystarczającym momentem obrotowym. W rezultacie silnik nie ruszy. To zjawisko jest zgodne z zasadami działania silników indukcyjnych, gdzie kondensatory pełnią istotną rolę w tworzeniu przesunięcia fazowego między prądem a napięciem. W praktyce, stosowanie odpowiednich kondensatorów zgodnych z wymaganiami producenta, jest kluczowe dla prawidłowego działania silników. Właściwe dobieranie kondensatorów to standardowa praktyka, która minimalizuje ryzyko awarii i zapewnia długotrwałą niezawodność urządzeń elektrycznych.

Pytanie 18

Jakie uszkodzenie lub defekt można wykryć podczas przeglądu instalacji elektrycznej w budynku mieszkalnym?

A. Pogorszenie się stanu izolacji
B. Brak ciągłości połączeń
C. Przekroczenie dopuszczalnego czasu zadziałania wyłącznika ochronnego
D. Pogorszenie się stanu mechanicznego złącz i połączeń
Pogorszenie się stanu mechanicznego złącz i połączeń jest kluczowym elementem, który można zlokalizować podczas oględzin instalacji elektrycznej. Wszelkie uszkodzenia mechaniczne złącz mogą prowadzić do zwiększonego oporu, co z kolei może skutkować przegrzewaniem się złącz oraz potencjalnymi awariami systemu. W praktyce, obserwacja stanu mechanicznego złącz pozwala na wczesne wykrywanie problemów, które mogą prowadzić do niebezpiecznych sytuacji, takich jak zwarcia czy pożary. Na przykład, złącza, które wykazują oznaki korozji lub zużycia, powinny być wymieniane, aby zapewnić bezpieczeństwo i niezawodność instalacji elektrycznej. W branży elektrycznej istnieją określone standardy, takie jak normy IEC 60364, które zalecają regularne przeglądy oraz konserwację elementów instalacji, co jest kluczowe dla zapewnienia ich prawidłowego funkcjonowania i bezpieczeństwa użytkowników. Przeprowadzanie systematycznych inspekcji złącz i połączeń jest zatem nie tylko zalecane, ale wręcz konieczne w kontekście utrzymania instalacji elektrycznej w dobrym stanie.

Pytanie 19

W instalacji elektrycznej w łazience pojawiła się potrzeba dodania gniazda wtyczkowego w pierwszej strefie ochronnej, które ma być zasilane z obwodu zabezpieczonego przez SELV o napięciu nieprzekraczającym 25 V AC. Gdzie powinno być umieszczone źródło zasilania dla tego gniazda?

A. W obrębie strefy 0
B. Tylko na zewnątrz strefy 2
C. Na zewnątrz stref 0 i 1
D. W obrębie strefy 1
Wybór odpowiedzi związanych z montażem źródła zasilania w strefach 1 lub 0 jest błędny, głównie z powodu ignorowania zasad ochrony elektrycznej w kontekście wilgotnego otoczenia, jakim jest łazienka. Montaż w strefie 1, która znajduje się nad strefą 0, jest niebezpieczny, ponieważ w tej strefie istnieje podwyższone ryzyko kontaktu z wodą, co mogłoby prowadzić do sytuacji zagrożenia porażeniem prądem. Zgodnie z przepisami, w strefach, gdzie można spodziewać się kontaktu z wodą, jak strefa 0 czy strefa 1, zabronione jest umieszczanie elementów, które nie są odpowiednio zaprojektowane do pracy w takich warunkach. Dodatkowo, umieszczanie źródła zasilania w strefie 0, gdzie kontakt z wodą jest najbardziej prawdopodobny, stanowi poważne naruszenie norm bezpieczeństwa. Takie podejście może prowadzić do mylnego założenia, że zasilanie niskonapięciowe jest całkowicie bezpieczne we wszystkich warunkach, co jest nieprawidłowe. W praktyce, przestrzeganie zasad wyznaczonych przez normy, takie jak PN-EN 60364, jest kluczowe dla zapobiegania wypadkom oraz zapewnienia bezpieczeństwa użytkowników instalacji elektrycznych w łazienkach.

Pytanie 20

Która z podanych czynności nie zalicza się do weryfikacji stanu technicznego podczas przeglądu układu napędowego z energoelektronicznym przekształtnikiem?

A. Weryfikacja połączeń stykowych
B. Pomiar natężenia oświetlenia na stanowisku obsługi układu napędowego
C. Ocena czystości filtrów powietrza chłodzącego
D. Sprawdzenie jakości zabezpieczeń nadprądowych i zmiennozwarciowych
Sprawdzenie oświetlenia na stanowisku obsługi układu napędowego nie jest tak naprawdę częścią ogólnej oceny stanu technicznego tego układu, szczególnie jeśli chodzi o przekształtniki energoelektroniczne. Większość przeglądów skupia się na tym, czy wszystkie elementy mechaniczne i elektryczne są w porządku. To znaczy, trzeba porządnie sprawdzić połączenia stykowe, upewnić się, że filtry powietrza chłodzącego są czyste, a także kontrolować zabezpieczenia nadprądowe i zmiennozwarciowe. Oświetlenie jest ważne dla bezpieczeństwa ludzi pracujących przy tych urządzeniach, ale nie ma bezpośredniego wpływu na to, jak wydajnie układ działa. Na przykład, jeśli mówimy o przekształtnikach, kluczowe jest zapewnienie właściwego chłodzenia, co możemy kontrolować poprzez te filtry powietrza. Dobre połączenia stykowe i odpowiednie zabezpieczenia są także bardzo ważne, żeby uniknąć awarii. Warto pamiętać, że istnieją normy, jak IEC czy ISO, które podkreślają, jak istotne są regularne przeglądy komponentów elektrycznych dla bezpieczeństwa w pracy.

Pytanie 21

Podczas wymiany trójfazowego wyłącznika różnicowoprądowego należy mieć na uwadze, że do wyłącznika nie może być podłączony przewód

A. fazowy L2
B. fazowy LI
C. ochronny PE
D. neutralny N
Odpowiedź dotycząca przewodu ochronnego PE jako nieodpowiedniego do podłączenia do trójfazowego wyłącznika różnicowoprądowego jest poprawna. Przewód ochronny PE ma za zadanie zapewnienie bezpieczeństwa użytkowników poprzez odprowadzenie prądu w przypadku awarii do ziemi, co zmniejsza ryzyko porażenia prądem elektrycznym. Wyłącznik różnicowoprądowy jest zaprojektowany do monitorowania różnicy prądów między przewodami fazowymi a neutralnym. Podłączenie przewodu PE do tego urządzenia nie tylko jest niezgodne z jego przeznaczeniem, ale również może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji, w których wyłącznik nie zadziała w przypadku wykrycia różnicy prądu. Zgodnie z normami PN-IEC 61008-1, wyłączniki różnicowoprądowe powinny być podłączane w sposób, który umożliwia ich prawidłowe działanie i spełnienie wymogów związanych z ochroną przeciwporażeniową. Przykładem poprawnej instalacji jest wykorzystanie wyłącznika różnicowoprądowego w połączeniu z przewodami fazowymi i neutralnym, co zapewnia skuteczną ochronę i minimalizuje ryzyko uszkodzeń.

Pytanie 22

Aby ocenić efektywność ochrony przed porażeniem elektrycznym realizowanej przez automatyczne odłączenie zasilania zabezpieczeniem o określonym prądzie wyłączenia w systemie elektrycznym o danej wartości napięcia znamionowego, potrzebna jest informacja o wartości

A. impedancji pętli zwarcia instalacji
B. maksymalnego spadku częstotliwości w sieci zasilającej
C. maksymalnej współczynnika przepięć
D. mocy zainstalowanych urządzeń elektrycznych w instalacji
Odpowiedź dotycząca impedancji pętli zwarcia instalacji jest poprawna, ponieważ ta wartość jest kluczowa dla oceny skuteczności ochrony przeciwporażeniowej realizowanej przez samoczynne wyłączenie zasilania. Impedancja pętli zwarcia wpływa na prąd zwarciowy, który może przepłynąć przez instalację w przypadku awarii. Zgodnie z normami IEC 60364-4-41 oraz PN-IEC 61008-1, istotne jest, aby prąd wyłączający dla zastosowanego zabezpieczenia (np. wyłącznika nadprądowego lub różnicowoprądowego) był odpowiednio wyższy od wartości prądu zwarciowego, co zapewnia szybkie działanie zabezpieczeń. W praktyce, aby zapewnić skuteczność ochrony, projektanci instalacji elektrycznych muszą przeprowadzić obliczenia impedancji pętli zwarcia, co pozwala na dobór odpowiednich zabezpieczeń. Na przykład, w przypadku instalacji o napięciu znamionowym 230 V i użyciu bezpiecznika o prądzie wyłączającym 30 mA, wartość impedancji pętli zwarcia musi być obliczona tak, aby prąd zwarciowy wynosił co najmniej 150 mA, co zapewnia odpowiednie wyłączenie w wymaganym czasie.

Pytanie 23

Jaką liczbę należy zastosować do pomnożenia wartości znamionowego prądu silnika trójfazowego klatkowego, który napędza pompę, aby obliczyć maksymalną dozwoloną wartość nastawy prądu na jego zabezpieczeniu przeciążeniowym?

A. 1,2
B. 2,0
C. 0,9
D. 1,1
Poprawna odpowiedź to 1,1, co oznacza, że wartość znamionowego prądu silnika trójfazowego klatkowego należy pomnożyć przez ten współczynnik, aby obliczyć maksymalną dopuszczalną wartość nastawy prądu na zabezpieczeniu przeciążeniowym. Zastosowanie współczynnika 1,1 wynika z faktu, że silniki elektryczne, w tym silniki klatkowe, mogą mieć chwilowe przeciążenia, które są normalne w czasie rozruchu lub przy zmiennych warunkach pracy. Przyjęcie wartości 1,1 jako mnożnika do prądu znamionowego uwzględnia te momenty, co jest zgodne z praktykami opisanymi w normach IEC 60947-4-1 dotyczących wyłączników silnikowych. Przykładowo, jeśli znamionowy prąd silnika wynosi 10 A, to maksymalna dopuszczalna wartość nastawy na zabezpieczeniu przeciążeniowym wynosi 11 A. Takie ustawienie zabezpieczenia pozwala na bezpieczne działanie silnika, jednocześnie chroniąc go przed uszkodzeniem w wyniku przeciążenia.

Pytanie 24

Przedstawione w tabeli wyniki pomiarów rezystancji uzwojeń i izolacji silnika trójfazowego wskazują na

Pomiar między zaciskami silnikaRezystancja
U1 – U232 Ω
V1 – V232 Ω
W1 – W232 Ω
U1 – V10
V1 – W15 MΩ
U1 – W15 MΩ
U1 – PE0
V1 – PE0
W1 – PE5 MΩ

A. zwarcie między uzwojeniami U1 – U2 oraz W1 – W2
B. uszkodzoną izolację w uzwojeniach U1 – U2 oraz V1 – V2
C. przerwę w uzwojeniu U1 – U2
D. zwarcie międzyzwojowe w uzwojeniu W1 – W2
Odpowiedź wskazująca na uszkodzoną izolację w uzwojeniach U1 – U2 oraz V1 – V2 jest prawidłowa ze względu na wyniki pomiarów rezystancji, które zostały przedstawione w tabeli. Wartości wynoszące 0 Ω dla izolacji są alarmującym sygnałem, wskazującym na bezpośrednie połączenie z masą, co oznacza, że nie ma odpowiedniej bariery izolacyjnej. Zgodnie z normą IEC 60034, rezystancja izolacji powinna wynosić przynajmniej kilkaset megaomów, aby zapewnić bezpieczną i niezawodną pracę silnika. Praktyka przemysłowa zaleca, aby regularnie monitorować stan izolacji silników poprzez pomiary rezystancji, co pozwala na wczesne wykrywanie potencjalnych problemów. W przypadku stwierdzenia uszkodzonej izolacji, należy podjąć natychmiastowe działania, takie jak odłączenie silnika od zasilania i dokładna inspekcja uzwojeń, aby zapobiec poważniejszym uszkodzeniom oraz zminimalizować ryzyko pożaru. Usunięcie tego typu defektów jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa na stanowisku pracy oraz długoterminowej efektywności urządzenia.

Pytanie 25

Jakie oznaczenia powinien mieć wyłącznik różnicowoprądowy zaprojektowany do ochrony przed porażeniem, przeciążeniem oraz zwarciem w obwodzie gniazd wtyczkowych uniwersalnych w instalacji jednofazowej 230 V/50 Hz?

A. P 312 B-16-30-AC
B. P 304 25-30-AC
C. P 344 C-20-30-AC
D. P 302 25-30-AC
Wybór wyłączników różnicowoprądowych wymaga zrozumienia oznaczeń oraz ich funkcji. Odpowiedzi, które nie odzwierciedlają prawidłowego oznaczenia, mogą wynikać z niepełnego zrozumienia klasyfikacji urządzeń. Oznaczenia wyłączników różnicowoprądowych są kluczowe dla ich zastosowań: na przykład, jeśli wybierzemy wyłącznik z literą 'C', jak w odpowiedzi P 344 C-20-30-AC, będzie on odpowiedni do obwodów z dużymi prądami rozruchowymi, co czyni go stosunkowo mało użytecznym w kontekście gniazd wtyczkowych ogólnego przeznaczenia, które rzadko mają takie obciążenia. Natomiast wyłącznik P 304 25-30-AC, mimo że zawiera odpowiedni prąd różnicowy, nie spełnia wymagań dotyczących ochrony przed przeciążeniem i zwarciem, co jest kluczowe w codziennym użytkowaniu. Podobnie odpowiedź P 302 25-30-AC, mimo że ma właściwy prąd różnicowy, nie jest klasyfikowana jako odpowiednia do różnych rodzajów obciążeń, co ogranicza jej zastosowanie w standardowych instalacjach. Błędem może być mylenie oznaczeń oraz ich funkcji, co prowadzi do wyboru nieodpowiednich urządzeń do ochrony obwodów. Właściwy wybór wyłącznika różnicowoprądowego jest kluczowy, by zapewnić bezpieczeństwo użytkowników oraz zgodność z obowiązującymi normami elektrycznymi, co powinno być priorytetem w każdej instalacji elektrycznej.

Pytanie 26

Jakie kroki należy podjąć, gdy całkowita wartość spadków napięć w systemie TN-S pomiędzy złączem ZKP a najodleglejszym gniazdem odbiorczym wynosi 9 V, w sieci elektrycznej o napięciu 230 V?

A. Zwiększyć średnicę przewodów kabla WLZ
B. Zwiększyć średnicę przewodów w instalacji wewnętrznej
C. Zmniejszyć średnicę przewodów kabla WLZ
D. Pozostawić instalację zasilającą bez zmian
Dobrze, że to przemyślałeś. Myśl, że zwiększenie przekroju przewodów to zawsze dobry pomysł, nie do końca jest słuszne. W tym przypadku, spadek napięcia na poziomie 9 V w instalacji 230 V jest w dopuszczalnym zakresie, więc nie trzeba nic zmieniać. Zwiększenie kabli może przecież wprowadzić dodatkowe koszty, a także sprawić, że cała instalacja będzie cięższa i większa. A jeśli chodzi o zmniejszanie przekroju żył kabla WLZ, to totalnie nie ma sensu, bo to może prowadzić do jeszcze większych strat napięcia i przegrzewania. Więc generalnie, jeśli wszystko jest w normie, nic nie rób, nie ma co komplikować życia bez potrzeby. Pamiętaj, że dokładne obliczenia i znajomość norm, takich jak PN-IEC 60364, to klucz do robienia dobrych decyzji przy projektowaniu instalacji elektrycznych.

Pytanie 27

Urządzenia elektryczne o klasie ochrony 0 mogą być stosowane wyłącznie w sytuacji

A. zasilania ich z gniazd z ochronnym bolcem uziemiającym
B. korzystania z nich pod nadzorem technicznym ze strony dostawcy energii elektrycznej
C. wcześniejszego zweryfikowania efektywności ochrony w instalacji
D. wdrożenia ochrony przed porażeniem w formie separacji elektrycznej lub izolacji miejsca wykonywania pracy
Urządzenia elektryczne klasy ochronności 0 są projektowane w sposób, który nie zapewnia żadnej formy ochrony przed porażeniem elektrycznym. W związku z tym ich stosowanie wymaga zastosowania dodatkowych środków ochrony, takich jak separacja elektryczna lub izolacja stanowiska pracy. Zgodnie z normą PN-IEC 61140, urządzenia tej klasy powinny być wykorzystywane w środowiskach, gdzie ryzyko porażenia jest minimalizowane poprzez odpowiednie techniki zabezpieczające. Przykładem może być stosowanie tych urządzeń w pomieszczeniach suchych, gdzie nie ma ryzyka kontaktu z wodą, oraz w sytuacjach, gdzie pracownicy są odpowiednio przeszkoleni w zakresie bezpieczeństwa. W praktyce, można zastosować również urządzenia ochronne, które odcinają zasilanie w przypadku wykrycia upływu prądu, co dodatkowo zwiększa bezpieczeństwo. Dlatego kluczowe jest, aby przed użyciem takich urządzeń, upewnić się, że są spełnione wszystkie warunki ochrony przeciwporażeniowej oraz że urządzenia są wykorzystywane zgodnie z ich przeznaczeniem.

Pytanie 28

Jaką minimalną liczbę osób należy zaangażować do pracy w warunkach szczególnego zagrożenia?

A. Cztery osoby
B. Jedna osoba
C. Trzy osoby
D. Dwie osoby
Minimalna liczba osób wykonujących prace w warunkach szczególnego zagrożenia powinna wynosić dwie osoby, co jest zgodne z zasadami bezpieczeństwa pracy oraz regulacjami prawnymi. W praktyce, obecność co najmniej dwóch pracowników zapewnia wzajemne wsparcie i możliwość szybkiej reakcji w sytuacjach awaryjnych. Na przykład, w przypadku prac w zamkniętych przestrzeniach, takich jak zbiorniki czy kanały, jeden pracownik może pełnić rolę osoby asekurującej, co jest niezbędne w przypadku wystąpienia zagrożenia zdrowia lub życia. Istotne jest, by w ramach tych prac, każdy z pracowników miał przypisane konkretne zadania oraz mógł efektywnie komunikować się z partnerem. Zgodnie z normami, takimi jak PN-N-18002 dotycząca zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy, pracodawcy są zobowiązani do zapewnienia odpowiednich warunków, które minimalizują ryzyko wypadków. W praktyce, w przypadku awarii sprzętu lub nagłych problemów zdrowotnych, obecność drugiej osoby może być kluczowa w zapewnieniu szybkiej pomocy oraz wezwania służb ratunkowych.

Pytanie 29

Który z poniższych wyłączników nadprądowych powinien być zastosowany do zabezpieczenia obwodu zasilającego trójfazowy silnik klatkowy o następujących parametrach znamionowych: P = 11 kW, U = 400 V, cos φ = 0,73, η = 80%?

A. S303 C40
B. S303 C25
C. S303 C20
D. S303 C32
Odpowiedź S303 C32 jest poprawna, ponieważ przy wyborze wyłącznika nadprądowego dla trójfazowego silnika klatkowego o mocy znamionowej 11 kW, napięciu 400 V oraz współczynniku mocy cos φ = 0,73, istotne jest obliczenie prądu znamionowego silnika. Prąd ten można wyznaczyć z wzoru: I = P / (√3 * U * cos φ). Po podaniu wartości (P = 11 kW, U = 400 V, cos φ = 0,73), uzyskujemy prąd około 18,5 A. Wyłącznik C32 ma prąd znamionowy 32 A, co zapewnia odpowiedni margines ochrony w przypadku przeciążenia oraz pozwala na bezpieczną i niezawodną pracę silnika. Wybór wyłącznika z niższą wartością prądową, jak C25 czy C20, mógłby prowadzić do zbyt częstych wyłączeń w przypadku normalnych warunków pracy silnika. Praktyczne zastosowanie wyłącznika C32 w obwodach zasilających silniki trójfazowe jest zgodne z normami IEC 60947-2, które zalecają odpowiednie marginesy dla wyłączników chroniących silniki. Dodatkowo, zastosowanie tego wyłącznika zmniejsza ryzyko uszkodzenia silnika oraz zapewnia bezpieczeństwo całego systemu zasilania.

Pytanie 30

Aby zapewnić ochronę przeciwporażeniową uzupełniającą do podstawowej, obwody zasilające gniazda wtyczkowe z prądem do 32 A powinny być chronione wyłącznikiem RCD o znamionowym prądzie różnicowym

A. 1 000 mA
B. 30 mA
C. 100 mA
D. 500 mA
Wybór wyłącznika różnicowoprądowego (RCD) o znamionowym prądzie różnicowym 30 mA jest zgodny z aktualnymi normami bezpieczeństwa, takimi jak PN-EN 61008, które rekomendują jego zastosowanie w instalacjach zasilających obwody gniazd wtyczkowych, szczególnie w przypadku narażenia na porażenie prądem. Wyłącznik RCD 30 mA skutecznie minimalizuje ryzyko porażenia prądem przez szybkie odłączenie zasilania w przypadku wykrycia różnicy prądów, co jest istotne w obwodach o napięciu 230 V, gdzie ochrona osób jest priorytetem. Przykładem zastosowania wyłączników o tym znamionowym prądzie różnicowym jest instalacja w pomieszczeniach, gdzie wykorzystuje się urządzenia elektryczne w pobliżu wody, takie jak kuchnie czy łazienki. W takich miejscach, zgodnie z normami, zastosowanie RCD 30 mA jest koniecznością, co znacząco zwiększa bezpieczeństwo użytkowników i ogranicza ryzyko wypadków. Regularna kontrola i testowanie RCD zapewnia jego prawidłowe działanie oraz podnosi świadomość użytkowników na temat znaczenia ochrony przeciwporażeniowej w instalacjach elektrycznych.

Pytanie 31

Pomiar jakiego parametru umożliwia wykrycie przebicia izolacji uzwojeń silnika indukcyjnego trójfazowego w stosunku do obudowy?

A. rezystancji uzwojeń stojana
B. prądu upływu
C. prądu stanu jałowego
D. rezystancji przewodu ochronnego
Pomiar prądu upływu jest skuteczną metodą wykrywania przebicia izolacji uzwojeń silnika indukcyjnego trójfazowego względem obudowy. Prąd upływu to prąd, który przepływa z uzwojeń przez izolację do obudowy silnika. W przypadku uszkodzenia izolacji, wartość prądu upływu wzrasta, co może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji, w tym do porażenia prądem. Praktyczne zastosowanie tej metody polega na wykorzystaniu specjalistycznych mierników, które rejestrują wartość prądu upływu podczas pracy silnika. Zgodnie z normą IEC 60364, dopuszczalne wartości prądu upływu powinny być ściśle przestrzegane, aby zapewnić bezpieczeństwo użytkowników oraz prawidłowe działanie urządzeń. Regularne pomiary prądu upływu mogą być również częścią procedur konserwacyjnych, co pozwala na wczesne wykrywanie problemów z izolacją i zapobieganiu awariom. Warto pamiętać, że pomiar ten powinien być przeprowadzany w warunkach pełnego obciążenia, aby uzyskać wiarygodne wyniki.

Pytanie 32

Podczas pracy z urządzeniami elektrycznymi na wysokościach, jakiego środka ochrony indywidualnej należy użyć?

A. Uprząż ochronna
B. Rękawice ochronne
C. Buty robocze
D. Kask ochronny
Uprząż ochronna jest kluczowym elementem zabezpieczenia podczas pracy na wysokościach, szczególnie w przypadku pracy z urządzeniami elektrycznymi. Główne zadanie uprzęży to zapewnienie bezpieczeństwa użytkownikowi przez zapobieganie upadkom z wysokości. Praca na wysokościach wiąże się z ryzykiem, które może prowadzić do poważnych obrażeń lub nawet śmierci. Dlatego przestrzeganie norm BHP i stosowanie odpowiednich środków ochrony indywidualnej jest absolutnie niezbędne. Standardy w branży elektrycznej, takie jak normy EN 361, dokładnie określają wymagania dotyczące uprzęży, w tym ich wytrzymałość oraz sposób użycia. Ważne jest, aby uprzęże były prawidłowo dopasowane i regularnie kontrolowane pod kątem uszkodzeń. Dodatkowo, w kontekście pracy z elektryką, warto zwrócić uwagę na to, aby uprząż nie zawierała metalowych elementów, które mogłyby przewodzić prąd. Moim zdaniem, stosowanie uprzęży ochronnych to nie tylko wymóg prawny, ale przede wszystkim kwestia odpowiedzialności za własne życie i zdrowie.

Pytanie 33

Na wartość impedancji pętli zwarcia w systemie sieciowym TN-C mają wpływ

A. liczba zamontowanych ochronników przeciwprzepięciowych
B. rodzaj zamontowanych ochronników przeciwprzepięciowych
C. wytrzymałość napięciowa izolacji przewodów
D. pole przekroju poprzecznego żył przewodów
Wartość impedancji pętli zwarcia w układzie sieciowym TN-C jest ściśle związana z polem przekroju poprzecznego żył przewodów. Pole to wpływa na opór przewodzenia prądu, co z kolei ma istotne znaczenie dla działania zabezpieczeń w przypadku zwarcia. Przewody o większym przekroju charakteryzują się mniejszym oporem, co pozwala na szybsze zadziałanie zabezpieczeń, takich jak wyłączniki nadprądowe. W praktyce oznacza to, że zwiększenie przekroju przewodów w instalacji elektrycznej może poprawić bezpieczeństwo, zmniejszając ryzyko uszkodzenia urządzeń oraz zapewniając lepszą ochronę osób. W Polskich Normach i europejskich standardach, takich jak PN-HD 60364-5-54, podkreśla się znaczenie odpowiedniego doboru przekrojów przewodów w kontekście ich zastosowania, zwłaszcza w instalacjach narażonych na zwarcia. Dlatego kluczowe jest, aby projektanci instalacji elektrycznych zwracali uwagę na te aspekty, aby zapewnić optymalną funkcjonalność oraz bezpieczeństwo systemów elektrycznych.

Pytanie 34

Która z poniższych przyczyn powoduje, że przekaźnik Buchholza działa na wyłączenie transformatora?

A. Brak uziemienia punktu neutralnego
B. Niesymetryczne obciążenie transformatora
C. Brak w uzwojeniu pierwotnym
D. Zwarcie między uzwojeniem pierwotnym a wtórnym
Zwarcie między uzwojeniem pierwotnym i wtórnym to jedna z najpoważniejszych awarii, które mogą wystąpić w transformatorze. Przekaźnik Buchholza jest specjalnie zaprojektowany do detekcji i reagowania na tego typu problemy. W momencie, gdy dochodzi do zwarcia, prąd płynący przez uzwojenia gwałtownie wzrasta, co powoduje nagłe zmiany w przepływie oleju w transformatorze. Czujniki w przekaźniku Buchholza wykrywają te zmiany, co skutkuje jego aktywacją i wyłączeniem transformatora. Takie działanie ma na celu ochronę urządzenia przed dalszymi uszkodzeniami oraz minimalizację ryzyka wystąpienia poważnych awarii. W praktyce, stosowanie przekaźnika Buchholza jest normą w przemyśle energetycznym, działając zgodnie z wytycznymi Międzynarodowej Komisji Elektrotechnicznej (IEC) oraz krajowymi standardami ochrony urządzeń elektroenergetycznych. Regularne inspekcje i testy przekaźników Buchholza są kluczowe dla zapewnienia ich niezawodności i skuteczności w diagnostyce awarii, co jest istotne dla ciągłości dostaw energii.

Pytanie 35

Jaką wkładkę topikową bezpiecznikową powinno się wykorzystać do ochrony silnika indukcyjnego przed skutkami zwarć?

A. WT-2gTr
B. WT/NHaM
C. WT-00 gF
D. WT/NH DC
Wkładka topikowa WT/NHaM została zaprojektowana specjalnie do ochrony silników indukcyjnych przed skutkami zwarć. Posiada ona właściwości, które pozwalają na szybkie odłączenie obwodu w przypadku wystąpienia zwarcia, co jest kluczowe dla ochrony zarówno samego silnika, jak i całej instalacji elektrycznej. Zastosowanie tej wkładki jest zgodne z normami IEC 60269, które definiują wymagania dotyczące wkładek bezpiecznikowych. W praktyce, wkładki WT/NHaM charakteryzują się niskimi wartościami prądu zwarciowego, co zapewnia ich efektywność w przypadku krótkotrwałych przeciążeń, typowych dla pracy silników. W przypadku, gdy w silniku dojdzie do zwarcia, wkładka ta reaguje w sposób błyskawiczny, co minimalizuje ryzyko uszkodzenia komponentów. Przykładem zastosowania może być przemysł, w którym silniki napędzają maszyny, a ich bezpieczne i niezawodne funkcjonowanie jest kluczowe dla ciągłości produkcji.

Pytanie 36

Przeglądy okresowe instalacji elektrycznej w budynkach mieszkalnych powinny być realizowane co najmniej raz na

A. 1 rok
B. 4 lata
C. 3 lata
D. 5 lat
Badania okresowe mieszkaniowej instalacji elektrycznej powinny być przeprowadzane co pięć lat, co jest zgodne z obowiązującymi przepisami prawa budowlanego oraz normami PN-HD 60364. Regularne kontrole instalacji elektrycznej są kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa użytkowników oraz prawidłowego funkcjonowania systemu. W trakcie takich badań specjaliści sprawdzają między innymi stan izolacji przewodów, działanie zabezpieczeń oraz ich prawidłowe umiejscowienie. W praktyce oznacza to, że po pięciu latach użytkowania instalacji, warto zlecić jej audyt, aby upewnić się, że nie doszło do degradacji elementów elektrycznych, co mogłoby prowadzić do zwarcia lub pożaru. Dobrą praktyką jest również prowadzenie dokumentacji z przeprowadzonych badań, co ułatwia późniejsze analizy i decyzje dotyczące eksploatacji oraz ewentualnych modernizacji. Osoby wynajmujące mieszkania powinny być świadome, że odpowiedzialność za stan instalacji spoczywa na właścicielu, a regularne przeglądy są nie tylko wyrazem dbałości o bezpieczeństwo, ale również wymaganiem prawnym.

Pytanie 37

Aby zabezpieczyć silnik o parametrach znamionowych podanych poniżej, należy dobrać wyłącznik silnikowy według oznaczenia producenta

Silnik 3~ Typ MAS063-2BA90-Z
0,25 kW 0,69 A Izol. F
IP 54 2755 obr/min cosφ 0,81
400 V (Y) 50 Hz


A. MMS-32S – 4A
B. MMS-32S – 1,6A
C. PKZM01 – 0,63
D. PKZM01 – 1
Wybór wyłącznika silnikowego PKZM01 – 1 jest poprawny, ponieważ jego znamionowy prąd 1 A jest zgodny z wymaganiami silnika o mocy 0,25 kW i prądzie znamionowym 0,69 A. Wyłączniki silnikowe powinny być dobierane na podstawie prądu znamionowego silnika, co w tym przypadku oznacza, że wymagany prąd roboczy wyłącznika powinien być nieco wyższy niż prąd znamionowy silnika, aby zapewnić odpowiednią ochronę. PKZM01 – 1, przy prądzie 1 A, zapewnia odpowiedni margines bezpieczeństwa, co jest zgodne z dobrymi praktykami w branży. Dodatkowo, wyłączniki serii PKZ są wyposażone w funkcję zabezpieczenia przeciążeniowego i zwarciowego, co czyni je odpowiednim wyborem do ochrony silników. W przypadku awarii, wyłącznik ten zadziała szybko, chroniąc zarówno silnik, jak i podłączone instalacje. Wykorzystując wyłączniki zgodne z normami IEC 60947-4-1, można być pewnym ich niezawodności i efektywności działania.

Pytanie 38

Jakie będą konsekwencje podniesienia częstotliwości napięcia zasilającego stojan w trakcie działania trójfazowego silnika indukcyjnego?

A. Spadek prędkości obrotowej wirnika silnika
B. Nawrót wirnika silnika
C. Całkowite zniszczenie wirnika silnika
D. Wzrost prędkości obrotowej wirnika silnika
Zwiększenie częstotliwości napięcia zasilania stojana trójfazowego silnika indukcyjnego prowadzi do podwyższenia prędkości obrotowej wirnika zgodnie z zasadą synchronizacji. W silnikach indukcyjnych prędkość obrotowa wirnika jest ściśle związana z częstotliwością zasilania, co wynika z relacji: n = 120 * f / p, gdzie n to prędkość obrotowa w obr/min, f to częstotliwość w Hz, a p to liczba par biegunów. Zwiększenie częstotliwości powoduje, że wirnik osiąga wyższą prędkość, co ma zastosowanie w różnych procesach przemysłowych, gdzie wymagana jest regulacja prędkości napędu, na przykład w systemach transportowych czy w automatyce przemysłowej. W praktyce możemy wykorzystać falowniki, które umożliwiają precyzyjne sterowanie częstotliwością, a tym samym prędkością obrotową silnika, co optymalizuje zużycie energii i zwiększa efektywność procesów. Warto również zauważyć, że zgodnie z normami IEC 60034, projektowanie systemów napędowych powinno uwzględniać odpowiednie parametry zasilania, co wpływa na trwałość i wydajność silników."

Pytanie 39

Dla układu o parametrach U0 = 230 V, Ia = 100 A oraz Zs = 3,1 Ω działającego w systemie TN-C nie działa efektywnie dodatkowa ochrona przed porażeniem prądem, ponieważ

A. impedancja pętli zwarcia jest zbyt duża
B. opór uziemienia jest zbyt niski
C. impedancja sieci zasilającej jest zbyt niska
D. opór izolacji miejsca pracy jest zbyt duży
Impedancja pętli zwarcia jest kluczowym parametrem w systemach elektroenergetycznych, który wpływa na skuteczność ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym. W przypadku układu TN-C, wysoka impedancja pętli zwarcia oznacza, że prąd zwarciowy, który może wyniknąć z uszkodzenia, jest zbyt niski, aby zadziałały zabezpieczenia, takie jak wyłączniki różnicowoprądowe czy bezpieczniki. Standardy, takie jak PN-IEC 60364, określają maksymalne wartości impedancji pętli zwarcia, aby zapewnić szybkie wyłączenie zasilania w przypadku awarii. W praktyce, dla instalacji niskonapięciowych, impedancja pętli zwarcia powinna być na tyle niska, aby prąd zwarciowy mógł osiągnąć wartość, która aktywuje zabezpieczenia w krótkim czasie, co minimalizuje ryzyko porażenia prądem. Przykładem może być obliczenie impedancji pętli w instalacji o zainstalowanych zabezpieczeniach, gdzie impedancja nie powinna przekraczać 1 Ω, aby zapewnić efektywność ochrony.

Pytanie 40

Aby zweryfikować poprawność funkcjonowania wyłączników różnicowoprądowych, zmierzono ich różnicowe prądy zadziałania i wyniki umieszczono w poniższej tabeli. Który z wyłączników spełnia kryterium prądu zadziałania IA = (0,5÷1,00) IN?

WyłącznikWynik pomiaru różnicowego prądu zadziałania IΔ
P302 25-10-AC30 mA
P202 25-30-AC25 mA
P304 40-30-AC40 mA
P304 40-100-AC40 mA

A. P302 25-10-AC
B. P304 40-100-AC
C. P202 25-30-AC
D. P304 40-30-AC
Wyłącznik różnicowoprądowy P202 25-30-AC jest poprawnym wyborem, ponieważ jego zmierzony prąd zadziałania wynosi 25 mA, co plasuje go w przedziale od 15 mA do 30 mA, zgodnym z wymaganiami prądu zadziałania IA = (0,5÷1,00) IN. Zgodnie z normą PN-EN 61008, wyłączniki różnicowoprądowe muszą działać w określonym zakresie prądów zadziałania, co jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa użytkowników oraz ochrony instalacji elektrycznych. Przykładem praktycznego zastosowania tego wyłącznika jest jego instalacja w budynkach mieszkalnych, gdzie chroni przed porażeniem prądem elektrycznym w przypadku uszkodzenia izolacji. Odpowiedni dobór wyłącznika do wartości znamionowych instalacji jest kluczowy, aby zapewnić skuteczną ochronę i minimalizować ryzyko uszkodzeń, a P202 25-30-AC spełnia te normy, co czyni go odpowiednim wyborem.